HERMENEUS jrg 64-1992 nummer 1 - Tresoar

was uitgegaan en dat ze hem bij de buren weer had aangestoken. Ik zweeg en dacht
dat het zo was. Maar, heren, het leek of ze haar gezicht had opgemaakt, en dat terwijl
haar broer nog geen dertig dagen dood was. Toch zei ik er niets van en ging zwijgend
naar buiten. Daarna, heren, verliep er enige tijd en ik besefte bij lange na de omvang
van mijn ongeluk niet. Toen kwam een of andere oude vrouw naar me toe die gestuurd
was door een vrouw van wie hij de minnaar was, zoals ik later hoorde. Die was verontwaardigd
en voelde zich beledigd dat hij niet meer zo vaak bij haar kwam en ze had
hem laten volgen totdat ze ontdekt had hoe dat kwam. Dat vrouwtje stond me dus
dicht bij mijn huis op te wachten en kwam naar me toe. “Euphiletus”, zei ze, “je moet
niet denken dat ik uit bemoeizucht naar je toe ben gekomen. De man die jou en je vrouw
beledigt is namelijk een vijand van ons. Als jij de slavin die bij jullie thuis de boodschappen
doet ondervraagt, zul je alles te weten komen. En het is Eratosthenes uit de
deme Oè die dat doet. Hij heeft niet alleen jouw vrouw verleid, maar ook heel wat andere.
Dat is z’n specialiteit”.
Toen ze dat gezegd had, heren, ging ze weg. Ik raakte onmiddellijk in verwarring
en alles schoot me weer te binnen en ik was een en al verdenking toen ik bedacht hoe
ik in de slaapkamer was opgesloten, en toen ik me herinnerde dat in die nacht de deur
naar de binnenplaats en de buitendeur gekraakt hadden, wat nooit gebeurde, en dat
het leek dat mijn vrouw zich had opgemaakt. Dat schoot me allemaal te binnen en ik
was een en al verdenking. Toen ik thuis was gekomen, beval ik de slavin mee te gaan
naar de markt. Ik bracht haar bij een van mijn vrienden en zei dat ik alles gehoord had
wat zich in huis afspeelde. “Jij mag nu kiezen”, zei ik, “één van tweeën: of je wordt
afgeranseld en verdwijnt naar de molen om daar de rest van je leven in ellende door te
brengen of je vertelt mij de hele waarheid en krijgt verder geen straf van me, maar
vergiffenis voor watje gedaan hebt. Geen leugens asjeblieft, je moet me de hele waarheid
zeggen”. Zij ontkende eerst en zei me te doen wat ik wilde, want ze wist van niets.
Maar toen ik Eratosthenes noemde en zei dat hij het was die mijn vrouw bezocht,
schrok ze, nadat ze dacht dat ik alles precies wist. Toen viel ze bij mijn knieën neer en
nadat ik haar beloofd had dat haar niets zou gebeuren, vertelde ze eerst hoe hij haar
na de begrafenis benaderd had, hoe zij daarna tenslotte als tussenpersoon was opgetreden
en hoe mijn vrouw zich mettertijd had laten overhalen, hoe hij werd binnengelaten
en hoe ze bij de Thesmophoria 1 , toen ik op het land was, met zijn moeder naar
de tempel was gegaan. Alles wat er verder gebeurd was vertelde ze me in detail. Toen
ze alles gezegd had zei ik: “Zorg er nu voor dat geen mens hier iets van hoort, anders
zijn mijn beloften aan jou niet geldig. Ik eis dat je me helpt ze op heterdaad te betrappen.
Want ik heb geen behoefte aan woorden, maar dat het bewijs geleverd wordt dat
het zo is”. Ze beloofde dat te zullen doen.
Daarna verliepen er vier of vijf dagen... 2 zoals ik u met doorslaggevende bewijzen
zal aantonen. Maar eerst wil ik vertellen wat er op de laatste dag gebeurde. Ik heb een
vertrouwde vriend, Sostratos. Die kwam ik na zonsondergang tegen toen hij van het
land kwam. Omdat ik wist dat hij op dat tijdstip thuis niets te eten zou aantreffen, nodigde
ik hem uit bij mij te eten. En toen we bij mij thuis waren gekomen, gingen we
naar boven en aten daar. Toen hij genoeg had, vertrok hij en ik ging naar bed. En Eratosthenes
kwam b innen, heren, en de slavin maakte mij direct wakker en zei dat hij er
was. Ik zei tegen haar op de deur te letten en ging zachtjes naar beneden en naar buiten.
Ik ging naar deze en gene en trof sommigen thuis aan, anderen waren niet in de
stad. Ik nam er zoveel mogelijk mee van degenen die thuis waren en ging op weg. Na-
14