Download - Nederlandse Bachvereniging

MATTHÄUS-PASSION (maart & april)
- Negen concerten onder leiding van Jos van Veldhoven met medewerking van vocale
solisten.
Artistiek leider Jos van Veldhoven zag aanleiding om op een andere manier naar de
partituur te kijken: "Vaak wordt Bachs Matthäus-Passion beschreven als een prachtige
dubbelkorige, symmetrische structuur. Toch zijn er aan aantal goede redenen om anders
naar de partituur te kijken. Allereerst wordt het verhaal zelf verteld in het eerste koor. Alle
belangrijke personen, onder wie de Evangelist, Jezus, Pilatus, Petrus en Judas, maken deel
uit van dit muzikale koor. Ook de belangrijkste emotionele reacties - in bijvoorbeeld aria’s
als Erbarme dich en Aus Liebe - komen van de solisten in dit eerste koor.
Een aantal malen voorziet Bach een individuele reactie in het eerste koor van een
commentaar vanuit het tweede koor (bijvoorbeeld in de tenoraria Ich will bei meinem Jesu
wachen en de altaria Ach, wo ist mein Jesus hin). Ook worden vanuit dit tweede koor vragen
gesteld en conclusies getrokken. Het perspectief lijkt persoonlijker, meer vanuit de
betrokken individuele gelovige gedacht. Op deze manier ontstaat een structuur die men
veeleer asymmetrisch zou moeten noemen."
Jos van Veldhoven besloot voor de uitvoeringen van 2010 dit idee ook hoorbaar en
zichtbaar te maken door ingrepen in de bezetting en de opstelling. Het eerste koor is
groter en bevat zowel solisten als ripiënisten. Het tweede koor is veel kleiner en
individueler: er zijn geen ripiënisten, de zangers zingen solistisch, ook in de koren en
koralen. Bij de concerten in de Grote Kerk in Naarden heeft Van Veldhoven ervoor gekozen
om een ruimtelijke opstelling te maken waarbij de twee podia voor de beiden groepen
musici ongeveer tien meter van elkaar verwijderd waren. Een deel van het publiek zat zelfs
tussen de beide koren en kon op deze wijze de dialoog op een bijzondere manier
ondergaan. Van die concerten werden opnames gemaakt voor een nieuwe cd die in 2011
zou verschijnen.
LAMENTATIES (april)
- Twee concerten in de Grote kerk in Naarden op Goede Vrijdag en Paaszaterdag,
voorafgaande aan de uitvoeringen van de Matthäus-Passion.
De emotionele klaagzangen over de verwoesting van Jeruzalem in de welhaast maagdelijke
Grote Kerk in Naarden - vóór de uitvoeringen van de Matthäus-Passion - beleefden in 2010
hun lustrum. Ze zijn inmiddels niet meer weg te denken en ieder jaar weten weer meer
mensen de weg naar de Grote Kerk te vinden. In 2010 stonden er Lamentaties op het
programma van Joao Lourenço Rebelo en Joao Rodrigues Esteves. De uitvoering was in
handen van ripiënisten van De Nederlandse Bachvereniging en organist Leo van Doeselaar
en stond onder leiding van Jos van Veldhoven.
MUSIKALISCHES OPFER (april)
- Drie kamermuziekconcerten in Nederland door Ensemble Schönbrunn op uitnodiging
van De Nederlandse Bachvereniging.
Op zondag 7 mei 1747 was Johann Sebastian Bach te gast aan het hof van koning Frederik
de Grote in Potsdam. De koning, zelf een niet onaardig fluitist en componist, wilde deze
gereputeerde improvisatiekunstenaar en vader van de hofcomponist Carl Philipp Emanuel
wel eens in levende lijve aan het werk horen. Bach senior vroeg de koning om een thema
waarop hij vervolgens een driestemmige fuga improviseerde, gevolgd door een
zesstemmige fuga op een eigen thema. De koning was uitzinnig. Eenmaal thuis in Leipzig
zette Bach zich aan het werk om zijn improvisaties te completeren en sublimeren. Dit fraai
in druk verschenen geheel werd de vorst aangeboden onder de titel Musikalisches Opfer,
misschien als open sollicitatie voor een aanstelling aan het Pruisische hof. Ondanks de
superieure kwaliteit van het werk is het nooit zover gekomen.
__________________________________________________________________________________________
De Nederlandse Bachvereniging – Jaarverslag 2010 8