Vrijbijlage Reumafonds / met Anita Witzier - Noordhollands Dagblad
Vrijbijlage Reumafonds / met Anita Witzier - Noordhollands Dagblad
Vrijbijlage Reumafonds / met Anita Witzier - Noordhollands Dagblad
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
HD / YC / LD / GE<br />
Memories van een<br />
Toen was smaak heel Dyanne Beekman<br />
wereldreiziger in<br />
een glazen kastje<br />
gewoon... <strong>met</strong><br />
Sjoerd Pleijsier 18<br />
struint door<br />
tv-garderobe 20<br />
4<br />
Speciale<br />
editie<br />
<strong>Anita</strong>'s credo:<br />
Tel je zegeningen<br />
en leef bewust<br />
Ondanks beperking<br />
je droom achterna<br />
Ferry Breedveld en<br />
de triomf van de<br />
wetenschap<br />
ZATERDAG 29 DECEMBER 2012<br />
Reuma, wij?<br />
Gasthoofdredacteur <strong>Anita</strong> <strong>Witzier</strong>
Zou jij het, als ambassadeur van het<br />
<strong>Reumafonds</strong>, leuk vinden om eenmalig<br />
gasthoofdredacteur te zijn van een<br />
Goede Doel bijlage? Mijn eerste reactie<br />
is: ‘Ja, wat leuk!’ omdat het te gek<br />
is dat we als fonds op deze manier<br />
zoveel aandacht kunnen krijgen. En<br />
daarna: ,,Ojee! omdat een krant maken<br />
tijd vreet én ik nul en generlei<br />
kaas heb gegeten van het krantenvak.<br />
Dus hoe…!?? Gelukkig stelt de tweede<br />
helft van de mail me gerust: ,,… is<br />
een uitgave van HDC Media, ….”<br />
Wacht even, HDC Media, dan krijg ik<br />
dus te maken <strong>met</strong> doorgewinterde<br />
krantenmakers? Met mannen en<br />
vrouwen die van wanten weten, die<br />
creatief zijn, die van de hoed én de<br />
rand weten? Dat zijn dus mannen en<br />
vrouwen die van drukinkt drómen!<br />
Colofon<br />
Deze speciale bijlage wordt uitgegeven door HDC Media en<br />
verschijnt in een oplage van ruim 300.000 exemplaren bij de<br />
volgende kranten: De Gooi- en Eemlander, Haarlems <strong>Dagblad</strong>/<br />
IJmuider Courant, Leidsch <strong>Dagblad</strong> en <strong>Noordhollands</strong> <strong>Dagblad</strong>.<br />
De opbrengst van de advertenties gaat naar het <strong>Reumafonds</strong>.<br />
Gasthoofdredacteur: <strong>Anita</strong> <strong>Witzier</strong><br />
Adjunct-hoofdredacteur: Hugo Schneider<br />
Redactie: Ad Heesbeen (chef), Laura Heerlien, Peter Lodewijks,<br />
Marja van Spaandonk, Mirjam van Twisk, Jan Vriend,<br />
Tessa de Wekker, Anneke Wijsman, Agnes Zuiker. Met medewerking<br />
van Lianne Kraak en Tanja Hoetjer (<strong>Reumafonds</strong>)<br />
Vormgeving: Peter van den Elshout<br />
Cover: <strong>Anita</strong> <strong>Witzier</strong> en Richelle van der Koppel<br />
Coverfoto: Studio Kastermans<br />
Coördinaties advertenties: Ferdinand van de Grootevheen<br />
Advertentieverkoop: HDC Media<br />
Redactie Vrij, Postbus 2, 1800 AA Alkmaar,<br />
072-5196265 e.mail: vrij@hdcmedia.nl<br />
072-5196398 e.mail: advertenties@hdcmedia.nl<br />
Vrij geeft weg<br />
SchEef is een prachtige, semiautobiografische<br />
jeugdroman<br />
van Marlies Allewijn over een<br />
14-jarig meisje <strong>met</strong> reuma. Eef<br />
heeft één grote passie en dat is<br />
dansen. Wanneer ze <strong>met</strong> haar<br />
ouders naar een nieuwe stad<br />
verhuist, kan ze eindelijk gaan<br />
dansen bij haar favoriete dansschool<br />
DUYD (Dance Until You<br />
Drop). Het schooljaar begint<br />
In dát geval: Gráág, want wat een<br />
uitdaging en wat een kans!<br />
Dat was einde zomer 2012 en nu ligt<br />
‘ie voor u, deze bijlage. Je zou het een<br />
klein wonder kunnen noemen. Vergelijk<br />
het <strong>met</strong> het bereiden van een<br />
driesterren recept zonder ervaring in<br />
de keuken te hebben. Al die verschillende<br />
ingrediënten die door de chefkok<br />
zodanig bij elkaar worden gebracht<br />
dat er op het ‘moment suprême’<br />
een harmonieus doch verrassend<br />
eindresultaat op het bord ligt. Voorwaar<br />
geen kinderspel: zes, zeven<br />
agenda’s bij diverse gelegenheden op<br />
elkaar afstemmen, de lay-out bepalen,<br />
welke cover, wie doet wat, wanneer<br />
is de deadline en foto’s, steeds<br />
weer die foto’s… en heel veel meer.<br />
Maar het was vóóral een leuk en<br />
<strong>met</strong>een goed: ze maakt nieuwe<br />
vriendinnen en wordt verliefd<br />
op Tim. En hij gelukkig op<br />
haar! Maar dan voelt ze ineens<br />
overal vage pijntjes. Ze komen<br />
en gaan op de raarste momenten.<br />
Na veel onderzoeken blijkt<br />
dat Eef jeugdreuma heeft. Haar<br />
leven staat op zijn kop. Kan ze<br />
nog wel dansen? En wat moet<br />
Tim <strong>met</strong> een kreupele?<br />
Heel trots en erg blij<br />
leerzaam proces waar ik erg veel<br />
plezier aan heb beleefd; veel van wat<br />
ik bijzonder, interessant, mooi en<br />
waardevol vind, is aan bod gekomen.<br />
Het is een mooie mix geworden van<br />
informatieve reportages, leuke foto’s,<br />
persoonlijke interviews en inkijkjes.<br />
Dus ja, ik ben er trots op én ik word<br />
er blij van. Maar zoals ik al zei, geen<br />
kinderspel, dus grote dank aan het<br />
<strong>Reumafonds</strong> en alle redactieleden<br />
van deze bijlage; zij hebben me gestuurd,<br />
begeleid en geïnspireerd. Ik<br />
hoop van harte dat wat u leest en ziet<br />
ook ú blij maakt en inspiratie biedt<br />
voor het nieuwe jaar, waarvoor ik u<br />
alle goeds toewens.<br />
<strong>Anita</strong><br />
Onder leiding van <strong>Anita</strong> <strong>Witzier</strong> brainstormt de redactie over de invulling van de Goede Doelbijlage.<br />
Zij ook<br />
Wat vertel je me nu? Nee, dat<br />
kan niet waar zijn. Zij, ook? Weet<br />
je het zeker?<br />
Ja, ik weet het zeker. Ook onze<br />
gasthoofdredactreur heeft een<br />
vorm van reuma. Moeilijk te<br />
geloven, maar toch waar. Ze<br />
voldoet op geen enkele manier<br />
aan het stereotype beeld van<br />
een kromgebogen, ouwelijke<br />
dame <strong>met</strong> een van pijn vertrokken<br />
gezicht. Nee, <strong>Anita</strong><br />
<strong>Witzier</strong> is de hardwerkende,<br />
vlotte, mooie, elegante koningin<br />
van het televisiescherm.<br />
Maar wel reuma.<br />
<strong>Anita</strong> <strong>Witzier</strong> is de personificatie<br />
van o, zo veel vrouwen,<br />
Marlies Allewijn (34) is freelance<br />
(tv-)programmamaker.<br />
Sinds haar 12de heeft ze reuma.<br />
Vrij mag tien exemplaren van<br />
haar boek weggeven. Belangstelling?<br />
Iedere abonnee maakt<br />
kans! Surf naar www.vrij-magazine.nl.<br />
Namen van winnaars<br />
staan volgende week op de site<br />
van de krant. Zij krijgen hun<br />
boek toegestuurd.<br />
4 <strong>Anita</strong>’s eigen<br />
memories<br />
mannen en kinderen die, ondanks<br />
hun klachten, midden<br />
in het leven staan. Van wie je<br />
het niet zou denken, omdat je<br />
het niet één, twee, drie kunt<br />
zien. Maar dat betekent niet<br />
dat de ziekte er niet is. Of dat<br />
er geen aandacht meer aan<br />
besteed hoeft te worden.<br />
Met <strong>Anita</strong> <strong>Witzier</strong> heeft het<br />
<strong>Reumafonds</strong> een geweldige<br />
ambassadeur en wij - als redactie<br />
- een ideale gasthoofdredacteur.<br />
Zij is in twee opzichten<br />
’ervaringsdeskundige’. Ze<br />
weet wat reuma voor mensen<br />
betekent en als programmamaakster<br />
is ze zeer bedreven<br />
in het vertalen van een inge-<br />
6 Knokken om droom<br />
waar te maken<br />
8 Hulphond die<br />
deuren opent<br />
11 Pubers <strong>met</strong> reuma<br />
willen niet zielig zijn<br />
12 Geen tranen<br />
voor de camera<br />
14 Altijd twijfel bij harpist<br />
Remy van Kesteren<br />
16 Liever gezond lijf<br />
dan dure lippenstift<br />
17 Aan de wieg van<br />
de reumarevolutie<br />
18 Onafscheidelijk<br />
achter het fornuis<br />
20 Dyanne Beekman haalt<br />
alles uit de kast<br />
22 De strijd voor beter<br />
leven zonder pijn<br />
ZATERDAG 29 DECEMBER 2012<br />
VRIJ 3<br />
Inhoud<br />
wikkeld thema naar een groot<br />
publiek.<br />
<strong>Anita</strong> is dus veel te bescheiden<br />
als ze - hierboven - in haar<br />
voorwoord zegt dat het verschijnen<br />
van deze bijlage een<br />
klein wonder is. Het overleg<br />
<strong>met</strong> haar over de inhoud liep<br />
van een leien dakje. Ze zat vol<br />
goede en uitvoerbare ideeën.<br />
Het was, kortom, een feest om<br />
<strong>met</strong> deze kordate en nuchtere<br />
hoofdredacteur samen te werken.<br />
Ik hoop dat u over deze bijlage<br />
net zo enthousiast bent als wij.<br />
Hugo Schneider<br />
adjunct-hoofdredacteur
ZATERDAG 29 DECEMBER 2012<br />
4VRIJ<br />
Persoonlijk<br />
Uit elk land<br />
een dierbare<br />
herinnering<br />
Méér dan een collega<br />
Nu gaan we even smokkelen. Want mogen we haar<br />
partner Michel een reisherinnering noemen? Vooruit:<br />
een beetje. Een herinnering van de reis door het leven,<br />
dan. Want tijdens de studio-opnamen van ’Memories’<br />
merkte <strong>Anita</strong> hoe leuk ze hem vond. Het was in de tijd<br />
dat hij producer was van het programma. Hij ging<br />
niet mee op reportage, maar hun samenwerking had<br />
iets speciaals. ,,Eerst vond ik hem intrigerend, maar<br />
verder niks. En hij zag mij eerst ook niet zitten. Dat<br />
heeft meer dan een jaar geduurd. Tot die ene keer bij<br />
me thuis. We hadden gezoend. Ik zei: ’nu is het wat<br />
tussen ons of het is niks. We gaan niet als collega’s in<br />
het vage lopen rommelen.’’<br />
Het werd dus wél wat. ,,Gelukkig maar, want hij is<br />
héél leuk. Hij heeft gevoel voor humor en hij is lief en<br />
zorgzaam. Niet alleen voor mij, maar ook voor mijn<br />
kinderen. Helaas is hij ook stronteigenwijs. Denk dus<br />
vooral niet dat hij zich door mij laat ringeloren.’’ Daar<br />
komt nóg iets bij: ,,Ik vind hem ook fysiek aantrekkelijk<br />
en sexy en zo.’’<br />
Michel is twee dagen per week bij zijn dochter in<br />
Amsterdam en woont de rest van de week bij <strong>Anita</strong> en<br />
haar kinderen in Blaricum. ,,We hebben hetzelfde<br />
levensritme van vroeg opstaan, intensief je dag benutten<br />
<strong>met</strong> werken, sporten en eten <strong>met</strong> vrienden. Dankzij<br />
Michel ben ik ook vertrouwd geraakt <strong>met</strong> honden<br />
en wandelen. En dankzij mij heeft hij leren genieten<br />
van een goed glas wijn en lekker eten.’’<br />
Even foto’s kijken? Veel reizigers bewaren vergezichten en<br />
romantische doorkijkjes uit landen die ze ooit hebben bezocht.<br />
<strong>Anita</strong> <strong>Witzier</strong> niet. Zij koestert kleine snuisterijen. Overal waar<br />
ze op de wereld was, kocht ze een herinnering. Ze bewaart ze<br />
in een glazen kastje in haar woonkamer: haar persoonlijke<br />
museumpje. Een fotoalbum, maar dan anders. Even kijken?<br />
Tekst: Jan Vriend Foto's: Studio Kastermans<br />
<strong>Anita</strong>’s eigen<br />
memories<br />
Over liefde en leven<br />
Dit keppeltje is een aandenken aan een uitzending van ’Memories’, van zestien jaar geleden. De opnamen waren<br />
in Israël, waar hoofdpersoon Marieke in haar jonge jaren in een kibboets had gewerkt. ,,Daar was ze ontzettend<br />
verliefd geworden op een Israëlische jongen’’, vertelt <strong>Anita</strong>. ,,Elke dag waren ze samen. Ze werkten <strong>met</strong><br />
elkaar en woonden <strong>met</strong> elkaar. Het was echt een diepgewortelde liefde geworden <strong>met</strong> de belofte dat ze<br />
altijd bij elkaar zouden blijven. Toch moest ze op een gegeven moment weer terug naar Nederland.<br />
Voor even, was de bedoeling. Maar het betekende het einde van hun liefde.’’<br />
,,Het lukte ons om die jongen op te sporen, maar hij wilde absoluut niet meewerken aan de<br />
ontmoeting. Hij was een orthodoxe jood geworden en had zijn verleden compleet gewist.<br />
Over en uit. Voor Marieke was het heel verdrietig. Bij haar zag je een dierbare herinnering<br />
veranderen in een kille afwijzing en een koele ontkenning van wat er was geweest. Gelukkig<br />
is ze een sterke vrouw die er goed mee kon omgaan. Om de pijn te verzachten hebben we bij<br />
de kibboets een boom geplant, zodat er op die plek toch iets moois tot bloei kon komen.’’<br />
,,Later heb ik in Jeruzalem dit keppeltje gekocht, als herinnering aan deze uitzending, maar<br />
ook als herinnering aan het land. Want Israël heeft voor mij altijd een bijzondere betekenis. Als<br />
kind uit een protestants nest ken ik veel plaatsnamen en de Bijbelverhalen die er zich hebben<br />
afgespeeld. Tijdens deze reis ben ik ook naar de Klaagmuur geweest. Ik was toen zwanger van mijn<br />
dochter. Met een briefje dat ik in de muur verstopte vroeg ik of ze gezond en wel ter wereld mocht<br />
komen. Het werkte. Met Julia kwam alles goed.’’<br />
Ingelijst afscheid<br />
,,Hier kijk je naar de achterkant van een schilderijtje. Ik kreeg het cadeau<br />
in Brazilië, als afscheidspresentje van de ploeg waarmee ik mijn reisprogramma<br />
voor Veronica had gemaakt. Met die jongens ben ik in de loop<br />
der jaren echt de halve wereld over gevlogen. Vlak voor mijn overstap<br />
naar de KRO zaten we in Zuid-Amerika. Het was 1996. Na een tocht door<br />
Bolivia hadden we nog een klus in Brazilië waar we in een klein kroegje<br />
terechtkwamen. Daar hing dit schilderijtje. Op de voorkant staat een<br />
zonsondergang, maar de achterkant is minstens zo interessant. Daarop<br />
staat een liefdesverklaring van de kunstenaar aan zijn minnares. Kleurige<br />
letters voor een kleurrijke vrouw. Toen ik even uit het zicht was heeft de<br />
producer het van de kroegbaas gekocht. Die avond kreeg ik het cadeau<br />
van de jongens. Het herinnert me aan mooie en avontuurlijke jaren <strong>met</strong><br />
een stel geweldige collega’s.’’<br />
Tóch op dezelfde golflengte<br />
,,Dit radiootje heb ik gekocht in Kaapstad, waar we <strong>met</strong> een ploeg<br />
opnamen maakten voor ’Memories’. De hoofdpersoon was een wat<br />
norse, stille man. Toen ik hem voor het eerst zag, leek er een hek om<br />
zijn gevoel heen te staan. Hij vertelde dat hij als kind in Zuid-Afrika<br />
had gewoond en dat hij nog altijd terugdacht aan zijn jeugdliefde<br />
daar. Het was een liefde die maar bleef knagen. Eerst dacht ik dat ik<br />
niet tot hem kon doordringen. Ik was bang dat ik de verkeerde vragen<br />
zou stellen of dat hij dicht zou klappen. Maar toen we op de<br />
plekken kwamen waar het zich had afgespeeld, kwam hij los. En na<br />
een paar gesprekken gaf hij zich helemaal bloot en hadden we elkaar<br />
in het hart gesloten. Ik leerde ervan om geduld te hebben en iemand<br />
gewoon te nemen zoals hij is.’’<br />
,,Het radiootje is gemaakt van losse rommeltjes die door inventieve<br />
Afrikanen in elkaar zijn gezet. Ik vind het wel symbolisch voor de<br />
veerkracht van Zuid-Afrika en voor het verloop van de reportage.<br />
Want ondanks alle ellende in de townships, kom je er steeds mensen<br />
tegen <strong>met</strong> hoop en verwachtingen. In die zwarte wijken wonen ze in<br />
hutjes <strong>met</strong> lekke daken van golfplaten, maar de kerkjes zitten vol<br />
<strong>met</strong> mensen die erop rekenen dat het morgen allemaal beter wordt.<br />
Gelukkig maar, want zonder hoop ben je nergens.’’<br />
Waardig India<br />
,,Dit kleine beeldje komt uit India. Daar was ik voor het KRO-programma ’En hier<br />
slapen jullie’, waarvoor Nederlandse gezinnen gingen logeren bij families in verre<br />
vreemde landen. India is een krankzinnige samenleving. We kwamen terecht in<br />
Mumbay, waar miljoenen mensen door elkaar lijken te krioelen. Het stinkt er, het<br />
is er vies, mensen slapen er op straat en het verschil tussen arm en rijk is gigantisch.<br />
Vanuit mijn hotelkamer zag ik zwervers op de stoep liggen, terwijl ik verderop<br />
het duurste huis ter wereld kon zien, <strong>met</strong> twintig verdiepingen aan luxe<br />
voor vier bewoners. Ongelooflijke taferelen. En toch heb ik me daar geen moment<br />
onveilig gevoeld.’’<br />
,,De mensen aan de basis in India zijn vaak straatarm, zeker naar onze maatstaven.<br />
Maar armoedig zijn ze niet. Godsdienst, waardigheid en filosofie lijken daar tot alle<br />
bevolkingsgroepen te zijn doorgedrongen. Die traditie en die wijsheid maken dat ze<br />
daar veel respect hebben voor anderen. In die zin is het een samenleving waar we hier<br />
veel van kunnen opsteken.’’<br />
,,Het beeldje kocht ik in een klein winkeltje in een drukke volkswijk. Het symboliseert<br />
de Indische God van de vruchtbaarheid. Voor een moeder is zo’n God natuurlijk<br />
een dierbare vriend.’’<br />
Betoverd door het andere<br />
Ooit geweten dat er een heksenwijk is in La Paz? <strong>Anita</strong> hoorde het in de<br />
Boliviaanse hoofdstad. Niet om bang van te worden, hoor. ,,Als je zo’n<br />
beeldje koopt <strong>met</strong> daaromheen gekleurd touw of een flesje <strong>met</strong> een lamafoetus<br />
hou je de boze geesten op afstand, vertelden ze me. Die raad heb ik<br />
<strong>met</strong>een maar opgevolgd. Je weet maar nooit…!’’<br />
Ze was in Zuid-Amerika voor het KRO-programma ’En hier slapen jullie’.<br />
,,We volgden Monica en Leen uit Zuid-Holland die een tijdje <strong>met</strong> hun<br />
kinderen bij een familie in Bolivia gingen wonen en werken. Monica had<br />
in Nederland een geregeld leven en een vast omlijnd bestaan. Haar huis<br />
zag er brandschoon uit en hun hele bestaan verliep volgens een min of<br />
meer vast ritme.’’<br />
,,In Bolivia kreeg ze de klap van haar leven te verwerken. Ze kwamen in<br />
de rimboe terecht. Ze moesten er slapen op een zoldertje vol ongedierte,<br />
het was behelpen <strong>met</strong> eten en douchen en alles liep anders dan ze hadden<br />
gedacht. De kinderen pasten zich snel aan, maar we waren bang dat Monica<br />
helemaal gek zou worden. Daar leek het ook op, toen ze geconfronteerd<br />
werd <strong>met</strong> de gebrekkige hygiëne en de primitieve levensstijl. Maar<br />
in de loop der tijd kwam ze los en vond ze het ook wel prettig om alle<br />
Hollandse verwachtingen en verplichtingen achter zich te laten. Zo knap!<br />
Er ging een nieuwe wereld voor haar open en daar is ze tot de dag van<br />
vandaag heel dankbaar voor. Voor mij is dat ook de kern van reizen: dat je<br />
proeft van een ander bestaan en daarmee je eigen leven extra kleur geeft.’’<br />
ZATERDAG 29 DECEMBER 2012<br />
VRIJ 5<br />
Persoonlijk
ZATERDAG 29 DECEMBER 2012<br />
6VRIJ<br />
,,Mijn dochter Sabine sinds vier jaar reuma heeft. Ik ben<br />
toen gevraagd om te collecteren. Omdat de ziekte zo<br />
dichtbij kwam, heb ik dat gedaan. Daarna ben ik de<br />
jaarlijkse collecte in een deel van Purmerend gaan organiseren.’’<br />
Elk jaar is in maart de collectie. In december<br />
beginnen voor mij de voorbereidingen. Elke wijk heeft<br />
een coördinator en daar zoek ik contact mee. We benaderen<br />
de collectanten. Met het <strong>Reumafonds</strong> heb ik contact<br />
over de bussen, stickers en formulieren. Elk jaar evalueren<br />
we. Zo hebben we goed naar de wijken gekeken.<br />
Wie wonen er? Wanneer kunnen we het beste langsgaan?<br />
Oudere mensen doen ’s avonds na zessen de deur niet<br />
Pijn bij een reumatische aandoening kan een leven flink beïnvloeden. Maar bij de pakken neer<br />
zitten, dat doen veel mensen <strong>met</strong> reuma niet. Ondanks hun beperkingen maakten fotograaf<br />
Vincent Mentzel, schoonheidsspecialiste Marente van Vliet en Claire Ansems hun droom waar.<br />
Teksten: Tessa de Wekker<br />
Nelson Mandela,<br />
koningin Beatrix,<br />
Mohammed Ali.<br />
Welke grootheid<br />
kreeg Vincent<br />
Mentzel niet voor<br />
zijn lens? De<br />
fotograaf reist al<br />
meer dan veertig jaar de hele wereld<br />
rond om de mooiste platen te schieten.<br />
De pijn in zijn nek en schouders<br />
negeerde hij lange tijd. Dat zou<br />
immers wel komen door het sjouwen<br />
<strong>met</strong> die zware camera’s? Vijf jaar<br />
geleden bleek Mentzel artrose te<br />
hebben.<br />
,,Bij ziektes schieten mensen altijd<br />
in de kramp’’, zegt Mentzel, terwijl<br />
hij een kopje koffie uit zijn espressoapparaat<br />
tovert. Hij gaat zitten aan<br />
de grote eettafel in zijn gezellige<br />
Rotterdamse woonkamer. Aan de<br />
muur hangt kunst, en natuurlijk<br />
ontbreken foto’s niet. Een grote<br />
plaat van een Chinese marinier uit<br />
de jaren 70 hangt boven de bank.<br />
Mentzel reisde sinds 1973 zo’n tien<br />
keer naar China. ,,Reuma is niet<br />
bes<strong>met</strong>telijk, je ziet het niet eens aan<br />
me. Ja, af en toe vraagt iemand of ik<br />
een stijve nek heb. Nee, artrose, zeg<br />
ik dan. ,,Kijk, ik ben gewoon de lul.<br />
Maar ik ben de pijn gewend.’’<br />
Hij haalt zijn schouders op. Lacht, en<br />
vertelt een verhaal uit het begin van<br />
zijn carrière. ,,Een collega-fotograaf,<br />
een boom van een vent trouwens,<br />
waarschuwde me. Hij liep zelf altijd<br />
gebogen. Hij zei: dat krijg jij later<br />
ook. Dus toen ik last kreeg, dacht ik<br />
dat dat van die camera’s en tassen<br />
kwam.’’ Regelmatig liep hij er <strong>met</strong><br />
drie om zijn nek. Niet zo vreemd dat<br />
alles stijf en pijnlijk werd. Tot het<br />
echt te erg werd en de moeder van<br />
Vrijwilliger Hans Rotering …is betrokken bij het <strong>Reumafonds</strong> omdat:<br />
Leren leven <strong>met</strong> de pijn<br />
het beste vriendinnetje van zijn<br />
dochter zei dat hij maar eens langs<br />
moest komen in het ziekenhuis. Ze,<br />
Angelique Weel, is reumatoloog en<br />
al vrij snel kwam het hoge woord<br />
eruit: artrose.<br />
Op de been<br />
Niet dat die diagnose zijn leven<br />
veranderde. Mentzel hield veel te<br />
veel van zijn werk. Hoewel lichamelijk<br />
steeds zwaarder, hield zijn werk<br />
als fotograaf hem ook op de been. ,,<br />
Als je een rotbaan hebt, dan ga je<br />
misschien eerder naar de bedrijfsarts<br />
en laat je je afkeuren. Ik heb me<br />
nooit ziek gemeld.’’ Mentzel had al<br />
<strong>met</strong> de pijn leren leven, ver voor<br />
bleek wat de oorzaak ervan was.<br />
,,Het sluipt erin, dus langzaam verander<br />
je dingen, zodat je toch door<br />
kan gaan.’’<br />
Hij loopt de trap op naar zijn werkkamer.<br />
Achter zijn bureau hangt een<br />
Paspoort<br />
Wie: Vincent Mentzel<br />
Leeftijd: 67<br />
Wat doet hij: Fotograaf. Tot zijn<br />
65e werkte Vincent Mentzel<br />
voor NRC Handelsblad. Won de<br />
World Press Photo in 1973,<br />
maakte het portret van Beatrix<br />
dat model stond voor de<br />
postzegel en werd in 2007<br />
geridderd in de Orde van de<br />
Nederlandse Leeuw. Na zijn<br />
pensioen verscheen er een boek<br />
<strong>met</strong> zijn beste werk ’Foto<br />
Vincent Mentzel’. Tegenwoordig<br />
is Mentzel freelancer.<br />
foto van zijn dochter (13) naast die<br />
van koningin Beatrix. Op tafels en<br />
op de grond staan dozen en liggen<br />
stapels foto’s. In kasten aan de muur<br />
staan mappen <strong>met</strong> nog veel meer<br />
archiefmateriaal. De meeste foto’s<br />
zijn zwart-wit. Indringende platen<br />
van Joop den Uyl en Isabella Rossellini,<br />
verderop een tafereel uit de<br />
Elfstedentocht van 1985. Honderdduizenden<br />
foto’s heeft Mentzel<br />
gemaakt. Een deel is ondergebracht<br />
in de collectie van het Rijksmuseum.<br />
,,De rest moet ik nodig uitzoeken’’,<br />
zegt hij grijnzend. ,,Ik ben bezig<br />
alles te digitaliseren, maar dat schiet<br />
nog niet echt op.’’<br />
Druk<br />
Want ondanks zijn pensioen is<br />
Mentzel een druk man. Fotograferen<br />
is zijn leven, naast zijn nog jonge<br />
gezin. ,,Mijn meiden (zijn vrouw en<br />
dochter, red.) houden me jong. Mijn<br />
dochter moet elke dag naar school,<br />
dat brengt structuur. Bovendien heb<br />
ik nu eindelijk tijd voor leuke klussen<br />
die ik vroeger bij de krant nooit<br />
kon doen.’’ Hij maakt foto’s voor het<br />
Scapinoballet, fotografeert mensen<br />
<strong>met</strong> een handicap voor de Zonnebloem<br />
en begint binnenkort aan een<br />
boek over veertig jaar China. De<br />
artrose zal Mentzel niet tegenhouden,<br />
al houdt de Rotterdammer er de<br />
laatste tijd wel rekening mee. Hij<br />
slikt ontstekingsremmers, probeert<br />
stress te vermijden en gaat regelmatig<br />
naar de fysio. ,,Hij zorgt er <strong>met</strong><br />
zijn magische handen voor dat ik<br />
een paar dagen een prettig gevoel<br />
heb. Kan ik ook weer eens een boodschappentas<br />
aan de linkerkant dragen.<br />
Weet je, alles doet het nog aan<br />
me, dus ga ik door.’’<br />
Foto: Nancy Tulner<br />
meer open, maar jonge mensen zijn daarvoor nog niet<br />
thuis. Door hier naar te kijken, hebben we ons bereik<br />
vergroot. Elk jaar stijgt onze opbrengst.’’<br />
,,Met de opbrengst van de collecte wordt onderzoek<br />
gefinancierd. Dat is zo belangrijk. Tien jaar geleden kon<br />
je <strong>met</strong> reuma in een rolstoel belanden. Nu niet meer. Dat<br />
komt door betere behandelingen. Bij elke patiënt is de<br />
zoektocht naar de juiste medicijnen lang. Mijn dochter<br />
injecteert zichzelf nu <strong>met</strong> biologicals, dat zijn speciale<br />
ontstekingsremmers. Daar heeft ze baat bij, maar er moet<br />
meer onderzoek gedaan worden naar de effecten op lange<br />
termijn. Daarom zet ik mij in voor het <strong>Reumafonds</strong>.’’<br />
’Bikkel’ kno kt en maakt haar droom waar<br />
Eigenlijk wilde Marente van<br />
Vliet dierenarts worden. Die<br />
droom spatte door haar<br />
reuma uiteen. Haar tweede<br />
favoriete beroep, schoonheidsspecialiste,<br />
liet de 24jarige<br />
zich niet afnemen.<br />
Ondanks tegenslagen, pesterijen<br />
en docenten die haar niet wilden<br />
helpen, haalde ze haar diploma. Een jaar<br />
geleden opende ze haar eigen salon Puuur.<br />
,,Ik moest maar een button op doen waar<br />
‘reuma’ op stond’’, vertelt Van Vliet over<br />
haar tijd op school. ,,Dan konden ze tenminste<br />
zien dat ik wat had.’’ Ze haalt wat<br />
handdoeken van de behandelingsstoel af.<br />
Ze moeten vanavond mee om te worden<br />
gewassen. Dan gaat ze zitten in de ontvangstruimte<br />
van haar nieuwe salon in<br />
Woerden. Een frisse omgeving waar iedereen<br />
direct tot rust komt. Ook Marente zelf.<br />
Ze kan nog boos worden als ze aan haar<br />
schooltijd terugdenkt. ,,Ik was zeventien<br />
en werd in eerste instantie niet eens toegelaten<br />
tot de opleiding. Ze waren bang dat<br />
ik het slagingspercentage naar beneden<br />
zou halen.’’ Anderhalf jaar later slaagde de<br />
Woerdense <strong>met</strong> louter achten en negens.<br />
Klap<br />
Op haar derde werd bij Van Vliet jeugdreuma<br />
geconstateerd. Met medicijnen bleven<br />
de ontstekingen onder controle. ,,Ik hield<br />
me vast aan de gedachte dat jeugdreuma<br />
vanaf je achttiende vanzelf over gaat.’’ Bij<br />
Van Vliet echter niet. Een enorme klap. ,,Ik<br />
had zoveel hoop gehad.’’ Toch ging ze<br />
door, het ging immers best goed. De scholiere<br />
wilde graag schoonheidsspecialiste<br />
worden. ‘Dan moet je <strong>met</strong> je handen werken,<br />
dat kun je helemaal niet’, was de<br />
reactie. ,,Maar ik wilde me dit niet ook<br />
laten afnemen. Dierenarts kon ik echt niet<br />
worden. Maar ik wilde keihard knokken<br />
Al sinds haar negentiende<br />
weet Claire Ansems één<br />
ding zeker: ze is ondernemer.<br />
Vroeger had ze een<br />
restaurant en een café in<br />
Haarlem. Sinds negen<br />
jaar is ze eigenaar van<br />
KEMPE& Interieurontwerp.<br />
,,Ik heb het geluk dat ik van mijn<br />
hobby mijn beroep heb kunnen maken.’’<br />
Gelukkig maar, want werken in de horeca<br />
<strong>met</strong> reumatoïde artritis (RA) was lastig<br />
geweest.<br />
,,Wil je thee?’’ Ansems schenkt twee glazen<br />
vol. Dan gaat ze zitten op haar ergonomische<br />
stoel. Het is de enige aanpassing<br />
die ze heeft gedaan in haar kantoor vlakbij<br />
de Haarlemse binnenstad. En zo groot is<br />
die aanpassing ook weer niet, want de<br />
stoelen zitten gewoon hartstikke lekker.<br />
,,Ik ben nog op zoek naar een goede ergonomische<br />
muis. Mijn wijsvinger doet het<br />
niet goed meer. En mijn middelvinger<br />
begint ook moeilijk te doen. Ik werk één<br />
voor één mijn vingers af’’, zegt ze.<br />
Eigen tijd indelen<br />
Zeven jaar geleden werd bij Ansems RA<br />
geconstateerd. Ze vindt haar reuma geen<br />
beperkende factor. ,,Ik kan op de bouw<br />
lopen, ik kan tekenen. Ik hoef niet zelf te<br />
Professor Berent Prakken… is betrokken bij het <strong>Reumafonds</strong> omdat:<br />
,,Het fonds deels mijn onderzoek naar jeugdreuma financiert.<br />
Ik ben kinderreumatoloog bij het UMC Utrecht en<br />
samen <strong>met</strong> collega’s uit Canada, Italië, de VS en Groot-<br />
Brittannië hebben we UCAN opgezet, een internationaal<br />
netwerk voor jeugdreuma-onderzoek. Vorig jaar heeft het<br />
<strong>Reumafonds</strong> hier een miljoen euro aan bijgedragen.’’<br />
,,Jeugdreuma is een tamelijk zeldzame ziekte, het treft<br />
zo’n 3000 kinderen in Nederland. Daarom is het belangrijk<br />
dat wetenschappers over de hele wereld samenwerken.<br />
’’<br />
,,Onderzoek naar jeugdreuma is ontzettend belangrijk,<br />
omdat het anders is dan reuma bij volwassenen. Slechts<br />
Foto: Hedske Vochteloo<br />
om deze droom wel waar te maken.’’<br />
Nadat ze haar diploma had gehaald ging<br />
ze aan de slag bij salons in Woerden en<br />
Den Haag. Dat ging goed, tot bleek dat ze<br />
veel te veel van haar lichaam vroeg. Ze<br />
deed lichaamsbehandelingen, werkte hele<br />
dagen, moest vaak de trap op en af en<br />
sleepte <strong>met</strong> een ontharingsapparaat van 80<br />
bouwen, dat doen anderen voor me. En<br />
het voordeel van zelfstandig ondernemer<br />
zijn is dat ik mijn eigen tijd in kan delen.’’<br />
’s Ochtends komt Ansems bijvoorbeeld<br />
langzaam op gang. ,,Of ik nou om acht of<br />
tien uur begin, dat maakt niet uit. Gaan<br />
we gewoon wat langer door. Ik ken mijn<br />
lichaam zo goed dat ik precies weet wat ik<br />
aan kan. Als ik zeg dat ik een project doe,<br />
dan maak ik het van A tot Z af.’’<br />
Ansems weet waar haar grenzen liggen,<br />
maar dat heeft even geduurd. ,,Je moet<br />
niet te ver binnen je grenzen blijven, want<br />
daar word je niet beter van. Je moet er ook<br />
kilo. ,,Je werkt in een team, dan ga je niet<br />
zeggen dat je iets niet kunt.’’<br />
Te laat kwam Van Vliet erachter dat ze dat<br />
beter wel had kunnen doen. Ze zat anderhalf<br />
jaar in de ziektewet. Een verschrikking,<br />
noemt ze die periode. ,,Je voelt je een<br />
mislukking.’’ Haar hond Ted, <strong>met</strong> wie ze<br />
toen het wat beter ging wandelingen<br />
Claire Ansems kent haar grenzen<br />
Paspoort<br />
Naam: Claire Ansems<br />
Leeftijd: 41<br />
Wat doet zij: Interieurontwerper.<br />
Heeft haar eigen bureau KEMPE&<br />
Interieurontwerp in Haarlem.<br />
Deed grote projecten zoals de<br />
verbouwing van de Herensociëteit<br />
Vereeniging in Haarlem.<br />
Ontwerpt zelf meubels.<br />
Heeft net de website<br />
www.helpmijnhuisverkooptniet.nl<br />
gelanceerd.<br />
tien procent van de kinderen <strong>met</strong> reuma kan een vergelijkbare<br />
behandeling krijgen als volwassenen. Bovendien<br />
zijn kinderen in de groei. Ontstoken gewrichten kunnen<br />
dan vergroeien. Ook weten we nog niet wat de gevolgen<br />
van medicijngebruik bij kinderen op lange termijn zijn.<br />
We mogen van de wet geen medicijnen op kinderen testen.<br />
Maar omdat kinderen door de wet zo goed worden<br />
beschermd, beschermen we ze eigenlijk niet. Aan hun<br />
medicijnen worden minder strenge eisen gesteld dan aan<br />
die voor volwassenen. Als we als samenleving een denkomslag<br />
kunnen maken, ben ik ervan overtuigd dat we<br />
jeugdreuma de wereld uit kunnen helpen.’’<br />
niet te ver over heen gaan, want dan heb je<br />
er nog lang last van.’’ Dat gebeurt soms.<br />
Bijvoorbeeld bij een <strong>met</strong>amorfose van een<br />
hele verdieping in twee dagen. ,,Daar moet<br />
ik dan twee dagen van herstellen. Ach, het<br />
hoort erbij. ’’<br />
Ze haalt haar schouders op en lacht. Ansems<br />
is opgewekt en positief, dat zit in<br />
haar aard. En in die van veel mensen <strong>met</strong><br />
RA, zegt ze. ,,Over het algemeen zijn we<br />
positief ingestelde mensen, die ons niet<br />
laten beperken.’’ Creativiteit en flexibiliteit<br />
zijn twee andere zaken die de Haarlemse<br />
herkent in veel verhalen van mensen<br />
<strong>met</strong> RA.<br />
Die eigenschappen komen haar goed van<br />
pas in de huidige crisis. Ze weet als geen<br />
ander dat KEMPE een luxe product verkoopt.<br />
In deze tijd laten mensen hun huis<br />
niet zo snel meer van top tot teen restylen<br />
of verbouwen. Samen <strong>met</strong> haar broer begon<br />
Ansems daarom de website www.helpmijnhuisverkooptniet.nl.<br />
,,Veel kopers<br />
kunnen zich geen voorstelling maken van<br />
wat ze <strong>met</strong> een huis kunnen. Voor verkopers<br />
maken wij daarom 3D-tekeningen<br />
van de nieuwe situatie na verbouwingen,<br />
die ze aan potentiële kopers kunnen laten<br />
zien.’’ Ze pakt een voorbeeld van een oud<br />
huis. Een erfenis die verkocht moest worden.<br />
Achter het huis was een schuurtje<br />
maakte, en de droom van een eigen salon<br />
hielpen Marente er bovenop.<br />
Terwijl ze thuis zat schreef ze een ondernemingsplan<br />
en ging ze naar banken voor<br />
een financiering. ,,Natuurlijk kreeg ik die<br />
niet. Het was crisis, dus banken deden<br />
sowieso al moeilijk. Bij mij helemaal.<br />
Logisch ook wel, want het is een risico.<br />
gebouwd. ,,Die hebben we bij het<br />
huis getrokken en er een grote open<br />
keuken <strong>met</strong> moderne apparatuur<br />
van gemaakt. Zo zien mensen wat<br />
ze <strong>met</strong> zo’n ruimte kunnen en wat<br />
het zou gaan kosten.’’<br />
Voor Ansems is de afwisseling<br />
tussen grote projecten en kleinere<br />
opdrachten fijn. Het houdt haar<br />
scherp en ze kan rekening houden<br />
<strong>met</strong> wat haar lichaam aan kan. Als<br />
ze voor een baas zou werken, zou<br />
dat moeilijker zijn. Toch zou ze<br />
jonge mensen <strong>met</strong> reuma niet<br />
automatisch adviseren een<br />
eigen bedrijf te starten. ,,Het<br />
moet bij je passen. Het moet<br />
bij jezelf en je thuissituatie<br />
passen.’’<br />
Bij Claire Ansems is dat<br />
het geval en ze zou<br />
nooit meer anders<br />
willen. ,,Ik doe wat<br />
ik het allerleukste<br />
vind.’’<br />
Foto: United Photos de Boer/Toussaint Kluiters<br />
Paspoort<br />
ZATERDAG 29 DECEMBER 2012<br />
VRIJ 7<br />
Wie: Marente van Vliet<br />
Leeftijd: 24<br />
Wat doet ze:<br />
schoonheidsspecialiste. Opende<br />
vorig jaar <strong>met</strong> hulp van de Bart<br />
de Graaff Foundation haar eigen<br />
salon Puuur in Woerden. Knokte<br />
zich eerder op pure wilskracht<br />
door de opleiding tot<br />
schoonheidsspecialiste heen.<br />
Aan de andere kant, als ik gezond was<br />
geweest, maar had mijn arm gebroken,<br />
had ik er ook een tijd uitgelegen.’’<br />
Startkapitaal<br />
De Bart de Graaff Foundation bood de<br />
oplossing. Van Vliet werd gekozen tot<br />
Bikkel 2011 en kreeg naast hulp <strong>met</strong> het<br />
starten van een onderneming ook een<br />
startkapitaal. Een jaar is ze nu open en het<br />
gaat goed. Ze plant haar eigen werktijden,<br />
zorgt dat ze niet meer dan drie klanten<br />
achter elkaar heeft. ,,Dan neem ik een<br />
middagpauze en ga later weer verder. Of ik<br />
doe tussendoor de administratie. Ik doe<br />
alleen gezichtsbehandelingen en –massages<br />
en visagie’’, zegt ze. Hoewel sommige<br />
klanten weten dat ze reuma heeft, merken<br />
ze er niets van. ,,Ze zeggen juist dat ik<br />
zoveel kracht in mijn vingers heb.’’<br />
Onafhankelijk<br />
Van Vliet lacht. Het gaat goed <strong>met</strong> haar.<br />
Ooit wil ze volledig van haar eigen salon<br />
kunnen leven. Momenteel krijgt ze nog<br />
een Wajong-uitkering. ,,Daardoor kan ik<br />
nu de zaak opbouwen. Maar ik wil hem zo<br />
snel mogelijk kwijt. Ik wil van niemand<br />
afhankelijk zijn.’’
ZATERDAG 29 DECEMBER 2012<br />
8VRIJ<br />
Reportage<br />
‘Wij zetten<br />
spelletjes<br />
om in iets<br />
nuttigs’<br />
Hij rekent voor je af in de winkel, doet de was, trekt je<br />
jas uit, draait je om in bed of drukt de noodknop in nog<br />
voordat je een epileptische aanval krijgt. Razend knap<br />
en oneindig veel meer dan louter prettig gezelschap,<br />
zo’n hulphond. Maar hoe leert het dier dat allemaal?<br />
Tekst: Mirjam van Twisk Foto’s: Stichting Hulphond<br />
Een hond die<br />
deuren opent<br />
Heftig kwispelend<br />
komt Izzy een<br />
van de oefenruimte<br />
van de<br />
Hulphond Nederland<br />
in het<br />
Brabantse Herpen<br />
binnen. Blij<br />
en een tikje opgewonden is de<br />
dertien maanden oude labradoodle<br />
(kruising tussen een labrador en<br />
een poedel). Hoewel ze nog maar<br />
net aan haar ’opleiding’ is begonnen,<br />
weet ze dat ze aan de slag<br />
moet, en vindt dat bepaald geen<br />
straf.<br />
Nieuwsgierig<br />
Na een nieuwsgierige blik op de<br />
bezoekers in de oefenruimte loopt<br />
ze direct op trainster Wendy Kersten<br />
af. Die staat Izzy op te wachten.<br />
Een kort bevel van Wendy en<br />
gretig pakt de hond het koordje<br />
<strong>met</strong> een knoop aan het uiteinde,<br />
dat wordt voorgehouden. Ze begint<br />
te trekken. Even maar, want<br />
dan laat de trainster een klikkertje<br />
laat horen. Tiktok. Wat zoveel wil<br />
zeggen als: einde oefening, goed<br />
gedaan. Hoe geinig ze het gesjor<br />
aan het koord ook vindt, Lizzy laat<br />
<strong>met</strong>een los. Het hondenkoekje dat<br />
als beloning wacht is nog leuker.<br />
De oefening wordt herhaald. Nu<br />
duurt het trekken iets langer. Vasthouden<br />
en achteruit lopen. Dat is<br />
de bedoeling. Het waarom wordt<br />
snel duidelijk. Een soortgelijk<br />
koordje hangt ook aan de deurknop<br />
en aan de handgreep van een<br />
ladekast in de oefenruimte. Als<br />
Wendy daarop wijst pakt Izzy de<br />
knoop en trekt achteruit lopend de<br />
la open. Tiktok.<br />
Een paar minuten maar duurt het<br />
oefenen; het moet leuk blijven.<br />
,,Voor de honden zijn die trainin-<br />
gen niets anders dan spelletjes. Wij<br />
zetten die om in iets nuttigs’’, legt<br />
de trainster uit.<br />
Izzy mag terug naar de ruimte<br />
waar alle honden in opleidingen<br />
twee aan twee een hok delen. Later<br />
die dag zullen er nog een paar<br />
korte trainingssessies volgen. De<br />
rest van de tijd wordt gevuld <strong>met</strong><br />
buiten spelen, wandelen, verzorging<br />
en – als onderdeel van de<br />
opleiding - misschien wel een<br />
lekker stuk fietsen of boodschappen<br />
doen in het dorp. Activiteiten<br />
waarvoor de stichting niet alleen<br />
haar hondentrainers heeft, maar<br />
ook, letterlijk dag en nacht, een<br />
beroep kan doen op een legertje<br />
vrijwilligers en stagiaires.<br />
Terwijl Izzy wordt teruggebracht,<br />
maakt Wendy zich klaar voor Gaia<br />
die bijna klaar is voor haar nieuwe<br />
baas. Weer diezelfde gretigheid.<br />
Enthousiast trippelt Gaia naar de<br />
elektrische rolstoel waarin Wendy<br />
heeft plaatsgenomen. Het dier<br />
heeft aan een half woord genoeg<br />
om te weten wat er van haar wordt<br />
verwacht. Ze opent een la en pakt<br />
er een voorwerp uit. Daarmee loopt<br />
ze naar de rolstoel, plaatst haar<br />
voorpoten tussen de voeten van<br />
Wendy op de voetenplank en legt<br />
haar ’buit’ heel voorzichtig neer op<br />
de schoot van de trainster. Daarbij<br />
haar kop ver vooruit stekend.<br />
Toekomstig baasje<br />
Haar toekomstige baasje kan<br />
slechts <strong>met</strong> grote moeite en heel<br />
klein stukje reiken. Daarom moet<br />
de hond heel dicht bij hem komen<br />
om spullen aan te geven en om<br />
zich te laten aan- of aflijnen. ,,Iedere<br />
hond die wij afleveren is maatwerk”,<br />
vertelt Wendy, terwijl Gaia<br />
nog even moet wachten op haar<br />
beloning. Die wordt naarmate de<br />
hond vorderingen maakt steeds<br />
verder afgebouwd.<br />
Het spreekt bijna voor zich dat<br />
deze honden niet willekeurig uit<br />
het asiel worden gehaald. Hulphond<br />
Nederland heeft een eigen<br />
fokprogramma <strong>met</strong> poedels, labradors,<br />
golden retrievers en Duitse<br />
herders. Rassen die veelal worden<br />
gekruist, zodat alle gewenste eigenschappen<br />
voor een hulphond in<br />
een dier worden verenigd. ,,Ze<br />
moeten werklustig, persoonsgericht,<br />
dienstbaar, gevoelig en goed<br />
trainbaar zijn’’, somt Kersten op.<br />
Al in het nest vindt de eerste selectie<br />
plaats. De uitverkoren pups<br />
gaan eerst naar een gastgezin. Dat<br />
socialiseert de dieren. Ze moeten<br />
wennen aan mensen, andere dieren,<br />
winkels, verkeer, reizen per<br />
trein en auto.<br />
Natte ogen<br />
Ook zaken als zitten, liggen, komen<br />
op bevel en op de plaats blijven,<br />
worden daar getraind. Iedere<br />
drie maanden beoordeelt een medewerkster<br />
van Hulphond Nederland,<br />
of de dieren zich op de gewenste<br />
wijze ontwikkelen.<br />
Gaat het goed, dan neemt het gastgezin<br />
na een jaar - <strong>met</strong> natte ogen -<br />
afscheid van de hond, als die naar<br />
’Ik durf meer en ik kan meer’<br />
,,Mijn hond is m’n handen en<br />
de rolstoel m’n benen. Ik moet<br />
en durf weer naar buiten.<br />
Bouw zo weerstand op en raak,<br />
dankzij de hond, <strong>met</strong> mensen<br />
in gesprek. Ook in huis ben ik<br />
een stuk zelfstandiger.’’<br />
Ach, hoe anders zag het leven<br />
van Ans van der Snepscheut<br />
eruit voordat zij een hulphond<br />
kreeg. De 53-jarige Eindhoven-<br />
Herpen komt voor de rest van zijn<br />
opleiding. Althans, als hij wordt<br />
toegelaten, want ook dan nog kan<br />
blijken dat hij toch niet geschikt is.<br />
Zo’n twintig van de honderd dieren<br />
die jaarlijks naar gastgezinnen<br />
gaan, vallen tijdens het selectieproces<br />
af. Ze komen niet door de medische<br />
keuring of vertonen gedrag<br />
dat niet gewenst is voor een hulphond.<br />
Kersten:,,Je kunt niet hebben<br />
dat ze tijdens het werk opeens<br />
achter een konijn aan gaan.’’<br />
In Herpen volgt de basisopleiding<br />
tot rolstoelhond. Die is voor iedere<br />
hond gelijk. In een paar maanden<br />
tijd leren ze netjes naast of achter<br />
se heeft poly-artrose (ernstige<br />
vorm van reuma in al haar<br />
gewrichten). Voordat ze haar<br />
eerste hulphond kreeg was ze<br />
afhankelijk van hulpverleners.<br />
,,Met de hond heb ik 24/7 een<br />
hulpverlener bij me.’’<br />
Ans wordt sinds vijf maanden<br />
bijgestaan door Dreamer. Haar<br />
vorige hulphond Jonas (10) is<br />
sindsdien <strong>met</strong> pensioen. ,,Met<br />
de stoel te lopen, laden en deuren<br />
openen en sluiten, lichtknoppen<br />
bedienen. Terwijl de trainers <strong>met</strong><br />
ze werken, beoordelen die ook hoe<br />
de honden uiteindelijk worden<br />
ingezet.<br />
Klik<br />
De meeste gaan als rolstoelhond<br />
aan de slag, maar anderen tonen<br />
zich beter geschikt voor het werk<br />
<strong>met</strong> epilepsiepatiënten, veteranen<br />
of <strong>met</strong> gedraggestoorde kinderen,<br />
waarvoor de stichting ook hulphonden<br />
opleidt.<br />
Na die beoordeling volgt de koppeling<br />
<strong>met</strong> de cliënt. ,,Die mag een<br />
Een hulphond is niet te koop, je krijgt ’m<br />
Nee, een hulphond koop je niet, die krijg je.<br />
Althans, als Hulphond Nederland vaststelt dat<br />
je daarvoor in aanmerking komt.<br />
Een hulphond kost - van pup tot pensioen (rond<br />
8 à 9 jaar) - zo’n 43.000 euro aan opleiding,<br />
voeding en overige kosten. Zeker niet goedkoop,<br />
maar niet zelden bespaart de hond een<br />
veelvoud van dat bedrag aan zorgkosten. Dat<br />
zal de reden zijn waarom de meeste zorgverzekeringen<br />
een deel, 17.000 euro, vergoeden van<br />
de kosten voor de hond. De rest krijgt de stichting<br />
binnen van donateurs. En daarvoor zet<br />
onder meer <strong>Anita</strong> <strong>Witzier</strong>, die ook van deze<br />
stichting ambassadeur is, zich in.<br />
De organisatie leidt jaarlijks circa vijftig honden<br />
op die werken voor rolstoelpatiënten, de zogenoemde<br />
ADL-honden. Sinds negen jaar zijn<br />
daar de epilepsiehonden bijgekomen. Deze<br />
honden zijn zo gevoelig zijn dat zij epileptische<br />
aanvallen voelen aankomen en daarvoor tijdig<br />
waarschuwen. Van deze honden worden jaarlijks<br />
slechts drie opgeleid, omdat de verzekering<br />
hen niet vergoedt.<br />
Nieuw is de PTSS-hond. Deze dieren staan<br />
Dreamer zitten we nog in een<br />
leerproces. Hij kan nog niet<br />
alles wat Jonas kon, zoals mijn<br />
polsspalken uittrekken en<br />
ledematen verleggen. Met het<br />
aanleren van die vaardigheden,<br />
is de nazorgtrainster nu bezig.’’<br />
Ans van der Snepscheut <strong>met</strong> haar hulphonden Dreamer (staand) en Jonas<br />
(onlangs gepensioneerd).<br />
voorkeur uitspreken, maar in principe<br />
zoeken wij een hond uit. Natuurlijk<br />
moet er een klik zijn, maar<br />
uiteindelijk gaat het er toch om dat<br />
de hond zijn baas moet kunnen<br />
helpen. Iemand <strong>met</strong> veel pijn,<br />
moet je niet matchen <strong>met</strong> een<br />
lekkere lompe labrador die <strong>met</strong><br />
kracht tegen je op springt. Een<br />
poedel is veel lichtvoetiger en in<br />
zo’n geval beter passend”, legt de<br />
trainster uit.<br />
Pas als er een match is, volgt de<br />
training op maat. Op basis van de<br />
beperkingen van de cliënt wordt<br />
bekeken wat de hond voor zijn<br />
baasje kan betekenen. Hoe kan hij<br />
veteranen bij die lijden aan het Post Traumatisch<br />
Stress Syndrom. Dit jaar werd de eerste<br />
hond geplaatst en de ervaringen daarmee zijn<br />
zo positief dat er nu zeven in opleiding zijn.<br />
Ook nieuw zijn de therapiehonden, die werken<br />
<strong>met</strong> ernstig gedraggestoorde kinderen. Een<br />
eerste pilot heeft inmiddels aangetoond dat de<br />
kinderen zich door het contact <strong>met</strong> de hond<br />
beter gaan voelen.<br />
Hulphond Nederland werkt <strong>met</strong> 45 betaalde<br />
krachten en circa 500 vrijwilligers.<br />
www..hulphond.nl<br />
het beste spullen aangeven, hoe<br />
moet hij worden aangelijnd? En,<br />
zijn er andere vaardigheden die hij<br />
moet leren om zijn baasje zo goed<br />
terzijde te staan? Dat is voor iedereen<br />
anders. Die specifieke vaardigheden<br />
worden in de laatste twee<br />
maanden van de opleiding getraind.<br />
Na vier maanden op school is de<br />
hond klaar voor zijn baas. De twee<br />
gaan dan samen twee weken aan de<br />
slag <strong>met</strong> trainers van de stichting.<br />
De cliënt leert hoe hij <strong>met</strong> zijn<br />
hond moet omgaan. Eenmaal thuis<br />
komen er vaak nog aanvullende<br />
wensen. ’Als de hond dit kan, kan<br />
hij dan ook dat?’ Wendy: ,,Als wij<br />
denken dat zo’n wens haalbaar is,<br />
leren we die vaardigheid alsnog<br />
aan. Het blijft een lopend proces.’’<br />
Jas uittrekken, hand terugleggen<br />
bij de besturing van de elektrische<br />
rolstoel, voet terugzetten op de<br />
voetenplank, zelfs fysiotherapeutische<br />
oefeningen, een injectiespuit<br />
induwen of de cliënt draaien in<br />
bed. Een hulphond draait er zijn<br />
poot niet voor om.<br />
Gaia is inmiddels druk <strong>met</strong> laden<br />
openen en sluiten, dingen van de<br />
grond apporteren. Als de training<br />
er op zit loopt ze opgewekt naast<br />
de rolstoel van Wendy de oefenruimte<br />
uit, natuurlijk nadat ze<br />
eerst de deur voor haar trainster<br />
heeft geopend. Tiktok. Een symbolische<br />
handeling, zo weet Wendy.<br />
,,Een hulphond opent deuren,<br />
letterlijk én figuurlijk.’’<br />
Zelfstandigheid<br />
,,Dankzij de hond krijgen onze<br />
cliënten hun zelfstandigheid terug.<br />
Moet je je voorstellen hoe het is als<br />
je opeens niet meer afhankelijk<br />
bent van anderen om naar de toilet<br />
te gaan. Er geen thuiszorg nodig is<br />
om je ’s nachts in bed om te draaien.<br />
Je zelfstandig boodschappen<br />
kunt doen.’’<br />
En, zo heeft ze zelf tijdens de<br />
boodschappentrainingen in de<br />
rolstoel ervaren: ,,Je wordt niet<br />
meer genegeerd door de samenleving.<br />
Opeens ben je niet meer die<br />
vrouw in die rolstoel. Nee, je bent<br />
die vrouw <strong>met</strong> die hond. Dat doet<br />
emotioneel zoveel.’’ Tiktok.<br />
ZATERDAG 29 DECEMBER 2012<br />
VRIJ 9<br />
Reportage<br />
‘Opeens<br />
ben je niet<br />
meer die<br />
man in die<br />
rolstoel’
Sponsorloper Alisha Veenstra… is betrokken bij het <strong>Reumafonds</strong> omdat<br />
,,Ik een goed doel wilde steunen <strong>met</strong> een sportieve<br />
actie. Ik heb dit jaar de Nijmeegse Vierdaagse gelopen.<br />
Je kunt daarbij aangeven of je dit voor een goed<br />
doel wil doen. Ik heb reumatoïde artritis, dus de keuze<br />
was niet zo moeilijk. Ik heb sponsors gezocht en zo<br />
een bedrag van 700 euro opgehaald.’’ ,,Ik ben trots op<br />
mezelf dat ik de Vierdaagse heb uitgelopen. Het was<br />
heel zwaar. Eigenlijk te zwaar. Ik had uiteraard getraind<br />
en dat ging goed, maar veertig kilo<strong>met</strong>er, zoveel<br />
dagen achter elkaar, dat was te veel. De eerste<br />
nacht kon ik al niet slapen van de pijn. Dat is alleen<br />
maar erger geworden. Toch wilde ik niet opgeven. Ik<br />
Maxime,<br />
Richelle en<br />
Anissa<br />
willen niet<br />
zielig zijn<br />
Tekst: Tessa de Wekker Foto’s: Studio Kastermans<br />
wilde alle mensen die mij steunden niet laten zitten.<br />
Ik heb nu nog steeds erg last van mijn knie. Die<br />
is vergroeid. Toch is de Vierdaagse voor mij een positieve<br />
ervaring. Ik heb mezelf overwonnen, maar<br />
ik doe het nooit meer!’’<br />
,,Wellicht dat ik later nog andere acties voor het<br />
<strong>Reumafonds</strong> wil doen. Daar heb ik nog niet over na<br />
gedacht. Ik ga eerst naar Zuid-Spanje om Spaans te<br />
leren. Een voordeel is dat het daar warm is. Dan heb<br />
ik minder last van mijn gewrichten.’’<br />
Zelf een actie starten? Kijk op www.reumafonds.nl<br />
Alisha Veenstra (links).<br />
Maxime weet niet meer hoe het is om te leven zonder reuma. Ze heeft het al sinds haar tweede. Richelle<br />
kreeg voor het eerst last van haar handen op haar zevende en kon even later de trap niet meer op. Anissa<br />
kreeg twee jaar geleden pijn in haar polsen, waarna in het ziekenhuis reuma werd geconstateerd. Jong zijn<br />
en reuma hebben, hoe is dat eigenlijk? Een kringgesprek.<br />
ZATERDAG 29 DECEMBER 2012<br />
VRIJ 11<br />
’Als je doorzet, is er veel mogelijk’<br />
<strong>Anita</strong>: Hoe gaat het <strong>met</strong> jullie?<br />
Maxime: ,,Eigenlijk wel goed.<br />
Door de medicijnen heb ik alleen<br />
nog last van mijn linkerknie.’’<br />
Richelle: ,,Met mij gaat het redelijk.<br />
Ik kan een hoop, maar als ik<br />
uit wil, moet ik ’s middags even<br />
naar bed om energie op te doen.’’<br />
Anissa: ,,Het is erger geweest.<br />
Toen ik twee jaar geleden reuma<br />
Drie jonge meiden. Reuma, zij?<br />
Maxime is gek op dansen. Richelle<br />
is verslingerd aan het<br />
rijden op haar paard Armanda.<br />
En Anissa heeft het erg haar<br />
zin op de scouting. Pubermeiden,<br />
die (meestal dan) hun best<br />
doen op school, houden van<br />
shoppen en af en toe gaan stap-<br />
kreeg, had ik heel veel last. Nu valt<br />
het mee, maar ik kan niet meer<br />
hockeyen en gitaarspelen. Ik baalde<br />
daar in het begin heel erg van.<br />
Ik vond het superleuk. Gitaarspelen<br />
ging ook niet meer, omdat ik<br />
veel last had van mijn vingers. Nu<br />
zit ik op scouting. Dat is ook leuk,<br />
maar soms mis ik hockey wel.’’<br />
<strong>Anita</strong>: Richelle en Maxime, kunnen<br />
jullie je sport nog wel doen?<br />
Richelle: ,,Gelukkig wel. Ik was<br />
bang dat ik <strong>met</strong> paardrijden moest<br />
stoppen. Ik heb altijd een eigen<br />
paard gehad. Ze heet Armanda en<br />
staat bij mijn opa. Ik probeer vier<br />
keer in de week te rijden. Het kost<br />
me veel energie, maar ik krijg er<br />
ook veel energie van. Ik ga het me<br />
niet laten afnemen. Dan maar wat<br />
meer last.’’<br />
Maxime: ,,Ik zit in een streetdance<br />
team en dans ook solo. Dit jaar zijn<br />
we zevende geworden op het EK.<br />
Ik ben heel rustig begonnen en nu<br />
gaat het best goed. Soms kan ik<br />
pen. Maar Maxime<br />
van Dijck (15), Richelle<br />
van der Koppel (15) en<br />
Anissa el Ghelbzouri<br />
(14) zijn ook jonge<br />
meiden <strong>met</strong> jeugdreuma.<br />
Voor de bijlage gingen de meis-<br />
jes op de foto <strong>met</strong><br />
gasthoofdredacteur<br />
<strong>Anita</strong>. Prachtige make-up<br />
op, leuke kle-<br />
Anissa ren aan, en klikken<br />
maar <strong>met</strong> die came-<br />
Richelle<br />
ra. Alsof ze volleerd modellen<br />
waren, poseerden de meiden.<br />
bepaalde dingen niet, zoals op<br />
mijn knieën vallen. Daar houdt de<br />
coach rekening mee. Hij is wel<br />
gewend aan allerlei blessures. Voor<br />
het EK heb ik extra hard getraind.<br />
Vier keer in de week. Daar heb ik<br />
nu nog wel last van, maar ik ben<br />
blij dat ik het gedaan heb. Dat had<br />
ik een paar jaar geleden niet gedacht.<br />
Als je doorzet, is er veel<br />
mogelijk, althans voor mij.’’<br />
<strong>Anita</strong>: Worden jullie anders behandeld<br />
op school?<br />
Maxime: ,,Nee, niet echt. Alleen<br />
<strong>met</strong> gym kan ik niet alles meedoen.<br />
Ik moet twaalf kilo<strong>met</strong>er<br />
fietsen en weer terug. Daarom heb<br />
ik een elektrische fiets, want op een<br />
gewone fiets zou ik dat niet kunnen.<br />
Mijn fiets mag in de lerarenstalling<br />
staan, want anders kan hij<br />
gestolen worden.’’<br />
Anissa: ,,Een geschiedenisproefwerk<br />
is een drama. Meestal mag ik<br />
de proefwerken op de computer<br />
maken. Ik kan niet zoveel kantjes<br />
Natuurlijk wilde<br />
<strong>Anita</strong> na afloop het<br />
een en ander weten<br />
van Maxime, Richelle<br />
en Anissa. ,,Het Maxime<br />
was een leuke dag.<br />
We mochten toch maar mooi<br />
<strong>met</strong> haar op de foto.’’<br />
vol schrijven. Eerst wisten mijn<br />
klasgenoten niet wat reuma was.<br />
Toen ik het uitlegde, vonden ze het<br />
zielig voor me. Maar ik wil niet<br />
zielig gevonden worden!’’<br />
Richelle: ,,Ik ook niet, maar je<br />
bent een soort buitenbeentje. Ik<br />
kom ’s ochtends moeilijk op gang.<br />
Daarom ben ik vaak te laat bij de<br />
eerste les. Iedereen kijkt toch als je<br />
de klas in komt.’’<br />
<strong>Anita</strong>: Hoe gaan jullie vriendinnen<br />
<strong>met</strong> je reuma om?<br />
Richelle: ,,Mijn vriendinnen zijn<br />
heel positief. We doen zoveel mogelijk<br />
normale dingen. Als we gaan<br />
shoppen, moet de rolstoel mee,<br />
want ik kan niet lang lopen.’’<br />
Anissa: ,,Ik kreeg reuma toen ik in<br />
de brugklas zat, dus ik kende nog<br />
niet veel anderen. Gelukkig had ik<br />
nog een hele goede vriendin van de<br />
basisschool. Zij was er altijd voor<br />
mij. De anderen weten het wel,<br />
maar ik praat er niet vaak over.<br />
Ook omdat het nu goed gaat.’’<br />
<strong>Anita</strong>: Wat is het vervelendste<br />
van reuma hebben?<br />
Richelle: ,,Dat je toch een buitenbeentje<br />
bent. En dat ik vaak naar<br />
het ziekenhuis moet. Vorig jaar<br />
heb ik er een week in gelegen. Ik<br />
kon bijna niet meer lopen. Ik had<br />
een allergische reactie op de medicijnen.<br />
Als de artsen er niet zo snel<br />
bij waren geweest, was ik er misschien<br />
niet meer geweest. Toen<br />
schrok ik wel heel erg.’’<br />
Maxime: ,,Ik vind de onzekerheid<br />
het naarst. Een paar jaar geleden<br />
waren opeens al mijn gewichten<br />
weer ontstoken. Daarvoor ging het<br />
net als nu heel goed. Ik ben bang<br />
dat het misschien weer erg wordt.’’<br />
Anissa: ,,De pijn. En dat ik van<br />
hockey en gitaarles af moest. De<br />
prikken vind ik vervelend. Mijn<br />
moeder doet dat gelukkig, want ik<br />
ga mezelf echt niet prikken! Elke<br />
maandag moet ik er twee. Van de<br />
tabletten word ik niet lekker. Dan<br />
denk ik wel eens, waarom ik?’’
12 VRIJ<br />
ZATERDAG 29 DECEMBER 2012<br />
Persoonlijk<br />
Ik huil al als<br />
ik een koe in<br />
de regen zie<br />
<strong>Anita</strong> <strong>Witzier</strong><br />
over emoties<br />
en televisie<br />
Toch handig dat ze moeder is. Voor een presentatrice vormt dat de beste<br />
leerschool, vindt ze. ,,Als je kinderen hebt, weet je dat de wereld niet om<br />
jou draait, maar om anderen.’’ Het kostte <strong>Anita</strong> <strong>Witzier</strong> een fortuin om de<br />
sprong van Veronica naar de KRO te maken, maar het was het waard.<br />
,,Hier krijg ik ruimte voor programma’s <strong>met</strong> diepgang.’’<br />
Tekst: Jan Vriend Foto’s: Studio Kastermans<br />
Ze zit op haar praatstoel. Schakelt<br />
moeiteloos van thuis naar<br />
tv-werk. Vertelt open over<br />
keuzes, haar kinderen en de<br />
invloed van haar twee echtscheidingen<br />
op haar succesprogramma<br />
’Memories’. <strong>Anita</strong><br />
<strong>Witzier</strong> over <strong>Anita</strong> <strong>Witzier</strong>.<br />
Je verbaasde het tv-wereldje door<br />
destijds van het hippe Veronica naar<br />
de degelijke KRO over te stappen.<br />
,,Het wrikte al een tijdje. Veronica was jong,<br />
snel en wild, maar dat stadium was ik ontgroeid.<br />
Bij de programma’s die ik maakte,<br />
ging het vaak om uiterlijk. Maar na het<br />
zoveelste ludieke filmpje over strakke huidjes<br />
en penispiercings, kreeg ik behoefte aan<br />
verdieping. Ik vind de psychologische kant<br />
van de mens veel interessanter dan het uiterlijk.<br />
Daarom wilde ik breder en verder kijken.<br />
Daarbij keek ik ook naar de lange termijn.<br />
Bij de KRO ben je als presentatrice<br />
gewoon langer houdbaar. Het kostte me een<br />
ton om van mijn contract bij Veronica af te<br />
komen, maar ik heb er geen dag spijt van<br />
gehad. Zeker nu ’Memories’ al vijftien jaar<br />
zo veel kijkers trekt.’’<br />
Hoe verklaar je dat succes?<br />
,,Het zijn emoties waarin iedereen zich kan<br />
herkennen. Het gevoel van je eerste verliefdheid<br />
maakt zo’n indruk dat het je altijd<br />
bijblijft. Je denkt dat je jezelf kent en dat je<br />
al je emoties onder controle hebt, maar dan<br />
blijkt er opeens iemand te zijn die je hele<br />
gevoelswereld ondersteboven kan gooien. Bij<br />
het kijken verplaats je je in de hoofdpersonen<br />
en komen die herinneringen weer boven.<br />
Aan het eind zit altijd die spanning van<br />
de ontmoeting, als ontknoping. Dat maakt<br />
het programma onverwoestbaar. Het kan<br />
dus nog jaren mee.’’<br />
Je zegt niks over de rol van de<br />
presentatrice.<br />
,,Ik ben erin gegroeid. Om dit goed te doen,<br />
moet je vooral uitgaan van je eigen verbazing<br />
en belangstelling voor anderen. Als je<br />
als presentator van dit programma de goede<br />
vragen wilt stellen, treed je al gauw in de<br />
persoonlijke sfeer. Om mijn gesprekspartners<br />
te beschermen, durfde ik de eerste tijd<br />
niet zo dichtbij ze te komen. Op dat gebied<br />
moest ik bij mezelf iets overwinnen. Tot ik<br />
besefte dat wie aan het programma meedoet<br />
ook de ongeschreven afspraak maakt dat hij<br />
of zij juist in zijn gevoelswereld wil laten<br />
kijken. Sindsdien durf ik wat dichterbij te<br />
komen en durf ik ook meer empathie te<br />
tonen, zonder dat het klef wordt. Bij mij<br />
wordt het nooit ’schatje, zeg het maar’ en ik<br />
zal ook nooit iemand zo maar aanraken.<br />
Maar dat wil niet zeggen dat het me onberoerd<br />
laat. Zeker niet. Ik huil al als ik een<br />
koe in de regen zie staan, maar liever niet<br />
voor de camera.’’<br />
We leven in een tijd waarin<br />
presentatoren komen en gaan. Wat<br />
moet je in huis hebben om het 25<br />
jaar vol te houden op televisie?<br />
,,Met Irene Moors, Caroline Tensen, Angela<br />
Groothuizen, Karin Bloemen en Astrid Joosten<br />
hoor ik bij een nuchtere no-nonsensgeneratie<br />
die gewend is om gewoon te werken.<br />
Niet lullen, maar poetsen. Wij zijn niet<br />
bewierookt, kennen geen sterrendom en zijn<br />
zelf nooit gaan geloven in het sprookje van<br />
de rode lopers en de glitterjurken. Daar<br />
komt bij dat we programma’s maken die bij<br />
ons passen. Dat maakt wat we doen geloofwaardig.<br />
Ook speelt mee dat het publiek<br />
weet dat we thuis allemaal wat voor onze<br />
kiezen hebben gehad. Iedereen kent ons<br />
succes, maar ook ons verdriet en onze tegenslagen.<br />
Dat maakt ons één van hen.’’<br />
Had je je leven anders ingericht als je<br />
dertig jaar geleden wist wat je nu<br />
weet?<br />
,,Dan had ik een opleiding afgemaakt en had<br />
ik me als student niet laten afleiden door<br />
allerlei leuke baantjes. Ik deed rechten en<br />
Engels, maar altijd waren er wel leuke klusjes<br />
bij de omroep die me bij de boeken weghielden.<br />
Tot ik uiteindelijk helemaal voor de<br />
tv koos. Als ik terugkijk, laat het vooral zien<br />
dat ik niet zo’n planner ben. In de liefde had<br />
ik het achteraf ook anders moeten aanpakken.<br />
Je trouwt niet twee keer om in beide<br />
gevallen weer uit elkaar te gaan. Maar op dat<br />
<strong>Anita</strong> in het kort<br />
<strong>Anita</strong> <strong>Witzier</strong> (1961) is de enige<br />
dochter van een begrafenisondernemer<br />
uit Groot-Ammers (bij Gouda).<br />
Na het VWO studeerde ze een<br />
jaar rechten en Engels. Ze werkte<br />
op de redactie van het programma<br />
’Tineke’, deed personeelswerk bij<br />
Veronica en werd daar in 1989 omroepster<br />
en presentatrice. In 1996<br />
maakte ze de overstap naar de KRO<br />
waar ze onder meer het gezicht was<br />
moment geloofde ik erin en op het moment<br />
dat ik erin stapte, voelde het goed. Ik heb<br />
ook nergens spijt van, want het werk en de<br />
liefdes die achter me liggen, hebben me<br />
gemaakt tot wie ik nu ben. Rijk aan ervaringen,<br />
rijk aan gevoelens.’’<br />
Bij het presenteren van ’Memories’ is<br />
het misschien wel nuttig om geen<br />
rimpelloos liefdesleven achter de rug<br />
te hebben.<br />
,,Dat denk ik wel, ja. Omdat ik wat achter de<br />
rug heb, kan ik me makkelijker verplaatsen<br />
in de mensen die we in beeld brengen. Hoe<br />
meer je weet, hoe beter je je kunt spiegelen<br />
aan je gesprekspartners. Ik merk ook dat<br />
anderen makkelijk <strong>met</strong> me praten omdat ze<br />
weten dat ik zelf geen gladgestreken leven<br />
achter de rug heb. Zo van: jij bent zelf óók<br />
gescheiden, dus je weet hoe het voelt. Als je<br />
hebt ervaren dat de wereld niet perfect is en<br />
dat elk huisje zijn kruisje heeft, kom je dichterbij<br />
je gesprekspartner. Zo heeft elk nadeel<br />
toch een voordeel.’’<br />
van ’Hints’ en ’Tien voor taal’. Vanaf<br />
1997 presenteert ze ’Memories’<br />
en vanaf 2005 de variant ’Tour<br />
d’Amour’. <strong>Anita</strong> is twee keer getrouwd<br />
geweest, uit haar tweede<br />
huwelijk heeft ze haar zoon Bram<br />
(20) en haar dochter Julia (15). Ze<br />
woont <strong>met</strong> haar kinderen in Blaricum<br />
en heeft een relatie <strong>met</strong> Michel<br />
Nillesen, Hoofd Televisie bij<br />
de KRO.<br />
Helpt het ook om moeder te zijn als<br />
je televisie <strong>met</strong> diepgang wilt maken?<br />
,,Zeker. Als moeder weet je dat je niet het<br />
centrum van het universum bent, maar dat<br />
het om je kind moet gaan. Zonder dat er<br />
woorden aan te pas komen, leer je je in de<br />
ander te verplaatsen. Dat is heel leerzaam,<br />
als je programma’s wilt maken die ergens<br />
over gaan.’’<br />
Herken je karaktertrekken van jezelf<br />
in je kinderen?<br />
,,Mijn zoon is net zo slordig als ik en mijn<br />
dochter is net zo ongeduldig als ik. In mijn<br />
zoon herken ik het zorgeloze dat ik vroeger<br />
had. Dat onbevangen ergens in stappen, dat<br />
deed ik ook. En net als ik kan mijn dochter<br />
zich helemaal afsluiten van de wereld als ze<br />
zich ergens in verdiept. De manier waarop ze<br />
hun schoolwerk aanpakken, is totaal anders<br />
dan ik dat deed. Zodra ik thuiskwam, maakte<br />
ik mijn huiswerk. Niet uit braafheid, maar<br />
gewoon om er vanaf te zijn. Zij kunnen er<br />
uren tegenaan hikken.’’<br />
Het nieuwe jaar staat voor de deur.<br />
Ben je tevreden over 2012? En wat<br />
verwacht je van 2013?<br />
,,Het was een geweldig jaar. Ieder jaar rond<br />
deze tijd neem ik me voor om vanaf januari<br />
niet zo veel hooi op mijn vork te nemen en<br />
ieder jaar opnieuw slipt de agenda vol. Maar<br />
dat is niet erg, want hoe meer je doet, hoe<br />
meer je aan blijkt te kunnen.’’<br />
,,Ook 2013 wordt weer spannend. In het<br />
voorjaar komt er een nieuw KRO-programma<br />
’Liefde voor later’ op tv. Daarvoor volgde<br />
ik gezinnen waarvan één van de ouders<br />
terminaal ziek is. De meesten zijn dertigers<br />
van wie het leven heel onbarmhartig de pas<br />
wordt afgesneden. Met allemaal bouw je in<br />
de loop van de tijd een band op. Dan zie je<br />
dat het leed niet alleen hen zelf treft, maar<br />
ook voor hun omgeving keihard aankomt.<br />
Die confrontatie maakt je als maker én als<br />
kijker heel bewust van de manier waarop je<br />
zelf in het leven staat. De kern? Tel je zegeningen.<br />
Leef bewust. Kijk naar anderen. Dan<br />
weet je dat je het zo slecht nog niet hebt.’’<br />
ZATERDAG 29 DECEMBER 2012<br />
VRIJ 13<br />
Persoonlijk
ZATERDAG 29 DECEMBER 2012<br />
14VRIJ<br />
Inspiratie<br />
Remy van Kesteren, 23 jaar en harpist. Niet direct een<br />
’één-tweetje’ maar wel een combinatie die doel treft. Na zijn<br />
optreden tijdens de Night of the Proms, is mijn nieuwsgierigheid<br />
gewekt. Een paar dagen later treffen we elkaar bij Sector 3 in<br />
Utrecht, waar ze het goed voor elkaar hebben <strong>met</strong> koffie,<br />
smoothies en allerhande ambachtelijk brood en gebak.<br />
Tekst: <strong>Anita</strong> <strong>Witzier</strong> Foto’s: Studio Kastermans en Marco Borggreve<br />
Altijd<br />
maar die<br />
twijfel<br />
Remy in het kort<br />
Met tien jaar naar het Conservatorium. Op zijn vijftiende<br />
stond hij in Carnegie Hall, New York. In 2009 verkozen tot<br />
Nederlands Muziektalent van het Jaar en derde tijdens het<br />
International Harp Contest in Israël. Oprichter en artistiek<br />
leider van het Dutch Harp Festival. Vorig jaar afgestudeerd<br />
<strong>met</strong> de hoogste onderscheiding aan het Conservatorium in<br />
Amsterdam én de presentatie van zijn eerste solo-cd/dvd.<br />
Het is niet voor niets dat Remy van Kesteren alom wordt<br />
beschouwd als een van de grootste harptalenten van dit<br />
moment.<br />
Ik heb geen vastomlijnd idee waar het<br />
gesprek over moet gaan. Ben gewoon<br />
nieuwsgierig naar hoe het bij hem werkt.<br />
Hoe verloopt die weg naar de top? Is de<br />
muziek een vanzelfsprekend iets? Zijn er<br />
twijfels of keuzemomenten? Wat zijn z’n<br />
ambities? Waarom doe je zoiets überhaupt?<br />
En waarom, in vredesnaam, de<br />
harp en geen gitaar, saxofoon of. . . nou ja, een<br />
instrument <strong>met</strong> een wat hoger rock ’n roll gehalte?<br />
Om <strong>met</strong> dat laatste te beginnen; dat was eigenlijk<br />
niet zijn keuze. Terwijl de meeste muziek<br />
hem als klein jongetje verdrietig stemde, werd<br />
hij van Ierse folkliedjes juist heel vrolijk. Onbewust<br />
werd ’ie geraakt door één bepaalde klank.<br />
Dat het om de harp ging, ontdekte hij op z’n<br />
vijfde. ,,Ik speelde bij een vriendin van mijn<br />
moeder in de tuin toen ik ineens dat geluid<br />
hoorde. Ik rende naar binnen en zag haar spelen.<br />
. . op een harp. . . Een uur lang heb ik gefascineerd<br />
geluisterd.’’ Wat het precies is, waarom<br />
juist díe klank hem zo raakt, kan hij niet uitleggen.<br />
,,Maar misschien wil ik dat niet. Het is ook<br />
een mooi mysterie.’’<br />
Imago<br />
Toch wordt de harp door het grote publiek als<br />
een ’meisjesinstrument’ gezien. Heb je daar last<br />
van gehad? ,,Ik ging gewoon naar de middelbare<br />
school, voetbalde en was verder een vrij normale<br />
jongen. Ja natuurlijk was die harp er. En<br />
als ik eens niet kon voetballen, omdat ik moest<br />
spelen, vonden mensen dat een beetje suf. Maar<br />
als ze dan die harp hoorden, was ik ineens de<br />
coolste jongen. Haha! Dus ik heb nooit echt last<br />
van gehad van het imago.’’<br />
Leuk hoor, zo’n muzikaal jochie, maar hij werd<br />
groter en de wereld ook. Is er ooit een moment<br />
geweest dat je een keuze moest maken: een<br />
leven in de muziek of niet? ,,Eigenlijk niet,<br />
omdat het zo geleidelijk is gegaan. Maar toen ik<br />
een jaar of 17 was, vond ik mezelf zo goed dat ik<br />
eigenlijk naar niemand meer luisterde. Mijn<br />
docente, Erika Waardenburg, stuurde me toen<br />
naar haar docent, Edward Witsenburg. Een heer<br />
van stand in een imponerend huis, een huiskamer<br />
<strong>met</strong> 22 harpen.’’<br />
,,Een ontzettend aardige man, maar tijdens de<br />
les. . . poeh. . . zat hij <strong>met</strong> een rode pen. Iedere<br />
keer als ik een fout maakte, zette hij een rood<br />
kruis. Met de boodschap dat als ik het zou aandurven<br />
om tijdens de volgende les op diezelfde<br />
plekken nog een fout te maken, ik er van langs<br />
zou krijgen. Ik ging er doodsbang vandaan,<br />
maar wel <strong>met</strong> het idee: ’ik ga bewijzen dat ik<br />
het kan’. Toen was het wel duidelijk. Eigenwijs<br />
ben ik nog steeds, maar dat moet ook om mee te<br />
spelen in de top. Ik realiseer me vooral wat ik<br />
allemaal nog niet kan. Dat is fijn, anders ben ik<br />
uitgeleerd en dat is niks.’’<br />
Na het conservatorium kwam zijn droom uit:<br />
studeren bij de Franse Isabelle Moretti, de godin<br />
van de harp. ,,Zoals zij speelt, dat is echt<br />
ongelooflijk!’’ Kan iemand na 17 jaar les nog iets<br />
toevoegen? ,,O ja, harptechnisch weet je ’t wel,<br />
maar het gevaar is dat als je een instrument zo<br />
intensief bespeelt, het lastig wordt om ook<br />
daarbuiten te kijken naar het grote geheel. Ik<br />
ben in de eerste plaats musicus en daarna harpist.’’<br />
Een jaar lang reisde hij op en neer naar Parijs.<br />
De eerste keer gewapend <strong>met</strong> een tas vol stukken<br />
om te spelen. ,,Na een maat stopte ze me:<br />
’Waarom speel je dit op die manier? Waarom<br />
speel je überhaupt dit stuk? Wat wil je vertellen?<br />
Waarom sta je op het podium?’. Het was<br />
praten, praten, praten. Ruim drie uur lang, een<br />
bijna spiritueel gesprek. Toen ik terug ging<br />
naar Nederland had ik nog niks gespeeld. De<br />
volgende dag stond ik op, ging spelen en datzelfde<br />
stuk klonk anders. Er was echt iets gebeurd!’’<br />
,,Zo was het iedere les: mijn hele wereld werd<br />
op z’n kop gezet. Steeds was het totaal tegenovergesteld<br />
van wat ik dacht en dat gaf steeds<br />
het precieze effect van wat ik wilde. Ze heeft me<br />
gevoed. Ze heeft me ook geleerd om geduld te<br />
hebben en dat is frustrerend, want ik wil NU de<br />
oplossing. Het gaat me veel te langzaam. Maar<br />
zij zei: ’Alles wat je wilt en alles wat je kunt, zit<br />
al in je. Doe maar rustig, dan komt het vanzelf<br />
op de goede momenten.’ Het is een heel leerzaam<br />
jaar geweest en ik ben er een completere<br />
musicus geworden.’’<br />
Leitmotiv<br />
De muziek is het ’Leitmotiv’ in zijn leven.<br />
,,Mijn leven is gewoon muziek. Als ik wakker<br />
word, denk ik er <strong>met</strong>een aan en dan ga ik heel<br />
snel spelen, vaak nog voordat ik heb ontbeten.<br />
Ik ga naar bed als ik mijn laatste noot heb gespeeld.’’<br />
En nee, hij is geen ’sneue muzieknerd’<br />
die 24/7 <strong>met</strong> zijn harp tussen vier muren leeft.<br />
Natuurlijk, hij oefent, speelt en geeft concerten,<br />
organiseert tussendoor een harpfestival, componeert<br />
en bewerkt stukken. Maar hij heeft ook<br />
gewoon een vriendin, is graag onder vrienden<br />
en gaat naar films en popconcerten. ,,Het belangrijkste<br />
is dat ik er veel plezier aan beleef. De<br />
muziek die ik maak, moet worden gevoed door<br />
alles wat ik meemaakt in mijn leven. Ik vertel<br />
mijn eigen verhaal en daarom moet ik spelen als<br />
het me gelukkig maakt. En als ik andere dingen<br />
wil doen, moet ik daar ruimte aan geven.’’<br />
Het gaat dus om het vertellen van een persoonlijk<br />
verhaal? ,,Dat is de toegevoegde waarde.<br />
Welk verschil maakt de speler? Ik vind het heel<br />
interessant om de dialoog aan te gaan <strong>met</strong> de<br />
muziek en te kijken: wat heeft de componist<br />
geschreven en wat betekent dat voor míj? Wat<br />
kan ík ermee vertellen? Natuurlijk ga je uit van<br />
het stuk, maar er is geen standaard. Laat vier<br />
mensen hetzelfde stuk spelen en het klinkt vier<br />
keer anders. Dat vind ik het mooie; iedere interpretatie<br />
is anders. Het gaat dus om je persoonlijkheid,<br />
om wie je bent. Je laat jezelf kennen als<br />
je speelt en ja, dat maakt je kwetsbaar. Dus als<br />
mensen kritiek hebben is dat moeilijk, omdat ik<br />
mezelf identificeer <strong>met</strong> wat ik speel. Dan komt<br />
kritiek hard aan.’’<br />
Adrenalinerush<br />
Op het podium voelt hij zich niet kwetsbaar, al<br />
stierf ’ie wel even duizend doden toen hij voor<br />
het eerst bij de ’Proms’ de zaal zag die <strong>met</strong><br />
12.000 man tot de nok toe was gevuld. ,,Ja, wow,<br />
een enorme adrenalinerush gaf dat! Die mensen<br />
komen niet speciaal voor mij, maar er wordt<br />
toch een paar keer een harp binnengefietst. Die<br />
krijgen ze mooi mee en nu krijg ik de hele dag<br />
berichten <strong>met</strong>: ’Jeetje, die harp, dat had ik nooit<br />
gedacht’’ en ’Ik wil er alles over weten!’ Dat is te<br />
gek natuurlijk.’’<br />
Maakt dit leven hem gelukkig? ,,Dat hangt van<br />
het moment af; op dit ogenblik wel. Maar ik<br />
ben een rollercoaster; dat past bij mij door de<br />
muziek. Het is ’high high’ en ’low low’. Als ik<br />
van het podium stap, ben ik doorgaans erg<br />
ongelukkig; dan zijn er wel honderd dingen<br />
waar ik ontevreden over ben. Maar als alles<br />
klopt, er een soort symbiose ontstaat, dan ga ik<br />
<strong>met</strong> een euforisch gevoel van het podium. Dat<br />
gebeurt misschien 1 op de 50 keer. . .’’<br />
Gesprek<br />
Poeh, dat is weinig. ,,Ja, ik kan dat nou eenmaal<br />
niet controleren en er is ook de hele tijd twijfel.<br />
Continue: over alles. Of ik wel goed genoeg ben,<br />
of ik dit moet blijven doen. Alles.’’ Maar: hallo<br />
Remy, wat dan? ,,Ik weet het. There is no other<br />
way. Ik zal wel moeten en dan toch twijfelen.<br />
Maar dat zorgt er uiteindelijk ook voor dat ik<br />
voortdurend in gesprek ben <strong>met</strong> mezelf en dat<br />
voedt. De twijfel is misschien ook een soort<br />
voeding. Het maakt dat ik mezelf steeds weer<br />
moet overtuigen, er over nadenk. Ja, misschien<br />
is die twijfel ook wel een vriend.’’<br />
ZATERDAG 29 DECEMBER 2012<br />
VRIJ 15<br />
Inspiratie<br />
Harpist Remy<br />
van Kesteren,<br />
talent in een<br />
rollercoaster
ZATERDAG 29 DECEMBER 2012<br />
16 VRIJ<br />
Bewegen<br />
Liever gezond lichaam<br />
dan dure lippenstift<br />
Mark Winter<br />
komt <strong>met</strong><br />
een kop<br />
thee de<br />
sportzaal<br />
in. ,,Hé<br />
<strong>Anita</strong>, hoe<br />
is het <strong>met</strong><br />
je schouders?’’ Mark is personal<br />
trainer bij Je Eigen Sportschool in<br />
Laren. <strong>Anita</strong> <strong>Witzier</strong> is een van zijn<br />
klanten. Twee keer in de week<br />
sport ze een uurtje bij JES en daarnaast<br />
doet ze zelf nog cardiotraining<br />
en wandelt ze flink <strong>met</strong> haar<br />
hond. ,,Goed hoor, ik heb er geen<br />
last van. Mijn rug is een ander<br />
verhaal’’, vertelt ze. <strong>Anita</strong> neemt<br />
een slokje thee en verdwijnt de<br />
kleedkamer in om haar hippe jurk<br />
te ruilen voor sportkleding.<br />
Zo begint elke training, legt Mark<br />
uit. ,,We evalueren hoe het gaat.<br />
Dat is ontzettend belangrijk. Mensen<br />
weten vaak niet hoe ze bewegen<br />
in het dagelijks leven. Daardoor<br />
kunnen ze allerlei klachten<br />
krijgen. <strong>Anita</strong> is zich inmiddels<br />
heel bewust van hoe haar lichaam<br />
werkt, wat goed voor haar is en wat<br />
niet.’’ ,,Die hakken had ik gisteren<br />
beter niet aan kunnen doen. Mijn<br />
rug, voeten en gewrichten doen<br />
hartstikke zeer. Maar ja, platte<br />
schoenen konden echt niet hoor’’,<br />
lacht <strong>Anita</strong>. Markt fronst en schudt<br />
zijn hoofd. ,,Vrouwen… Maar goed,<br />
je kunt je pijn in elk geval verklaren.’’<br />
Wiebelplank<br />
Het is tijd om aan de slag te gaan.<br />
Mark draait de muziek wat harder.<br />
Op het programma staan balansen<br />
krachtoefeningen. Met haar<br />
handen steunt <strong>Anita</strong> op twee ballen,<br />
terwijl haar voeten op een<br />
wiebelplank rusten. Twee keer<br />
moet ze zich opdrukken en dan<br />
tien seconden blijven staan. ,,Rug<br />
recht’’, adviseert Mark. ,,Oef’’,<br />
klinkt het als de tien seconden<br />
eindelijk voorbij zijn. ,,Deze is echt<br />
heel zwaar voor je buikspieren.’’<br />
,,Nog twee keer’’, zegt Mark.<br />
<strong>Anita</strong> volgt elke aanwijzing op en<br />
geeft aan wanneer een oefening<br />
pijn doet. Niet dat ze bang is voor<br />
spierpijn, dat gaat wel weer over.<br />
Maar oefeningen die een te grote<br />
aanslag zijn op haar gewrichten,<br />
slaan de twee over. ,,Communicatie<br />
en je grenzen aangeven is daarom<br />
belangrijk’’, zegt Mark. ,,Veel mensen,<br />
en zeker reumapatiënten, zijn<br />
bang om te gaan sporten. Ze zijn<br />
bang om over een grens te gaan.<br />
Het lichaam doet al zeer, dus je<br />
moet voorzichtig zijn. Een personal<br />
trainer zorgt ervoor dat je je<br />
niet overbelast, maar dat je uit je<br />
comfortzone komt.’’<br />
Hij geeft de vijf componenten van<br />
je algehele conditie aan: ,,Uithoudingsvermogen,<br />
kracht, lenigheid,<br />
coördinatie en snelheid. Vooraf doe<br />
ik altijd een nul<strong>met</strong>ing <strong>met</strong> mensen.<br />
Dan stellen we een doel op’’<br />
Dat kan afvallen zijn, lekkerder in<br />
je vel zitten, de marathon van New<br />
York lopen, weer lekker een uurtje<br />
kunnen wandelen, of, zoals bij<br />
<strong>Anita</strong> en veel reumapatiënten, de<br />
belastbaarheid van het lichaam<br />
vergroten. ,,Elke training varieer ik<br />
<strong>met</strong> de vijf componenten. Zo bouwen<br />
we richting dat doel.’’<br />
Sterrengedoe<br />
<strong>Anita</strong> neemt even pauze. ,,Het<br />
werkt motiverend. Het is een uitdaging<br />
die je <strong>met</strong> jezelf aan gaat.’’<br />
Ze moet lachen. Zij een personal<br />
trainer? Een paar jaar geleden had<br />
ze er niet aan moeten denken. ,,Dat<br />
vond ik sterrengedoe’’, grijnst ze.<br />
,,Ik vond het onzin en bovendien<br />
te duur. Van dat idee ben ik afgestapt.<br />
Ik investeer nu liever in een<br />
gezond lichaam dan in dure lippenstift<br />
of kleding.’’ <strong>Anita</strong> was<br />
altijd een sportief type. Ze hield<br />
van aerobics en joggen. Tot ze dat<br />
niet meer kon vanwege de artritis.<br />
,,Ik kon niet eens meer fietsen,<br />
staan of lopen. Tijdens het koken<br />
moest ik op een kruk zitten en<br />
boodschappen deed ik schuifelend<br />
<strong>met</strong> een stel krukken.’’<br />
Medicijnen remden de ontstekingen<br />
in haar lichaam en langzaamaan<br />
probeerde ze weer te sporten.<br />
In de sportschool kwam ze Mark<br />
tegen, die haar hielp <strong>met</strong> opnieuw<br />
leren bewegen. ,,Ik kon niet eens<br />
recht over een touwtje stappen.<br />
Net als veel mensen had ik geen<br />
idee hoe je goed moet bewegen,<br />
ook in het dagelijks leven. In een<br />
auto stappen is funest voor je rug.<br />
Wist ik veel.’’<br />
Schadelijk<br />
Dankzij Mark weet ze nu een hoop,<br />
zowel over bewegen in het dagelijks<br />
leven als tijdens het sporten.<br />
,,Eigenlijk zou elk mens een personal<br />
trainer moeten hebben. Ik<br />
begrijp echt wel dat dat niet voor<br />
iedereen haalbaar is. Maar maak<br />
dan één keer in de maand een<br />
afspraak. Dan kun je leren bewegen<br />
op een goede manier, zonder<br />
dat je schadelijk bezig bent. Hij of<br />
zij kan je steeds bijsturen, terwijl je<br />
tussendoor zelf aan de slag gaat.’’<br />
Veel sportscholen hebben personal<br />
trainers in dienst, vertelt Mark.<br />
,,Zij kunnen je helpen <strong>met</strong> goed<br />
leren bewegen.’’ <strong>Anita</strong> knikt. ,,Het<br />
gaat om je lichaam, daar moet je<br />
zuinig op zijn.’’<br />
Ze kookte haar maaltijden zittend op een kruk. Er was<br />
een tijd dat <strong>Anita</strong> <strong>Witzier</strong> nauwelijks kon staan of lopen<br />
vanwege haar reumatoïde artritis. Gelukkig gaat het<br />
tegenwoordig veel beter <strong>met</strong> haar. Dankzij medicijnen,<br />
maar ook doordat ze sinds een paar jaar fanatiek sport<br />
onder begeleiding van een personal trainer.<br />
Tekst: Tessa de Wekker Foto’s: Studio Kastermans<br />
,,Op een<br />
goede<br />
manier<br />
bewegen is<br />
belangrijk.<br />
Voor ieder<br />
mens,<br />
maar voor<br />
mensen<br />
<strong>met</strong> reuma<br />
helemaal.’’
Ervaringsdeskundige Marlies Allewijn… is betrokken bij het <strong>Reumafonds</strong> omdat:<br />
Ferry<br />
Breedveld<br />
aan de wieg<br />
van reumarevolutie<br />
,,Ik sinds mijn twaalfde reuma heb. In het begin was ik<br />
niet zo <strong>met</strong> mijn ziekte bezig. Toen ik in het ziekenhuis<br />
werd opgenomen, besefte ik pas dat het nooit meer over<br />
zou gaan. Dat was heftig.’’<br />
,,Het <strong>Reumafonds</strong> vraagt mij regelmatig als ervaringsdeskundige<br />
bij projecten. Zo zat ik in de Wetenschappelijke<br />
Advies Raad, die beslist over subsidies aan nieuw<br />
reuma-onderzoek. Ook werk ik aan interviews mee. Ik<br />
ben zelf freelance schrijver en videoproducer en heb me<br />
ingezet voor de website www.jong-en-reuma.nl.’’<br />
,,Over mijn ervaringen <strong>met</strong> reuma heb ik een jeugdboek<br />
geschreven. SchEef gaat over Eef, een meisje van veertien<br />
dat reuma krijgt. Ze kan goed dansen en is verliefd op de<br />
populairste jongen van school. ScheEf is half autobiografisch.<br />
Ik beschrijf mijn eigen pijn van toen. Verder is<br />
het vooral een leuk, mooi boek, geen tranentrekker. Ik<br />
wil meer aandacht geven aan jongeren <strong>met</strong> reuma. Die<br />
worden vaak vergeten, terwijl er 3000 kinderen <strong>met</strong> reuma<br />
onder de zestien in Nederland zijn. Zij zitten in<br />
zo’n belangrijke ontwikkelingsfase in hun leven en<br />
daardoor <strong>met</strong> zoveel vragen. Vindt die jongen me wel<br />
leuk als hij weet dat ik reuma heb? Kan ik die studie wel<br />
doen? Ik wilde graag zo’n verhaal vertellen, aan een grote<br />
groep mensen, vooral jongeren.''<br />
Triomf der wetenschap. De reumatologie heeft een ware zegetocht<br />
gemaakt. Patiënten die nog geen dertig jaar geleden kromgegroeid in<br />
een rolstoel zouden eindigen, worden tegenwoordig <strong>met</strong> revolutionaire<br />
medicijnen op de been gehouden.<br />
ZATERDAG 29 DECEMBER 2012<br />
Tekst: Anneke Wijsman Foto: Hielco Kuipers<br />
De triomf van<br />
de wetenschap<br />
Sterker nog, ze kunnen<br />
vaak gewoon blijven<br />
werken en sporten.<br />
Het wachten is nu op<br />
de kraakbeenpil die<br />
kunstheupen en<br />
-knieën overbodig<br />
maakt. En middelen<br />
die reu-ma kunnen genezen en<br />
voorkomen. Science fiction?<br />
Het eind van de vooruitgang is nog<br />
niet in zicht. Reumatologie veranderde<br />
van een suffig medisch specialisme<br />
dat zich bezighield <strong>met</strong><br />
pappen en nathouden, tot een<br />
dynamische tak van wetenschap<br />
die baanbrekende ontdekkingen<br />
doet. Daar kwam Star Wars-achtige<br />
wetenschap aan te pas. Met cellen<br />
die uit dieren worden gehaald,<br />
buiten het lichaam worden gekweekt,<br />
gemanipuleerd en vervolgens<br />
als medicijn dienen. Prof.<br />
Ferry Breedveld, voormalig hoogleraar<br />
reumatologie, was een belangrijke<br />
speler in dit veld.<br />
Met Breedveld over reuma praten,<br />
is luisteren naar een bevlogen man.<br />
Met liefde vertelt hij over zijn<br />
begintijd als 28-jarige dokter in de<br />
reumakliniek Sole Mio in Noordwijk.<br />
Patiënten werden daar voor<br />
een half jaar opgenomen. Met rust,<br />
pijnstillers en goudinjecties tegen<br />
de ontstekingen werden ze behandeld<br />
tot ze weer naar huis konden.<br />
Bij een volgende aanval kwamen ze<br />
weer terug. De reumatoloog kende<br />
de mensen en hun gezinnen en<br />
wist wat voor ellende de vergroeiingen<br />
aanrichtten in hun levens.<br />
Die langdurige relatie <strong>met</strong> zijn<br />
patiënten, vond Breedveld een van<br />
de aantrekkelijkste kanten van zijn<br />
vak. ,,Je kon wat voor de mensen<br />
betekenen.’’ Sinds zes jaar heeft hij<br />
zijn specialisme ingeruild voor een<br />
functie als bestuursvoorzitter van<br />
het Leids Universitair Medisch<br />
Centrum, maar zijn hart ligt nog<br />
duidelijk bij de<br />
reumatologie. ,,Als het gaat om<br />
menselijk geluk ben ik er als bestuurder<br />
op achteruit gegaan.<br />
Want er is niks fijners dan als medicus<br />
goed te zijn in je vak en<br />
daarmee zorg te dragen voor patiënten<br />
<strong>met</strong> een chronische ziekte.’’<br />
Kraakbeenpil<br />
De reumaprofessor filosofeert over<br />
de toekomst: ,,De allergrootste stap<br />
in het reuma-onderzoek zou nu<br />
een pil zijn die ervoor zorgt dat<br />
mensen hun kraakbeen behouden.<br />
Wat zouden daar veel klachten mee<br />
verholpen kunnen worden. Kraakbeenverlies<br />
treedt op bij artrose,<br />
wat ook een vorm van reuma is.<br />
Breedveld zou het wel weten. ,,Als<br />
ik directeur van een farmaceutisch<br />
bedrijf was, zou ik op zoek gaan<br />
naar zo’n kraakbeenpil. Net zoals<br />
we al medicijnen hebben tegen<br />
botontkalking. Want als je kijkt<br />
wat ervoor zorgt dat 80- en 90plussers<br />
niet meer aan het openbare<br />
leven deelnemen, dan zijn dat<br />
niet de hartaanvallen en de cva’s,<br />
maar de versleten gewrichten. Het<br />
ritselt in mijn omgeving van 60plussers<br />
<strong>met</strong> kunstheupen en<br />
kunstknieën, die mensen hadden<br />
graag als vijftiger wat pillen geslikt.’’<br />
Breedveld stond <strong>met</strong> zijn neus op<br />
de grote ontdekkingen die in zijn<br />
vakgebied werden gedaan. ,,Het<br />
<strong>Reumafonds</strong> en de Universiteiten<br />
zijn hier op tijd gaan zien hoe<br />
belangrijk onderzoek is. De Neder-<br />
landse reumatologie hoort tot de<br />
wereldtop.’’ Vanaf 1980 volgde wat<br />
hij ’de triomf van de wetenschap’<br />
noemt. Het begon <strong>met</strong> de ontdekking<br />
dat het kankermedicijn <strong>met</strong>hotrexaat<br />
bij reuma goed werkt<br />
als ontstekingsremmer. Een flinke<br />
stap vooruit, want minder ontstekingen<br />
betekent minder pijn ener<br />
minder beschadigingen in het<br />
lichaam.<br />
Biosoep<br />
Maar een ronduit revolutionaire<br />
sprong werd gezet <strong>met</strong> behulp van<br />
biotechnologie. ,,Elders was ontdekt<br />
welke stoffen de ontstekingen<br />
aanjagen bij een aantal vormen van<br />
reuma. Het lukte om uit dierlijke<br />
cellen medicijnen te maken die<br />
zo’n aanjager uitschakelen.’’ Aan<br />
het productieproces van de biologicals<br />
komt geen dier meer te pas.<br />
,,De cellen vermenigvuldigen zichzelf<br />
in biotanks, waarin een grote<br />
biosoep ontstaat. Van die soep<br />
VRIJ 17<br />
worden medicijnen gemaakt,’’ legt<br />
Breedveld uit. ,,Een eerste groep<br />
patiënten reageerde er in 1992<br />
extreem goed op’’, meldt de Leidse<br />
professor die <strong>met</strong> internationale<br />
collega’s aan het project werkte en<br />
erover publiceerde.<br />
Chronisch is de ziekte nog steeds,<br />
maar de vooruitzichten zijn zoveel<br />
beter. ,,In de wachtkamer van de<br />
reumatoloog zaten voor 1980 veel<br />
mensen waarvan je op grote afstand<br />
kon zien dat het reumapatiënten<br />
zijn. Dat vooral door het<br />
rolstoelgebruik en de typische<br />
handmisvormingen,’’ herinnert de<br />
arts zich. ,,Tegenwoordig bereiken<br />
we bij 50 procent van de patiënten<br />
<strong>met</strong> ontstekingsreuma stilstand, en<br />
bij de overigen een goede verbetering<br />
van het aantal ontstoken,<br />
pijnlijke en kapotte gewrichten.’’<br />
Marathon lopen<br />
,,Maar gezondheid is te vergelijken<br />
<strong>met</strong> geld, je heb er niet snel te veel<br />
van’’, lacht Breedveld. ,,Waar iemand<br />
vroeger last had van twintig<br />
zwellingen, heeft iemand er nu<br />
misschien maar vijf. Maar daar wil<br />
hij ook vanaf. Het verschilt ook per<br />
persoon. De een is al blij als hij nog<br />
een kaartje kan leggen, de ander<br />
wil nog een marathon lopen.’’<br />
Dat brengt hem op een bepaald<br />
type patiënt. ,,We noemen het<br />
Reuma Robustus. Dat zijn mensen<br />
die niet klagen, altijd maar doorgaan<br />
en ondertussen hun gewrichten,<br />
en daarmee heel veel meer,<br />
inleveren. Daar moet je als arts erg<br />
mee uitkijken.’’<br />
Wetenschappers gaan door <strong>met</strong><br />
nieuwe ontdekkingen en verbeteringen<br />
van bestaande <strong>met</strong>hodes. De<br />
zogenoemde biologicals moeten nu<br />
nog via infuus of injectienaald<br />
worden ingespoten. Aan een versie<br />
in pilvorm wordt gewerkt.<br />
Er wordt ook volop onderzocht<br />
hoe de ziekte eerder op te sporen<br />
is. Maar het grootste doel blijft het<br />
genezen en voorkomen van reuma.<br />
,,Dat gaan we ooit vinden,’’ daar is<br />
Breedveld van overtuigd.
18 VRIJ<br />
ZATERDAG 29 DECEMBER 2012<br />
Tafelen<br />
Bij binnenkomst in huize <strong>Witzier</strong> is het <strong>met</strong>een duidelijk: hier wordt gekookt.<br />
Heerlijke geuren stijgen op uit de keuken, het aanrecht staat vol <strong>met</strong><br />
uitheemse ingrediënten. Achter het fornuis staat acteur Sjoerd Pleijsier in de<br />
pannen te roeren. Intussen kletst hij gezellig <strong>met</strong> de dochter van <strong>Anita</strong><br />
<strong>Witzier</strong>, die aan de lange, feestelijk gedekte eettafel zit. Het ziet er allemaal<br />
erg huiselijk en knus uit. Maar van <strong>Anita</strong> geen spoor.<br />
Tekst: Agnes Zuiker Foto’s: Studio Kastermans<br />
Sjoerd Pleijsier in ’t kort<br />
Acteur Sjoerd Pleijsier (1954) geniet vooral bekendheid door zijn rol als Simon Stokvis in<br />
de KRO-serie 'Toen was geluk heel gewoon', waarvoor hij in 1999 zijn - tweede- Gouden<br />
Televizierring won. Samen <strong>met</strong> medespeler Gerard Cox schreef hij ook het script voor<br />
deze succesvolle tv-comedy. Pleijsier is in talloze musicals, films en televisieseries te<br />
zien geweest. Ook was hij jarenlang vast panellid van het satirische programma 'Ook<br />
dat nog!'. Zijn meest recente rol speelde hij dit jaar, als Joop den Uyl in de dramaserie<br />
'Beatrix, Oranje onder vuur'.<br />
Minder bekend is waarschijnlijk dat Sjoerd Pleijsier een groot liefhebber en kenner van<br />
wijnen is. Hij had een column in het blad Perswijn. Van zijn hand is ook het boekje ‘La<br />
Vie en Rosé’ (2005). Daarin beschrijft hij de Provence, volgens Pleijsier de streek waar de<br />
beste rosé vandaan komt.<br />
Koksmaatjes voor het leven<br />
Iedere zondag onafscheidelijk<br />
achter het fornuis<br />
Ze is even <strong>met</strong> de hond wandelen,<br />
zegt Sjoerd geruststellend,<br />
terwijl hij lamsgehakt kruidt.<br />
,,Komt zo thuis.’’ Hij zegt het<br />
terloops, alsof hij hier kind<br />
aan huis is. En dat is ook zo.<br />
<strong>Anita</strong> <strong>Witzier</strong> en hij vormen al<br />
zo’n tien jaar een onafscheidelijk<br />
koppel: in de keuken dan welteverstaan.<br />
Sinds hun eerste ontmoeting is het traditie<br />
geworden dat Sjoerd iedere zondag <strong>met</strong><br />
<strong>Anita</strong> een uitgebreide maaltijd bereidt, in<br />
haar keuken. Om alles daarna in gezinsverband<br />
op te eten, dus samen <strong>met</strong> <strong>Anita</strong>’s partner<br />
Michel Nillesen en de kinderen.<br />
Niet zelden schuiven er trouwens ook gemeenschappelijke<br />
vrienden aan, zoals <strong>met</strong><br />
speciale feestdagen als Pasen. ,,Dan zitten er<br />
hier wel twintig man aan tafel voor een<br />
brunch. Dat is geweldig hoor, heerlijk de<br />
hele middag eten en drinken’’, zegt de acteur<br />
vergenoegd.<br />
Hobby<br />
Inmiddels is de keukendeur opengegaan.<br />
<strong>Anita</strong> <strong>Witzier</strong> komt binnen <strong>met</strong> boxer Ollie.<br />
Ze schuift <strong>met</strong>een aan in het gesprek, waarbij<br />
het duidelijk is dat de twee elkaar langer<br />
dan vandaag kennen. Ze nemen geen blad<br />
voor de mond en vullen elkaar perfect aan<br />
wanneer het over hun gezamenlijke hobby<br />
gaat: koken. ,,Tja, hoe is dat zo gekomen?’’,<br />
vraagt <strong>Anita</strong> aan Sjoerd, om <strong>met</strong>een zelf het<br />
antwoord te geven. ,,We hebben elkaar voor<br />
het eerst ontmoet in de sportschool. Hoewel<br />
we dus allebei bij de KRO werken, kom je<br />
elkaar daar toch niet zo snel tegen. Op de<br />
sportschool wel. En het klikte onmiddellijk.<br />
We hadden het gelijk al over eten en rosé,<br />
hahaha.’’<br />
,,Ja, we komen natuurlijk vaak in de sportschool<br />
vanwege onze passie voor lekker<br />
eten’’, lacht Sjoerd, die ruiterlijk toegeeft dat<br />
<strong>Anita</strong> een stuk fanatieker bezig is <strong>met</strong> sporten<br />
dan hij. ,,Destijds had ik net een boekje<br />
geschreven over mijn tijd in de Provence, ’La<br />
Vie en Rosé’. <strong>Anita</strong> bleek ook van wijn te<br />
houden en zo ontstond er wat tussen ons. Zij<br />
had toen net een nieuwe liefde, Michel, en<br />
gelukkig klikte het tussen hem en mij ook<br />
heel goed. Zo goed zelfs, dat Michel en ik<br />
regelmatig naar Frankrijk rijden om wijnen<br />
te proeven. Michel heeft een uitstekende<br />
neus voor wijn.’’<br />
Mediterraanse keuken<br />
Ondertussen zijn ze druk in de weer <strong>met</strong> het<br />
eten, want ,,timing is alles bij koken’’. Voor<br />
deze gelegenheid maken ze een buffet van<br />
-meest- zelfgemaakte Spaanse tapas. ,,De<br />
geuren en kleuren van de mediterraanse<br />
keuken zijn zo fantastisch’’, legt Sjoerd hun<br />
keuze voor tapas uit. ,,Wat is er nou lekkerder<br />
dan de smaak van knoflook, tomaten en<br />
olijven?’’ En zo komt het aanrecht allengs<br />
vol te staan <strong>met</strong> de specialiteiten die zo<br />
typisch zijn voor de Spaanse keuken: dadels<br />
in spek, tortilla, mosseltjes, chorizo, merguez,<br />
aïoli, wortelhumus, knoflookgamba’s,<br />
gazpacho, calamares en su tinta (inktvis in<br />
eigen inkt) en Spaanse kazen. Sjoerd stelt er<br />
een eer in om ook de croutons zelf te maken,<br />
in de oven en <strong>met</strong> knoflook natuurlijk.<br />
,,Ik ben gek op kookboeken’’, zegt <strong>Anita</strong>,<br />
terwijl ze er een paar uit de uitpuilende<br />
boekenkast haalt. ,,Het klinkt misschien<br />
vreemd, maar ik lees er ’s avonds in bed<br />
altijd nog even in. Ter inspiratie voor de<br />
volgende dag. Hier, moet je dit zien’’, zegt ze<br />
verlekkerd, terwijl ze ’Plenty’ van top-chef<br />
Yoram Ottolenghi openslaat. ,,Die foto’s<br />
alleen al, daar krijg je toch trek van? Maar ik<br />
vind Jamie Oliver ook geweldig en Donna<br />
Hay. Twee Nederlandse vrouwen, Nadia<br />
Zerouali en Merijn Tol, hebben een prachtig<br />
boek geschreven over Arabisch koken.’’<br />
Waar haar interesse voor kookboeken vandaan<br />
komt? <strong>Anita</strong>: ,,Ik ben echt een mens<br />
van de receptuur, een gerecht moet wel kloppen.<br />
Sjoerd is meer van het inventieve, ik<br />
ben wat secuurder. Het enige recept dat ik<br />
niet op schrift heb, is de konijnenpeper van<br />
mijn moeder. Dat gerecht maak ik altijd <strong>met</strong><br />
kerst. Verder wil ik graag alles proberen op<br />
culinair gebied, ik sta overal voor open.’’<br />
Ineens, op felle toon: ,,Maar ik snap niet dat<br />
mensen cola bij het eten drinken. Schande.<br />
Dat moest echt verboden worden.’’<br />
Wijntje<br />
,,Aniet, ik neem vast een wijntje hoor’’, roept<br />
Sjoerd vanuit de keuken. ,,Verrassend’’, luidt<br />
haar droge reactie. ,,Sjoerd is dus van de<br />
wijn’’, zegt ze, een tikje overbodig. Zelf heeft<br />
<strong>Anita</strong> veel van haar mede-kok geleerd op<br />
wijngebied. ,,Ik wist er eerst weinig tot niets<br />
van, maar het is echt leuk om je te verdiepen<br />
in wijnen.’’ Tegen Sjoerd: ,,Doe mij er ook<br />
maar één, schat.’’<br />
Terwijl het koksmaatje een glas voor haar<br />
inschenkt, zegt hij het een sport te vinden<br />
om wijnen te ontdekken die niet zo duur<br />
zijn en toch prima smaken. ,,Mensen denken<br />
wel dat je onder een tientje geen goede wijn<br />
kunt drinken, maar dat klopt niet. Neem<br />
deze nou: een Spaanse witte wijn, afkomstig<br />
uit de streek Rueda en gemaakt van de beste<br />
verdejo-druiven. Smaakt subliem. Een mineraliserende<br />
wijn, <strong>met</strong> een perfect zuurtje. Je<br />
proeft groene appels en limoen. En <strong>met</strong> een<br />
prima prijs-kwaliteitverhouding. Daar ben<br />
ik erg gecharmeerd van.’’<br />
Aangezien ze beiden milieubewust zijn,<br />
doen ze hun inkopen het liefst in de buurt.<br />
,,Natuurlijk zitten er in Amsterdam fantastische<br />
winkeltjes, maar ja, om nou voor een<br />
stuk vlees helemaal naar Amsterdam te<br />
rijden, dat gaat ons te ver. Wij zijn vaste<br />
klant bij Slagerij Stut in Blaricum. Daar zit<br />
trouwens ook een geweldige viswinkel.<br />
Brood halen we bij bakker Tetteroo en<br />
groenten bij onze eigen groentenjuwelier in<br />
Laren.’’<br />
Al pratend leggen de koks de laatste hand<br />
aan hun tapas, die er overheerlijk uitzien.<br />
<strong>Anita</strong> schenkt de gazpacho in, terwijl Sjoerd<br />
onderwijl de glazen nog even netjes poleert<br />
<strong>met</strong> een witte linnen doek. Klaar voor een<br />
toast op het nieuwe jaar.<br />
ZATERDAG 29 DECEMBER 2012<br />
Spaanse<br />
balletjes<br />
à la<br />
Sjoerd<br />
en <strong>Anita</strong><br />
VRIJ 19<br />
Tafelen<br />
Benodigdheden: 500 gram<br />
lamsgehakt, olijfolie, klontje<br />
boter, fijngehakte ui, teentje<br />
knoflook, 2 eetl. paneermeel, 1<br />
ei,1 eetl. azijn, 50 gram bloem,1<br />
eetl. vers gehakte munt, zout &<br />
peper.<br />
Voor de saus: 20 cl. kwark of<br />
yoghurt, 2 eetl. mayonaise of<br />
aïoli, zeer fijngehakte halve rode<br />
ui, 2 geperste tenen knoflook,<br />
2 eetl. fijngehakte munt,<br />
zout & peper<br />
Verhit de boter in een koekenpan<br />
en bak de uitjes tot ze<br />
lichtbruin zijn. Meng het gehakt<br />
<strong>met</strong> alle ingrediënten, behalve<br />
de bloem. Draai balletjes<br />
ter grootte van een walnoot en<br />
rol ze door de bloem. Bak de<br />
balletjes in de hete olijfolie in<br />
ongeveer 10 minuten bruin en<br />
gaar. Laat ze uitlekken op keukenpapier.<br />
Meng voor de saus alle ingrediënten<br />
door elkaar en dip de<br />
balletjes hierin.
ZATERDAG 29 DECEMBER 2012<br />
20 VRIJ<br />
Uit de kast<br />
Geen keurige walk-in-closet voor <strong>Anita</strong> <strong>Witzier</strong>. Maar een propvolle<br />
hotseflotse klerenkast op de slaapkamer.Ze vist hier niet alleen haar dagelijkse<br />
kloffie uit, maar ook haar kleding voor tv. De presentatrice kiest<br />
meestal zelf haar kleren uit. ,,Dat vind ik één van de ergste dingen van<br />
mijn vak, altijd weer die vraag: Wat moet ik aan?’’ Of hulp welkom is?<br />
,,Dat lijkt me wel wat, zo’n Dyanne Beekman die je kast doorspit.’’<br />
Tekst: Anneke Wijsman Foto’s: Studio Kastermans<br />
Dyanne Beekm an spit<br />
<strong>Anita</strong>’s klerenka st om<br />
Dat wordt geregeld. Voor het<br />
<strong>Reumafonds</strong> werkt de imagostyliste<br />
graag mee. En ook voor<br />
<strong>Anita</strong> natuurlijk. ,,Ik wilde<br />
haar jaren geleden al zo graag<br />
kleden. Ze is een stoere eigenwijze<br />
vrouw die zichzelf durft<br />
te zijn.’’ Dus komt Dyanne<br />
langs in Blaricum en trekt na de koffie het ene<br />
na het andere kledingstuk uit de kast.<br />
,,Dit snap ik niet’’, zegt ze bij een jurkje. ,,Het<br />
is een beetje besluiteloos. Hier ben je veel te<br />
mooi voor. Dit kan beter en comfortabeler.’’<br />
<strong>Anita</strong> staat er breeduit bij te lachen. Inderdaad,<br />
het is geen favoriet van haar. Maar weggooien is<br />
zonde, toch. Bij een tuniek van dikke gele stof<br />
klinkt de imagostyliste goedkeurend: ,,Prachtig.’’<br />
,,Van Cora Kemperman’’, geeft <strong>Anita</strong> als<br />
commentaar. ,,Ik had hem ook in het groen.<br />
Maar die heb ik weggedaan. Spijt, spijt.’’<br />
Het gaat over stijl en <strong>Anita</strong>’s gevoel dat sommige<br />
kledingstukken tuttig staan. ,,Jij bent net<br />
Audrey Hepburn, die<br />
werd ook nooit tuttig’’,<br />
verzekert<br />
Dyanne haar. Dé<br />
Dyanne Beekman,<br />
bekend als<br />
imagostyliste<br />
van Wendy van<br />
Dijk en Marco<br />
Borsato, en van<br />
haar eigen tvprogramma’s,<br />
heeft een uitgebreidmodeimperiumopge-<br />
bouwd. Met een adviespoot en eigen kledingen<br />
lingerielijn. Dagelijks geeft ze via twitter<br />
advies wat je de volgende dag kan dragen volgens<br />
een zelfbedacht systeem ’Jas tot tas’. Ze<br />
heeft wat nieuwe dingen meegebracht en op<br />
bed uitgestald. De dames krijgen de slappe lach<br />
bij het passen van de ruime opabroek en de<br />
spijkerbroek <strong>met</strong> twee knopen voor een gewone<br />
en een ’vreetstand’. Dyanne wijst op de handige<br />
ingenaaide band die voorkomt dat je dit model<br />
te hoog optrekt.<br />
Watergevulde cups<br />
,,Ik doe wel even kleinere borsten aan’’, zegt<br />
<strong>Anita</strong> als een bloesje niet dicht kan. Vrolijk<br />
toont ze haar <strong>met</strong> water gevulde, vergrotende<br />
cups. ,,Werken fantastisch.’’<br />
Het wordt vol in de bescheiden slaapkamer van<br />
de tv-presentatrice, die in een praktische nieuwbouw<br />
twee-onder-een-kapper woont. Ze laat<br />
een lange witte katoenen blouse zien. ,,Ik vond<br />
hem zo leuk maar ik heb hem nog nooit aangehad.<br />
Ik weet niet waar hij bij past.’’ ,,Op vakantie<br />
op een heel kort afgeknipt jeansbroekje’’,<br />
raadt Dyanne aan.<br />
<strong>Anita</strong> blijft in zomerstemming en trekt bijna<br />
verliefd een wit katoenen jurkje <strong>met</strong> spaghettibandjes,<br />
een stukje uit de kast. Verwachtingsvol<br />
maar ook twijfelend kijkt ze naar de modeprofessional.<br />
,,Te kinderachtig hè?’’ Dyanne knikt.<br />
,,Maar hij zit zo lekker luchtig als het heet is, ik<br />
heb hem vaak bij Tour d’Amour aangehad.’’<br />
<strong>Anita</strong> gaat voor leuk, maar het moet vooral<br />
lekker zitten. Toen ze opendeed, trokken haar<br />
witte Crocs <strong>met</strong>een de aandacht. Die durft, je<br />
vertonen op lustdodende rubber klompen waar<br />
iedere modebewuste vrouw voor geen goud<br />
mee gezien wil worden. <strong>Anita</strong> loop er binnen en<br />
buiten op. ,,Ik heb er ook pantoffels van. Lichtblauwe<br />
<strong>met</strong> bont.’’<br />
Met haar reuma draagt ze vooral makkelijke<br />
schoenen. ,,Jij hebt het ook hè’’, zegt ze tegen<br />
Dyanne. De twee praten over welke vorm van<br />
de ziekte ze hebben. Of ze er wel of geen<br />
medicijnen voor slikken (<strong>Anita</strong> wel, Dyanne<br />
niet) en waar het precies pijn doet. Maar<br />
ook, hoe ver ze zijn in de acceptatie.<br />
Boos over reuma<br />
Dyanne heeft het er het liefst helemaal<br />
niet over. ,,Ik was heel boos toen ik het<br />
kreeg. Dat ik zo vrijuit zit te praten is<br />
best heftig voor me. Ik ben echt een<br />
type van niet lullen maar poetsen. lk<br />
heb het één keer in mijn boek vermeld<br />
en verder klaar. ’’<br />
,,Je moet het er juist wél over hebben’’,<br />
vindt <strong>Anita</strong>, die als ambassadeur<br />
van het <strong>Reumafonds</strong> zoveel<br />
mogelijk openheid rond de ziekte<br />
wil. ,,Dus poetsen én lullen.’’ Ze<br />
praten erover hoe de aandoening<br />
hun leven beïnvloedt<br />
maar ook hoeveel er wel<br />
kan, als je er goed op<br />
inspeelt. ,,Vakantiekoffers<br />
pak ik ver van te<br />
voren in, zodat het<br />
niet op het laatste<br />
moment moet’’,<br />
zegt Dyanne.<br />
Met alles<br />
’Jij bent net Audrey<br />
Hepburn, die was<br />
ook nooit tuttig’<br />
zorgt ze dat er zoveel mogelijk energie voor<br />
gezin en werk overblijft. ,,Ik ben heel pragmatisch<br />
geworden. Mijn vriend zegt dat hij nog<br />
nooit zo relaxt op vakantie is gegaan.’’ Maar er<br />
zijn ook mindere momenten, dan weet zoontje<br />
Christian al dat mamma ’au’ heeft. Met <strong>Anita</strong><br />
gaat het nu goed, maar ze herinnert zich nog<br />
hoe ze in een rolstoel de kerstboodschappen<br />
moest doen.<br />
En dan gaat het weer over mode. Dyanne kan<br />
geen naaldhakken meer dragen. Maar de sneakers<br />
<strong>met</strong> ingebouwde hoge hak gaan wel (ze<br />
heeft de echte van Isabel Marant). Ze loopt ook<br />
letterlijk weg <strong>met</strong> de platte schoenen van New<br />
Balance. <strong>Anita</strong> heeft het over de kou bij de vele<br />
buitenopnames. ,,Neem Uggs joh’’, raadt de<br />
imagostyliste aan.<br />
,,Oh, ik bewaar veel, maar jij bewaart echt helemaal<br />
alles’’, roept Dyanne uit, als er op een<br />
ander kamertje ook nog een kast en een rek vol<br />
kleren blijkt te staan. De ruimte is door <strong>Anita</strong><br />
ingepikt, toen de zoon het huis uitging. Een<br />
blauwe jurk <strong>met</strong> grote bloemen komt niet door<br />
de keuring. ,,Dit zal een ander mooier staan’’,<br />
zegt de modemevrouw diplomatiek.<br />
Een kort bruin leren jurkje kan er nog wel<br />
prima mee door. Met een beetje van Dyanne en<br />
een beetje van <strong>Anita</strong>, kan het ook ’s winters<br />
worden gedragen. Trui en dikke mailot eronder,<br />
enkellaarsjes, en klaar. De hoge laarzen die<br />
<strong>Anita</strong> er zelf onder draagt, vindt de modespecialist<br />
minder geslaagd. ,,Te mevrouwerig.’’<br />
Dan stapt ze over op de handige aanpak van<br />
kleren kiezen. ,,Kijk in je agenda wat je de<br />
komende tijd te doen hebt en hang de kleding<br />
daarvoor alvast in volgorde op een rek.’’<br />
Een Eastpak<br />
<strong>Anita</strong> kijkt wat glazig. Zij beslist pas op het<br />
laatste momen wat ze aantrekt.. ,,Daar denk ik<br />
even over tijdens de hond uitlaten.’’<br />
En dan komt het gesprek op tassen. Het modeaccessoire<br />
waar menig vrouw een moord voor<br />
doet. Bij wijze van, dan. <strong>Anita</strong> blijkt het al jaren<br />
<strong>met</strong> een rugzak te doen. ,,Een Eastpak, alles kan<br />
erin en het gewicht wordt lekker over twee<br />
schouders verdeeld. Ja, ze heeft ook nog dat<br />
galatasje dat al jaren meegaat. En sinds kort<br />
ook een echte moderne handtas. ,,Van Michael<br />
Kors. Mijn dochter vond dat ik een fatsoenlijke<br />
tas nodig had. Ze heeft hem ook helemaal voor<br />
me ingericht. Alles heeft een vaste plek.’’<br />
Dochter, die regelmatig moeders kleren leent,<br />
komt net binnen. Als een magneet trekken haar<br />
ogen naar de sneakers van Dyanne: ,,Kijk die<br />
bedoel ik nou, dat zijn de echte, die wil ik zo<br />
graag.’’<br />
<strong>Anita</strong> peinst er niet over. ,,Wat kosten die wel<br />
niet.’’ Arme dochter. Niet ieder Goois meisje<br />
heeft een Gooise moeder.<br />
’Voor geen prijs in een wielrenshirt’<br />
Dyanne Beekman is 40, <strong>Anita</strong><br />
<strong>Witzier</strong> 51. Zet ze bij elkaar en<br />
ze veranderen in giechelende<br />
pubers.<br />
,,Dit kan best leuk zijn’’, zegt<br />
de modegoeroe als ze achter in<br />
<strong>Anita</strong>’s kast een felgeel wielrenshirt<br />
vindt. ,,Voor geen<br />
prijs’’, antwoordt <strong>Anita</strong>. ,,Ik<br />
vindt zelfs mannen er spuug-<br />
lelijk in, laat staan dat ik er zelf<br />
mee gaan lopen.’’ Ooit kreeg ze<br />
het shirt bij een goed doel.<br />
Waarom ze het nog steeds<br />
heeft? ,,Ik kan zo slecht dingen<br />
weggooien.’’ En dat is te zien.<br />
Dyanne kan het zo mooi zeggen:<br />
,,Je hebt veel stijlen en fases<br />
uit je leven in je kast hangen.’’<br />
Wat toch veel aardiger<br />
klinkt dan ’allegaartje’. Maar<br />
ook al is er geen lijn in de garderobe<br />
te ontdekken en zei een<br />
producer ooit dat ze niet wéér<br />
die trainingsbroek op tv aan<br />
kon; we zijn het er over eens<br />
dat <strong>Anita</strong> er altijd stralend uitziet.<br />
,,Hoe doet ze dat, vragen<br />
we ons allemaal af’’, verzucht<br />
Dyanne.<br />
ZATERDAG 29 DECEMBER 2012<br />
VRIJ 21<br />
Uit de kast
ZATERDAG 29 DECEMBER 2012<br />
22VRIJ<br />
Wat doen wij?<br />
Donateur Nelly van Kleef ...is betrokken bij het <strong>Reumafonds</strong> omdat:<br />
,,Mijn kleindochter van elf reuma heeft. Dat kwam naar voren<br />
toen ze tweeënhalf was. Ze had last van haar heup. Het<br />
was voor mij als oma afschuwelijk om te zien dat dat kleine<br />
meisje zoveel pijn had. Toen ben ik <strong>met</strong>een donateur geworden.<br />
Ik hoop dat door wetenschappelijk onderzoek<br />
naar betere behandel<strong>met</strong>hodes Rowan ooit kan genezen.<br />
Daar is veel geld voor nodig en daarom steun ik het <strong>Reumafonds</strong><br />
<strong>met</strong> een periodieke schenking.’’<br />
,,Met Rowan gaat het nu redelijk goed, mede door de medicijnen.<br />
Ze houdt van paardrijden en zit op musicalles. Bewegen<br />
is goed voor haar, maar ze mag niet te veel doen. Er is<br />
veel onzekerheid, want het kan zomaar slechter gaan. Ze<br />
Het <strong>Reumafonds</strong> strijdt voor een beter leven <strong>met</strong> reuma<br />
vandaag en een wereld zonder reuma morgen. Dat doen<br />
wij door het financieren van wetenschappelijk onderzoek.<br />
We komen op voor de 2,3 miljoen mensen <strong>met</strong><br />
reuma bij politiek en zorg en financieren activiteiten van<br />
patiëntenverenigingen.<br />
Via de Reumalijn (0900-2030300), in brochures en op<br />
www.reumafonds.nl geven wij voorlichting aan mensen<br />
<strong>met</strong> reuma en hun omgeving.<br />
Hoe komen wij aan geld?<br />
Het <strong>Reumafonds</strong> krijgt jaarlijks ongeveer 14 miljoen<br />
euro binnen. Dat geld komt van de landelijke collecte in<br />
maart, loterijen, donateurs, nalatenschappen en sponsoracties<br />
van particulieren. Het fonds krijgt geen overheidssubsidie<br />
en is dus volledig afhankelijk van giften.<br />
Het merendeel van onze inkomsten (zo’n 8 miljoen euro<br />
per jaar) is bestemd voor wetenschappelijk onderzoek<br />
naar de oorzaak en behandeling van reumatische aandoeningen.<br />
De rest gaat naar voorlichting, belangenbehartiging<br />
en ondersteuning van patiëntenactiviteiten.<br />
moet om de week naar Amsterdam voor prikken en onderzoek.<br />
Ook weten we niet wat de medicijnen op langere termijn<br />
gaan doen. Het zijn hele zware medicijnen, zeker voor<br />
een klein kind. Het is onbekend of ze schadelijke gevolgen<br />
hebben. Ook daar moet meer onderzoek naar worden<br />
gedaan.’’<br />
,,Laatst was op het nieuws dat ze reuma nu willen<br />
gaan bestrijden <strong>met</strong> een soort chip. Er is een proef<br />
geweest en bij een aantal mensen werkt het. Daardoor<br />
zouden medicijnen overbodig worden. Ik<br />
hoop dat Rowan hier over vijf of tien jaar mee geholpen<br />
kan worden.’’<br />
De strijd voor<br />
’n beter leven<br />
zonder pijn<br />
Waarom hebben wij uw steun nodig?<br />
Wat is reuma?<br />
Reuma is een verzamelnaam<br />
voor meer dan honderd verschillende<br />
aandoeningen aan gewrichten,<br />
spieren en pezen.<br />
Voorbeelden zijn reumatoïde<br />
artritis, artrose en fibromyalgie.<br />
Bijna tweederde van de mensen<br />
<strong>met</strong> reuma is onder de 65 jaar en<br />
er zijn in ons land zo’n 3000<br />
kinderen <strong>met</strong> reuma. Vaak kent<br />
de ziekte een grillig verloop.<br />
Periodes waarin de reuma nauwelijks<br />
actief is, worden afgewisseld<br />
<strong>met</strong> maanden van pijn en<br />
beperkte energie. Mensen <strong>met</strong><br />
een reumatische aandoening<br />
ervaren daardoor vaak onbegrip<br />
op hun werk of in hun familieof<br />
vriendenkring.<br />
Hoe krijg je reuma?<br />
Hoe reuma precies ontstaat is onbekend.<br />
Wel weten we dat er in veel gevallen iets<br />
mis gaat <strong>met</strong> het immuunsysteem, het<br />
systeem dat het lichaam beschermt tegen<br />
ziekmakers. Bij verschillende vormen<br />
van reuma komen afweercellen in actie<br />
tegen het eigen lichaam. Hierdoor ontstaan<br />
ontstekingen, meestal in de gewrichten,<br />
maar soms ook in organen.<br />
Reumatische aandoeningen, waaronder<br />
artrose, zijn nog niet te genezen, maar er<br />
zijn gelukkig veel goede medicijnen die<br />
ontstekingen remmen en terugdringen.<br />
Een sms-je versturen, een jampot opendraaien of een flinke boswandeling maken, voor mensen<br />
<strong>met</strong> reuma worden de normaalste dingen steeds moeilijker. Reumatische aandoeningen<br />
gaan nooit over. Mensen hebben levenslang last van fysieke beperkingen zoals pijn, stijfheid<br />
en vermoeidheid. Doordat je vaak niet kunt zien of iemand reuma heeft, stuiten veel mensen<br />
<strong>met</strong> reuma op onbegrip uit hun omgeving. De sleutel tot de oplossing van reumatische aandoeningen<br />
ligt in wetenschappelijk onderzoek. Zulk onderzoek kost veel tijd en geld. Daarom<br />
zijn we blij <strong>met</strong> iedereen die ons steunt in de vorm van een gift of <strong>met</strong> tijd. U kunt online<br />
doneren via www.reumafonds.nl of bellen <strong>met</strong> 020-589 64 75. Wilt u samen <strong>met</strong> 65.000 andere<br />
vrijwilligers meehelpen tijdens de collecte van 11 t/m 16 maart 2013? Mail dan naar vrijwilligers@reumafonds.nl<br />
of bel <strong>met</strong> 020- 589 64 71.
Wat hebben we ervan gesmuld: de tv-serie<br />
Gooische Vrouwen. Het kitscherig beschaafde lege<br />
leven van het snelle geld. Grote villa’s, dito auto’s en<br />
shoppen tot je er bij neervalt. In het Gooi is dat<br />
geen parodie. Onze gasthoofdredacteur <strong>Anita</strong><br />
<strong>Witzier</strong> is zo’n Gooische vrouw, maar dan anders.<br />
Tekst: Mirjam van Twisk Foto’s: Studio Kastermans<br />
Heerlijk stekkie<br />
Even verderop, verscholen in het lommer van een<br />
Blaricumse villawijk, houdt café restaurant Rust<br />
Wat zich onzichtbaar voor dagjesmensen. Die kennen<br />
dit pareltje alleen als locatie uit de tv-serie.<br />
Voor veel inwoners van het Gooi is Rust Wat echter<br />
een favoriete pleisterplaats. Zij komen er een vorkje<br />
prikken of ’een wijntje doen’.<br />
Hier raken de wereld van <strong>Anita</strong> en die van Cheryl,<br />
Claire en Anouk elkaar dus even. Begrijpelijke<br />
gelijkgestemdheid, want de uitspanning ademt<br />
romantiek. En het staat op een plek waar iedere<br />
Gooise vrouw blij van wordt; aan de oever van een<br />
verstilde vijver, door bos omzoomd. Vanaf het terras<br />
kijk je uit over een spiegelplas gevuld <strong>met</strong> waterlelies<br />
en zwanen.<br />
,,Heerlijk stekkie’’, vindt <strong>Witzier</strong>. ,,Ik leerde Rust<br />
Wat zo’n twintig jaar geleden kennen toen ik werkte<br />
voor Tineke de Nooij, die hier een borrel gaf.”<br />
Tegenwoordig strijkt de presentatrice er graag neer<br />
voor koffie. Om die te verdienen laat ze er eerst<br />
hond Ollie uit. ,,Je kunt achter de vijver langs door<br />
het bos wandelen. Ik maak een rondje van 25 minuten<br />
en geniet dan hier op het terras even na.’´<br />
ZATERDAG 29 DECEMBER 2012<br />
VRIJ 23<br />
Eropuit<br />
Gooische vrouw,<br />
maar dan anders<br />
Voor haar geen eindeloze shoppingsessies<br />
in modedorp Laren, waar het<br />
duurste van het duurste zich winkel<br />
aan winkel verdringt. Nee, geef<br />
<strong>Anita</strong> winkels waar lekker eten te<br />
koop is, doe daar een scheut mooie<br />
natuur bij en ze is gelukkig. En die<br />
kleding? Ach, daarvoor vindt zij in<br />
haar eigen woonplaats een paar goede tweedehands<br />
zaken. Aan de hand van <strong>Witzier</strong> gaan we langs haar<br />
favoriete plekjes in het Gooi, het andere Gooi.<br />
Lege ogen<br />
Waar je ook woont in het Gooi, de natuur is,<br />
in al zijn varianten, altijd dichtbij. De schilderachtige<br />
heidevelden, water, bos en polder<br />
zijn voor <strong>Witzier</strong> meer dan elementen die de<br />
prijs van haar huis opdrijven. Zij geniet van<br />
hei en bos, maar is bovenal een meisje van de<br />
polder. Afkomstig uit de Alblasserwaard is het<br />
wijdse weidelandschap van Eemnes, pal achter<br />
haar Blaricumse woning, dé plek waar ze heel<br />
graag komt.<br />
,,Dit landschap heb ik nodig om mijn ogen<br />
leeg te maken. Ik moet regelmatig de horizon<br />
zien.” Langs kaarsrechte, schier oneindige<br />
wegen, loopt ze er haar hoofd helder en geniet.<br />
,,Vooral op vroege zomerochtenden is het<br />
hier prachtig. Al die vogels. Overal vogels… En<br />
’s winters, als alles wit is aangevroren en hemel<br />
en aarde in elkaar overlopen. Zo mooi.”<br />
Verrukkelijk<br />
In Blaricums dorpskern, vol oude boerderijen omgeven<br />
door heggen aan smalle weggetjes, zijn het<br />
de specialiteitenzaken die <strong>Anita</strong> trekken. Zie haar<br />
kwijlen in patisserie Rémy, waar prachtige taarten<br />
en verleidelijke chocolade elkaar beconcurreren.<br />
,,Oh’’, zucht ze. ,,Zijn dat gemberkoekjes? Verrukkelijk!<br />
Zaterdags haal ik hier gebakjes. Zo lekker.<br />
Kijk die, en die of die…’´<br />
Verder gaat het, naar de Cucina<br />
da Bruno, de Italiaanse<br />
traiteur. ,,Hier hebben ze al<br />
die dingen die het leven leuk<br />
maken.” Voor Cheryl & co<br />
waarschijnlijk alleen interessant<br />
om indruk mee te maken<br />
op feestjes, maar voor <strong>Witzier</strong><br />
zijn de winkels zelf feestjes.<br />
Modeshit<br />
Terwijl we naar buiten lopen wijst ze. ,,Hier om het<br />
hoekje zit de viswinkel. ,,Duur, maar zóó lekker.<br />
Daar, een prima slager. En hier tegenover, de wijnhandel.<br />
Opgelucht stelt ze: ,,Heerlijk dat we hier<br />
geen modezaken hebben, zoals in Laren. Dat moeten<br />
we vooral zo houden. Ik heb niets <strong>met</strong> die modeshit.”<br />
,,In Blaricum hebben we alleen tweedehands-kledingzaken.<br />
Soms vind je er de mooiste spullen. Ja<br />
zeg, een avondjurk koop je toch niet nieuw?’´ Lachend:<br />
,,Zo compenseer ik al die dure etenswaren”.<br />
Ondenkbaar voor Cheryl en Claire, maar passend<br />
bij de nuchtere <strong>Anita</strong>. En <strong>met</strong> haar, bij steeds meer<br />
Gooische vrouwen.
Change language