Opstelten: 'Ik hou wel van een beetje tempo' - Openbaar Ministerie

knalt tegen de middenberm, wordt gelanceerd,
slaat tegen een lichtmast, draait om de as en
smakt aan de overkant van de weg op het dak
neer. Saskia is op slag dood. Hidde is ernstig
gewond en overlijdt een paar uur later aan de
gevolgen. Axel is er stuk van. Hij wordt ter
plaatse aangehouden door de politie en zegt
vertwijfeld: 'Het is mijn schuld. Ik heb haar
vermoord. Ik stuurde bochtjes om stoer te doen.'
De andere slachtoffers worden kort gehoord.
Axel blijkt zo van streek dat de politie de
volgende dag, zondag 4 oktober, de piketofficier
vraagt of ze Axel in vrijheid kunnen stellen,
omdat hij door zijn emotionele en geestelijke
gesteldheid nog niet gehoord kan worden.’
slingerbeweging
Op de avond van het ongeluk komt de verkeersongevallendienst
automatisch in actie. Ze zetten
de weg af, maken foto's en leggen sporen vast.
Ook nemen ze het autowrak in beslag om te
onderzoeken. Aan de hand van alle gegevens
maken ze een analyse.
Na een paar weken worden alle overlevenden
van het ongeluk door de politie gehoord. Ook
getuigen, waaronder een beveiligingsbeambte
die toevallig de Volvo had gezien en een tegemoetkomende
automobilist, leggen een
verklaring af.
Eind november ligt het strafdossier op het
bureau van zaaksofficier Kuipers.‘Voor mij was
de zaak eigenlijk vanaf het begin duidelijk: Axel
was verdachte. Van wat ik toen wist bestond de
verdenking eruit dat hij qua rijgedrag iets
verkeerds had gedaan.’
Uit de verklaringen in het dossier blijkt dat
verdachte uit joligheid slingerbewegingen met
zijn stuur heeft gemaakt. Dat is vreselijk
verkeerd afgelopen.
Fridolijn vervolgt de verdachte voor artikel 6 van
de Wegenverkeerswet. ‘Artikel 6 is een schulddelict:
een delict waarbij zo gevaarlijk is gereden
dat je schuld hebt aan het ongeluk. Daar was
ook hier sprake van', zegt ze vastberaden. 'Ik
heb met de verkeersofficier van het parket
overlegd om te checken of een slingerbeweging
maken wel of niet een schulddelict oplevert.'
Ondertussen verschijnen, op verzoek van de
advocaat van Axel, de slachtoffers voor de
rechter-commissaris. De advocaat wil verduidelijking
over wat er is gebeurd. Er wordt op Duco
gewacht tot na zijn terugkomst uit Australië. 'Bij
de politie hadden een paar vrienden verklaard
dat ze zagen dat Axel heen en weer bewoog met
het stuur om slingerbewegingen met de auto te
maken. Maar bij de rechter-commissaris
vertelden ze dat ze het voelden. Het bewijs is op
dat punt wat afgezwakt', aldus Fridolijn Kuipers.
12 | alles afwegende - Opportuun 3 - maart 2011
Zittingsdag
Op 22 juli 2010 is de rechtszaak. Enkele slachtoffers
en de familie zitten op de publieke tribune.
Ook de ouders van Saskia en Hidde zijn aanwezig.
Stap voor stap legt Fridolijn in haar requisitoir
uit wat haar bevindingen zijn: De rijstijl van
Axel was "sportief" en hij maakte "slingerende
bewegingen". Verschillende slachtoffers en
getuigen hebben dat ook verklaard. Doordat
Hidde en Saskia los in de achterbak zitten, was
de auto nog gevoeliger voor oversturen en is de
rechterkant van de auto “uitgebroken”.
Dat wordt ook geconcludeerd door de verkeersongevallendienst.
En volgens de verbalisanten
heeft Axel zelf gezegd dat hij bochtjes aan het
maken was om een beetje stoer te doen en dat
hij als gevolg hiervan de controle over het
voertuig was verloren.
De officier maakte korte metten met de latere
verklaring van Alex. Na de enkele weken rust
vanwege zijn emotionele toestand verklaarde
Alex namelijk dat hij Saskia en Hidde liever niet
in de achterbak wilde meenemen. En dat hij net
voor het ongeluk over zijn rechterschouder keek,
om te vragen of het goed met iedereen ging.
‘Tot veler verbazing kwam de advocaat tijdens de
Slachtoffergesprek
met de ouders van saskia heeft Fridolijn Kuipers een
slachtoffergesprek gevoerd. ‘de ouders wilden graag dat
duidelijk werd wat axel gedaan had. er was geen wrok.
Ze vertelden wat de impact op het gezin is geweest. Hun
advocaat heeft tijdens de zitting nog een schriftelijke
slachtofferverklaring voorgelezen. Na de zitting lieten ze
weten dat naar hun gevoel de werkelijke toedracht boven
tafel was gekomen en dat het vonnis recht deed.’
zitting met een alternatief scenario. Dat Axel
door het achterom kijken in combinatie met
harde wind de macht over het stuur was
verloren. Dat het oneerlijk was dat alleen de
verdachte werd vervolgd en de andere inzittenden
niet.' Om tot een eis te komen kijkt Fridolijn
Kuipers naar de richtlijnen. 'Artikel 6 kent
verschillende vormen van schuld. Ik achtte
bewezen dat het slingeren van verdachte zeer
onvoorzichtig was, waarbij hij welbewust
onaanvaardbare risico’s heeft genomen met
zeer ernstige gevolgen van dien. Dat is roekeloos
rijgedrag. Voor roekeloos rijden met een
dodelijk slachtoffer tot gevolg is de richtlijn: acht
maanden gevangenisstraf en drie jaar ontzegging
van de rijbevoegdheid. Maar hier betreft het
twee doden. Daarentegen vond ik strafverlichtend
dat verdachte zo jong is en de rest van zijn
leven belast is met een schuldgevoel.'
Fridolijn houdt bij haar eis vast aan de richtlijn:
acht maanden gevangenisstraf onvoorwaardelijk
en een jaar meer rijontzegging tot vier jaar.
rechtvaardig
Ook de rechtbank acht bewezen dat verdachte
bij wijze van grap voorafgaand aan het ongeval
een slingerbeweging met het stuur heeft
gemaakt. De rechtbank oordeelt milder dan de
eis van de officier. Er is geen sprake van
roekeloos rijgedrag, maar van aanmerkelijk
onvoorzichtig handelen. Dat rechtvaardigt deels
een gevangenisstraf, maar gezien de zeer jonge
leeftijd, de dood van twee vrienden en de
emotionele last wordt verdachte veroordeeld tot
een werkstraf van 240 uur en drie jaar ontzegging
van de rijbevoegdheid.
Fridolijn Kuipers: 'Ik ben niet in hoger beroep
gegaan. Ik kon me er wel in vinden. De rechtbank
heeft veel rekening gehouden met het feit
dat verdachte zal moeten leren leven met de
gedachte dat hij verantwoordelijk is voor de dood
van twee van zijn vrienden en het er zichtbaar
erg moeilijk mee heeft. Hoewel ik nog steeds
achter mijn eis sta, leek het verdriet van de
verdachte op zitting oprecht. Uit menselijk
oogpunt vond ik de maximale werkstraf niet
onbegrijpelijk. Kijk, die richtlijnen zijn er niet
voor niks. Ik eis wat ik een passende straf vind,
maar ik kan heel goed leven met de werkstraf.'
Tekst: Thea van der Geest
Foto’s: Robin Utrecht
‘De emotie
was
voelbaar’
Over FrIdOLIjN KuIPers:
‘als het om een aanrijding gaat met meerdere
verkeersslachtoffers lijkt Fridolijn Kuipers de
expert binnen parket den Haag, zeiden
collega-officieren onlangs aan de lunchtafel.
‘dat komt omdat ik in 2007 ook een zaak
op zitting had over een aanrijding op het
Willem Witsenplein in den Haag waarbij
twee doden vielen.’
de Wassenaarse zaak was zwaar. ‘Ik hoorde
wat het met die jongeren heeft gedaan bij de
rechter-commisaris. Ik zag op de zitting de
emotie van de verdachte en het verdriet van
de nabestaanden. dat was voelbaar.’
Fridolijn Kuipers begon in 2005 bij parket den
Haag als raIO (rechtslijk ambtenaar in
opleiding) na gewerkt te hebben als griffier
bij de amsterdamse rechtbank. ‘daar zag ik
wat het werk van een rechter inhield.
dat leek me in eerste instantie erg leuk,
maar ik ben uiteindelijk officier geworden
omdat ik dat vak afwisselender vind. Het is
een hele uitdaging om een goed dossier
samen te stellen.’
Opportuun 4 - mei 2010 - Naam artikel | 13