Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
RIJKSUNIVERSITEIT LEIDEN<br />
0881 2203
D E<br />
CONSTITUTIONEELS<br />
V 3L ï S G.
I N H O U D<br />
VAN DE<br />
CONSTITUTIONEELE VLIEG'<br />
N #<br />
i. Ontmoeting en Gefprek met de Citoijen Ducange.<br />
2. De Wandeling van de Vlieg , op de Haagfche Kermis,<br />
een Extra Nummer, een Samenfpraak tusfchen<br />
een Reprefentant en een Bakker, op de<br />
Haagfche Kermis. . , pag- i<br />
3. Befchryving van Borstbeelden. . — 17<br />
Afichrift van een Afgeluiftert gefprek. — 21<br />
4. Bekendmaaking. . . — 28<br />
5. nog iets over de Ducangi, zogenaamde Verklaaring<br />
tegen de Generaal Daandels. — 33<br />
Extra Nummer, op woensdag 20 Juny<br />
1798, Staatslesfen aan alle Bewinds-<br />
Leeden. . . . — 43<br />
Misfieve aan de Conftitutieoneele Vlieg. — 47<br />
N. ro. aan de Schryver van de Pollen'eque Dondef,<br />
' • ' • Pag- »s<br />
Antwoord op dézëlvem . , __ g Q<br />
Ir. 't Zeuntje La Croix in den Haag. _ 9 3<br />
12. /
D E<br />
CÜNSTITÜÏIONEEILTË<br />
V X* 1 E Ge<br />
E L K H E T Z IJ N E.<br />
Etide zijn hand zat tegen allen zijn, en de<br />
hand yan allen tegen hem.<br />
ISMA2LS Lcenfprsuk.<br />
BATAVEN! VRIENDEN VAN ORDE EN<br />
CONSTITUTIE!<br />
"Vreemd zal misfchien aan veelen uwer de titel van<br />
dit Blad voorkomen. Een Vlieg evenwel is, noch.<br />
zal immer zo verbazende en verwoestende zijn, als<br />
Weerlicht en Blixem. — Haar oogmerk is zuiver —><br />
zij meen i de fcnadelijke uitwerfcfelen van deeze wezenloze<br />
gewragten door goede afleiders te moeten<br />
veriedeieu * waar deeze de waare oorzuok en beftemuiing<br />
tegenwerken. -— DE VLIÜG, hoe zeer redenloos<br />
, gevoelt roch met al het jjelchapene , dat wie<br />
niet vergaart, verjlrooid, en dat alles tot nut, niets<br />
tot onneil iiaargeitcid is; zij zal mogelijk dee^en<br />
en geenen dikwils niet bevallen, doch zij zal zich door<br />
eenen wreeveligen llag van den zodanigen, wien zij<br />
op het hoofd rnogt vliegen. of bij geval aauraaken<br />
en zeer doen , niet la'en affchrikken. — Zij zal altoos<br />
bij de Waarheid en Rechtvaardigheid, omtrend<br />
alle daadzaaken. herberg, zoeken en een ongeftoord<br />
verblijf, onder de hoede der Confticutie , zich verzeekeren,<br />
voor de rondborstige zamenftplli'i!;, en verbreiding<br />
ten aigeraeenen nutte van alk mogelijke voor-<br />
A
C * }<br />
vallen, waarneemingen, gedragingen, raadgeevingen,<br />
droomen ta bijzonderheden, die zij mogte ondervinden<br />
, ofte die tot haare kennisfe mogte komen, —.<br />
zij zal in alles trachten recht te doen en niemand te<br />
ontzien, «— niet op de wijze van hen , welke met<br />
die gulde fpreuk flecbts fpee1en,maar zo als die zonde<br />
verderfelijke diabolocratie, demagogerie, en ambtbejagende<br />
partijzucht, in de daad behoord berragt<br />
te worden, — zij zal de uiterftens van even heerschzuchtige<br />
weezens verwitten, „ zij zal de CONSTI<br />
TUTIE, als het onfehendbaar heiligdom achten en<br />
betragten, — zij zal bet heil van den aaften Januari<br />
j 1798 helpen volmaken, — doch tevens derzelver<br />
fchijnvrinden en dubbelhartige, ja eigenbelangzuchtige<br />
bewerkers van derzelver waare en deugdzaame<br />
Bevorderaars, ieverige Voorftanders , en getrouwe<br />
Betragters doen onderfcheiden, — zij zal<br />
iederen Intriguant, zo veel het in haar z ;<br />
i, ontmaskeren,<br />
en zich bevlijtigen, het Bataaffche Volk in<br />
ftaat te (lellen, de oprechte liefhebbers des Vaderlands,<br />
der Conftitutie, en van de thans gevestigde<br />
orde van zaken, op waaren prijs te ftellen , —— zij<br />
zal het Beduur helpen onderfchraagen met al haar<br />
vermogen, in fteede van tegen te werken, door de<br />
listigfte aankweeking van verdeeldheid, zij zal<br />
nochtans niets en niemand, wie het zij, eenigzints<br />
verfchoonen of ongemerkt 'cr over heen vliegeu, zo<br />
dikwerf 'er van het rechte pad zal afgeweeken worden.<br />
— Treft zij echter ongelukkig nu en dan den<br />
een of ander min verdienstelijk of ten onrechten,<br />
zij zal daar voor gaarne boeten, en zich zelfs een<br />
verdienstelijken flag getroosten. — Haar doel is nut,<br />
geen onnut, te werken — het Gemeenebest op te<br />
bouwen en niet verder te verfcheuren — de Revolutionaire<br />
door eene conftitutioneele handelwijste<br />
doen vervangen, en de veerkracht des Volks op eene<br />
geregelde, wettige en rechtvaardige wijze te herftellen,<br />
door welkers verflapping alléén duizende ongenoegens,<br />
ongeregeldheden en fchreeuwende misbruiken<br />
veroorzaakt zijn , en de goede Burgers van elkanderen,<br />
zonder genoegzaame redenen zijn verwijderd<br />
geworden, in welk troebel water en ongeredderden<br />
en impolitieken toedragt van zaken een groote<br />
hoop vermoogende en minvermogende Cabaleurs,<br />
In-
C 3 )<br />
Intrisuanten, Fortuinzoekers, Weetnieten, losban-<br />
S" patrott fche Schreeuwers, ja zelfs domme en<br />
M £ weezens, van. de eer e tot in de laagte<br />
Hasfe zonler uitzondering, zich eeven zeer voor<br />
deel hebben weeten te verfchaften , zonder verdiensten<br />
of"talenten te bezitten, terwijl waarlijk b«a*e<br />
lieden niet dan met de grootte moeite tot het behoud<br />
van het Gemeenebest kunnen medewerken -<br />
eS het in de daad is. als of de booze rond gaat, ah<br />
2 briesfchende lommen ^ <br />
den. - Het is dus uy.i , dat het kaf van ^<br />
seTchift worde, en elk het zijne knjge. — Veelen<br />
Sg^eetetot den »ten Januan]i 7?S geroepen<br />
doch weinigen uitverkoren. Het is maar ai te<br />
S dat niet allen de oprechte mannen van dien<br />
dae ziin welke zich ais zodanigen gaarne doen<br />
voorkomen - de oogmerkingen en drijvingen zijn<br />
ook hier• " ichtbaarlijk onderfcheiden, en de Vheg<br />
zal daarom veeier hoofden moeten bezoeken.<br />
Zij zal thans uitvliegen:<br />
ONTMOETING en GESPREK met den CHoijen<br />
DU CTNG. • • CO, Of t'HOMMB ft TOUT<br />
FAQ ON.<br />
Eh bien ! Citoijen nu Wel zo , Burger n u<br />
cï c ïfurcroi enPo- C.NG... ! het onmogelijke<br />
Saüé'Diable! quelbon- in het politieke! Drommels!<br />
KuïmierV, que wat geluk « Ik vlieg nauwièr<br />
fait ie terencontrei lijks uit of ik mag u ont-<br />
V & Tes gucux! C'tst moeten. - Heil zij den<br />
rharmait Gest charmant loofe Vosfenl Het «lief»<br />
etSjetaicherchépar- het is lief ! m waarheid.<br />
Cf5 Om min taalkundige Leezers ook deeze ontmoeting<br />
t e doen verftaan. is hier de vertaaling 'er nevens gefield.<br />
ïtwiil de Vlies met leedweezen vernomen heeft da dee-<br />
Le ou . voor ! 78 7 bij eenen Ariftoeratïlbben Hoog-<br />
ËcSr aan de hand zou gegaan hebben. - In Leiden gouden<br />
daar van informatiën zijn te bekomen; ook te Panjs<br />
zouden noch al eenige mgtige relatien van hem te vinden<br />
thans zoude bij in eene dubbele deplomaUjche betSkkins<br />
zijn, &c. &c &c. &c. &c. &c. &c. &c. fcc.<br />
A a<br />
0 1
C 4 )<br />
tnnt depues queJque jours-<br />
Ik heb u in alle hoeken<br />
jete croyois enveloppé dans<br />
i zederteenigedaaengezogr<br />
Ie furtout et Pincroyable de 1<br />
Ik dagt voor vast, dat gij<br />
la Deplomatie ! rnais<br />
i met huid en hair in de<br />
avant de parler d'autres<br />
: buitenlandfche handelingen<br />
chofes — dis moi — Com- en betrekkingen als bedolmeut<br />
fe porte ta coquine<br />
ven waart. — Maar eer<br />
Pardon: Pardon! mille Ibis<br />
wij verder gaan, zeat mij<br />
pardon ! je voudrais dire<br />
eens hoe vaart uw mai-<br />
ta charmante coufene, au<br />
tresje? excufeer! excufeer<br />
nsoins la fuppofóe. 1'Hom-<br />
mij -'•duizendwerfexcuis.<br />
me est foible! n'est il<br />
Ik had eigentliik op het<br />
pas? ne te faches pas<br />
oog uwe bekoor!ijkeNigt,<br />
mon bon homme! ~ tu<br />
ten min Ren, die gij daar<br />
me fembles d'être tres<br />
voor laat doorgaan — nu<br />
presfé. - Pourtant je dois<br />
de mensch is zwak ! Is<br />
t'arreier nu moment-abfo-<br />
het niet zo? gij behoeft<br />
lument un feul instant -<br />
daarom niet boos te wor<br />
jai des affaires importanden,<br />
mijn goeje man!<br />
tes avec toi - nous pas-<br />
maar gij fchijnt haast te<br />
fcrons i'histoire de ta....<br />
hebben, en evenwel moet<br />
Coufine pour un autre<br />
ik u een ogenblik ophou<br />
moment ~ , DU C den — volftrekt een ogen<br />
„ Mais\ le Diable emporblikje maar — ik I eb 'zaate<br />
Famour / qu'est ce gue ken ] van belang met h te<br />
„ veut eet animal? Lais/is < verhandelen. — Wjj zullen<br />
„ moi tranquil. Je n'ai de historie van Uvve Nigt<br />
5, pas le tems a eet inplant daarom i tot de naaste keer<br />
~" Jf dois encore aller overflaan. < — Du C.NC. '<br />
par ciet paria paurbien ,<br />
wou dat de Duivel je<br />
,, des preparatifs — Je ,<br />
,, haalde met de Liefde!<br />
veux 'bien, mals dans un .<br />
wat wil dit Schepzeltic<br />
autre jour." - H est ,<br />
„ toch hebbent laat mij<br />
inposfibre Citoyen D U ,<br />
„ (lil gaan. — Ik heb nu<br />
c... II me faut des éclair-,<br />
i, geen tijd—ik moet noch<br />
ris-<br />
of rechterhand van het groot Bureau van Fan der Cruisfm<br />
en Comp. zoude zijn. - Dit kan men - dit is niet té<br />
geloven -— dit zoude te veel gewaagd zijn men<br />
heeft reeds opgemerkt, dat hij het hoofd van dat Burcii<br />
gecompromitteerd heeft, met hem zijne zogenaamde Niet<br />
eens op zijde te geven r en in het publiek te doen ver
( 5 )<br />
risrements. — Tu travail- „ hier en daar zijn om zo<br />
les dans le cabinet - tu wat te bedistekn - " 0p<br />
fcais tous les i'ecrets - een andere tijd wil ik<br />
tues initié dans les n-ys- „ gaarne." Het is onmoteres<br />
du lacré lamt >our gelijk Burger DU CNG '<br />
du 22 Janvier. ^ Tu es lk m 0et van u inlutine<br />
aporté des cnofes , feule- hebben - gij zijt de man<br />
ment connués a trés peu van het kabinet _ gij<br />
d'hommes. weet alle de geheimen ÜL<br />
gij ' ijt doorkneed in alle<br />
de verborgendheden van<br />
dien allerheiligen dag van<br />
den 22 (ten Januarij I. 1. _i<br />
gij kunt dingen vveeten.<br />
die Jan en allen man zo<br />
niet bekend zijn.<br />
Dis donc! Dis donc per. Zeg dan, — zeg dan ,<br />
fecutame curicufe — par lastige Nieuwsgierige<br />
les que veux tu? _ Ha! [preek Wat wilt gij?<br />
En parlant ainfi tu es Ha , zie zoo! — fpreek<br />
raifonnable — allons donc! zoo — dat laat zich hoo-<br />
— au point ! fcais tu ren — wel aan — op het<br />
ausü qu'est ceque figni- fluk dan — weet gij ook<br />
fie. La phrafe epouvan- bij geval, waar die ' epoutable<br />
_ Selaisfer f. d. mi- vantable fpreekwijs te huis<br />
tifer pour la Patrie C*)? hoort, of wat ze betekend<br />
Est<br />
(*) Men wil, dat deeze en dergelijke entrgicque Fhra-<br />
Jes, en de vode betekenis van dien, zullen kunnen gevonden<br />
worden in eene nouvelle dictionaire portative én de bit,,<br />
matte, par MESSAGER en COMP., met welker vertaling de<br />
verdienstelijke GUILLAUME D A M , Geheimraad in het Zannenhoff,<br />
onder opzicht van den werkzamen DGRISDIRF.CTOR IAL<br />
bezig is. De uügave zo de bij l.e,Grand et i^/nnden<br />
Haag, fchoppen aas te Amfterdam, ten voordeele van<br />
St. Scrvaas, de lopende Lierdichter gelphieden. • Het<br />
recht van copij zal denkelijk aan M M M G R T STOFFEL SPRAN<br />
K E L RENEGAAT, en PIERRE PHiup juKiAAN POLUIE afgeftaan<br />
worden, tot beeter beüand van derzei ver brilante huishouding<br />
— en om de febade te vergoeden, die zij gele<br />
den hebben door het misdobbelen in zekere Loterij van de<br />
vijf Zonnen — waar over zij zo boes zijn, om dat zij<br />
geene medepartic^panten van de eerde Clasfe hebben mogen<br />
worden, dat zij thans te vuur en te zwaard hunne<br />
A<br />
3 ou-
C 6 )<br />
Est e!le de la Deplomatie Zich te laten f. d. mitifee~<br />
moderne, ou revoltante? ren voor het Vaderland?<br />
Parles franchement — tu Behoord die tot de nieu-<br />
rougis ! un peu plus d'awerwetfche of revolteerendresfe<br />
er d'hardiesfe , mon de diplomatie? Spreek vrij<br />
pauvre filou ! -Les gens op — gij bloosd !... Ik<br />
de ta race et d'un tel esprit<br />
admirable , que toi,<br />
ils ne fe laisfent jamais<br />
de concertêr tout d'un<br />
coup — un peu de confufion<br />
meme est Pardonnable<br />
. paree , que le terme<br />
est fi unique — fi Signifiant<br />
- quant a moi, je<br />
ne 1'ai pas entendu, qu'avee<br />
horreur. Je n'ai cru<br />
perfb:me en monde plus<br />
inlbuite que toipourm'en<br />
eclaircir. — ó'inmolcr pour<br />
la Pairie — fe Sacrificr<br />
oude Socie vervolgen, en door Blixtm en Weerlicht beiden<br />
eeven zeer alles zoeken te verwoesten. Auri Jacmfames<br />
QUO nou mortaUum pectora cogitl (wat doet degeklzucht<br />
niet') GELUKKIG, dat de berekening door de Hoofd directeuren<br />
ie wel ü6calculeerd was, om 'er zodanige Apostaat**,<br />
en Dtpenfiers in te neemen. — 'Er is nog te<br />
veel in den hoop ingefloopen, dan met er tijd beeter —<br />
het fpreekwoord zegt wel 'er is nooit geen goud zonder<br />
rchuim , het is nog vroeg op den dag — eer het op<br />
den middag komt zal de zon wel doorbreeken — de Gebroeders<br />
r\F c. f. zijn "er te wel agter om het credit der<br />
Loterij niet zodanig te Kijven, dat zij voor altoos de zekerden<br />
opgang krijgt, en die der Generahteits, zo vermaard<br />
binnen en tuiten 's Lands, voor altoos overtreft<br />
althans nimmer in handen van de lapiaiodeurs en kwade<br />
hoofd.directeuun geraakte met de tij» komt Hermen in het<br />
wambuis dat is een print, zou vader BELJAART zeggen<br />
maar de Vlieg zegt liever; het is een punt waar aan de<br />
liefhebbers vrij vegen zuigen. Een goede verftaander<br />
heeft toch maar een woord nodig chacun a Jontou?<br />
et de Ja maniet c. tnxi<br />
had u een beetje meei<br />
knap en bij de hand verwagt<br />
, mijn gaauwert —<br />
kuaapen van uw foort en<br />
die 'er zoo verwonderlijk<br />
agter zijn als gij, laaten<br />
zich zelden zoo eensklaps<br />
bed.nderen — een weinig-<br />
je beteutering kan 'er door ,<br />
om dat de uitdrukking zo<br />
raar is , en zo veel in<br />
heeft. — Ik wil u wel<br />
zeggen , toen ik ze het<br />
eerst hoorde , wierd ik 'er<br />
koud van. — Ik weet nie<br />
pour le bonheur de fon mand ter waereld beter<br />
prochain — mourir pour • dan gij, die mij daaromla
C 7 )<br />
la Patrie — ces font des trend inlichting kunt gee-<br />
termes energ'ques! — ces ven. — Zich ten offer gee~<br />
font des exploits dignes ven aan het Vaderland<br />
d'un homme! — ces font een heiligen plicht te re<br />
des attributs d'un Patriot, kenen > alles 'er aan te<br />
fe distinguant par la ver- , geeven om zijn naastens<br />
tu et un Civisme carac- , geluk te bevorderen — te<br />
terife — mais — fi donc ! /ierven voor het Vaderland<br />
t<br />
fe lahfer f, d. mitifer pour ^, dat is , mannentaal<br />
la Patrie _ c'est d'outra- — zodanige pasfen een<br />
ge , dont je ne connois man -* en zijn de ver-<br />
point d'egal — et poureischtens van een Patriot,<br />
tant , il faut qu'il an die zich door de Deugd<br />
quelqueideé — IUDUC-..., en eene gekarakterifeerde<br />
qui demontre tant des Burgertrouw wil onder-<br />
meryeilles — qui a tant fcheiden. — Weg dan !<br />
des Lumieres, au nom de weg dan! verfoei het om<br />
la Sainte et Vier ge, que zich te laten f. d. mitifee-<br />
tu adores la plus , foit ta ren voor hel Vaderland. —<<br />
Coufine ST N , foit Het is eene euveldaad ,<br />
ton amie charmante B.NG. waar van geen wergae is<br />
M. N. la belle épouvama- en evenwel 'er moet<br />
ble, ou la Coquette recher- zo iets aan zijn. — Gij<br />
chie nationale. J* Expli- DU c....E, die zo veele<br />
que moi de grace ! le fens meesterftukken uitregt —<br />
de cette Phrafe en deplodie<br />
een zo doorfleepen<br />
tnatie\ —<br />
man zijt, in naam van die<br />
heilige en kuifche maagd,<br />
die gij het meest aanbid,<br />
het zij dan uwe Nigte<br />
ST het zij dan uwe<br />
bevallige vriendin n.<br />
NGEM. N. die fchoone Epouvantable<br />
of zo gezogte<br />
nationale Coquette naar de<br />
hedendaagfche zwier —<br />
ik bid u, help mij uit den<br />
droom, wat wil die diplomatique<br />
Prafes toch beduiden?<br />
Du c... fout re ! que : DU c Blixemsl wat<br />
veux tu 1 tute moques l de wilt moi gij? gij fleekt de fpet<br />
„ je n'en fcais rien je } 'met mij, ik weet 'er niets<br />
fens avec toi , qu'il feroil t van, doch gevoele met u ,<br />
c'est unfcandale, sil est i vra> al het fchandclijke daar van,<br />
TL fi j'en etoit le compli- • zo het waar ts, en als ik'er<br />
ct,
C s )<br />
ce, je... ne marches deel aan had ~-> dan.<br />
point trop huite, Citoyen ! loopt niet te hard, Bur<br />
j'ai deja asfcr des preuves ger ! ik heb reeds genoeg<br />
fur eet objet — je te - ik ken u ~ gij zi|t een<br />
connuis — un est un vieux llimme vogel — gij biegt<br />
renard — c tu ne alle pas fi vi- zo ligt niet op - gij j tu es asfer uw loop om niet in deftrik<br />
inftruit, pour ne pas etre te vallen— maar laten wij<br />
la dupe — mais brifons hier een fpelletje bij ft.ee.<br />
la — un aurre objet — ken — iets anders — de<br />
l'Histoire du Porte feuille gebeurtenis van de verloo-<br />
perdu dans les fpeculations ren Brieventas tot Jaco-<br />
jacobines, est elle par habijnfche roezemoezenjen.<br />
zard mieux connu de toi? zal u mogelijk beter be<br />
on en fait beaucoup des kend zijn —> men doet<br />
recherches D U C Par daar zeer. veel onderzoek<br />
bleu ! fe n'en comprends rien : na - DU c Heil Heil<br />
—.' Bonjour au ,revoir. . Ik verftaa 'er niets van<br />
— goeden dag — tot we<br />
derzien*.<br />
Wel zo! wel zo! zo met eètf~fprong uit mijn bereik — die loosaart<br />
— nu hij meend , dat ik htm rethi aan liet klappen zou krijgen,<br />
omvlugt i'ó Blij nu lang boigen is geen kwijt fthclden —<br />
]k /.al hem in mijn v'Iugt wel wier ontmoeten _ en dan zal bij toe<br />
bektniems moeien komen, over die verhrén Brieventas — lief is<br />
toch een zaak van gewigt een ton af vijf fmorfioenen tot veertig<br />
groattn liet jhtk, en tot honderd duizend,paipuce eirekend.<br />
Zegt nog al_ iets ! — mcenig een zou 'er wel cer cruisie voormaken,<br />
als bij er flecnu een van bezat — die gelukkige drommel,<br />
d:e die Portefeuille gevon ien heeft, wat zal die met blijde 01 verleegen<br />
2ïjn om ze weer te regt te brengen — ivant om te geloven,<br />
dat ze dans une partie Quarrée zoude gcè'scamoteerd zijn wil 'er<br />
niet in.<br />
/.o rasch de Vlieg 'er meer van'zal weeten, zal zij het tandz-1sgiige<br />
voor veclen in deezeu klaar opiosfen. -— Intusfcheji meendt<br />
zij om bet groot gewigt der zaak, de volgende ADVERTENTIE<br />
op haar eigen houtje ie moc'en dom.<br />
A D V E R T E N T I E .<br />
Lr is eemge weeken geleeden, door wat u.ev/al is nog onbekend<br />
verloren of vermist geraakt, (zo men wil) op den weg van Holland<br />
naar Parijs, eene fuperhe rood moroquine Portefeuille, meestal<br />
met bill'ts au Htteun (briefjes aan toonder) WUfclbrieven als ook<br />
eenigt Specie ; wie dezelve mogte gevonden hebben , en te regr.<br />
brengt, of weet aan te wijzen, zodanig, dat de Eigenaais itezelvc<br />
ol een gedeelte var: diLn, weder in handen kunnen kiiju.n, zal geïxrtufelljk<br />
beloond, en zijn naam, om den verdiensten wille aan het<br />
Vcdetland , des begeerende, gefecreteerd, of ariner» en n.euiiun Hona. rak/e met Pauken en Trompettengefehal verbreid worden de<br />
zodanige kan zich addresfeeren aan bet Logement de nj F ZONNEN<br />
in bet Ijjavenwoud, of bij LEEUWENDEEL en co»n>., in den Keizerlijken<br />
Tempel, bij Maurilihave.<br />
Te Amfteldam, bij C. ROMYN, in de Beursfleeg.<br />
in de boog, No. 14. a ij St.
D E<br />
CONSTITUTIONEEL IÉ<br />
3V°. 2.<br />
L K H E T Z I] N E.<br />
Ende zijn hand zal tegen allen zijn, en de<br />
hand van allen tegen hem,<br />
isMAttLS Letnfpreuh<br />
T\V WANDELING VAN DE VLIEG, OP<br />
DE HAAGSCHE KERMIS»<br />
Zo BOROFRS en B^GFRESSEN van Allerlei MeM<br />
_ heel el. Wve Slemgcregtigden - oranje hraai.<br />
Ter n ultr ar evolutionaire Schreeuwers - Shjmrnan*<br />
• f<br />
Z L on-eflemrcgtigde Heer en - Klaagen fFag.<br />
Zs op Zint- Kokken en Schaapen - Jongen eft<br />
nudln - de gebeele fanteuraatn 'er op Uit - elk<br />
\L Li- eerfte bezig Cadeautjes te köopen. - Kom<br />
y<br />
o m het eemeo g v e r d t i n g l elkander maaf<br />
*Z r7 I erk - en bast op jou zakken - hét is i*<br />
TrohifJï - ieder W t "'er nu oü uit - hebben<br />
• hJhen en krijgen de kunst, het is A LA MOÖR -<br />
« A e W<br />
dat -aat goed - de Vlieg wil de haak<br />
Ten 7on ook < «denken gedenuen - £/ « voorraad «/ W*w» de kenzé -<br />
iïen 1<br />
^ ^n al" de tine 3<br />
n Z<br />
beetir gaan, zal zij alle,<br />
reülifeeren — het fpreekwoord zegt:<br />
Veel beloven en weinig geeven.<br />
Doet de Gekker 1<br />
, in vreugde leeven! —•<br />
De Vlieg wil daarom Hets, dafi Voorwaardelijk,
( 10 )<br />
belooven - want plegtige beloften niet na te komen,<br />
cf met woorden te paaijen en regtftreekidaar<br />
tegen te handelen, zijn caracteristieke treSeni dte<br />
zij voor hoogere weezens overlaat - Sikent'tns<br />
— aan met te Plulofopheeren — dat is on nV w<br />
*M het vijfde rad aan de wagen 1 zulks is nier<br />
<strong>tlSL^Ze*'</strong> ^ <strong>fl^m</strong> <strong>batons</strong>* "<br />
is 3 ^ root e f'h? ;<br />
~ L a i<br />
¥ k e v e n<br />
^ vrolijk zijn<br />
LenfHM<br />
c h<br />
n/ , a t<br />
? p a a r d e<br />
'<br />
t n<br />
ontmoet e wat<br />
S en iè benr • r a n<br />
i?<br />
m a a r<br />
, d o o r<br />
en je bent er boven op - Laat looDen di?<br />
revolut.ona.re zwaarhoofden, die, als het 'er P<br />
oe aan<br />
ge cmed , altijd van vermaamngen de mond vol heb-<br />
~ , É<br />
R I A<br />
" ,.<br />
«
C ii )<br />
van het Vaderland en der burgerlijke Vrijheid alles<br />
opofferden, hem /leeds eigen blijven. - Voorts nog:<br />
Een fchoon uitvoerig SchilJerrtuk, waarin DE<br />
VRIJHEID, in een ernftige houding, yetzeld van de<br />
ORDE en STANDVASTIGHEID, den Apostel PAx als<br />
voor den Altaar doet treeden , en op het Boek der<br />
Wijsheid deeze gelofte laat afleggen:<br />
De nutte Koopmanfchap, die fteun der Maatfchappijen,<br />
Zal mijne zorg' fteeds zijn, dat niets haar wedervaar',<br />
Waar door of vroeg of laat, om domme drift te vleien,<br />
De Welvaart word verzwakt, en Vrijheid loopt gevaar!<br />
No. 2. Voor MACH IA VEL BA TA V U S,<br />
bijgenaamd MENNO DELFI.<br />
Het BORSTBEELD VAN CICERO, den VaderderRomeinfche<br />
¥7elfpreekenheid genaamd, dan welke zonder<br />
vaste beginzelen, als die der onbepaaldfte amoitie<br />
gedreeven iwierdt, en door den vloed zijner<br />
welfpreekendhei'd en de ten toone fpreiding van zedelijke<br />
redenen op de gemoederen van de meemgte<br />
zich een grooten invloed wist te verfchafren, zo dat<br />
CATILINA , na de compleetfte zamenzweering, die<br />
deeze met magt gederkt, gebrouwen had, het tegen<br />
hem niet konde houden.<br />
EEN SUPERBER WELGELIJKEND POÜRTRAIT VAN<br />
DEN AARTSBISSCHOP VAN HARLAI, tOt Bijfchrift<br />
hebbende, de Annonce, van den beroemden Toneeldichter<br />
en Speeler MOLIÈRE, wanneer aan deezen,<br />
door dien Aartsbisfchop verboden wierd, het Toneelltuk<br />
LE TARTUFFE, Of de SCHEINHEILICE VEINS-<br />
AART , te vertoonen, hoe zeer de meenigte reeds<br />
in de Schouwplaats was. Mesfieurs et Mes_<br />
dames t nous avons promis de donner aujour d'hui<br />
LE TARTUFFE , mais monfeigneur l'Archevequi ne<br />
yeut pas qu'on le joue. — (Wij hadden gedagt, heden<br />
DE TARTUFFE te fpeelen , maar mijnheer de Aartsbisfchop<br />
, wil niet, dat men hem vertoone.)<br />
Een niet min voortreffelijk Schilderftuk, in navolging<br />
van de Chambre des Études, van den Wijsgeer<br />
van Geneve, den Franfchen Dichter VOLTATRE , het<br />
welk een Kamer verbeeld, waar van dc wanden behangen<br />
zijn met de borstbeelden van TARQUINIUS
C Ï2 )<br />
PRISCUS ,(t\ TAtlQUIMUS SUPERBUS («\ , SPURIU*<br />
RP 0TT0 v7j, LgCJUS STpLON (8; , T1BF.RJUS<br />
en<br />
(i) Van deezen melden de gefchiedenislèn: „ Dat hij<br />
,, om Koning van Rome te worden, na den dood van<br />
„ Ancus Martius den Raad en liet Volk deedt Verzaderen,<br />
en van zijne Vrienden, en die geenen die hij had<br />
„ omgekogt, onderfteund zijnde, belaagde hij de Kroon ,<br />
" verkrijgen 6<br />
i j t<br />
*° ' ^<br />
W J g e C<br />
"<br />
n 0 e r e h a d<br />
-<br />
d ! e e<br />
Ck.il) Dl<br />
a S V 3 n w ens d e<br />
>T ^ r 8 tntsheid<br />
Superbus (de Trotfe) genaamd.<br />
zijner<br />
'<br />
zqeden<br />
(3) Deeze befcbuldjgt zijnde, zich Koning te willen<br />
Poen yerkkaren, wierd va» den Rots Tarpeja afgeworpen.<br />
— HIJ was ook ne InfteLJer van de Wet Agraria, waar<br />
ftij aan alle de Burgers van Romen wierd verboden niet<br />
meer dan een zeker gedeelte goederen te beziten.<br />
Op Deeze was de derde Roomfche Meijer — een zeer<br />
gevewd mensch. om zijn Wreedheid gierigheid ongebondenheid<br />
en hoogmoed van al de Waereld gehaat — Verbergende all,<br />
zijne gebrukm in het begin van zijne Regeering z e e r<br />
veelbchend,gheid: — hij kon niemand nevens zich veelen<br />
m<br />
6 7^Jnr n , e n S<br />
t , e f r e e k e n w a s<br />
e 1<br />
r?" P g °eg om zijne<br />
gezworen heimelijke en openbaare vijandfchap zich op<br />
den hals te halen : hij deed Gemanicus ALLEEN uit vreese<br />
voor ztjne gmte verdiensten van kant helpuj — zie hier zün<br />
31 beeldzei — „ u e trekking van zijn aangezigt waaren<br />
„ ic.ioon en wit, maar puistig; — Hij had een donker<br />
" Z r ?<br />
b a r ? — g r ( ü t e<br />
e n<br />
°°K<br />
— e<br />
en kaal<br />
«» ^^hopfd een Hinkende adem hij vvns breed van<br />
„ Schouderen en van borst — hij had een Matige gans<br />
en was van eene groote geftalte des Imcbaams.<br />
(5) Deeze 4de Rqmè'nfchen Keijzer i was zo verwaten<br />
en dwaas, dat hij zijn faard ia den 1oliën Raad tot /< UrSe.<br />
meest.-r Het verkharen — zijn afbeetzel had veel geliikeflia<br />
met die van Tibmus.<br />
S<br />
" j K L n<br />
(6) N«ao de Vide, Rnmeinfche Keizer, van alle de<br />
fruweldaaden van deezen zal het genoeg zijn om van hein<br />
een denkbeg d te geeven voor den minkundigere ., dathij<br />
t, op een nagi zjne wagten. door al t wi.ken van de ittad ver.<br />
deelde, en hjsn bevat de hu'zen in brand te fteekea , dat ge.<br />
Uouy.Hijk in weinig tics we,- uitgevoeri, trrwi l hij %Hv~t<br />
\\ °P t"i tooren Jlar.d , en dt mei vermaak Qnnfchouwcte, zingen<br />
H 4t 4t V^rjen van ^OMERUS, , ye^ns ttn Bran-jt vaji Jroijen]<br />
*
C 13 )<br />
CRACHUS(a), CAJUS GRACHLS (IO),CATBLINA('II) ><br />
en van anderen dergelijke befaamde mannen der oudheid<br />
; boven den ingang eener deur, die in de^ze<br />
Kamer gezien word , is met vergulde letteren gefield,<br />
il ne faut jirnais fuivre, rnais donner des exemples,<br />
(men moet geene voorbeelden volgen maar gesv<br />
e n-) _ op een afgebroken Colom, in het midden<br />
dee*er Kamer gefteld, (bat de GEVEINSDHEID, levensgroote,<br />
op de voorzijde, met dit bijfchrift aan<br />
den voet : Paulatim ad adfira — allengskens k'->mt<br />
men het hoekje te boven! — En aan de tegenzijde<br />
VOLG MIJ, EN OJJ ZIJT BEHOUDEN ! — op een<br />
zeer kunstige wijze is in dit Sehilderltuk, op een<br />
penanttafdije , tusfchen twee raamen , nog afgebeeld,<br />
onder een glanze v'erkante Stolp, EEN MAR-<br />
MERK GROEP , verbeeldende EEN HOOGEN BERG in<br />
het Noorden van het Frankenland, zich zuidwaards<br />
uittrekkende, waarop men een oudBisfchoplijk Kasteel<br />
ziet, waar in , door een openftaande vengfter, de<br />
yrijagien van eenen Wijsgeer en zijne Dienstmaagd<br />
geer leevendig en in eeneu vrolijken trant afgemaald<br />
zijn.<br />
(7) Deeze, de agtfte Romeinfche Keizer, regeerde flegta<br />
drie maanden, zo dra hij een nederlaag kreeg, verloor<br />
hij den moed.<br />
(8) Deeze, en LLCIUS SEXTUS , kwanswijs Voor/tanlers<br />
des Volks, een Wet hebbende gegeeven, dat de Burgemeesters<br />
ook uit het gemeene Volk zouden worden verkooren,<br />
en de Raadsheeren die Wet niet willende bekragtigen, waren<br />
oorzaak, dat 'er geduurende den tijd van vijf jaaren,een<br />
foort van Anarcliic of Regeeringlooshei t was.<br />
(g) Deeze, om de gunst de gemeenen Volks te verkrijgen,<br />
Melde alles in het werk, om de Wet Agraria (in<br />
Noot 3 gemeld) herfteld te krijgen, begeerende , „ dat<br />
„ alle ciie geenen die meerder bezaten, 't zehe zouden verlaaten<br />
„ om een gedeelte daar van aan '£ Volk meede te ueelen.<br />
(:o) Ueeze Broeder van den vorigen deszei f» dood willende<br />
wreeken , belo fde aan het \ olk alle de Rijkdommen<br />
, die ATTATUS, den Romein, al ftervende had nagelaten;<br />
doch de Raad hier over verbitterd, fchreef een hoogen<br />
prijs uit in goud , aan hem, die zijn hoofd zoude brengen.<br />
(li) Men weer, dat deeze . door zijne zamel zw.'erin.<br />
j;en, zjch befaamd heeft gemaakt en verbannen is.
C 14 )<br />
zijn. Eindelijk; De ONDANKBAARHEID, in de<br />
hand houdende een Pourtrait, waar onder deeze<br />
regelen gevonden worden:<br />
Het fchijnbeeld van de Deugd — Geveinsdheid in de daad,<br />
Een honing zoete tong — een hart vervuld van kwaad*<br />
Kent hier den INTRIGUANT , die niets zegt te begeeren '<br />
En ondertusfchen 't al volltrekt'lijk wil regeeren. '<br />
No. 3. Voor LANGENIUS SUPERBUS.<br />
Twee fraaije zwart verniste Borstbeelden, als een<br />
van VITELLIÜS (1), en de andere van CARACAL-<br />
LA (2).<br />
J i e n<br />
fraaije bewerkte Groep, verbeeldende<br />
de Nedrigheid, de Verdraagzaamheid, en de Voor.<br />
zigtigheid, eenen onervaaren Staatsman geleidende<br />
bij de LEERZAAMHEID , die hem nevens haar doet<br />
nederzitten, en nuttige lesfen ter verbeetering fchijnt<br />
te geeven — voor haar legt een opengellagen boek,<br />
waar in men op de eene bladzijde kan onderfcheiden<br />
deeze woorden; Les Principes d'un fage Gouvernement<br />
aux Jeunes Pavenus, (de eedle grondregelen<br />
van een wijs Beftuur voor de Jongelingen die<br />
daar in geraken) en op de overftaande bladzijde:<br />
Plus esfe quam videri — het zegt altoos meer .<br />
WEEZENLIJK IET TE ZIJN, DAN HET TE SCHIJNEN.<br />
Ei! ei! dat is op zijn kop geraakt — het klatergoud<br />
zegt weinig het is een oude lpreuk •—.<br />
maar zij is waar.<br />
Een fchoone Prent,met couleuren afgezet,zij'nde<br />
een Paauw van een ongemeene groote : met de geheele<br />
ftaart uitgefpreid, en bereden wordende door een<br />
klein Genietje,die met zijde koortjes haar beftierd ,<br />
aan welkers zagte teugel zij niet hooren wil, terwijl<br />
zij haare Pennen zo verbaazend uitzet, dat zij zich<br />
Cl) Deeze was de negende Romtinfche Keizer een<br />
man die van zijn buik zijn God maakte, en niet dagt dan<br />
om goede cier te maaken.<br />
(2) Hij was een dom, ingebeeld en trotsch wezen .<br />
hij meende ALEXANDER denGrooten te weezen, om dat zijn<br />
hoofd een weinig over een zijde hing , gelijk het zijne<br />
.— hij was zeer verkwistende — en in plaats de Staatszaaken<br />
ter harte te neemen, vermaakte hij zich liever met<br />
een fchoon Paird te berijden.<br />
ter
C 15 )<br />
-ter naauwer nood weet op de been te houden. —<br />
Onder deeze Prent is gegraveerd : Hoogmoed komt<br />
voor den Val.<br />
Een dito, kunnende dienen tot een Pendant, verbeeldende<br />
een fterk vergulden Triumphwaagen, door<br />
Leeuwen en Beeren voortgetrokken, en gemend wordende<br />
door een langen man , met een veel couleurigen<br />
Muts op , met dit onderfehrift : virtus est<br />
domare , quoi cuncti pavent. (Hen j die fchrik en<br />
vrees aanjaagen , te regt te brengen , is waare dapperheid.)<br />
DE FAAM , in eene vliegende geftalte , houdende<br />
het welgelijkend Pourtrait van deezen Langenius<br />
Superbus in haare linkerhand, en in haar regterhand<br />
de Bazuine houdende , waar aan een vierkant kleedje<br />
afhangt, waar op duidelijk te lezen is het volgende<br />
:<br />
6 Mannen , die door 't Volk in hoogheid word verhoeven ,<br />
Wilt (leeds door nedrigheid aan 't Volk een voorbeeld geeven !<br />
Of het fpreefcwoord geld, zo als men vaak gebeuren ziet,<br />
WANNEER NIET KOMT TOT IET, KENT HET ZIJN ZELVENNIKT!<br />
{Het Vervolg in de eerstvolgende Nommer.j<br />
V E R M A N I N G E N .<br />
Burger VONK , zo gij Ju'er of daar eens wederom<br />
Proeven van den Politiêken Blixem mogt zitten te<br />
corrigeeren of revideeren, doet het dan nooit in gezelfchap<br />
van vrouwen. — Gij weet zij zijn flim en<br />
nieuwsgierig -. en hoe zeer gij het voor Proeven<br />
van een of ander Rapport ook mogt opdisfehen , die<br />
nufjes zijn te flim en te fcherpziende — uwPatroon<br />
JUPITER heeft al dikwils, zo gij weet, van gedaante<br />
moeten verwisfelen , om deeze of geene in den<br />
flinger te krijgen _ a Gouverno SNUIF EENS!<br />
Burger THEODORUS VAN LEEUWEN, gij zijt ook<br />
te agteloos met uwe compofitiën of vertrouwd<br />
gij, goede manneke, dat alle lieden niet verder zien<br />
als gij ~ uw tafel is onlangs niet gedekt geweest<br />
toen gü iets over Broeder RANT , voor den Politiken<br />
Blixem , excerpeerde, uit brieven of andere<br />
tnanufcnpteii. Tot uw uarigt dient, dat het<br />
zo
( 16 )<br />
zo circa drie weeken geleeden moet zijn . in den agter»<br />
middag , uw gctiouwe, lieve, bijzondere Servaes/e was<br />
'er ook bij — hoe ad nolam: _ goed! goed!<br />
JAN CHRISTIAAN HÊSPK., alias sioïcus EATAVUS,<br />
ook wel JANUS APOSTOLICU* — in Gods naam geeft<br />
u zoo veel moe;te niet — gij pra.it te veel — wat<br />
kunnen u de Agenten fchechn? mijn lieve man! het<br />
recommandeert met — je hebt al eens een tik aan<br />
de bonnet gehad — en of de goede fPijze n nog al<br />
zo plegtig verzekerd heeft, ddt gij in de^ blaakende<br />
gunst Mn het Directoire /laat, bouwd 'er niet te<br />
veel op — men heefc niet gra.ig dat gij u mond zo<br />
roeit — drinkt eenvoudig u glaasje Punsch op de<br />
Befoigne Kamer, en houd u ftille, als den /J/rtcaan<br />
BOELLAARD , die met lijdzaamheid zijn fort ondergaat.<br />
— Gij en HAGEN Ichreeuwen te veel — denkt<br />
toch, oude School-Kameraad, in multiloquio non deëst<br />
peceatum, — die veel kalt, dien veel ontvalt. •<br />
Pas op , 'er is meer klaar voor u.<br />
B IJ Z O N D E R H E E D E N.<br />
Eerstdaags ftaat uitgegeeven te worden eene fuperbe<br />
Verzameling van Militaire Gebeeden, Zelfs,<br />
oefeningen, Predicatiën, en andere Geestelijke Befpiegelingcn<br />
en Evolutièn, in groot Folio, door wijlen<br />
den vermaarden KANATHASIUS PRIMUS è Scholis Lojolae<br />
zamengefteld, en met eene treffende Opdragt<br />
in Soldaaten Taal, aan de Generaal Majoor VAN<br />
G.... L , voorzien. — Men zal deeze uitgaave me*<br />
de tragten te verrijken met een Stel keurige Plaaten,<br />
ter affchelfing van geestelijke Veldflagen, Campemen.<br />
ten , Cafernecringen, inrigtingen van Depots, &c.<br />
en in dien gevallen zal de G>mi< Verroten, bij de<br />
Marine, het toeverzigt over de uitvoering hebben;<br />
terwijl de uitgaave van dit pretieus militaire geestelijk<br />
Werk door ALARDUS TRKKBEBN, te Tftad, zo veel<br />
mogelijk ten gtwoone Blinden prijze zal geleideden.<br />
Mo. 3. zal op Zaturdag , den 16 Maij, 1798,<br />
, uitgegeeven worden.<br />
Te Amfteldam, bij C. ROMYN, in de Peursfteeg ,<br />
in de Boog, No. 14. en alom. i ii St.
S> E<br />
CONSTITUTIONEELS<br />
N U M M E R 3.<br />
Zaturdag den 9 Jnny, 179?.<br />
No .4. VOOR Wildriaus Roscius Gelrius:<br />
Het Borstbeeld van den Romeinfchen Burger Va-<br />
C '8 )<br />
V A N CütACTKi, zich aan hunne brave Medchur*<br />
geren weten verdienstelyk te maken, en den Hydrt<br />
der verwoestende WANORDE> E I G E N B E L A N G ca<br />
HEÈRSCHZUCHT. (onder welk masker deeze Volksbedcrvende<br />
gedrogten zich ook op doen) Kloekmoe*<br />
diglyk, zonder voor derzelver uitwerkfelen te jchroomen,<br />
ter neder te plot/en, e» bet Kyk van algemeent<br />
te vredenhetd en welvaart uitttbreidcn. —<br />
Onder dit Portrait leest men dit byfchrift:<br />
Hy is een rots gelyk, — Staat onverwrikbaar pal,<br />
Inleerlykheid en deugd» — Veëleerder zou 't HeelSl,<br />
Tot zynen oorfprong mooglyk weder keeren,<br />
Eerhy , hoe het ook gaa ,s' Volks rechten zou verheeren!<br />
No. 5. Voor den ZEEUWSCHE H KWEEKELIN©-<br />
HET BORSTBEELD van EUCLT DES.<br />
"Een heele velsplaat verbeeldende HET ZONNËNHOF ,<br />
waarin men een jongen-Staatsman bezig ziet, die doof<br />
deszelfs voorkomen , zich als afmat om naar zyn genoegen<br />
te geeven! — Zyne houding bewyst, dat hy<br />
een afkeer heeft vsn alle uitterlyke: emedele pracht,<br />
fchoon vol gewoel van zich zelvéS, vlak over zyn<br />
zitplaats is in een Nis, hetBeeld.der Vryheid afgebeeld,<br />
— in het Voetftuk, waarop het zelve ftaat,, leesd<br />
men, 2V/7 volentibus ardicum. — [Zy, die het op<br />
den regten weg willen aanleggen, zullen 'er koomen,<br />
hoe moeielyk dit ook gas] opmerkelyk ts<br />
deeze plaat door' de twee uitmuntende deuren, die<br />
men aan den ingang ten einde ziet, op welker eene<br />
men ziet leggen, twee Slagzióaarden over eikanderen,<br />
en op de andere ziet men Jupiters Straalbüxems,—<br />
onder de zwaarden ftaat de eene helft, en onder de<br />
Blixems op de andere deur de volgende helft van het<br />
Vaers van VIRGILIUS, dat THESEUS en de elendio-e<br />
FLEGIAS het Volk van Tesfaüen, dat van roof<br />
en buit leefde, toeriepen, vermaanende zich aan hunne<br />
ftraffen te befpiegelen , als zittende op een gloei,<br />
iende Steenrots.<br />
J<br />
Dis-
( I» )<br />
D1SCIVE JOSTITIAM M8NITE,<br />
ET NON TEMNERÏ DIVOS!<br />
(Het zv UI. ter Waarfchouviing, aan de Rechtvaardigheid<br />
gehoor te geeven en de Goden me*<br />
te verachten.<br />
Een -roep, verbeeldende de Zedigheid en Ingeto-<br />
JÏÏ*: d?e'beiden het welgelykend Pourtra.t «j,<br />
See»a W « » Kwekeling, bezig zyn op ; aeron<br />
met Eiken ftrfaifw en met het zelve, naar den<br />
Tunnel der Vryheid, welke in het vcrfcluet gezien<br />
word zich fchynen te willen begeeven, - onder<br />
iTet f<br />
Pouanlt leTd 6<br />
men deeze dicht regelen naar h«<br />
Latvn , van Wylen den vermaarde Hoogleeraar P.<br />
BURMANNUS SECUNDUS.<br />
'Kaanbiddc Vryheid, op wat «J'^gT*<br />
Zy is de Godhad, die myn ganfche Zie\ f bteci<br />
><br />
Zo dit misdadig zy, wil ik misdadig f***»'<br />
En fchaam mynimmer zo een tik misdaad met'.<br />
NO. €. DANDALO HATTêMIO.<br />
Een Sibel Ah Joubert, met een breeden rykge-<br />
Wuuxde Ceinturol op den gedamasfeerder, khng<br />
vT deezen fabel, leesd men aan de: eene,zyde*«<br />
matraten du Gouvernement, en aan de andere zyoe<br />
Geur re aux Anarchistes. —<br />
, Een fyne kunst plaat, verbeeldende de STUZWT-<br />
% END HEI D , die met den Vinger op den Mond,<br />
lenen Krygsheld geleid, en hem aanbeveeld d ie<br />
Tuld zich ei-en t! maaken, om zich byzyneVriendenVe<br />
doen Smnen, en by zyne Vyanden tedoen ontken,<br />
onder dezelve leest men met groote drukletteren.<br />
HECUMHABITAI (Houd my fleeds voor oogen.)<br />
Een dito Plaat, verbeeldende een verfchrikkelyk<br />
OmZder . waarin een Krygsheld aan «et Hoofd zyaer<br />
bendén, op eene zeer gelaten wyze heen trekt,<br />
riet tïïenftiande de Blixem, alles fchynt m vuur en<br />
ïam t! wSen doen verteeren, en het geluid de<br />
Donders elk verbafmg aanjaagt, - «PW leesd bec<br />
tgdcs iewe, woorden. Q u i
( » ' )<br />
Qui marche integrement, marche Surementl<br />
r<br />
Hier viel de avond, en noopte my tot rusten, my.<br />
ne verdere befpiegelettde keuze doende ftaaken, tot<br />
eene naaste keer. — Zyt des wegens niet bezor-d,<br />
gy die nog niets hebt, — g J z u ] z n i e t o v e r g enagen<br />
ZbokJln<br />
f e e n t e v e r v o / 3 d e r<br />
N I E U W S T Y D I N G E N .<br />
V »<br />
Cu LÓT TE DU CnêNE, is op het aller onver-<br />
Wagtst en Laractere Diplomatic que, weder op den<br />
Weg van Holland naar Parys gezien. — Zo het is<br />
om de vethoren Portefesille wederom te zoeken, is<br />
net wat te laat, nu alles is wel, — als 'er maar<br />
van dergeiykè Nepotiatiën niet weer iakomt. Cu-<br />
LOTTE pu CHÉNE is zeker een Man van vertrouwen,<br />
latenten en onbefprooken gedrag, om eene De,<br />
plomatifche mistic te vervullen;!!!!!!! de Burgers<br />
Schiedam en JJunes Libres, c. s. zullen hiervan<br />
nog Wei geheugen hebben, adres aan het GROOT<br />
COMMERCIAAL SCHULD REGISTER, alomme<br />
je bekomen,<br />
HARTOG ENGEL- ESCA.MOTEUR , & c. z u U e n<br />
eerstdaags, ecu-. POLITIEKE HANDLEIDING uitgecven,<br />
om »p de gemaktejkfle wyze eene meeniete<br />
fours de Saton te kunnen doen; — zy zullen het<br />
non plus Ultra aan den dag leggen, om zich «reld te<br />
verrehafTen, — 'er zal een k yn tractaatje van den<br />
dunheiden Spton agter gevoegd zyn , _ met eemVe<br />
Experimenten om Generaal: en andere Lieden voor<br />
Terroristen te doen doorgaan en zelve dien rol te<br />
ipeeien en partie dtuble. —.<br />
D E O N T M O E T I N G V A N DEN B A R O N V A N<br />
S C H R A A L I N S T E T N , of de gemttamorphofeerde Pa-<br />
gte t-opgedragen<br />
aan den B A * e N VAN EIERSTEIN,
C 21 }<br />
„. .1<br />
en gecomnuntafiëerd door Hartog Engel, zal ook ir.<br />
't kort het licht zien. —<br />
DE BURGBR JENNEKE JNDEX, — Eerstefilicitatic<br />
Boodfchetpper , en Sollictteerende Secretaris, heeft<br />
Menden konorabh!!! te wagten !<br />
AFSCHRIFT VAN EEN AFGELUISTER»<br />
GESP REK.<br />
tusfchen een Veldheer, Crucinium en een<br />
Engel des Verder/s.<br />
Gister avond tegen den donker, de Wallen vanmyn<br />
verblyf rondwandelende, vond ik hetzelve al vry bcflikt<br />
en beftooven, aan de Trappen van een groot<br />
Gebouw. de drie Cruis/en genaamd, in de nabyheid<br />
der Legerplaats, ik had in het eerst groote moeite<br />
hetzelve te kunnen affchryven, als byna onleesbaar<br />
geworden — hetzelve niet volkoonien i'huys kunnende<br />
brengen, en misfehien ontworpen zynde, om<br />
ter onderrigting van deeze of geene zaaken van den<br />
dag te dienen, en den Blindoek der verleiding van<br />
. verfcheiden Oogen aftefcheuren, wierd ik dubbel aangefpoord<br />
hetzelve in het ligt te brengen dus<br />
vong het aan.<br />
DE VELDHEER.<br />
Wel zendeling Crucinlom, het is al ecnige daagen<br />
geieeden, dat zedert ik U onbewimpeld de waarheid<br />
heb durven zeggen: zedert ik over den rampzaligen<br />
ftaat van myn gefolterd Vaderland U. en verfcheide<br />
van myne eige Landgènooten myne deernis<br />
heb betuigd, zederd ik aangeweezen heb, hoe het<br />
onmooglyk is dat ineen Land, waar Facfiezucht, Cabaalen<br />
en de verdoemelykfte Intrigues gepleegd wor«<br />
den, -— waar Eerlooze, Zeedenlooze en losbandige<br />
C 3 Den-
( as ><br />
Deugenieten den hoofdrol fpeelen, Waar Regeeringloosheid<br />
op het punt is, in het vervaarlykfte Dispotisme<br />
te ontaarten Waar ja, wel niet te Vuur<br />
en te Zwaard, maar echter op de listigfte wyze,<br />
door veel ondragelyke angst en fchrik , alle eerlyke<br />
Lieden, elk ogenblik worden vervaart gemaakt, een<br />
-Land nog eens, waarin alles fthynt aftehangen van<br />
de wenken, van eenen eervergeeten Deugniet, als<br />
Uwen geley Engel des Verderfs, die gy daaglyks om<br />
U ziet, en die nog op dit oogenblik myn byzyn moet<br />
onteerenf hoe het mooglyk is, zegge ik, dat de<br />
Welvaard en Vryheid van zodanig Land kunnen beftaan,<br />
zedert ik U dit alles, en nog meer. en niet<br />
alleen U, maar aan allen, die 'er belang by hadden,<br />
voor de vuist onbefchroomd te verklaaren , heb ik opgehouden<br />
U vriend te zyn, en ook die van hen, die<br />
verblind genoeg zyn zig door een Engel des verder/s<br />
te laaten geleiden, hoe ernftig en hoe dikwils<br />
ik hen ook hebbe gewaarfchouwd.<br />
CRUC i NIOM.<br />
Gy fpreekt daar op een toon die my verbaasd, ik<br />
moet U dus als myiicn tegenftander befchouwen, e»<br />
van die, aan wier hoofd ik ben.<br />
DE VELDHEER.<br />
Gy moogt my met uwe clicque befchouwen, zo<br />
gy wilt, gy moogt my nydig aanzien , ik ben een eerlyk<br />
Man , alle de laster door de Creatnuren van den<br />
Engel des verderfs op my uitgebraakt, zullen my niet<br />
doen zwygen, ik heb aan het hoofd van eerlyke<br />
Lieden, my altoos volgaarne bereidvaardig getoond,<br />
om myn Vaderland tegen de Heerschzugt te behoeden ,<br />
ik heb my altoos verzet; en zal my blyven verzetten,<br />
tegen de een of veelhoofdige Heerfchappy tegen<br />
listige Verbonddryvers en fnoode Anarchisten,<br />
maar ik zal nimmer goedkeuren, dat, onder wat<br />
masker het ook zy, de dwinglandy in myn Vaderland,<br />
in myn geliefd Utopia uitgeoeffend word, zo<br />
dat den oudüen van daagen daar van immer gelyke<br />
voorbeelden mogen geheugen, zo dit kondb beftaan,<br />
dan zoude ik liever wenfehen, zelve niet te zyn,<br />
daar ik met yder eerlyk Man, myne Oogen niet durve<br />
opflaan, dan met de veragting, over de wyze<br />
waar-
;< ?3 )<br />
ifaarop de beste zaak des Waerejds ten fchandelykften<br />
verwaarloosd word, wanneer men als op een<br />
en het zelfde oogenblik Wetten maakt en breekt, het<br />
eene oogenblik een nleehtig verdrag aankondigd, 's<br />
Volks heiligRecht inroept, onerkend; en op het ander<br />
oogenblik hetzelve weer met voeten treed, om<br />
3iV op de eigendunkelykfte manier in den Zetel te vestigen,<br />
wanneer ik zie dat dit alles toekomt, door de<br />
arglistige dryvingen en aanhitzingen van uwen Geley-<br />
Engei, ;d;c, mooglyk een verbond heeft gemaakt met<br />
den Moloch, die aan da overzyde van de Zeeën,<br />
cynen Zetel reeds voelende waggelende, door alles<br />
bedervende geldzucht verkogt, door- hem, wien het<br />
om het even is, hoe en r op wat wyze hy werkt,<br />
wier list en bedrog geheel vervullen, en die met<br />
nog twee Fautrient, alle braave Lieden ten aanfluiting<br />
zyn, en ons Utopia verwoesten, en tot dit alles<br />
U als de eerfte beweegoorzaak doen doorgaan,<br />
ENGEL DES VBRDERPS.<br />
Wat zegt gy daar? —'ontziet gy dan niet uwen<br />
drift, den ruimften toon te vieren: weet. ...<br />
VELDHEER.<br />
Hoe durft gy mj nog bedrygen? ellendeling die gy<br />
zyt, durft gy van weet fpreeken? — zie hier het<br />
vliegend gefchrift, waarin reeds eenige euveldaaden<br />
van Uwen aanhang worden te kennen gegeeven,waar dooide<br />
voorwerpen uwer Intrigues en Baatzucht allen dóór<br />
11 werden aangevuurd ! - myn God ! is het mooglyk, dat<br />
Utopia tot zulk eene laagte is vervallen , dat alle eerlyke<br />
Lieden dit aanzien , en zig niet vereenigen ,datzy, die<br />
voorzeeker de dupe van U gevloe- t fytshémaen bedryf<br />
zullen zyn, niet in tyds de Oogen openen, en den<br />
besten weg inflaan tot betere Redding, fchoon ik<br />
vreeze dat het voor hun te laat is, en hun gewisfen<br />
val verzeekerd is, bezat ik niet my zeiven, in dit<br />
oogenblik, ik zouden hetU, 6 Volksbedrieger! met<br />
den eerloozen Kop doen boeten, dan zyt verzekerd<br />
men ziet U, men kent U, men weet dat gyeen bederver<br />
zyt, men weet dit ter plaatze wiens zendeling<br />
gy misleid, men is bedugt op redding, en Gy<br />
zult U ftraffe niet ontkoomen! het goede Volk nu<br />
Z»
c $ ><br />
zo deerlyk misleid, «al niet langer kunnen verblind<br />
worden, "<br />
DE E KCIt.<br />
wat zegt Gy? hier dit gefchrift! ik begeef my direct,<br />
na de Wet, het moet daadelyk verböoden wor.<br />
den , en Gy! ik zal U vinden, *<br />
DE VELDHEER.<br />
Geen bedreiging meer, ik lach met U„om datGy<br />
op Uw beurt met den uwen aangevallen word, zoud<br />
Gy al wederom de Wet willen misbruiken, trouwens,<br />
wat is heilig, wat is onfehendbaar by deu-nieten als<br />
5 7<br />
^ yt<br />
L h<br />
j bt<br />
:,8y reeds uit een oude wrok, een<br />
geacht Blad doen verbieden, ja! zyt gy niet nogbezig,<br />
den opvolger daar van het zelfde lot te doen<br />
ondergaan ? doch de Wet, de Wet zal men niet altoos<br />
om U willen verkragten en Crüciniom zal niet<br />
langer kunnen du den, dat zyn naam en het gezag,<br />
van het Achtbaarst Volk dat hy verteegenwoordigt1<br />
daartoe misbruikt worde.<br />
DEEN GIL.<br />
Wat zegt Gy daar ? — hoe ! — ik Zal.<br />
DE VELDHEER.<br />
Dat deeze deugniet ons byzyn verhaten, ik kan<br />
hem met dulden, hy die bederver van myn Vaderland<br />
en van U, die Mohchzoon!<br />
C RU Cl NI OM.<br />
Vat'en! (tcgens den Engel'j laat ons alleen.<br />
In ons 4de..No«jmer, dat aanftaande Woensdagen<br />
13 Juny zal werden uitgegeven , zuilen wy heivervolg<br />
en flot, beneevens eenige niet min belsmrryke<br />
0 J<br />
flukken plaatfen.<br />
Te Amflerdam, by H. Moolenyzer, in 's liase, by<br />
J. C. Leeuwenftyn , Haarlem, Beest, Lydtn ,<br />
Koster, Rotterdam, D. Vis, Alkmaar, Molk-"<br />
man, Zaandam, van Aake, Hoorn, Breebar.ê,<br />
£urmerent, De Wed. -Kevzer.
G DE<br />
D E<br />
CONCTITUTIOMEELE<br />
SVc. 4.<br />
E L K HET Z Y N E .<br />
Ende zyn band zal tegen allen zyn, en de<br />
band van allen tegen hem.<br />
1 SMAELS Leenfpreuk.<br />
«e s» $<br />
Woensdag den 13 JWy, 1708.<br />
VERVOLG en SLOT £
C 26 )<br />
deeld, en dat gy nog uw Zendelingfchap, noch<br />
het belang van u eigen Landaart wezent'yk ter<br />
harten neemt, men werkt het onmooglyko<br />
om zig recht te doen verfchaffen, en daarde Rechtvaardigheid<br />
, by u Meesters aan de ordre van den<br />
dag is, zoo als het by ieder vry Volk moet<br />
zyn, kunt gy dan nog twyffelen een oogenblik u te<br />
redden, eer het gansch voor u verlooren is, en al<br />
het kostelyk werk wat gy in den beginnen verrigt<br />
hebt, als in niet, gevaar loopt weg te zinken , fchoon<br />
ik het Caracter van het braave Volk van Utopia, ea<br />
deszelfs eerlyke voorflanders te wel kenne, dan dat<br />
zy hun eigen ongeluk zonden bewerken. Ik zal veeleer<br />
met de oprechte Mannen van den allerheugelykften<br />
dag, en der. zuivere beginzelen , tot het doen ophouden<br />
der wanorde en des verderfs, om koomen,<br />
dan dat ik de plcchtigfle herftelling 3<br />
zal laaten in<br />
gevaar brengen, om ooit weer tot het voorigc verderffelyke<br />
Systhema te koomen, maar order en rechtvaardigheid<br />
zullen in alles myne Richtfnecr zyn,<br />
en hierin zal ik niemand ontzLn,;al waard gy het<br />
ook zelve, trouwens u einde is naby.<br />
CRUCINOM.<br />
Wat zegt gy daar: kend gy myne invloed niet?<br />
Weet gy niet dat ik in ftaat ben te bewerken, dat<br />
men u daadelyk ontzette, en wat belet my, dat ik<br />
my niet daadelyk begeeve ter plaatfe, waar zulks<br />
my maar een woord kost? — Ik ben nog Meester....<br />
DE VELDHEER.<br />
Meester ! Neen ! dit zyt gy niet, het<br />
vreijc Volk van Utopia kende nooit Meester, — het.<br />
vrees de nooit Dwingelanden van hun eigen Bed, en<br />
zonde het dan vreemdelingen en wel nog een zendeling<br />
van een achtbaar Volk , dat als zy de Vryheid<br />
wil, en de flaverny vervloekt, een Volk , dat orde<br />
en geen wanorde begeerd. — Zoude het zelve eens<br />
zendeling vrcezen, welke zonde onderftaan hier toe<br />
zyn macht te misbruiken, en de oogmerken van zya<br />
'zendelingfchap ie verwaarloozen , —neen, hierdoor<br />
kunt
C ar )<br />
kunt gy my niet vervaard maaken.^ 6y kunt<br />
boofe en ligt geloovige Creatuuren tegen my op wekken.<br />
__ Gy kunt valfche befchuldigingcn doen , gy<br />
kunt u wraak ten Top vieren, — maar myne eerlykheid<br />
en moed zullen tegen u op weegen, — ik zal<br />
des noods om myn Vaderland te redden, en alle<br />
eerlyke Lieden te behoudeu, wyl het noch tyd is,<br />
my bcgeeven en myne roepftem als het geluid des<br />
Donders verheffen, in den Oort daar gy verantwoording<br />
fchuldig zyt, — het braave Volk zal regt gefchieden,<br />
— de mis.eiding zal ophouden , en de<br />
vastgeftelde wet zal geëerbiedigd worden , de orde<br />
zal herleeven, en uwe deugnieten en zullen ophouden<br />
de vrugten der Arbeid van braave Lieden te<br />
verwoesten, of...,<br />
CRUCINOM.<br />
ïk verftaa u reeds genoeg, ik zal u vinden binnen<br />
24 uuren, zy zullen myn zin doen, waut zy zyn<br />
my, die gy uwe Meester waant.<br />
Hier wierd de aandoening van den Veldheer, allerhevigst<br />
, hyverli-it Crucinom , al uitroepende, ik zal<br />
het allerweegen vermelden hoe onwaardig gy myhandeld,<br />
om dat ik uit liefde voor myn Vaderland u de<br />
waarheid zegffe, en den Engel des -verderfs, doe<br />
kennen die Utopia, ten gevallen van den Moloch<br />
zoekt te verwoesten , en zyn eigen Beurs ten voordeden<br />
alleen, het braave Volk zoekt te verduiden,<br />
'en deszelfs getrouwfte verteegenwoordigers die dien<br />
deugniet kennen, door allerley looze ftreeken<br />
zoekt in de war te helpen, dan zyt gerust de. Blindoek<br />
zal afgeligt worden, en vreést dan vopr u val,<br />
hoe machtig gy u ook waant<br />
Hier wierd het affchrift onleesbaar, mogelyk dat<br />
deeze verbreiding gcleegendheid geeft, om. het<br />
verder gevolg der gefchetsfte gebeurtenis te doen in<br />
het ligt verfchynen , dat ik van harte wensch, op<br />
dat he°t ten ernftigften fpiegel mooge verftrekken aan<br />
elk vry Volk, om zig voor Schelmen en deugnieten<br />
te behoeden, 'die immers zendelingen zouden kunnen<br />
verzeilen.<br />
D 2 * F
$<br />
C 28 )<br />
BEKEND MAAKINGEN<br />
J Wasr<br />
h7r vnu genoomen heeft, o m dat hv<br />
het Volk wist te overreeden dar „», . ^ V<br />
t C d<br />
was om eenen andere dan een' w ° m<br />
ne plaats te hezen. ^nguaat in «y-<br />
h 6 t V<br />
^ k^ofen ?'L ° l k K<br />
" 0 l l c n<br />
voor Citroenen ver-<br />
^ mag hydan<br />
Authorifeeren ï LT ^g^ver te kennen<br />
e v c n w e l<br />
werken» °P deszelfs naam blyven<br />
'' d e t e Be<br />
^"dhebberen van eenige Handels-Compagnie,<br />
tweederden der Afrën van<br />
Interesfanten, onder volftrot^ cL iei5<br />
. van de<br />
derzclver wil honden 5 s<br />
, e<br />
q«Mtratie tegen<br />
v o o r<br />
wendzel, da Se H^der/ , f "<br />
ftaat erkend voor deszelfï »I<br />
g e h e e l b u i t e n<br />
!. Is
( 29 )<br />
8'. Is het Iutriguantio Oligarchie (bedektelyk] zo*<br />
ken om onder weinigen de boel te deelen) of<br />
wezentlyk of voorgewend geraar van het Vader -<br />
laad, wanneer men zieh zeiven in den Zetel<br />
der Beftuurs vestigt?<br />
9*- Is het Vryheid of volftrekte willekeur, wanneer<br />
men met het Vojk omfpringt, als de Kat met de<br />
Muis ?<br />
io°. Is het geene Diabolocratie, als hy die het hardfte<br />
fchreeuwdt het grootfte gelyk krygt, recht<br />
of onrecht daar gelaaten ?<br />
n°. Hoe Moet men een Architect betaalen, die na<br />
een fcheon Gebouw te hebben geftigt, de grond<br />
pylaaren daar vau weêr omverre werpt en de<br />
Eigenaars verplettert?<br />
12°. Is het overeenkomftig het waare welzvn des<br />
Volks, of voiftrekte Eigenbaat, wanneer de en~<br />
vermyde nosdzaaklykhcid jjaar regelen van convenientie<br />
word bepaald,<br />
De antwoorden op deeze Prysvraagen zag men<br />
gaarne op het fpoedigst ingezonden , — en wel zoo<br />
duidelyk mogelyk tot voorlichting des Volks, dat dik-<br />
Wils.in zommige Oorden daar aan gebrek heeft, —<br />
en hier en daar wel een de-fis «nergie nodig heeft<br />
de Prys voor elk der beste beantwoording zal zyn<br />
een Exemplaar van de nieuwfte Editie , van het dcezer<br />
dagen zo zeer in trek zynde Werk: Le Prince<br />
de Machiavel, in Vosfeleêr gebonden, de antwoorden<br />
kan men addresfeeren aan het Bureau van WIE<br />
BELS en HENRY, QUI PRO QUO, inhei nieuwe-<br />
Tempelwand.<br />
In een Genees- en Gezondheid-minnend Gezelfihap te<br />
Parys, zou onlangs eene zeer intresfante verhandeling<br />
gehouden zyn, welke eerstdaags in het<br />
Nederduitsch ftaat uitgegeeven te worden. Het<br />
Thema daarvan was:<br />
Etant Generalemcni Connu, que l'eifage demefurl<br />
du Ris afftiblit la vue & rend mSme tout affait<br />
fiveugle, U est question de ftavtir, fi l'ufage DU<br />
I> 3 CAN-
C 30 )<br />
C A N G E C*) produeit un femblabk effet fur les Bataves.<br />
B E K E N D M A A K I N G .<br />
PILOTIER, &c. zyn voorneemens eerstdaags uit<br />
tegeeven de volgende Toneel, Bly en Klugt /pellen'<br />
enz. meest allen uit het Malabaarsch vertaald, als:<br />
DE GAAUWDIEF VAN STAAT, of dc Volks<br />
bedriegeryen van SCAPYN, Blyfpel door HART os<br />
ENGEL ESCAMOTEUR, en Comp: iii 5 bedryven.<br />
LOON NAAR WERK, of de SAATS GOGELAAR<br />
AAN DE KAAK, Toneel/pel in éêu bedryf door deneclven.<br />
DE AMOK-SPOEGER, of de CEYLONSCHE<br />
JCARUS, klugtfpel door P. S. J. Quint, Directeur.<br />
RELIGIE-YVER EN GELDZUCHT IN TWEE-<br />
STRYD, OF HET BELANG.RYK AFSCHEID VAN<br />
MANTEL, BEF EN HET OUTER KLEED, Pantomine,<br />
door de Gebroeders DOM INE en PASTOOR.<br />
DE AMPT BEJAAGERS OF DE VOLKSTEM OF<br />
'T EYLAND VAN VERWARRING, Klugtfpel, door<br />
V. L. MAHO.MET cn Compt.<br />
Dn HANDELINGEN DER PURIFCATEURS.,<br />
of HET LOT DER HEIBEEZEMS NA DE SCHOON-<br />
MAAKTYD, Blyfpel door de% Agents en Comp.<br />
DE GESTOORDE OVERGANG, of DE ONVER-<br />
WAGTE ONTMOETING, Toneel/pel, door een Malabaarsch<br />
Gezelfchap, onder de fpreuk bet kan ver~<br />
keeren.<br />
DE HERBCIIEPPINGVAN DE QUARREEPRUTK:,<br />
IN EEN GEBORDUURDE ROK, — Ballet Pantomine,<br />
geinventeerd door FREDRIE BORD, Hardloo.<br />
per van Staat.<br />
DE COSLITIE van bet gebonden hair, en de ronde<br />
(*) RYSTWATER in 't Neierduitsch.
C 31 ><br />
is Paruiken, Klugtfpel, door Fou-cin L'OURS. 1<br />
HET VERWARDE HUISHOUDEN, of HET VER-<br />
LOOREN QUINSPEL, Ta/elfpel, door DE LONG<br />
BROUILLON.<br />
DE DOOLING VAN EEN OGENBLIK, of HET<br />
VOLK TE REGT GEBRAGT, een fchoon Zedenfpel<br />
door een, GezeKchap, onder de Zinfpreuk FELIX<br />
QUEM FACUINT TAM MAGNA PERICULA CAU-<br />
T UM. C*)<br />
DE ZEGENPRAAL DER VRYHEID, op de ANAR<br />
CHIE door ANONYMUS ORDO, groot sjivertisfement.<br />
DE MISREKENING VAN ROOF, of SLIMME<br />
R A T T E N , SLIMME K A T T E N , Historifche Ge-<br />
fchiedenis , door LES NOUVELLËS, POLITIC-<br />
QuEs . met een wtvocrig voorbericht, aan HARTOG<br />
ENGEL, HENRY en Comp.<br />
DE VROUW VAN S T A A T , of DE BOERIN<br />
VAN FORTUIN Roman door FYNJAERT, L.<br />
HYPO CRITE.<br />
HARTOG ENGEL WEGGEJAAGD, of het SPADE<br />
NABEROUW, Treurfeest, door Les Victtmes.<br />
DD GENERAAL MAJOOR MOUCHARD, of de<br />
PARANINPH der Dianen, in het Zonntnhof Heldendicht<br />
, door een Jong Infigneur.<br />
Eerstdaags zal vertoond worden , in 't Heidelbergfche<br />
fVynrat, op Oyevaarskaven een Nieuw Toneel<br />
fpel. DE APOTHEKER, AANKLAGER EN SOL<br />
LICITANT, of de GEBLUNDERDE KLISTEER<br />
SPUIT, door Jenneke Inde, en na hetzelve de<br />
GEMANQUEERDV CHART ERM EESTËR en SEC<br />
RETARIS. Klugtfpel, door denzelven, in beide<br />
ftukken zal de Autheur de eerfte rol zelve vervullen.<br />
By<br />
(*) Gelukkij hy, die door ongelukken wyzer word!
( 32 ^<br />
By een vervaarlyk Onwederis het niets nieuws dat<br />
5 Monll S? %%fl Z<br />
° m i<br />
" a l s b v<br />
warm wede<br />
W e e r h c<br />
betond f, ^ - ^n goede afleiders zyn<br />
fceitand tegen den eerften — e n door den laatften is<br />
«eene vreeze, _ de CONSTITUTIONEEL*VLIEG<br />
D E<br />
eONOTlTUTIONEELE<br />
TT TT X /f^<br />
E L K H E T Z Y N E .<br />
Ende zyn hand zal tegen allen zyn, en de<br />
hand van allen tegen hem.<br />
ISMAELS Leenfpreuk,<br />
# #<br />
Zaturdag den 16 Jnny, 1798.<br />
NOG IETS ape/- DUCANGÓS, zogenaamde<br />
Verklaaring, (1) tegen den Generaal DAENDELS.<br />
D e VLIEG was niet voorneemens geweest, zedert<br />
gy de ontmoeting in Nummer 1 geplaatst, U zoo<br />
zeer toegeëigend had, offchoon meerendeels fle
C '34 1<br />
2ith zo fpoedig weder met U Ducangé op te fiouden<br />
— want waarlyk gy zyt de Peffonage niet die,<br />
op U zeiven befchouwd, zo veel waardig zyt —<br />
Gy zyt toch die lekkere beeten gelyk, waar aan de<br />
worm zelfs te vies zoude zyn te knaagen — Iaat<br />
ftaan, dan, dat de Vlieg, die eene eigenfchap van<br />
de<br />
vliflroDifeh, zo als die hen voorgekomen waren, openlyk<br />
te belydert, dan zoude het niet moeilyk 2yn met de aft)mative<br />
endwootden voor den drr.ad te kornet), van dat,<br />
geene, het welk alleen vtagender wyze aan DU CANGE<br />
in Nommcr Een is voorgehouden, daar zyn'er genoeg, die<br />
'er meerder van weeten, dat elk dan wie hy ook zy, het<br />
UITVOEREND BEWIND zehu:fie>demi, inen vrage eenen Jan Eykenb' tek,<br />
men vrage eenen braven IVifelitt's, en ir.eer anderen, zo zy<br />
voor de waarheid willen uitkomen, dan zal de aanleid nde<br />
Oorzaak, tot zodanige yraagen niet kennen miskend werden.<br />
——
C 35 3<br />
nyvcre Byen heeft, dat zy het fmakelyte boven<br />
ï,* fmakeloofe verkiest, zich in U zoude willen beï<br />
^ a - dan ' nu gy 'een rondborftig Vaderlander<br />
S bevlekken , die^U de<br />
ÉteE^ftwiUen doen^eTnen -"en in U aan<br />
d nzelven bewyzen, hoe fthadelyk het was zo een<br />
Creatuur als gy X<br />
zyt om zich te v* ^ i . J J *<br />
paald vertrouwen (3) te icnenkcn<br />
Protefteur, dadrmeede zicb zeivenen - W " ' ' <br />
booten gevaar liep in te wikkelen - hoe dit by<br />
zyne zenders opgemerkt, ot in een • &<br />
Daglicht voorgefteid wordende met konde nalaten<br />
vermoedens te doen geboren worden, die a cdes<br />
zelfs verdienften als in eenen donkeren nagt met al<br />
leen konden doen begraven, maar zetve eene ontevredenheid<br />
baaren,. welke de omangenaamfie, jerandwoording<br />
zoude kunnen «n gevolge hebben<br />
nu ny teefeb ieezeri cordaten Mau, met eene zamengeflanfe<br />
declaratie in het ligt treed nu eisch<br />
DB WAARHEID, dat een nader onderzoek terhaarer<br />
liefde en handhaving alléén daarvan gefchieden ~<br />
denkt niet dat zulks eenigzints is, om dat Uw<br />
Zwadder ook mynen arbeid beklad - verre ^van<br />
C 33 )<br />
daar, hef zonde eene onöverkomelyke ergernis weezen<br />
, in Uwe gunst ooit te hebben gedeeld — zo<br />
weinig de Vlieg zich aan het veragtelyk laaken van<br />
U en Uws gclyken en van Uwe verdeedigers bekreund<br />
, zo zeer zoude het haar dc treffendfte flag<br />
zyri, van U gepreezen te worden. —<br />
Zy ftaat de waarheid voor, — zy zal nooit Boozcn<br />
renroorhe'n. —<br />
Zy beeft niet voor haur wrok — zy wil het<br />
kwaad voorkomen,<br />
Waar zy ook ziet, dat fnood verderf of eigenbaat<br />
De roerfels zyn, in ftcê der welvaart van den<br />
• Staat i —<br />
De VJieg z?J ook eeven zo min iemands aandagt<br />
verveclen om .zo by'de ferm als de weihlgë waardy<br />
Uwer yörklaaring ftil te ftaan, veel min zal zy zich<br />
met ^ de _ zigtbaare en listig- verdraaide Perfoneele befehuldigirjg<br />
iq het Hot voorkomende, eenigztnts inlaaten<br />
— dc overhaasting en verdraaijingen ftraalei;<br />
ten deezen opzigte in alles door, en dat alles alléén<br />
is zamen geraapt om een eerlyk Mm, ware het<br />
moge'yk., te doen vallen en zich byzondere wraake<br />
te verfchafen, om dat men door geene te niet doening<br />
der waa heid cn van geSëureriisfén, waarvan<br />
elk de mond vol had , en die onder ieders oog voorgevallen<br />
waaren, ëënigëri kans zag daar toe te geraaken.<br />
—<br />
Al e byzondorhedjn dus overftappende, en U vry<br />
katènde te fanfaroneeren (4) om ieder eerlyk Man<br />
op<br />
f4. 1<br />
) DöNQUicHOT, zich in gevaar bevindende, weet men<br />
dat SANCHE PANCME, zyn getrouwe Schildknaap in plaats<br />
van hem by te fpringen in zyn twee gevegt, op een Boom<br />
ileeg en zig Sauveerde, al van verre fchreeuwende raak<br />
wat, raak wat, en eeveneens is het met dergelyke fanfonr^rtadei<br />
naar ons inzien ook gelegen, Zy die het hardfte<br />
fchreeuwen hebben zelden het^grootfte recht, Schelden<br />
en Lasteren is gewooniyk het fchild der heden, die zich<br />
in het ongelyk bevinden en de waarheid niet kunnen verdragen<br />
, het zy die recht ftreek* of van ter zyden hen on*<br />
dir het oog gebragt wordt.
( 37 ><br />
op te roepen, die iets teegen U te zeggen heeft,<br />
daar 'er toch geen eerlyk man, hoe gering , ook,<br />
zich zoude willen vernederen, om zich met U een<br />
ogenblik gelyk te Hellen, noch andere dan pligtelyke<br />
bemoeijenis zich te geeven, eeven gelyk teegen<br />
eiken boosdoendcr (5) namelyk, om U loon naar<br />
•werk te verfchafen, ter pl atze w.uir zulks behoort,<br />
en waar gy door geene magiige protectie tcegens<br />
de Wet kunt beveiligd worden,, wier gezag U<br />
reeds van hier heeft doen vertrekken, zo onverwyld,<br />
dat U zelfs niet heeft mogen vergund worden<br />
, de nagt in de refidentie van den Souverein<br />
over tc blyven, hoe gaarne gy dat wilde, en Ü<br />
alle moeite gegeeven hebt: — Nu ter zake: —<br />
Drie hoofdzaa^en komen in de verklaring' voor —<br />
die gy deels als befchuldigi ngen aanvoert — doch<br />
nimmer zodanige kunnen zyn, veel min Antirevolutionaire<br />
of tauxatoire uitdrukkingen uitmaken. —<br />
i Q<br />
. Dat het Volk misvoegd is, en de wagen kwalyk<br />
gaat in ons Land.<br />
2 0<br />
. Dat gy<br />
Land bewerkte.<br />
(DucANGe) het ongeluk van het<br />
3°. Dat<br />
r<br />
5 ) Boosdomder, dit is niet t» veel gezegt. Zou 'er<br />
niet veilig meer kunnen bygevoe.jd worden, 0' is DU CANGE<br />
niet te befc'iou-ven als een freem 'e'-ing, die aihie.- beroerte<br />
in den flaat verwekte? wat beduit toch de Aoofe onderh«ndfche<br />
vertpreiding van zyn Declartoir? het toezenden<br />
van het zelve aan zommige lieden, zonder dat zy weetea<br />
van wien het kwam? het doen drukken zonder uitgeever,<br />
of waar te bekomen? of beteekend dit alles niets ?'de VLIEG<br />
gelooft meer dan te veel en zo het waar is, dat de Mi.<br />
nister LA CROIX het meede geteekend heeft waarom ftaat<br />
dan deszelfr handteekening meede niet onder dit gedrukr<br />
Phamphle! ö diepe verborgenheid*, wel dra hoopt men U<br />
den Sluijer te zien afwerpen, waar door men U geheel,<br />
heeft zoeken te verblinden, en gy zul' als te meerman en<br />
vo»r de Cordaatheid in het ligt tweeden.<br />
E 3
C 38 )<br />
3*. Dat gy (DucANGé) met alle magt U invloed<br />
beht hefteed i m de in Confiitutionee/e flap van 4 May<br />
te doen begaan.<br />
4 1<br />
. Dat de Minister LA CROIX edelmoediglyk a<br />
vrypleit en zegt 't dat HY HET ZELVE zou gedaan<br />
hebben, of liever de Conftitutie zelve. —<br />
Wat het i» poinS betreft, zoude het niet een<br />
Emmer Water in een volle Zee aangebragt zyn, indien<br />
men dit door bewyzen wilde ftaaven. Dit kan<br />
toch geen weerfpraak lyden, — het is zonneklaar —<br />
de ondervinding fpreeke — dc PROCLAMATIEN van<br />
het Uitvoerend Bewind ZELVE GETUIGEN , en DE<br />
VLIEG roept uit, ^<br />
Och! of men twyffelen kon.'<br />
Zo twyfelt men aan 't beft aan der alverkwikbre zon.<br />
Wanneer beur middag-gloed en heuv'len fchroeit en uaalen:<br />
Dit eer/Ie p-int gelooft DE VLIEG dus vry ftel.ig,<br />
dat als eenbeweezen waarheid mag gehouden worden.—<br />
2°. Wat het tweede aangaat, vertrouwt de Vlieg,<br />
dat de waarheid van het zelve gezegde niet minder<br />
buiten allen tegenfpraak is, als men U DUCANGÓ<br />
befchouwt a's een louter fortuin zoekende vreemdeling,<br />
die _ ons Land geen goed hart kan toedragen — dat<br />
gy in plaats van eene den 22 January 1. 1. zo gelukkig<br />
gevestigde wyzing tot een goed Befluur te helpen<br />
bevorderen — en de Revolutionaire door regelmaatige<br />
frappen te doen opvolgen, in tegendeel door<br />
aanwakkering van alle byzondere haat en partyfchap<br />
tot U eigen voordeel, ten kosten van het algemeen,<br />
niet dan vervolgzucht zogt aan te blaazen en eene<br />
geheele ommekeer volftrekt zogt daar te Hellen en<br />
dat gy boven al, te gevaarlyker waart, wanneer<br />
men Uwe in het Fransch Gemeenebest betoonde aankleeving<br />
aan het terrorisme en de naauwe verftandhouding,<br />
die gy met de Roberfpieriaanen bekend<br />
zyt, gehad te hebben, in aanmerking neemt — Uw<br />
geheele gedrag loopt nog te meer in het oog, daar<br />
gy in dit Gemeenebest, niets te verliezen hebbende,<br />
geen é karakter bekleedende, ja een berooide en met<br />
fcbul-
C 39 )<br />
fcimiden lelaadcn 'vreemdeling zynde (6) U en in<br />
het inwendig en uitwendig Beftuur van zaaken zo<br />
zeer sogt in te dringen, en het air gaf van een<br />
man van importantie, als of gy een eerfte Minister<br />
zelve waart, daargy intusfchen een ondeugende Champion<br />
zyt, die nog geene de minfte aanfpraak had,<br />
om in dit Gemeenebest zelfs boutefeu (7) te zyn. —<br />
Dat gy ten derden, gelopen, gewroet, aangeraden<br />
en aangedrongen hebt, om den ftap fan den 4 May<br />
te fubtiliferen, dit zult gy niet durven ontkennen —<br />
te minder daar Uw Prote&eur zelve geene zwarigheid<br />
maakt, dien ftap voor zyne reekening te neemen<br />
— dus ook eene waarheid. —<br />
Wat de vierde hoofdzaak betreft, dit is een aveu<br />
van den Minister LA CROIX zelve — zy ware deeze<br />
tot-heeden toe niet door het ftilzwygen van dien<br />
Minister bekra^tigd, de overtuiging der waarheid<br />
daar van zoude by ieder één niet eeven zeer ge-<br />
Werkt hebben, dan nu is die buiten alle bedenking<br />
waaragtig. — Hieromtrend zy het vry befeheidenlyk,<br />
doch niet te min ernftig aan te merken, dat<br />
het onbegrypelyk voorkomt, hoe een vreemd Minister,<br />
fchoon onze Bondgenoot, tot eene zo rechtftreekfche<br />
inzaage, zich kan bevoegd rekenen —<br />
en noch te fterker word deeze onbegrypelykheid ,<br />
wanneer men nagaat, dat de Minister 'er bygevoegd<br />
heeft, de alternative of liever het is de Conftitutie<br />
Zelve, die dien ftap voorfcbryit. — Leest intusfchen<br />
van agteren tot voren de gcheele Conftitutie na, —<br />
en noch op zich zeiven, noch in verband, kan 'er<br />
een eenig artikel bygebragt worden , volgens welke<br />
die ftap geoorloofd, veel min goed te keuren is —.<br />
men moet dus befluiten, dat de Minister zelve de<br />
van<br />
(6.) Dat dit geen lasteren is, behoeve men fiegts te<br />
Leyden. te Pa/y>, en te Amjlerdam te informeeren, nog<br />
geen twee dagen voor zyn geboden vertrek was 'er kwestie<br />
om voor een Wisfelbrief groot hondrd awzenl Guldens,<br />
door hem geaccepteert, hem te doen arrefteeren, ent<br />
zeker was dit gebeurd,zo niet zyn fpoedig Congé had plaatsgehad.<br />
(7) Zegt niet, dat gy reeds genoeg vuuren gelïookt hebt,<br />
dit is waar, voeg 'er vry by, uw beurs teevens gevuld,<br />
de Vlieg weet, dat mem ter mwinning van bewyzen reed»<br />
bezig is, en zy zal niet nalaaten daar van nader befcheid te doen.
C 40 )<br />
taal niet verftaande , hier toe voorgeligt is, eri men<br />
hem heeft diets gemaakt, dat dit de Conftitutie vorderde<br />
_ of dat ny meende, dat in het maaken van<br />
dezelve dit alzo in den geest was befloten geweest —<br />
en als men dit nagaat — als men nagaat, dat de<br />
geest van al het brave Revolutionaire Volk van alle<br />
Claslen _ dat al wat verftandig en cordaat denkt —<br />
dat zo veele eerlyke lieden 'er tegen zyn - wie<br />
zou dan niet met den Generaal DAENDELS gezegd<br />
hebben, voora' als hy gevoelde, dat de verkeerde<br />
aanraadmg en invloed van een baatzugtigen vreemdeling<br />
diar toe voor zeckcr den Minister moeten overreed<br />
hebben, immers a;s zodanig te befchouwen<br />
zyn — wie zou dan even als de Generaal DAENDELS<br />
niet gezegd hebben - dat DE MINISTER en HET VOLK<br />
EEVKN ZEER BEDROGEN "WAAREN - Cn dat DOOR DEN<br />
4 MAY ALLES OP LOSSE SCHROEVEN GESTELD WAS -<br />
met andere woorden , dat 'er OPENBARE INBREUK OP<br />
DE CONSTITUTIE WAS GESCHIED, en dus eene in CON-<br />
STITUTIONEELE DAAD bedn even - Ja hoe veelc duizenden<br />
zeggen hef. niet - dat men vry de Hemmen<br />
opnoemen — dat men de VoikiTcm hoore — en<br />
geen een welmcenend cn weid pkend Vriend des<br />
Vaderlands, die door gcenc faSiezucht gedreeveri<br />
word, zal 'cr zyn, of hy zal dien flap zodanig verklaaren<br />
, cn wel verre van die als eene tiucede redding<br />
aan te zien, dezelve als ÏIOOGSTBEDENKELYK cn<br />
GEVAARLYK VOOR DE VOLKSZAAK aanmerken, en geheel<br />
ftrytli'g met dc Zuivere beginzelen cn bedoelin.<br />
gen van dc oprechte Minnen 'van den 22 January<br />
Woensdag d-n 20 deezer zullen wy het vervolg<br />
en flot van dit Stuk, het welk voor hét tegenwoordigeen<br />
in zyn gevolgen befchouwt, voor al bétrekkelyk<br />
de meergemelde PORTEEEI'ILLE al te Intresfarit is om<br />
'er maar zo van af te fi'apf eri'; in een Extra' Nummer,<br />
het is waar DucNcé is wel weg; maar al deszelfs<br />
Vrinden en Satelliten niet, cn de zaak is van<br />
gewigt, gè'oof dc Vlieg, [eezers, ha Muife o'pdisfen,<br />
zal nog EEN STAARTJE hebben.<br />
Te Arofter dam .. by II M O O L E N Y ZÉ R,<br />
Boekyeriooper in de Fylftceg.
D E<br />
CONSTITÜTI0NEE3LE<br />
TT" TT x UT* jf^<br />
E X T R A N U M M E R ,<br />
Woensdag den 20 Juny, 171,8.<br />
E L K H E T Z Y N E .<br />
Ende zyn band zal tegen allen zyn, en de<br />
hand van allen tegen hem.<br />
i s M A E L s Leerifprcuk.<br />
w y zullen dit nommer met het flot, van het iets<br />
over dezogenaamde verklaaring van Ducange herinnen,<br />
deze zaak inderzelven omftandigheeden zo wel betreffende<br />
het reeds gebeurde en bewaarheede; als in<br />
derzelver toekomftige gevolgen befcbouwt, vind de<br />
Vlieg van te veel gewicht, dan dat zy 'er maar zo<br />
licht over heen zoude flappen; het is waar Ducange<br />
is wel moeten vertrekken, maar 'er zyn echter nog<br />
wel eenige van zyn Sateiliien in het Land; deze<br />
zu len 'er tog ook wel iets van weeten, en dan die<br />
verlooren PORTEFEUILLE met Briefjes aan toond er 1!<br />
die kan de VLIEG ook zo gemakkelyk niet vero-eeten,<br />
nu, nu, eenige daagen geduld leezer, dc VLIEG zal<br />
Zyn tour tot in dc kleinfte en gehcimlle Kabinetten<br />
doen , _ hy zal over al en alles befpieden, en w$e<br />
hem die de be'angens van het Dierbaar Vaderland uit<br />
het oog verliest, hy kan ftaat maaken dat de VLIEG<br />
hem niet zal onzien , maar dugtig 'het ziri: GEEVEN<br />
ZAL, en nu, keef en wy ons wecder tot onzen Taak.<br />
ï 1<br />
vet
C 4a )<br />
VERVOLG en SLOT -wegens de Verklaaring pver<br />
DUCANGE , tcgens den Generaal DAANDELS<br />
l^Zie No. 5.)<br />
Dlevtwre Voorftanders des Volks , die dien dag\van22<br />
J anuary niet om zich zelvtn, of omiedcle trtumph ever Perfoonend,,r<br />
hebben nelpen (lellen, maar om eindelyk<br />
HET VADERLAND te behoi den — cn eene CONSTITUTIE<br />
te bew< rken, dat geheiligd Wetboek, dat door de<br />
VRYE KEUZE des Volks eenmaal daargefteld zynde, ook<br />
onschendbaar deszeifs VRYE KEUZE moet doen, e*<br />
laten werken, zo het behoort, zo als dit het Volk<br />
nimmer stfgeRaan heeft, noch heeft kunnen, noch<br />
willen, veel min ooit mag afftaan, zonder zich zejvén<br />
als Centra-Rcvdutimatr of de plegtigjlc beginzelen<br />
vetzaakende, zich te doen onderkennen. —<br />
De VLIEG btfiuit dus billyk, dat die vier hoofd<br />
faiten , in die zogenaamde verklaring door DUCANGE<br />
tegen de Generaal DAENDELS aangevoerd, allezints<br />
111 voordeel van den laastgemeldep zyn, — en dat<br />
zo zeer die van de eer (e Zyde de rondborstigheid<br />
van den Ge» raai DAENDELS, in het helderst dagligt<br />
(lellen, aan den anderen kant, eenen DUCANGE en<br />
zvne adhéeiehtên doen voorkomen, als fpinncn die<br />
vergif zuigen uit die zelfde bloemen , waaruit de<br />
nyvre byén honing eezen, — althans zo de Generaal<br />
DAENDELS geene andere uitdrukkingen gedaan<br />
heeft, dan deeze — is 'er niets in dat antirevolutionair<br />
dat tauxatoir kan genaamd worden , in tegendeel<br />
alles verdient dc erkentetrs en goedkeuring<br />
pan ten vry Folk, dat zyne waarde kent, cn niet<br />
blindelings wil geleid worden , zo zeer als de loofe<br />
dinüncatfé en denuheiateur elk sveragting moet wegdragen<br />
- en dc blyde ftem der mcenigte' Juichen<br />
mag, dat den Vaderlandfche bodem van zo een uitvaagzei<br />
gezuiverd is. — Hier mede agt de VLIEG,<br />
de ten deezen zich voorgeftelde taak afgedaan te hebben<br />
, zonder In de verdere beledigingen te trceden,<br />
— de wet gebied vereffening voor hem die beledigd<br />
>s, — de wet is allen gemeen, — en heeft de Generaal<br />
Injurien aan iemand gedaan, de weg van<br />
reg-
C 43 )<br />
testen is vry — ieder die zich daartoe gegrond agt,<br />
kan die doen te werkftellen, maar de algemeene zaaien<br />
dulden geene fmooring of verhindering, zo min als<br />
weerwraak, — en eene welmenende drift zonder<br />
moedwil gepleegd is , wel verre van misdadig te zyn;<br />
In tegendeel, zy kenfchetst den braven Vaderlander,<br />
die belang ftelt in zyn Vaderland, cn gcencn misftap<br />
onverfchillig kan aanzien, — CATO zegt daar van te<br />
xegt.<br />
QUOD NOSTI HAUD RECTE FACTUM , NO LITO SILERE;<br />
No VIDEARS MALOS IMITAIRI VILLE TACENDO. (t)<br />
S T A A T S L E S S E N .<br />
A A N A I - L E B E W I N D S L I E D E N .<br />
Al wie het Bewind over een gemeenebest voeren.'<br />
bekooren boven alias twee lesfen.van PLATO te bctragten,<br />
voor eerst, dat zy het belang der Burgery<br />
ep dus danige wyze voorflaan, DAT AL WAT zr DOEN,<br />
ZY DIT DAAR AAN TOETSEN , met ter zeide Helling van<br />
eigenbelang: ten tweede, dat zy het welzyn van den<br />
sanfeben ftaat behartigen, op dat zy niet in het bezorgen<br />
van het eene gedeelte, het overige verwaarloozen,<br />
want, even zo als het met een Voogdyfchap<br />
gaat, zo is het ook met de bezorging van het gemeenebest<br />
geleegen, namenlyk dat ALLES moet beftuurd<br />
worden tot heil van die gcencn, welke aan hunne<br />
zorg zyn toebefrouwd, en NIET TOT VOORDEED van<br />
hun , die het Gemeenebest beflauren, want die een gedeelte<br />
van den ftaat willen naar de ogen zien en een<br />
^edccltc verwaarloozen, voeren in het Gemeenebest<br />
* eene<br />
(f) CATOHIS Disticha, lib. 35 D. ió\ — Zie hier het<br />
Ncderduitsch.<br />
ZWYCT NOOIT, ZO RAS GY ZIET EEN VERKEERDE DA1D, ;<br />
OP DAT SY ZWY6INDE NIKT DEELT IH 'ï 2SLFl>E KWA*».<br />
£ 2
C 44 ><br />
-ene a Ier rampzaligfte zaak in, oproer en Weedrwrt<br />
nanieiyk : waarmt ontfiaat, dat zornmige vooTorné?<br />
oor den naam van democraten, anderen van S<br />
E I<br />
H^r " I G E<br />
DER D E N N A A M V A<br />
°" » V.«KD«<br />
" GEMEENEBEST. Hier van daan zyn 'er by<br />
Atheners onëemgheeden ontdaan en in ons Ge-<br />
f. H<br />
vXtSr'K ?, Pr<br />
° eren m a a r<br />
' ^sjammï:<br />
vol e Burger Oorlogen alle welke zaken een welden,<br />
kend en moedig Burger, e n die de ftoel d« ee?ê<br />
m e t<br />
zIS , a , i e e l ï za<br />
> vheden en baaten, r<br />
ven<br />
e<br />
" A A N H I T G e m i ï n e b<br />
> s t<br />
overgee-<br />
CICERO over de PLICHTEN,<br />
I. Boek, Cap. 25. r^*)<br />
A A N DE B U R G E R S .<br />
DE GROND VAN ALLI DEUCD IS, 'T VADERLAND TE.<br />
MINNEN ;<br />
Maar deeze Burgerplicht eischt welgeftelde zinnen,<br />
Om 't ALGEMEEN BELANG'groot moedig voor te ftaan:<br />
die 't onverfchillig dient, kan 't eindlyk fnood<br />
verraen ,<br />
Wilt ge U den achrbren naam van BURGER waardin<br />
masken,<br />
ö<br />
't vetveeïe u nooit, voor 't heil van Land en Vólk<br />
tc waaken :<br />
ELK, DIE DE KAATSCHAPPY IN NOOD ZYN DIENST<br />
ONTZEGT .<br />
(*) W&yrcielyk ntar het Latyn vertaald.<br />
VER-
C 45 )<br />
VERLIEST MAAR ACHTING MEDE , EN KRENKT XYN/<br />
EIGEN RECHT.<br />
Lpert waare ernsthaftigheid, en oefent ze allerwecgen,<br />
De MOGENDHEID DES VOLKS is in dien band geleegen,<br />
Sen BAND VAN EINDRAGT , die nooit veilig word ge-<br />
flaakt,<br />
Wiens veerkragt Steeden bouwt, en onverwinlyk<br />
maakt,<br />
Zy, die door s'Hemels gunst, begaafd met kloeker<br />
zinnen,<br />
De glorie kennende ,ook haar eedlen Luister minne» ,<br />
Verzuimen dienst, noch plicht, aan 't heil des lands-<br />
gewyd.<br />
Zy wagen zich op 't Spits, in 't heetfte van den ftryd.<br />
Of durven in den raad gevloekte waarheid ftyven ,<br />
En dwingen een Monarch zyn èèd getrouw te blyven,<br />
Dat Heilig voorbeeld /laaft, in allerlei .bewind,<br />
Een Broedtrlyhe trouw, die hoog en laag verbindt,<br />
Die groot en klein helet op fimksch belang te doelen :<br />
i>e zucht, die alles dry ft, baart flraks een grootseh<br />
gevoelen;<br />
Dat gloeid tot helflen vuur, en ELK, hoe la.ig in<br />
fchyn,<br />
tVORD NUTTIG TOOR DEN STAAT , ZO DRA HY 'T<br />
WSSSCHT TE ZYN, —<br />
ff) Zie SL«T-ZANG, ter liefde van het Vaderland, agree<br />
de tweede druk van de OPKOMST en BLOEY der VER-<br />
3$SNIG9E NEDERLANDEN.<br />
E 5<br />
H E I L , (t)<br />
• HERN!
C 46- )<br />
HERN ! HERN! General Major Stareski !! Hoe<br />
frrmkui u die Pillen van Doclor PKCWEUR zy waaren voor<br />
u in het Politieke Laboratotrs, No. 2. gepraepareerd ?<br />
— uwe Phifiononaie is 'er geweldig van gezwollen.—<br />
'Er was ook in de daad ftërkc Mercuriaale in — die<br />
L>c&or PECHEUK. mogt de Radix Vzri wel wa: minder<br />
daar in gedaan hebben, —maar hoe komt gy<br />
Ook aan die raazende koorts ? de honoraire zalf van<br />
St, Bsrnardus Rapporteur, mogt u niet baaten , —<br />
de man heeft toch getrouw zyn best gedaan om den<br />
Doctor een dofis verzagting op een andere tyd aanteraden<br />
, — nu — Volg raad ! nooit weer zo galoppeeren<br />
, der man von Characther, der geestimiert<br />
wil fcin, magt nimmer zn ein fpasfl Vergebt es mir<br />
mcin gndaige Generaal. Gy volgt eene verkeerde<br />
Gratijication, — gy had eerst dc Gradis Martialis<br />
daarop beeter moeten naflaan, — allen willen vooruit<br />
, — en gy agter uit!! U- Cameraad Jenneke<br />
Index begreep het ten minften nog iets beeter, —<br />
die zo~t noch door een Complimentje van register<br />
maaken, nationaal Secretaire d' Etst te worden,<br />
maar fie wohllcn von General Major allein Hauptman<br />
Commandant werdon? — oder hógftens Chef de Baiaillon,<br />
—Dat avanseert als een Luis op een leer en<br />
Prefcnning, zou Hane Fop zeggen, —en in de daad<br />
het Generaalt ook niet mtoy, — of is het alléénpuure<br />
Patriottisme herinner u .daarop het recept van den,<br />
Docteur, „ die onder het voórfchryven zei, veelc<br />
„ Complimenten worden gemaakt, — maar alle die<br />
,, fraaijigheeden maaken den man niet, — de woorden<br />
zyn fehoon, maar de daadeh manqueeren dikivyls,<br />
•— by vcelen is hei alleen om de Poen te<br />
deen" DICTL'M! — Het was toch jj»s mee le prener<br />
pas de muitv-.dfe part moncher Generalij een fehoon<br />
Haagscb. kermis Compliment, al was het flegts op<br />
den maandag der rweede week, — nu Generaal! —<br />
gv zyt ook niet alle man , — de ftikpfoister van Sf<br />
Bernaidus 'er opgedaan, en wat febrceawendetoasten<br />
a l'Epcuvantable indivifible met een fumptueus dinér<br />
voor eeni: e Revolutionaire Lekkerbekken, dan zyt<br />
gy weer kTaar! — das moogt gy den gebprduurden<br />
Jurk
c At y<br />
turk en uw Poolfche Jas ongeftoord blyven draagea.<br />
inS nooit weer een kromme rug, mals propos^<br />
Set- en dat .bristfciaft von der Labgard,Ja<br />
mur ' gtlasfen. -\ OBSERV^RT! Omw»Ti *»Uj<br />
I S S I V E.<br />
A A N<br />
DE CONSTITUTIONEELE VLIEG,<br />
H E I L !<br />
Weest zo goed en plaatst het volgende, in<br />
No. 4. of 5. tot inlichting van uwe welgezinde<br />
Leezers.<br />
V E R M A N I N G E N;<br />
T A mNSTITUTION marchera, zegt Vader JUPITER,<br />
^ A<br />
? v het einde van zyne Politieke BLIXEM, No<br />
£ en dit wil men gaarne gelooven, om dat<br />
hv begint het fpoor byfter te worden , of het<br />
Soest weezen dat hy een bylegger zoekt te maa-<br />
En om ook in de rangfehikking van den 4.<br />
Mai' als eene Politieke Blixem, gecontinueerd,<br />
of ten minften geconforceert te worden , gelyk<br />
hy zich geconforceert heeft, op derf^ January<br />
met «o 33 , -: Hoe het ookzy, by het Poh-<br />
S Lasteren , komt ook te pas , het pohtiek<br />
Vhen , na mate van deszelfs belangncemendc<br />
Sementen, maar dat hy toch daar by gedenke<br />
^TcZflitutlon MARCHER/,--*- les inmguants<br />
Suecmbennt.<br />
Bur-
C 4* 3<br />
Burger jupiter! uit „aam - ende op l a s t, „(et va*<br />
het navoerend Bewind, maar van de Bataven<br />
die vrienden, voorftanders en Befchermers zyn van<br />
Orde en Confbtutie. fuivert i„ tyds uw Thuya<br />
van Camehons en Terroristen, zo gy zelve niet<br />
eenmaal, door de vergiftige kruyden van laster ,<br />
vervolgzugt, e n dweepziekte wilt vergaan<br />
— en wcest ferieus bedagt, dat een Kerry-Soupl<br />
je uw quaiyk zou kunnen bekoomcnl DIXI.<br />
V E R M A N I N G E N .<br />
ë AÏltó ^U ë<br />
l'<br />
G<br />
^ ^ D E R O S E K A M F<br />
en Fou-cm Louas! gyl behoefde uwe onzedelykhe.d<br />
met te Caracterifeeren , _ de Glimp van Geilt<br />
heid was te zeer in het oog loopende. _ Dank Vv<br />
Óen opperleidsman uwer kudde, dat hy deor ce«<br />
Wyzen flag. U heden de geleegenheid benomen heeft<br />
u zeiven verder in een fchandelvk daglicht te itel<br />
k»J - rs het da„ zo Goddeloos'in deVogen ufvt<br />
revoltecrende ftaatkunde , dat men naar de ChrLlyke<br />
Zedenleer een ouden plegtigen dag nog vieren wil<br />
— en ahe vooroordeel niet dan langzamer hand zoekt<br />
te keer te gaan? of is het beeter met Politieke koe<br />
voeten C) 'er maar zo door te bakken* b wat zvi<br />
gyl betes _ i leer de reden eerbiedigen, _ en
A A N DEN<br />
V R Y H E I D S - H E L D<br />
WILLEM HERMAN DAEMDELS,<br />
Luitenant Generaal ter dtenfle van bet Bataa/scb<br />
Gemenebest.<br />
O D E<br />
La Libertê reuctira du Sein de l'oppresfitn<br />
RAYNAL.<br />
BATAVEN, welk een glans, was glorie?..<br />
Welk eiken groei praalt om dien luuin,<br />
•Wiens trotfche naam fchryft gt, 6 Historie..*.<br />
Door wien ryst ginds reeds 't hegt Arduin ?...<br />
Wiens Beeld is 't, dtt met Burger Kroonen,<br />
Het Vaderland al juichend ciert,<br />
Daar op het pain van elpen Tr eenen»<br />
Da zege zynen Kling lauwriert.<br />
Welk groolseh Toneel.... uw HILD , ó Vryheid,<br />
Uw groote Zoon, OW Lieveling,<br />
Wieus naam, gantsch buiten zieh van blyheid,<br />
Van dank en van bewondetiag,<br />
Elk» fte» doet galmen tot de wolken....<br />
Hy is 't dien ge in uw heiligdom ,<br />
Dcet praaien voor het Oog der Volken,<br />
Omringd met uwer telgen drqm!<br />
I».
C 5» )<br />
ja, Hy... Hy is 't, de roem der braave»<br />
©p wien 't heel-al omzettend ftaard,<br />
Wiens naam, alleen de vuige Slaaven,<br />
En Dwingelanden zidring baard,<br />
Hy i» 't, die ftout aan harde boeiè'n,<br />
Der vryen Broed'ren hals ontrukt,<br />
Niet duld, hoe ook 't geweld moog* loeien.<br />
Dat ooit een juk hun halzen drukt.<br />
My is 't, die op magr en grootheid<br />
Verachtelyk ter neder ziet,<br />
Uw gumt verfmaadt, ó laage fnoodheid,<br />
Schoon gy hem vleiend' luister biedt,<br />
Die 't recht aan zvne Landgenooten,<br />
Veel meer dan 't hoogst gezag waardeert,<br />
Den dwang durft van haar rykstroon flooten,<br />
Niet» dan de wil des Volks begeert.<br />
Die wen de Dwangzugt van haar Zetel,<br />
Eens door. zyn kling was neêrgeflort,<br />
Wiet duld, dat de euvelmoed vermetel,<br />
Ooit meer de magt der Wet verkort,<br />
En eer wat ooit zyn lot mogt wezen,<br />
Der Vryheid zich ten offer biedt,<br />
Dan, dat hy Dwinglaody zou vreezen.<br />
Als hy het Volk gekluisterd ziet.<br />
BATAVEN, zo het bloed der vad'ren,<br />
Dat eens Uw grootheid heeft gevest,<br />
Nog bruischt door uwe zwellende adren,<br />
Geen laagheid gansch uw ziel verpest,<br />
Zou dan dit beeld uw borst niet roeren,..<br />
Zo
3' ><br />
Zo groot was eens een BARNBVILD. (*)<br />
Zo kon u wittes (**) moed vervoeren;<br />
Schaon 't offer van gevloekt geweld.<br />
En zou deez' eeuw geen' ftervling geven,<br />
Welke, ook als zy een» waatlyk groot,<br />
Geheet zyn aanzyn, rust en leeven;<br />
Ten prys voor, uwe Vryheid, bood?....<br />
"Gewis, houdt moed, ó Bato's Zoenen,<br />
Zo grootsch ean deugd, deez' helde» aart,<br />
Moet nog uw vryen grond bewoonen,<br />
Waar zy der dwangzagt zjd'ring baart...<br />
(*) Het is uit de gefchiedenis des Vaderlands bekend,,<br />
dat ttameveld eerst als jongeling onverfchrokkea voor de<br />
Vryheid geftreeden heeft, al voorens hy de Vryheid tegen,<br />
Alanrits, in de raad zaal verdedigde.<br />
(.**) Het heldhaftig gedrag van een der Broederen de<br />
H'itte, als Commisfaris te velde, met de Vloot van Ruiter<br />
naar Chattam gezonden, is te zeer bekend, dan, dat men<br />
daar van ieti zoude behoeven te zeggen. Beiden waren<br />
zy dan, zo met den Sahel, als in hunne betrekking, als<br />
Staatslieden waare Vryheids Helden; dan; beiden verftrekten<br />
zy tot flagöffers der dwingelandy; doch gelukkig zyn<br />
zaaken en tyden veranderd, geen beul, noch opgehitfte<br />
booswigten zullen thans hunne handen met het bloed der<br />
waare Vryheids Vrienden weer bezoedelen.
C 52 )<br />
Ja, 'k zie de dwinglandy verbleeken...»<br />
De dolk ontzinkt aan haare vuist..,.<br />
De frybëid juicht: — „ dwang is bezweken !" ...<br />
Daar *t blixem-vnur, haar troon vergruist ..<br />
rriumphl.. vereert dus, Bat cv ere* ,<br />
Bewondert Vryheids fteun, haar Held,<br />
Hy, dien onwelkbre lauren eieren,<br />
verdelgt gewis het trouch geweld....<br />
*i HAQE den 12 PUBUCOLA<br />
?**3t 1798. BATAVUS.<br />
ïfte HAG van 't herflei<br />
der CONSTITUTIE.<br />
NB. Nummer waarin wy iets van de mecree-<br />
Hielde Portefeuille hoopen tc fpreeken, za! aanftaande<br />
Saturdag by H. MOLENYZER werden uigegeven,<br />
en verder by de meeste Boekvcrkoopers''in<br />
alle Steeden te bekoomen zyn.<br />
Te Amfterdam, by H. Moolenvzcr, Hfike T i<br />
Leeuwer.ftein, te Delft, Roèlefswaart, te Rotterdam<br />
van Santen, ic Dord, Blusfc, Utrecht, van der '<br />
.Schroeft- /c ^ » , Kosrer , te Haarlem , do<br />
Graaft, te Alkmaar, "Wolkman, te Hoorn,<br />
Venrianidel cn Ercebanrd , te Purmerent<br />
de Wed. Keyzor, ts Zaandam, van^a-'<br />
ken, Breda, \V. van Bergen, cn<br />
verders alom.
D E<br />
CONSTITUTÏONEËLE<br />
"TT TT X jT^<br />
m 6.<br />
E L K H E T ZYNE.<br />
•ffndie zy» ftvw? a:«/ tegen allen zyn, en de<br />
hand van allen tegen hem<br />
Zaturdag den 23 Jnny, 179?.<br />
ISMAELS Leenfpreuk.<br />
Het is in dit gewigtig ogenblik, daar 'er nog een<br />
drom verdoolden voor de ftemms der verlichting en<br />
der waarheid, willens en weetens, zieh doof houd<br />
en het hart laat verdokken door den flaande Engel<br />
des verderfs, die zyne Satelliten noch in ons midden<br />
doet omzwerven, en de goede Gemeente zoekt<br />
op te ruijen; — het is «1 dit belangrykst tydftip<br />
dan, dat de Vlieg meent, dat'er niets moet gefpaard<br />
worden, om door cordaate mannentaal en een rondborftig<br />
gedrag allen te regt te brengen, en rondom<br />
het Palladium der Conftitutie, als één eenio- m a ri<br />
zich te doen fchaaren, om de alles verwoestende<br />
Hydra der Regeeringloosheid den kop geheel en al'<br />
te vermorfclen _ en daartoe is het haar aangenaam<br />
met de volgende AANSPRAAK der Vrienden van ORDS<br />
en CONSTITUTIE dit Nommer tc beginnen:<br />
G<br />
* OK-
c 54 y<br />
OMTTE TUUT PUNCTUM , QUE MIICUIT UTILE DVLCI -<br />
C )du zai zy ftecds in het oog houden, het zy zy<br />
ernftigfpreeki, het zy zy harde waarheden en wanbcdryvcn<br />
moet aan den dag leggen. *^<br />
B A T A V E N !<br />
Thans is het tydftip daar, dat ALLE BATAAVEN,<br />
wel e door de grovte beginz'hn bezielt worden,<br />
waarop onrc Conftitutie is gébouwt, zich moeien<br />
veréénigen, — thans is het tydftip daar, dat alle parf\jcLup<br />
en faBiezucht van den JS'ederlandJchen bodem<br />
moet verdw ntn ; — aan ivemand onzer kan nu het<br />
recht worden betwist.act'ef Bufgcr.Ie worden, —niemand<br />
zal nu van het zelve worden berooft, om dat<br />
hy in zyne politieke gevoelens van den anderen verfeilt,<br />
ten zy hy een openbaare weerftreever van<br />
Een- en Ondeelbaarheid of van de Conftitutie zy!<br />
aile HATELYKE BENAAMINCEN Zullen Ophouden, Wailt<br />
ieder Burger zal zyn Stemrecht mogen uitoeffenen,<br />
en na het in werking . brengen van dc Conftitutie,<br />
zullen dc wettige Volks - vertegenwoordigers geene<br />
Mannen van 'eene p:rty, maar de Mannen van het<br />
geheeje Bataaffche Volk zyn. —HAD DE MEERDER<br />
HEID VAN DE CONSTITUEERENDE -VERGADE<br />
RING VREEMDEN INVLOED GIT HAAR MIDDEN<br />
Gi/WEERT, — HAD ZY HAAR EIGEN WERK NIET<br />
VERKRAGT, — HET VOLKSRECTT NIET MET<br />
A O ETEN GETRAPT , — DE RECHTEN VAN DEN<br />
MÖS.SCH NIET GESCHONDEN, — REDELYKE EN<br />
MOREEEE BEGINZELEN NIET VERLOOCHEND ,<br />
ibdatlyk zy zonde de achting van alk Volkeren waardig<br />
zyn getvofdtn; maar hcersch; ngt vcrblirde haa'r<br />
cn door de dolle griften van eenige weinigen haarer<br />
Lceden, wierd de roem, welken zy door eenige<br />
groote cordaa e ft ppen had yerfyecgerj, verdonkert; -het<br />
was dan gewis hoog tyd, dat 'er eeas een einde<br />
(*) Hy ftigt het best, die by afwisfeling door ernst ea<br />
bout zoekt te beha en.<br />
$
C 55 )<br />
de kwam aan zoo groote euvelmoed - aan zo»<br />
veele en geduurige inbreuket, op de na zoo veele<br />
worftelingen aangekomene Conftitutie, - op 't recht,<br />
de bfl yfiicid en alle eerlyke Principes, - tajjo-<br />
KEN, die gewis al verder en verder zouden hebben<br />
gegaan, om het gepleegde onrecht te fouteneeren,<br />
ïf 6<br />
zelfs wyder uit te breiden. - Zag, men me<br />
reeds het eigendom en dc perfoneele veiligheid der<br />
, Inwooneren overanng-vaar. ° „lino-vaar' —Wierden rr« me reeds de<br />
Ambten over den uügcftrekten boden dei Republiek<br />
aan Weetnieten, f W r ^ » ^ S ^ e n ^<br />
geren van eene faaie vergeeven ? - Snot me<br />
beste Patriotten uit hunne po.ten? - Wicrdcn met<br />
geheele huisgezinnen van haar beftaan berbófd, ea<br />
in diepe elende gedumpt ? -Zag men met een drom<br />
van laffe en onkundigé DononCfateurs »,• r VoHts<br />
Vergaderzaal, bra.fheid en eerlykheid aantasten?<br />
ZagVn niet een zwerm van Inmguanten het _direetorlaale<br />
Gebouw belegeren? - ^ . f »<br />
Volks-reprefentatie voor eenes vreemden Piocomul<br />
in het zand gebukt, - de onafhangjkheid van het<br />
Gemeenebest, ia het gcheele Bataauche Volk aan<br />
d e S w êkeur en liftatoriaalen wil fchandelyk<br />
verkopen T L Wierden niet 's LandsSchatbsten gefpolieert,<br />
óm banqueroutiers te verzadigen, ja milhocnen<br />
zouden verfpid zyn, waare het mogeiyk geweest<br />
het gehecle Franfche ^uvernement tot d^z^ver<br />
fnoode ooo-merkenom te kopen! —WAT ONT BRAIC<br />
'FR DAN NOG OM EEN ROBERSPIERRIAAN'SCH<br />
SYSTHEM A INTEVOEREN * Niets, dan Schavotten op te<br />
richten om het Burgerbloed daarop tedoen flroomen -<br />
«iLRYKEDAGt*! den ^den Juny die dit heeft belet<br />
ééNEN DAG LAATER.
C 55 )<br />
trouw aan plicht en deugd den naam van EERLYK<br />
MAN uit deeze Staatsorcaau nebben gered! dat niemand<br />
met den affchuwelyken naam van terrorist worde<br />
gebrandmerkt, dan alléén die geenen, die hunne<br />
macht misbruikten en dezelven door onrechtvaardigheid<br />
en inbreuken , op de rechten des Volks<br />
en deszelfs Conftitutie hebben verdient ' Dat<br />
OU AL HET WANTROUWEN OPHOUDE , HET GEEN BURGERS<br />
EN BRuEDERS IN HET HARNASCH HEEFT GEBRAGT! Dit<br />
ZY ONS DOEL, _ dit is voorwaar het doel van den<br />
eeuwig merkwaarden dag, die het Vaderland heeft<br />
verlost! NIETS , — NIETS ANDERS word door die proote<br />
gebeurtenis beoogt, dan<br />
i°- AAN HET VOLK HET VOLLE GCNOT VAN DES-<br />
ZELFS CONSTITUTIE TE BEWAAREN, EN AAN HETZELVE<br />
DB KEUZE VAN ALLE VERTEGENWOORDIGERS TOT HET"<br />
WETGEEVEND LICHAAM TE VERZEEKEREN.<br />
2°. Her ONRECHT VAN HET VoAttQ GOUVERNEMENT -<br />
E!» DESZELFS TROUWLOOSE EN EERVERGEETEN AGENTE*<br />
WEDEROM GOED TE MAAKEN, door elk tot hetftemrecht<br />
bevoegde Burger ingevolge de Ccnftituttóneeie bcpaaling<br />
tot het Jlemrecht te authorijeeren:<br />
3". DE CONSTITUTIE TEGENS BENEN ONWETTIGEN<br />
6P3TAND EN ALLE VERDERE FcH 0KK N TE BEVEILIGEN'<br />
door alle fcem bevoegden in de Grondvergaderingen<br />
telaaien.<br />
toe',<br />
0<br />
4°. DE HBERSCHAPPT AAN ALLE FACTIËN TE ONT<br />
WRINGEN door bet volk, zonder „nderfchdd enmet dete<br />
metdoening van verouderde en febade/yke gevoelens<br />
volgens de Conft.tutie in da Grondvergaderingen tg<br />
verdénigen. —<br />
S . EEN ENERGICQ GOUVERNEMENT TE VERKRYGEN<br />
waarin net mannen, die aan eenige te lang geduurd<br />
hebbende party en factiezuebt verkleefd zyn, en den<br />
twist zieken loon geeven, maar waarin elk'deugdzaam<br />
weldenkend Borger zyne veiligheid en zynen verdcediger<br />
ziet. *<br />
6°. ALLE RKEDS GEPLEEGDE INBREUKEN OP DE<br />
CONSTITUTIE TE HERSTELLEN , en dus doende dezelve<br />
ongefebonaen tn werking te brengen.<br />
7°. DE MAGT en de CONSTITUTIE VAN HET GE<br />
MEENEBEST , OP ONWRIOAARE ZUYLEN TI VESTIGEN .<br />
DOOR
( 57 )<br />
»©0R DE MEERDERHEID VAN HET VOLK MET HET Go*t<br />
VERNEMSNT TE VERéÓNIGEN, EN ALS EEN EENiG MAIÏ<br />
TE DOEN PAL STAAN<br />
Den 19 Juny ,1798 De VRIENDEN van ORDE en<br />
CONSTITUTIE,<br />
""EEN"WOORDJE TOT STICHTING,<br />
O V E R<br />
den iaden Juny.<br />
Juicht niet te zeer booze Oranje klanten! — fchreeuwd<br />
geene victorie flcgte hoofden der foederalisten en ariftocraten<br />
- ver!heugdU niet te veelgy listige hoofdmannen<br />
der Gvtneenebestgezinden! — ftaat af van alle dolzinninge<br />
Plans gy Ulcrarevolutionairen; verderffelyke Anarchisten<br />
cn laage ambtbejagers „ — kittelt Umet<br />
geeneiedelebyzonderehoop,van een fact.icufetriomphi<br />
Gy dweepzieke aanftookers der twist entweedragt, - het<br />
zal u allen misfen. - Het zal deeze reis geene party-verwisfcling<br />
zyn. - de factiën moeten ophouden, - net Vaderland<br />
is 'er te lang door verfcheurd en dc Revolutie van 1795<br />
daar door te zeer miskend geworden, — betoond<br />
dus allen veel liever door weimeenende en oprechte<br />
daadan, de Eendragt natejaagen en iaat dc Rechtvaardigheid<br />
uwe leidsvrouw, zyn , zo als zy de<br />
lydftar van 12 Juny is en zal b'yven , al waare het<br />
ook, dat gy allen zamenfpanden, om ook al wederom<br />
den 12 Juny, als den 22 January, zonder hot<br />
g.'wenschte en noodzakelyk uitwerkfel te doen zyn.<br />
Neen! Neen! verre van daar! gy vleidt U te veel en<br />
allen van wat party zy ook geweest zyn, die zich<br />
verbeelden, dat eene fchadelyke toegeeffelykheid tegen<br />
de, wet aan, of tot verdeeling van dien zoude gelden<br />
— 'Er zal regt doorgegaan worden, zonder ter<br />
rechter of ter linker zyde a/tewyken — cn alzo<br />
za] dc 22 January ,met de daad door den 12 Jury<br />
bevestigd worden. — 'Er zal goene willekeur<br />
plaats hebben , geene fnoode inquifitic op iemands gevoe'ens<br />
gefchieden, welke met niets dan met geweetensdwang<br />
gelyk ftaat, die onze Voorouders altoos ten affchrik<br />
hadden; - Niets, dat naar willekeur zweemd,<br />
en waar door de 22 January in een dag des onheils,<br />
in plaats van des heils byna was verkeerd, ja, voorzeker<br />
het ongeluk van het Gemeenebest zoude vol-<br />
G 3 maakt
waakt hebben, als 'er geen rade Juny tusfchen Beide<br />
gekoomen was, za! mogen plaats hebben. Aan alle ongerechtigheid<br />
zal dus een einde zyn ; - en Wêe hem , die<br />
van wat parthy ook, door woelingen noch aanhang zoekt<br />
te maaken, hy zalzvn ftV ,f vinden ! - DeS'aatsrcgHinozal<br />
hem als een on Mr.Sref kind befchouwen, en aan<br />
d 2 Wet doen gehoor saamen, — Welaan! dat die<br />
Staatregeling uwe onftfteadM** en zuivere betragtmg<br />
zy, — en fchaar U Diëten allen te zaamen al-<br />
Zo om het Akdur der Conftirutie, als één éénigMan,<br />
©n zyt zeker dat dc toelaating en getrouwe uiioeffenmg<br />
ook omtrend het Stemrecht bv uw Imermediatr<br />
Bewind, aan de orde van den dag is, zonder te<br />
zullen dulden, dat eene eigendunkelyke of twist en<br />
tweedragt ftookende uitleggmg hetzelve uit zyn ver-<br />
. Band rukke, het zy om het fchadclyk te doen zyn,<br />
het zy om het te verdeefcn: - neen , vo gans Art. 15<br />
van den 2den Ticul over de Stembevoegdheid, kunnen<br />
en zullen wel dcgelvk in het Stemregister niet<br />
toegelaaten worden, tk opcbaa'e aanh. meers van het<br />
Stadhouder lyk en Foaderatüf Bcfluur, noch ook alle<br />
bekende yjederftra vers van d' grutte ben-inzelen der<br />
Omwending van 1795. _ Door we k^aatfte doch<br />
niet anders te verdaan is, dm die gronden der -waare<br />
Burgerlyke Vryheid, rechtmaatige Gehkhid en<br />
verééntgmg van algemcene belangens of •welmeencde<br />
Mrtederjchap, tot verfterking van dan band van Eendragt,<br />
welke een Staat alleeu kan gelukkig maaken,<br />
en voorfpoedig do-m zyn en het beftaan van een Gel<br />
meenebcst volftrektelyk vordert; - dat dit aller wcrkingzy-dat<br />
hier toe allehanden en harten op eene ongeveinsde<br />
wyze zich veréénigen, cn dat zo veel mooo- elyk<br />
door vcréénigde kragten alle bedoelingen en werkzaamheden<br />
tc keer worden gegaan en werden te leur geile<br />
ld of geftraft, waar door het heilig oogmerk van<br />
den nefen Juny zoude kunnen misten. Hy is<br />
geen goed Burger, die hier niet voor waakt, — hy is een<br />
Verdcrver van het Gemeenebest, die op deeze wyze<br />
ook hier in niet getrouw is, en de heilzaa<br />
me oogmencen van het Bewind op eene deugdzaame<br />
manier met helpt bevorderen — dit doende zal 'er<br />
•ok geene vreeze voor eenige fleste keus zyn, want<br />
ieder Burger beloofd toch op de plechtigfle wvz-,<br />
dat hy na zyn afkeer van het Stadhouderlyk Befiuur,<br />
> bet
C 59 ><br />
het Foedcralismus, de Ariflocratie en Regecringkotheid<br />
neiü.gu te hebben, ,, dut hy nimmer zjnen<br />
j, Ster/i zal g-even 'aan iemand, wien hy houdt te<br />
z-jn ee.i t o > ftandc van bet M •dhoitderlyk o/ Foe.~<br />
deratie • jStfiaur, van de Artftocratie o; Kcgcc-<br />
„ r'rug-j-heid, — dit verkort liy OP ZYNE BUR-<br />
„ GKR TROUW! — en wanneer zag men- ooit Ba-<br />
,, tu^ljche burgertrouw in O trouzv verkeeren ?" —<br />
nimmer — zyt' dus alun gerust — en gy zult het<br />
zeggen bevestigd zien in medio lutisjimus ibis!<br />
Middenmaat houd fhat.<br />
D E P O R T E F E I U L L E .<br />
Het is een Xait, niet minder dan van vier a vyfm<br />
alho dert duizend imorüoenen, a Veertig groote»<br />
fclk, maar de kaart is nog niet geheel gedebrouilleert;<br />
-men is aan het wasfehen , —de Preconfulzw zyn geest<br />
J.-ucange, de Emisfarisfen, Jan Eikenbioek en Ebcr*<br />
/tem, OOK Durisje van Leeuwen, worden allen als<br />
D ei cnooten van dien handel opgegeven , — de groote<br />
h'ide ook ai een partje; — het is een fpel van den<br />
Drommel! —Niemand zou hetbynagelooven , dan nog<br />
een poosje geduld, fehoon het geen dat verlooren<br />
is, door de fuik is gegaan en nimmer te regt zal<br />
komen, daar toeh niets, is, (zegt het fpreekwoord)<br />
verliest de Keyzer z }n recht. — In het groote boek<br />
van Just niaan, leest men wel, qui non habet in aere,<br />
tuat in pellem— dieniet In den buidel heeft,<br />
moet het met : den huid boeten; dan met dit a.les<br />
het Vaderland win daar by niets; -het hooy is op<br />
endekoe doodl • «N VOORBEELD TE STELLEN ISEGTBR NOOD,<br />
ZAKELYfcen aan de goede gemeente , de weezensen der»<br />
zeiver bedryven te leeren kennen , eene dubbele<br />
plicht. — Het Intermediair Uitvoerend Bewind<br />
geeft hier van ook een loffelyk blyk, — de uitgaave<br />
der authentieke /lukken by von Chef, in den Haage<br />
bewyst dit, en de VLIEG recommandeert daar van<br />
de leezing en zal die tn de verdere by2onder;ieden,<br />
zo der Portefeuille, a's andere Historietjes ten fpoedigften<br />
tragten te il-lustreeren cn de ondeugd in alle<br />
haare affchuwelykhcid tot verlichting van zommigen<br />
der misleide Gemeente, die nog door de fatellitet<br />
van den Engel des verderfs zich te jummorlyk laaten<br />
bloed-
C 60 )<br />
Mnddoeken, en den afgrond niet fchynen te willen<br />
bewerken, waarna zy van den fteilen rots waarop<br />
ey zich bevinden, ftaan neder te ftorten , van tyd<br />
tot tyd voortgaan, in het helderst licht te fteilen.<br />
De Gemanqueerde Licutemnt General VAN HELDEN<br />
ie Amp.erdain! „ en de braave Lieutenant General<br />
DAENDELS, aan de Helder " DISTANTIE genoeg vt,or<br />
élken laagen veinsaart, en een ronden kaerel. — Ei?<br />
Ei! General Major, van Helden! wel bedagt, —<br />
twee daagen vooruit vertrekken, eer dat de Deferteur<br />
uit Vaderlandsliefde u kon onnnoeten, gy hmde<br />
het daar niet langer houden!! dat is knap — dat is<br />
een ftaaltje van beleid en dat is opper b'^t gefrank/ortanijeert!<br />
— nu het zou ook al te tmprovu geweest<br />
zyn — gy zyt ook te goede t riend van Daendels, otn<br />
hem zo op een wthoek Sans ceremonie te willen wederzien<br />
, — evenwel gy zult hem in de groote Costum<br />
•onder de oogen moeren komen. Plicht eischt<br />
het — en kyk. als je het dan wel maakt, dan zal je<br />
genade, ja genade zonder-vetdienflen hebben, en moge<br />
lyk om het verdriet zo wat te verzagten , een tourtje<br />
naar Spa kunnen doen , — evenwel hoe gv 'er ook af-<br />
£omt_, gy nebt hy de vh'eg nog een klein Commcntarièetje<br />
van uzve Heldendaaden te goed het is reeds<br />
dn het vat cn zal niet zuuren — een mensch is geen<br />
iieest, die wat verdiend moet wat hebben — en gy<br />
zyt onder Primus f en met den fcr.rceuwenden Bataav,<br />
Hernn Starost von Meyern, Provifioneei Logementhouder<br />
in de militaire Provoost — fpicelt U G me-<br />
•3-aal Major! — denkt aan net fpreekwoord , hedie mihi,<br />
•cras tibi — wegt U voor f-baudc — en zyt op Uive<br />
hoede —de justificatie is bezwaarlv: —fchuïdbekennen<br />
lest — en beeterfebap beloven uw zaak uw Brief, die<br />
•gy aan het geweezen Committé van Juftitie te Amftcr-<br />
D E<br />
CONSTITUTIONEELS<br />
-yr ir x in* tfrï.<br />
T JU 2L Jüd TOTd<br />
E L K H E T Z Y N E .<br />
zyn band zal tegen allen zyn, en de<br />
band van allen tegen hem.<br />
i ÜJAELS Leenfpreuk.<br />
Ter Nagedachtenis van den Ferreezen JANUS.<br />
X I et<br />
Compliment, dat de VLIEG bereids eenige»<br />
tyd aan den Verreezen, doch nu afgetreeden JANUS ,<br />
voorneemens is geweest te maaken, mag zy thans<br />
voor alles, niet langer uitftellen, namelyk: ,, dat hy<br />
eeven als Zaliger Vader Ludeman, de" Prornosticatcurs<br />
van deeze eeuw in zyn affcheid eer aatdoct, en<br />
viel verdiend heeft,''' hoe zeer hy de cataract van al«<br />
Ier oogen niet heeft mogen ligten, zo min als d.;<br />
Doofheid en ftomheid geneezen van zo veelen, die<br />
«pzettelyk fchynen gezwooren te hebben aan eene<br />
verouderde kwaal te'blyveo door laborecren, en noch<br />
geneesmeester willen hooren, noch geneesmiddel èn<br />
gebruiken, — dat zy dan door hun eigen toedoen<br />
Be volle kragt der Prognosticarie gevoelen ; deeze<br />
namelyk, die hy onder zyne korte Jpreukin nagelate»<br />
heeft, en wel de 7c en 1,5c.<br />
7e. Benydt het Lot der beibeezems niet, wanneer<br />
de Scheonmaakerstyd daar is, wam het is bun loon ,<br />
om na de reiniging uitgeworpen 1$ werden.<br />
15e. Neemt geen voorbeeld aan hen, die vosr bit<br />
. H e£tn-
ogenblik keven, en Jaaren leevens in de Waap-fchaat<br />
fi ellen. —<br />
6<br />
Na deeze verfchuldigde pligtpleegïng, dagt de<br />
VLIEG, needen bet keven en bedryf yan den gerappeileerden<br />
Charles de la Croix, geduurende zyn aanzyn<br />
in dit gemeenebest te vermelden en nategaan,<br />
dan zy word hier in op het alleronverwagts geftoord,<br />
en moet de voorrang geeven aan den"Jongen<br />
Deplomatifchen DE DEM, die juist zo te pas, by de<br />
yerfchyning zyner byzondere misfive, van zyne misfie<br />
in den Haag te rug komt. —<br />
I X T S<br />
Over oen Briev' van den Jongen Diplomatifchen<br />
DE DEM, als een authenticque bylage<br />
N. t. uitgegeeven.<br />
ja , Jonge diplomatiek —! de VLIEG mag u niet<br />
voorby gaan, — gy hebt wel een flimmen advocaat<br />
en Procureur aan JUPITER cn zynen meesterknegt<br />
den Politieleen Blixem gekreegen, -— hy wil met eere<br />
uwe zaak nog verdedigen, — en hy doet dit zo Hout<br />
*^ zo loos, — zo wel uitgedagt, als immer eenig<br />
advocaat van kwaade zaaken voor den besten loongeevende<br />
Client gedaan heeft, — dan JUPITER, (*)<br />
en<br />
( ) JOTITEK! JUPITER! uwe Colère ftast U lelyk -- laat<br />
het U gezegd zyn — gy zyt wel vry - - maar het Onweeder<br />
is nog niet voorby —* maakt het niet te boos - men<br />
gaat U nsa, men weet dat gy de knnst verftantUinallebogten<br />
te draaijen -- dat gy afgerigt zyt — men is meer dan<br />
immer onderrigt — gy zyt geteekend — en nien houd voor<br />
een zekere les •-- zich voer de geteeieude te wagtcn • —<br />
denkt niet, dat uwe reekening reeds gefaldeerd is, 'er is<br />
nog veel openftaande - houd U gemnkkelyk en te vreeden<br />
en mankt geene politieke mefure noodzaakelyk! — WAAK-<br />
2'AMHEID en POLITIE zyn aan de order van den dag —-<br />
TERUBILlS MULTIS, CA VETO MULTOS , die andoren zoekt<br />
fchrik aan te jaagen, heeft op zyn beurt te vreezen —<br />
het zy U ter waaïfehouwing zzzegd.
C 63 )<br />
en de VLIEG verfchillen hier hemels breedte van ger<br />
dagten, — JUPITER zoekt U eere lil te verwerven,<br />
Cn de VLIEG Kan niet dan de hoogfte onbedagtzaamheid,<br />
onervarenis en ongefhiktheid tot eene behoorlyke<br />
dtplmatifche behandeling van Staatszakken in uwen<br />
brief aantetreffen, — zy zal U om uwer jongheid<br />
wille en weinige ondervinding, met alle mogelyke<br />
zagtheid behandelen, in hoope van beeterfchap, en<br />
dat gy voordaan naar geene groote zaaken ftaan zult,<br />
waar toe gy niet bereekertd fchynt, — immers voor<br />
als nog niet. — Eene vorige Ambasfade had U moeten<br />
leeren, — dan de VLIEG wil. geene oude Koeijcn<br />
uit den floot haaien , — het is haar niet te doen oni<br />
u perfoonlyk te terrasferen , hoe zeer uwe onvoorzigtigheid<br />
cn ligtvaardig gedrag in deezen hetallczins<br />
verdienden, — neen! zy wil gaarne alles met den<br />
mantel der liefde bedekken , cn weet. dat het met<br />
ongewoon is, dat dikwils jonge Lieden boven hun vermogen<br />
z>ch door eene overdreevene ambitie laat en vervoeren<br />
, en alles willende begeer en, dikwils alles verliezen,<br />
— het oud H jllandsch fpreekwoord moogt<br />
gy u ftceds wel herinneren , die het onderfle uit dq<br />
kan wil hebben, valt dikwils bet lid op de neus, en<br />
hier meede ter zaake:<br />
De VLIEG hoorde naauwelyks de zo luide aanmerkingen.<br />
— Wat wil toch deeze briev^ zeggen'l het<br />
ware beeter, dat dezelve agter gebleeven was,<br />
men zal onzen Bondgenoot daar meede geen plai zier<br />
doen, men moest ze in allen gevallen niet in zyn geheel<br />
gegcevcn hebben, — zy doet weinig af — ze is<br />
niet genoeg verflaanbaar voor den mm onderrigtea<br />
vriend des Volks, en wat dergelyken meer zyn, —<br />
zy hoorde dit alles naauwelyks met zeer veel ophef<br />
aanvoeren of zy dagt, — boel... wil men dan eeuwig<br />
dwars in den weg ryden ? — moet men dan altoos<br />
het beste oogmerk laaken?. — Zy' overwoo°- alle<br />
die vlugtige berispingen — ging het Canaal na ,<br />
waar uit die voortkwamen, — den morrende geest<br />
der belfche Wcerfirecving des goeds, waar door de<br />
fatelliten van den Engel des verderfs nog gedreeven<br />
worden, — zy vond dat geene dier oppervlakkige<br />
H 3 be-
C 64 •)<br />
bedenkingen eenigen klem hadden , dan alken de<br />
taaste, — zy vond dus, dat de inhoud van dien<br />
bnèv' en de z'aaken daarin voorkomende eenige opheldering<br />
verei.schten, cn dat als dan derzelvcr publiciteit<br />
van dc eerste noodzakelykhcid was en wel<br />
d.gelyk alle nuttigheid bevatte , — zy overtuigde<br />
Zich, dat in het algemeen in deezen bnev' aan den<br />
dag gierden gelegd, de volgende boofdzaaken, die<br />
liet ichaldig bodryf, der meerderheid van- het uiteen<br />
gedreeven onwettig directoire klaarblykelyk zo in dc<br />
oogci des Bataaffcnen Volks, als by de groote Natie,<br />
den bestem bondgenoot va\ dit gemeenebest, in het<br />
helderst licht (lellen , — als: —<br />
ï°. Dat men zendelingen employeerde , die wel<br />
vc;rc van dc belangen van het Volk te behartigen,<br />
alléén dc byzonderc grootheid op het oog<br />
hadden, cn tevens derzelvcr ongefchiktheid,<br />
onervarenis cn onbekwaamheid by den eerltén<br />
ftap reeds verraden — cn niemand zal dit immers<br />
hier in eenen Jongen Pedem kunnen betwisten<br />
— de VLIEG althans zal het nader tragten<br />
aan 'te toon en. —<br />
Dat unen op eene fchandclykc wyze dc waare<br />
grootheid der beide Natiën zich niet ontziet te<br />
ontluisteren, als of dezelve dc regtvae>-di"heid<br />
haarcr goede zaak, en de wecderkcerife fenieene<br />
bclangcus door de onbctamelvkftc getdyerfpi!lMggn<br />
en omkopingen, immers van de<br />
zyde ^ des Bataafichen Volks nodig hadden ti<br />
verzekeren. —<br />
3*. Dit aüezints blykt, dat' deeze ver//>illin^en en<br />
voorgewende omkopingen écniglyk ten oogmerk<br />
hadden, de verdere voortgang "van een Schrikbewind<br />
te ftaaven, door dc energie en goede<br />
trouw van het Franfebe Gouvernement te willen<br />
furprenceren — en het zelve door verkeerde<br />
roorftellen om 'den thuin te leiden en te bedriegen.<br />
—<br />
4*. Dat men de ontécrende laagheid heeft, allezins<br />
onwaardig aan eenen Zendeling van het Bataaffi<br />
he Volk er, hoogst te kort doende aan de<br />
waar-
C «5 ><br />
Waardigheid en verhevenheid dier groote Natie,<br />
waarmeede het zo naauw geallieerd is, om eene<br />
vrouw in het (pel te willen brengen - en op<br />
haar friet zich eene beoordeeling te veroorloven?<br />
die met alle kiesheid ftryd _ eene<br />
Vrouw , die hoe de jonge DEDEM uit byzondere<br />
zjtbaare partialiteit of om andere redenen<br />
die nfet moeielyk te gisfen zyn, ook over h a ar<br />
denke , nochthans haare verdienden heeft, en<br />
door de eigen woorden van Dedem beweezen word<br />
niet zo veil te zyn , als hy onervaaren zendeling<br />
zich durft voordellen - veel min zoo gemakkclyk<br />
tot zwygen te kry^en was, daar zy<br />
met recht mogt fpreeken over fchurken. die men<br />
5° SrSnfcIe Gemeenebest voldrekte.yk eene<br />
vereeniging wil - en het gehoor geeven aan,<br />
zo zeer a s den invloed van Vreemdelingen, gelyk<br />
een DUCANGE, ISMENARD en diergelyk Schmm<br />
hoogst fchadelyk vond - Ja, ceven als alle brave<br />
Lieden in dit Land, Htt fcbtnUn van vertrouwen<br />
aan opentlyk bekend /taande Bedriegers,<br />
hoogst afkeurden - en wien lust het de veragtelyke<br />
rolle optemaaken, van hun, die tot dit<br />
Ras behoorende, het Direftoriaal gebouw dage-<br />
]yks als belegerden — men zie den hoop flegts<br />
rond en het zal niet veel moeite hebben om<br />
m[s té tasten. — Het vervolg dezer Aanmerkingen<br />
in N 8 °P aanftaande Woensdag;<br />
6 ^<br />
Zo! zo! GENIE IN GROOT FOLIO!!! TE REGT<br />
ZEGT HET OUDE SPREEKWOORD,<br />
NIEMAND IS DIK OF GROF<br />
OF HY WEET WEL , WAAR OF !<br />
Wel' wel! Directeur Generaal VAN HOOF! is<br />
het mogelyk gy ook al onder de Mannen van den<br />
Das-' onder de Mouches! — goede oude ful! hoe<br />
kwam je 'er toe? de kerfftok was immers buiten<br />
E vol genoeg - dat werk tc Hasfelt en eenige<br />
' verfpüdc penningen aan onnodige of min noodzakc-
C 66 )<br />
op C<br />
*f^« e<br />
e n o e<br />
Tt" * S ^rantwoor-<br />
bV -de meerd rhe i van L<br />
W y<br />
r'<br />
A ^ f e W in degoede ' atfe Te'T^H<br />
0 m U<br />
aandeedt, v£ „TcoZ V ,° u ° ^<br />
xoo waardige nlsatl ;„ i ^' «Bt.Welfc eene<br />
maakt, onf ^ Uk<br />
'<br />
van ze-en XJ-*7 V ,~,<br />
1 K z a l e r<br />
•»« meer<br />
Kïf &S ^r^W L<br />
^^ ae<br />
'Potterny,<br />
1,1 U w e n<br />
ë „ n n f V toeftand meer té<br />
^gno.sftfcee.-d hebt toen gy v e r l & y<br />
n^'<br />
tweemaal vic^n-twlntig uuren, voodl 11' P>£<br />
taal DAENDELS t e ru» was Vl? ^ / • ^<br />
E-n COCR, R! E C N COUKTE^T^DE p E o r n N c r i r<br />
!? «T" K<br />
A A<br />
* «nu? * voorUopc^lTgl<br />
wan-
C «7 )<br />
vangen — hy vertrekt in aller yl, Sauf een Paspoort<br />
met, niet minder a]s twee Kisten met hier gemaakt<br />
Zilverwerk! — geen gering Cadeau — nu! 17»<br />
moment d* patience! — "en het heerlyk employ der<br />
Geldmiddelen zo tot byzonder als quafie algemeen<br />
belang zal blyken _ den 12 Juny gezeegend zyn,<br />
de bewerkers" van dien dankbaarlyk erkend, en de<br />
tegenftreevers des heils met de diepfte veragting en<br />
Verfoeijing overlaaden worden — GOD BLESS THE<br />
PEOPLEÜ — God zegen het Volk! — Heil —<br />
fe ' - — > i. .<br />
Burger ROMYN uwe byzondere cordaatheid in net<br />
aitgeeven van de Vlieg, eischt ook eene kleine<br />
tnention- — met de Stukken zal die voor het volgende<br />
geflagt bewaard worden — nu het is Uw ichu.d<br />
niet — maar evenwel Uwe zonderlinge Vaderlandsliefde<br />
mag niet onbekend blyven. —<br />
De Burger^ToosjES blyft in gedagten — ook alle<br />
Camelions<br />
V O L K. S - Z A N G<br />
B T<br />
H E T V E R T R E K<br />
V A N<br />
BEN KRÜÏS^DRAAGER,<br />
Op de Wys: ünitit Soixante Mille franc — (ook<br />
op de hollandfche wys van iefVacrcld is in repenrter.)<br />
"^^"AARTWEL myn Vrienden! ja VAARTWEL!<br />
Hier is 't IU maar geen Kinderfpel . . .<br />
En dit wil my niet frnaken! Ibis.)<br />
Dan , al dat heerlyk Hollandsch Geld .<br />
Zo rechts en lings my toegeteld . . .<br />
Dat kon my meer versmaken, (bis.)<br />
Ban,
( « )<br />
Dan, dat men my op flel en fprong,<br />
Uier zo uit al myn glorie drong . . . .<br />
Dit wil my maar niet (maaken —• {bit.)<br />
Gewis, veel liever was 't my; dat<br />
'k Nog aan 't Uitvoerend Zuiglam zat....<br />
Dat kon my meer vermaaken — (bis.)<br />
Die knaap met zynen blanken kling,<br />
Wiens blik my zoo met fchrik beving....<br />
Hy zal my nimmer fmaaken • (bis,)<br />
O! ware onze aanflag toch gelukt<br />
En hy voor 't zwaard eens beuls gebukt<br />
Dat zou my meer vermaaken {bis.)<br />
En nu heeft ook die ryke meid<br />
Haar hand aan zeuntje lief ontzeid ....<br />
Dat wil my ook niet fmaaken (bis.)<br />
*k Vertrek, 't is waar, met vry wat poen<br />
Ach! was het flegts met goed fatzoen....<br />
Dan zou 't my nog verraaasen. (bis.)<br />
En zo men nu, my armen vent,<br />
Ook nog eens naar Cayennn zend ....<br />
Dat zal my gausch niet fmaaken — fbis.)<br />
Dan hoe 't ook zy... 'k gaa heen... VAARTWEL 1<br />
fcÏYN VRIENDEN, V is VERLOOREN SPEL....<br />
Dat and f en WYS moet maaken —- (bis.)<br />
Den 18 Juny 1798.<br />
Gezusters VRY en BLY.<br />
(N. 8. zal aanftaande Woensdag, werden uitgegeven )<br />
Te Amfterdam, byH MOOLENYZER,<br />
Boekverkooper in de Pyiikeg.
D Ë<br />
COMSTITUTIONEELE<br />
Y. JU JL J&i<br />
W:> 8.<br />
E L K HET ZYNE.<br />
Ende zyn hand zal tegen allen zyn, en de<br />
hand van allen tegen hem<br />
is M A E L s Leenjpreuki<br />
A Ivorens de VLIEG vervolgt met den Brïevvandert<br />
jongen Diplomatieken DEDEM , die reeds zyn oncflag<br />
verzogt en gekreegen heeft, een ftap, dewelke den<br />
jongeling in tyds en ter regter uur gedaan heeft, want<br />
wie zag toch niet de onmooglykheid, dat hy in eenige<br />
publieke of byzondere zending konde toegelaaten<br />
blyven — wekte het niet veel eer, na deeze<br />
openbaare blyk van zyn wynig, zo niet geheel ongefchikt<br />
gedrag, elks verbaazing op, hoe immer het<br />
vernietigd Uitvoerend Bewind zodanig een zendeling<br />
liadde kunnen gebruiken, om te Parys de gewigtige<br />
belangens der Republiek waarteneemen , waartoe een<br />
Man van ervarenis en ondervinding en eene bekende<br />
onveranderlykheid van beginzelen verëischt word;<br />
dat toch elk aan den Jongen Dedem zal ontzeggen; dan<br />
hiervan nader — thans is het belang van het Vaderland<br />
boven alles, dat de goede Gemeente tot haare<br />
Keuze zich voorbereide — dat zy de uitterftens befthoed
C 70 J<br />
Iioedzaam vermydde, waar door niet dan eene vernieuwing<br />
van twist en tweedragt zoude kunnen gebooren<br />
worden , dat zy dus niet dan oprechte en<br />
getrouwe voorftanders der Conftitutie kieze, immers<br />
de zodanigen, waarvan zv zulks mei het beste vooruitzicht<br />
en ter goeder tróuwe verwasten ka;; — dat '<br />
zy die brave, die eerlyke, die onbezweeken Patriotten,<br />
die waare en gelouterde Republikeinen opfpeuren,<br />
d i e tot hier toe mogclyk vergecten of verftooten<br />
zyn, om dat zy of met de menigte niet mede<br />
fchreeuwen, of in de oogen van deeze of geene der<br />
beurtelings geheerscht hebbende parthven. geene blinde<br />
inftrumentcu van derzelver onderfcheiden, het zv<br />
eigenbe'ang of regeerzugtige oogmerken, het zy eigen<br />
grootheid of ambtbejaging, verraadendc neigingen<br />
, wilden zyn.<br />
b<br />
De VLIEG was juist bezig op dit onderwerp haaren<br />
aandagt te vestigen, wanneer zv de volgende ge-<br />
dagten , n<br />
een gczelfchap van VRIENDEN van ORDE-<br />
« CONSTITUTIE hoorde uitten, welke zy zich onverwyld<br />
vcrphgt vind medetedeelen.<br />
il* »«•! »»»<br />
IETS O\-ER DE AANSTAANDE VOLKS KEUZE-<br />
B A T A A V E N . '<br />
Wanneer wy in een tyd, dat eenige Despooten '<br />
de teugels van het Gouvernement, in hunne zwakke<br />
handen hielden, en begocheld door heerschzun dl<br />
•naauwelyks aangenomene Conftitutie verkrajrten • »„<br />
agter het masker van Vryheidsliefde en Volksgezindheid<br />
de_ Rechten van de Maatfchappy vertrapten en<br />
hunne e.gen hoogheid vestigden, _ wanneer wy i*<br />
dat akelig tydftip, met gevaar van ons leeven ü tor<br />
riepen: VOLK LAAT U NIET VERSCHALKEN.' waarom"<br />
zouden wy dan nu zwygen? daar de bloeddogen<br />
m den kuil zyn gevallen, dien zy voor de recht<br />
geaarde Bataaven groeven Hoort dan na de beede"<br />
van ons, die n^ets anders dan uw welzyn, dan het<br />
ge-
C 7i 5<br />
weluk van ons Vaderland bedoelen, wantrouwt de<br />
ftem der Braaven niet, die U nogmaals toeroepeni<br />
ZIET OP DAT GEEN WAT GY" DOET!<br />
De groote dag, dat het Bataaftche Volk zyn opperma°t<br />
zal uitoefenen ~- die nadert! mogt die dag,<br />
elk Uwer doordrongen van liefde voor de Maatfchappy,<br />
doen afzweeren, alle party haat , gehoor geeven<br />
aan dat geen wat het Vaderland van U eischt, mogt<br />
die dag elk uwer bezeffen, dat van Uwe keuze, op de<br />
weivaart en het geluk van het Gemeenebest, van U<br />
zeiven en van uw huisgezin afhangen, — dat het<br />
van U zal afhangen, alle onheilen en rampen , waar<br />
aan gy zoo lang waart blootgcfteld, voor eeuwig te<br />
verwyderen, — gelooft ons, oppermagtig Volk! het<br />
is niet genoeg, dat door eene Conftitutie de fundamenten<br />
tot 's Volks heil zyn gelegd, & neen! de<br />
deuodelyke en welberedeneerde uitoeffemng van uw<br />
Stemrecht, legt de waaren fundamenten , waarop hetzelve<br />
moet worden opgericht, want die geenen die<br />
gy kiest, zonder jui t openbaar de Conftitutie te verkragten,<br />
kunnen door de uitleggingen die zy daarvan<br />
oeeven, evenveel onheiLftigten, als die geenen d,e<br />
al aanftpnds na derzelver aanneeming, als onbefchaamde<br />
Ufurpateurs de vergruizing van uwe Rechten berokkenden,<br />
en den fpoedigen ondergang van het Republicanisme<br />
aankondigden, daar nu het Uitvoerend<br />
Bewind door derz-lfs Publicatie van den 2sfte dezer t<br />
de o-roote tydvakken onzer Revolutie reeds naar waarheid<br />
heeft omfchreeven, en gy ligt in uw geheugen<br />
zult tefug roepen, hoe onverandwoordelyk en ftrafbaar<br />
in de eerfte en tweede Nationaale Vergadering,<br />
met beuzelachtigen en nuttelooze voorwerpen, de<br />
kostbaareu Nationaale tyd wierd verfpild, ja met verdervelyke<br />
vooröordeelen wierd geworfteld, en eindelyk<br />
in de Conftitueerende Vergadering wel dra eene<br />
factie zi°- vormde, die door woestheid en heerschzugt<br />
gedreeven, al wat recht, billykheid en Taalkunde<br />
mag genoemd worden, veragtende, door tallooze<br />
en ongehoorde dwaaze kuitenfpoorigheden den<br />
Reuzen arm van eenige groote mannen wapende, om<br />
dezeive te verdelgen, zoo zal het 'er alleen op.aan-<br />
9<br />
Ha aau-
C 79 )<br />
aankoomen, U de klippen aan te toonen, waaraan'<br />
op me uw uwe welvaart fchipbreuk zoude kunnen lyden<br />
, ingeval gy dezelve niet wist te vermyden L<br />
het zal 'er alléén op aankoomen, woelzieke Intr'kuanten<br />
en gevaarlyke Menfchen te ontmaskeren, en<br />
van allen, invloed te berooven, door dezelve in wel<br />
getroffene Portraiten aan U bekend te maaken —<br />
Wagt U dan voor die befluitelooze, en in fchyn<br />
voorz.gtige weezens, die nooit een ftap voor of ao-.<br />
ter uit deeden, wier gevoelens altyd een raadzel<br />
bleef, _ z y z y n egoïsten, het Vaderland is voor<br />
hun een poppegoed, en het Volk een. niets beduidende<br />
masfa, d,e zy even min agten als beminnen. -<br />
Wagt U voor die Camelions, die naar believen met<br />
ahe kleuren pronken, en gelyk het riet door de zwaklte<br />
wind heen en weeder worden geflim-ert — zv<br />
zyn BeJangzoekers, Ambtbejaagers, zy dienen U eï<br />
net Vaderland met.<br />
Wagt U voor die pragtzieke Nababs, die in rykdom,<br />
wellust en weelde verzonken, een fier hoofd<br />
boven de fmalle Gemeente uitfteeken, den naam van<br />
Burger als de pest fehuWen, - onder hun beftier?<br />
Hebben defchatktsten geene bodems, de Wetten e,/<br />
d i g e V 0 0 r f i a f u i e r i ;<br />
me*—*'<br />
c n h e t V<br />
°lk geene befcherl<br />
Wagt U voor die Ooriphcën cn Schreeuwers óm<br />
overal de eerften willen Zyn/; cn altyd tot uiterton*<br />
overgaan, hun geraas — hnn getier, zoude de kalm<br />
te ,cn eensgezind ieid uit het Gouvernement den<br />
Koephanoel uit het Land, cn het gezond<br />
uit de Maatfchappy verbannen,<br />
vérftanrl<br />
Ja, BATAAFSCHE BURGERS' wagt U voor WYFFE<br />
LAARS , DRAAIJERS en OVERDAAD ZWELGENDP<br />
RYKEN cn SCHREEUWERS, en als een van delwak<br />
ken U raad wil geeven, en U den tallen Burger en<br />
echte Patriot als Revolutionair, Slymgast of Arilia<br />
craat wil doen voorkoomen, volgt damU eisen eê<br />
voel en vraagd U zclven , is het EEN EERLYK<br />
A1AN? — kiest uit uw midden iemand wien „T<br />
kend, EEN MENSCHENVRIEND, DIE DE ARMFN<br />
WELDOET, WIENS GEDRAG EERLYK, WIENS<br />
H0U 5
C 73 )<br />
HOUDING MINZAAM en die DAN EEN VOLKS*<br />
VRIEND I.S Die nimmer door opgeblaazenheid en<br />
trotscnheid zig boven zyn ftaat verhefte, nimmer door<br />
loeke.ooze verkwisting zyn huishouden verwaarloosde<br />
— vertrouw aan hem, die zedig, eenvoudig,<br />
bedaard en deugdzaam is, om uit den uitgeftrekten<br />
kring van de Maatfchappy, die een VERHEVEN CARAC-<br />
TER met UITSTEEKENDE VERDIENSTEN , GROOTHEID VAM<br />
ZIEL, met een BEÖEFFEND VERSTAND, WYSGEERIGE en<br />
POLITIEKE BEGINZELEN , met een DEUGDZAAME BURCERliYKE<br />
LEVENS WYZE wist te vereenigen. — En wanneec<br />
het te verkiezen Vertegenwoordigend Lichaam uit zodanige<br />
Perzoonen zal zyn zamengefteld, zoo zal het<br />
groote werk der Revolutie eindelyk tot heil van het<br />
Bataaffche Volk zyn beflag bekomen — en de Conftitutie<br />
de heilrykfte werking ervaaren.<br />
Nihil rerum mortalium tam inflahile,<br />
Pjtam fama potentiae non fua vi nixae.<br />
Is 'er wel iets ©nftandvastiger van de ondermaanfche<br />
zaaken, als het geen van eenige magt uitgaat,<br />
zo die door geen onwrikbaare kragt uit zich zelvea<br />
gewaarborgd is. —<br />
Dat dan de aan'ftaande Volkskeuze het zelve bewys<br />
oplevere, hoe veel de Eendragt vermag, en dat in<br />
haar de grsotfte, fterkfte en de onbegrensde welvaart<br />
geleegen zy — en geene andere Mannen gekoofen<br />
werden, dan die alzo het Gemeenebest willen<br />
en kunnen opbouwen, en deszelfs zo gedreigd©<br />
Val overkoomen.<br />
HEIL ZY ZODANIGE KEUZE!<br />
Hage, den 30<br />
Juny, 1798. DE VRIENOEN van ORDB<br />
Het ifte Jaar der en CONSTITUTIE.<br />
Conftitutie.<br />
(VERVOLG van de AANMERKINGEN over den'<br />
Briev' van den jonge Diplomatiokcn DEDEM.;)<br />
7». Blykt uit deezen briev' dc onveranderlyke trouw<br />
van bet Franfcbc Gemeenebest om onze onaf ban-<br />
P 3 W
gslykheid te eerbïdigen en te bevorderen, zp<br />
zeer als de bojgfle afkeer van desfelfs Uitvoerend<br />
Bewind om zich met onze zaaken in te laaten,<br />
dan in den hoogden nood, en wanneer het behoud<br />
onzer afhangelykheid , en het onderlinowelzyn<br />
dit volftrektelyk noodzakelyk'maaken, ~<br />
cn dit geval immers is altoos daar, wanneer door<br />
de verkragting der Conftitutie, ook haare naauwe<br />
liasons met ons gevaar loopen verbrooken te worden.<br />
—<br />
8° Is het ;iiet allezins zigtbaar uit deeze Misfive en<br />
het onderhoud met den Prefident van het b'ranfchc<br />
Directoire, den Burger Rewbel, dat de flaauwe<br />
excufen van Dedem weinig invloed hadden<br />
, — dat zy als geheel onopgemerkt wierden<br />
gepasfeerd en de Prefident Rewbel door zyne<br />
weinige attentie, die hy aan de oppervlakkige<br />
cn vulgaire gczcgdcns van Dedem verleende ,<br />
dat het franfche Directoire van de toeftand van<br />
zaaken vry beeter ondfcrregt, en als door daadzaaken<br />
aan , reeds bewyzen had , dat 'de wagen<br />
lier niet regt gong , waaneegen geenen Ministerieels<br />
verzeekering van eenen jongen van Dsdern iets<br />
konde afdoen. — Ja blykt niet allezints, dat het<br />
zelfs den Prefident verveelden hier over zo lang<br />
lastig gevallen tc zyn, of is de vriendelyke buiging,<br />
en geen enkel woord tot antwoord op het<br />
voornaame poinct van dit onderhoud, niet Genoeg<br />
beteekenende, dm Dedem hier zyn Proces als<br />
verlooren moeste agten. —<br />
9°. Is het niet een voorgewende vertrouwelvkheid<br />
welke hier Dedem met den Minister Taillerand<br />
zich vermeet te hebben, en zoekt diets te maaken,<br />
daar hy by denzelven eevcn zo weini"troost<br />
vond als by den Prefident Rewbel?<br />
ïo°. Is het niet duideyk, zo dat elk het vatten kan,<br />
dat de Minister Taillerand, den Jongen Dedem<br />
vry ernstig onderhouden heeft over die onnodige<br />
verfpil.ing daar meer dan een geheimen agent van»<br />
het Bataaffche Gemeenebest reeds voorfienince<br />
in had moeten gebruiken? — Ja is hier niet het<br />
rondfte en duidelykfte bewys, hoe die Mini&te r<br />
aan„
C 75 ><br />
aatfroond , hoe eenige Intriganten het geld deelden*<br />
II*. Is dus deeze Brief niet meede een fpreekend<br />
bewys van omkopingen en geldverfpi Hingen, die<br />
te onpas niet alleen gedaan zyn, maar wat meer<br />
zeot, hoe onder dit pretest alleen eene particuliere<br />
dievery is begunftigd geworden , — de<br />
Historie van de Portefeuille zou die hier niet<br />
mogen in aanfehouw genomen worden?<br />
12*. Is de losheid van Dedem in deefen niet ten<br />
hoogften top, en is het niet ten uiterften laefief<br />
voor het Franfche en Bataaffche Gouvernement,<br />
dat hy, hoe zeer de Menister Taillerand te kennen<br />
geeft, met ronde woorden, hoe men alle omkoeping<br />
en ver/pilling van gelden met den hoogften<br />
weerzin ziet, hy Dedem egter die woorden verdraait<br />
en daar aan regtftreeks een tegen overgeftelden<br />
zin, niet onduidelyk wil gehegt hebben»<br />
— en was het dus niethoogstnodig , dat de eer en<br />
luister van het Franfche en 't Bataaffche Volk beiden<br />
eeven zeer, door de openbaar maaking van deezen<br />
brief gehandhaafd wierden, en aangetoond,<br />
wat de trotsheid zich niet al durft ondervinden %<br />
als zy zich door Ujurpatoir gezag en de ruime<br />
dispojfitie van s' Land> penningen, als boven alle<br />
verantwoording verheevtn agt ? —<br />
S3°. Kan men zien, hoe de geheime /Jgentcn, of<br />
lieden zonder Publiek Caraeter aldaar befchouwd<br />
worden, by voorbeeld, Bode, Eikenbroek, Eberftein,<br />
Dedem en Blaauw niet uitgezonden, dia<br />
immers op hunne beurt elk in een byzondef<br />
Emisfariaat hebben zoeken te brilleeren era voor»<br />
deel te behaalen", eikanderen nu en dan zelfs da<br />
loef zoekende aftefteeken en onderling vliegen<br />
aftevangen, om er' dan nog niet meer van ta<br />
zeggen.<br />
J4°. Hoe Dedem op eene allezins ongepermitteerdfe<br />
wyze durft beftaan , de beste dispofitien van het<br />
Franfche directoire in het hatclykst dagligt voortcdragen,<br />
en de Caracters van Seyes, Gwllemardet<br />
en Lamarqus te ontluisteren en hier in geheel<br />
en al te kort doet aan die egards en betrek-
16 )<br />
«rekkingen, die zo zeer by de acte van Staat*,<br />
regeling op de plegtigfte wyze gewaarborgd<br />
«yn, als by Art. 57 der Grondregelen abfolut<br />
gewild is em de regten der geallieerde mogendèeeden<br />
in allen opzigten te eerbiedigen.<br />
V E R M A N I N G E N .<br />
ANTI-CANDIDE ! ANEI-CANDIDE ! maakt het niet te<br />
grof — Manneken ! uwe Horoscoop is te meermaalen<br />
geligt — dat de BLIXEM des Rechtvaardigen U zelve<br />
niet treffe — of denkt gy dat m n U niet kent —<br />
de hoop blyft den braaven by, dat het Gouvernement<br />
U in het oog houdt — zyt gy niet een der gevaarïykfte<br />
Weezens? voor omkooping vatbaar, is nog het<br />
eringfte van uw ondeugdzaame eigenfehappen —<br />
f<br />
an 'er wel meer van U gezegd worden, als 'er<br />
reeds door uw eigen daaden van U zeiven, als een<br />
beweezen waarheid moet gehouden worden? — gy<br />
moogt 'er vry weer over U nog een Bult lachgen,<br />
als toen gy meende, dat de Ex-Reprefentant NOLST<br />
U een nieuw Westindiesch pak bezord had — jam»<br />
mer dat met uw Amicaal Dorisje de Correspondentie<br />
niet meer mooglyk was, anders kreeg hy zeker esn<br />
•nverwyld billiet.<br />
AAN DE CASTELIIN UIT DE KYZERLYKE KOLFBAAN.<br />
Burger BUCKHOÖVEN , ter uwer Waarfchouwing dienf,<br />
dat wy U raaden, wanneer uwe Gasten eens weder<br />
lust hebben om AL de Gemeenebestgezinden na de<br />
BLIXEM te wenfehen, de voorzigtigheid te gebruiken<br />
Tan uwe Vengfterraamen te fluiten, op dat zig de<br />
voorbygangers desweegeas niet behoeven te ergeren,<br />
daar het tog een beweczene waarheid is, dat ALLS<br />
Oemeenebestgezinde GEEN Schelmen en alle Ultra-Reve-*<br />
lutieenairen juist eerlyke VADERLANDERS zyn; dit 4<br />
GANVERNO.<br />
(NO. 9 zaf aanftaande Zaturdag, worden uitgegeven.)<br />
Te Amfterdam, by H. U OOL E N YZER,<br />
Boekverkooper ia de Pylfteeg.
D E<br />
CONSTITUTIONEEL^<br />
SVb. %<br />
E L K HET ZYNE.<br />
Ende zyn hand zal tegen allen zyn', en de<br />
j Atf/zd? van allen tegen hem'.<br />
ISMAELS Leettfpreuk'.<br />
Dc toegezegde ophelderingen olntrend de reed*<br />
üit"-e"-even en gedeelteiyk afgehandelde authenticque<br />
ft-ikken over den jongen Dedem, Blaauw,. Theo doras<br />
van Leeuwen, den hoofdman van den Vygendarri<br />
Boefeke. de Directeur Van Langen en -Fynje en der r<br />
zelvcr adhaeren'èn , welke alle met de belangensvan<br />
den (laat en dc volksvryheid eenén byzonderen koophandel,<br />
als het waare ; dreeveii, moet de Vlieg een.<br />
korte wvie (taakeri. In deeze ogenblikken is<br />
voorzeker het gewigtigst onderwerp de vrye Voïkskeufte<br />
tot het daar/lellen van een Conftituttoneel W?tgee~<br />
vend Ligchaam, waartoe den 10 deezer bepaald is;<br />
D'e gröotè vraag is die men eikanderen doet:<br />
HOE MOET HET VOLK ZICH HIER IN GEDRnAGEN, Et4<br />
WELKE U1TTERSTEN MOET HET VERMYDEN OM HET<br />
WAARE DOEL , ZO VEEL MOGELYK TE BEREIKEN EN*<br />
DE BESTE KEUSE TE DOEN ?<br />
- Het is voorzeker geene geringe vraag — dan 1<br />
&
C 78 )<br />
Het beste voorfchrift is hier, dat, het welk deri<br />
ftlgerhéenen wil des Volks erj niet dat van een ge*<br />
doe! te ten grondflag heeft.<br />
Maar zegt men, d't is zeer fraai in de befpiegelfflg<br />
. dan dit voorfchrift dadelyk te doen werken en<br />
zo veeie onderfcheiden neigingen en ftrekkingen tot<br />
één punt te vereenigen, als welke dikwils zo uierkelyfc<br />
verfchillende zyn en zo zeer uiteenloopeu ,<br />
houd men \ oor eene onmogelykheid.<br />
Het zou de waarheid 'zyn, het zou toegegeven<br />
moeten worden; indien men door den algemeenert<br />
wil des volks moest verdaan den wil van elk en een<br />
iegelyk en alzo van alle te zamen, gelyk zo vaak<br />
oorzaak heeft gegeven dat door overdreevenheid van<br />
dit laatdc gevoelen, de waare Burgerlyke Vryheid en<br />
het algemeen belang te jammerlyk zyn miskend ge-<br />
Worden en de bitterde verdeeldheden het Gemeenebest<br />
beroert hebben, door factiën welke ieder even zeer<br />
haaren byzondere wil voor den algemeene wi! des<br />
volks wilden doen doorgaan ; eenmaal is het dus tyd<br />
dat die factiën door eene goede volkskeuze , ter wezenlyke<br />
bevordering van den algemeenen welvaart en<br />
herdelling van eendragt, te ondergebragt worden en<br />
voor altoos verpletterd blyven, zo en op die wyze , als<br />
in de voortrefFelyke Publicatie van het Intermediair Uitvoerend<br />
Bewind, tot de oproeping der Grond- en<br />
Diftricts-vergaderingen daarvan de noodzaakelykheid ,<br />
mogelykheid, nuttigheid en de heilzaamde gevolgen<br />
ten bondigden aan den dag gelegd worden.<br />
De verééniging van alle de Burgeren, die volgenshet<br />
maatfehappeiyk verdrag of de Conditutie tot de uitoeffening<br />
van het Stemrecht bevoegd zyn, is de hoofd«rond.<br />
Eén eem'gen bevoegden uittelluiten of zich zeiven<br />
door niet optekomen daarvan uittefluiten , ishoogstmisdaadig<br />
, dit laatftc geeft byzonderkk aanleiding tot een<br />
flegt; gedceltelyke uitoeffening van een recht, waarvan<br />
niemand mag verdooken worden , wien zulks toekomt<br />
, zo, als ieder aan zynen Burgerplicht te kort<br />
doet en ophoud een goed Burger te zyn, die daar<br />
omtrend onverichiilig 0f nalatig is.<br />
Het
C 79 5<br />
Het is dos een der eerfte verpligtingen van alle bevoegde<br />
en Stemgcregtigde Burgers, om in de Grondvergaderingen<br />
zonder verzuim optekomen , en hunne<br />
keufe te bepaalen op zodanige eerlyke, kundige en rer<br />
goeder trouw aan de Conftitutie zich gehegt betoonende<br />
Burgers, welke tot hier toe by geeneder beurtelings<br />
beftaan hebbende partyen den boventoon geflagen<br />
hebben.<br />
In deeze keufe moeten voornamclyk in het oog gehouden<br />
worden , dat het de COMMERCIE en INDUSTRIE<br />
zyn , welke de hoofdbronnen van ons beftaan uit»<br />
maaken.<br />
Door de COMMERCIE , moet men verdaan niet deeze<br />
of geene tak van Koophandel, maarden handel en zeevaart<br />
in het algemeen, zo binnen als buiten 'sLands<br />
en door de INDUSTRIE , de Landbouw, Fabrieken ,<br />
Trafieken , Ambachten en Handwerken , mitsgaders<br />
alle verdere eerlyke neeringenewhandteeringen. Door<br />
deeze beiden is het algemeen welvaaren ten allen tyde<br />
bevordert, en deezen boven alies in het oog te houden<br />
is van eene eerfte noodzaaklykheid, in een Land dat<br />
wy Bataven bewoonen, dat eensdeels tot zyn eigen<br />
beftand met genoegzaam oplevert en anderdeels door<br />
byzondere nyverheid moet onderhouden worden , om<br />
de mindere natuurlyke vrugtbaarheid van den grond in<br />
vergelyking van andere en naastbygelegen ftreeken van<br />
Europa , en daar deeze beide hoofdbronnen vanalgemeene<br />
welvaart, aan den gang en in agting gehouden<br />
worden, daar ook kunnen alle kunften en wetenfehappen<br />
bevordert en meer door derzelver vokomenheid ,<br />
de luister van het Gemeenebest en de waardye des<br />
Volks verheffen.<br />
Het zyn dus wel degelyk de zodanige, ja die allernuttigde<br />
Burgers voor het Gemeenebest, waarop de<br />
Volkskeufe zich in het algemeen moet bepaalen, als<br />
by wien door commercieele of industeriale betrekkin,<br />
gen, vermogens en invloed, gevoegd by een goed<br />
zedelyk gedrag, eerlykheid, kunde en warme Vaderlandsliefde<br />
, het ftaan of vallen der maatfchappy als het<br />
hoogfte goed moet gerekend worden , zy die nimmer<br />
hun byzonder voordeel kunnen najaagen, of zy be-»<br />
K 2 vor-.
e 8°<br />
vorderen ftceds di'e van het algemeen — zy, d^e »«<br />
het vermeerderen der Commercie en het uitbreiden<br />
der Industrie ; altoos, ja eigen voordeel behartigen<br />
dan dit nimmer kunnen doen dan tot 'sLands algemeen<br />
voordeel en dat van de Ingezetenen in het' byzonder,<br />
en in zodanige veréemging van wederkeerig en gemeen<br />
genot van belangen.;, is. zeker de kragten fteun<br />
der maatfchappy gelegen , deeze moet dus in derzelvcr<br />
Beftuur en administratie nimmer uit het ooo- verloren<br />
worden, en dit door het volk in zyne keufe gade<br />
geflaageq wordende , zal het zelve fpaarznam tot<br />
die gcpn'vilcgcerde Clasfe van menfehen , zynen .toevkigt<br />
behoeven te neemen , die van het regeere als<br />
het waare, een gilde, cn van het Beftuur een^a.mbacht<br />
of kostwinning, ten allen tyde fcheenen te willen<br />
maaken, e.n noch veel minder' zal het volk dan behoeven<br />
te vervallen tot hen, die in de daad niets by<br />
de maatfchappy te verliezen hebben , niets dan een<br />
byzonder interest kennen, en. naar het zelve meer<br />
dan het algemeen belang en genoegen het Beftuur<br />
van zaaken wyzigden, en door eene onbezonnen partyzucht<br />
, na zelve een maatfchappelyk 'verdrag voorgefchreeven<br />
te hebben, noch zouden wiilen voortgaan<br />
fllle, anderen daarvan te verfteekeu, die te voren uit<br />
yerfchiJlenheid van'opinie, daartoe niet medegewerkt<br />
hebben, dan die nu ter goeder trouwe en zonder in<br />
de bepaalde uitzonderingen, van het vastgeftelde verdrag<br />
te vallen , met dat verdrag, de acfe van Staatsregeling<br />
zich veréenigen en inftemmen, hunne verouderde<br />
opinien aan de betere bevordering van het algemeen<br />
n;aatfchapp.eiyk geluk 'volgaarne onderwerpende.<br />
1<br />
'Het is toch eene ontegenfprcekclykc waarheid hetwelk<br />
elders omtrend de wetgeeving te regt opgemaakt<br />
is, „ dat dc wyste Wetgever nimmer zich vleven moet<br />
dien ftaat, d,ie hy met Wetten begiftigde , op "eeuwige<br />
,\' grondflagen te zullen vestigen. — De driften , fehoon<br />
,V ook door duizende banden beteugeld , knaagen dc-<br />
,V zelve, ongevoelig en baanen ten Iaatïicn die ondeugtV<br />
den ,' welke, zo niet door Wyshcid , eene verftandige<br />
,V menfc.henkennis en deugdzaame wyziging namelyk.,<br />
,, HJ. ........ _ .... .
C 81 )<br />
j, beteugeld worden , den Staat fchielyk het'onderfïe bo-<br />
,, ven kunnen kceren of onder de agtelooste en onver»<br />
andwoordelykfte bcgunfciging van een langzaam en<br />
' }, trapsgewys bederf de overhecrfching, welke de dood<br />
j, van het Gemeenebest, onder wat naam ze zich ook<br />
„ voordoe , altoos veroorzaakt, te voorfchyn brengen. —<br />
,, Hoewel nu de beste Wetgever niet kan hoopen om<br />
\, zyne Burgers eeuwig vry en gelukkig te maaken , kan<br />
hy echter door den Staat eene fterke gefteldbeid te<br />
geeven , dcnzelven eene duurzaamheid van veele eeu-<br />
,, wen verzekeren en dc Wetten in diervoegen met de<br />
„ Zeden te verbinden , dat zy langen tyd der Burgerlyke<br />
Vryheid ten fteunpilaar ftrekken.— Eene verftandige<br />
liefde voor de onafhangelykheid in aller harten in te<br />
'„ boezemen — de gehoorzaamheid aan de Wetten en<br />
\, de liefde tot de Gelykbeid diep in dezelve in tepren*<br />
„.ten
den Burgerlyke Vryheid. VOLGT GEENE PARTHY — maar<br />
KIEST DEN MAN, die volgens de voorgedragen grondbe=<br />
giijfelen de welvaart en de belangens van het Gemeene-.<br />
fetst tevens met de uwe en de zyne meest gefchikt is te<br />
paaren en betoond te vcrftaan. KIEST HEM , die de liefde<br />
tot de eere, als de kragtige dryfveeren befchouwd om<br />
de menfchen tot het uitoeffenen"der moeielykfte plichten<br />
overtchaalen — en nimmer iets zoude willen verzuimen<br />
om dat heldenvuur in de laauwfte zielen te ontfteeken —<br />
die. ftceds door eene bedagtzaame werkzaamheid dien<br />
beilzaamen invloed meer en meer wil vermeerderen,<br />
Het is toch die heilige cn altoos hoogstbclangryke aandrift,<br />
waardoor zelfs de verachtelykfte Natiën in hclde-i<br />
hervormd zyn — KIEST HEM , die overtuigende doet<br />
ziM.dat de Wetten, welke de vruchten der Vryheid<br />
zyn , ook in alles den geest der Vrvheid moeten ademen_<br />
— .dar zo zeer deeze van alle Burgers moet ge-.<br />
eerb'ed"gd worden, hy ook het grootfche en geftreng<br />
voorbeeld geeft in dezelve beurtelings te eerbiedigenen<br />
te doen eerbiedigen. — Hem die zodanig loffelyk en<br />
pügieiyk voorbeeld in ftaat is te geven , als voorzeker<br />
het veiligst middel om de menfehen agtingwaardig eij<br />
orn bekwaam te maaken om iets te verrigten , hetwelk de<br />
f delheid hunner ziele zoude fchandvlekken — HEM,<br />
d'e tcgens-allc de Leden van een Gemeenebest, altyd<br />
als tegen vrye Lieden betoonde te willen fprecken , en<br />
hun zogt te overtuigen , dat 'er NIETS B BOVEN DE WAAR<br />
DIGHEID VAN EEN BURG-'R— HEM, die als Dienaar der Wet,<br />
in het oefenen der Pligrcn van zyn Post, altyd denkt,<br />
dat hy zyns gelyken gehad, alle trotschheid , alle getnaaktheid<br />
om zich van het Volk te willen onderfeheizorgvuldig<br />
vermyd — den geringften mensch met oplettendheid<br />
behandelt, en dien doet gevoelen, dat hy zo<br />
wel een Burger van de'n Staat is als hy, die hem doorde<br />
Wet gebied, en dat hy in die hoedanigheid niets<br />
boven hem verheven kent, dan het ligchaam des Volks —<br />
dat zo min de flauwhartigheid in Beftuurders, als ftraffelooshcid<br />
van kwaade Burgers immer te gedoogen, veel<br />
min te wettigen is, uil hoofde , dat de verdraagzaamheid<br />
der ondeugden een misdaad van hem is, wien de zorg<br />
is toevertrouwd, om dezelve te flraffen, cn dat de def-.<br />
tig.
C 83 )<br />
tigheid en geftrengheid jegens de Boosdoenders ddrzulker<br />
eigenfchappen zyn, door welker mond de Wet<br />
Zyne Godfpraaken bekend maakt. — HEM , die door<br />
den Burger te eerbiedigen ,denzelven verplicht t zichzcl-<br />
Ven eerbied toetedrageri, aan denzelven een weerzin<br />
inboezemd van de neigingen , welke de zielen bekrompen<br />
maaken, en in tegendeel in ftaat fielt tot groctfche<br />
dingen te bedryven en aller harten, en wil, doen,<br />
openen voor den indruk, die een eerbaar, ernftig,<br />
manmoedig en Bürgerlievend gedrag met verftand erï<br />
oordeel gepaard, by elk braaf Burger moet doen werken<br />
, agten en beminnen.<br />
Zie daar de maaeftaf, zie daar de Wyze •— waarnaar<br />
en waarop gy aan de voldoening dier groote vnag<br />
kunt voldaan zien, dat men daaraan zich houde in de<br />
aanftaande keufe — en men zal zich nimmer beklaagen,<br />
zo nien dus zyne keufe uitgebragt zal hebben t<br />
neen men zal by het wclgelukken van deezen leidraad,<br />
eene wetgeeving mogen daargefteld zien, welke aan<br />
de Staatsregeling de volfte kragt zal by zetten , dé<br />
energie van het Gouvernement verzekeren en het volt<br />
die maat van welvaart en genot van burgerlyke Vryheid,<br />
weder aanbrengen, waarvan zy door de beurtc-<br />
Iingfche woelingen, tot hier toe niets dan eene ellendig<br />
aandeel en den fchyn bezat, terwyl het aanzien en de<br />
luister naar buiten, zo zeer als onze algemeene onafhanglykheid<br />
betrekkelyk onze Bondgenooten en andere<br />
rnagten buiten ons, onze betrekkingen als van oudsher<br />
op prys zal doen fteilen.<br />
Overweegt dan dit alles by uwe keufe en dan<br />
zult gy dikwils met een gerust hart en blyde mond kunnen<br />
herhaalen: „ IK HEB EEN VADERLAND DAT MY BE<br />
MIND en WETTEN WELKE MY BESCHUTTEN.<br />
DE POLITiqUE BLIXEM DOOD !! i<br />
Ey! ey! Burger Coster gy zult zeekergeen Condolean.<br />
tie brieven verwagten , het is met dit alles genereus vanü<br />
gehandeld, n u u Patroonen op de vluj^t zyn! nu wild gy<br />
gaarne u prullemand aan eenige hongrise Brood'cnryvers<br />
prefent doen , wel Man ! wel Man! "is die genercuficeitu<br />
ze kortlings aangewaid, of hebben uwe Patroonen u<br />
.•;;itv ><br />
i Si. lihlic voor
C °*4 )<br />
Voor huri BlixemTche uitgaaf zo rykelyk betaald, dat<br />
nu geen andere Schryvers ïnèer nodig hebt, trouwens dit<br />
is wel raogelyk, zy haalden het van den grooten Hooyberg<br />
uit 's Lands Schatkist! en het fpreekwoord zegt<br />
immers niet te vergeefs die in hét Veem arbeid ziet op geeri<br />
turfje:<br />
Pater Amflelodamenfis BEUKMAN laat u raaden —<br />
bemoei u niet met de lieden aanteraaden , om deeze<br />
of geenen by de aanftaande volksverkiefmg weder iri<br />
het bewind te (luwen , uw gedrag loopt in het oog;'<br />
brave ledematen en de getrouwe hoofdgeleiders uwer<br />
gezindheid zullen buiten uwe aanrading wel eene<br />
goede keufe weten .te doen en zich niet laten in eenige<br />
vertwyffcüng brengen. De regtvaerdigheld van<br />
het Bewind is zichtbaar, de Kerk is van de Staat afgefcheiden<br />
, men wil geene byzondere religie-iever in<br />
het fpel hebben, eene waare wysgcerige ftaatkundc<br />
deelt derzelver onderfchciden invloed op dc<br />
directe ftaatsbeftelling in geenen deele, maar deeze<br />
doet den Godsdienst eerbiedigen, elk op zyne wyze ;<br />
en naar het deugdzaame iiiftincl van zyn eigen ge-<br />
Weetcn , zy zyn immers de verderfTelyklte weezens ,<br />
die onder den dekmantel van fchynheiligheid en zorge'<br />
voor het geloof, verdeeldheden aankweeken ; of trotfeeren<br />
zoodanige de waakzaamheid en voorziening<br />
der Wet niet? — maaken zy die niet noodzaakclyk;<br />
MEMENTO HUJUS , denkt 'cr aan — PATER '. het is u teiï<br />
goede gezegt. ———<br />
De Godfchalkiaanfche DICTATURE wil zich abfolut nog<br />
in Friesland doen gelden, maar veelligt tot haare perfoneele<br />
'vernietiging, zo' zy wil Voort woelen, dai<br />
elke vrye Fries dan zyne waarde gevoelen en niet aan<br />
den verkeerden draad blyve trekken , die de list gefponnen<br />
heeft. Het belang van het Vaderland overweege,<br />
de vrye Fries was hier op altoos tuk , en zal<br />
ook dit maal zig niet doen miskennen — ELA FRYA<br />
FRIES MA !<br />
Te~Au7fterdam, by H. MOOLENYZER,-<br />
Boekverkooper ia dc Pylfteeg.
D E<br />
CONSTITUTIONEELS<br />
SVr. JO.<br />
E L K HET ZYNE.<br />
Ende zyn hand zal .tegen allen zyn, en do<br />
hand van allen tegen hem.<br />
AAN BEN POLIT1EKEN DONDER!<br />
ISMAEL s Leenjpreuk.<br />
Het geraas, hetwelk gy aann'gt, en het gebulder,<br />
waarmeede Gy door de wolken heen rold, kan ons<br />
niet vervaart maaken , Burger Donder ! en wy zien ons<br />
vcrpligt een hartlyk woordje met u in vertrouwen te<br />
fpreeken: Gy, die hoog verhoeven over het ondermaan-<br />
{che , uit het met blixems zwangere zwerk , met vernieling<br />
blixemende oogen op dit gemeenebest neer<br />
ziet, door uw dreigende Stem het gelaat van de dwingelanden<br />
verbleekt, het hart van de Anltocraaten ontroert<br />
, en den laffen aanhang van Oranje met fchrik<br />
bevangt! is het dan uw oogmerk magtige Gebieder<br />
der Wolken? eene bloeddorflige ondeugende Fa&tete<br />
befchermen ! Zoudt gy met Terroristen een verbond<br />
hebben aangegaan ? — Zoudt gy die willen verdeedigen,<br />
welke als Goden der aarde over Batoos edel Kroost<br />
zich noch onlangs een onbepaald gezag wilden aanmaatigen,<br />
— de rechten des Volks met voeten trap-<br />
JL ten
C 86 )<br />
ten en hunne fchattingen verkwisten? — Zoudt gy,<br />
wien men den verkondiger van den in toorn ontbranden<br />
Albeftierer noemt , zelfs een laage dwingeland<br />
kunnen zyn ? Zoudt gy met blydfchap de clenda<br />
van de braven kunnen zien, daar gy deboosdoenders<br />
met uwen blixem diende te verpletteren, en hebt gy<br />
uw hart van een vry Volk verwydert, om dat het op<br />
den raden Juny met de fnelheid van uw confrater den poh'tiekcn<br />
Blixem eene verderffelyke Factie wist te vernielen<br />
? Zoude dit met de u toegekende regtvaardigheid<br />
wel ftrooken , maar terwyl gy thans als een Dommerik<br />
, door de winden heen en weer gedingen , door<br />
een vreeslyk geklaater bedagt zyt u aan het menschdom<br />
te verkondigen , en wy alle vrye burgers van<br />
Neêrland beginnen te twyffelen, of gy wel die brave ,<br />
wyze en weldenkende man zyt, waarvoor gy eeuwen<br />
lang zyt uitgckreeten, en wy ook gewaar worden ,<br />
dat Gy als een venvyfde luiaart op den zagteri wolken<br />
Sopha rondzwervende in bona/tfeeuwpypjcn fmookt;<br />
en u weinig bekreunt, wat al op het aardrond omgaat ,<br />
en de gebeurtenisfcn dc-r ryd naar de prullen beoordeelt,<br />
welke door listige Intriguanten u worden in de handen<br />
geduwt, zoo vermeenen wy om aan de waarheid<br />
hulde te doen, en n van de kwaal te geneezen »<br />
waaraan Gy thans laboreerd, u het volgende aan het<br />
verftand te moeten brengen.<br />
Gy gelooft dan oude norfcheziel, dat het driemanfchap<br />
en derzelvcr Satelliten in de Raadsvergaderzaaï<br />
geen anderen misdaad hebben bedreeven , dan op den<br />
4de aan het Volk knoljqu voor citroenen te hebben<br />
verkogt!<br />
Waarlylc oude Sukkelaar, het is tyd, dat gy op de<br />
ponfioen lyst word gebragt, want oordeel en »ehe u.<br />
gen zyn beide van u ge weeken; - gy hebt dan vergeeten,<br />
dat het dnemanfehap met hun vloekgefpan in<br />
hunne wyshetd en Staatkunde hadden bcflooten eea<br />
onbeperkt oppergezag over het Bataaffche Volk uitteoefenen,<br />
zorg te dragen, dat'er in het Gemeenebest<br />
mets zoude gebeuren, het geen aan eenen van hun<br />
«ushaagen kon, — en op de puiuhoopen der Vryheid
C «7 )<br />
heid van hun Vaderland, der dwmglandy eeti troon<br />
fh'gtende , zonder eenig wel beraden overleg alles naar<br />
wille keur te vernietigen , te onderdrukken en te ver*<br />
heffen, want gy zult ons toch niet willen diets maa*<br />
ken, dat zy als brave edelmoedige burgers van eert<br />
vryenS'aat, wier harten van de reinlte liefde voör het<br />
dierbaarVaderland doorgloeid waaren.het gezag om geert<br />
andere reedenen eigendunkelyk aan het Volk begeer*<br />
den te ontneemert, dan, ten einde dit in hunne hart»<br />
den tot een gelukkig werktuig, óm hét algemeéne<br />
welzyn te bevorderen, tot een zcege voor de geheele<br />
maatfchappy verftrekken mogt. — Waare dit »<br />
waarom zoude dan een algemeéne vloekkreet tegens<br />
hun opggegaan zyn ? Waare dit , waarom zouden<br />
zy dan den verdienftelykcn Patriot van zyn ambt<br />
hebben beroofd, om het aan een ligtmis ofeenZuipbor<br />
te geeven ? Ën gy die Zoo drommels politiek<br />
wilt zyn, weet Gy dan niet, dat het Volk door<br />
middel van een geduurig herhaalde keufe van dészelf*<br />
plaatsbekieeders in zyne groote vergaderingen alléén<br />
zyne Vryheid tegen overheerfching beveiligen moet »<br />
daar de reeden hiervan is, dat eene burgerlyke maatfchappy<br />
en een ftaatkundig lighaam, door genadige<br />
beweegirtg of de verwisfeling der gezaghouders der»<br />
zeiver bederf moet voorkomen ? — Weet gy niet, dat<br />
'er altyd heerschzuchtigen gereed ftaan, om op de<br />
Volks rechten inbreuken te wagen, en befchouwt gyniet<br />
tegenftaande deeze waarheid, den4den Mey voor<br />
(een bagatél — voor een louter niets ! ! Moet het Volk<br />
als bloodaarts , zoo maar zynen nek onder het dwang<br />
juk van eenige weinige despooten buigen ? — •<br />
Moest het zynen vryen wil zoo maar aan kluisters<br />
iaaten leggen ert zich aan de willekeurige magt vatt<br />
het driemanfehap onderwerpen? Moest het zoo maar<br />
lydende aanzien, dat 'er zich eene zamenfpanliing<br />
van booswigten, een pest voor het Volks hei!, in den<br />
boezem van het Gemeenebest vormae én aan afzondérlyke<br />
belangcns geheel ftrydig met die van deft<br />
gantfehen Staat, alles tragte opteofferen ?Neen !beerer<br />
waare het, dat dit zelfde Volk de fnoode oogmerken<br />
L a OS3E-
C 88 )<br />
ontmaskerende , Staatzugt en d wirjglandy het onderst boven<br />
keurende, aan het oppergezag volkomen billvke<br />
grénspaalen wist voortefchryven, en door zyne mast<br />
te doen gelden, zich in het genot van zyne Vryheid<br />
wist te handhaven. —<br />
En is het u ook onbekend gebleeven, dat de leeden<br />
van dat driemanfehap eigenlyk alleen in het bewind<br />
waaren gefield , om ovcréénkomdig de wetten recht<br />
te doen, — overéénkomdig de Staatsreegeling te regeeren,<br />
en dat (pottende met al wat hun heilig moest<br />
zyn , de Staatsreegeling met wreedc handen verbreekende,<br />
zy met niets zich bezig hielden, dan alleen<br />
rhet het vermeerderen van hun gezag, met het verryken<br />
van hunzelvcn, door de fchatten van den Sraat<br />
uit hunne glibberige handen, in hunen belabbcrdcn boel<br />
afrefchuiven, met het befchikken over alle bedieningen<br />
van het Gemeenebest, alléén ten vtjordeele van<br />
hunne bloedverwanten en afhangelingen, — dus wisten<br />
zy hun aanzien te vergrooten, — dus wisten zy a!s<br />
voldrekt oppermagtige dwingelanden te heerfchen, —<br />
zy onderdrukten, verhoogden elk, wien zy wilden t<br />
zonder in het minde acht te liaan op verdienden ,<br />
bekwaamheid , braafheid en deugd ! De fchreeuwenfte<br />
partydigheid was hunne rigtfnoer , maar zy waaren<br />
meesters, en het geblinddoekte Volk hunne geliefkoosde<br />
melkkoe. En is dit alles maar een louter<br />
bagatel in uwe oogen? Wel Burger DONDER! Wat<br />
moet men van uw Patriotisme denken?<br />
Het fchynt ook aan uw fchrandcr oordeel ontglipt<br />
te zyn, dat dc overdaad en weelde, welke in hef directoriaal<br />
gebouw, dit tooverpaleis allerverzinnelyke<br />
Wellusten , begon te heerfchen , dc voorboden van de<br />
dwingclandy waaren, want weelde bewerkt een algemeen<br />
bederf der zeden , verdooft de inwendige<br />
ftem der reden — de waarschuwingen vanhetgewectcn,<br />
— en ontheft den mensch van alle teugels ren<br />
aanzien van zyn gedrag, en terwyl zy de gemetingen<br />
en de behoefteas vermeenigvuldigd, doet zv in her<br />
midden van een verkwistende overvloed deeds nog<br />
>ia nieuwe genietinge en behoeftens zugten; de weelde
( 80. )<br />
èë is het Schrikbewind vooreen bedorven hart,— dooi'<br />
niets voldaan , verbreekt zy afle wetten , die iviivKheid<br />
, braafheid en deugd, daardelden ; zy druis: blindelings<br />
tot de ontzettende uiterdens voort, — ontaard<br />
in het verderflykst egoisme, — verzadigt zich met den<br />
opbrengst der Volken ,—öndermynt de regeringsvorm,<br />
wanneet 3,<br />
die zelfs op de vasde en duurzaamdc fuiKi:!menten<br />
fchynt opgericht te zyn, en dc Dienaarcn van<br />
deeze alles verflindende Goddesfe, waaren die we! bc<br />
reekend over Bataaven tc heerfchen ! Zoude di:<br />
Volk , het geen als nog door het ligt derredeh bcdraald<br />
word, gehoorzamen aan Sybariten, wiens wetten èft<br />
bcheerfching alleen tot zyn bederf moesten drekken »<br />
door hetzelve van alle energie te ontzenuwen ; •<br />
een Volk met eene gcaartheid bcgaaft, om eerder te<br />
gebieden dan te gehoorzaamen, zoude hetzelve zich<br />
vry willig aan de beheerfchingVan anderen onderwerpen,<br />
die alleen hunne authoriteit wilden doen geiden, ten<br />
kosten van deszelfs welvaart en rechten. Ditzoude<br />
doch wel onvergecflyk geweest zyn , dit kende<br />
alleen aan uw verhitte brein , eenigbehaagen geeven. —<br />
Was het illegaal en tcgens de Conditutie gehandeld,<br />
die geenen, welke de Steunpilaarcn van dezelve Conditutie<br />
al reeds hadden omvergeworpen, wegens hun.<br />
alom bekend cn affchuwciyk misdryf, van hunnen vefhevenen<br />
zeetel neer te blixemen? Moest dit fchorvoetende<br />
, met geboogen rug en een fmeekfehrift in de<br />
hand gefchicden, of was het een zaak met het blinkende<br />
daal het hart van die geweldenaaren te doen Adderen<br />
en met een reufen arm hunnen troon omverterukken?<br />
,<br />
Al het hiervooren gezegde zoude dan wel genoeg<br />
zyn, omU magtige wolk-ontroerer— wederom aan her<br />
waare belang van het Bataaffche Vork te kunnen verbinden<br />
, maar verflaafd aan oude vooroordeelen voor<br />
al, daar Gy ook een Terrorist zyt, het geen ten klaarr den blykt, daar gy zonder het geringde medciyden<br />
tegens de li gt zuivel ende winden zwaavel buijen opzet<br />
, en door verwoes;ende Orcaanen, hier en gïnti den<br />
vreedzaamen bewooner van bergen en vale'en , de vmg-<br />
L 3 ten
C 9ó ) y<br />
ten van zynen arbeid vermeld , en p- eJyk bet Schrik*<br />
bcwmd zelfs in het ongeluk van het menschdom eert<br />
behaagen icbept;_zoo is het, datwy, die door hunne<br />
onvcrzaagtheid over al de tyranny deeden bezwvken , ook<br />
bWolken geweldenaar! alle gehoorzaamheid , ontzegen<br />
en u m;ds deezen te weeten doen, dat.noch^uwdonder,<br />
noch uw blixem het fiere hart van echte Vrymannen<br />
kan onderdrukken, om overal de overweldigers<br />
van de Volksrechten met hun wraakzwaard te vervollen.<br />
Naauwiyks had De VUEG deeze boven fiaande verrnaanmg<br />
aart den POLITJEKEN DONDER ingerigt, geeindio t.<br />
of zy hoort het woest gedruis als van eenen DONDER zfch<br />
verheffen , en ontvangt van eene onzichtbaare ftemme,<br />
het volgende ANDWOORD , het welk zy , voor zo verre<br />
her tot voorkoming der rmsieiding en ontdekking der<br />
list vereischt wordmet eenige aanmerkingen daadlyk<br />
meend te moeten begeleiden , opdat dergelyke loofe<br />
voorgeevens op de harten van braave Burgers, "eene<br />
de minde verkeerde indruk* mogen maaken, maar elk<br />
de drogreedenen duidelyk moge onderfcheiden, waar<br />
van moode Woestaarts zich bedienen, om de heilzaamffc<br />
veréemgmg te beletten , en de cerlvke Staatkunde,<br />
die een energicq bewind aan den dag legt, zo gaarne<br />
zagen veriedeld, en daarom de beste en kragtdaadiofte<br />
maatregelen met alle geweld , onophoudelyk zoeken<br />
tegen te gaan of in een hatelyk en valsch daglicht te<br />
dellen. °<br />
A N D W O O R D .<br />
Naauwiyks had ik de Misfive uit uw modderpoel ontvangen<br />
, en de fnorkeryen van uwe kruipende aardwormen<br />
en elendige infeöen geleezen, of ik da
C 91 )<br />
Dat hy de al vermogende donder, die wyd en zyd<br />
zyne handen uitdeekt en de firmamenten heheerscht ,<br />
niet naar uwe kiagteu hoort, is dit een wonder?<br />
dat hy zyne. ooren 'luit, wanneer eenige fchavtiiten<br />
uwe tegenftrevers, hem toeroepen : zy die ons als terroristen<br />
fchimpen , zy gebieden den dood aan weerlooze<br />
Schippers , (a) zy , die ons verkwisters noemen , zy<br />
fcheppen nieuwe posten om daar door hunnen aanhang<br />
te verfterken, (l>) zy, die ons onftaatkundige domooren<br />
hietën, zy zelfs vervallen in den grooven misdag<br />
om in een gemeenebest, het geen even begint adem<br />
te haaien en zich op dc nog rookcnde puinhoopen der<br />
aloudeStaatsinrigting zoekt te verheffen,--waarin men noch<br />
eene meenigte van burgeren aantreft, die zich als aanhangers<br />
van Oranje, of het foederative fielzel als vyatiden<br />
van deezen flegts even ingevoerden regeeringsvorm,<br />
hcimelyk vermaren ,— om aan alle burgeren zonder<br />
eenige uitzondering het Stemrecht by het verkiezen<br />
yan deszelfs Vertegenwoordigers en te gelyk ook het<br />
recht, van zelfs verkiesbaar te zyn, toeteftaan. ——<br />
Is dit niet het allerzeekcrsr middel, om het Gemeenebest<br />
te verwoesten , en zullen door deeze gedrogtelyke<br />
vermenging van zo tegenfirydige belangens niet oneenigheden<br />
en verwarringen ontdaan, die de regeeringloosheid<br />
begundigende , aan de dwingelandy een fchoone<br />
kans zullen aanbieden om ganfehelyfc haas te worden?<br />
Wat zal 'er niet in de Volksvergaaderzaal<br />
voor een SchariVari ontdaan, wanneer de inktkookers<br />
de beste argumenten van driftigen, door de lugt fhorren<br />
efi het hoofd van de Antagonisten bereiken. (V) —.<br />
Maar zegt zelfs Gy mieren , zou hy de alvermogende<br />
donder na zulk gezwets moeten luisteren; wat kan het<br />
hem baatcn, dat gy krakeelt, in uwe eigen ingewanden<br />
wroet, — u vernielt en verfcheurt? — juist dat is het,<br />
wat hem vermaaken kan, — verdelgt u naar welgevallen,<br />
ik zal u getrouw daarin bydaan , want het is myn wil<br />
om de hcerfchende Oceaan tegens uwe dyken optcjagen,<br />
ten einde uwe landen intezwelgcn. — Orcaanen<br />
zullen uwe bosfehen ontwortelen, en uwe decden<br />
over de velden zaaijen , — de blixem zal de donkerheid<br />
der nagt verlichten en u uwe ellende doen aanfehouwen
C 92 )<br />
en ik de Donder, zal u uw"akelig- noodlot aankondigende<br />
, de bergen doen dreunen en de aarde tot in<br />
haare ingewanden doen daveren.<br />
Hier hield de Item me op ; — tcrwy! de Vlieg op<br />
meer dan eene paslage haare aanmerkingen onder a, b.<br />
f. laat volgen.<br />
A A N M E R K I N G E N .<br />
(V) De ca'omnieufe uitlegging, die eenige Roervinken<br />
van de anarchie aan de befalten van het intermediair Uitvoerend<br />
Bewind behendig weeten te geeven, noopen<br />
ons deeze befluiten by den keeper te befchouwen , en<br />
dan ontwaaren wy weldra, dat van den eenen kant de<br />
geproponeerde geftrengheid van voorn. Bewind tcgens<br />
onwillige Schippersniet alleen Staatkundig goed , maar<br />
van den anderen kant, voor zich aliengskens ontwikkelende<br />
onderneemingen onverwyid noodzaakelyk is; —<br />
Zouden de wetten van her Gemeenebest en het gezag<br />
van het Gouvernement niet allen klem verliezen, ingcvai<br />
Weerllreevers der orders van de Uitvoerende magt<br />
OTgeftraft daaraan konden ontduiken cn dezelve vcreidelen<br />
? en zoude het Gouvernement in een tydftip, dat de<br />
eerfte der natiën de:i portieken dood aan de trotïbhe<br />
beheérlchers van den vryén Oceaan toebereid, niet tot<br />
eene magtelooZe Lethargie verzinken en aan dc verag-t<br />
ring van dezelve zigprys geeven , M'annccr het niet middelen<br />
beraamde om tc toonen , dat het kragtdaadig wil<br />
mede 'werken , om dat fiere Albion, dat met den pook<br />
van deszelfs dwingclandy aan okzcjï bloei, den hartader<br />
zo^ekt aftefteekeri , mede tc helpen vemeederen.'Zoude toe-,<br />
geeftykhèid in dit geval niet eene cnvcrgcefely kezw akheid<br />
zyn ? Zoude de Wetgeevcr een terrorist mogen genoemd<br />
worden , wanneer hy gelyk Dr'aco door eene bloedwet<br />
het dierbaarftc belang van den Staat tegonsmisdaadigers<br />
weet tc handhaven?<br />
QDe verdere aanmerkingen zullen in om eerste<br />
komende Nommer volgen.)<br />
'le Amfterdam, by H. MOOLENYZERj,<br />
Boekverkoop'er ia de Pyifteeg,
D E<br />
CONSTITUTIONEELS<br />
3Vr. Jh<br />
ELKIET ZYNÈ.<br />
, En.de zyn hand zal tegen allen zyn, en de<br />
hand van allen tegen hem.<br />
ISMAELS Leenfpreuk.<br />
VREEMDE GERUCHTEN! NIEUWE WOELINGEN!<br />
Ui et ZEUNTJE LA CROIX IN DEN HAAG , IS hét uitltrooifel<br />
van den da°-< Wat komt hy doen? wordt fluks door<br />
dc looze nieuwsgierigheid verbreid — als ot Papa 5<br />
zo Zeuntje 'er waarlyk was, door zyn onyerwagtvejtrek<br />
niet no°- verfeheide zaaken onberedderd zooida<br />
kunnen aetcrgelaaten hebben j en dit of dat pretieus<br />
ftuk mogelyk nog niet oningepakt gebleeven was .hetwelk<br />
byzondere zorge yereischte; — want Papa was<br />
immers nog al een liefoebber van mooi goed; *<br />
wanden v.an het huis in het Bosch en het oude Hof i<br />
Stoelen Spiegeis , Tapyten enz. zouden zulks kunnen<br />
ó-etuigen dan waarom het wezenloos bewys? De Superinrendemie<br />
van dc geabandonneerde goederen vaa<br />
den Vorst van Nasfau , zoude 'er we] een accurate Nota<br />
van leveren kunnen, indien Papa's kieschheid en<br />
fmaak in deezen in twyffel mogtefl getrokken worden ;.~<br />
Papa was altyd nog.al tevreden met het beste, en dat<br />
moest hy maar hebben , het vorig.hem onderdaanig vernietigd<br />
Uitvoerend driemanfehaj?, boog zich ook noch<br />
al o-eredelyk daarin naar zyn wil; — het was toch gemakk<br />
lyk riemen te fnyden van een andermans leer! —<br />
kwam 'er wat tc kort, de BOER en BURGER moeten hei<br />
betaalen .' Ja! ja! Papa was wel een kiesch man! - een<br />
vies man I zouden de Brabanders zeggen ; de braaN ë<br />
Agëni SPOORS moest het Ctt/evantEngckch hotel, hoe zi er<br />
door hem tegen zyn zin reeds betrokken en gedeeitelyk<br />
in orde gehragtj maar aanttonds weder verlaten..
t 94 5<br />
omdat het aari den zich zeiven meest in het oog houdende<br />
Proconful en aan deszelfs trotsheid gevief H<br />
h us voor zich te hebben, - de Hovenier, die „ó* eoaS<br />
had aai<br />
lum^ \ den tuin 1<br />
M Kg<br />
Z A K J E<br />
ook afft ï " A ^ , G U L D E M 2 0<br />
• men wil, om<br />
ook afftand te doen en daarenboven de begunft ginK derleveran.e van groente k/IOO-' s m aands - le|ze'<br />
^rtZ2h ff-'-D^nheufche behandeling mei de<br />
Burgeresfe Fagel, ,n welks huis de ProconfulVteer-<br />
' 5 h<br />
r; ?o datd.e Vrouw als op ftel en fpron» zich<br />
r nthTiTl ^«^«edhoadS,, zal men Sjï,<br />
6 0 d l C m e t m e e r<br />
E S £ r ' anderen van<br />
bv nadt, Paa<br />
' en<br />
P a p a ,' T ' S r o o t l e v e n e<br />
S " bed<br />
--yf<br />
by nadere gelegenheid te ilhiftrceren ; — dan iets ano<br />
o k<br />
Snrif" ï , w a ! h e<br />
"- id ^men zyn , dat Papa het<br />
S S * 1 B n h y<br />
u g ek01<br />
"en was, nog een Kansje<br />
wdde doen beproeven op die inclinatie, die hy zo<br />
gaarne voor zeuntje zocht te negotieeren door zyn<br />
invioed ? — dan de meid noch de Vader hadden 'er te<br />
recht zuur, zyverkoozen liever, behoudens de achting<br />
voor alle braave Franfchen, een ronden Hollandfchen<br />
jongen, dan de Zoon van een Proconful, die waande<br />
binnen weinige jaaren zich in het Franfche Diredoire<br />
te zien en dan de zaaken zo te bellieren, dat ook de<br />
btgunlbging der Entreprifesfournhuresen ieveranüen<br />
even zeer aan zyne befchikking onderhevig waren , als<br />
het Dncmanfchap van het vernietigd Uitvoerend Bewind .<br />
en het maaken en breeken derStaatsregeüng in weerwil van<br />
het Volk, m ons Gemeenebest! Of ditnietzelfs Wel een<br />
artikel der ammuptiaale aEtie en wel expresfelyk onder<br />
deHuwe/yks voorwaar denzonde gekomen zyn, word<br />
mm twvftelagtig opgegeven. De oude Roturier, hoe<br />
zeer een kaerel van fta vast, die voor geen klein onderneemmgje<br />
of koopje fchrikt, had 'er evenwel dit<br />
keer wyzelyk geen trek toe; - de koop was hem te<br />
groot - en de belofte aan te veel wisfelvallisheid onderhevig<br />
, om zo maar toeteflaan ; - hy dagt beeter dat<br />
zeuntje LA CROIX een blaauwtje loopt, als dottere<br />
genie te bedwingen , en zich beiden met een doode<br />
musch mogelyk weldra verheugd te zien. — Wel<br />
gedagt! Man'gy had het aan hefregte end ; dan alle<br />
jokkerny terzyde! - Degeheele AnSchisdfche winkel<br />
is
C 95 )<br />
as op die loos verfpreidde komst weder in beweging,<br />
het Zeuntje word fluks voorPapaatje zelfs gedebiteerd ! —<br />
eenige roervinken vliggen gins en weer, endoen luid*<br />
keels onder het pikken van eenige graanen uitgalmen ;<br />
Heil aan de Braaven f LA CROIX in den Haag, JOUBERT<br />
gaat weg en onze eerfte mannen los! de overigen<br />
zullen ook wel dra volgen — het zul wel ras verkeeren<br />
! het ftaat op een goeden voet.'dus misleid men<br />
nog de onnozele menigie, wat misleiding — men<br />
ruid dezelve volftrekt op; maarGy dieongemerkt tot hier?<br />
toe de fpeelbal waart van loofe amhtbejagers, van<br />
heerszieke Anarchisten, van eigenbafttzuchtige Intriguanten<br />
en van dweepagtige en fcheinheiüge domme<br />
religie - iveraars, zoudt gy dan andermaal, als een<br />
hollend paard met uwe zogenaamde Vryheid willen<br />
voorthollen , en nimmer de' zagte leiding en bevalligheid<br />
eener wyze maagd, de Réden , in dezelve eerbiedigen<br />
? Zult Gy dan den afgrond nimmer merken , •waar<br />
in men u zoekt nederteftorten , alleen om zich zeiven<br />
te verhoogen en zyn eigen belang enkel en alleen te<br />
dienen ? — Wagf u voor eene tweede doling ; — zy zou<br />
waarlyk erger zyn als de eerfte ; — alle verdere onberaden<br />
flappen zouden , zonder onderfcheid, immers aan 7<br />
tezien zyn , als volftrekte opzet en moedwil'en als zodanig<br />
te keer moeten gegaan worden: - fpot niet met<br />
de edelmoedige toegeefielykheid — veel min neemt<br />
het voor eene bedreiging; — laat eene broederlyke vermaaning<br />
uwelgevallig cn nuttig zyn ? alléén om uw eigen<br />
bestwil! Gylieden, die u nog laat opruijen door<br />
geheime deugnieten,—Gy allen bouwdtop eenen zandgrond,<br />
waarmede gy zelve te jammerlyk zult wegzinken<br />
en U verftrooijen,terwyl gy ongelukkige vrouw en<br />
kinderen en een bedroefde maagfchap , die u en uwe bedervers<br />
te laat vervloeken zullen, zult agterlaatcn! —<br />
Wagt u dus van deel te neerpen in nieuwe woelingen f<br />
Het oog der onophoudelyke waazkaamheid is 'erop geyestigt,—men<br />
weet alles — men kenc de middelen ,<br />
wegen en zanienfpanningen , die 'er op nieuws gezogt<br />
worden , om U nieuwe ftrikken te fpannen, U daar in<br />
te verwarren en te doen omkomen! Denkt niet, dat<br />
gy iets in het verborgen kunt verrigten, — veel<br />
minder, dat 'er eenig heilloos doel zai getroffen wor-<br />
L a den,
dm noch In, noch buitenlands < den oprui" jer, den<br />
woelgeest, den beroerder van het Gemeenebest zal<br />
vee eerden kop verpletterd worden, eer dat de ucodzaakelyKe<br />
vereeniging , die 't Fransch Gemeenebest wil,<br />
voor de he.llooze tweedragt weder zal plaa;s maaföfl<br />
i da<br />
" d<br />
, e e r f t e e<br />
.f , ]ks<br />
waaragng doel zy , en de<br />
Jaatfte elks arTchnkopwekfceJ— Dat die aflclniiwclykfte<br />
mopfters uit her midden des braven Volks als<br />
weggevaagd worden , welke door nieuwe woelingen<br />
het onhci, der geheele maatfchappy zoeken te berokkenen<br />
cn door allerlei anti-revolutionaire machinatien<br />
en inconfhtutiöneele óhdéraëëmfngen en bedryven.<br />
, mitsgaders logeqagtige en valfche vooreecvens<br />
als nog de voortduring der misleiding zoeken aan<br />
den gang te helpen , de vestiging van het confiitutioneel<br />
Bewind te ondermyncn en de gemeene welvaart<br />
te veragteren, om op deszelfspuinhoopen haaren ambthonger,<br />
dolle regeerzucht, eigenbaat, en verfoeilyke<br />
dweepzucht te voeden , en ware het mogelyk, voldaan<br />
te zien, en de goede onnozele Gemeente , als<br />
een flaavenhoop, aan haaren wanfiakigen zegenkar<br />
voorttefleuren , tot verwerking der verdervende hand<br />
che jaaren lang, m- en feuten- Landsch geene dervervaarlykfte<br />
werkin gen cn fnoodfie omkoopingen geipaard<br />
heeft, om ons door ons zeiven van btmvn te<br />
doen verwoesten , als zulks van buiten nietkonde bewerkt<br />
worden, zo als daartoe de Groote Natie ons<br />
eene gedugte hulpe is, en die waardige Bondgenoot<br />
wat men u ook diets maake, zal om geenen LA CPOIX om<br />
geene voortvluguge driemannen en der zeiver adharen<br />
fen, veel min om een ellendigen en berooiden dollen hoon<br />
van woelzieke Rustverftoorders, Demagogen en Anar<br />
eh sten, die nog zoeken te wroeten, het heil van ons Ge'<br />
meenebest,waarby het voor haar zelve ook met weinig behing<br />
heeft, zo min als de handhaving van Orde en Conftituvaraan<br />
de Franfche Wetgeving en Bewind zich meer<br />
dan ooit en fterkften gehegt toonen, in dc waagfchaal<br />
willen gefield hebben - de val van den eenen zou<br />
veclhgt, zo met onvermydelyk, die van den anderen<br />
gunnen verwekken. - Het is niet zonder voorbeeld ,<br />
dat een ftrooitje , dat vuur vatte , eene woedende<br />
i?lam in den grootfien hooiberg veroorzaakte, welke<br />
m dan met alle hulpmiddelen der kunst kónde be,<br />
dy.'on-;
C 97 )<br />
.dwongen kon worden, zodat ter naauwernood de geheels<br />
verwoesting'voorgekomen wierdt, — En denkt Gy ,<br />
eenvoudige en misleide Medeburgers! 'dat onze Franfche<br />
beste Bondgcnooten , de droevige ondervinding<br />
der moordzieke ftaatkunde en den verfchrikkelyken<br />
geesfel der regeeringloosheid , of de onbezonnen geest
C 08 )<br />
ten zoeken, endoor anderen uit nooddwang te verftoo*<br />
ten, nimmer z.ch zeiven in het bewind traden te<br />
ve.st.gen, - hoort naar mannen, die zich zeiven tot<br />
behoud van het Vaderland niet gefchroomd hebben op<br />
teofferen, en Volks- en Vaderlandsliefde niet in de<br />
mond, maar met de daad zelve hebben doen blyv<br />
icen — die pal ftonden, toen anderen door den fchrik<br />
en angst der misdaad beroerd, te midden van de beraaming<br />
der geweldadigfte middelen, waarvan zv<br />
zwanger gingen , beefden , en in het onwettigs» geweld<br />
om de kragtdadige werkers dc- reden en regtvaard,ghe.d<br />
nog te verguifen , alleen hun heul zogten,<br />
op uwe imsletdmg bouwden, en alzo niet dan door<br />
den gewettigftenopftand hebben kunnen teleur gefield<br />
worden tot redding van ons dierbaar Vaderland —— eene<br />
reddng, die u even zo zeer moet heilig zyn, als zy die<br />
door dezelve zo wel verdienen, en door al wie braaf<br />
al wie ec-lyk denkt en handelt fteeds kunnen verwagten<br />
onderfteund te zullen worden, hoe de boosheid<br />
en de arglistige tweefpalt de beste oogmerken nog<br />
zoekt te weerftreeven, doch waardoor deeze niet dan de<br />
hevigheid der ftuiptrekkingen zullen vermeerderen<br />
waardoor haare aankleevers en lyders, die nog met<br />
het ftigton van beroerten en aankweeking van verdeeldheden<br />
bezig zyn, ten langen lesten allerrampzaligstzullen<br />
omkomen, welk akelig, maar in dien o- evalle<br />
verdienftelyk lot niet dan het elendig uiteindde vaiï<br />
alle dolzinnige opruijers , en derzelvcr misleide<br />
aanhang kan zyn. — Dn DENT MELIÖRA PUS ! Dat de<br />
wensch en pogingen der rechtvaerdige brave en eerlvke<br />
Patriotten, tot voorkoming hiervan moge bevestVd<br />
worden — en een beeter gedrag , alle fpoorloosheld<br />
en noodzakelyke beftraffing vervangen, — zo dat de<br />
loffelyke Harmonie aan de orde van den dag zich meer<br />
en meer moge beftendigen en alle vreemde geruchten<br />
en nieuwe woelingen als kaf voor den wind verftuivei»<br />
en in 't heilloost niet verblyven. D i x J.<br />
Vervolg der AANMERKING betreffende denvoimKKLu<br />
DONDER, waarvan in Nr. 10 melding gemaakt is.<br />
Qb) Wanneer de politieke IJON.OER de fmiptrekkingeri<br />
van
C 99 3<br />
fan zyne geliefde Factie ziet, kan hy zyne gramftaorigheid<br />
niet bedwingen; hy tragt aan dezelve nogmaals<br />
nieuw leven inteblaazen en het medelyden voor dezelve<br />
gaande te maaken>—hy hoort van een grooter<br />
getal leden by de Municipaliteit van Rotterdam aangedeld<br />
te zyn — fluks begint hy over de verdienden<br />
van de overleedene te doleeren en over de meerdere<br />
gefchiktheid of ongefchiktheid zouteloos en langweilig<br />
te doceeren ! had gy, Burger DONDER! oogeu om<br />
in de Archieven een weinig rond te zien, wat voor<br />
verwarring daarin heerscht, en hoe veel werk daar<br />
nog onafgedaan ligt, Gy zoudt zelfs moeten ontdekken,<br />
hoe kinderachtig uw lofreden is, eh aan wieri<br />
gy uwe loftuitingen verfpilt, maar geloof óns.-<br />
Un rivaï au tombeau doit caufer peu denvis.<br />
(V) Op Wat voor Wyze kunnen 'er Factiën ih een<br />
Gemeenebest ontdaan en zich voortplanten;? eensdeels;<br />
wanneer een gedeelte, der .'ïwooneren afwykende<br />
van het begrip, waardoor men het publieke ,welzyn<br />
denkt te moeten fundeerën, zich daartegen verzet *<br />
of wanneer eenige heerschzuchtigen door hunnen invloed<br />
zich een' aanhang weeten tö verfebaffen; en<br />
daardooi- tegens het Staatsbelang aandruifchendc oogmerken<br />
zoeken doortedringen, — in het eer/ie geval<br />
eischt het belang van een Gemeenebest, dat het<br />
Gouvernement de Weêrdreevers van de vaste Staatsregeling<br />
daarmede zoekt te vereenigen, met hun het<br />
volle genot van de voordeelen, waarover de maatfchappy<br />
befchikken kan , aantebieden, en dezelve gundiger<br />
denkbeelden óver den aart van de tegeeringsyorm te<br />
doen verkrygen; in het tweede geval, is het ongcfchonden<br />
behoud der Staatsregeling en de daaruit<br />
voortvloeiende Volksrechten het grootde doel, en de<br />
kragtdadigde maatregelen öm dezelve te verdcedigen<br />
tegens baatzuchtige aanrandingen de eerde pligt van<br />
het Gouvernement. — Maar kan het nu volgens de<br />
waare gedeldheid van het Bataaffthe Gemeenebest<br />
nuttig of noodzaakelyk zyn, alle de rechten van de<br />
Maatfchappy aan een gering getal Burgeren toetevertrouwen,<br />
terwyl men de pligcen en de lasten over da<br />
Ge-
geheele masfa verdeelt? Kan het voordeeüg zyn eené<br />
party van het algemeen belang te verwyderen en ze:<br />
aan de heertellende te onderwerpen? — Kan een romp<br />
zonder hoofd en leden, wel tot iets dienen? enisdaar<br />
aan niet ons Gemeenebest gelyk, wanneer wy alle<br />
zogenaamde Ora veklanten , Foederalisten , Aridocraaten<br />
, Gemeenebestgezinden , Anarchisten , Terroristen ,<br />
flymerïgen en heete Patriotten daarvan wilden affcheuren<br />
? Wie is 'er toch wel onder ons die niet een<br />
greintje daarvan in zyn hoofd of hart draagt? Hebbed<br />
niet/alle Bataaffche Burgers zedert eeuwen herWaards,<br />
door het genot van' veel of weinig vryheid , het almagtige<br />
gevoel ingezogen vry te willen zyn en vry te<br />
willen derven? Hebben zy zich niet door alle tyden<br />
heen als Beminnaars van hun Vaderland gedraagen ? —.<br />
Zouden 'er wel flaaven onder hun zyn, die gewillig<br />
het juk van een alleenheerfcher Zouden willen dragen ?<br />
Kan het dierhalyea wel ge.vaarlyk zyn, wanneer het<br />
Intermediair Beduur allen Bataven toeroept —- Treed<br />
nader toe den altaar van het Vaderland! zweert daar<br />
getrouw de beginzelen van de Staatsregeling te willen<br />
aankleeven , — word Burgers, — verzoent u onder eikanderen<br />
, en dat allen het geluk van hun Vaderland voor<br />
hun hoogde doel aanzien: wanneer de politieke DON<br />
DER tegen alle deeze vraagen iets' met grond Weet .te<br />
intebrengen , wanneer hy weet aantetoonen en tc bewyzen,<br />
dat het Stemrecht alleen aan Patrioitcn vanéén<br />
gevoel moet worden gegeeven, zullen wy in deszclfs<br />
inlidieufc gevolgtrekkingen , en het vreeslyk horoscoop<br />
waardoor hy de lotgevallen van ons Gemeenebest vastheid,<br />
deszclfs goede intentien eerbiedigen, maar daarmeede<br />
in gebreeken blyvende, vergenoegd het tydftip<br />
zegenen, dat waare Philofophie over bekrompene<br />
denkbeelden zegevierende op eene menscblicvende en<br />
hoogst daatkundige wyze de hand van verzoening aan<br />
alle onze la.idgeneoten toereikt — en die in elkander<br />
tot waare Brocderfehap en Eendragt, de magt van den<br />
Staat, Wil doen beklemmen.<br />
Nr. T2. zal op Zaturdag- 28 jfnly uitkomen.<br />
Te Amiteniam , by H. MOüLENYZJiii,<br />
Boukverkooper in de Pylfteeg.
Ë<br />
CÖNSTITUTIONEÈLÊ<br />
"Ér Ir x *ter* /f*<br />
E L K H E T Z Y N E .<br />
jEWe 2y« hand zal tegen allen zyn, en dé<br />
hand van allen tegen hem:<br />
ISMAELS Leertfpfeuk-<br />
VRY ALGEMEÉNE EN. GEWIGTIGE BEDENKING j OVER DE<br />
VERK00REN REPRESENTANTEN.<br />
„ Kuirtnen zodanige gewezen Leden van de Conlti-<br />
,, tuëerende vergadering in de tyd, welke uitdrukkélyk<br />
het Decreet van den 4den May doorgedrono-eri<br />
t i hebben , waarop die Vergadering tegen het duidelyk<br />
jj voorfchrift der S aatsregeling aan , en zonder dé<br />
,, minrte voorkennisfe des Voksendus in-Conffttutioneel<br />
in twee Kamers, uit haar zeiven herfchapen wierd *<br />
• ti als nu weder in het ConftitutiöneelVertegenwoordigend<br />
j, ligchaam des Volks, op den 31 July aanliaande zitj<br />
t neemen — öf met andere woorden , kan de op"<br />
,, zodanige Leden uitgébragte of bewerkte keufe voor 1<br />
^ wettig gehouden \Vordeu én deorgaan?"<br />
Toen DE VLIEG by veelen deeze gewigtige bedenking<br />
hoorde op, eren, was het haar aangenaam , dat die mei<br />
zo veel.ernst, klem van reden, en behoorlyk onderfchéid,<br />
als eeri merkelyk bezwaar omtrent de verkie-<br />
& Üirijr
C IC2 )<br />
zing van eenige Vertegenwooidigers op de vo'd'nglter<br />
wy7,2 wierd- uitgemaakt,,<br />
Zy hoorde met grond bybrengen , dat men ,- alvoorens<br />
hier in oordeel tc vellen , niet alle Leden der<br />
gewezen Conftituëerendc vergadering; in gelyk geval<br />
moert fteilen ; — Dat men biliyk ondertchéid moest mikken<br />
WsfChen hen, die in 'de CommitteVGeneraal; 'op<br />
dit .onderwerp daagen agter den anderen gehouden ,<br />
zich voor oï tegen zodanigen onwettigen ftap uitdrukkelyk<br />
verklaard hadden.; dat men de EERSTEN alleen als<br />
de fchuldige veroorzaakers moest aanmerken, zonder<br />
die lydelyke zwakke, zielen in aanfehouw te neemen,<br />
die deels door bedreigingen, deels door listig voorgewende<br />
redenen van noodzakelykheid tot voorkoming<br />
van een onvcrmydelyk gevaar, - deels tot het beletten<br />
ecner quafi uitgedagtc verkiezing van Perfoonen, in<br />
wier Uitra - Revolutionaire en Anarchiftifche handen ,<br />
het beduur der gemeene zaak niet koude toevertrouwd<br />
worden , deels door andere intriguantc overreedingen<br />
van foederalitiefche — onderfteldezamenfpanningen daartoe<br />
gebragt waaren, en dat men althans geheel moest<br />
uitzonderen hen, die, na dat a'e kogel geheel door de<br />
Kerk was , toen de beide Kamers geformeerd waaren<br />
en dadelyk beflonden , gerequireerd zyn geworden op<br />
te komen , en wien geene verfchoomng konde<br />
baaten. —•<br />
Dat de uitfluitirrg voor het Vertegenwoordigend Lïgchaam,<br />
alzo alleen moest geiden ten opzigte van hen,<br />
die de VOORNAAMK DRYVERS van dien onwettigen flap<br />
zyn geweest, èri zich met allen aandrang daar voor<br />
verklaard hebben, cn dat der zodanige keufe gevolgeiyk<br />
niet befland konde blyven. —•<br />
En wel om deeze ontegenfpreekelyke reden : dat zy<br />
„ door het doen doorzetten van eenen reehtftreekfehen<br />
„ inbreuk op dc Staatsregeling, zich zeiven aan een<br />
„• vergryp hebben fchuldig verklaard , waardoor het<br />
vertrouwen des geheelen Bataaffche Volks hen nim-<br />
,, mer kan worden toegekend , hoe zeer dan ook een<br />
„ gedeelte van het zelve eene keufe op hen heeft<br />
,, uitgebragt. — Eene keufe, immers, die tegen da<br />
,, gezonde reden nimmer aan het geheel als beftaan».<br />
„ baar kaï opgedrongen worden."<br />
DE
C 103 )<br />
DE VLIEG kan nfét ontveinfen, dat deeze en meer<br />
redenen bv haar zeer veel wettigheid tot deeze bedenking<br />
cn bezwaar opleverden, dan daar 'er eene Commisfie<br />
uit het Intermediair Wetgevend Lighaam beftaat, waar<br />
in Mannen zyn, die het voor en tegen in deezen zeer<br />
wel zullen in aanfehouw neemen , en een befluit opmaaken<br />
, dat aan den algemcenen Volks wil genoegen<br />
kan en behoort te geeven, zal zy door haare Heilige<br />
beoordeeling in deezen derzelver uitfpraak in geenen<br />
dcelc vooruitloopen, alzo elk Burger, die Qeeze of<br />
der°elyke bezwaaren had , die hy meende gegrond<br />
te zyn naar zyne verpligting dezelve wel aan die<br />
Commisfie te kennen zal gegeeven hebben , ten'einde<br />
alzo het eerfte Conftitutioneel ügchaam in devestioino-<br />
van alle fchadelijk wantrouwen cn ongenoegelyke<br />
nafpraake, omtrend eenige van deszelfs Leden<br />
mo°-e ontheeven blvven, zullende het aan de Vlieg<br />
hoogst aangenaam zyn , indien de Burger DE HAAN<br />
te Amfterdam en dergelyken, zich kunnen doen vrykennen,<br />
dat zy geen uitdrukkelyk deel aan het doordringen'<br />
van den onwettigen en heilloofen ftap van den<br />
Aden May 11. gehad hebben, en onder de fchuldige<br />
veroorzaakers van dien inbreuk op de Staatsregeling<br />
en fchending van 'svolks recht met behooren, maar<br />
ten hoogften , genoomen, als zo veele anderen , enkel<br />
ter goeder trouwe lydelyk zyn geweest, om dat<br />
fzelfs alle bedreigingen en andere inboezemingen ter<br />
zyde o-efteld,) een CHARLES DE LA CROIX, tn de Vergaderkamer<br />
van het vernietigd uitvoerend Bewind,<br />
door zijn invloed en eene voorgewenden wil van het<br />
Tyanfchen direStorie hen daartoe be/luurd en ah<br />
vervoerd had, toen zy met veelen, die 'er ten fterkften<br />
teo-en waaren en met regt weiffelden, aldaar exnresfelijk<br />
zamengekomen waaren op eenen zekeren<br />
3
EPLURIBUS MODO QUIDQUAM !!<br />
1^ * m<br />
emgte Jlegts een weinig^<br />
quadron Hufeare ƒ "erSneerdLKK° g<br />
" e e e n<br />
e h e e l E s<br />
S "<br />
fche vertooning t e maaken<br />
P<br />
°n^""H* ^ne wyd-<br />
r d i n a , r e P<br />
haare menigvuldige depecnern.W ° /^<br />
maakt j
£ - rog )<br />
maakt! — Gclukkiglyk, dat door de'goede Adminls-.<br />
tratie der Finantie, welke aldaar allen lof verdient,<br />
hem flegts , in zyne verlegenheid om penningen , niet<br />
meer dan SES HONDERD GULDENS is toegeteld, — en<br />
de verantwoording en het faldeeren van de rest nu zo<br />
gemakkelyk niet zal gaan.<br />
Qp URK ! op URK ! Door geen honderd huisgezinnen<br />
bewoond! — eene arme en berooide visfehers plek ,T-»<br />
Lieden, die zo ergens althans onder eikanderen nimmer<br />
een hamerflag van rumoer hoorden, ja w el een enkele keer<br />
mogen kraakeelen met den opzigter Grubbel Brands,<br />
als het op het verdeelen van een gered goed of de<br />
ftrandvondery aankom.;— evenals her gaat, wanneer de<br />
Kok en Bottelier oneens zyn , doch anders vreedzaam<br />
leeven, en althans nimmer zich in politieke roefemoezéryen<br />
hebben verloopen, noch kunnen verloopen. ~—<br />
Op dit ÜRK is misfehien nimmer zo een naam uitgegaan,<br />
als door de fchandelyke en ftrafwaardige conduite door<br />
de Agenten VAN LEUVEN (*) (een verlopen Notaris) en<br />
HELLINGA (een dito Sleepers baas of Koetficr te Enk*<br />
huifen) aldaar bedroeven, — de Bataaffche Courant<br />
van Burgeresje Bos heeft 'er in die tyd deeze en geene<br />
trekken reeds van gegeeven, — dan zie hier het PLUS<br />
ULTRA van die rustverftoorende Schuimers, in het volgend'authentiek<br />
ftuk!<br />
(*) Deeze VAN LEUVEN was nog onlangs, en we! kort<br />
na den 12 Juny, 's nagts te Hoorn verfcheenan, en had<br />
daar zeker ftuk ter teekening aangebooden — hy vervoerde<br />
alléén twee a drie Ultra-revolutionairen — by kwam er<br />
du? even kaal af, als dat hy zyn Patroon RANT tot Rcpre~<br />
Jentant zochf te recommandeeren — hy heeft ook hier op<br />
zeer gekerkt — zyne geesten opgewekt — dan de Reden<br />
yer^q/j (/e dwaasheid ditmaal l<br />
M 3 " GE-
C 106 )<br />
- GELTKHEID, VRTHETD.'<br />
Copie. De AGENTEN ter reorganifatie (O<br />
BURGERS MUNICIPAALEN !<br />
in het DistricJ ZUIDER ZEE aan de<br />
MUNICIPALITEIT te URK.<br />
Den toedragt van zaaken tot uwent, is volgens onze<br />
informatien van dien aart, dat wy tot bewaring<br />
van rust cn orde, (hoe ongaarne ook) ons echter IN<br />
DE NOODZAKELYKHEID (2) bevinden . U den Officier,<br />
welke u deéze zal overhandigen, met zyn onderhebbend<br />
Detachement toetezenden.<br />
U op uwe verantwoordelykheid gelastende dezelve<br />
met zyne Manfchap behoorlyk te inquartieren , en met<br />
alle mogelyke faciliteit te behandelen, tot welke inkwartiering<br />
wy UTEN PRINCIPAALSTEN aan recommandeertn,<br />
die onreedelyke Burgers, welke zig op den<br />
dag der reorganifatie zo brutaal hebben gedraagen,<br />
en onze qualiteit gefchonden , (3) zynde voornamentlyk,<br />
de Burgers Pieter Jacobsz, Louwe jfansze,<br />
Cornelis fél/is, Jan Jellisz, Dirk Cornelisze Bonket,<br />
Pieter Jel/isz, Dirk Har mens Korf, Jelle<br />
Lubberts , Dirk Jellis, Jb. Camper (4) en andero<br />
van dien ftempcl — U teevens ordonneerende , ten<br />
ailerfpoedigften van de door ons ontbondene Municipaliteit<br />
CO Indedaad mogt hier wel ftaan TER DESORGANISA<br />
TIE — ter OMKEERING van alle MAATSCHAPPELYKE ORDE<br />
en DAARSTELLING der WILLEKEUR en REGEERINGLOOSHEID.<br />
(IJ WELK EEN GRUWELYK VOORGEEVEN !<br />
(3) TOT WELK EEN HOOGTE STYGT UIER DE KWEL*<br />
ZUCHT BIET f — ja is het geen zodanig openbaar geweld,<br />
dat het zelfs in een vyands land tegens de hevigft* voorftanders<br />
van een beftreeden en overwonnen weerftreevige<br />
parthy niet Merker koude uitgeöeffend worden?<br />
(4) Alle eenvoudige doch eerlyke visfehers, en in de<br />
daad niet van zo een bedor»en (lampei als de rustverftoorders<br />
VAM LEUVEN en HELLHS GA,<br />
T
C 107 3<br />
telt aftevorderen alle boeken, papieren, gelden ,(5) en<br />
in één woord alles wat tot de DIRECTIE VAN URK behoord<br />
; — mitsgaders hun, by weigering of uitfte!,<br />
ogenblikkelyk te doen fteilen IN STAAT VAN ARREST ,<br />
onder bewaaring van bet militaire Detachement, mits<br />
ons daar van ogenblikkelykc kennisfe te geeven.<br />
Vorderende wyders van U, zorge te draagen voor<br />
de plaatfelyke rust en veiligheid der Bewooncrs op<br />
uwe hoofdelyke verantwoordelykheid, — en tevens alle<br />
en ygelyk vermaanende tot behoorlyke orde en 011dergefchiktheid<br />
, — op POENE, dat ieder zich voor de<br />
gevolgen zal hebben te wachten, zullende alle de in<br />
deeze gemaakte of nog te makene kosten komen voor<br />
reekening van hun, welke de oor zaaken en bewerkers<br />
zyn van deeze onaangenaame maatregel. (5)<br />
Zullende gy lieden verpligt zyn, deeze onze aanfchryving<br />
aan de Bewooners uwer plaats bekend te<br />
maaken.<br />
Ons op uwe activiteit verlaatende.<br />
ENCH. 6 April 1798.<br />
4 7 aar<br />
- CgetO<br />
Heil en Broederfchap.<br />
VAN LEUVEN , Agent.<br />
ï. HELLINGA , Agent.<br />
(5) VOOR DE GELDEN had gelukkfglyk de goedeDomint<br />
scHMiTT gezorgt, — dit fondsje beftond voornamelyk in<br />
een BURGER BOSJE , waar in men van lyd tot (yd iets ir><br />
brarzt, tot eenige onvoorziene nodige uitgaven en behoeften?.<br />
( 6 ) Wat dunkt U Lezer I Is dit niet een fraaye kunstgreep,<br />
om van verandwoordelykheid vry te zyn, en des roods<br />
op de beurs van onfcbuld/ge Burgers vry te kunnen teeren<br />
en rond zweeven, mogelyk ook wel zyn byzonderen ftaat<br />
te verbeteren?<br />
TE LANG TE RUG GEBLEEVEN VERMAANING.<br />
Wel Burger Ex Reprefèntant LOKHORST nog met opgerekten<br />
hoofde in het openbaar! — Is het wel mogelyk?<br />
durft Gy U nog in de nabyheid van braave
C roS )<br />
H lieden vertoonen , of wilt gy, eer gy uit den Haai<br />
vertrekt,u eerst verantwoorden over uwe geze^dcns -<br />
Zo onbedagteiyk in den Pranfchen Schouwburg gedaan<br />
omtrend den Lt. Generaal DAANDELS, toen gy even<br />
a!s uwe Medelanders en Patroonen , uw zegel vari<br />
goedkeuring luidkeels. aan zyne geproclameerde defertie<br />
hegtte ? — Trouwens dit had zyn reden , want<br />
niemand kan u kwalyk neemen, dat gy de defertie<br />
zo goed niet verftaat als, de artikelen van het Synode<br />
van Dordrecht; maar dit is hoogst ergerJvfc m u wkarakter,<br />
zo gy eenig hebt, waaraan egter "dc grootile<br />
twyffel is, als men nagaat ; ,, dat gy den Gene-<br />
„ raai DAANDELS by zyne afweezigkeid durfde uiti<br />
t temaaken voor SCHURK en SCHELM, en zelfs niet<br />
„ minder affchetfle, als iemand'» die de Kas [en in<br />
t, de Bommelerwaar-dgejpolieerd hadde ;" daar ieder<br />
eerlyk man uit die fireeken u zal logen ftraffen ;<br />
dan, waartoe is een man niet in ftaat, als gy,, die'<br />
in de Committe's Generaal voor en tot daarftellin°- van<br />
het onwettig decreet van 4 May ook al een inftrument<br />
waart om door terrorisme het zelve 'er door te haaien !<br />
Nu het vooruitzicht op een SECRETARIAAT was toen de<br />
geheime dryfveer uwer uitfnyding , en fehoon gy<br />
raasde en tierde , en als den trou wloosten uw vriend<br />
OKKER_SE uitmaakte, dat hy tot het Secretariaat van de<br />
eerfte Kamer u geen woord gehouden had, gy beproefde<br />
toen de kans op dat van de tweede Kamerdoch<br />
ook dit is voorby gegaan , even . als het geluk der<br />
Boofen, en 'er z't thans voor u niet op, als het onkruid<br />
uit uw eigen tuin te gaan wieden en boete en bekeer<br />
ring te verkondigen — doet dit en gy zult wel doen. 1<br />
Het zal u wel zo goed 'ftaan, ais Kiefer te zyn —het<br />
welk weer een proefvan 'sVolks verblinding is evveest<br />
word toch eindelyk wys.Bataven! enziet uit eigen oo&en 1<br />
zo veel u mogelyk is.<br />
JVr. 13. zal Zaturdag 4 Augustus volgen.<br />
Te Amfterdam, by H. MOOLËNYZER,<br />
Boekverkooper in de PyUteeg.
D E<br />
CONSTITUTIONEELS<br />
TT X •37» O*<br />
E L K HET ZYNE.<br />
Ende zyn hand zal tegen allen zyn, en da<br />
hand van allen tegen hem.<br />
i s u A E L s Leenjpreuk.<br />
VERMAANING AAN HET BATAAFSCHE VOLK, by gelegendlieid<br />
van de EERSTE CONSTITUTIONEELE ALGEMEÉNE<br />
VERGADERING van het VERTEEGENWOORDIGEND<br />
LIGCHAAM des Bataaffchen Volks , op<br />
den 31 July 1798.<br />
„ Heil zy het Vaderland! lang leeve het Gemeene-<br />
„ best! en de zegepraal der Bataaffche Burgertrouw<br />
„ verbreide zich zo lang 'er een volk op de opper-<br />
„ vlakte des Aardbodems beftaa! Vryheid en orde,<br />
„ beftierd door de Reeden en onderfteund door het<br />
algemeen belang, werde meer en meer gevestigd."—<br />
Deeze was de blydc toejuiching, welke DE VLIEG by<br />
alle welmeenende op den plegtigften Dag die immer<br />
Bataven zagen hoorde uitboezemen, terwyl zy een<br />
ogenblik dc billyk verbiyde meenigte ontweeken, eenen<br />
wysgeer aantrof, welke beezig was met de volgende<br />
vermaning aan hen Bataaffche Volk op het fpoor<br />
Zer groote Natie ter neder te fteilen, en waar van zy<br />
0 veel mogelyk zich verplicht vind meedetedeelen ,<br />
L De
C "O )<br />
De vermaning had aan 't hoofd deeze dichtiegelen van<br />
den verdienftelykeii FEITH.<br />
V E R W I N N A A R S V A N PHILIPS ! — D E NOOD W A S HOOG G E R E E Z E N —<br />
'T LS N O C H , 'T IS N O C H E E N EER E E N BATAVIER TE AVEEZEN ;<br />
DÈ R O E M , D E GROOTHEID , DOOR U W V A D ' R Ë N A A N G E B R A G i .<br />
S T R A A L D TOT Op D E E Z E N STOND , OP 'ï Z I N K E N D N A G E S L A C H T .<br />
H E T OGENBLIK IS D A A R •<br />
Jaa! het heilrykst ogenblik, dat immer beftond, is<br />
immers de vestiging en dadelyke in werking brenging<br />
eener Staatsregeling , welke gy uw zelve gegeeven<br />
hebt, en door uwe eigen verkooren Verteegenwoordigers<br />
, onder uw opper toeverzigt en ftandvastige Burgertrouw<br />
, wil doen handnaven; — dan , B A T A V E N !<br />
Vrienden van Orde en Conftitutie, heeft het Gemeenebest<br />
deeze zeegen verkregen , dan ook behooren de<br />
Republikeinfche gewoontens haaren zegenpraal te doen<br />
blyken en dezelve te bevestigen.<br />
Van heeden af moet de Republikeinfche geest, —•<br />
de Republikeinfche Zeedekunde het gebied voeren,<br />
en de Republikeinfche gebruiken en inftellingen alomme<br />
den boventoon voeren. —<br />
Om deeze met meerder gewilligheid aanteneemen,<br />
is het vooral nodig dezelve beeter te kennen, om zieh<br />
de zuiverde denkbeelden daar van eigen te maaken.—<br />
D E REPUBLIKEINSCHE GEEST verzameld alle byzondere<br />
belangens in een_geheiligd middenpunt, het algemeen<br />
belang; — A L W A T R E C H T V A A R D I G , B I L L Y K , GOED E N<br />
B E M I N N E L Y K IS, BEHOORD TOT Z Y N A A N W E E Z E N . —<br />
By een Volk, door deeze Goddelyke geest bezield,<br />
is de Rechtvaerdigheid, by alle betrekkingen der Maatfchappy<br />
, fteeds aanweezig, — niemand tracht de belangens<br />
van anderen teegen te werken ; — de GelyW<br />
heid fpoort yder Burger aan, zynen Medeburger den<br />
behulpzaamen hand te bieden, en worden 'er twisten<br />
gebooren , als dan is het Recht om die te beflisfchen<br />
geen voordeclig ambacht, dat de begeerte inboezemd<br />
om dezelve te vereeuwigen. — Neen, D E REPUBLI<br />
KEINSCHE RECHTSPLEEGING IS D E ZUSTER D E R V R E E D E , — »<br />
de aangenaam/Ie , de reinfte gewaarwording der<br />
Natuur, eerbied voor den Ouderdom , zuivere Huwe-
c m 3<br />
wehksmin, Ouder lyke teederheid en Ktnderlyke liefl,<br />
de, in het openbaar geacht en geëerbiedigd, heerfchen<br />
in de Huisgezinnen, en vormen van de banden<br />
des bloeds, zoo veele zagte en onverbreekbaare<br />
kluisters van Broederfchap, liefde en geluk. —<br />
Uit zodanig een voortreffelyk denkbeeld, eenerwelgeregelde<br />
Vryheid, word in eene Republiek de oorfpronkelyke<br />
neiging en lyding tot het hoogfte goed<br />
gebooren, de zelfsbeoeffening tot de deugd, en de<br />
bekwaam making tot alle Burgerlyke betragtingen, zo<br />
in algemeéne als byzondere handel en wandel.<br />
Zodanige Republikeinfche geest doet de dwaalingen ,<br />
dweepzucht en bedrog verwinnen, — onderwys en<br />
verligting geeven aan de heerfchappy der Wetten den<br />
kragtdadigften fteun , en, door het meedewerkend<br />
vermogen van het edelst Vernuft, worden de echte<br />
grondbeginzelen der Zeedekunde en der Vryheid ,<br />
meer en meer het allerheiligst voorfchrift en het hegt-<br />
•fte Plegtanker, waarop yder braaf Burger zich verlaat : —<br />
dc Burgers leggen zich toe eikanderen meer en meer<br />
te beminnen, en het Vaderland boven alles te fchatten;<br />
— het is deeze algemeéne opleiding, welke de<br />
«erfte verpligting moet zyn, deeze verleevendige bron<br />
vloeid door alle de gedeeltens der Maatfchappy als<br />
een zuivere melk, werwaards alle Ouders zich beieveren<br />
hunne Kinderen te zenden, om zich te voeden<br />
en hunnen dorst te lesfchen. —-<br />
Eindelyk, deeze Republikeinfche geest is het, die<br />
de kragtdaadigfte dryfveer tot loflyke daaden , en trekken<br />
van heldenmoed, in den vryen Burger doet werken,<br />
en dien Goddelyken nayver in elks welgeftelde<br />
ziel gaande maakt, om zyn Medeburger, zoo door<br />
deugd in zyn afzonderlyk leeven, als in de bevordering<br />
van het nut van het algemeen, te overtreffen ; en<br />
hef is door haar, dat het recht van elk en een yder<br />
ook tot de fchitterendfte Eerambten gegrondvest is,<br />
als het eerfte beding van het verdrag derGelykheid,—<br />
geen onderfcheid van geboorte, geèpe voorrechten,<br />
maar verdienften alleen , doet zy hoog fchatten , en de<br />
gebiedende beweegreeden zyn, die den mensch ver-<br />
6<br />
La heft
C 112 )<br />
heft en aanzet, om grootfche denkkeelden te vormei<br />
en belangryke onderneemingen te beproeven —<br />
BATAAVEN! z.e daar het edelst {doel uwer pogingen<br />
de eindpaal die gy moet trachten te bereiken - Gy<br />
kunt die bereiken , indien gy de geest uwer Staatsregeling<br />
wel doorgrond , indien gy niet luisterd naar<br />
hun, die net Republikeinfche Leerftelfel met hunnen<br />
lastertaal bezwakt nebben en nog bezwalken — Wa°t<br />
uderhalven dat de heerschzucht, de eigenbaat en<br />
Priesterlist u niet verleide. _ 6! Weigcfd voortaan<br />
hun cemg gehoor te verkenen; verlaat den weg die<br />
die ondeugdzaame aterlingen u nog wil.'en doen betreeden<br />
, —, maar die niet kan uitloopen dan op uwe<br />
fchande, - uw verderf. — Gy kunt dus andere volken<br />
op uw Repubhkemsch gedrag doen ftaroogen, en<br />
m de befpiegehng van uw lot hunne reeds verkreegen<br />
glorie door uwe uitmuntende trouw, eerlykheid cn<br />
deugdzaamheid doen vermeerderen. — Gaat vooral<br />
riaa hoe men u bedrogen heeft, en hoe de Ioogen op<br />
de aflchuwelykfte wyze zoekt diets te maaken, dat de<br />
energique handhaving der Republiek de hcerfchappy<br />
van het Schrikbewind zoude zyn. Dank zy de eeuwige<br />
Wysheid dat de zeegepraal van het Gemeenebest,<br />
zonder het bloed vau ontzinde verdervers te<br />
doen ftroomen , heeft mógen gebeuren, en, indedaad<br />
HET IS GEEN BLOED, DAT DE REPUBLIKEN BEVESTIGD. De<br />
willekeur van den allct-.iiheerfchcr vereischt het plengen<br />
van bloed : dan, oni Gelykheid daar te fteilen , behoeft<br />
men fiegis Wetten.<br />
De Con/ïitutie behoord nwe zeeden te regelen —<br />
't Compas van uwe leevensloop te zyn; Jeerd uwe<br />
Kinderen de grondbeginfelen, rechten en plichten van<br />
dezelve kennen. - Onthoud en betragt die zelve<br />
herneemd ae Republikeinfche geaartheid door een eerwaardig,<br />
ftaatlg, ongeveinsd en eenvoudig voorkomen<br />
en gedrag - Zyt nayverig 0p haar, en" verban alle<br />
die verwyfdneid , die de verheevenheid van den mensch<br />
in en door zich zel.cn, teegen zyne grootfeher benemming<br />
aan, doet vemeederen. _ Neemt een wyt<br />
geeng Nationaal Caraaer aan , en zweert alle flaaflche<br />
in-
C 113 )<br />
inftellingen af. Beftryd vooral eene verblinde volkszucht,<br />
die op het fpoor der rcedenloosheid, zoo vaak,<br />
veelen zelfs ter goeder trouwe doet afdwaalen; —' betoond<br />
dus, dat gy den naam van Burger met een<br />
rechtmatig gevoel van waare fierheid wilt draagen en •<br />
uitoelfenen, die fchoonen eernaam heeft geheiligde<br />
rechten, — onze Vaderen zogten die reeds , en de<br />
kloekften onder hen betreurden en bejammerden zoo "<br />
vaak de misleide meenigte , die beletten dat ze al'en<br />
geene Burgers eener vrye Staat mogten zyn, daar zy<br />
het voor twee Eeuwen reeds hadden kunnen zyn. —<br />
Dat deeze naam u dan waardig zy. Geeft nimmer<br />
eenen anderen als uit verachting die trotfche eerbewyzing,<br />
die eertyds u verlaagde. —<br />
Dat dan voortaan de Nationaale geest zig vorme,<br />
en zich verheffe naar maate van uwe beftemmino-, —<br />
dat gy alzo waardiglyk in den eerften rey der 3<br />
vrye<br />
volkeren moogt plaats hebben , en dat den naam van<br />
een VRYE RATAAF, eeven als die van Romen en Griekenland,<br />
in voorige tyden, en van allen, die het zuivere<br />
Republikeinisme der eerlyke en verwinnende Franfche<br />
Broederen getrouwelyk volgen, de fchoonfte , de<br />
uitneemenfie eeretitel der waereld zy. —<br />
Dat goede finaak en zindelykheid 'uwe kleeding regelen<br />
, en de cierlyke eenvoudigheid daarin fteeds erkend<br />
worde, dat alle buitenfpoorige pragt en verwvfde<br />
gemaaktheid vliede, dat de zagtaartige en zedige<br />
fchoonheid door eene eerbaare fchaainte haare aantrekkelykheeden<br />
vermeerdere, en de Republikeinfche geaartheid<br />
der mannen meer en meer aanvuuren. Wan<br />
u voor ongebondentheid, die ondeugd der fiaaven —<br />
maatigheid zy u ter onderfcheiding, — menschlievendheid<br />
en medelyden vervulle fteeds uwe harten , zy<br />
woonen alleen by vrye volkeren, en worden by Dispoten<br />
met voeten getreeden, HET ALTAAR VAN HET<br />
MEDEDOGEN IS IN HET HART VAN DEN VRYEN STERVELING.<br />
Herinnert u fteeds de fpringveeren, die een onfterfelyke<br />
MONTESQUIEU aan elke Regeeringsform toewvsd :<br />
SCHRIK IS HET STEUNSEL VAN HET DISPOTISMUS , " GE<br />
WAANDE EER DE HERSENSCHIM , DIE Da KONINGEN VER-<br />
k 3 GEZELD,
C 114 ><br />
GEZELD , MAAR DE GRONDSLAG DER VSYE STA ATEN , T>t<br />
ZUIL, WAAR OP HAAR GEHEELE AAN WEEZEN BERUST, IS<br />
DEUGD.<br />
BATAAVEN! leeren wy allen hier uit, wat de Conftitutie<br />
, — wat het Befluur , — wat het Vaderland<br />
thans van ons vorderd! dat wy vooral geen oorzaak<br />
zyn, dat anderen van ons zeggen, — ja ! dat wy<br />
zelve fchaamrood, nimmer genoodzaakt worden, to<br />
te ftemmen, dat wy GEEN REPUBLIKEINEN ZYN , om dat<br />
de deugd de fpringveer der vrye Staaten is, en deeze<br />
laatfte , helas.' j dan ,<br />
zwygen wy, of liever, dat wy de laster voor de<br />
deugd doen vlieden. BATAAVEN ! DAT WY ONZE<br />
GRONDWET, — ONS BESTUUR , — ONS VADERLAND BEMIN<br />
NEN, EN WY WAARE REPUBLIKEINEN ZYN, DAN ZAL NIETS<br />
ONZEN ROEM , ONS GELUK EEVENAAREN , DAN EERST<br />
ZULÊEN WY WAARLYK VRY EN GELUKKIG KUNNEN _HEETEN, —-<br />
DAN ZAL HET GEMEENEBEST LEEVEN EN BLOEIJEN. 1<br />
DANK zy HET ALBESTUUR , — HET OGENBLIK IS DAAR ,<br />
EN NIETS DAN ONZE EIGEN ACHTELOOSHEID KAN ONS ON<br />
HEIL BAAREN, DOOR DE MOEDWILLIGE VERWAARLO0ZING<br />
DER EENDRAGT. Het Zy ZOO l<br />
AAN HET BATAAFSCHE VOLK , BY DE EERSTE ZITTIN»<br />
VAN DESZELFS WETGEVEND LICHAAM.<br />
Op den 31 van Hooimaand 1798.<br />
Het 4de Jaar der B. V.'<br />
O D E .<br />
Dus m«ogt ge, ö BATO'S KROOST ! in 't eind' den^dag aanfchouwen<br />
—<br />
Den allerfchoonden dag, waarom der Vadren bloed<br />
Vaak vrugtloos heeft gedroomd langs welige landsdouwen,<br />
Ten zoen van dwang en euvelmoed.
C ris 3<br />
Ia, tuiVt, getuigt het vry, 6 jongst vervloden eeuwen,<br />
J<br />
Gy zaagt derf Batavier: hy ftreed met dwmglandy<br />
Of met der grooten trots: zyn moed was die der<br />
leeuwen ,<br />
En egter werd hy nimmer vry f<br />
Dan kon hem't forsch geweld , dan list in ketens klinken ,<br />
Vergeefs zonk hier uw troon in puin , o Castieljaan!<br />
Straks durfde Oranges tam het yzren juk doen ruiken ,<br />
En 't edelst volk in boeien liaan.<br />
Ta zelfs terwyl uw vuist het wereldrond deed beeven,<br />
Het fpraakeloos Heel-al uw vlag op t ruim der zee ,<br />
Zoftout van pool tot pool, in zegepraal zag zweeven:<br />
't Gegil vernam van Chattams ree.<br />
En toen geen Nasfaus trots uw hals in zyne keten<br />
Door zynen taaien voet meer had M t (lof gedrukt;<br />
Kon zich een ydle waan des Adels dit vermeten,<br />
Wiens geefelroede u hield gebukt.<br />
Dan nu... TRIUMPH !... TRIUMPH !... nu is 't geweld verd<br />
wenen.<br />
DE WET , DE WET ALLeCN , DIE 'T VOLK ZICH ZELVEN GAF ,<br />
Ma" in der Vadren hand het grootsch gezag verëenen,<br />
° Voor eeuwig zonk de dwang in 't graf.<br />
GELUK , driewerf GELUK , ó myne Landgenooten !<br />
Geluk, deez' edle rei, aan wien ge uw heil betrouwt,<br />
Zwoer lang der Vryheid trouw, zwoer u , Civihs loten,<br />
Een heil op recht en deugd gebouwd.<br />
Dan, dat o-een woeste drift voordaanuw borst beroere ;<br />
't Verachtlyk zelfbelang alleen gekluisterd zy;<br />
Geen ftikziend bygeloof, of dweepzugt u vervoere<br />
Dus blyft deez' grond voor immer vry !....<br />
Dus
C 116 )<br />
Dus moet het jongst genacht nog uwe grootheid melden •<br />
Dus blyit ge ó LBEUWENDAAL ! der Vryheids heiligdom '<br />
U, juichend Vaderland, befchermt een tal van Helden'<br />
Het dekt de Tuin-maagd van rondsom.<br />
Dus ziet men 't waar geluk weêr op deez' terpen woonen<br />
En de Ier, door ons gefchraagd, juicht: — ERIN VOOR<br />
ALTYD! —<br />
De Brit, van fchrik verbleekt, kent Ruiters ftoute zoonen<br />
En fineekt den vreê, zyn trots ten fpyt....'<br />
Hy fineekt dien van den Gal en u, 6 Batavieren •<br />
De zege omftrikt uw kruin met groenende eikenb'laên<br />
Zy tooit uw helden-ftaal met eeuwige laurieren<br />
En 't zwalpend pekel-veld voert fchat by fchatte'n aan!<br />
Hage yft JI<br />
den 31 van Hooimaand<br />
1798.<br />
Het 4 Jaar der Bat. Vryheid.<br />
Te Amjlerdam, by H. Moolenyzer, 's Hagel C Leeuwenftein,<br />
te Delft, Roelofswaart, te Rotterdam,<br />
van Santen, te Dord, Bonté, Utrecht, van der<br />
Schroeft", teLeyden, Koster, te Haarlem, de<br />
Graaff, te Alkmaar, Molkman, te Hoorn,<br />
Vermandei enBreebaard, 's Hertogenbos,'<br />
Palier, te Zaandam, van Aaken, Breda,'<br />
VV. van Bergen, en verders alom.
D E<br />
CONSTITUTIONEEL» IE<br />
E L K H E T Z Y N E .<br />
2y« hand zal tegen allen zyn, en de<br />
hand van allen tegen hem.<br />
ISMAELS Leenfpreuk.<br />
D , VLIEG dagtheden medetedeelen DE GESCHIKTSTE<br />
v^zÉ waarop zy, in haare vlugt gehoord hadde , hoe dat<br />
ïe CONST^OTfoNEELE GEZELSCHAPPEN DIENEN INGERIGT TE<br />
WORDEN , indien zy waariyk tot nut zullen zyn, en<br />
Tan HET OOGMERK by de Acte van Staatsregehng bepaald,<br />
ü tOt ONDERLINGE VOORLICHTING, ter OPWEKKING VAN<br />
VADERLANDSLIEFDE en ter NAAUWER VERBINDTEN1S AAN DE<br />
ZELVE STAATSREGELING beandwoorden m fteede van<br />
voortduwende affcheidingen van verdeeldheid en zamenkomsten<br />
van verdeeldheid en parthyfehap te zyn,<br />
S k tot hiertoe helaas! meer dan te veel heeft plaats<br />
fehad, en in weêrwil van alle geveinsde verandermg<br />
If naarnsverwisfeling nog voortduurt, en het _toog* gevaar<br />
loopt voortteduuren, zelfs veel erger dan te voo-<br />
32 wanneer door eene geordende inngting en debe-<br />
•hor- iyke wyziging der Wet, die dezelve doet beftan ,<br />
dr 'aan nier Geeven word die juiste leidmg-, we.ke<br />
met de SürU yke en Politieke Vryheid beftaanbaar 11<br />
Tuit liet waïre oogmerk van dit artikel allezins overc<br />
c<br />
M "
éénkomt, zo datderzelver gebruik en beftand het misbruik<br />
«ii eigen-noodzakclykc vernietiging voorkom>n '<br />
en zy , m plaats van Schooien der Onderrichting en Voorlichting,<br />
m geene vcrgaderplaatfen der mis efding, der<br />
onbezonnenheid en des verderfs voor de Burgerlyke maatfcnadpy<br />
onraarten , noch aan die woelingen, panhyfchappen<br />
en fa&en verder voedzel geeven, als welke<br />
met te zeer kunnen uitgeroeid worden, gelyk hetoirfprongelyk<br />
welmeenend doel op den 22ften fanuary<br />
was, doei hetgeen door de fchandelyke toegeeflyfcheid<br />
te wemig energie, te veel verkleefdheid aan de eene'<br />
parthy , er. te overdrevene en pnbeftaanbaare vervolging<br />
van de andere geheel uit het oog verloren zynde . niet<br />
dan den 12de Juny met de daad is gehandhaafd, en<br />
volftrektelyk, het koste wat het wil, moet doomezet<br />
worden, of het VADERLAND GAAT VERLOOREN, gelyk de<br />
Franfche Repubhek zulks ook bezeft, en daarom even<br />
als andere Mogendheden, die by het behoud en de<br />
onafhangeiykhe.d onzer Republiek een zo onmiddelyk<br />
belang hebben , mets hever dan de tegenwoordige orde<br />
van zaaken cn dc handhaaving der Conftitutie zien ,<br />
en van het braaffte en belangrykfte gedeelte desBataaffchen<br />
Volks en het Beftuur en Bewind verwagtte, dat<br />
daartoe de meestgepaste en kragtdaadigfte maatregelen<br />
zullen aanhouden — maatregelen, die der Regeer in*,<br />
loosheid, woel- en fa&iezucht, billvke fchrik en afkeer<br />
met alleen , zuiicn laaten gevoelen , maar des noods<br />
exemplainyk doen voojtgaan tc ftraffen die verderffelyke<br />
mé wezens, welke geen Vaderland kennen, dan tot<br />
zelfverwoesting en de borsten dier tedere moeder<br />
op dc onnatuurlykfte en wreedaarngfte wyze zich niet<br />
ontzien te verfcheuren , welke heu opgekweekt heeft —<br />
Het is dus dit nuttig doel, waarin DE VLIEG verhindert<br />
wierd, en dat zy tot een volgend nommer moet uitfteilen<br />
u,t hoofde dat zy zich onverwagt geftoord<br />
vond, door op eene plaats te komen, waar zy drie<br />
perfoonen te zamen vond, 'die het volgende gefprek<br />
voerden. - Zy zal de benamingen vol|en, zo zy die<br />
ZSXL aan eJkanderen hoorde geeven.<br />
AF-
C 119 )<br />
AFGELUISTERD GESPREK tusfchen een GRAANPIKKER,<br />
een OUDEN CLUBIST en een VROUW.<br />
DE CRAANPI K KER.<br />
Zo ouwe! ben je daar, — G. d. d. me ! waar heb je<br />
zo lang geftoken ? - het is wel drie uuren geleên, dat<br />
ik jou niet gezien heb —ben je nog gezond in de leer?<br />
of heb je de flym ook al door jou gedarmte — kyk !<br />
het gaar thans de kreeftsgang - de 22de January is<br />
na de blixem. Het geweld triumpheert — nog één<br />
graan! kastelein! Ik heb by myn ziel nog éèn mafje —<br />
(hy vertoont een Jesthalf) en die moet 'er aan — de<br />
boel is toch aan de kamer!<br />
p E VROUW.<br />
Lieve man! bewaar die zesthalf— de kinderen zuchten<br />
om brood te huis — my dunkt je hebt al rykelyk<br />
jou portie ga liever naar het werk — de baas zegt,<br />
dat jy ahyd zo een beste jongen was en zo goed<br />
voor jou werk — en zedert dat jy zo aan het roezemoezen<br />
zyt gekomen over zaaken, die jy niet verftaat,<br />
en waartoe onze dolle buurman , jon verleid<br />
heeft — dien zedenloozen knaap, wiens zaaken geheel<br />
verloopen zyn, en die graag om defmorfioenen in het Beftuur<br />
wil zyn, of een vet ambt had, offchoon hy tot<br />
beiden net zo veel gefchiktheid heeft, als een os om<br />
in de Bybel te Jeefen.<br />
DE OUDE CLUBIST.<br />
Wél gezegd vrouwtje! KEES doehaarzin! volgt haar<br />
r a ad — en gy zult als een goed man handelen — en<br />
een beste vader voor uwe kinderen zyn, en door<br />
de verhitting van drank u niet buiten ftaat fteilen om door<br />
Intriguanten tot fpoorloosheden verder misleid te worden<br />
, daar zy niet om het welzyn ^an het Vaderland<br />
ieveren , want dat kan niet dan door Orde, JVelberaadenheid,<br />
Verftandigoverleg , Goed beleid en een ferm<br />
en deugdzaam karakter der Burgers bevordert en volmaakt<br />
worden, — maar daar zy eeniglyk werkzaam zyn<br />
zich- zeiven, hun eigen beurs en ambthonger te voldoen<br />
- en u en uwsgelyken als de ezels gebruiken,<br />
die zy voortdry ven , en den last laaten tortfehen, ter-<br />
Al a wyl
( 129 ><br />
tvyl gy u in hunne fchadelyke gezelfchappen verloopt,<br />
en- hunne opgefmukte declamatieve en onbezonnen<br />
fchreeuwende wartaal naauwelyks ten halven verftaande<br />
, door mislezing vervoerd wordt, en in die vervoering<br />
het fchaduwbeeld der Vryheid voor het waare<br />
neemende, de losbandigheid boven de Reden volgende<br />
, het eene graantje na het andere pikt, en alzo<br />
zo berooid van beurs als hoofd geraakt, en als dol en<br />
uitgelaaten Jam Amen fchreeuwt, op het geendeeze<br />
of geene halfgeleerde en waanwyze dolkop u voorfceld.—<br />
DE CRAANPIKKER.<br />
Wel weerlicht i wat is dit? Wat moet ikhooren» —<br />
' r<br />
zyn hoed op de tafel, zyn pypna degrond, en zyn gids<br />
genever omfmyrendt.*) Wat blixem ! — jy ook al fiym ! i<br />
(ppde tafel'metdevuistenflaande~) daar moet ik meer<br />
van hebben ! (de vrouw wil hem bedaareh) Zwyg wyf!<br />
het zyn jou zaaken niet :'k heb met den ouwen alléén te<br />
doen ~ hy zal my fatisfaétie geeven — of ik zal hem op zyn<br />
graanpikkers doen gevoelen, dat ik een fluiver ben. —<br />
DE OUDE CLUBIST.<br />
Wees maar bedaard vrouwtje! het zal geen vaart loopen<br />
— Ik ken het kruid , zei de drommel — ik heb 'èr<br />
lang meé omgegaan — Hy is de eerfre niet, die zoop my<br />
wil Iosftuiven — ik heb ze veel erger gehad - hy<br />
heeft nogal een redelyk goed hart— het is nog niet geheel<br />
bedorven — en hy is ook thans niet buiten west niet<br />
waar KEES? — wy kennen eikanderen vanouds --- dat<br />
vloeken, tieren * raazen, geweldig uitvallen znfluiven<br />
dat zyn zo geëartheden en woorden der bedorven orde ,<br />
die in de mode zyn geraakt zedert dat de ordentelyke<br />
lieden dc onderlinge byéénkomlten hebben verlaaten , en<br />
in plaats van tegen die ruwheid en ftuivery in den beginne<br />
zich te verzetten en pal te ftaan, aan dezelve eenen te ononverfchill<br />
gen loop hebben geiaaten , en zich afzonderende<br />
, mèen/g braaf Burgerman , die geen invloed genoeg<br />
had, noch M'ilde hebben, hebben genoodzaakt hem t»<br />
volgen , zo als ik ook in dit geval ben geweest. ><br />
DE GRAANPFKKER.<br />
Dagt ik het by myn z ei niet, dat jy ook zo een<br />
afgedwaalde Camalion waart.
DE OUDE . C L U B I S T.<br />
Verre van daar KEES! Ik heb de gezelfchappen niet<br />
verhaten, voor dat ik ontwaar wierd, dat in dezelve<br />
de oorfpróngelyke beftemming wierd vaarwel gezegd,—<br />
en ze ten prooy wierden aan deeze en geene regeerino-zoekers<br />
en ambtbejagers., welke in een geheel wanhoop<br />
io-entoeftand waaren, — dat in plaats van de bevordering<br />
der zo veel mogelyke Eendragt en te vredenheid<br />
, de volllagen Tweedragt en ontevredenheid by<br />
het grootte gedeelte zonder genoegzaame reden daar<br />
in de overhand namen, — dat drift en woede de onbezonnenftc<br />
beraadllagingen en ondemeemingerj aanvuurden,<br />
in plaats dat door rype overweging , bedaardheid<br />
en cordaafneid wel ingerigte, en met overleg vastgeftelde<br />
zaaken wierden getragt ter uitvoer te brengen,<br />
— dat aan het goed vertrouwen alle gehoor wierd<br />
geweigerd en het wantrouwen ten fterkften gekoel<br />
d t _ dat oranje, ariflocratie, foedsralisme , moderatisme<br />
, Jlym en ik weet niet al wat meer voor hatelyke<br />
benaamingen , ruimfchoots wierden toegevoegd<br />
aan den man, die maar eens hier en daar van orde reppen<br />
dorst, en de woestheid in handelingen en bedryven<br />
wilde tegeng tan , die zeker niet door allen, maar<br />
alléén door weinige heethoofden , die zich overal iindroncen,<br />
wierden doorgedreeven , en een aantal ':er<br />
goeder trouwe aan hunnen fnoer verbonden en medelieepten,<br />
welke niet zelden, als het te laat is, de dwaaling<br />
eerst ontdekken, en zomtyds voor een groot gedeelte<br />
nog verblind genoeg zyn in de dooling te volharden.<br />
•<br />
1<br />
DE GRAANPIKKER.<br />
Wel! zo gy maakt daar al een fraaije fchets van uwe<br />
oude Medebroeders !"—dat kan 'er waaragtig toch niet<br />
d Ü O r. Hebben die gezelfchappen, dan in het eerst<br />
het ys niet gebrooken ? — en zou men ze nu , dat alles<br />
voorby is, zo maar op den fchopftocl zetten, - en 'er<br />
meê willen leeven als de kat met de muis ? ——<br />
DB OUDE CLUBIST.<br />
Ik voorzag wel, dat zonder genoegzaame overdenking<br />
of onderfeheid van tyden cn omltandigbeden te.<br />
maken, gy my hier zo in den baard zoudt tragten te<br />
M 3 vaa-
C H2 )<br />
vaaren, — dit is veel al de gewoonte der drogredenaars,<br />
waar van gy zo veel verkeerdheid hebt Ingezogen,<br />
en dte door de verwaarloofing van uw ei-en huishouden<br />
U a a„ h u n g e I y k k t Uben > Alf<br />
immers wel opgelet hebt, dan heb ik erkend , dat die<br />
* f{ C<br />
pen vee<br />
if { nut<br />
g^aan hebben, haare verdsen-<br />
Jlen hebben gehad, en wel beflierd wierden, toen 'er<br />
eene goede vereeniging plaats had en orde heerschte,<br />
maar zedert dat ze door verdeeldheid ontaart zyn.onl<br />
begrypelyk minder nuttig zyn geworden, ja doorzomnuge<br />
oyerdreeven aanvoerders uit dezelve zelfs het ftrafbaarst<br />
kwaad ,s bedreeven , en in plaats van de verkeerdheden<br />
in het beftuur op eene redenmatige wyze<br />
voordragen , meer dan te d.kwils alle beftuur hebben<br />
onaermynd, en als met voeten getreeden, vergeetende.<br />
dat in deezen de eerwaardigheid van het beftuur gelchonden<br />
wordende, zy zich zeiven de eerde ftiee gaaven,<br />
en gelykvormig handelden aan het fpreekwoord<br />
dte ztchm zyn neus fnyt, fchendt zyn eigen aangez>gt.~-<br />
Ik wil geen oude wonden opkrabben , — noch<br />
U zeiven vergeeten misdaauen verwyten , die gy te onbezonnen<br />
hebt helpen bedryven, maar anders zoudt gy<br />
my met fchaarme en fchande moeten gelyk geeven.--<br />
DE G R A A N P I K K E R .<br />
Al wat ik gedaan heb of liever helpen doen, want<br />
i< ben 'er altoos myne duiten by kwvi geraakt heb ik<br />
fteeds om best Wil gedaan en op «auratiing va'n anderen<br />
, die my voorkwamen wyzer te zyn ea Staatkundiger<br />
te fpreeken , ais ik. • .<br />
DE O U D E CLUBISr.<br />
Daar hebt je juist de oorzaak van het kwaad - daar<br />
zit het hem - de woorden VRYHEID , GELYKHEID , BROE<br />
DERSCHAP of DE DOOD , (zo als nog helaas! 22 Yanuarv<br />
of de doodhet dolzinnig en nimfzuchtig motto is,) luidkeels<br />
uitgefchreeuwd en Vtve la Republtque een keer<br />
of drie er na herhaaid , zonder genoegzaame kennis<br />
van perfoonen, die ü voorgingen of kalme beoordcehng<br />
der zaaken , die men zogt óf vóbrfteide, in a»tte<br />
neemen;--. z.e daar dc bron des onhcils, wier dranken<br />
zo veele hersfenen verbeisterd, en z o veele huisgezinnen<br />
in de war gehoipen heeft, welker hoofden in<br />
plaats
C' 125 y<br />
plaats van voor hun eigen beftaan en door handen arbeid<br />
zich een eerlyke winning te verzekeren, door mooije<br />
beloften zich lieten paaijen, en door het lokaas van ambten<br />
en bedieningen zich laatende beguichgelen , tot<br />
overdrevenheid en hevigheid zyn vervoerd geworden,<br />
en na dat hunne aanvoerders of zelve geholpen waaren<br />
of niet hadden kunnen Hagen, met hen door de wanhoop<br />
zyn vermeesterd geworden, daar zy de misleid<br />
ng wel gevoelden, maar niet genoeg wilden onderfcheiden,<br />
waar die in de eerfte plaats zat, - by voorbeeld<br />
, KEES! kunt gy ontkennen , dat 'er niet veele onder<br />
de zogenaemde Clubisten iti laater tyden een hoofdrol<br />
hebben weeten te fpeelen, en ook gedeeltelyk voor<br />
zich welgevaaren zyn, in welken de volgende omftandigheeden<br />
plaats greepen , namelyk, „ dathy doorzyn<br />
,, liegt gedrag en de verwaarloozing zyner zaaken in<br />
,, armoede is geraakt, — als Koopman een fcbandelyk<br />
„ bankroet heeft gefpeeld, h-i dat hy niet verftooken<br />
,, van bekwaamheden, door een beeter gedrag op een<br />
„ eerlyke wyze zyn brood zoude hebben kunnen win-<br />
„ nen, dan elk die nog genegen was hem voorttehel-<br />
,, pen, het flagtoffer zyner kwaade trouw maakte , —<br />
„ dat hy by de ommcwenteling het tydftip gunftio-acht-<br />
,, te om zich in ambten en posten te dringen, dat<br />
„ hy daar toe het masker van heete Volksliefde aan-<br />
,, nam, —dat hy eene ligtgelovige menigte, zohV te-<br />
„ lyk vatbaar voor ontevredenheid tegen alle beftuur<br />
,, opzette, — en den invloed, die vloeken, tieren en<br />
„ raajen, die woeste bedreigingen, die vooral het<br />
„ onmatig gebruik van drank op het zelve heeft<br />
,, wist te doen werken, — dat hy zich tot zyne by-<br />
., zondere oogmerken en uit eigenbaat alleen voeo-de<br />
„ by U en uws gelyken , die hy kende, als dat »e-<br />
,, deelte des Volks, het welk fehoon welmeenend<br />
„ over het algemeen het onkundigfte is, en door mooi-<br />
,, je woorden en beloften het ligst te misleiden is, —<br />
,, en alzo listiglyk vry openbaar zodanigen rolfpee'lde,<br />
r, dat hy geene daad van eenige geconftitueerde macht<br />
„ goedkeurde, — geene maatregel wel befchouwde ,—<br />
„ alles misdadig, als overheerfehing, despotismus,<br />
„ moderattsme, oranje gezindheid, foederalisme<br />
M artflocratie enJJymery uitkreet,— all e wanorders<br />
„ hielp'
C 124 ><br />
„ hielp bevorderen, — den loop der Jufh'tie niet ontzag<br />
„ te doen drommen , — perfoonlyke aanrandingen deed<br />
„ veroorlooven, — en door logen , laster en opruijing<br />
,, van dechte wezens ailes zogt het onderst boven te<br />
„ keeren, om door een misleiden hoop zich zelve in<br />
„ het beduur te dringen , en de plaats van eerlyke lie-<br />
„ den door list en bedrog ingenomen hebbende, U en<br />
,, uw's gelyken daarna zeiven belaagde, en met uw<br />
eigen wapenen bedreed," — terwyl een ander als<br />
„ een eeuwig duurende Projeblmaaker , met een rok<br />
„ vol lappen en met een hoofd, vervuld met opgebla-<br />
„ zen en iedelen waan, elke nacht nieuwe voordellen<br />
„ uitbroeiende , evenwel de wysheid wilde in pacht<br />
„ hebben, daar hy de diepde onkunde elk ogenblik<br />
,, in zich verraade , fehoon hy altoos doorkraait, als<br />
„ een heete haan , — en door zodanige waanwysheid<br />
,, nimmer niet alleen niets goed verricht, maar ook<br />
r, niets goed noemt of het moet met zyne harfenfc iim-<br />
„ men overeenkomen."— Zyn 'er niet eene menigte<br />
dergelyke weezens, welke de hoofdoorzaak tot verwarring<br />
hebben gegeeven, — en als gy by U zeiven<br />
der waarheid wilt hulde doen, zyt gy dan niet reeds<br />
meer dan eens daarvan om den tuin geleid?<br />
(V Vervolg in de volgende Nommer.)<br />
EXTRA • REVOLUTIONAIRE HERSSENSCHIM.<br />
JJ BINNEN EEN MAAND STAAT EENE GEH ÏELE VERANDERING<br />
„ VOOR DE DEUR." zo als op de Telegraaph van den Ex-<br />
Agioateur DE LA CHASSE ZOU waargenomen zyn, - de dooiende<br />
ex Baron KEPPELIANUS heeft onlangs in zyne reize te<br />
water en te lande, volgens de Proghosticatie van de zo verftandige<br />
en zinlelykeKWESELiA van frits van deKneuterdyk;<br />
(die door Sr. Bernardus en Lammert de Renegaat zo zeer tegen<br />
alle waarheid aan beklaagd word in zyne ziekte zo mishandeld<br />
te zyn) alomme en wel kort na den 12 van Wiedemaand,<br />
op welke men het Politiek onkruid zo zeer uitroeide,<br />
zich ook veroorloofde te verkondigen. — CREDAT JU-<br />
DAFÜS! APPELi.o.--- het geloove, wie zot is,— dekrankzinnigheid<br />
hield VONDEL toch ook voor een gaaf,— datzy<br />
fpoedig genee/.en! die dus raaskallen — en door verfpreiding<br />
van vatfche geruchten het recept van den 18 Juny niet<br />
van noodzakelyke applicatie tegen zich maak r.<br />
JUPITER ADMONITOR,<br />
Te Amfterdam, by H. MOOLENYZER,<br />
Boek.erkooper in de Pylftceg.
D E<br />
CONSTITUTIONEELS<br />
SVr. J5.<br />
E L K HET ZYNE.<br />
Ende zyn hand zal tegen allen zyn, en de<br />
hand van allen tegen hem.<br />
ISMAELS Leenfpreuk.<br />
Ct Vervolg van de voorgaande Nommerl)<br />
DE VROUW.<br />
(jfoede Burger! de vrouwen mogen zelden fpreeken<br />
over het bedryf der mannen — en zo al eens, wordt<br />
het weinig geteld, gelyk myn anders zo goeje man<br />
KEES noch zo even my tot zwygen verpotte ; maar<br />
om te zeggen, zo als het op myn hart legt, - gy<br />
hebt het waaragtig aan het regte end, —de keifche»<br />
die °-V daar van die Jlegte Intnguanten en geruïneerde<br />
Princen gaf, is maar al te echt. — Ik heb dikwils<br />
met heete traanen mvnen man voorgehouden, hoe<br />
J 1V de aap van de fabel was - en het beeterwas<br />
voor hem te denken. Schoenmaaktr hou je by jouw<br />
leest — dat het met die knaapen maar dopjes fpel<br />
was '— en zy met de ligtgeloovige menigte, zo als<br />
myn man en anderen waaren , leefden , als de gogchelaar<br />
met zyn tas, — dat zy altofts aan het beste end<br />
bleeven terwyl onze zaaken door overdrevene jrver<br />
agter uiringen en ons Patriotisrae ioqr ben misbruikt
. - C Sa* 3<br />
wierd , en hoe wel wy het ook meenden , door de misleiding<br />
nog £h minagting daarby geraakten , vermits het<br />
de eerfte plicht van een Patriot is ook op zyne zaaken<br />
te pasfen, en door tydverzuim, werk-verwaarltfoz-'n-jen<br />
onnodige g.éldverteering in drank , het Vaderland<br />
geene waardige Burgers, noch huisvaders immer kou-.<br />
de krygen.<br />
D E OUDE CLÜBIST.<br />
Allerbest gedagt, Vrouwtje, - gy zvt een goede<br />
Burgeres - en uw man KEES moet ook zo een goed<br />
Burger weer worden. - Gy zyt een Vrouw, die bet<br />
waare gevoel van Patriotisme bezit, - waar van uw<br />
man te verbyfterde denkbeelden zyn ingeprent'<br />
Burger KEES, gy moogt uw vrouw vry tot Om/Maria<br />
neemen , - zy verdiendt uw raadgeevfter te zyn —<br />
gy moogt haar raad niet verfmaden , — zy heeft' 'er<br />
recht op. ~- De Staatsregeling is immers ook aanbevolen<br />
aan de waakzaamheid der Huismoeders en de<br />
Deugd der Burgeres/en, - dus zo gy hier aan manqueert,<br />
voldoet gy oók niet aan uw pligt.<br />
DE GRAANPIKKER.<br />
Ik kan noch wil niet ontkennen Ouwe fan > hoe<br />
kroes my ook de kop ftaat in dit ogenblik, of gy en<br />
myn wvf hebben in veele opzigten gelyk, — .haar<br />
Verdomd- 'er; maaien my zo belendingen door d"<br />
f c n<br />
t lu ~A<br />
l k k e ,<br />
'" 1<br />
k e<br />
3'<br />
d'"gen, die ze my verzekerd<br />
hebben dat beftaan zouden, dat ik moet belyden dat<br />
| er geen gat doorzie, en als wanhoopt over alle<br />
de volksbednegeryen ben. - Ik heb nu tc veel "e!<br />
p.kt, om over dat alles bedaard met U te fpreeken<br />
maar wil gaarne by de eerlte gelegenheid, daar ik U<br />
nu beeter leere kennen, als ik in "den beginne dagt<br />
van U voorgehgt zyn, _ m a a r m e t d i [ aflss e e„<br />
sist leef en Jierf ik.<br />
DE OUDE C L U B I S T.<br />
Ik ben ,n alles tot uwe beterfchap bereid — en om<br />
U weer op den regten weg te brengen 1 en U 2<br />
een goed, werkzaam en ieverig Lid Ier Maatfcnannv<br />
een ?phgtbctragtcnd huisvader en een regtfehpen K<br />
mot U zeiven te helpen hervormen. - ffeSeld my<br />
e:.
C 127 )<br />
en der Maatfchappy weinig, of gy ah Clubht Qmr<br />
uwe vervoering) Z/t keven en fier ren als gy maar<br />
eerlyk in. handel en wandel zyt, .en als een gefehikf<br />
Burger naar de zuivere grondbeginzelen der Staatsregeling<br />
te werk gaat in uwe gezelfchappen , die nu<br />
reeds hier en daar de naam van Confittumneel draaien<br />
, en uw gedrag en zeden vooral door nyverheid<br />
en v yt voor uw huisgezin en kroost dier, overeenkom,-<br />
WmSt — en alomme de Eendragt helpt vermeerderen<br />
, ionder welke gy geen Patriot zyt maar £eene<br />
fehadelyke en ftrafbaare factiezoeker die in geene wel<br />
geordende vrye Burgermaatfehappy kan geduld worgen.<br />
- Gelooft my! de naam doet er wein.g toe<br />
maar de daad'maakt den man of het bewys der zaak<br />
»it • - al wilde men my uitmaaken voor oranjeman,<br />
ariflocraat; moderatht, foederalht Qf Jtymgatt' en<br />
wat diets meer zy, ik zoude my bovenal d.e lasterd<br />
e fchreeuwers, en zich fchuilhoudende vaale, vtedermuizen<br />
verre verheven rekenen , en medelyde met<br />
derzelvcr onzinnigheid hebben mits ik door myne<br />
daaden maar betoonde een goed aankleever bet agrer<br />
en handhaaver der Staatsregeling te zyn en ook gy<br />
zal ik zorg draagen my nooit te miskennen en 0 k gy<br />
•zult wel doen dat fpoor optewande en ermealle zorg<br />
U daarop als een goed Burger toeteleggcn., dagy door<br />
geene de minfte tegenftrydige of M^?.!*<br />
fan afwvkt, - en dan zal het ook wein.g afdoen<br />
wat nS öy wilt voor U zeiven voeren, mits het<br />
^ r niet 8» tot eenige -herkenning van parthyfchap<br />
of fecleri-faaie , want die weezens te zute<br />
no* beöoeen, het zy heimelyk of in het openbaar,<br />
zyn de vefderffelykfte pesten der Maatfchappy, weer-<br />
Scevers van het wenfchelyk heil des Volks, en kunnen<br />
niet te Ledig uit ons midden weggedaan of by<br />
tondd»drBhS door exemplaire ftrafoeffenmg te regt<br />
gefield worden, — —<br />
DEVROUW.<br />
Oude Burger! ik hoop dat gy en myn man woord<br />
.uit houden - en dat ik 'er ook mag by zyn. - k<br />
e r d<br />
Venschte wel, dat myn man eer naar U gj'"« £<br />
Tfi ve , dat hy ee/der onder,uwe handen gevate»
C 128 )<br />
was, - dit had ons veele duiten en ongenoegen be<br />
fpaard - en hem dikwils by gebrek van | eJd Tet bal<br />
oong gemaakt : want ziet, als het zogenaamde Clutavonds,<br />
al moest ik ook een pandje maaken het<br />
moest 'er maar zyn _ en als hy glad was dan was<br />
het of de drommel op fielten reed if myn hui* - dTkwHs<br />
waren 'er weeken, dat het hemee,pop teen<br />
galden) koste , en dat kan 'er toch niet doorboor eeï<br />
ambagtsman.— Ik zou het anders niet hebben du, ven<br />
zeggen, maar nu door uw onderhoud de ordente\yZ<br />
hetd by hem gehoor fchynt te krygen, nu mag ik'er<br />
en pasfam ^n fpreeken - en^o alles Zl gaat<br />
Wil rk er hefst nooit meer om denken.<br />
8<br />
D E<br />
CRAANPIKKER,<br />
tendeels deerlyk gefop.V _ ^ 3<br />
58MK53SS bïïfel<br />
DB OUDE CLUBIST.<br />
H e f d a t g y a I r e e d s<br />
W<br />
begint<br />
n t ï<br />
te<br />
T<br />
krygen<br />
'<br />
, _ doet zo als gy ze?t<br />
m de nek<br />
gy vrouwtje; houd niet op uw man dallfvLTu<br />
«weren, wat hy nu gaarne wil doen 'Tl i *~<br />
nalaaten ü lieden te oezoekem ^"Vaartwel f<br />
Geen ogenblik rust! - A! weër twee anderen aan<br />
den gang bevonden, en dat in een zogenaamd £1/??<br />
tunoncel gezeljcbap of ^ r m ^ S ^ S ^<br />
Club Leesgezelfchap of Vaderlandje tSetTk.<br />
de oude fpreuk en benaming waaren zodanig uhSgT<br />
dat veelen het zelve uit de byzondere g & S e n<br />
welke aldaar vernomen wierden vnnr • , »<br />
hielden. - De v e n ^ ^ e ^ T ^ S<br />
houdmg, welke de oranje-man met zekere LfX„ £<br />
Ana r.
C 129 )<br />
Anatchistifche parthy voorgaf te hebben, maakten het<br />
gefprek zo opmerkelyk, dat DE VLIEG niet mag uitftel-,<br />
)en om alles medctedeelen , het geen hy daarvan heeft<br />
kunnen te weeten komen , terwyl zy vertrouwt, dat<br />
eerlyke Stadhoudersgezmden , die nu ter goeder trouwe<br />
zich hebben doen infchryven en tot de handhaving<br />
der Conftitutie zich vrywiiligïyk verbonden hebben ,<br />
met alle getrouwe liefhebbers des Vaderlands, die orde<br />
en rust voorftaan, als welvereenigde Patriotten, die<br />
een wezenlyk belang by den welvaart van het gantfche<br />
Vaderland hebben, alle Landberoerders en bedervers,<br />
onder welke kleur, factie of heillooze vereeniging zy<br />
zich ook zouden mogen voordoen , wel zullen weeten<br />
te verpletteren , hoe het boosaartig rot ook juiche.<br />
GERPREK tusfchen ARIE OVERSCHIE en WILLEM ZABELKNAP.<br />
A R I E O V E R S C H I E .<br />
Noch een geele — Kastelein ! Oranje bitter zal wel dra<br />
lekkerder fmaaken. God is met het Vaderland! (hy zingö<br />
Al is ons hoopje noch zo kleyn,<br />
IVel dra zal het weêr boven zyn,<br />
De BRITT , de ROSS en 't Volk van God,<br />
Met JUPITER'S geheime rot,<br />
In Oost en IVest — in Zv.id en Noord,<br />
Bezoeken eerlang Batons oord!<br />
Dan klinkt WILHELMUS VAN NASSOUW<br />
In 't oud her/lelde Staatsgebouw.<br />
Dan juichen wy wel bly te moe<br />
Bevryd van onze geesjelroe! —•<br />
W I L L E M Z A B E L K N A P .<br />
Wat duivel vent! zing jy daar I zyt gy bezeeten van<br />
Oranje doiheid of moet jy wat op den huid hebben,—<br />
gy fchynt my toe ook de Clicque te behooren , dan die<br />
dan onder fchyn van Oranje voor te /laan — dan om<br />
het oude geloof te handhaven dan onder voorgeeven<br />
van heete Vaderlandsliefde eeuwiglyk het Gemeenebest<br />
in rep en roer zoeken te houden , en geene vaste<br />
Staatsregeling kunnen dulden , om dat zy door dezcve<br />
te veel aan hunne heersch- en eigenbaatzugti'fe oogmerken<br />
, zo wel als verfoeielykc dweepzieke neigm-<br />
N 3 g e n
C 130 )<br />
gen paal en perk gefield zien , — wat let my of ik fineer<br />
jou eens dugtig den rug en laat tusfchen dezelve en<br />
myn kling eene naive duo fpeelen.<br />
A R I E O V E R S C H I E .<br />
Niet zo driftig Cameraad J jy fchytu nog niet van de<br />
moord tc weeten — en hoort zeker niet onder de Ju-<br />
'aale Vrienden, als zou je zo niet raafen, dat ik<br />
ep het goed fucces der verééniging een klein deuntje<br />
atirtge , — daar het hart vol van is , daar loopt de mond<br />
van over, zegt het fpreekwoord. — Kom drinken wy<br />
lieyer, _ als vegten — en maaken wy de pais, eêr het<br />
te laat is , want zuiver gezegd, en onder ons — je bent<br />
te hupfche kaerel om jou lang in verlegenheid te laaf
C 131 )<br />
en domme of baatzuchtige aanhangelingen binnen dit<br />
Gemeenebest ten naauwften verbonden was, en met<br />
Neèrlands Debora Engeland ten gevallen en door deszelfs<br />
aanftooking en befoldigers alle order en Conftitutie<br />
fteeas zogte te ondermynen ; hoe fchuil zy zich ook<br />
van de eene zyde hielden, om zich niet als oranje<br />
mannen te doen onderkennen , terwyl van de andere<br />
zyde onder fchyn van heete Vaderlandsliefde gewroet<br />
en gewoeld wierd , de geheele flcgte boel was het in<br />
de daad al lang met eikanderen eens, menig braaf cn<br />
eenvoudig Burger is daar van reeds het ilagtoffer ge+<br />
worden , — dan eens ftrekte de een cn ondeelbaarheid<br />
-- dan de affcheiding van Kerk en Staat ~ dan<br />
de Staatsraad ~ dan de verwerping der Conftitutie<br />
en andere machinatien héimelyk op eene verkeerde wyze<br />
ten voorwendzel, om door nu eens dezelve geheel<br />
tegen te gaan , — dan weêr te overdreeven door to<br />
zetten , den boedel op de defolaatfte wyze in de war<br />
ftuuren , — maar het is hun tot hiertoe altoos mislukt, —<br />
de myn is telkens verkeerd gefprongen — en gardsz<br />
Ia bombe zegt de Franschman, als hy het gcvestigt<br />
Gouvernement, het eleétriek vuur in zodanige kragtige<br />
uitwerking zal gebragt worden , als waarvan mogelyk<br />
tot hier toe nog geen voorbeeld is, hoe ook de geheele<br />
verderffelyke Cheque , die haar misdadige aanflag"<br />
geftoord ziet, ook fcnreeuwt van fchrtkbewinden zulks<br />
ook door gehuurde pennen van even zo flcgte regeeringloosheid<br />
zoekende weezens op dc logenagtigftc cn<br />
lasterlykfte wyze laat verbreii.cn , om daar waare het<br />
mogelyk de gepaste en ferme maatregelen te willen doen<br />
ophouden.— Als de tocgeevelykheid toch met behoorlyke<br />
erkentenis gadegelïagen word en in eene lalfe<br />
fpotterny zoude verkeeren , dan moet de donder der<br />
•wet, de regtvaardige jfupiter — werken, en dan zal<br />
wat nader aankomen als de Politieke Donder en de<br />
looze Jupiters in het fchrikwekkend verfchiet. — Jnpr-<br />
TER zal wel doen in de wolken te verblyven en zich<br />
weg te pakken , want als 'er eens onvcrwagt een wolkbreuk<br />
voorviel, zoude hy 'er gewis erger afkomen als<br />
Vulcaan, die uit den Hemel gedondert wierden eeuwig<br />
mank ging. — Hy zou voorzeker in plaats van by<br />
de onderaardfche Goden verwelkomt te worden, met<br />
alle zyne Satelliten in djn Styx verzopen worden. ><br />
AR 1 F
C 132 )<br />
A R I E OVERSCHIE.<br />
Man! wat fpreek je ftout, -- dat is voorzeker om jorj<br />
lange zabel, die je draagt. — Het is zeker een verfchrikkelyk<br />
ding — en daar aan is nog al zo wat vast,---maar<br />
Jupiter's en ons plan is ook niet mak, — wy zyn ook by<br />
de hand..— 'Er zyn dan brammen aan het hoofd.<br />
W I L L E M ZABELKNnP.<br />
Of ze niet bekend waaren ! of de gevLugte Debora niet de<br />
hoofdrol fpeelde—of'er de Erfprins niet by figureerde—en<br />
de Adjudant Bentink en Zuideras eerfte raddraaiers waaren<br />
in het Politieke, terwyl de bekende Scharp van Rotterdam,<br />
die thans te Loge als Predikant ftaat, den godsdienftigen<br />
yyer misbruikt, om veeie Jigtgeloovige en andere vroome<br />
Jieden met zynen geheimen aanhang te doen verleiden. —<br />
Het krielt immers telVunder, Lier en Loge van oranjefchuim,<br />
en daar zyn nu eenigen der Anarchistifche Clicque van hier<br />
by gekomen, die te zamen jemenie! het zo druk hebbenen<br />
zo in haar fchik zyn, vooral daar deeze laatfte ook op eenen<br />
verzekerden byftand van hunne Broederen van binnen<br />
meenen te mogen rekenen. — Denkt je niet, dat het reeds<br />
hier omftandig bekend is,-dat 'er een plan is om door landingen<br />
op onze kusten de verderffelykfte oogmerken te volvoeren,—<br />
denkt je niet, dat men weet, dat, daar men niet<br />
zot genoeg is om de onmogelykheid der duurzaame gevolgen<br />
van eene zo verwoestende onderneeming te kunnen voorzien,<br />
Neêrlands Debora na haare ingekankerde wraakzucht<br />
alleen met den overigen verfoeielyken en ftrafbaaren hoop<br />
genoegen zouden fcheppen, indien het maar zo verre gebragt<br />
wierdt, dat men Amjlerdam, Rotterdam en de voornaamfte<br />
handel- en zeeplaatfen te vuur en te zwaard verwoeste<br />
en dan welvernoegd kon te rug keeren, — het zyn<br />
de eigen geopenbaarde gevoelens van deeze Proferpine, uwe<br />
zo geliefde redder, — zyn 'er niet vyf a zes weggelopen flegte<br />
Zie- officieren en twee Ingenieurs reeds uitgekozen ge<br />
weest, om met eenige verraderlyke Ingezetenen de kusten<br />
te gaan opneemen en de plaatfen , waar zulks gemakkelykst<br />
zoude kunnen gefchieden ? Is het niet de gevlugte Admiraal<br />
RIETVELD, die ook een Commando zou hebben?— Draagt<br />
PITT niet reeds kennis van den handel ?— \s hem hei Plan<br />
niet overgebrap.t Hoor zekeren flegten Zee-officier Crui;? —<br />
(7 Vervolg- in een volgenden Nommer.~)<br />
No. 16. zal op Woensdag den 22 uitgegeeven worden.<br />
TeAmfterdam, by H. MOOLENYZER,<br />
Boc-ki'erkooper in de Pylfteeg.
D E<br />
CONSTÏÏTUTIONEETLE<br />
TT "3" X W CL<br />
T JL/ X JE* ^ «<br />
SVr. J6.<br />
E L K H E T Z Y N E .<br />
En de zyn hand zal tegen allen zyn, en dé<br />
hand van allen tegen hem.<br />
ARIE OVERSCHIK.<br />
M aar hoe donder! weet gy dit ailes ?<br />
W I L L E M ZAR-ELKNAP.<br />
ISMAELS Leenfpreuk,<br />
fVervolg van de Zaamenfpraak tusfchen Arlo<br />
Overfchia en IVillem Zabelknapl}<br />
Wel dat zou jammer zyn, dat een werkzaam en<br />
eerlyk Kepubicain, die beleid heelt, cn goede middelen<br />
weet by de hand ie neemen , niet agter alleszoude<br />
komen, wat de verdervende hand toebereid ,<br />
de ondeugd , hoe fiiood en brutaal ook , gaat altoos met<br />
vrees te werk -- en ziet zich vaak eerder ontdekt, als<br />
zy meendt, -- zy is altoos in de weer, om de eene<br />
mislezing op de andere te beproeven, en dikwils trekt<br />
zy wel eens door een of ander fehoonfchynend of bedekt<br />
vourftel deezen of geenen een ogenblik aan haar<br />
zyde , dan wiens hart nog niet geheel bedorven zyndc<br />
ofte wej zyn Vaderland te lef hebbende, om in<br />
zodanige g-uwclen te deden , zich het een eed en plicht<br />
acht zodanige ftrafbaare en heillooze aanflagen door de<br />
beste middelen voortekomen — en de cude en jonge<br />
O >-
C 134 )<br />
Jupiters, die met hunne Satalliten daar in deelen, van<br />
de oppervlakte vap eenen vryen grond, die zy zoeken<br />
te verpesten en te vernietigen, geheel en al te verdelgen,<br />
pf verdienitelyk loon te doen erlangen door-het<br />
regtvaerdig zwaard der Juftitie en eene behoorlyke ftraffe.<br />
— Nu zult gy ook gemakkelyk bevroeden, dat ïk<br />
den inhoud van uwen zo breed opgehemelden Politieken<br />
Donder No. 10. genoeg verftaa - en JUPITER Senior<br />
en Junior zyn geene knaapen, die my kunnen vervaard<br />
maaken, hoe fehoon zy pok de landverraaderlyke<br />
menêes onder eene kwanswys gefchetste nieuwe<br />
werking van den Politieken Blixem als kort aanftaanda.<br />
affehetzen - en dat het oog der Politieke waakzaamheid<br />
reeds op hun geflagen is, —- My zyn alle<br />
hunne dag- en nagtverg aderingen, geheime byeenkomften,<br />
kolfparthyen, Bals ,zamenfpanningen\verbmtenisfen<br />
, militaire Plans, geestelyke opruijingen,<br />
Correspondentien en wie al de voornaame ROYERS in dit<br />
landverraaderlyk fpel zyn, bekend - dikwils zyn myne.<br />
geesten en werktuigen, waar van ik my bediene , zo,<br />
digt by en onder hun zelve, dat de geheime en openbaare<br />
groepjes, zo op ftraat in. den avond, als de byeenkomften<br />
en bepaalde huifl-n zo dra niet afgeloopca<br />
zyn of het word wy bekend — en die zelfde middelen<br />
werken buiten 's Lands ook. .<br />
ARIE O V E R S C H I E .<br />
Ja maar - jy praat wel veel - en jy weet wel zo<br />
iets van de moord, maar het regte hebt je noo-niet,—<br />
jy zoudt me anders al meer goede vrienden opgenoemd<br />
hebben , — ook fchreeuw jy wel van Jupiters medegedeeld<br />
Plan , maar het geheim van de mis weet je<br />
zeker , niet - en jy zoekt alleen met een fh'nkfche logen<br />
agter de waarheid te komen , — neen zabelbaas ><br />
jy zult me de. tong om de Donder niet fehraapen ,<br />
noch myn maat de Donder zo duidelyk, als ik het<br />
wel weec^ doen expliceren.<br />
W I L L E M Z A B E L K N A P .<br />
Om je dan nu eens te toonen , dat ik 'er wel agter<br />
ben —' en zo netjes, als jou zamenzweerders het maar<br />
niet kunnen verwagten, noch beletten, — zo hebt je<br />
immers zeker tyding, dat kort na den, 12 Juny agt a.<br />
t,ien.
C 135 )<br />
tien zogenaamde Patriotien na Oostvricsland de wy c<br />
genomen hebben en by de oranje-vrienden te Loge<br />
zyn aangekomen — en zich verbroederd hebben met<br />
ichar-p en Couforten, — dat enkel uit het. voormalig<br />
Friei'che o-ewest eene De. Munntks, zekere Humalda,<br />
Kramer % Lochner , Mo 1(1 er , Heemftra , Et/inga en<br />
Sluiterman geweezen Commies , eene hoofdrol fpeeien,<br />
4* dit 'er verderffelyke Plans op Zeeland, Texel<br />
en naar de kanten van Groningen worden gefmeed, —<br />
dat 'er zeifj een Oerfte Gros/ uit Zwitzerland ontbooden<br />
is v en dat men een aanmerkelyk aantai Boeren<br />
en Ingezetenen, die men misleid heeft, m deezen<br />
zoekt te doen deelen en ongelukkig te doen maaken, -<br />
ia voorzeker even als deEngelfchen voor 179=; gedaan<br />
hebben, als zo veele getrouwe Roovers, m plaats van<br />
Bondgenooten , na dat 'er wel geholpen zal weezen,<br />
de ieverigftJ medewerkers, die nog wat m den buidel<br />
mogten hebben, weder zullen uitplunderen en alzo<br />
heenftryken, onder het gefchreeuw vmGoddemen<br />
Vivat Orange - en zult je dan met fcnoon herfteid<br />
zyn en met Jupiter juigchen ? — zing, zuip en<br />
fchreeuw je maar voort, als een bezetene, jy zult ui<br />
het einde deerlyk de ballen en het gelag betaalen. —=<br />
ARTE O V E R S C H I E .<br />
Geen nood ! praatjes voor de vaak, — je zoekt my<br />
zo maar wat op de mouw te fpellen, om dat jy in<br />
Jupiter's geheimen niet kunt indnngen, hoe gy ook<br />
Voorgeeft, die te verffean. —<br />
W I L L E M Z A B E L K N A P .<br />
Wel nu 1<br />
flaa 'er een lamme ezel door! jy lui raasbollen<br />
zyt' in de daad geheel verbysterd of zodanig<br />
brutaal koppig, even als de misleide Revolutionairen;<br />
dat ev te
C I3« O<br />
ding dit alles is met het landberocrend Bk, dat b u }<br />
tenlands duor eene misdadige Oranje en ni t„ i •<br />
naire en An rchistilche zaleu^Hng a "de C<br />
is<br />
ê<br />
dat de overeenkomst zo min twyfclmi* i s af<br />
dat het me moeie.yk te bewyzen is/dat uwf nieuw<br />
ke Dond>r den oproerige,! en nmitzucntioen hooo to<br />
Amfterdam bedektelyk verheft en aanzet f Eet tiende<br />
Nommer - en dat om U nog iets meer te<br />
tot uwe eigen befchaming en fchrik zal voor den neut<br />
•leggen de dweepznke en ver-Joe,e/yke Reli £ a i fzo<br />
(waai aan gy ook zeker kenms draagt) en tot welkers<br />
onderteekemng men reeds een merkelyk aama 0D de<br />
gruwelykfte v,y 2 e m,,leid heeft, zonder d d eW<br />
vouw.ge vroome menfchen het zelve weeten wat zv<br />
fe°d e<br />
k k<br />
u e<br />
n n<br />
nen he<br />
b bbe<br />
'l' n0Ch<br />
B<br />
he.d kunnen berekenen zo ^ min ^ als het ^Landverraad S S S<br />
waar m zy deelen, en waar door zy zich en hunne'<br />
kinderen ongelukkig maaken , en hunne bezittmSel i-n prooy geeven. uc^uwgen<br />
ARIE OVERSCHIE.<br />
'er^an 2<br />
^^^^ H<br />
°r<br />
k<br />
° m t d f e Ö o I t e<br />
t-r aan — het ,s weerlichts knap, «^<br />
m a a r „ f<br />
mauvaisjeu, bonne mme - alles ontkennen if best<br />
om regt agter de waarheid te komen - en te *u n «f<br />
ik ook reeds iets te vreezen heb en mv Jrl A<br />
fantje, Jasje, Kees, en derge.yke tJSSSSg^<br />
WILLEM ZABELKNAP.<br />
Hoe mompeld gy zo? knaagt jou confcientie al<br />
reeds? - jy zult er geen tik mufder «m hebben ah<br />
het op het uudeelen aankomt en men rekend d t'<br />
t l * —<br />
V r e e Z e<br />
" Z y n<br />
' -<br />
ARIE OVERSCHIE.<br />
d M Z U 1<br />
Geenbangmaakery! - voet by ftuk,- ie hebt daar<br />
Zo veel gezegt, _ dit aantetoonen is de zaak<br />
WILLEM ZABELKNAP.<br />
Ik ben bereid. ~—.<br />
J e<br />
AR ïl
13*7 )<br />
ARIE OVERSCHIE.<br />
Nu! allons! fpreek dan maar op, als jy meent *er<br />
£b -knap agter te zyn.<br />
WILLEM ZABELKNAP.<br />
Wel nu Cde POLITIEKE DONBER NO. IO. uit de zak<br />
kaaiende) laat ons den briev van JUPITER Senior aan<br />
JUPITER Junior kwanswys gefchreeven, eens nagaan. —<br />
JUPITER zegt daar zelve naar het Oosten te zyn gedreeven<br />
, om het onweer in het Hoesten, ZYtiden en<br />
Noorden 'ie bellieren. — Is dit niet duidelyk genoegen<br />
tastbaar, dat Jupiter of zyne Satelliten zich in<br />
Oostvriesland bevinden , en met de Oranje Vrienden<br />
eene gemeene zaak bezig zyn te maaken, — en toonen<br />
de andere ftreeken , waarop hy -het onweêr zoekt<br />
te bewerken , niet dat hy de landingen naar de kant<br />
van Groningen, Zeeland en Holland, die gyl. op<br />
het oog hebt, bedoelt? terwyl de zo veel betekenende<br />
opwekking, om zich ieder ogenblik tot het werk<br />
gereed te houden, immers genoegzaam aanduid, de<br />
bewegingen , die te Amfterdam en Rotterdam en elders<br />
reeds uitgebarften zyn, en waarop men het verder<br />
toeleg ? — Toond dit niet aan, dat het helfche<br />
project van Neêrlands Debora met dc Jupitereaale Clic- *<br />
que in het naauwst verband ftaat? ZYN ,, HET WEDER<br />
„ BYEENRAAPEN DER SPULLEN , HET ORDONNEREN AAN DE<br />
„ ZETTERS OM HUNNE KASTEN VOL TE DISTKIBUëEREN ,<br />
,, DEN DRUKKERS TE GEBIEDEN DE BALLEN WEDER Op' TS<br />
„ SLAAN , — EEN FRISSE BAK MET INKT TE MAAKEN, —<br />
„ HET PAPIER TE NATTEN en TE ZORGEN DAT DE LATTEN<br />
„ VAN DE PERS FRIS GEWREVEN WORDEN ," niet ZO<br />
veele bedekte en naïve uitdrukkingen van JUPITER Senior<br />
aan JUPITER Junior, waar door hy wil zegceh -<br />
„ Mannen! Broeders! veréénigt U, — verzuimd<br />
„ uwe geheime byeenkomften niet, -- loopt niet uit<br />
„ elkander, - maar brengt alles vseder te zümen, —<br />
„ verandert wel in naam uwe gezelfchapp->n, maar<br />
„ houdt de gasten by een, -- voorziet Cf van alle<br />
„ middelen ter verdediging, - houdt uwe geweeren,<br />
„ k -utd en loot by de hand - en zorgt dat gy ook<br />
„ kanon hebt? ja al verder is de begeerte ,, nu<br />
„ aan de Bataaffche waeretd publiek te thaakcri<br />
0<br />
3 „ DAT
C 138 p<br />
W Ï>AT HY JUPITER NIET DOOD IS , " ~r £ Z0 ah ik Ook<br />
himmer geloofd heb, dat hy was) cn „ dat hy eerst-<br />
„ daags IN DE GEDAANTE VAN MARS, op een af/land<br />
,, van dezelve zich zal vertoonen, meteen al te plomp<br />
bewys , dat hy *] z e g gen „ [fis bekend, dat<br />
„ men. landingen en allerlei aanvallen beraamd<br />
„ weet dan dat ik insgelyks in de hoofdbewerking<br />
„ daar van deel hebbe, en als een KRYGSHELD zal fe<br />
„ rug koomen, - dat ik eene tegenomwenteling zal<br />
„ helpen- volvoeren , daarom houdt U gereed -<br />
„ en/peelt als het niet anders kan , aap wat heb ie<br />
„ mootje jongen , - maar/leekt handen uit de mouw<br />
„ als ik Udoor de dadelyke Ver/chyning reeds van<br />
„ verre zal doen zien, dat het ernst is." • -<br />
ARIE OVERSCHIE.<br />
Maar! wat donder! je fpréekt daar zo duidelyk van<br />
zaaien, waar van ik noch zo fjegts een fchemerend<br />
denkbeeld had, hoe zeer voor zeker myne hoop niet<br />
gering was zedert dat Wy de Ultrarevolutionairen met<br />
den fanatiekcn en dweepzugtigen hoop uit alle zogenaamde<br />
religie-feSen , ook op onze zyde mogten krygen<br />
, want man ! dat beken ik regt uit, het was van<br />
overouds een doortrapte list en ftratagême , God en<br />
Oranje byna even heilig te noemen — en de dekmantel<br />
van den Godsdienst was fteeds het glinfterend opperkleed<br />
der flegtfte hoofden van dat huis. .<br />
W I L L E M Z A B E L K N A P .<br />
Nu over dit ftuk zal ik jou ftraks ook nog een woordje<br />
zeggen, en iets voor de neus leggen, dat jy mop-elyk<br />
niet zult meenen dat ik immer in affchrift konde<br />
bekomen, — maar ik moet je nog vooraf eerst toonen<br />
, hoe Jupiter en zyn baldadig rot met den ontzinde<br />
en landverwoestende Oranjehoop•, (waar onder<br />
ik dus geene Stadhoudersgezinden bedoel , welke te<br />
vooren ter goede trouwe in dit even zo liegt middel<br />
als de kwaal zelve eene remedie tegen het verderf des<br />
Lands, dat door heerschzugtige Grooten gezoot wierd,<br />
zo min als ik voor Ultrarevolutionairen houde b<br />
, welke*<br />
te vooren enkel door dollen yver en drift geleid zynde,<br />
nu beredeneerdbeid cn beleid opvolgen) — hoe<br />
dit zaam verbonden Jlrafdadig complot het volmaakt<br />
ééns
C 139 )<br />
è(ns is en zich verjïaat, •— reeds bevorens heb Ik;<br />
U daar van iets gezegd en eenigen opgenoemd, —<br />
maar nu is het eene daadzaak, — ieest de POLITIEKE<br />
DONDER No. 10. geheel, —. let daarin byzonder op deeze<br />
uitdrukkingen , — als in het begin , — „ van binnen<br />
vier weeken weder op de proppen te zyn, —-<br />
„ dat dein fchyn g°ftorvene zelfs grynzende het werk<br />
,, opjlookt, - dat het Amflerdamp:he muisje een<br />
,, Jlaartje zal hebben " door welke laatfte hy bedoeld<br />
de muitzugtige bewegingen , vooral als men dit in<br />
verband belchouwd met het geen in zeker arrikel, dat<br />
gy hier op bladz. 79 en 80 byzonderlyk leest — en<br />
immers maar mets minder dan eene flingfehe aanhiiung<br />
behelst, — door ulttcroepen wel zaturdags- dat was<br />
in jlmflerdam meenens ! — en door een parthy canailje-lui<br />
en (legt volk, dat afgedankt was en tegen<br />
wil en dank en tot bezwaar van de Kas , geweldadig<br />
zich in het werk wilde dringen, te befchryven onder<br />
den titul van hoofd/choppers op. de proppen - en dat<br />
zulks niet lukken zoude, even als of de Wet en de<br />
Qeregtigheid gevaar liepen de billyke ftraffe en bedwang<br />
te kunnen oeffenen, — zoekende verder even als een<br />
revolutionaire fnufelaar de goede en ligtgcloovige,<br />
gemeente op een intriguante manier diets te maaken,<br />
(gelyk men daar mede overal tegen de waarheid aan<br />
in. de weer is) als of men oranjeklanten aan/lelde en<br />
de Patriotten ged.ian gaf, zonder dat zo min in<br />
den Donder als door een eenigen dier dolle ambthon-,<br />
gerende fchreeuwers, zuipbasten, luyaarts en weetnieten<br />
fchyn of fchaduw van bewys hier omtrend word<br />
aangevoerd, — terwyl al verder de gemeente word<br />
aangevuurd , quafi door Patriotttfche middelen dit uit<br />
den weg te ruimen en op ongegronde klagten het<br />
Wetgevend Ligchaam zelfs de wet wil gejteld hebben.<br />
Kunt gy nu nog twyffclen aan. den d.uideiyken,<br />
zamenhang van het een en ander ? —> Windt 'er nu<br />
eens verder doekjes om , als gy kunt.<br />
ARIE O V E R S C H I E .<br />
Als jy zo knap met jou zabel bent, als met die uitlegging<br />
, dan fta ik jou niet Baas ! jy bent in meer<br />
dan een opzigt niet geheel mis. — i —<br />
w-i L-
C 140- ><br />
WÏCE.BM ZABELKNAP.<br />
Ei! Eir watje zegt, — maar man! het is-het nor»<br />
met al, — ik behoefde, die opheldering uit den Donder<br />
tot het zamengefpannen ontwerp, dat 'er befraat;<br />
met te hebben, - alle de Plans van uwe parthy en<br />
de Coalitie zyn reeds bekend en in handen, - hoe en<br />
hoe dikwils zy rapporten krygen, - hoe ze werken<br />
om het thans zo verlichte Cabmet van Pruis[en in hetbelang<br />
te krygen, - hoe dit Cabinet de zaaken tm<br />
welmeenende en te verjlandig befchjuwd, - daar men<<br />
tn Pruisfen m^eer dan ooit, even als by andere 'Wo%<br />
genc.heaen, over het bejlaan van ons tegenwoordigthans<br />
gevestigdBifluur en Bewind voldaan is en a%<br />
les goeds verwagi van eene prompte, ferme en locale<br />
behandeling van zaaken, op onderling belang gegrond,<br />
— wie de Rapporten uit Zeeland doet , —<br />
wie uit Groningerland, — wie uit Am/lerd'am —<br />
wie uit den Haag - en wie 'er al toe behoor en,<br />
die zo her en aaar omzwerven, — wie de D baucheurs<br />
onder de Militairen zyn , — veie der Ultrarevotuitonai<br />
-en hier en daar onder de gewapende<br />
Burgermatrt zyn, welke en koedanige middelen<br />
men tol bèg-unfltgiHg der Landingen zoekt te werk te<br />
/lellen, — en hoe men de eenvoudige Landlieden en<br />
Boeren de ballen en hst gelag zoekt te doen betaalen,<br />
hoe men dè een oud/ge vroome lieden door<br />
de fchandelyk/le onderteekenmg eener Alle in Landverraad<br />
en het ve'-den van hun zeiven en vernietiging<br />
der waare Godsdienst, in fchyn van dte voorte<br />
/laan , zoekt te doen deelen. Begrypt maar eenseen<br />
SUIDERAS !! zou de volgende Acte &<br />
in de waereldgeholpen<br />
hebben — en ieder, die den knaap kent<br />
weet, dat het Zedelyke en Godsdienftige by nem var!<br />
zo veel Waardy is, als het goud, dat men voor een<br />
duit kan koopen.<br />
ARIE OVERSCHIE.<br />
Jy noemt daar zo almachtig veel op - en fpreekt by<br />
her.laaling zo (tjerk van die rehgieufe Afte. [fc heb<br />
maar eens hooien zeggen , dat ze bataat, by gelegenheid<br />
, dat 'er iemand nier ter (luik over was gekomen,—<br />
doch hy kon my die niet voor den dag brengen.<br />
w 11>
C )<br />
WILLEM ZABELKNAP.<br />
Ik zo veel te beeter, maat! — ik heb 'er een zo<br />
mooi aflchrift van, als of ik van de Vrienden was, -terwyl<br />
ik wel dra op het fpoor hoop te komen van de<br />
drie Predikanten, die bedektelyk in de Republiek met<br />
de teekening laaten rondreifen en de matadors van<br />
het fpel zyn. — Kyk! dat is een ander geheim als van<br />
jupiter, dat zyn eerwaardighedens, die alléén in<br />
het fouvenir van de Neêrlands Debora opgetekend<br />
ftaan — en by maar zeer weinigen van de vertrouwd-<br />
Hen bekend zyn, — nu dit A&e'tje zat ook al vry<br />
verborgen, — de goede fynbaarf, die my laatst, toen<br />
ik zeer vroom over de gewigtigfte poinften des geloofs<br />
en het hedendaagsch onchristendom fprak, hy meende<br />
my 'er meê beet te krygen, maar de duivel haal me ,—<br />
ik ben niet fyn , maar ik zou het een gruweldaad reekenen<br />
die te teekenen, en nog veel meer yzeu ter<br />
uitvoer te brengen , wat daar in vermeld ftaat. —> Het<br />
is by my een der affchuwelykfte bedryven, den Godsdienst<br />
tot een dekmantel van Heerschzucht, Baatzucht<br />
en geweld te gebruiken: — dan ter zaake, — wy<br />
zullen na de leezing eikanderen nader fpreeken.<br />
ARIE OVERRCHIE.<br />
Heb je dan dat fraaye ftuk, waarop jy het zo geladen<br />
heb, by jou?<br />
WILLEM ZABELKNAP.<br />
Of ik het heb! — zie hier — (hy leest.)<br />
„ ACTE VAM VERBINTENISSE , tusfchen de<br />
„ waare Vaderlandilievende en Gods<br />
,, woord getrouwe ónderdaanen der<br />
„ 7 Veréénigde Provinciën. —<br />
„ In den Naam des VADERS , des ZOONS , en des<br />
„ HEIL. GEEST. Amen!<br />
Wv allen die door fnoode en onregtvaardig»<br />
„ "onderdrukkers der Goddelyke en waereldlyke wetten<br />
, ons Gemeenebest en zo gezegend Vzder-<br />
" land door middel van geweld het zelve eensklaps<br />
» °P
C 143 )<br />
„ op den oever van byna onherftelbaar ongeluk heb-<br />
,, ben zien brengen, alle onze Goddelyke Inftellin^en<br />
„ den bodem ingeflaagen hebben, den eenigften Tak<br />
„ onzer welvaart verlamden, den Grondlegger onzer<br />
,, Vryóeid op eene aller Godlasterende wyze gehoond<br />
,, zien, dat dezelve zyn dierbaar Vaderland heeft moe-<br />
,, ten verlaaten, — alle braave en deugdzaame Regenten,<br />
niet alleen hunne Zetels hebben doen ver-<br />
„ laaten, maar zommige hunne geheele Vryheid ont-<br />
„ nomen hebben, uit oorzaake, dat dezelve, als waa-<br />
„ re Burgervaders de Rechten van den Volke, met<br />
„ warme liefde en ftandvastigheid waargenoomen heb-<br />
,, ben , waarom wy in het byzyn van den Drieëeni-<br />
„ gen God verklaaren, dat alle de ftraffèn dewelke<br />
„ den Regtvaardigen God over ons zinkend Vader-<br />
„ land heeft, en verder zal doen beproeven, alleenig<br />
„ valt op dezulken , dewelke het vloekgefpan zullen<br />
„ blyven dulden, en niet alle mogelyke^kragten zul-<br />
„ leri infpannen, om zich van het Juk te ontrukken,<br />
„ waar aan alle de Volken van Nederland gekeetend<br />
z l y«-" —<br />
1) Verklaaren wy nimmer te zullen afwyken van die<br />
beginzelen van Deugd, waar door wy aan de Kerk<br />
van onzen Zaaligmaaker verbonden zyn , cn alle voor'<br />
zorge zullen gebruiken , dat dezelve in alle hunne<br />
kracht ons Nakroost ingeboezemd word.<br />
2) Zo verbinden wy ons onderling, dat alle Christelyke<br />
Leer, wat naam dezelve ook mogte hebben,<br />
eenpaariglyk door don anderen onderfteund zal worden<br />
, en alle moogelyke zorg gedraagen zal worden,<br />
dat dezelve in alle hunne kragt uitgeoeffend kan worden.<br />
3) Verklaaren wy ons in alle gevallen gelyk te zullen<br />
blyven en nimmer afwyken zullen van de Grondwetten<br />
der Conftitutie onzer Republiek, daar«-eftcld,<br />
zoo in den Jaare 1748 als 1766, waar door &<br />
zo wei<br />
het Stadhouder , Capitein Generaal en Admiraaifchap<br />
erffèlyk verklaard is en dus dien braven en deugdzaamen<br />
Vorst,<br />
ten zullen^<br />
als ook zyne Descendenten getrouw bly-<br />
(4
C 143 )<br />
4) Daar eene gezonde Staatkunde ons verbied opentlyk<br />
onze werkzaamheeden uit te oeffenen en aan den<br />
dag te leggen, zo verbinden wy ons van onder de directie<br />
der Geestelyke Perfoonen , door ons benoemd,<br />
en onder yerwagting van den Goddelyken Zeegen alles<br />
te volgen wat hunne doorzicht ons zuilen voorlchryven,<br />
en niets onbeproefd zullen laaten onze Geloofsbelydenis<br />
MET KRAGT te onderjleunen , maar alles daar<br />
toe zullen bybrengen, zo wel goed en bloed , ter<br />
Eere van den Driéénigen God, onzen eer.igften Verlosfer.<br />
5) Eindelyk verklaaren wy , dat wy geene gevaaren<br />
zullen ontzien tot meede werking om onze verkrachte<br />
Regeeringsform te helpen herftellen, en ons tot onderwerping<br />
aan de beveelen des geenen, die over ons<br />
gefield zyn, als meede verbinden wy ons aan de hoog-<br />
Jle geheimhouding, waarop Zweeren. —<br />
,. IK ZWEERE EN BELOOVE, IN TEGENWOORDIGHEID VAN<br />
„ DEN DRIEËENIGEN GOD , DAT NIET ALLEEN GEHOUW EN<br />
„ GETROUW BLYVEN ZAL, AAN DEEZE MYNE BOVENGEMEL-<br />
,, DE DECLARATIE , MAAR DAT NIETS VERZUIMEN ZAL OM<br />
,, ALLE AFBREUKEN, WELKE MOGELYK KUNNEN ZYN, AAN<br />
,, DE BEDERVERS VAN ONS VADERLAND TOE TE BRENGEN,<br />
,, TEVENS MY VERBINDENDE IN ALLE GELEGENHEDEN MY<br />
„ TEN NUTTE VAN DE GOEDE ZAAK TE LAATEN EMPLOI-<br />
,, J EER EN , TE GEHOORZAAMEN AAN DIE GEENEN , WELKE<br />
,, OVER MY GESTELD ZULLEN WORDEN , EN TEFFENS DE<br />
I, HEILIGSTE STILZWYGENDHEID HIER VAN TE HOUDEN."<br />
„ ZO WAARLYK HELPE MY GOD ALMACHTIG!"<br />
Wel nou! wat zegt jy nu ? Hebt gy wel ooit godslasterlyker<br />
ftuk gezien, — in naam van den drieèenigen<br />
God, — den God der vrede en des hei Is DE<br />
REBELLIE te willen bevorderen, — eene omkeering van<br />
zaaken, — het vergieten van menfchenbloed en de<br />
ruine van een geheel Land, ware het mogelyk, te<br />
•willen beproeven , is dit geene gevloekte Godsdienst<br />
yver? Is dit niet ''ers, dat ieder eerlyk man en<br />
deugdzaam Christen moet ten gruwel zyn? — en evenwel<br />
deeze zyn de middelen van redding, die de fnoode
C 144 )<br />
de Oranje en Anarchistifche parthy, uit een aanta! eervergeeten<br />
deugenieten betraande, nu gaarne zogten te<br />
bewerken, — maar 'er is voor gezorgd en zo ik<br />
wist, dat gy 'er een daadelyk deel aan had, en van<br />
uwe misleiding niet wilde te rug komen, zo als reeds<br />
zo veele anderen, dié ter goeder trouwe misleid zyn,<br />
gedaan hebben, (flaande op zyn zabel) ik zou U hier<br />
mede den kop doorklieven. —<br />
ARIE OVERSCHIE.<br />
Niet te driftig ! — Ik fta verflomd, hoe alles zo ontdekt<br />
kan worden, — maar ik houde het voor een uitgedagt<br />
nuk. •<br />
W I L L E M ZABELKNAP.<br />
Verdoemd! neen! het is wel eene origineele Copy,<br />
en gy zult nog meer hooren.<br />
(Het Vervolg en Slot in Nommer 17.<br />
aanjlaande Woensdag?)<br />
De Prys van dit N°. is 2 lïuiv.<br />
Te Amflerdam, by H. Moolenyzer, 's Hage]. C. Leeuwenftein,<br />
te Delft, Roelofswaart, te Rotterdam,<br />
van Santen, te Dord, Bonté, Utrecht, van der<br />
Schroeff, te Leyden , Koster, te Haarlem , de<br />
Graaff, te Alkmaar, Molkman, te Hoorn,<br />
Vermandei en Breebaard , 's Hertogenbos ,<br />
Palier, te Zaandam, van Aaken, Breda, i<br />
W. van Bergen, en verders alom.
D E<br />
CONSTITUTIONEELS<br />
V 1L ï E G.<br />
E L K H E T Z Y N E .<br />
Ende zyn hand zal tegen allen zyn, en do<br />
hand van allen tegen hem.<br />
i s M A E L s Leenjpreuk,<br />
[Vervolg en Slot van de Zaamenfpraak tusfchen<br />
Arte Overfchie en Willem Zabelknapf].<br />
ARIE OVERSCHIE.<br />
No z meer.<br />
WILLEM ZABELKNAP.<br />
Ja nog meer, — den 21 July is een Zee-Officier<br />
Cervus vertrokken , om het Plan naar Engeland overtebrengen,<br />
— den 22ften 's daags daaraan eenige Rapporten<br />
uit Zeeland ingekomen zynde, - als ook van<br />
de afgezonden Officieren, om de Vriefche en Groningfche<br />
Kusten te examineren , mitsgaders den 3iflen een<br />
uit Amfierdam, over het geen aldaar gaande was, is<br />
'er direct nog een Courier hem nagezonden.<br />
ARIE OVERSCHIE.<br />
Hebt je dat wel?<br />
WILLEM ZABELKNAP.<br />
Öf ik het wel heb! zyn terugkomst had ten gevolge<br />
, dat 'er, eene verandering in het Plan is gemaakt<br />
en hy toen eerst den 2 Augustus 1. 1. vertrokken is om<br />
het zelve ovenebrengen en zo rasch hy te rug was<br />
van Engeland, wierd 'er bepaald, dat.'er eene Confe-<br />
P ren-
C I4
C 147 )<br />
den en die nu met de wakkere Oranje Vrienden alléén<br />
eene gemeene zaak maaken om 'er ten minden , zo<br />
mogelyk nog iets uittehaalen, •- nu een brok uit den<br />
fchotcl kunnen ze krygen, maar dc beste brok, dat<br />
zweer ik, zal voor den opregten in den geloove zyn,—<br />
het verraad toch word altoos wel bemind , maar de verrader<br />
gewoonlyk gehaat, — maar niet verder uitgeweid<br />
— wat is 'er dan van die geprojecteerde landingen?<br />
— van dat Plan ? en waarop berusten uwe<br />
rapporten ?<br />
W I L L E M Z A B E L K N A P .<br />
Jy vraagt dat zo fpottende — en denkt dat het bangmaakery<br />
is, — neen om de duivel niet.'— dit is het<br />
zo min, als dat aile uwe verderffclyke aanhang en zaamgefpannen<br />
hoop te vreezen zoude zyn, — de zabel<br />
zou 'er fris doorgaan — en het kanon zou 'er eenigen<br />
wegmaaijen en doen verjïuiven , als het zand<br />
voor de wind — en die maar eenigzins met grond<br />
verdagt waaren , zouden voorop moeten, — voor het<br />
kanon voor uit, — DIE TOCH HET VERDERF BEREID ,<br />
VERDIENDT, DAT HY HET EERST DOOR HET VERDERF 0M-<br />
KOME ! de lhaaren worden daar na gelpannen, — of<br />
denkt gy, dat men dil zou zitten, — als men onderrigt<br />
word ,, dat een der jongde rapporten in den ge-<br />
„ heimen raad van uw cedgefpan buiten 's Lands dus<br />
„ luidde : ,, ,, wy hebben de Vriefche en Groning-<br />
,; ,, fche Kusten geëxamineert, en dezelve zodanig<br />
,, ,, bevonden , dat men overal voldoende water<br />
„ ,, heeft." " — en hoe 'er gerekend word in het<br />
Qltambt en IVesterwolde op eenige nog misleide Landlieden<br />
, die zo het 'er immer toe mogte komen, enzy<br />
dan nog dolzinnig genoeg waaren de verfoeilykde misleiding<br />
en den drafwaardigen aanflag niet te bemerken,<br />
als dan door eene droevige ondervinding daarvan de<br />
deerlykdc llagtoflers zouden worden, —> en wat de<br />
Landingen en het Plan betreft, „ is 'er niet beraamd,<br />
„ dat zo dra de Engelfchen met alle haare magt<br />
„ Zeeland zouden attaqueeren, ' er eene andere Vloot<br />
„ Texel in het oog zoude houden" — maar fatans !<br />
wat wou ik, dat ze het eens ondernamen, ze zouden<br />
noch nooit zo lekker van de taart hebben gehad, —<br />
de retraite van Odendc zoude 'er maar een bagatel by<br />
zYa _ en die binnen 's Lands zich roerde, wierdze-<br />
J<br />
P 2 feer-
C 148 )<br />
kerlyk aan den eerften boom den besten opgehangen —<br />
Verder komt immers ook in het o..tworpen Plan<br />
„ dat een tweede Vloot met Landingstroepen op Tjal-<br />
„ ken en andere hgte vaartuigen door de Wadden<br />
„ moeste tragten te landen te Byrum by Delfzyr—<br />
en als dan het iignaal dier Landing in die (treeken begeven<br />
wierd, zouden de opgeruide Landlieden zTch<br />
moeten bewegen, - een fehoon project, — in de daad.<br />
zonder wedergaa, - want allen die landden zouden<br />
willen, zouden niet zo fcbielyk naar Engeland te rug<br />
komen , - dit verzeker ik U, - „; et alleen de reeds<br />
genomen maatregelen , maar de gelegendheid zelve verzekeren<br />
d.t genoegzaam. Ik denk , dat Dumonceau<br />
aan dien kant met jou broeders fraterniferen zou , dat<br />
er de temden van getuigen zouden, — het zou by<br />
geen enkel kopie-blyven , dat over boord in zee girijr<br />
of op het ftrand zyn graf vond.<br />
AR7E O V E R S C H I E .<br />
Niet te ftouf ! 'Er zou 'er ook wel bv zyn , die<br />
een enkelen ilag weerom zouden geeven. -<br />
W I L L E M Z A B E L K N A P .<br />
Knappe borsten, -. een parthy weggeloopen Officieren<br />
die men beftemd heeft om de landverderffelyke<br />
oende te geleiden, en men waande, dat al kon<br />
eens tegen alle mogelykheid het helfche doel zo verre<br />
gelukken , zich 111 eens zouden meester maaken van<br />
Deijzyl Langakker-Schans, Bellingwolder-Schans en<br />
Winjchoten,<br />
ARIE OVERSCHIE.<br />
Ja maar! 'Er zouden wel anderen aan het hoofd zyn.—<br />
W I L L E M Z A B E L K N A P .<br />
Wie anderen! Ja men rekend op een Ovcrftcn Grosr<br />
die men uit Zwitserland wil doen te ru* komen --'<br />
en met het herneemen van het Commandement in de<br />
Bourtange zoude belasten en de Adewerfche Sluis bezet<br />
hebbende tot voorkoming der Inundatie, als dan<br />
yhngs zoude moeten marcheren op (ïronino-en , - maar<br />
hoe zou deeze held zich bedrogen vinden , trouwens<br />
men weet reeds, dat hy zulks geweigert en 'cr geen<br />
zin in heeft, want hy zou by de Boeren in dien omtrek<br />
zo welkom zyn, als een rotte kool by een ° T Oenvrou<br />
w, - zy fioegen hem dood , alsze hem' maar tn hamden<br />
konden krygen, om dat hy hen een zo fcherpe<br />
gces-
C 149 )<br />
geesfbl en felle plaag is geweest. — Gy begrypt dus ,<br />
dat, fehoon de Plans beraamd en bekend zyn , wy dezelve<br />
niet vreefen, — de knaapen zyn bekend, die<br />
binnen en buiten 's Lands aan omkecringen wroeten ,<br />
maar zy bederven zich zeiven.<br />
ARIE O V E R S C H I E .<br />
Jy fpreekt 'er over, als of alles maar een Peulfchil was ?<br />
W I L L E M ZABELKNAP.<br />
Ik vatje wel man! — Hebt je ook mogelyk de Vriend<br />
van dien flegten Scheffer gefprooken , welke zich thans<br />
te Bonda ophoud — en nu en dan by de Oranjeboel<br />
te Lier een Vifite aflegt, en dan aldaar als frêre Compagnon<br />
ontfangen word, — die ondeugende knaap<br />
heeft de Ex-Reprefentant BOLHUIS , met wien hy verzekerd<br />
word zeer gemeenzaamc omgang te hebben gehad,<br />
ook byzonder liegt gediend, —nu hy met de Wisfelbrieven<br />
fabriek 'er niet meer door kan , zoekt hy<br />
door de Ultra-revolutionaire en Oranje-Coalitie fortuin<br />
te maaken, - ó dat Jan hagel is op alles afgerigt, —<br />
Hemel en Aarde zouden zy bewegen , om , daar zy te<br />
lui zyn om te werken, hunne eigen zaaken tot niet gebragt<br />
hebben , door heerschzucht en verdeeldheid te<br />
ftooken aan de kost te komen, en weder den gebraaden<br />
haan te fpeelen, wanneer de hunne mogt koning<br />
kraaijen, maar eer zal deeze kling en die van al wat<br />
braaf en wel denkt, en flegts de minfte moed heeft,<br />
(lomp gehakt worden , eer dat landverderffelyk Rot triumpheren<br />
zal. — Het is eens ter goeder uur 'er onder<br />
gebragt, en hy is geen eerlyk man , geen liefnebber<br />
van zyn Vaderland , zo hy tot eene gezegende Eendragt<br />
het boos gefpuis met alle de adhaerenten 'er niet<br />
onder houd, - het Gemeenebest agt ik verhoren, zo<br />
het ooit anders behandeld word, als die gevloekte<br />
dwang cn regeeringloosheid zoekende monfters ooit<br />
weder den kop verheffen.<br />
ARIE O V E R S C H I E .<br />
Almachtig! man ! wat zyt gy boos,— jou boosheid<br />
zou wel wat kalmte krygen, als jy zo van verre en<br />
rondom jou heen eens ter deegen alles ter deege befchouwde<br />
en door minder paslie beflierd wierd. —•<br />
Ik verzeker U , gy weet nog niet alles.<br />
W I L L E M ZABELKNAP.<br />
Het kan wel zyn, — mogelyk Zyt gy nog zo gerust<br />
P 3 en
C iso )<br />
en zietop een aglerdcur? mogelyk weet gy ook al van<br />
dat Bericht uit parel in OostJ'rietland', — dat „ een<br />
„ der Graaven BENTINK en andere Emigranten te zamen<br />
„ van Nieuwenburg aan de Weezer te meekomen<br />
„ aan een Soupé verhaald hadden, dat men aldaar be'<br />
„ z:g was van dc geëmigreerde Oranjelieden en ande-<br />
- „ ren, die men konde aanwerven, een Corps te for-<br />
,, ren, — dat het zelve reeds om trend even onder of<br />
„ boven de 1600 man zoude uirmaaken , — dan dat<br />
„ het nog in het geheel ongemonteerd cn zonder °e-<br />
„ weeren was, - dat het in fofdv van Engeland was—<br />
,, en de Commandant daar van Dieren wierd genaamd."<br />
ARIE OVERSCHIE.<br />
Cln zich zeiven praaiende) Hoe drommel komt die<br />
vent aan alle die Correspondentie, - (overluid) wel nou'<br />
vlatzou toch geene gekheid zyn — en dan van binnen. —<br />
WILLEM ZABELKNAP.<br />
Het wil wat zeggen, - het oude fpreekwoord zegr,<br />
een knap man binnen is zo goed als tien daar buiten.<br />
ARIE OVERRCIIIE.<br />
Ja, maar, dat gaat altoos niet door, - jou lui volk heef*<br />
wel meer eens de reekening buiten de waard opmaakt —<br />
en tc ligt vertrouwen heeft dikwils den bestcn°gefopt. —<br />
WILLEM ZABELKNAP.<br />
TE LIGT VERTROUWEN ! daar hoor ik je, z e; doovc<br />
Jaap ! man zo je en jou Clicque en de gehcele gecou-<br />
I,Teerde bende van het rusteloos gefpuis hierop bouwen<br />
zullen ze zich even zo bedroogen vinden, akd^Mo/hnik<br />
buiten Gend , die de van aer Noodtiaanfiche Jrl<br />
mie aanvoerde tegen een Regiment van Bender toen<br />
deeze 1'aatfte eerst met los kruid eene dechargeliet'doon<br />
wanneer de Monnik in de naam des Hemel"en met het<br />
Crucifix in de hand de blinde meenigte verzekerde<br />
dat net kruid geen kragt had cn dolzinnig toeviel op<br />
her moment, dat Bender eenige bedekteImkken ogenbh'kkelyfc<br />
deed fpeelen en de ongelukkig misleide Boeren<br />
met den geestelyken aanvoerder als een hoop zand<br />
deed verftuiven - en man op gelyke wys zoude het<br />
ook gaan , zo het 'er oo.t toe kwam , als een oproerde<br />
hoop zich verftoute eenen vciraderJvken aanjla°- te oo.<br />
dertteuneft — en wat dc nu onder de hand hier en daar<br />
gentameerd wordende woeiingen aangaat. de Publicatie<br />
van het Intermeaiair Invoerend Bewind don 19<br />
J.ily . is daar toe een goed huismiddel; / J i i r,
C i5i )<br />
ARIE OVERSCHIE.<br />
We! die is immers over en vootoy — die is nu naar mynegedagteuniet<br />
meer in kragt—-hetintermeaiairlpel is over.<br />
WILLEM ZABELKJSAP.<br />
Eilieve! dat zal dc bollen zuur opbreeken, die daarop<br />
bouwen, — of fehoon bet tusfehenbeftuur, wat de daarftelling<br />
der perfoonen betreft, by wien het zelve uitgemaakt<br />
wierd, ophoud, en nu het vuik zelve die daarilelling volbragt<br />
heeft volgens de dadelyice werking dttr Confticude,<br />
Eouden daarom mede ophouden alle die kragtdaJige middelen,<br />
weike intusfchen als noodzakelyke wetten daargelleld<br />
hebben moeten worden, — dat zou eene regt ,averegtfche<br />
Staatkunde zyn? — neen maat — laat geen brutaale gist<br />
daarop zich ftrafvry rekenen, — naar myne gedagten zou<br />
hy die zyne ligrgeloovighe.d en verkeerden waan te rasch<br />
op den huid kunnen voelen. —-<br />
ARIE OVERSCHIE.<br />
Evenwel den 12 Juny is nog niet goedgekeurd?<br />
W I L L E M ZABELK NA P.<br />
ó Wat zyt gy fehoon opgewonden, — zo bedriegt men<br />
de geenen, welke niet verder zien, als hun neus lang is,—<br />
gy lieden verward voorzeker het goedkeuren van den 11 juny met<br />
de perjoneele verantwoording der befliering van zaaken, zedert<br />
die 12 Juny plaats gehad hebbende— en dit zyn twee'011 Jerïcheiden<br />
zaaken, de 12 Juny ismet'erdaadreedsgoedgekeurd —<br />
de noodzake'ykhfcid reeds algemeen genoeg erkend, —door<br />
de daarftelling van dezelve is immers de wettige werking der<br />
Conftitutie gewrogt— en door de herftelling van deOppermagt<br />
des Volks, die zo gefchonden was, de volle uitocffenrag<br />
van die magt gefchied, welke het wetrig gekooren Vertegenwoordigend<br />
Ugchaam des Bataaffcben Volks heeft<br />
doen beftaan, en door het zslveeen even zo ComHturioneel<br />
Uitvoerend Bewind moogeti vestigen— en de goedkeuring<br />
die voornaamlyk ie wagten is, is hoofd^akelyk over de uitvoering<br />
der zaaken en het beftuur op en na den 12 futiy<br />
en wie zou duiven iwyffelen aan die goedkeuring — dan<br />
twyffelde men aan alles, wat eene goede orde van zaaken immer<br />
geboderi heeft. — Ik ben hierop volkomen gerust. -<br />
ARIE OVERSCHIE.<br />
Ja! jy bent vry gerust — maar ....<br />
WILLEM ZABELKNAP.<br />
Geen maar! — de geheele rumoerzieke hoop is niets re<br />
vreefen — en wagt U — of gy zult een van de eerfte zvti •<br />
die de vermaning zal gevoelen. '<br />
ARIE OVERSCHIE.<br />
Ik zal 'er wel op pasfen.— Ik heb in 1748 — inr766 —<br />
in 1787 —en in 1794 genoeg harde nooten gekraakt.— ik<br />
heb
C 15a )<br />
heb 'er de drommel van, dat Meester Hans my'er nog by<br />
op den rug zou fpeelen en een klein markjeop my zetten .<br />
Ik laat thans de Ukrarevolutionairen in de Avantgardegzm<br />
Jupiter preeke zo fehoon hy wil, — hy zal my met zyn vergulde<br />
Pillen en blaauwe bloempjes niet verlokken, — myn<br />
Ruiker van Goudsbloemen bewaar ik liefst nog in myn binnenkamer,<br />
daar ben ik fchootvry.<br />
W I L L E M ZABELKNAP.<br />
Nu — neem jou maar in agt, — de Bom zal wel eerstdaags<br />
los hreeken,— zorgt dat jou geen fprankel raakt,—<br />
de Leeuw fluimïrt, maar als zy losbreekt, dan zal zy al die<br />
ontrouwe bejaagers loon naar werk geeven, zo zy zich niet<br />
fchielyk wegpakken naar Oost of West, dat toch het beste<br />
is dat 'er voor hun opzit, zo zy hier niet ftil willen zyn,<br />
of abfolut in een Rasp- of Tugthuis de kost verkrygen. —<br />
ARIE OVERSCHIE.<br />
Nul niet te hirdl Het zyn toch uwe medeburgersl<br />
W I L L E M ZABELKNAP.<br />
Wat! Medeburgers! zy, die hun Vaderland beroeren en<br />
zoeken te bederven zyn geen' Burgers,— zyn flegthoofden<br />
die in geene maatfchappy te dulden zyn en uit dezelve behooren<br />
verbannen te worden — en die toegeeffelyk omtrend<br />
de zodanigen is, zou zelve de oorzaak van het kwaad begunftigen.<br />
—<br />
ARIE OVERSCHIE.<br />
Ik zie wel, dat het thans te hoog tusfchen ons zoude<br />
gaan. — Ik wil U liever verlaaten tot eene nadere gelegenheid.<br />
——<br />
W I L L E M ZABELKNAP.<br />
Dit is wel.— lk wil ü wel nog eens te woord ftaan,<br />
mits gy U betert, — dit was myne eenige bedoeling om<br />
U te doen zien , dat ik alles wist , wat 'er gebrouwen<br />
wierd , — terwyl ik zo min de mogelykheid, als bet gevaar<br />
der ftrafbaare uitvoeriug fchroome, — ten minften<br />
niet, als men bedagt is, gelyk ik zeker weet DE BEGIN<br />
ZELEN GADE TE SLAAN en DE GïVOLGKN te VOORKOMEN —<br />
want verzekert aan allen van uwe makkers dat het 'er<br />
niet zagt zal toegaan , als eens de Wet haar gezag door<br />
de Juftitie genoodzaakt word ts handhaven — en houdt<br />
dit in ernftig aandenken. Vaartwel en betert U.<br />
Hier eindigde het gefprek, dat DE VLIEG by eene volgende<br />
gelegendheid, als zy haare nadere berigten inkrygt, wéér<br />
zal tragten te vervolgen.<br />
Te Amfterdara, by H. MOOLENYZER,<br />
Boekverkooper in de Pylfteeg.
D E<br />
CONSTITUTIONEELS<br />
T 3L I E G .<br />
SVr. J$.<br />
E L K H E T Z Y N E .<br />
Ende zyn hand zal tegen allen zyn, en de<br />
hand van allen tegen hem.<br />
i s M A E L s Leenfpreuk,<br />
Beloften maaken zeker fchuld — en woord houden<br />
is een eerfte pligt - DE VLIEG zoude nu haare belofte<br />
omtrent DE INRIGTING der CONSTITUTIONEELS GEZEL<br />
SCHAPPEN in Nr. 14. gedaan , volgaarne vervullen ; te<br />
meer daar het hoog tyd is, dat daar in voorzieninge<br />
gefchiede, aangezien dezelve dagelyks hoe langer ,<br />
hoe meer ontaarden , voor ai na dat de eenvoudige lieden<br />
door eenige Volksbedriegers, die zich aan hunnen<br />
wel verdienden val niet kunnen onderwerpen en willen<br />
woelen, tot dat zy geheel omkomen , op eene' lo-<br />
«•enagtige wyze is diets gemaakt, a's of de zo mannelykè<br />
Publicatie van het Intermediair Uitvoerend Bewind<br />
, van den 19 July 11. alle haar kragt thans zoude<br />
verboren hebben — het welk egter geheel averegts<br />
zoude zyn, en wetten van die dringende noodzaakelykheid<br />
en volftrekte nuttigheid als deeze, welker bedoeling<br />
op geene koitftondigebefehikkingberust, nimmer<br />
dan door eene uitdrukkeiyke intrekking kunnen<br />
noch mogen ophouden, in volle kragt te zyn, gelyk<br />
deeze wet wel degelvk is — en rasch zal oiidcrv. n-<br />
S den
C 154 )<br />
den Worden , indien de fpoorloosheid der onbezonnenfte<br />
dolkoppen en ftrafwaardige woestaarts , niet een<br />
fpoedigsc einde neeme — of zoude het geoorloofd<br />
zvn , dat men de Conjlitutioneele Gezelfchappen misbruikte<br />
tot het teekenen van addresfen, daar geen adres<br />
hoe genaamd in dezelve mag vertekend worden! —<br />
Zoude men in dezelve geheime, zogenaamde Intermediaire<br />
Cammittés van twee a drie hoofdfehuppers<br />
mogen aanftellen en alles wat door dezelve maar uitgedagt,<br />
of gemachineerd word blindelings door onderteekening<br />
van ongepaste addresfen, in de geheime<br />
znmenkomfien dier hoofdfehuppers uitgebroeid , mogen<br />
onderfteunen , waar toe men dan met groeppes van tien<br />
a twaalf in deeze of geene kroeg zamenfchuilt —?•—<br />
Zoude men door geheime omzwervers hier en daar de<br />
woelingen en Correspondentie mogen gaande houden ,<br />
regtftreeks ftrijdig met de Staatsregeling? —Neen —<br />
alle deeze bedryven kunnen niet dan met een baldadig<br />
vergrijp de- Staatsregeling plaatshebben, en maaken<br />
een Volks • fe'iènnis uit, aan welke zo zeer paal en<br />
perk moet verteld worden, als eene bedagtzaame IN<br />
RICHTING DER CONSTITUTIOMEELE GESEiS:HAPPEN diekan voorkomen<br />
en dat die INRICHTING dan mag , kan en<br />
moet plaats hebben , en de wetgeever doir de Staatsregeling<br />
bevoegd is, de wyze en leiding van dezelve<br />
tot het nuttig .t beftaan te doen voorfchryven en door<br />
de Politie te laaten gadeflaan, hiertoe zal DE VLIEG in<br />
JVr. 19. nu voorzeeker eene proeve mededeelen , welke<br />
den minnaar van Orde en Conftitutie , den braven<br />
Burger den oprechten Republikein, voorzeker niet zal<br />
afkeuren — zy zou het thans doen , dan hetvolgende<br />
gefprek in zekere herberg gehouden moet zulks dit<br />
maal noch doen verfchuiven, te meer daar de fchandelyke<br />
rymeiaryen der onrustige weezens, ook eenige<br />
aandagt verdienen en men behoort te doen zien ,<br />
hoe weinig het kost dergelyke kwaadaartige uitbraakzeis<br />
te keer gaan , en door eene waare befchouwing<br />
van den toeftand der zaaken de goede Gemeente tegen<br />
zodanige gewrogten der Twccdragt en Muitzucht<br />
alle dio verachti n ;g en verfoeijing inteboezemen , die<br />
dezelve al aanftonds met zich ter waereld brengen , _<br />
het
het gefprek , dat de Vlieg heeft waargenomen ,<br />
vongdus aan:<br />
J A N.<br />
Zo KEESJE! ZO! zing- jy maar uit de POLITIEKE DON<br />
DER Nr. II. het Deuntje van Joris eenvoudig (*) —<br />
.Ik<br />
(*) Men houde de Vlieg ten goede, dat zy tot een beter<br />
verftand van den gepasten WEERKLANK , hier laate volgen<br />
den oproerzuchtigen deun in No. JI. van dePelitieken Donder<br />
geplaatst, dus luidende:<br />
BATAAFSCHE BURGERY!<br />
Acht Gy O heden vry ?<br />
Of voelt Gy zwmre banden ?<br />
BATAAFSCHE BURGERY!<br />
Word nog uw jïem geëerd ? \<br />
En die haar aan durf. randen,<br />
Ziet die zyn trots verneêrd ?<br />
IVord ook uw flem geëerd?<br />
Én die haar aan durft randen,<br />
Ziet die zyn trots verneêrd ?<br />
Word nu ,<br />
s Folks OPPERMACHT,<br />
Naar rechten eisch betracht,<br />
Door hun, die 't Land regeeren ?<br />
Word nu *? Volks OPPERMACHT<br />
Steeds zoo \ behoord, erkend ?<br />
Of heerfchen nieuwe Heeren ?<br />
Wat word uw lot in h end ?<br />
Word niet uw magt erkend ?<br />
Of heerfchen nieuwe Heeren?<br />
Wat w,ord itw lot in 't end?<br />
tVaar Gy uw treden zet.<br />
Vind Gy daar aan de Wet k<br />
Des Staats elks doen verbonden t<br />
Waar Gy uw treeden zet ?<br />
Heerscht orde daar alom ?<br />
Of is die reeds gefchonden ?<br />
Heerscht orde nog alom ?<br />
In Vryheids Heiligdom?<br />
Of is die reeds gefchonden ?<br />
In Vryheids Heiligdom ?<br />
Sa
Ik heb 'er een ander klaar, dat jou beeter zou pasten<br />
en Joris Eenvoudig tot een goed antwoord kan dienen.<br />
——•<br />
K E E S .<br />
Dat za! wat raars zyn — è la modeQymeting.—.<br />
JAN.<br />
Dagt ik het by myn ziel niet — dat 'er weer zo<br />
een graanpikkers fchimpterm voor den dag z u komen<br />
— KEES ! KEES ! ik meende al reede, dat gy op<br />
een beeter weg waart — jy hebt 'er te veel verftand<br />
toe om een Anarchist of factie zuchtige te weez n , jy<br />
bent in jou ziel to oprecht — en houdt van geene falievouwery.<br />
K E E S .<br />
Maar mag ik dan niet zeggen, zo als ïk het meen,<br />
zo als het my toefchynt, dat 'er van de eene toegeeffelykheid<br />
inde andere zou kunnen vervallen worden—?<br />
J A N .<br />
Ongetwyffeld mag je dit doen — en dit behoort<br />
_ ie-<br />
Is iedre Raadzaal vry<br />
Fan Heerschzuchc. Dwinglandy?<br />
Zyn 't niet als Burgervrinden ?<br />
Is iedre Raadzaal v
C 157 )<br />
ieder te doen, maar zyt gerust — je zult binnen weinio-<br />
daagen de ontzinde roervinken op don neus zien<br />
tyken — kyk i — ik Wed, dat Jupiter zelve in toorn<br />
zodanig zal ontftooken zyn, dat hy door de woede<br />
en verwarring, waarin hy Zich bevinden zal, zyne elementen<br />
tegen zich zeiven zal zien werken.<br />
K E E S .<br />
Ja maar praaten doet weinig af — zaaken moet ik<br />
zien gebeuren.<br />
JAN.<br />
Altyd ontevreden — altyd ongeduldig — en dan<br />
in wreevelen moed het zy uit ernst of fchimp antirevolutionaire<br />
deunen nagezongen, dat kan 'er immers<br />
niet door. **—<br />
K E E S . '<br />
Jy hebt gelyk — maar waarom vat men die fchavuiten<br />
niet by den kop — ?<br />
j A N.<br />
Alles op zyn tyd — men moet nooit te ffrafylen,<br />
maar fchoorvoetende toetreedendé ftraft tnen dikwils<br />
niet minder voldaan — en dit zult gy zien gebeuren,<br />
de boozen verwarren zich toch meestyds in hunne eigen<br />
ftrikken.<br />
K E E S .<br />
Na wagten is kwaad vasten — en intusfchen dryven<br />
zy den fpot met alles en fchuilen in het geheim te<br />
zaamen. —<br />
J A N.<br />
ö Dat is alles bekend — en zal wel dra uit zyn.—<br />
K E E S .<br />
Ikhoophet — maar waar ben je nu metjou weerklank?<br />
] A N.<br />
Wel nu! zie daar — ik za! het jou ever) als Goosfen<br />
Eenvoudig aan Joris deed voorzingen — het gaat<br />
op dezelfde wyze van b Zon aan s'Hemels trans 1<br />
BATAAFSCHE BURGERY!<br />
Thans zyt Gy waarlyk Vry.<br />
Van Schrik en Beul en Banden!<br />
BATAAFSCHE BURGERY!<br />
S 3 Thans
C 158 )<br />
Thans wordt uw flem geëerd.<br />
En die haar aan durft randen,<br />
Ziet zich in 't ftof vernêerd !<br />
Thans, word uw ftetn geëerd<br />
En. die .haar aan durft randen ,<br />
• Ziet zynen trots' vernêerd.<br />
Thans wordt 'SVOLKS OPPERMAGT<br />
Gevreesd, 'geëerd', geacht.<br />
Door hun , die 't Land regeeren.<br />
Thans worden ORDE en DEUGD<br />
Gelyk 't behoort, erkend.<br />
Men dugt geen ivreede Heeren'.<br />
Zo VLOOD 'T GEWELD IN 'T END .'<br />
Thans worden ORDE EN DEUGD,<br />
Gelyk 't benoort, erkend,- -<br />
Men dugt geen wreede Heeren<br />
DE DWEEPZUGT VLOOT IN 'T END!<br />
Waar Gy uw treden zet,<br />
Vindt Gy thans aan DE WET ,<br />
Des Staats elks doen verbonden.<br />
Waar Gy uw' treeden zet,<br />
Heerscht DE ORDE weêr aföm,<br />
HEN , die 's VOLKS RECHTEN fchonden,<br />
Verdreef een Helden drom,<br />
Ja ! DE ORDE heerscht alöm.<br />
HEN , die S'VOLKS RECHTEN fchonden,<br />
VERDREEF ééN HELDENRDOM !<br />
Dus werd de Raadzaal Vry<br />
Van Dwang en Dweepery!<br />
Men ziet 'er Burger vrinden,<br />
Dus wierd de Raadzaal Vry,<br />
Van fchrik en Eigenbaat.<br />
Geen een is daar te vinden ,<br />
Die zich vervoeren laat!<br />
Ja! 'SCHRIK en EIGENBAAT<br />
Zyn daar niet meer te vinden!<br />
JUICH BATO'S, VRYE STAAT !
v e 159 y<br />
Ja ! juich! zo moet het zyn !<br />
DE VRTHEID WAS SLECHTS SCÜYN ;<br />
k • . De Staatswet niet meer heilig. —•<br />
Thans is 't, gelyk 't moet zyn! .<br />
DES BURGERS LYF EN EER ,<br />
EN LEEVEN ZYN WEER VEILIG ,<br />
NA DEEZEN OMMEKEER !<br />
Ja! s'Burgers lyf en eer<br />
EN LEEVEN ZY WEER VEILIG,<br />
ö HEUGLYKE OMMEKEER !<br />
Wel nu. — Wat zegt nu KEES! i« dit niet ruim zo<br />
wel gepast en meer naar waarheid , als dat jy zo<br />
even zong.<br />
K E E S .<br />
Dat wil ik nu niet tegënfiryden. —<br />
WILLEM.<br />
Wel mannen — jy zong daar uit den treuren —<br />
dat liedje van JAN ftaat my regt aan — het behelst maar<br />
eeuwige waarheden, daar het geen jou in de handen,<br />
geflopt is, niet dan een listige en wreevele taal der<br />
ontevredenheid in hield. — Het is onbegrypelyk ,<br />
hoe men dagelyks in de weer is met het ftrooyen' van<br />
allerlei lasterlyke fluitjes. Een vroome Boekdrukker<br />
is 'er te Amfterdam al het flagtoffer van. —<br />
K E E S .<br />
Wie meenje. Knuit?<br />
Ja denzelfden!<br />
w. I L L E M.<br />
JAN,<br />
Heb ik het niet gedagt, dat deeze of geene Hoofdman<br />
der Anarchiftifche zamenfpannelingcn dien man<br />
verkloekt hebben, dit fpyt my ih de daad, dan het is<br />
zya eigen fchuld — en hy is eigenjyjc niet te bekl.ngen,<br />
want hy kon wel zien, dat die zamenfpraak<br />
tuifchen Jan, zyn. vrouw en de Soldaat geen Courante<br />
waar was. —<br />
WILLEM.<br />
Net geraaden!. het is juist dat fraaije brokje van<br />
hoe langer, hoe mooijer, waarom de-man reeds op<br />
S 4 het
het ^azepad is — en 'er is geen mis op of'er moeten<br />
meer volgen , want ziet eens hoe brutaal het gaat, ze<br />
hebben p den braaven Gales, om dat hy tegens muiters<br />
de Wet en Gerechtigheid heeft doen'handhaaven,<br />
een allerlasterrykst fchotfchrift geitroo.d, ieder intusfchen<br />
die de man kent, weet dat hy geen nieuwbakken<br />
Patriot is, maar in 1783 en 1784 en van nog<br />
veel vroeger datum reeds een kundig geordend<br />
en werkzaam Republikein is.<br />
Of hy het is.<br />
JAN.<br />
KEES.<br />
Wat zegt ge — ik heb hem anders hooren uitmaaken.<br />
—><br />
JAN.<br />
Dat wil ik wel gelooven — die de vet fb'ptelyk in<br />
agt neemt, is al oos meest aan den laster ten doel —<br />
maar zie hier een (tukje , welke hem naar waarheid<br />
kenfehejsr. en zyn lasteraar moet befchaamen een<br />
goed vriend heeft my het plaifier gedaan om het te<br />
copieeren — 1 et kan wel rykelyk opweegen tegen<br />
het uitbraakzel van den oproerkraaijer, die hem zo<br />
vuilaartig aanvalt, (*) — dus luid het zelve.<br />
(*j Dus luid dit lainuie fchotdicht<br />
o p<br />
H E T B E E L T E N I S<br />
WEER-<br />
VAN<br />
Mr. G A L E ISAAC GALES.<br />
Zie hier in GALES beeld, het beeldvan een Tiran —<br />
„ Van een ontrrvnsiht Barbaar — van een bloedgierig Man'.<br />
., De grootjle Huichgelaar, ontaart van Menschlykheden,<br />
„ Die juicht en grynst, als hy 's Vólks-rechten mag vertreeden !<br />
„ Een Nero, Robespierre — een Vargas, Domitiaan .<br />
„ Die lacht, aWt zwaard des Beuls den Braaven doet vergaan;<br />
„ Wien een bebloede rug of kop vermaak kan geeven,<br />
„ Die met een koel gelaat, den Vrind des Volks niet fneeven,<br />
„ Voorheen by 'fJlymrig rot gevloekt, maar thms bemind.<br />
4, En nu de eerjlejleun, ja 'f Hoofd van 't Schrikbewind;<br />
„ D ie
( tót )<br />
W E E R K L A N K<br />
Op het. lasterlyk Vaers<br />
o p<br />
H E T B E E L T E N I S<br />
VAN DEN BRAAVEN<br />
Mr. G A L E I S A A C GALES.<br />
Stedehouder van den Procureur der Gemeente<br />
te Amflerdam.<br />
Hoe moet een GALES thans den naam van Dwingland<br />
draagen ?<br />
Ja ! durft den Batavier van zyne Bloeddorst klaagcn ?<br />
Wie noemt hem huichelaar, ontbloot van menscblyliheid ?<br />
Door wien't vertreedenRecht desVolksom wraake fchreit?<br />
Is hy een Robespierre , Vargas, Domitiaan ,<br />
Die't zwaard desBeuis het hoofd denVryman af deed flaan.<br />
Wien 't yslyk moord fchavot alléén vermaak kon fchenken.<br />
Die fmagtt' om met het bloed des Volks vriends<br />
zich te drenken ?<br />
Wie heeft hem ooit gevloekt, die eerlykheid bemind?<br />
Voert hy niet't zwaard op last van 't opper Volks Bewind ?<br />
En zou Hy door dat zwaard zich dan laaghartig wrecken ?<br />
Den eisch, de klem van 'tRecht en Wet en orde breeken ?<br />
GANSCH<br />
„ Die 't maordfchavot befteld, alién om zich te wieeken,<br />
„ Voor dat des Rechters Jlem het Vonnis uit kon fpreeken —<br />
„ Lees in zyn nydig oog — lees uit zyn trotsrh gelaat<br />
„ D&t Bloedhond GALES,.al wat Patriot is, HAAT. •<br />
Het laatfte woord HAAT! zoude dit niet wel de gehecle<br />
ziel van den Dichter in de hoogde affchuvvelykheid vervullen<br />
? — en wie kent de paaien der HAAT, wanneer da<br />
Wraakzucht baar aanzet? De RASERNY is haar gewoonyfc<br />
deel, en de WOEDE van dezelve doet haar omkomen.<br />
Wezens, daar door bezeeten, zyn die niet aan dolle honden<br />
gelyk?
GANSCH ANDERS SPREEKT ZYN OOG — BESCHOUW ZYN<br />
ZAGT GELAAT,<br />
HET TOONT EEN MAN , DIE NIETS, DAN DRIESTE BOOSHEID HAAT.<br />
EEN MAN, DIEN NOOIT VAN'T SPOOR DER BRAAFHEID IS GEWEKEN,<br />
WIEN? BURGERMIN EN TROUW REEDS LANGE ZYN GÉBLEEKEN.<br />
DIE MOEDIG'T VOETSPOOR VOLGT DOOR ééw VAN HALL BETRECN.<br />
WILLEM.<br />
Dit is braaf! dat is zo a's her behoort - daar kan de<br />
lasteraar een punt aan zuigen — maar wat meer zegt.<br />
Elk eerlyk man is hem verph>t hulde te doen.<br />
J A N .<br />
Dat is waar, maar tegen Anarchisten en broodrotten<br />
moet je van verpligting fpreeken — ze kennen geer»<br />
verpligting als aan zich zeiven — het vaderland is om<br />
hun , in plaats dat zy voor het Vaderland zich rekenen .<br />
WILLEM.<br />
Een fchoone leer — waariyk. —<br />
K E E S .<br />
Wel! nou Jy lui zo alles op de lappen brengt, moet<br />
ik joului ook nog een (tukje van Jan Steen haten zien,<br />
netjes gedigt op het Schrikbewind.<br />
, J *. N.<br />
ö Dat is geen nieuws, 'dat fs al oude kost, dat is<br />
een kabinet (tukje, dat men toefchryft aan den bekenden<br />
Sr. Bernardus of Preeier EIGENBAAT jv<br />
kent immers den naam van dien datum — herinner jou<br />
maar die uitgeloofde pramie voor 1787. —<br />
K E E S.<br />
Nu geen oude koeijen uit de floot te haaien — dit<br />
nieuwe varken is al genoeg bellikt. —<br />
JAN.<br />
Dat zeg je wel — het zou ook, als men begon by<br />
•geen enkele Poëtifche dievery blyven —, maar om je<br />
te toonen, waarin de kragt van dat heele fchandelyk<br />
ftukje (•") zit — ziet hier, wat my deeze middag<br />
(*) Zie hier itat proeiihik eener ANARCHISTISCHE FURIP.<br />
en DOLLE WRAAKKR2BT AAIVHITZSNDfi RYMELARY — eerst<br />
ge-<br />
het
C 163 )<br />
het zelve in handen krygende uit de pen viel —• let<br />
by het leezen flegts op dc vier laatfte regels en gyzult<br />
de fleutel van al de woelingen van datgefpuisvinden,<br />
dolle wraak, behoeftigheid en overdreeven regeerzucht<br />
— by gebrek van iets beeter te kunnen verrigten<br />
, is dit bedryfde eenigejammerzaligetoevlugt.—<br />
Hy, die zich 'er het minst aan ftoort, doet het best.<br />
Intusfchen zie hier myne regelen:<br />
Wie rigt fbhavotten op? Wie bromt van Bloedplacaten ?<br />
Wie Mraft door 't zwaard eens beuls.hem, die de<br />
Vryheid mint?<br />
Wie toch vertreed het Recht ? drukt iemand door foldate 1 ?<br />
Wie fteunt op vreemde Magtof vest een Schrikbewind?<br />
Wie<br />
geïntituleerd geweest, toen het in gefchrifteverfpreid wierd<br />
en gevonden is op den 25 Augustus 1798 te Aufterdam —•<br />
op HET SCHRIKBEWIND van den 12 Juny 1708. naderhand<br />
in druk uitgegeeven onder deezen titui :<br />
AAN<br />
H E T T E G E N W O O R D I G<br />
ARISTOCRATISCH BESTUUR.<br />
„ Richt vry fchavotten op! Bromt met uw"B'.oedplacaaten;<br />
„ Sleept voor »w' Beulen eik, die fiere Vryheid mind;<br />
„ Vertrapt het heilig Recht; drukt Burgers door foldaaten ;<br />
Roept vreemde Kiygsmagt in; Jlicht dus uw VloékVemnd;<br />
„ Ja fticht op Dwinglandy en Heerschzucht uwen troon;<br />
„ Roeit zelfs den Bloem des Volks, door uwe Monjlersuit—<br />
Ja geesfeld , brand, verbant, vermoord de Vryheidszoonen ,<br />
„ Maakt zelfs uw'grr.agt beurs, een bloedprys u ten buit;<br />
„ Regeert geweldig, en vervloekt het mededoogen ;<br />
„ Weest met de Oranjeklant en fchelmen flechts bewoogen,<br />
„ Die altoos gaarne zag , dat men 't Vryheidsbloed vergoot;<br />
„ Gy toch, GÏWELDENAARS! Gy zult niet lang regeeren!<br />
Rjisch nadert uwe val, dan zal gerechtigheid<br />
„ Uw trotfche Euvelmoed in Wanhoop doen verkeeren,<br />
„ Terwyl geduchte wraak reeds uwe Jlraf bereid l<br />
Indien de nu woedende Dichter dit vaersje op den ior.f<br />
IIden Juny gemaakt bad, zou hy dan niet ruim zo veel<br />
waarheid hebben gefproken, als hy nu vuile lastertaal verbreid<br />
—— ?
C I«4 O<br />
Wie ftigt op Dwinglandy of Heerschzucht weidfche<br />
Troonen ?<br />
Wie krenkt het vrye Volk , roeit Deugd of braafheid uit.<br />
Wie geesfelt, brandt, verbant of moordt de Vryheids-<br />
Zoonen ?<br />
Win vult hier zyne Beurs? wie mest zich thans met buit ?<br />
Waar heerscht 't ontzind geweld ? Wie haat het<br />
mededoogen ?<br />
Wie toont met Plonderaars officlen zich bewogen?<br />
Wie ishy, die met vreugd des Vrymans bloed vergoot?<br />
Of fmaalt men, wyl noch fchrik , noch heerschzucht<br />
meer regeer en ;<br />
De Deugd weêr zegviert, terwyl Gerechtigheid,<br />
Der boofen euvelmoed in wanhoop deed verkeeren,<br />
En voor de Muitery gerechte jlraf bereid?<br />
t> JA ! GY ZYT ALLééN DOOR DOLLE WRAAK BEZEETEN ,<br />
6 HOOFD EENS WOESTEN HOOPS , DIE UIT BEHOEFTIGHEID ,<br />
EN BUITEN HET BESTUUR U SCHANDLYK DURFT VERMEETEIN ,<br />
TE HOONEN EEN BEWIND , GEVEST DOOR WYS BELEID.<br />
Wel zo! dat is knap.<br />
KEES.<br />
WILLEM.<br />
Het is niet alleen knap — maar waarheid.<br />
J A N.<br />
Nu heb maar een poos geduld — de kerfflok is<br />
vol — ik heb nu geen tyd anders zou ik u zulks<br />
overtuigen. Vaartwel.<br />
KEES en WILLEM.<br />
Wy verlangen u verder te fpreeken by de eerfte<br />
gelegenheid vaart inmiddels insgelyks wel.<br />
Te Amfterdam, by H. MOOLENYZER,<br />
Boekverkooper in de Pylfteeg.<br />
a 2 Huivers.
fj Ë<br />
CÖNSf ITÜTIONËËLfi<br />
E L K H E T Z Y N E .<br />
Ende zyn hand zal tegen allen zyn^ eri dé<br />
hand van allen tegen hem.<br />
i s M A E h s Leetifpreiik,<br />
e\! wel! Stemgèrègtigde Burgers en Inwoöners<br />
van GOUDA - ! zo vaerdig en zo hy de hand ! dat is<br />
regt loffélyk! — Gy komt als eerfte Hoofdfehuppers'—•<br />
als echte revolutionaire Brammen 'er voor uit! maar<br />
de wyze , waarop gy het onderzoek vordert, is wat<br />
bnbezuisd — de termen, v\aarvan gy U bediend,<br />
kenmerken te veel, van welke couleur gy zyt, — dé<br />
ernsth'afrigheid ontbreekt u — zo wel als het juist óórdeel<br />
— uwe partydige iever is Zo doorftralende, daÊ<br />
het elk moet verwonderen , hoe de Burgers Volbrecht^,<br />
Buma en Scheffèr, welke men de eer aandoet als<br />
Hoofdmannen van dit Stukje te noemen ; hot ftuk nog<br />
door zestig hebben kunnen onderteekend krygen.<br />
In het eerst dagt DE VLIEG, toen zy van-een zeer aan"'<br />
merklyk aantal Goudfche Burgers hoorde fpreeken *<br />
dat 'er geen levendige ziel in Gouda was of hy 'haa<br />
'er op getekend — en de alarmklok helpen trekken —<br />
dan rasch bevond zy dat hier het zeggen gold 1|<br />
veel gefchreeuw en weinig wol.' — de oude •fpre'uk i<br />
de Bergen zouden baar en, en ziet 'er kwam etui<br />
T inüii
C IÖ6 )<br />
piuh voor den dag -.— mogt zy op dit bedryf toe*<br />
pasfelyk maaken — evenwel zy zal de moeite neemen<br />
uw zo vol-ieverig Addres een weinig te overwegen. —«<br />
Het is toch een ftuk om niet aan de Vergetelheid onttrokken<br />
te worden, vooral niet de naamen dier zo<br />
waakzame mannen , die hetzelve met of zonder kruisjes<br />
ondertekend hebben. —• Zy vind zich verpligt dit<br />
te moeten doen , om dat zy uw proef/luk van Va-<br />
'derlandjche trouw flegts zonder de teekenaars tot hier<br />
toe heeft publiek gezien — en dit dagt haar, was<br />
veel te kort gedaan aan uwe hartelyke vervoering,<br />
waarom Gyl. het haar wel ten goede zult willen houden<br />
, dat zy hetzelve ftuk met uwe naamen en qualitehen,<br />
voor zo verre die haar bekend zyn geworden,<br />
hier doet volgen — het helpt misfchien nog iets tot<br />
de meerdere vaardye van het ftuk — terwyl zy flegts<br />
hier en daar eene vlugtige aanmerking 'er zal by voegen<br />
en de in Nr. 18. herhaalde belofte, omtrent<br />
óe Conftïtutionsele Gezelfchappen door deeze uwe<br />
pnverwagte aanklagte en vordering nu tot Ne. 20.<br />
weder haarer ondanks zal verfchuiven, -—. .<br />
VRYHEID. GELYKHEID. BROEDERSCHAP,<br />
Aan het CONSTITUTIONEEL WETGEEVFND,<br />
LICHAAM der Bataaffche Republiek,<br />
Geven met behoorlyk respect te kennen de onderr<br />
geteekenden Stemgerechtigde Burgers en Inwoners<br />
te GOUDA.<br />
Dat zy, hoe zeer bezcffende dc noodzaaklykheid<br />
yan de Vryheid der Drukpers, en de plichten der-<br />
Vertegenwoordigers om dezelve heilig te maintinceren,<br />
by dat recht, eenmaal door het Bataafsche Volk ,<br />
in hunne Staatswet aan dezelve toegekend, het hun<br />
egter EVEN ZO NOODZAAKLYK VOORKOMT , DAT OOK DOOR<br />
piE VERTEGENWOORDIGERS worde gewaakt tegen het<br />
mis-
C 167 )<br />
misbruik, en zorgvuldig in bet werk gefield wor-'<br />
den, die behoedmiddelen by de gem. Staatswet vuorgefichreeven<br />
, ten einde de voorrechten aandegantfche<br />
Maatfchappy verleend, niet door fommige Individus<br />
tot verwarring en verwoesting gebezigd worden (f).<br />
Het is Burgers Vertegenwoordigers niet ontroeringe<br />
dat wy geleezen hebben zeker Blad publiek alom uitgegeeven<br />
, genaamd de Conftiiutioneele Vlieg No. 15<br />
cn 16, en waarby wy de gevaarlyke omjlandigheden<br />
inziende die wy beleeven (fi), vermeenen als<br />
braa-<br />
(a) Aangenaam is deeze erkentenis, onder anderen, inzonderheid<br />
uit den mond van den Burger BUMA , mede ondertekenaar,<br />
te hooren. — Het is te venvagten, dat by<br />
1 . die voordaan in zyn dagblad, de Goudafche Courant, vooral<br />
l wat meer in het oog zal houden — en het zelve althans<br />
t niet by uitzondering doen verftrekken, tot eene verbrei-<br />
) ding en plaatzing van Addresfen en Stukken, waarin zich<br />
i eenige onvergenoegde Individus nier alleen in de fch'amper-<br />
1 fte en de waardigheid van een Beftuur te kort doende uitdrukkingen<br />
uitlaaien, maar de onbezonnenfte en brutaalfte<br />
! denonciatien doen, welke, indien de Weezens, die zich<br />
i daarvan bedienen, niet genoeg bekend waaren, alle verj<br />
warring en verwoesting zouden kunnen baaren, — de aan-<br />
I dagt van elk vriend van orde, zal zich flegts behoeven te<br />
< bepaalen tot de Goudafche Couranten, na den 12 Juny uitge-<br />
• komen — en ourdeele dan of de Burger BUMA C. f. hier<br />
1 uiet arglistiglyk een fplinter in een anders oog zoekt te vinden,<br />
j den balk in zyn eigen oog fchandelyk overziende.<br />
(Jj) Gevaarlyke omjlandigheden! Ei! Ei Burgers Volbregt,<br />
1 Buma, en Scheffer, ziet gy die omjlandigheden nu eerst zo .<br />
i zeer in? Is de Regeeringloosheid ook niet een der gevaar-<br />
' lykfte — zyn de woelingen der Anarchisten niet ruim zo<br />
i gevaarlyk — was de 12de Juny niet ingerigt om die p«al<br />
! én perk te fteilen — en zyt gy lieden niet bekende fauteurs<br />
van alles, dat de heilzaame bedoeling daarvan zoekt te<br />
wederftreeven ? Daar gy nu zo bezorgd zyt voor gevaarlyke<br />
omjlandigheden, word 'er met reden van U verwagt, dat<br />
j;y het hoogfte gevaar, de woelingen der Anarchisten, ook<br />
met de daad voordaan zult helpen tegengaan, of men zal<br />
ook uw gantfche bedryf in deezen als arglistig en verderffe-<br />
1 lyk moeten befchouwen, — het welk iets anders op bet<br />
i oog heeft, dan voorgegeven word. *—<br />
T 2
aave en getrouwe Beminnaars van het Vaderland,<br />
de Vryheid en 's Volks geluk uwen aandagt te<br />
moeten' bepaalen als een arglistig, verderflyk en algemeen<br />
welzyn verwoestend Jluk, zo HET VALSCH is „<br />
GEWIGTIG EN PRYZENSWAARDIG , zo de berigten in hetzelve<br />
EGT zyn Cc), aan welk laatjle Wy met reden<br />
twyffelen Cd) , alzoo wy, wanneer zodanig verraad<br />
üi het Vaderland ons bekend was, de bron en fourèes<br />
liever, aan de waakzaamheid van het Departement<br />
der Btnneniandfche Correspondentie, dan door<br />
blaadjes aan net publiek zouden bekend maaken Ce),<br />
door welk eerfte de fchuldigen opgefpoord en geftraft<br />
en door het laatfte als het ware gewaarfchouwd en<br />
cén wenk gegeeven word. •<br />
Gefouw btyvende aan onzen duUren Eed en voor<br />
de geheele omkeer der gejleldheid van de tegenwoordige<br />
orde van zaaken, door dit Stuk , beducht zynde<br />
Ce") , worden wy genoopt tot deeze FLICHTMAATIGS<br />
DEMARHHE (ƒ><br />
Niets<br />
(c) Dit is een fluitreden uwer waardig, dan zo gy U de<br />
moeite gegeven had U te infbrmeeren ter plaatfe waar het<br />
behoorde, zoudt gy van de valschheid geene booze veronderftelling<br />
hebben behoeven te maaken, en van de echtheid<br />
dier woelingen U hebben kunnen verzekeren, zo gv die al<br />
nodig had, en buiten dien van Zelve niet genoeg onderrigt<br />
Waart. —<br />
(d) Dit is éen raifonnement, dat allerrampzaligst is —<br />
men wil aan anderen eer. Conftitutioneel recht betwisten,<br />
dat men zélve uitoeffc d, — terwyl men hier al mede eene<br />
diepe onkunde van de Sraatsgefteldheid in de verwarring<br />
van Politie en Juftirie begaat, door aan de eerfte ook<br />
Let vermogen van ftraffen toetekennen. — Zo gaat het,<br />
als drift alléén fpreekt!<br />
(e) Bravo! manren! gy zyf voor eéne ommekëering bedügt<br />
? —* och! dat het in dö daa l waar zy! — dan zult<br />
py mét daaden meef dan met woorden aan uwen duuren<br />
Eed voldoen, —- maar dan ook moeten in de Gwdcjcht<br />
Courant geène Anarehistifche begunftiging en verbteioing<br />
ffieer voorkomen. —<br />
(/) PLICHTMATIGS DEMARCHE! Ja in de daad I Het is<br />
«org-
Niets immers kan voor onzen toefïand gevaarlyker<br />
zyn, dan de verfpreiding van foortgelyke fehnften,<br />
die alle aanfpraak op geloofwaardigheid hebben , om.<br />
dat de naam des Uitgeevers 'er onder geplaatst, denzelven<br />
voorden Schryver verantwoordelyk fielt——verwisfeld<br />
men dikwyls de oproerleus van Oranje boven<br />
, in die van de Kerk is in gevaar (g~).<br />
In de Conflitutioneele Vlieg word dit, zoo m het<br />
oog loopend, duidelyk gedaan, dat wy flegts eenige<br />
Uitdrukkingen behoeven aan te flippen; ja wy vinden<br />
in hetzelve een plan van tegenomwenteling, het<br />
inroepen van ORANJE kenbaar aangetoond, en met zoo<br />
herhaalde verzeekeringen van gelootwaard.gneid aangedrongen<br />
, dat de dikwyls zoo ligt geloovige menigte<br />
, daardoor in vree ze gebragt, misleid , /a verleid<br />
zou kunnen worden Qï); zie hier eenige trekken<br />
uit<br />
zorglievende! maar het zou tevens gepaster geweest zyn,<br />
eene minder wantrouwende denonciatie te doen. — i oond<br />
niet uw geheel bedryf aan, dat gy veronderfteld, dat Hst<br />
Gmvemement niet genoeg 'er op bedagt zou, zyn, of zoudt gyl.<br />
door eene zo domme veronderftelling U ter goeder trouwe<br />
kunnen laten vervoeien, dat men zodanige zaaken vermelden<br />
zou zonder den minfien fchyn van bewys, — dat men er niet<br />
meer van ze^ge! — alleen op een ander tyd is UE. geraden<br />
te gedenken aan de les, VERZ:N EER GY BEGINT, -~<br />
bet is toch ook de pligt van een goed Burger het Beftuur<br />
niet te vergeefsch lastig te zyn. —<br />
(tr\ Eet 3 hatelyke veionderfteiiing van deezen aart mopen<br />
lieden voegen, die het maaken en breeken van eene Con*<br />
(litutie naar willekeur begunfligen, maar is ongepast daar<br />
zv zonder de minde grond en geheel valfchelyk word gebe*<br />
Kied ten opzigte van eene welmeenende opeubaarmaaking,<br />
die men buiten ftsat is te kunnen tegenfpreeken.<br />
(h) D^eze veronderftelling is even zo hatelyk als ongecrond<br />
— of men moest willen vastllellen, dat deVlteg op<br />
eene ^l ianhistifche wyze dit middel beziet, daar het tegendeel<br />
zonneklaar is, - want wie zou Oranje of Anarchuttn<br />
vreezen? Kan het misleiding of verleiding toeten, wanneer<br />
men de goede feemsente voor misleidingen verleiding<br />
doet OP kaai hoeds zyn? Zou het niet eer «iisleidjng en<br />
r<br />
T 3 v«'
C i?o. )<br />
uit dezelve No. 15. Bladz. 132. leest men woordelvfc •<br />
„ dar 5 of 6 weggeloopen Zee-officieren en tvvee'|„:<br />
„ gemeurs reeds uitgekoozen waren, om met ecmVe<br />
„ verrade.yke Ingezetenen da Kusten te gaan onnee-<br />
„ men, en de plaatfen, waar een landinl remakke-<br />
„ ljKst zm kunnen gefehieden ; iahetniet de gevlot<br />
"<br />
, I B W E f i D<br />
d i e<br />
^ 1 een commando zou<br />
" 7', 1 \ ^ P T T<br />
' " i e t r e e d s k e n n i s v a<br />
» d<br />
en han-<br />
„ del Is hem het Plan 1 iet overgebragt door zeketc»<br />
flegten Zeeofficier caots? - No. ï6. bladz. 135.:<br />
h dat er verderffelyke Plans op Zeeland, Texel, e*<br />
,, naar den kant: van Groningen worden gefmeed , dat<br />
„ er zelfs een Overfte GROSS uit Zwitzerfand ontboden<br />
» is — bladz. 140.: dat men de eenvoudige vroome<br />
Lieden door de fchandelykfte onderteeke-<br />
>, mng eener Acte in Landverraad, en het verderf van<br />
I. hun zelve en vernietiging der waare Godsdienst, in<br />
fchyn van die voor te Haan , zoekt te doen deelen<br />
van welke eene Huderus de fteller word genaamd;<br />
>, ja men vind deeze opgegeeven Acte op bladz. i 4rï<br />
onder den tttul: Acte van VERBINDTENISSE TUSSCHEN<br />
»> DE WAARE VADERLANDSLIEVENDE en Gods woord ee-<br />
=, trouwe Onderdaanen , der zeven vereenigde Proi,<br />
vmaen , benevens de afteleggen EED." Het Nomtncr<br />
dat wy bier annexeeren, om niet alles uit tefchryven<br />
eindigt met die gewigtige en z o dikwyls herhaalde'<br />
verzekering : „ Het is wel een ORIGINEELE COP 1 Ë , £ V<br />
,, zult nog meer hooren." •<br />
Dan, wy hebben genoeg gehoord om ons bv U<br />
Vertegenwoordigers, te vervoegen.—- Hoe gevaarlvk<br />
en van verre uitzienbaare gevolgen, zyn deeze berichten<br />
van busten- en binnenlandfche Correspondentie,<br />
verleiding kunnen beeten, wanneer men de fpoorlooste bedryven<br />
gaarne verdonkerd zag? - Men wauwele niet, zo<br />
als de Requestranten, maar men zette voet by fluk — en<br />
bewyze de minne kwaade trouw, — de fchyn zelve zal genoeg<br />
zyn - en daar men dit niet kan doen, hadden de<br />
Requestramen beeter gedain te zwygen en in de genoegzaame<br />
werkzaamheid van hetfieituuren Bewind te berusten
C 171 ?<br />
tfè, BURGERS VERTEGENWOORDIGERS, niet? fragt men het<br />
Plan, om Engeland in de hand te werken, door de<br />
oproerleus, de Kerk is in gevaar, niet te ftcrken ?<br />
óf wil men Frankryk tot'zelve in haare rampen vol-<br />
{ jen en eene VENDÓ oprichten ? Moeten dan Volksverichters<br />
Volksver duister aars worden ? — want men<br />
leest bladz. 141.:<br />
„ Terwyl ik weldraa op het fpoor hoop te ko-<br />
,, men van de drie Predikanten, die bedektelyk in de<br />
,, Republiek met de TEEKENING LAATEN RONDREIZEN ? en<br />
,, de Matadors van het fpelzyn." Zal het te vergeefsch<br />
zyn , dat wy op de rookende Puinhoopen der aloude<br />
Volkeren, op het door het gemaskerd monfter verwoeste<br />
VENDEÓ de ontzettende gruwelen vau dweepery<br />
of valfche Godsdienstyver leeren ?<br />
Wy meenen genoegzaam U, Vertegenwoordigers^<br />
te hebben doen opmerken , hoe geducht gevaarlyk wy<br />
de uitgaave, de oogenblikkelyke uitverkooping en<br />
verfpreiding van het gemelde ftuk befchouwen, en<br />
hoe zeer het uwe aandagt trekken moet. — WY<br />
BEZWEEREN U , BURGERS VERTEGENWOORDIGERS ! by UWen<br />
Eed , by de dierbaare belangens van ons zo geduurig<br />
gefchokt, en als nog elendig worstelend Vaderland,<br />
dat Gyl. daar 'er thans periculuminiora is, onverwvld<br />
zult zorgen, om al of niet de echtheid der berichten in<br />
No. 15 en 16, van de Conflitutioneele Vlieg aan°ehaald,<br />
te doen onderzoeken; berigten die van niets<br />
tuinder gewaageri, dan van een gevaarlyke gecombineerde<br />
Buiten- en Binnenlandfche Corporatie ; berigten<br />
die mannen verdagt maaken , welkers verrigtingen'<br />
voor de goede zaak des Vaderlands hunne<br />
Naamen onfterfelyk maakte ; berigten eindelyk, die<br />
verdeeidheid onder de braaven zaaijende, der dwingelanden<br />
geliefkoosde fpreuk zou doen gelukken,<br />
VERDEEL en HEERSCH!<br />
Onderzoekt dan BURGERS VERTEGENWOORDIGERS ! dezelve<br />
irjet dien ernst en nadruk, dat het Vryheidsminnend<br />
Volk in de gantfche BataajJ::he Republiek beveiligd<br />
worde, voor die zo kunstmaatige als arglistig<br />
uitgedachte misleidingen, voor het hellche woede der<br />
gevloekte aapery of fanatisme, voor den geheeleu<br />
endergang des Vaderlands.<br />
T 4 . Steu-
C 172 )<br />
Steunen gelyk voorgegeeven wordt dezelve op gronden<br />
. hoe BURGERS VERTEGENWOORDIGERS , hoe vorderen<br />
zy dan niet uwe en des gantfchen Volks verdubbelde<br />
waakzaamheid, een van beiden kan gebeuren, of het<br />
is met ons, met UL. met het Vaderland gedaan, en<br />
wy keeren in het niet te rugge.<br />
Men zegge niet dat het beneeden uwe waardigheid<br />
zoude zyn, U aan dusdaanige Paskwillen (V) te laaien<br />
geleégen leggen , dat Gy dezelve als uwe attentie<br />
onwaardig, met een verachtend fiilzwygen pasfeeren<br />
moet.<br />
BURGERS VERTEGENWOORDIGERS! wat zoude- dit niet<br />
een wyde deur opengezet zyn voor de \ yanden onzer<br />
Revolutie en wie zou de gevolgen bereekenen<br />
kunnen, indien zulks ftraffeloos word gedoogd;<br />
gedoogd in een Land , beftaande volgens Wetten. —<br />
Neen! BURGERS VERTEGENWOORDIGERS! ONDERZOEKT DEZE<br />
ZAAK, en laat Uw in dezen wel degelvk ge.'eegen<br />
leggen , op dat alzoo het Bataaffche Valk, ingeval<br />
van eclitheid dezer Berichten , niet andermaal Harpende<br />
worde overrompeld , en onze pas gebooren worden-<br />
(i) DE VLISG agt het der moeite onwaardig, na reeds<br />
eenige v'ugtige aanmerkingen op dit zo iingulier Addres<br />
gemaakt te hebben, de geheele opwellende driftige rede<br />
neering en gewaagde uitdrukkingen der onbezonnenheid<br />
van dit Addres in het naakte daglicht te fteilen, alleen de<br />
beftempeiing van Paskwillen te geeven aan ontdekkingen en<br />
openbaarmakingen , waaraan men zelve zo veel waaroy hegt<br />
om 'er onderzoek van te vorderen, duidt genoeg aan het<br />
karakterieske en het weinig oordeel, dat de R^qnestramen<br />
bezitten, om zich door zodanige nietige fchrteuweis dt><br />
wegens te kunren gehoond rekenen. ->— ware bet .anders<br />
der moeite waardig, DE VLIEG zoude hier nog al zo iets<br />
van de onbefuisdheid der Requestranren in deezen kunnen<br />
zeggen, — dan zy troost zig met Vader GROTIUS, „ dat,<br />
,, 'er wezens zyn, door welke men zich niet gehoond kan agten, n<br />
vooral niet van de zodanigen, wier drift blykbaar gewóón<br />
Is boven de reden te gaan , — overigens vreest zy geen onderzoek,<br />
en is overtuigd van een wyzez oordeel van het<br />
Beftuur. —
173 )<br />
iende Vryheid, eer wy bet wee-en, ondermynd en<br />
ons Vaderland voor altoos ontrukt zten — en ingeval<br />
van valschheid niet langer door die Pesten der Maatfchappy<br />
worden ontrust , welke alleen het Masker van<br />
Volksvrienden aanneemen, om hetzelve des te eerder<br />
en oemaki^elyker in hun verderf te ftortcn. Dat Gy<br />
aan liet Bataaffche Volk doetblyken, dat het U waar-<br />
M ernst is, alle ver dervers en ondermyners van<br />
U Volks Rechten en Vryheeden, U geregte wraak<br />
te doen ondervinden. Ck)<br />
't Welk doende &c, i<br />
(was geteekend)<br />
VOLLEBREGT , Lid der Munkipaliteit.<br />
6. SCHOONDERWOERT , TVieldraaijer.<br />
ANTONY BUSMAN , Smit.<br />
JAN MELKERTS, Keurslyfmaaker.<br />
w. BLANKET, Janfpreeker.<br />
GOOSSEN VAN DER LINDEN , VWman.<br />
JOH. VRIESMAN , Medicina Doctor. '<br />
j. BLANKET, Beambte by de Gemeene/andsMiddelen.<br />
ANTHONY BARENTSEN , verloopen Koekbakker.<br />
MATHYS DE KOSTER, Bleeker.<br />
JOHANNES VAN SON , Boekbinder.<br />
m e n<br />
PIETER VAN GASTEL, (zo<br />
Zeepery.<br />
meend) Sjouwer in een<br />
STEPHANUS VAN WERKHOVEN , Aanfpreeker.<br />
w. MEURS , Timmerman.<br />
A. WEILAND , Tinnegieter. (*)<br />
HEN-<br />
(k") Of 'er nog niet genoeg gezegd was, moesten de Wet.<br />
gevers ook nog ten Jlot dit ingratieus Compliment hebben , het<br />
welk een onverschoonbaar wantrouwen aan den dag legt, dan,<br />
genoeg! Het is mogelyk te vergeeven aan lieden , die<br />
door hunne onftiatkundige demarches, die zy pligtmatig<br />
durven noemen, zich alleen door wantrouwen op een waakzaam<br />
en geordend Gouvernement kenmerken bekommerd ta<br />
zyn. —<br />
(*) Deeze wordt by fommigen voor een Oranje-man<br />
gehouden.
( 174 )<br />
HENDRIK VAN AH KOU , 7 immer.«? In^t.<br />
}• LIESEN , Schoenmaaker en Ca. te.'ein t?i de Sociëteit<br />
CLAAS DE JONG, Pypmaaker.<br />
j. BEZENG , Spekjlaager.<br />
J- H. PREYER, Looijer.<br />
joiiANNis VAN OYE , Kleermaaker.<br />
WILLEM PALING.<br />
GERRIT DE VOOYS. Kruidenier.<br />
A. F. WEELE.<br />
I>. VAN HAAVEZAAD , Kleermaaker.<br />
JACOB VALK , Kruidenier en Cömmisfa is van de Zakkendragers.<br />
H L. V. BUMA, gewezen Hoofd-Officier, en Courantier.<br />
A. BRANS, Castelein.<br />
PHILIP HOGERBOOM , Uitdrager.<br />
HENDRIK BONTEKOE.<br />
P ETER HOOGENBOOM , Uitdrager.<br />
MATTHYS LIESEN, Kaaskooper,<br />
P. PIERSON, Beambte.<br />
HENDRIK TAAT.<br />
JOH. SPIT, Tabakskooper.<br />
C. V. GORCUM.<br />
DIRK BRONS.<br />
JOHANNIS BEKAERT. f<br />
GYSBERT BARENDS , Koekebokkr.<br />
E, KLEIN , Timmermans Knegt • en loop r van de<br />
Volks Schuiten.<br />
PIETER STAM>, Kaaskooper.<br />
w. NEERING.<br />
COENRAAD GROENENDAAL, Rentenier.<br />
u. SCHOLENAAR , F~mdumeester.<br />
j. POLYN , Ciercq.<br />
CORNELIS KALFF, Timmermans Knegt.<br />
]• BESSAN , RemonJJrantfche Predtcant.<br />
j. VAN HARTEN.<br />
V/. H0UBRAAK.<br />
DIRK FALLÓE , Koffy- en Theekooper.<br />
JAN KORERAAR , w. z. slmjler damfche Scfiipp. r.<br />
P- v. WERKHOVEN , Zadelmanker.<br />
ADRIANUS HOEST, Tabakskoopir.<br />
p. VELDMAN , Paruikemaaker.
JAN ROOSENDAAL.<br />
C i7S 3<br />
ÏZAAK YSELSTEYN , Slyter in Drank. < ,<br />
JOH. D. SCHIEFFER, beroemd AGENT ter zuivering,<br />
JAN v. BERGEN, Vleeshouwer.<br />
JOHANNIS DE VLUG.<br />
Pit merk t is gefield door p. VAN LEEUWEN.<br />
my prefent<br />
w. MEURS.<br />
ANTONITE LA FEL.<br />
Dit merk t is gefield door A. FOERIK.<br />
my prefent<br />
H. L. v. BUMA»<br />
A. VAN DER BEN , Drukker en Herbergier.<br />
N. BRINKMAN, Pypmaaker.<br />
In het voorgaande Nommer 18. is per abuis de volgende<br />
WEERKLANK met aflaating der drie laatfle regels<br />
gefield, waarom hetzelve hier, zo als behoort, by<br />
verbetering gefield word.<br />
W E E R K L A N K<br />
Op het lasfierlyk Vaers<br />
o p ,<br />
H E T B E E L T E N I S<br />
V A N DEN B R A A V E N<br />
Mr. G A L E I S A A C GALES,<br />
Stedehouder van den Procureur der Gemeente]<br />
te Amflerdam.<br />
Hoe moet een GALES thans den naam van Dwingland<br />
draagen?<br />
Ja ' durft den Batavier van zyne Bloeddorst klaagen ?<br />
Wie noemthem huichelaar, ontbloot van menschlykheid ?<br />
Door wien'tvertreedenRecltt desVolksom wraake fchreit?<br />
is
C 176 )<br />
Is hy een Robespierre , Varg aif, Domitiaan,<br />
Die't zwaard desBeuis het hoofd denVryman afdeed flaan<br />
Wien 't yslyk moord fchavOt alléén vermaak kon fehenken]<br />
Die fmagtt' om met het bloed des Volks vriends<br />
zich te drenken ?<br />
Wie heeft hem ooit gevloekt, die eerlykheid bemind'<br />
Voert hy niet 't zwaard op last van 't opper Volks Bewind ?<br />
En zou Hy door dat zwaard.zich dan laaghartig wreeken ?<br />
Den eisch , de klem van 't Recht en Wet en orde breeken ?<br />
GANSCH ANDERS SPREEKT ZYN OOG — BESCHOUW ZYN<br />
Z"AGT GELAAT,<br />
HET TOONT EEN MAN , DIE NIETS, DAN DRIESTE BOOSHEID HAAT.<br />
EEN MAN.DIEN NOOIT VAN'T SPOOR DER-BRAAFHEID IS GEWEKEN.<br />
WIENS BURGERMIN EN TROUW REEDS LANGE ZYN GEBLEEKEN.<br />
DIE MOEDIG 'T VOETSPOOR VOLGT DOOR ééN VAN HALL BETRECN.<br />
DIEN STEUN VAN AMSIELS STAD — DIEN SCHRIK VAN 'T WOEST<br />
GEMEEN !<br />
JA.' GALES STA DUS PAL! DE MUITZUCHT MOOG'u DOEMEN ,<br />
DE BRAAFHEID ZAL U STEEDS EEN BURGER VAADER NOEMEN.<br />
Te Amflerdam, by H. Moolenyzer, 's Hage f C Leetiwenftein,<br />
te Delft, Roelofswaart, te Rotterdam,<br />
van Santen, te Dord, Bonté, Utrecht, van der<br />
Schroeff, te Leyden, Koster, te Haarlem , de<br />
Graaff, te Alkmaar, Molkman, te Hoorn,<br />
Vermandei en Breebaard, •'s Hertogenbos,<br />
Palier, te Zaandam, van Aaken, Êreda,<br />
W. van Bergen, en verders alom.<br />
k 2 Huivers.
D E<br />
C0NST1TÜT10N1ËËL1B<br />
ELK HET ZYNE.<br />
Ënde zyn hand zal tegen allen zyn, én dé<br />
hand van allen tegen hem.<br />
i s tvï A E i. s Leen/p reük t<br />
DE VLIEG mag dan eindejyk haar fchuld afdoen<br />
te lang mogelyk is zulks reeds uitgefteld , — dan hét<br />
fpreekwoofd zegt lang borgen is geen kwytfchel>den,<br />
zie hier dan wat haar voorgekomen is , dat<br />
men beweerde, dat tot de LNRIGTING DER CONSTIÜTIO»<br />
NEELE GEZELSCHAPEN algemeen diende Werkftellig gemaakt<br />
te Worden , - zy geefc dit geenzins op als<br />
een volledig ftuk , maar als eene redeneering op dit<br />
belangryk onderwerp, welker verbreiding zy dagt,<br />
dat eene algemeéne nuttigheid zoude kunnen hebben,<br />
immers den wyzen Wetgever kunnen doen bedagt<br />
zyn , om eene ordening daarteftellen , die uit het vast*<br />
fefte'lde grondbeginzel by de Staatsregeling geene<br />
verkeerde uitvloeifelen en fchadelyke woelingen immer<br />
konden doen geboren worden.<br />
By de Acte van Staatsregeling dan (dus Vang ^ de<br />
redeneering aan) is naar den wil van het Bataaffche<br />
Volk bepaaid \<br />
Art. XVill. „ leder Burger heeft recht om met gf*<br />
v H 'm
C i?8 5<br />
ne Medeburgers te vergaderen , TER ONDERLINGE<br />
,, VOORLICHTING , TER OPWEKKING VAN VADERLANDSL-EF-<br />
,, DE en TER NAAUWER VERBINTENIS AAN DE STAAT'RE-<br />
,, GELIXG , zonder dal nogthands de CONSTITUTIONËE-<br />
,, LL' Gezelfchappen als Zodamgen m-t eikanderen<br />
,, over Staat szaaken brie/wisféling kouden, gefch-e-<br />
,, ven aanh'agten ontvangen, by ./lemming bejlui-<br />
,, ten of by wyze van Corporatie eenige openbaare<br />
,, daad zullen verrigten." Het hoofdoogmerk van<br />
dit Artikel is dus onderlinge voorlichting , opwekking<br />
van Vaderlandsliefde en naauwer verbintenis aan<br />
de Staatsregeling. Dit Artikel kan gevolgelyk en zyne<br />
bedoeling niet anders uitgelegd of breeder üitgelïrekt<br />
worden, dart om het Volk op eene beredeneer-'<br />
de en Bevorderlyke wyze aan de Staatsregeling te verbinden.<br />
De onderlinge en welgeregelde Byeenkomftèn<br />
van verlichte en min verlicnte Burgers, van alierley<br />
ftand , kunnen daartoe voorzeker niet dan allezins<br />
bevorderlyk zyn , de goede Gemeente kan in dezelve<br />
overreed worden vau de beste wyziging der Staatsregeling<br />
, de voordeden aan de handhaving van dien<br />
verknogt, en de hciizaame gcolgen , die eene ffcmdvastigè<br />
en welverëenigde gehegt^eid onmisbaar moeten<br />
doen geboren worden, wanneer dc gezonde reden<br />
en goed verftand , in Treedt; van overdreevenheid<br />
en drift, by de al geheeie invoeritg en uitocffening<br />
betragt en duurzaam agtervolgt worden, -— en de<br />
Ontmaskering, ja veriudeling van alle tegenftrydige,<br />
Mvanvoegelyke , ongeordende , cn hoogstfehadelyke<br />
pogingen meer eii meer in het waare daglicht gefield<br />
worden door verft.i Jigc , deugdzaame en eerlyke<br />
Burgers, die te midden hunner Medeburgeren in zodanige<br />
Byeenkomften door eenen loffehken naariever<br />
voor het welzyn van het Gemeenebest,'tegen alle verleiding<br />
zich bedagt tooncn, en zulks door bondige en<br />
nadrukkelyke redeneeringen met alle bedaardheid aangevoerd<br />
, weeten klem en kragt bv te zetten , zodanig,<br />
dat derzclver voorbeeld eene heilzaamfte opwekking<br />
doe gebooren worden , en elk tot orde en beleid<br />
ia alle handelingen, onderneemingen, verzoeken<br />
en
179 ) K<br />
M beo-ecrtens verpligt, zonder imrrer aan oen ru;teled:<br />
g B<br />
emor, ongepast wantrouwen , en onzange twee-<br />
d r<br />
Het t<br />
is C<br />
dfez'eTera^yke geestdrift die ajlen moet,<br />
k a,, en behoord te bezielen voor het weigeren<br />
de gemeene zaak. ^ zonder deeze zou de voltoo<br />
iino- der be,te Conftitutie fteeüs_ zo mocielyk ge-<br />
Saak Vorden, als her onmogeiyk fs zonder dezelve<br />
S aE-ebrekkigfte Staatsregeling tot d,e g.wemch-<br />
?eindens te S uitkomen, waartoe zy tot de waa-<br />
Ï S & ^ vetfehillende belangen m de maatfchaDDV<br />
ontworpen c.i daargvlield is.<br />
DeeL verftandige en volicverigc gecstdnft kan nu<br />
voorzeker onder het volk niet beeter aangewend en<br />
voo zïtio-lvk beftierd worden , dan door dte ondci-<br />
1^ Bvc &<br />
rkomllen , d,e tc,t dat einde en totdat<br />
Ü ï l S bv de .^aatsregehng bepaald zyn. —<br />
TT d'czc moeien der Burgeren ondcrlmg byeenko-<br />
Ïen en be oouen, dat zy met een zeker gevod van<br />
Kub R keinfehe fierheid doordrongen zyn, en uoor<br />
£ rï gefprekken, welgepaste redenvoeringen en<br />
vermelding van alles, wat door lust tot orde en braathe<br />
d op 's menfehen ziel naar zyne mgefchaapen beftemmiSo-<br />
ten goede werken kan , elkandcren wthen<br />
nVf^zyn , en oanvuuren tot werkzaame Va-,<br />
dSSkS* en ter waa^emmg van d ;e P^cr,<br />
.11 A „ aw«v!t van het Gemeeneoe.>t ailemoouzaaKet<br />
T i e tot eene pHgtelyke betrugring<br />
iln hèt "een ieder in zyn kring een goed en gelchikt<br />
R Ier kan doen zyn, en aizo het geluk van de ge-<br />
Burger ka " vestigen, en a.kngskeus den hoog ttSp ^Smm^ voll-menhc-d doen be<br />
fte, trap vau * k a n n c n deeze Gezeite^apr<br />
C k e<br />
' ^"T;ilX /eleiders zyn, waardoor net gamfene<br />
SllS, en dezelfde aandoening het<br />
^So^i»?* te gelyk in m Na-<br />
t i e<br />
B OvS; e<br />
dU W<br />
leen 'ons de ondervinding . dat, wanneer<br />
een volk door z|pe broeüeriyke en ^gerege.<br />
ïe penbaare.en algemeéne zamenkomlUn Cnctfpre,>
C 180 3<br />
van zelve , dat men hier niet bedoeld zodanig na*.<br />
t>eee en parrhyauchtige afzonderingen, 2 l |<br />
ümkun^g, nimmer eeng duurzaam .oed hebben<br />
nagewerkt noch kunnen uitwerken) LicfStvéïJS<br />
aanhoud nd opwekt, aanvuurt, en in hetgoZrZ<br />
njet m najagmg van regeerinspos, en , I j en b<br />
den,ngen of m Jchadelyke dweepzucht of dolle re<br />
bpe^l gevoelt deszelfs moed en bezef van ei.<br />
zö doodl^- g<br />
^W 8<br />
a a n<br />
S<br />
' ~<br />
i c t s h<br />
« geen<br />
ge V yheid dat men altoos van de flaper.Vheid ee-<br />
% N<br />
r C,l<br />
0 t h a a r e '° r --heeriching'bêriSkan<br />
In eene reprefenrat.ve Volksregeering worden 'er<br />
S E d h U<br />
g h e d e n b<br />
' l<br />
h e t V 0 , k<br />
S^röïn, welke on-<br />
Rffphe.dbaar zyn van d,on vorm van Beftuur. J. Het<br />
volk moet zekere afgetrokkene denkbeelden van Bu"<br />
f S conft> P<br />
? tlCke<br />
H M<br />
b e V 2 t t ü n k l<br />
l c n<br />
<br />
> z<br />
^et<br />
?}«e Conftitutie tegen alle daar mede ftrvd.Ve ondermynmgen<br />
kunnen helpen behoeden. Het nioet ve -<br />
m worden, zal het immer vry zynde, vry blyven.<br />
Ier uufc n n m m f t e n i n<br />
bS , b r e u k<br />
r e c h t e<br />
Ier uure bedagt zyn en kunnen<br />
°P<br />
waaken.<br />
^<br />
Het<br />
"<br />
moet<br />
»r al-'<br />
be-<br />
?,7„ . m<br />
. e t<br />
cordaatfte , eerlykfte en verftandigfte<br />
Medeburgeren, zal het altoos voor zyne Vertegenwoordiging-<br />
Cene meestgepaste keuze doen.<br />
Voor deeze en meerdere onderrigtingen en nutti-<br />
J A ^ S£aatsr<br />
egelmg gewild en vastgefteld<br />
zyn beftemd, - z y kunnen dus doende de bes e<br />
Lecrfchoolen zyn, alwaar door eene genadige wr -<br />
Ving der gedachten en eene aanhoudende veïkeerine<br />
«iet mcnfchen van alle ftanden , verkrecgen kund\l<br />
heeden en wyze ervarenis kunnen voortgeplant worden<br />
en cene algemeenen invloed verkryoen « L OD<br />
dergelyke wyze kan het niet misfen, of deeze CON-<br />
STITUTIONEELE GEZELSCHAPPEN kunnen by eene ooede<br />
plaaifen , het brandpunt van de ftranlcn der Vo.w"<br />
$RMgi die m gefprekken en gcfclmften van allen
C 181 )<br />
kant daarop aantrekken, en welker fchj'nzel door den<br />
tyd eenen graad van helderheid eii kunde in alle de<br />
élasfe'rt der Burgeren , zetfs in die van de geringde<br />
verftanden doet ontftaan , welke by een auder volk<br />
te vergeefsch word gezocht.<br />
Men voere hier niet tegen , dat door de intrigue ,<br />
list, zelfbelang cn andere verderffelyke neigingen in<br />
veele Volks-Societeiten zo dikwerf de geest der ontbinding<br />
(desorganifatie) heeft geheerscht —• en der<br />
regeeringloosheid is in de hand gewerkt geworden —<br />
voor eerst was dit meerendeels in dc ongeördenheid<br />
en niet genoegzaame onderlinge zamenvoeging van<br />
lieden van onderfcheiden ftand en ervarenis gelegen,<br />
waardoor eenvoudigen als op zich zeiven gelaten en<br />
aan de misleiding roekeloos overgegeven wierden ,<br />
maar in dc tweede plaats was de hoogfte oorzaak van<br />
dit kwaad te zoeken, minst in de wangef eldneid dier<br />
Bycenkomfttn , maar meest in de lafheid cn oneenpaarigheid<br />
van het Beftuur, dat aan dezelve geene juifte<br />
rigting gaf, doch ter gelegener tyd het kwaad<br />
voorkwam , eer het doorgedrongen was en eene ocheele<br />
uitbarfting bedreigde. —- Een vast en onwrikbaar<br />
Beftuur moet zich nimmer door eenigen onwettïgen<br />
aandrang in zyne op de Staatsregeling welgebouwde<br />
, en met derzelver Staatkundige doeleinde<br />
overeenkomftige welmeening doen of laaten tegenwerken<br />
r en als dan ook zullen , noch kunnen welingerigte<br />
CONSTITUTIONEELE GEZELSCHAPPEN immer iets<br />
van deezen aart ten verderve des Vaderlands onderneemen<br />
, — neen zy zullen integendeel verftrekken<br />
om derzelvcr Leden als goede Burgers te doen uitmunten,<br />
in het goedkeuren en onderfteunen van die<br />
daaden van Beftuur en Bewind, welke moed, braafheid<br />
en belangeloosheid kentekenen. — Alleen den<br />
geenen zal agting gefehonken worden, welke onbaatzuchtig<br />
, edelmoedig en vefftandig de parthy van het<br />
volk verdedigen , terwyi zy met verachting zullen overladen<br />
blyven en fteeds gtervolgt worden , welke onder<br />
wat masker het ook zy, het zy zelfs van eene<br />
geveinsde warme Vaderlandsliefde of overdreeven zagt-<br />
moe-
C 182 )<br />
moedigheid altyd de magtig^en zouden w'üen v.-orftaan,<br />
en het belang van byzonderc menfc'ien , boven<br />
de zaak van het geheele volk fteilen, — dit toch kan<br />
nimmer eenige ontbinding veroorzaaken , maar wel<br />
eene wezenlyke en kragtdadige onderfteuning verwekken<br />
, tot handhaving der Conftitutie, en de grootfche<br />
opofferingen, welke de nieuwe orde van zaaken gebied<br />
en tot het algemeen welzyn vordert. •<br />
- Om nu voortekomen, dat in deeze CONSTITUTIONEE-<br />
LE GEZELSHHAPP C<br />
N de voksverIe ;<br />
ders nimmer den meesten<br />
invloed kunnen verkrygen, ja zelfs te beletten,<br />
dat deeze daarin eenigen invloed behouden, en integendeel<br />
te bewerken dat dc eerlyke man nimmer<br />
door de vuige listen dier aterlingen afgefchrikt worde,<br />
daarin naar behooren zich te kunnen doen onderkennen<br />
tot het heilzaam algemeen oogmerk, en alzo de<br />
volksgeest nimmer cene verkeerde ftrekking erlange,<br />
noch de volksvleiery der Politieke fortuinzoekers de<br />
genegenheid der menigte winne, meendt men , dat<br />
buiten het algemeen toevoorzicht en waakzaamheid der<br />
Politie en de werkzaamheid d .'r Juftitie, waar zulks<br />
zoude mogen vereischt worden, de volgende of zoortgelvke<br />
algemeéne fch'kkingen genoegzaame behoedmiddelen<br />
zouden kunnen opleveren, cn eene wenfohélyke<br />
leid'ng aan CONSTITUTIONEELE GEZELSCHAPPEN<br />
geeven, om nooit anders dan naar het zuiver oogmerk,<br />
by de Staatsregeling bepaald , te kunnen werken of<br />
beftaan.<br />
i°. Dat in ieder plaats derzelvcr oprichting alleen<br />
tot een bepaald gedeelte, het zy een of meer,<br />
naar maatc van het aantal Stemgeregtigde Burgers,<br />
zoude mogen uitgeftrekt worden. —<br />
• 3°. Dat in elke plaats, waar 'er meer als een beftond,<br />
dezelve onderling voor eikanderen open<br />
Ronden, zo egter dat uit hoofde dier gemeenfchappelyke<br />
verkeering geene gemeenfehappelyke<br />
inzage in dc beftiering of iets anders<br />
konde gevordert worden , veel min eenig verband<br />
beftaan , als ftrydig met de Comiituiie.<br />
3 •
C 183 )<br />
3 0<br />
. Dat geene dan Stemgeregtigde Burgers in de*<br />
zelve zouden mogen zamenkomen , dan by expresfe<br />
toelating en met voorkennis der direflie,<br />
edoch geene vreemdelingen , van het Stemrecht<br />
niet jouisferende. —<br />
4 0<br />
. Dat de directie alleen gevoerd wierde by twee<br />
Burgers, waarvan om het halfjaar telkens een<br />
zoude afwisfelen, en door een ander vervangen<br />
worden — de eerfte keer by het lot. —<br />
5 0<br />
. Dat de keuze dier Direöeuren altoos by de<br />
volftrekte meerderheid der prefente Leden zoude<br />
gefchieden — de eerfte reife, zo rasch 'er<br />
Vyftig Leden zich zouden zamengevoegd hebben,<br />
en voorts alle halfjaaren agt dagen voor<br />
het uiteinde van het zelve, by de prefenten ,<br />
die daartoe verzogt zouden worden zamen te<br />
komen — in cas van geene volftrekte meerderheid<br />
of ftaaking der Stemmen , zoude men de<br />
Conftitutioneele Verkiezingen ten rigtfiioer moeten<br />
neemen. —<br />
6°. Deeze Directeuren zouden dadelyk aan het Gemeente<br />
Beftuur moeten opgegeven worden ,<br />
en verantwoordelyk zyn voor alle wanorde en<br />
het geen tegen de Conftitutie aan in dezelve<br />
Gezelfchappen, geduurende hunne directie geduld<br />
wierde. —<br />
7 0<br />
. Directeuren zouden volgens onderlinge fchikking<br />
met de ordening , huishoudelyke fchikking<br />
, en de dispolitie over de onderlinge bepaling<br />
van de Penningen , tot beftand van het<br />
Gezelfchap nodig , belast zyn, mitsgaders de<br />
tourbeurten der Redenvoeringen en de tyd daar<br />
toe mogen regelen , zo zich eenige kundige<br />
Leeden daartoe opdeeden. —<br />
1°, Geene Voordragten rot teekening, veel min de<br />
teekening zelve van eenige Proteftatien , Declaratoiren<br />
of Addresfen , hoe ook genaamd,<br />
zoude in het zelve mogen plaats hebben, als<br />
zynde eene dadelyke inmenging en bemoeienis<br />
van zaaken, die met het voorfchrift der<br />
Conft.tutie .ftrvdig zyn. •—•<br />
9°-
C i?4 )<br />
9°. Zo ras van dergelyke onderneeming of pocN<br />
ging, het zy regtftreeks of van ter zyde,<br />
aan Directeuren iets bleek, zouden zy daarop<br />
niet alleen dienen bedagt te zyn , Zulks als<br />
tegen de orde in het Gezelfchap voortekomen<br />
of tegen te gaan, maar dadelyk, ten blyke<br />
van derzelver gehegtheid aan de Conftitutie,<br />
(des noods) daarvan gehouden zyn kennis te<br />
geeven aan het Gemeente-Beftuur. —<br />
• io°. Deeze CONSTJTUTIONEELE GEZELSCHAPPEN zouden<br />
ook fteeds verplicht moeten zyn, om op een<br />
gevoegelyk uur te eindigen , en althans nooit<br />
na middernagt by elkander mogen blyven, en<br />
niet meer dan een a tweemaal per week hunne<br />
Vergaderingen te houden.<br />
11°. Alle andere Staatkundige Gezelfchappen , of<br />
waarin over zaaken van het Beftuur gehandeld<br />
werd, in het 18. Artikel der Staatsregeling<br />
bepaaldeiyk vallende , en niet behoorlyk bekend<br />
gemaakt zynde aan het Gemeente-Beftuur,<br />
of waarin bevonden wierd dat tegen de<br />
algemeéne fchikkingen en het Artikel der Staatsregelen<br />
gehandeld wierd , zouden dadelyk<br />
gefloten moeten worden , behoudens het verder<br />
regt der Politie of Juftitie , zo behooren<br />
zoude.<br />
Op dusdanige wyze begreep men, dat de CONSTITUTIO<br />
NEELS GFZELSCHAPPEN de aangenaamfte en geordende richting<br />
zouden krygen, en aan het waare oogmerk beandwoorden.<br />
De invoering dier inrigting zal misfcbien by veelen<br />
meer wenfeheiyk dan mogelyk befchouwd worden, hoe min<br />
moeie.'yk dezelve ook zy. — Veimoedelyk zal het nitt aan<br />
meerdtren ontnreeken, welke die ordening zullen befpotten.<br />
en niet weinigen zeilen'er zyn, die 'er tegen zullen<br />
taaien, — dan heil zy allen — en den boozen inzonderheid<br />
Beterfchap. — De goede wil zy genoeg tot het be.<br />
doelde oogmerk, — dat wy^.er het verbeieien en het goede<br />
voltorye, eer het kwaad ontftaa! — DIXI! •<br />
TeAmfterdam, by H. MOOLENYZER,<br />
Bovkverkooper in de Pylfteeg.
CONSTITUTIONEEL!<br />
fflr. Zf.<br />
E L K H E T Z Y N E .<br />
Ende zyn hand zal tegen allen zyn, en de<br />
hand van allen tegen hem.<br />
ISMAELS Leefifpreuk<br />
D s VLIEG hier en daar omzwervende heeft tot haaf<br />
leedweezen vernomen, dat 'er eene vry algemeéne<br />
vcrflaauwing en misnoegen omtrend de Burgerwape.<br />
rimg aangeftookt wordt, — dat men veele braave heden<br />
een weerzin tegen dezelve zoekt inteboezemerf<br />
en onder anderen ten voorwendzel daarvan niet wei*<br />
nig te baat neemt de weigering van eene Verklaaring,<br />
die op de eerfte beginfelen der Afle van Staatsregeling<br />
volkomen gegrond is, en geene de minfte<br />
reden wt billyke verweigering kan nog mag opleveren,<br />
- intusfchen is dit te meermaalen en by aanhoudenheid<br />
zo zeer gedecreteert Bolwerk der aJo-emeene<br />
en eiks byzondere vryheid en veiligheid , "zo<br />
van binnen als naar buiten, van het hoogfte aanbelang<br />
om met alle zorgvuldigheid gadegeflagen te worden.<br />
— Hy kan geen braaf Burger zyn , die niet<br />
naar alle zyne vermogens alle» in net werk fieldt 0na<br />
hetzelve tot een onverwinbaare ringmuur te due vertrekken.<br />
— Onze Voorvaderen waaren daarop fteeds<br />
^ Wk,
( i%6 )<br />
tuk ( — van de vroegfte tyden af gevoelden zy i'rt<br />
eene algemeens Burgerwapening niet alleen de zekerfte<br />
Merkte van het Gemeenebest gelegen, maar by<br />
derzelver eerfte Verbond- van. Unie maakten zy hetzelve<br />
reeds tot eenen onveranderlyken grondregel -— tot<br />
eene algemeéne Staatsregel- — Geen wonder dan ,<br />
dat door alle omwentelingen heen, hoe weinig ait<br />
werk ook nog tot genoegzaame volkomenheid en behoorlyke<br />
gefehiktheid, naar de verfchillende toeftand<br />
van plaatfen en omftandigheden, heeft mogen gebragt<br />
worden, de Nakomelingen van de Verwinnaars van<br />
PHILIPS , en de eerfte roemwaardige Vestigers van ons<br />
Republikeinsch Staatsgebouw, dit zo zeer gewigtig<br />
ftuk ten allen tyde zyn bedagt gebleeven — en het<br />
alcrehecle Bataaffche Volk by de. jongde zo plegtig<br />
va°stgeftelde Ade van Staatsregeling allenutdrukkelykst<br />
gewild heeft, dat 'er EENE ALGEMEÉNE BURGERWAPENING<br />
ZAL ZYN , en de meestgepaste inrigting en befchikking<br />
van dien volgens en overeenkomftig Art. 43 , 44, 45<br />
en 46 , van de BURGERLYKE EN STAATKUNDIGE REGELS<br />
aan het UITVOEREND BEWIND by Art. 108. in den vierden<br />
titul der Afte van Staatsregeling op volgendewy-<br />
Ze heeft aanbevolen, „ dat hetzelve (fUuvoerend Bewind)"<br />
Organifeert de gewapende Burgermagt,<br />
(de Nationale Troepen daar onder begreepen)<br />
" overéénkomftig de Reglementen, door hetzelve aan<br />
" het Vertegenwoordigend Ligchaam , binnen zes<br />
", maanden na deszelfs eer/ie Zitting, ter beflisfmg<br />
»', voorgedraagen," en verder ingevolge Art. 109 en<br />
110. met de geheele befchikking, de bepaalmg der<br />
byzonder e beflemming en met de voordragt der /aarlykfche<br />
voordduuring, vermeerdering of afdanking<br />
van de geheele Krygsmagt belast is; — alles agtervolgcns<br />
de zo evengemelde aangehaalde Artikelen 43,<br />
44, 45 en 46. der voorafgaande grondregelen, welke<br />
van deezen merkwaardigen inhoud zyn — als:<br />
Art. 43. „ HET BATAAFSCHE VOLK WIL EENE GEWA<br />
PENDE BURGERMAGT" (de Nationale Troepen daar onder<br />
begreepen)" TER VERDEDIGING ZYNER VRYHEID EN<br />
., ONAFHANGLYKHEID , ZOO NAAR BINNEN ALS NAAR BUI-<br />
" • „ TEN.
.( i8? ) -<br />
„ TEN. DE REGELING DEEZER MAGT ZAL GESCHIEDEN<br />
" An *44. E TM** BATAAFSCH BURGER IS VERPLIGT TOT<br />
DAT EINDE DE WAPENEN TE DRAAGEN EN ZICH OP DE<br />
' , ' R O L VAN WAPENVOERENDE BURGEREN TE DOEN 1N-<br />
" ArtaSi DE GEWAPENDE MAGT IS TEN ALLEN TVDE<br />
„ EEN ONDERGESCHIKT UGC11AAM. ZT KAN ALS ZODANIG<br />
,, NIMMER RAADPLEEGEN." JjiSi ,»<br />
Art. 46. „ GEEN GEDEELTE DERZELVER KAN IMMER IN<br />
„ WERKING KOMEN , DAN OP SCHRIFTELYKEN LAST EENER<br />
„ WETTIGE M A G T , OP ZODANIGE W Y Z E , ALS BY DE W E T<br />
», IS UITGEDRUKT." , ï'3ó*l<br />
DE VLIEG bezig hier op haaren aandagt te vestigen,<br />
om der^gelyk^ene juiste leidraad te fchetzen , tot<br />
volbrenging ë<br />
van deeze zo loffelyke en zo wel bepaal<br />
debedoeling, ziet zy op het önverwagtst zig geftoord<br />
en geïeeltelyk voorgekomen door een eerwaardi°en<br />
Grvfaart, welke met de Staatsregeling in de<br />
hand en de overweeging deezer Artikelen zich fchyn<br />
nde bez g Ie Ld Ö<br />
en: de diepfte zuchten loosde<br />
en vervolgens overluid den vryen loop aan zyne geda^ten<br />
gaf , welke DE VLIEG te belangryk rekende<br />
om nietten algemeenen nutte en tot nadere overweoins<br />
kennelyk te doen zyn.<br />
* V fdus vong de Grysaart aan) Het Bataajfehe<br />
Volk WIL DAN EENE GEWAPENDE BURGERMAGT ! Het<br />
Teeft die helaas ! drie jaaren meer bepaalder dan<br />
" ooit te voren gewild, en in weerwi\ der fckoone<br />
" Ontwerpen, eene ongelooftlyke moeite en kosten<br />
heeft zulks niet kunnen tot ftand gebragt worden ~<br />
penmaal is dus het voorzeker te wenfehen, dat dit<br />
li mogtw gelukken , daar het nu eene zo Heilige<br />
grondwet leworden is, - meer wenfchelyk waafe<br />
het dat van den beginne aan met meer algemec-<br />
" ne dade yke overeenkomftighe d aan dien wil en<br />
deszelfs volftrekte behoorlyitheid waare gehande d<br />
«worden, - dan Lyder! Is het met maar al te<br />
waT gelyk door waare Volksvrienden reeds te<br />
li meermaale/is opgemerkt en voorgedraagen, dat
C 1*8 5<br />
„ al te dikwils zekere in het oog lopende teeenftrv»<br />
P<br />
., dighed» m de befchouwinge.f e n beoeES<br />
„ in dc beledene beginfe s en daaden, der mcnfchen<br />
., bét zeideni een onbenoorlyk Contrast opleveren "<br />
zjmg, dat de wysgeerige Menfchenvnend dikwed<br />
z en bevreemd, wanneer hy denzeifden menscfi<br />
„ twy,tei geraakt of hy met een , dan wel met<br />
twee verfcm lende Weezens te befchouwen £<br />
„ moet bezig houden, _ daar toch het Zien en<br />
„ volbrengen één behoort te zyn, gebéurd hef met<br />
„. we.n.g, dat het laatfte van hefeerfe zo verre ver-<br />
., wydert word dat het fcftfe» e* r 0%r^« i,<br />
„ plaats van met de daad gepaard te gaan , zoSee<br />
,. tegenwerk ngen opleveren, dat de beste wil en be-<br />
„ üoehng ge ,eél en al veriedeld worden , immers dié<br />
s, pwenscate u.twerkfelen misfen , als zy hadden<br />
„ kunien en behooren te hebben, indien de eetrou"<br />
e e<br />
S! * . n<br />
geordende handhavmg v a n de wS S<br />
„ de mmfte byoogmerken ter regter tyd waare vol<br />
br.gr, en van den pl gmmige! geeZnf7Z volt<br />
„ dat nutog en ogenbhkkelyk 0<br />
gebruik éemaalt ï<br />
d a t i n h e t z e l v i i<br />
" Ti u' °P ^ne zo vuC £ e wyze<br />
:; vtn°gte k<br />
wonderen a a n d<br />
nr-!i<br />
- % i as<br />
,, Niemand toch die de gefteidheid _ de «reaart<br />
t t heid van het Bataaffche Volk kent lro„ b e<br />
aart-<br />
„ zyn, dat dit Volk over het algemeen zich°I<br />
„ meeste Volken onderfcheid doorTn"<br />
h<br />
'<br />
V a<br />
d e<br />
" .<br />
koelheid, die zich ni« ^MtkSvl £f ïï?^<br />
„ men ! d,e in byna alles gevoÏÏI JS<br />
W a r<br />
'<br />
„ voorb.eldewze bedaardneid'T^e S ^ d r ï '<br />
., ven - van cene berekening der moïelv£ 7<br />
*<br />
„ ren in alle onderneemmgdi en daa,2 v g<br />
f l ende belluiteloosheid in bvna llt 1<br />
V o<br />
°" v<br />
i gen; - die wel beiiuft<br />
^ei,<br />
„ gevolge heeft eene onverzet elyfceLfdvf ' -2<br />
„ & de zwaarfte en ^ ^ f e f c ^ ^<br />
„ dan namemyk , wanneer daf v„ir. . " ce<br />
, inin<br />
g t<br />
-"; —<br />
de hindemLn S e f ^ ^ J ^<br />
„ ztelt m werking gebragt word.<br />
u r b<br />
^<br />
n Miar
( I8Q )<br />
„ Maar niemand, die de gefchiedenisfen van dat<br />
„ zelfde Volk kend, kan onkundig zyn , of dit Volk ,<br />
„ zal het in waarheid groot zyn, moet in dat vuur<br />
„ gebragt, in dat vuur gehouden worden; en dit is<br />
„ zo zeer de taak der Wetgeevers, Beftuurders en<br />
„ Bewindsheden, als het deizdver taak is, by een<br />
„ vuurvattcnd en in zyn eigenen aart driftig Volk met<br />
„ aJe mogelyke voorzigtigheid , door eene verftandi-<br />
„ ge en tyd .ge voorzorg tegen een verilindend vuur<br />
,, te waaken.<br />
„ Indien men nu aan deeze waarheeden eens toet-<br />
„ fe het gebeurde in ons Vaderland, byzonderlyk ze-<br />
,, den de Ommewenteling van 1795, met betrekking<br />
„ tot de ZO HOOGSTNODIGE BURGERWAPENING , W>e moet<br />
„ zich dan niet beklaagen,. dat 'er veele welwillen-<br />
„ heid is geweest, maar te weinig met waaren ernst<br />
„ net volbrengen is gewrogt geworden , althans ze-<br />
„ ker dat het levervuur en de aanmoediging niet OD<br />
„ zodanige wyze is beftuurd geworden f als een zo<br />
„ gewigtig ftuk, als de Burgerwapening, vorderde.<br />
„ Om zich hier van te overtuigen, behoeft men<br />
„ flegts rondom zich heen te zien. — fa nj e t de Bur-<br />
„ gerwapening over de Republiek in masfa befcnouwd<br />
„ byna ten gronde gericht? Is dit niet toegekomen<br />
», door de verdoovmg der moed der Burgers, welke<br />
„ tot eene zo gelukk.ge hoogte geklommen was - !<br />
„ en is du niet veelal veroorzaakt door hen zelve die<br />
„ dit heilryk werk hadden behooren tot ftand te bren-<br />
1 -<br />
d i e d e r<br />
" f ' 7 ^ernand, waarheid wil hulde<br />
„ doen, kan d,t lochenen. DE NUTTIGHEID DER AL!<br />
„ GEMEENE BURGER WAPENING intusfchen is onwederfnree<br />
„ kelyk, zo zeer als het een eerfte pligt fc, 0.m overl<br />
„ eenkomffg den wil des Bataaflche.f Volks in de<br />
„ Staatsregeling uitgedrukt, dezelve daarteftellen J.<br />
1 6<br />
" Z^Z'.tV^^T<br />
„ C.1 ALS NOCH ALLE DIE HINDERNISSEN UIT DEN WEG TE<br />
„ dat di<br />
«Pburljk belet hebben<br />
groote werk met dan gebrekkio- 2 v n re!<br />
„ wenscht bellag heeft mogen krvVn _<br />
J g<br />
„ Zo klaarblvkelyk nu de nuttigheid; ja zelfs noodzaakelyidieid:<br />
van het beftaan W r welgetelde<br />
X 2<br />
„ Bur-
C roo )<br />
„ Burgerwapening voor het Gemeenebest is, niet min<br />
„ mogelyk is het de hinderpaalen uit den weg te werpen,<br />
welke tot hier toe de voltooijing van dit alge-<br />
„ meen Nationaal Bolwerk belet hebben. — Heil zy<br />
de zorge en werkzaamheid van het Uitvoerend Be-<br />
„ wind van dit Gemeenebest, het welk reeds zynen<br />
„ aandagt hier op gevestigd heeft, en eenmaal op die<br />
zekere fundamenten dat werk zal doen daarflellen ,<br />
„ dat het waare nut en de gewilde bedoeling by de<br />
,, Staatsregeling daar door kunnen bereikt worden.—<br />
,, De Gefchiedenisfen der GRIEKEN en ROMEINEN —<br />
,, der ZWITSERS — der AMERIKAANEN — der FRANSCHEN<br />
,, roepen ons immers ALLEN als uit èênen mond toe:<br />
DE GEWAPENDE BURGERMAGT IS DE STEUN DER VRY-<br />
,, HEID — DE SCHRIK DER IN- EN UITWENDIGE VYAN-<br />
F > D E N DE EENIGE ZEKERE PYLER VAN EENEN VRYEN<br />
„ STAAT. —<br />
,, En wat behoeven wy BATAVEN by GRIEKEN en RO-<br />
„ MEINEN of andere Volkeren der aarde fchool te gaan,<br />
,, of voorbeelden te neemen, — wy die van aloude<br />
,, tyden her reeds by de Romeinen den roem mogten<br />
„ wegdraagen — dat wy ridderlyk te paard ——<br />
,, Jlout en Jlrydbaar te voet — en rap en handig<br />
te Jcheep waaren, dat wy met onze manheid en<br />
", dapperheid den Romeinen zelfs in tyden van nood<br />
- te fade kwamen en als derzelver keurbenden —<br />
'„ ja het beste gelid van derzelver gantfche heir-<br />
,, kragt uitmaakten en daarom als vrienden en me-<br />
" degezellen , ja Broeders en Bondgenooten by de<br />
Romeinen in agting waaren, en ah het vroom-<br />
, fte en moedig/Ie volk vermaard de naam en daad<br />
ons zagen toegeëigend, van DE SCHRIK VAN DUITSCH-<br />
LAND en de BETEMMERS VAN BRITTANNIEN te zyn!<br />
Wy behoeven dus flegts op ons zeiven te zien—'<br />
het voorbeeld onzer Vaderen ons te verlevendigen —<br />
', den verkreegen roem ons te herinneren — cn ons<br />
eio-en gevoel en bczef van pligt gehoor te geeven —<br />
', en°wy zullen rasch overtuigd worden, DAT BATAVEN<br />
HET MEESTE EN WEZENLYK GEVOEL HUNNER REPUBLI-<br />
„ KEINSCHE WAARDE BEZAATEN, DAN EN WANNEER ZY<br />
,, ZELVE DE WAPENS DROEGEN.<br />
„ De
C 191 )<br />
De wapenen in de handen van Burgers van Bataven<br />
— gedragen, zyn de beste waarborg voor de<br />
" Vryheid , — en voorzeker word die niet ligt, zo<br />
" min als eenig wettig Beftuur en Bewind aangerand,<br />
" waar derzelver belcherming in de gewapende vu.st<br />
van moedige, deugdzaame en wel vertrouwde Bur-<br />
" f^Het oproer waagt het niet den fchorren kreet der<br />
„ 'verwarring aanteheffen of misdaadige handen aan<br />
perfoonen of goederen der braaven te flaan, en de<br />
veiligheid der vrcedzaame zamenleving ftoutmoedig<br />
" te fchénden , daar de Burgers zich voor de Orde en<br />
" Wet gewapend bewonen. Het verbleekt van fchnk<br />
*' en durft uit zyne hooien het verachtelyk hoofd met<br />
" opfteeken by het gekletter der wapenen in de hand<br />
!' der deugdlievende en welopgeleide kinderen des<br />
" Vaderlands , — de Muitzucht word als met eenen<br />
flag verdoofd, en den Hydra der Regeermgloosheid<br />
word dadelyk den gruwzaamen kop verplet,<br />
" wanneer de ernsthaftige en welbeftierde magt der<br />
«retrouwe en wakkere Burgers ter haarer verdienftefyke<br />
beteugeling aangevoerd word. — In de Maatfchappy<br />
worden dus veiligheid en kalmte beftendigt<br />
en zyn zeker gefteld , wanneer een welgeordende<br />
„ Burgerwapening is tot ftand gebragt.<br />
is het nu dus met het heilzaam uitwerkzel der<br />
Burgerwapening van binnen gelegen , niet minder<br />
" kan zy den fchrik der Buitenlandfche Vyanden hel-<br />
„ pen vermeerderen.<br />
„ Het is een verfchrikkelyk vooruitgezigt voor ee-<br />
,,'nen vyand te weeten: dat wanneer het hem al gelukt<br />
is om de gewoone Krygsbenden van een Land<br />
te verdaan én te overwinnen , hy dan noch eiken<br />
" voet grond met bloed moet betaalen , — daar die<br />
hem betwist word door zulken, -welke voor hunne<br />
>> Vryheid, voor hunne Haardfleeden, Vrouwen ,<br />
roem, rust , geluk Jlryden. DOOR ZULKEN , DIE<br />
" GEENE OVERWONNELINGEN WILLEN ZYN ! — voorzeker,<br />
„ niemand kan fcherper vegten - moediger ftryden,<br />
dan hv • die elk gevaar voor zich en de zynen tror-<br />
„ feert,
C 193 )<br />
feert, en die, na het verlies van alles, wat hem<br />
V die<br />
r b<br />
. a<br />
ar is . het leven als een ellendig overfchot van<br />
„ weinig waarde befchouwd; - die befloteö heeft<br />
„ het leeven alléén op prys te fteilen, by het genot<br />
,, van zyne vryheid en ge 'uk, en buiten dat het fie.<br />
„ ver onder het gekletter der wapenen op het veld<br />
„ van eer verkiest al te leggen.<br />
" Pr, ! U<br />
G B R H<br />
R ' A P E N I N O , die den Burger zyne Re-<br />
„ publikemfche waarde zo zeer gevoelen doet, is dus<br />
„ nutt-g voor de rust en veiligheid van den Siaat van<br />
„ finnen en naar buiten en het hangt alléén —<br />
„ JA het heeft alleen tot hier toe afgehangen om<br />
„ een juiste ordening van dezelve tot dat wezen-<br />
„ lyk oogmerk te willen daargefteld hebben en<br />
„ door geene dwarspaalen te jammerNk te hebbed<br />
„ laaten verhinderen, gelyk tot hier toe het °-eval<br />
e w e<br />
V. g est is en eene zo droevige ondervinding °door<br />
„ eene te' eigenzinnige verfcheidenheid van begrip-<br />
„ pen helaas! meer dan te veel geftaafd heeft. — -<br />
{Jttet vervolg in JSfo. 12.)<br />
Te sfmfterdam, by H. Moolenyzer, *sHagel. C Leeuwenftein,<br />
te Delft, Roe tofs waart te Rotterdam<br />
van Santen, te Do-d, Bonié, Utrecht, van der'<br />
Schroef, te Leyden, Koster, te Haarlem , de<br />
Graaff, te Alkmaar, Molkman, ,e Hoorn<br />
Vermandei en Breebaard , 's Hertogenbos *<br />
Palier, te Zaandam, van Aaken, Breda,<br />
W. van Bergen, en verders alom.
ï) Ë<br />
CONStlf ÜTÏOHË1ÊLB<br />
SVr. Jê.2.<br />
E L K H E T Z Y N E .<br />
Ende zyn hand zal tegen allen zyn, en dé<br />
hand van allen tegen hem,<br />
ISMAELS Leenjpreuki<br />
\Ct Vervolg van de voorgaande Nommeri)<br />
Of zoudt °y. BATAVEN! indJeli alles Wéiriiëenirigë<br />
Ü Was geweest, zoudt gy ooit hebben behoeven x6<br />
trillen, veel min U te laaten ontrusten, op de uit-<br />
" ftrooijing van elk los en valsch gerucht gelyk Zd<br />
dikwerf gebeurd is, wanneer gy , zo het behoorde ,<br />
" aewapend waart geweest ? - wanneer al Wat Vaa<br />
' Ierland en Vryheid beminde , op eene érnlhge danfpoorino-<br />
en welbeftuurde medewerking, m geheel<br />
" het Gemeenebest de wapenen had opgevat en zig naaf<br />
" eed en pliet gedraagen ? - wanneer dit met daa-<br />
" den bewerkfteliigt v/as geworden , even zo eënfia»<br />
** r; e, als het met woorden wierd betuigd ? - yooa»<br />
" ZEKER NEEN ! dan zoudt gy met een verachtelykerl<br />
«riimlach den lafaart hebben aangezien, die U deeze<br />
tyding mededeelde, en dan dat oog vol gevoel<br />
" van krag? en dreigend op dé wapenen hebben geli<br />
flagen, die uwe vuist ^reep» Om üwe vywdend*
C 194 5<br />
;, kragt te doen gevoelen van eenen arm, welke zich<br />
, V Ü<br />
" f ".'<br />
e<br />
'£ e<br />
" VaderIand,Vryheid en aL Sw«<br />
„ hem dierbaar is verdedigt. - Dan 5 5 gy elk,<br />
"' vnn, f wapemng te onttrekken, zodanig<br />
„ voo r z i c h ^Iven hebben doen bloofen, dat die<br />
d a a r I n<br />
" " grootseh te deelen , en den<br />
t S " MdtT ° n W<br />
^enf Welke een tegenoverge"<br />
r a g e n 011<br />
" dieï fP H w - erailt<br />
woordelyke onttrekking van<br />
" lot 7,tj ~ d<br />
' e<br />
" a a m ,<br />
y k<br />
v a n e e n ee<br />
' >- ^rouw-<br />
„ loos Burger, een mets waardige /a/aar, een<br />
„ vaJvge en veragtelyke Pronker te zyn. '<br />
,, Men hennnere zich flegts, hoe weinige moeite<br />
„ het zoude gekost hebbent in het begin ^ ' Q !<br />
„ eene geduchte gewapende Burgermagf in de Repu-<br />
„ bhek optenchten , als de ernftige onderneem?"*<br />
„ (God weet om welke redenen) niet heimelyk was<br />
„ tegengewerkt geworden. - God zy dank - het<br />
„ is flegts gedeeltelyk gelukt. - VoorYet "genwo -<br />
„ dig Beftuur en Bewind is de loffelykfte beproeSn-<br />
„ tot eene geordende voltooijing no^ geene omnoTet<br />
" lykhe.d geworden - en derfclvcr ieTwillend!f d<br />
xÉftl W<br />
e n f c h e ]<br />
yk en aangenaam vooruit:<br />
„ Was niet de eerfte, en algemeéne kreet na de hef?-<br />
„ ryke revokme «11705, welke die braave Lieren<br />
„ aanheften, wxen de wapenen, niet om da?'e? Te<br />
„ gronde vreeze WaS, dat zy dezelve misbruikt had-<br />
„ den of mogten misbruiken, maar om dït zy me<br />
" omf;^ k<br />
r a<br />
f SÏyk g e d r a<br />
^ hadden, U K -<br />
„ om alléén, door hetDespotismus ontnomen waaren<br />
" mTattef " ' t * ' , *>odza.kelyke of b%k2<br />
„ maatregel, - was met deezer allen kreet ! GEEFT<br />
„ ONS ONZE GEWEEREN TE RUG. -<br />
,;, Wie, die getuigen van 'de blydfchap en
( 195 )<br />
had toen anders kunnen verwagten , dan dat gantsch<br />
„ Nederland zoude als van oudsher zich ogenblikkeiyk<br />
„•onder de wapenen gefchaard en geene bedwelming<br />
„ den wakkeren Patriot bevangen , zo min als eenige<br />
fchynbaare tegenwerking of min belangryk verfchil<br />
„ om kleinigheden denzelven te rug gehouden heb-<br />
„ ben ? — Welk een geestdrift — welk een vuur was<br />
„ 'er toen ontftooken in den boezem der doorgaands<br />
„ anders koude Nederlanders? Men had dit vuur flegts<br />
„ behoeven te voeden, aan den gang te houden en<br />
voorzeker het zoude tot dit ogenblik niet voortge-<br />
„ fleurd hebben, om als nog over het geheel geene<br />
goede en welingerigte gewapende Burgermagt ge-<br />
„ organifeerd te zien. — Gelukkiglyk is het ogen-<br />
,, blik nog niet geheel voorby om 'er toe te geraaken,<br />
en de hindernisfen uit den weg te ruimen ,<br />
die als ftruikelblokken daar heen geworpen zyn. —<br />
,, De hindernisfen nagaande , welke tot hiertoe dat<br />
„ heilzaam werk zo zeer gedwarsboomd hebben, zy<br />
„ hét verre het Beftuur ten lasten te leggen, als of<br />
„ hetzelve geen regte ernst zoude gehad hebben de<br />
„ Burgerwapening zodanig tot ftand te brengen , als<br />
„ by een vry Volk behoort, dat zyn eigen waarde<br />
„ kent en gevoelt, en alle Ariftocratie van binnen en<br />
„ heerschzucht en geweld van buiten kan verhinderen<br />
,, den voet op den nek der Burgeren te zetten<br />
„ neen, — veel liever onderftelle men, dat het in<br />
„ den begin wel degelyk ernst is geweest, dan dat<br />
„ ongelukkiglyk door verkeerde wyziging der ge-<br />
„ fchikte middelen bewerkt is, dat tegen de Burger-<br />
„ wapening eene ongeneigdheid geboren is, die te-<br />
„ gen alle bezef van eed en pligt aandruischt , en<br />
veelal daardoor is toegekomen, dat men heimelyk<br />
„ den Burger in het denkbeeld gebragt heeft, als of<br />
„ hy maar als met eenen wenk van zyne haardfteede<br />
„ en altaaren zoude afgetrokken, en onder een mili-<br />
„ tair bevel eener ftaande armée op de willekeurigfte<br />
f i wyze , zonder onderfcheid van jaaren of huisfelyke<br />
',, betrekkingen in agt te neemen, elk ogenblik konde<br />
„ gefteld worden, — een loofe kunstgreep , waar-<br />
Y 2 door
£ i?ö )<br />
? | door men het woord requifitie, waarvan men zich<br />
| f in den beginne kortheidsnalve bediende, om de zo<br />
natuuriyke, bii.yke, als verpiigte algemeéne verdediging<br />
de* Vaderlands in dreigend gevaar of nood<br />
li 'aanteüuiJen Deeze bedvve ming nam hand over<br />
„ hanu zodanig toe , dat men zelfs van geene requi*<br />
„ Jitie wilde hooren fpreeken, en de goede Gemeente<br />
zodanig avére'g s door die eikele benaaming wierd<br />
f, opgezet, dat men liever het Vaderland, de Burgerij<br />
.lyke Vryheid en Politieke onafhangéiykheid verkoos<br />
te gronde te Jaaten gaan en het wezenlyk nut en<br />
v u'tweikzel der Burgerwapening uit het oog te vers,<br />
hezen, dan hierin te bewilligen, en op eene geordende<br />
wyze den Burger tot dit zo luisterryke doel<br />
„ gn eene fteeds verpiigte uitoeffening opleiden.<br />
, In plaats van hen op het fpoor der voorbeeldige<br />
Franken hiertoe te bemoedigen , en te doen zien,<br />
, dat by het grootfene gevoel , dat 'er niets in de<br />
ganifcae natuur zo heerlyk beftaat, dan de man die<br />
zyn Vaderland bemind en met de daad trouw be-<br />
| ? wyst in deszelfs verdediging, bragt men hen de<br />
rampzalige armoede, de verfchrikkelyke gevaaren,<br />
v de honger en koude, het nypend gebrek, hetwelk<br />
de grootmoedige Franfche Republikeinen geleden<br />
w hadden, met de ftcrkfte verwen voor den geest, en<br />
dat de beste Patriotten deezen .duuren pligt alléén<br />
„ zouden genouden zyn te volbrengen en de kwaad-<br />
„ willigen en. kwaiykgezinden, om dat men hen de<br />
„ wapens niet toevertrouwden, zoude te rug gelaten<br />
worden.<br />
,, Dit was de eerfte daad die veelen affehrikte —<br />
„ en geen wonder, daar de Nederlanders van zoriaby<br />
ti getuigenis droegen van dit alles, en zo zeer hen der<br />
„ Franfchen moed en krygsbedryven verwonderde, zo<br />
zeer troffen hen de ongemakken, die. zy, hoe bly-<br />
?, moediglyK. ook anderen ten voorbedde , dit zelfde<br />
f | volk zagen ondergaan, en dit gepaard met de vrees,<br />
„ dat byaldien de meeste weigezinden met de wape-,<br />
„ nen in de vuist, bun leeven eens op de grenzen<br />
tegen eenen buitenlaudfchen vyand. mogtcji wagen »<br />
m
C 197 )<br />
Zy «revaar zouden toopen, dat intusfchen een even<br />
" bitteren vyand van agteren hen in den rug zouden<br />
" kunnen vallen of intusfcaen hunne haardfteeden ver-<br />
" nielen , en het Land agter hen of verwoesten of in<br />
" rep en roer (tellen, waardoor zy aan twee vnuren<br />
,', blootgefteld op eene ondankbaare wyze hunnen y-<br />
„ ver zouden bel >ond zien.<br />
Deeze en zoortgelyke bedenkingen, waarby floch<br />
kwamen de te onbepaalde exercitiën, de geduuri-<br />
" ge en nuttelooze dag- en nagtwagten, — de te<br />
" Jlerke en voo>- den Burge- ongefchikte ftrafbepaa-<br />
" linren de te kwezelzuchtige afpersfingen van<br />
" bovenmatige Contributien , in plaats van die aan<br />
eene behoorlyk Vrygeld of Uitkoop naar eene mati-<br />
„ ge Ciasfificatie naar elks inkomen , al voort in den<br />
beginne binnen de juiste bepaalingen te houden,<br />
deeze en de daar by noch komende niet genoeg<br />
eenpaarige en te veel van alkander verfchillende<br />
" werkzaamheid op plaatfen , die door haare uitge-<br />
' ftrekticid het eerfte voorbeeld van eenftemmigheid<br />
en ter zyde ftelling van alle uitzondering hadden<br />
, behooren te geeven, — deeze waaren de groote<br />
,', hinderpaalen aan den goeden voortgang der Burger-<br />
, wapening. Het geen als een lust voorzeker<br />
meer en meer by eene goede leiding wel zoude<br />
, aangewakkert hebben , wierd dus veelal te zeer als<br />
„ een last befchouwd.<br />
,, Men had dus dit moeten voorkomen, en alle die<br />
hinderpaalen u :<br />
t den weg ruimen, — het verzuim,<br />
de agteloosheid of de niet genoegzaame onderfteuning<br />
van mannen, die zulks met allen yver zogten,<br />
heeft zeer veel kwaad gedaan, maar 'er kwam nog<br />
meer by, — zo ras men den wapenhandel nu bet,<br />
gon te befchouwen als eene last, en niet als een<br />
,, lust, als een eer, als een cieraad voor den Patriot,<br />
, begon men ook op gronden van te ver getrokken<br />
«> gelykheid zich te zeer te beklaagen. Gemor en<br />
, ontevredenheid waaren hiervan het gevolg. — En<br />
, indedaad de voorzieninge hieromtrend wierd toen<br />
„ drukkende door de verkeerdheden, die dezelve<br />
Y 3 » bo-
C 198 )<br />
„ bovenmaatig veieischten , daar die anders zo'ge-<br />
„ makkelyk hadde kunnen gemaakt zvn,— dit kwam<br />
„ toe door het nodeloos vermenigvuldigen der Wa
C i99 )<br />
„ DWINGLANDY , MAAR HET SCHILD VOOR ALLE EERLYKE<br />
„ BESTUURDERS.<br />
„ Ieder die zyn Vaderland lief heeft, — die de<br />
„ Vryheid op prys field, verlangt derhalven hartelyk,<br />
,, dat de Burgerwapening worde in werking gebragt,<br />
„ zo op eene geordende wyze behoort, - zo dat<br />
,, alle te groote verkwisting — te veel tydverzuim<br />
„ en alle kwelzucht worde paal en perk gefield;<br />
,, dan helaas! wanneer zal dit gewenschte ogenblik<br />
„ daar zyn ? Myn Vaderland , dat het fpoechg uw<br />
,, deel zy — en gy zult uwe aloude waardy gevoe-<br />
,, len."<br />
Hier zweeg de Grysaard. —<br />
^ DE VLIEG verbeide noch een ogenblik, dan hy verliet<br />
haar, terwyl een aangcnaame manre haare hoop<br />
kwam ftreelen, ,, dat het Bataaffche Gouvernement<br />
„ onmiddelyk bezig was met de beraamtng van mid-<br />
„ delen, die dit groote doel na zo veele Ontwerpen<br />
,, eens daar zoude kunnen feilen'" — en de gewapende<br />
Burgermagt, de fteun der Burgerlyke Vryheid ,<br />
en het Bolwerk der Politieke onafhangelykheid van het<br />
Bataafsch Gemeenebest Zoude tragten te doen zyn.<br />
Zy laat het dus dier wyze voorziening aanbevolen<br />
en vertrouwt, dat Beftuurers niet uit het oog zullen<br />
verliezen — dat het ,, voldoet, wanneer de Burgers<br />
„ wel geexerceert, en vooral welgezind, in ftaat zvn<br />
„ om het Vaderland tegen oproer te beveiligen en des<br />
,, noods tegen eenen vyand te verdedigen, — Wan-<br />
,, neer door goede fchikkingen geene Lasten , Wach-<br />
,, ten en Tochten den Burger worden opg elcod, W cj_<br />
„ ke de Soldaat, wiens beftemming dit is, even o- 0cd<br />
,, kan waarneemen ; zal de Burger met lust zich^oef-<br />
,, fenen op den beftemden tyd en hartelvk net Vader-<br />
„ land ten dienst ftaan, zo dikwils het Vaderland zy-<br />
„ ne hulp behoeft."<br />
Daar by Decreet van het Vertegenwoordigend Ligchaam<br />
des Bataaffchen Volks na ryp onderzoek nu verklaard<br />
is , dat de Mannen van den 11 Juny wel verdiend
C 2ÓÓ )<br />
diend hebban , ziét DE VLIEG met genoegen, dat zf<br />
tot het tydftip is gekomen, dat zy zo zeer wenschte*<br />
en nu haaren taak volbragt achtende, zal zy in een<br />
volgend Nommer haaren arbeid ftaaken, — zy zal als<br />
dan ook met genoegen aan het verzoek voldoen, en<br />
het haar tocgezondene Dichtfiukje, in haar Slot-No.nmer<br />
plaatzen ; om zo zy hoopt, voor altoos de EENDRAGT<br />
in 't Vaderland gevestigd te zien, onder de hoede der<br />
Conftitutie.<br />
D E N ia den<br />
O P<br />
J U N Y 1798.<br />
H E T<br />
VIERDE JAAR DER BATAAFSCHE VRYHEID.<br />
Weldadige oorfprong der natuur!<br />
Myn hart aanbidt uw albeftuur,<br />
By 't wislend lot der ftervek'ngen;<br />
Al deelt ook hy, die u miskent.<br />
De waarde van zyn aanzyn fchendt,<br />
In 't heil van uwe zegeningen.<br />
Uw alrhagt , vol menschKevendheid ,<br />
D e zich door 't ruim heelal verbreidt,<br />
Geeft ftof aan vreugde- en treurgezangen".<br />
Wy juigchen by het grootsch geheel,<br />
Hoe zeer wy foms, by eenig deel,<br />
De harpen aan de wilgen hangen.<br />
Waartoe , dus vrieg myn ziel zich vaak,<br />
"Zoo menig fchouwtooneel van wraak<br />
,È'n moord, op dees gezegende aarde?<br />
Waarom flopt 's Hemels almagt met<br />
'*De vuile bro.i van al 't verdriet,<br />
„ 't Welk heerschzugt aan het menschdom baarde ?<br />
(Het vervolg in iVo. 23.)<br />
TeAmfterd,m, by H. MOOLENYZER,<br />
Boekverkooper m de Pyllteeg.
t) Ë<br />
CONSTITUTIONEEL©<br />
JU JL Mt %3f 9<br />
fflr. 2$.<br />
[Slot - Nommir.]<br />
E L K H E T Z Y N E .<br />
DE HEERSCHZUCHT ZIET, MET STYT, HAAR* HOOP IN ROOK<br />
VERZWINDEN :<br />
HAAR TOELEG IS MISLUKT EN 'T VADERLAND BEHOED !<br />
ZL ^<br />
m !<br />
e n o e<br />
% '* ë £ ?<br />
— h<br />
** g°eg gejkeden?<br />
Neen! Nimmerfiaouw' u w m o e d, tu zulk een geit begin 1<br />
Dit zou een Jchandvleh zyn voor 'f Kroost dier fiere Beken,<br />
Wier moed byj Nageflacht nog zelvs verwondering'wk Wilt tot den laatjlen man defnoodaarts eer verdelgen i<br />
Ook die t Purperkleed en Linnen lyfrok dekn<br />
Daar zyn er noch... weldra kenn' men die vuige Pesten *<br />
Die Jtokebranden zyn van onlust en verraad;<br />
Set laag belang ten dienst en om zich vet te mesten,<br />
Het welzyn tegengaan van deezen Vryen Staat,<br />
Der Braaven kloeke moed doe deez' ontaarden heeven '<br />
DE EENDRAGT BLYV' HET SCHILD TOT WEERING VAK 'T<br />
GEVAAR!<br />
V 1<br />
DE WET BETEUGEL' ELK , DIE HAAR ZÖEKT TE WEIRSTRFEVÉN «<br />
ZO BLïV S LANDS, HEIL GEVEST IN SPTT DER BOOSEN SCHAAR,<br />
JSE VLIEG heeft haar' doel bereikt - zy ziet haaren<br />
TOch vervuld _ en heeft alléén haar affcheid wrgetltia,<br />
tor dat zy de mannelyke eri treffelyke tafcnftfr<br />
Z ging
C 202 )<br />
ging van het Uitvoerend Bewind, der Bataaffche Republiek,<br />
omtrent het gebeurde op den 12 Juny, ingevolgen<br />
den wil vau het Vertegenwoordigend Ligchaams<br />
des Bataafichen Volks , den, Volke alomme kenbaar<br />
gemaakt zag — zy vind in dezelve genoegzaam alles<br />
, wat het voorledene op eene behoorlyke wyze'onderfchcidenlyk<br />
afkeurt of wettigt, en in het toekomende<br />
aan regeeringloosheid , en alle woelzieke ondernemingen<br />
, door eene gepaste geftrengheid der Wetten<br />
kan ten breidel (trekken, om de eendragt en welvaart<br />
vau het Vaderland te verzekeren , en elk het zyne<br />
te doen toekennen. Zy vind vooral in dezelve die<br />
beilzaame overéénftemming in denk- an handelwyze,<br />
welke namens onzen getrouwden Bondgenoot, op eenen<br />
zo genoegelyken toon even te voren nog te kennen<br />
gegeven was, en dus het uitmuntendst zegel der<br />
goedkeuring op alles drukkende, tusfchen de beide<br />
Republieken even zeer één en dezelfde haariever doet<br />
zien , tot behoud van de gevestigde orde en rust en<br />
de handhaving van elks onderlinge belangen, als welke<br />
laatfte van de eerften onaffcheidelyk is — en zonder<br />
dezelve geen ogenblik zoude kunnen beftaan.<br />
Ds VLIEG, hoe zeer nog eene ruime maat van doffe<br />
ter behandeling overig hebbende, verkiest liever al<br />
het voorledene daar te laaten, in vertrouwen op de<br />
heilige rlaarkoming der Wetten, de billyke uitoeffening<br />
der rechtvaerdigheid, en eene waakzaame voorzienigheid<br />
tegen de rustelooze pogingen van eenige onverlaten<br />
, die, het zy door ambthonger bevangen, het<br />
zy door ftrafbaare weerwraak bezeeten.'om dat<br />
zy zich in hunne woelzieke regeerlust te leur gefield<br />
zien, nog niet mogten kunnen ophouden in hunne<br />
eigen ingewanden te wroeten , en. het Vaderland ,<br />
dat zy verpligt waren als eerlyke Lieden , ook om<br />
zich zelvs wille, door Eendragt te heipén behoeden ,<br />
wreedaartiglyk (ware het mogelyk) noch zoeken te<br />
verwoesten — zy ftaakt dus in dit volkomen vertrouwen<br />
gerustelyk haaren arbeid, en zo zy omtrent eene<br />
nadere vermelding van ongepaste hedryven van<br />
eenen LA CROOC , van een DUCANGE , van een VAN HELpei)<br />
en anderen van die clasfe, die zy by vorige<br />
Nom-
C 203 )<br />
Nommers heeft moeten doen kennen, in deeze aan<br />
haare belofte niet voldoet, zal men zulks gereedclyk<br />
willen verfchonen , en zich te vreden , fteilen dat zy<br />
reeds genoegzaam hun loon weg hebben, en by elk<br />
waardig Republikein , in- en buiten Lands fteeds eene<br />
veragtelyke aanfluiting zullen zyn, die zy zich zeiven<br />
verdienftelyk hebben veroorzaakt , terwyl, wat hen<br />
aangaat, die noch met tweedragt flookende ontwerpen<br />
byeenfchoolen, zy zyn het ongedierte gelyk, dat'<br />
zeker zyne beftemming in de Natuur heefi, doch fteeds<br />
met die bepaling verordend is , dat de Maatfchappy,<br />
Waar hetzelve tot last en ongemak verftrekt, alomm a<br />
tot afweering en uitvoeijing van hetzelve (is het nood)<br />
bevoegd cn geregtigd is, ten einde aile fchadelykheid<br />
en verderf voortekomen.<br />
Alvorens te belluiteu acht zy zich echter nog verpligt<br />
ter nedcrtefliiicn , dat het, haar ondanks , is noodzaakelyks<br />
geweest, in den beginne eenige harde waarheden<br />
en bedryven , die zelfs natuur ten affehuw zyn,<br />
te moeten vermelden, op eenen toon , die voor den<br />
kiefchen Leezer weinig bevalligheid had , dan hoe<br />
hard dit ook mooge geweest zyn, het was waarheid ,<br />
Wier vermelding in andere gevallen en omftandigheden<br />
min gewettigd zoude geweest zyn — het kwaad<br />
was tot die hoogte geftegen, dat men de ftraffclooshcid<br />
als tot een deugd maakte ; - de hoogfte noodzakelykheid<br />
was dus daar, die zulks gebood ; — en wie zal<br />
Zich niet overreed houden , dat kwaade ziektens<br />
fcherpe middelen vorderen , dit zy genoeg : — het is<br />
toch altoos om der zaaks wiilc, minst tegen den perfoon<br />
gefemed , als voor zo verre de zodanigen dnor het<br />
wanbedryf zelve 1<br />
zich als werktuigen daarvan decden<br />
onderfcheideu, en ter voorkoming der misleiding by<br />
min bekenden, moesten en verdienden ontmaskerd te<br />
worden.<br />
Ziet daar VRIENDEN VAN ORDE EN CO\STITUTIE ! den<br />
taak afgedaan - Gun my, dat ik myn affcheid neeme<br />
en befiuite gedeelteiyk mec de herhaling der<br />
merkwaardige taal, die nu omtrend een jaar geleden<br />
in de Vergaderplaats van uw Vcrtegenwoord gend<br />
Ligchaam met zo veel goedkeuring wWd uitgefpro-<br />
Z 3 ken,
C 204 ><br />
ken, en voorzeker ten allen tyde eene enrfh'ge overdenking<br />
waardig is, zo zeer,, als men fyftematiek blyvende<br />
handelen zo behoort, en geene zydelingfche<br />
parthyzuebt, op de eene of andere wyze, immer toegeevende<br />
, maar tegen allen rechtvaerdiglyk doorgaande<br />
, van het behoud der Vryheid en Onafhangelykheid<br />
der Bataaffche Republiek zich moge verzekerd houde,<br />
en de ordening van zaaken volgends Staatsregeling<br />
daartoe (trekkende en gehandhaaft wordende, ongcftoord<br />
zal kunnen voortduuren.<br />
,, Geen vreemde magt op aarde (*) zal of kan dc-<br />
,, zelve meer omverwerpen ! Het Huis van Nasfau zal<br />
,, niet terug komen in dit Land om deszelfsondergang<br />
„ volkomen te vokooijen, — eer zullen alle Throonen<br />
„ op hunne fundamenten waggelen en infiorten , eer<br />
,, HET GEMEENEBESTGEZIND SYSTHEMA EER HET SYS-<br />
,, THEMA van Gelykheid, -Vryheid en Broederjchap IN<br />
EUROPA ZAL VERDWYNEN.<br />
,, Dit Gemeenebest toch is zynen oorfprong ver-<br />
,. fchuidigd aan het ongeduld van het juk en de fla-<br />
,, verny — zyne roem aan de liefde tot de Vryheid<br />
zyn vermogen aan de geest van den handel—<br />
,, aan de fpaarzaamncid en aan de ftevigheid van zyn<br />
Gouvernement.<br />
,, Zyne va! dagtckend van dat tydftip , toen de<br />
dankbaarheid zyne onafhangelykheid verzwakte —•<br />
toen de belangcns zyner Vryheid wierden opgeof-<br />
, ferd aan dc belangens van zynen eerften Dienaar;—<br />
„ toen het Leger vermeerderd wierd ten kosten van<br />
,, dc Vloot de Nationaale Vryheid ten prooi ge-<br />
„ geven aan de befcherming van een jaloersch Volk,<br />
, en de Republikeinfche eenvoudigheid bedorven<br />
,, wierd door de weelde en de gunften van een Hof.<br />
,, 'Lr is geen Patriot -- geen vriend der waarheid ,<br />
„ die niet op iedere biadzyde van onze gefchiedenis-<br />
„ fen<br />
(*) Men zie DE AANSPRAAK van de geweezen- Reprefentm<br />
JACOBUS BLAAUW, gedaan by gelegenheid der aanvaardiging<br />
van zynen post als Voorzitt.r in de 2de Nationaale<br />
Vergadering 'den 11 December 1797.
C 205 )<br />
„ feu de langzaams tred van onze vernedering kan<br />
" erkennen, en 'die de dodelyke gevolgen , welke dat<br />
alles voortgebragt heeft, niet kan aanwyzen.<br />
De Hervormde Bataven kunnen geen roemryker<br />
i„««Unnn itoon iirv^pr staatkunde in r nno-hnuripn .<br />
,, iuupuauu , g>-w ,<br />
„ dan die van hunne eerfle Voorvaders - hunne Geo-<br />
" graphifche ligging cn de natuur van hunnen grond,<br />
„ zullen, ten allen tyde , dezelfde belangens — de-<br />
„ zelfde behoeftens voortbrengen.<br />
„ VRYHEID , HANDEL , VERDRAAGZAAMHEID , SPAAR-<br />
„ ZAAMHËID, — ZIE DAAR DE EEUWIGE. GRONDEN VAN HUN-<br />
„ NEN WELVAART. —<br />
„ Het is het doelwit van het huis van Nasfau ; —<br />
,, het is het doelwit van Engeland , die in dit Land<br />
y, bezoldigde Schurken zoekt, om allerlei twisten on-<br />
„ der dit goede Volk aan te flooken , eu den laster<br />
„ tegen allen, ja tegen allen te organiferen."<br />
Dank zy den 22ften January en i2den Juny , dat het<br />
.in de handen der braave Wetgevers en Bewindslieden<br />
thans is de Natie voor alle treurige én akelige vooruitzigten<br />
te behoeden en de Vryheid te handhaven — dat<br />
het braave Volk niets te vreezen heeft van dien ftaat<br />
van onzekerheid, waarin rustelooze geesten en derzelver<br />
fatellieten het zoeken te brengen. - Het Gouvernement<br />
, dat thans de klem van het Beftuur in handen<br />
heeft, betoond den Handel voorteftaan, en zojekt<br />
de nieuwe bronnen van welvaart op te fpooren —het<br />
wil , op de ernftigfte wyze ,' de factiegeest door vereende<br />
kragten tot reden brengen , op dat geen overheerfching,<br />
noch geweld in dit Land immer kan plaats<br />
hebben ; — de fpaarzaamheid is niet minder aan dc orde<br />
van' den dag — Wysheid, Menfchenkennis en ware<br />
Staatkunde, beginnen meer en meer de befluiten tot<br />
eene juiste*ordening der Staatsregeling te kenmerken.<br />
Wel aan dan! dat elk braaf Burger betoone het Vaderland<br />
verder te willen helpen behouden langs eerlyke<br />
, langs billyke en betamelyke wegen ; — laat de<br />
geftrengheid blyven gelden jegens alle binnenlandfche<br />
Vyanden en Tegenftrevers, onder welke masques zy<br />
zich ook vertoonen — laaten gemaatigheid , vriende_<br />
ly'ktreid en befcheidenheid de onderlinge kenmerke n<br />
Z 2 va n
X 2ö6 3<br />
van braafheid en welmeenende eensgezin meid jegens<br />
eikanderen uitrnaaken — laat de regtvaerdigheld fn alles<br />
onkreukbaar zyn. Laatcn'verdienften nimmer onbeloond<br />
of zonder brood gelaaten worden. Laat ieder<br />
dwaah ig des verftands, die nier met den wil'gepaard<br />
gaat en zich oprcgtelyk voordoet, met verdoovine;<br />
van alle parthyzracht gadegeflagen worden - dat men<br />
nog ter regter- nog ter linkeraand immer afwyke maar<br />
het midden benoude, fn wiens omtrek de Eendragt<br />
en Vryheid ongeftoord kunnen veilig zvn." "<br />
Dat door zodanige welberedeneerde verééni> ;<br />
n-
C 2C7 )<br />
Daar in ons vorig Nornmer flegts drie Coupletten<br />
van het onderftaande Diclitftukje geplaatst zyn, hebben<br />
wv goedgevonden deeze drie Coupletten hier<br />
te herbaaien , ten einde het Dichtftukje niets van deszelfs<br />
waaide te doen-verliezen.<br />
. » . • .1 A . .-„k J*'*, -,n<br />
rraac rg fin p"j naro^iDt, •* w<br />
tt|èfc *T«a^ ^' V?*! v«r lees un'T<br />
DEN ia den<br />
md negliTf eb nes nsqtari od<br />
H E T<br />
w tóBncnoerj' 5'arwtt obS. „<br />
V I E R D E J A A R<br />
D E R<br />
BATAAFSCHE VRYHEID.<br />
^TiOJSfl. *ÖHfa 5iï{t I63 ff!."'•BW t;<br />
.KfiKhybsV nwi ncr- l))on'y_-V eG „<br />
"^f^ieldadige oorfprong der Natuur!<br />
Myn hart aanbidt uw Albefluur,<br />
By 't wislend lot der ftervelingen;<br />
Al deelt ook hy, die u miskent,<br />
De waarde van zyn aanzyn fchendt,<br />
In 't heil van uwe zegeningen.<br />
J U N Y 1798.
C 208 )<br />
Uw alinagt, vol meDschlievendheid,<br />
Die zich door 't heelal verbreidt,<br />
Geeft ftof aan vreugde- en treurgezangen:<br />
Wy juigchen by her grootsch geheel,<br />
Hoe zeer wy foms, by eenïg deel,<br />
De harpen aan de wilgen hangen.<br />
„ Waartoe," {dus vrieg myn ziel zich vaak,)<br />
„ Zoo menig treurtoneel van wraak<br />
,, En moord, op dees gezegende aarde?<br />
i *, Waarom fcopt 's Hemels Almagt niet<br />
De vntle bron van ons verdriet,<br />
„ 'tWelkheerschzugt aanhetmenschdom baarde?<br />
„ Waarom gaf zyne milde hand,<br />
„ De Vryheid aan myn Vaderland,<br />
,, Terwyl zyn toezigt tevens duldde,<br />
„ Dat orde en volkswct ftoüt veracht,<br />
„ En 't algemeen belang verkracht,<br />
i, Ejk 'eerlyk hart met fchrik vervulde ?"<br />
Maar
C 209 )<br />
Maar , waarom ftoort een bar faizoen,<br />
Het boschmuzyk en 't lagchend groen,<br />
Van lieve lente- en zomerdagen ? —<br />
Dan, waartoe dat verwaand waarom ?<br />
Elke uitkomst (preekt de vraaglust ftom,<br />
En maakt haar fchaamrood by die vragen.<br />
Hoe zeer ook Bato's vrye grond<br />
Ten doel aan de overheerfching ftond j<br />
Men zag het driest geweld verbreken,<br />
En mannen van beproefde trouw,<br />
By 't nieuw en waglend ftaatsgebouw,<br />
Voor 't recht der Batavierpn fpreken.<br />
Niet min van haatlyk zelfbelang<br />
Afkeerig, dan van fnoode dwang,<br />
Nam hunne Deugd het roer in handen;<br />
Opdat het Volk, in maatfchappy,<br />
De ftuurliên wettig kieze en vry,<br />
En 't fchip intusfchen niet moog' ftranden.<br />
Ge-
t Ho )<br />
Geluk myn Vaderland! Celuk;<br />
Juigch nu by uw verbryfeld juk;<br />
Haar laten uw rechtfchapen zoonen,,<br />
In 't vloeken van elke oproerleus,<br />
En door een welberaden keus,<br />
Dat heil zich altoos waardig toonen.<br />
Partyzugt zwoer, met helsch beleid,<br />
Den dood aan de onafhanglykheid;<br />
En echter wierd zy aangebeden:<br />
Ach! dat we uit verbystering<br />
Nog tydig keerden, tot den kring;,<br />
Ons voorgeftelt door ph'gt en reden.<br />
Eert Mannen, van wier Deugd en Moed<br />
Uw.hart geen wanvertrouwen voedt,<br />
Bekend door onbefproken wandel;<br />
Maar fchuwt den fhoever, die uw drift,<br />
Door grootfpraak, vol verborgen gift,<br />
Zoekt te oflren aan zyn fuooden handel.<br />
zo
C 311 )<br />
Zo kryg geen dwepend onverfiancE<br />
Of zedenloosheid de overhand:<br />
Gewis, als Orde en Vryheid kwynen,<br />
Dan wordt uw welvaart en uw rust<br />
Door zvyymeldrank in flaap gefust,<br />
Tot ze eindlyk hooploos gansch verdwynen.<br />
Zo, EDLE BATATEN ! keer<br />
ONZE EENDRAGT MET DE VRYHEID wzeR;<br />
EN 'T NAKROOST ZAL MET ROEM GEWAGEN»<br />
DAT EENS EEN WAARDIG VOORGESLAGT<br />
DEN LAATSTEN SLAG HEEFT TJOEGEBRAGT<br />
AAN 'T LEED VAN VROEGE EN LAATRE DAGEN.<br />
Ten fpoedigften zal een gefneeden Titel, Vignet<br />
en korte Befchryving van dien, voor dit Werkje, te<br />
bekomen zyn by den Uitgeever deezes.<br />
Te Amfterdsm, by H. MOOLENYZER,<br />
Boekverkooper in de Pylfteeg.<br />
De Prys is 2 Stuivers.