Opstelten: 'Ik hou wel van een beetje tempo' - Openbaar Ministerie

14 | actueel - Opportuun 3 - maart 2011
Voorkóm incidenten en zeperds. Zet de juiste OM’er op
de goede zaak. En merk het als “metertjes op rood
staan”. Een Vliegende OM-brigade broedt op kwaliteitsinstrumenten
voor professioneel handelen.
Weten welke zaken er spelen, daaruit de relevante
zaken kiezen, de zaken op de juiste
manier doen, door geschikte specialisten.
Elke OM’er kent deze kreten, sterker nog:
staat er helemaal achter. Maar ja, die verdraaide
praktijk. Hoe zet je daadwerkelijk de
juiste secretaris, beleidsmedewerker of aanklager
op die grote gevoelige zaak?
De tweede lijn heeft een eerste stap gezet en
pionierde al met een Weeg- en adviestraject
(WAT). Daarin wordt bekeken welke zaken er
binnen de Landelijke Ressortelijke
Organisatie spelen en welke er binnenkort
aan zullen komen. Opdat de juiste AG (of AG’s)
op een zaak wordt/worden gezet.
Dat werkt nog niet helemaal perfect, erkent
Linda van den Oever, hoofd secretarissen op
het ressortsparket Den Bosch. ‘Dat heeft te
maken met zaken als onderbezetting en lo-
kale belangen. En dan hoor je: “ja, maar mijn
specialistische AG is ook nog met drie andere
grote zaken bezig”.’
gang
Toch blijft haar geloof in het principe recht
overeind. ‘Je moet voorkomen dat je op zaken
wordt gezet die er toevallig aankomen. Dat je
op de gang roept wie er een zaak wil. Dat je via
een “eerlijk” rooster werkt. Nee, je moet de
vraag stellen: wat heeft deze grote, gevoelige
zaak nodig? En: heb ik zicht op beschikbare
specialistische aanklagers en ondersteuning?’
Van den Oever vormt samen met rechercheofficier
Rolf Eigeman (Landelijk Parket), programmamanager
HRM Lida de Jonge en projectsecretaris
Gerard Hertsenberg (beiden
Parket-Generaal), de “Vliegende brigade”,
een landelijk team dat kwaliteitsinstrumenten
binnen het gehele OM moet verankeren.
Rolf Eigeman, landelijk rechercheofficier,
blikt terug naar februari 2010. ‘PG Marc van
Nimwegen gaf toen aan zich soms te ergeren.
Als er een incident of een blunder is gemaakt,
kan het OM wél haarscherp analyseren
hoe dat dan gekomen is en hoe dat voortaan
beter moet, maar we slagen er níet in om
“aan de voorkant” de problematische zaken
te herkennen. Daarom starten we nu een
early warning systeem. We ontwikkelen instrumenten
die in de startnotitie Permanent
Professioneel zijn beschreven. Dat doen
we samen met de collega’s in de eerste en
tweede lijn.’
Zicht
Een eerste instrument is de komst op elk regioparket
van een Virtueel Bureau
Recherche, bestaande uit de rechercheofficier,
kwaliteitsofficier, forensisch officier,
CIE-officier en informatieofficier. Zij werken
met een Zicht op Zakensysteem: ZOZ. In dat
overleg passeren de gevoelige zaken de revue
en wordt bezien of die valkuilen bevatten.
ZOZ moet uiteindelijk hand in hand gaan met
systemen voor ZOM, ZOP en ZOI: Zicht op
Mensen, Zicht op Processen en Zicht op
Informatie. ‘Neem Zicht op Mensen. Niet
iedereen is goed in elk type zaken. Als je
jezelf niet geschikt acht voor een zedenzaak,
Rondvluchten
Het Landelijk Team Verankering Kwaliteitsinstrument
(de vliegende brigade) zal alle OM-onderdelen bezoeken.
Wie meer wil weten kan ook zelf contact zoeken met de
leden van het LTVK, via de eigen rechercheofficier of via
LandelijkTeamVerankeringKwaliteitsinstrument@om.nl
Permanent Professioneel
“Vliegende brigade” verankert kwaliteit
kun je die ook beter niet doen.’
De Vliegende brigade werkt ook concepten
uit voor Regionale en Landelijke Reflectiekamers
en vervult hierin een schakelfunctie
met de parketten. Hierin vindt collegiale intervisie
en reflectie plaats.
Zeperd
De instrumenten zijn er ter ondersteuning en
bieden elk parket wel wat, zegt Lida de
Jonge. ‘Het ene parket zal behoefte hebben
aan inhoudelijke ondersteuning. Het andere
parket heeft misschien twintig steengoede
maar eigenwijze officieren die niet graag aan
reflectie willen.’
De Vliegende brigade wil enthousiasmeren,
bevorderen dat parketten zich kwetsbaar
durven opstellen. Angstige mensen vragen
niet om feedback. Maar als de uitwisseling
van good practices leidt tot best practices en
professionele standaarden, kan daar niet vrijblijvend
mee worden omgegaan, zegt Gerard
Hertsenberg. Disciplineren is ook een doel.
‘Als je een zeperd haalt, terwijl je een ander
resultaat had kunnen halen door te reflecteren,
dan heb je wel een probleem.’
Tekst: Pieter Vermaas
Foto: Willem Jan Ritman
| 15