Opstelten: 'Ik hou wel van een beetje tempo' - Openbaar Ministerie

Officier Gert Veurink:
‘Het gaat om
delicten waar
slachtoffers bij
vallen. Relevant
en volop in de
belangstelling’
de aanpak van mensenhandel en mensensmokkel.
Kiemel begint over een groot project om de
Chinese criminaliteit te bestrijden, het project
“The Wall”. Jacco Kiemel: ‘Het gaat om een
totaalaanpak van de Chinese misdaad. Wij
denken dat er een groot probleem is, alleen zien
we er niet zo veel van. Het werk van mij en Merle
is verschillende partijen bij elkaar te zetten om
zo gezamenlijk de Chinese misdaad een flinke
douw te geven.’ Nederland is aantrekkelijk voor
Chinese kennismigranten, die bijvoorbeeld op
studentenvisa het land binnenkomen. Daarnaast
lijkt de Chinese beautybranche kwetsbaar voor
mensenhandel en mensensmokkel.
voodoo-krachten
Officier van justitie Gert Veurink deed vooral
ervaring op met mensenhandel vanuit Nigeria,
Hongarije, Bulgarije en Roemenie. Het onderzoek
onder de codenaam Koolvis was geruchtmakend,
omdat een dominee en een ervaringsdeskundige
werden ingezet om bij de slachtoffers
Haar werk heeft officier
Ingeborg Muller (rechts)
veel zicht gegeven op
ellendige toestanden.
Het motiveert haar om met
hart en ziel internationale
misdaad organisaties aan
te pakken.
de ban van voodoo-krachten te doorbreken.
Veurink: ‘Het onderzoek richtte zich op een
internationale smokkellijn vanuit Nigeria via
Nederland naar Italië, Frankrijk en Spanje. Sinds
ons optreden is de toestroom van Nigeriaanse
vrouwen door Nederland zo goed als opgedroogd.’
Grote, internationale zaken tegen georganiseerde
misdaad. Dat is waar het ons om gaat, zegt
Veurink. Hij was inmiddels gast van justitiediensten
in Zuid-Amerika, Curaçao en in andere
bekende bronlanden van mensenhandel in
Oost-Europa. Omgekeerd ontving hij Duitse,
Noorse en Amerikaanse collega’s die hun licht in
de lage landen aan de Noordzee kwamen
opsteken. Zijn werkdagen worden veel minder
dan voorheen op het arrondissementsparket
Leeuwarden bepaald door terechtzittingen. De
strafzaken zijn groter, duren langer en worden
projectmatig aangepakt. Hij is ook uithuizig door
de vele besprekingen bij teams van de Nationale
Recherche en de Koninklijke Marechaussee, die
verspreid over het hele land hun onderkomen
hebben. De teller van zijn dienstauto tikt er
jaarlijks zo’n 45.000 zakelijke kilometers bij.
Meer dan andere misdrijven, zegt Gert Veurink,
spreken hem mensenhandel en mensensmokkel
aan. ‘Want het gaat om delicten waar slachtoffers
bij vallen. Het is maatschappelijk heel relevant en
staat volop in de belangstelling. Wrang is dat
slachtoffers soms weigeren om zich te laten
redden uit de handen van niets ontziende pooiers.
Ze zijn bang, hebben schulden en vrezen represailles
van de organisatie. Het aanpakken van een
criminele organisatie betekent dan dat je voorkomt
dat nog meer vrouwen slachtoffer worden.’
Ook parketsecretaris Rosemarijn van Andel geeft
hoog op van haar werk bij het Landelijk Parket.
‘Het is heel divers. De ene dag doorzoek je de
woning van een mensenhandelaar, een dag later
overleg je met collega’s binnen het parket
over de zorg voor slachtoffers. In vergelijking
met drugshandel zijn onderzoeken naar
mensenhandel lastiger. Het bewijs is vaak
moeilijker te vinden. Dat maakt het ook wel
weer interessanter.’
Binnen het Landelijk Parket is Van Andel verantwoordelijk
voor slachtofferzorg. Daarin zoekt ze
samenwerking met het Functioneel Parket en
de Landelijke Ressortelijke Organisatie (LRO),
die strafzaken in hoger beroep aanbrengt bij de
gerechtshoven. Deze zorg kent grote verschillen.
‘Het maakt nogal wat uit of iemand slachtoffer
is van een beleggingsfraude of nabestaande
door een liquidatie in de onderwereld.
Doorgaans hebben mensen uit het criminele
milieu weinig behoefte aan contacten met het
Openbaar Ministerie. Maar ze moeten wel op de
mogelijkheden van bijvoorbeeld spreekrecht
worden gewezen.’
In hun werk in de opsporing en vervolging
stellen de officieren van justitie en parketsecretarissen
een blind vertrouwen in de administratieve
krachten van het team. Zij zijn doordrongen
van de onmisbaarheid van deze
medewerkers. Immers, nooit zou een mensenhandelaar
of mensensmokkelaar terecht
kunnen staan zonder bijvoorbeeld de betekening
van een geldige dagvaarding. Senior+ administratief
medewerker Ans Pieters: ‘Ons werk is
een onmisbare schakel in de hele keten van
opsporing en vervolging. Wij verzorgen met z’n
vijven onder andere de hele administratie van de
inzet van bijzondere opsporingsbevoegdheden,
de afwikkeling van beslag en sturen de dagvaardingen
voor de verdachten uit.’
Tekst: Wim de Bruin
Foto’s: Robin Utrecht
Rosemarijn van Andel:
anoniem slachtoffer:
‘Ik voel niets meer’
‘Ik ben geboren en opgegroeid in Hongarije. Op
mijn achttiende ontmoette ik joska in een bar.
Hij had alles waar ik van droomde: een dure
auto, veel sieraden en altijd geld. Ik vond het
vervelend dat ik zelf geen geld had. joska
vertelde dat ik in Nederland in de prostitutie
veel geld zou kunnen verdienen. Ik zou dan voor
mijn familie kunnen zorgen en zelf een luxe
leven leiden.
Joska legde mij uit dat ik bij een escortbureau
kon werken voor vijftig euro per uur. Op een avond
zou ik meer verdienen dat in een hele maand in
Hongarije. Zo zou ik de behandeling van mijn
zieke vader kunnen betalen.
Eenmaal in Nederland begon de nachtmerrie.
Zeven dagen in de week, ook tijdens mijn
menstruatie of als ik ziek was, werkte ik. Met
mensen praten mocht niet en vrije tijd was
er niet.
‘De ene dag doorzoek je de woning van een
Iedere avond moest ik al mijn verdiende geld
inleveren. Van dat geld werd de huur betaald,
evenals de condooms en lingerie. Van wat
overbleef mocht ik de helft zelf houden. Als ik
weinig klanten had, werd mij toegeschreeuwd dat
ik waardeloos was. Af en toe moest ik ook seks
hebben met mijn pooier. Hij heeft mij kapot
gemaakt. Ik voel niets meer.’
mensenhandelaar, een dag later overleg je met
collega’s binnen het parket over de zorg voor
slachtoffers. In vergelijking met drugshandel
zijn onderzoeken naar mensenhandel lastiger.
Het bewijs is vaak moeilijker te vinden. Dat
maakt het ook wel weer interessanter.’
Opportuun 3 - maart 2011 - Het parket | 19