HERMENEUS jrg 64-1992 nummer 1 - Tresoar

zich immers uit voor de dood, voor de eerstgenoemden bepaalde hij een dubbele boete,
omdat hij van oordeel was dat verkrachters door hun slachtoffers gehaat worden,
terwijl verleiders zo’n verderfelijke invloed uitoefenen dat ze zorgen dat andermans
vrouwen zich vertrouwder voelen met hen dan met hun mannen. Daardoor raakt het
hele huis in hun macht en is het niet meer uit te maken van wie de kinderen zijn, van de
echtgenoten of van de minnaars. Daarom heeft de wetgever voor hen de doodstraf vastgesteld.
Mij, heren, spreken de wetten dus niet alleen vrij van enig misdrijf, maar ze
machtigen me zelfs die straf toe te passen. Het is nu aan u uit te maken of ze van kracht
moeten zijn of niets waard zijn. Ik persoonlijk denk dat alle steden daarom wetten uitvaardigen,
opdat wij ze in geval van twijfel kunnen raadplegen over wat ons te doen
staat. Welnu, zij raden de slachtoffers in gevallen als deze aan zich zo te wreken. Ik
verzoek u er net zo over te denken. Anders garandeert u verleiders een dusdanige veiligheid,
dat u ook dieven zult aanmoedigen om maar te zeggen dat ze minnaars zijn.
Ze weten dan immers dat, als ze beweren met die bedoeling andermans huis binnen te
dringen, niemand hun een haar zal krenken. Want iedereen zal dan weten dat we de
wetten over echtbreuk kunnen vergeten, maar slechts beducht moeten zijn voor uw
uitspraak, die in alle gevallen de hoogste autoriteit is in de stad.
En, heren, overweegt u het volgende. Zij beschuldigen mij ervan dat ik die dag de
slavin zou hebben bevolen de jongeman te gaan halen. Nu zou ik denken, heren, dat ik
gerechtigd was de verleider van mijn vrouw hoe dan ook te pakken te nemen. Goed,
als ik bevolen had hem te gaan halen nadat er alleen woorden gewisseld waren, zonder
dat er in feite iets gebeurd was, dan had ik onjuist gehandeld. Maar als ik, nadat er
onherstelbare dingen gebeurd waren en hij al dikwijls mijn huis was binnengekomen,
hem op welke manier ook te pakken had gekregen, zou ik denken dat mij niets te verwijten
viel. Maar u zult op grond van het volgende gemakkelijk inzien dat ze ook op
dit punt liegen. Ik zei u al, heren, dat ik mijn vertrouwde vriend Sostratos tegenkwam
toen hij omstreeks zonsondergang van het land kwam, dat hij bij mij at en na het eten
vertrok. Overweegt u, heren, eerst eens dit: als ik Eratosthenes die nacht in de val had
willen lokken, had ik dan niet beter zelf ergens anders kunnen eten, dan thuis een gast
mee te brengen? In het laatste geval had hij toch niet zo gauw mijn huis durven binnendringen.
En denkt u dat ik vervolgens mijn gast had laten gaan en alleen en onbeschermd
was achtergebleven, of dat ik hem zou hebben gevraagd te blijven om me te
helpen de minnaar te straffen? Ten derde, heren, denkt u niet dat ik in dat geval mijn
vrienden overdag gewaarschuwd zou hebben en hen zou hebben verzocht bijeen te
komen in het huis van een van hen, zo dicht mogelijk in de buurt, liever dan, zodra ik
het gemerkt had, ‘s nachts rond te hollen zonder te weten wie ik thuis aan zou treffen
en wie niet^ Ik ben nog bij Harmodios en een ander geweest die niet in de stad waren
(want dat wist ik niet) en anderen trof ik niet thuis, maar ik nam mee wie ik kon. Denkt
u niet dat ik, als ik het van tevoren geweten had, slaven had ingezet en het mijn vrienden
had laten weten, om zelf zo veilig mogelijk naar binnen te gaan (want hoe kon ik
weten of hij niet ook een wapen had?) en om zoveel mogelijk getuigen te hebben bij
mijn wraak? Maar nu nam ik, omdat ik niets van de gebeurtenissen in die nacht had
voorzien, mee wie ik kon.
Getuigen daarvoor, komt u alstublieft het podium op.
Getuigen.
U hebt de getuigen gehoord, heren. En vraagt u zich bij uw overwegingen over deze
zaak ook af, of er ooit vijandschap heeft bestaan tussen Eratosthenes en mij behalve
16