Om de Race de Voltooien_

Hoofstuk 6—Twee Helde
REEDS in die negende eeu het die evangelie wortelgeskiet in Boheme. Die Bybel is
vertaal, en die openbare godsdiens is beoefen, in die taal van die volk. Maar namate die
mag van die Pous vermeerder het, is die woord van God bedek. Gregorius VII, wat dit op
homself geneem het om die trots van konings te verbreek, was nie minder vasberade om
die volk te verslaaf nie; derhalwe is ‘n bul uitgevaardig wat verbied het dat die openbare
godsdiens in die Boheemse taal sou geskied. Die Pous het verklaar “dat dit vir God
behaaglik is dat Sy diens in ‘n onbekende taal sou geskied, en dat baie euwels en ketterye
ontstaan het omdat hierdie reel nie toegepas is nie.”—Wylie, boek 3, hoojstuk 1. Also het
Rome verorden dat die lig van Gods woord uitgedoof, en die volk in duisternis opgesluit
moes word. Maar die Hemel het ander werktuie voorsien vir die bewaring van die kerk.
Baie van die Waldense en Albigense, van hulle wonings verdryf in Frankryk en Italië, het
na Boheme verhuis. Hoewel hulle nie gedurf het om in die openbaar te leer nie, het hulle
dit ywerig in die geheim gedoen. Op hierdie manier is die ware geloof van eeu tot eeu
bewaar. {GS 109.1}
Voor die tyd van Huss, was daar manne in Boheme wat openlik die verdorwenheid
van die kerk en die losbandigheid van die mense veroordeel het. Hulle werk het groot
belangstelling verwek. Die hiërargie is ontstel, en daar is vervolging op tou gesit teen die
dissipels van die evangelie. Verjaag, sodat hulle in die bosse en die berge hulle godsdiens
moes beoefen, is hulle deur die soldate agtervolg, en baie is om die lewe gebring. Later is
daar bevel uitgevaardig waarin verorden is dat almal wat van die Roomse godsdiens
afgewyk het, verbrand moes word. Maar terwyl die Christene hulle lewens opgeoffer het,
het hulle vooruitgesien na die oorwinning van hulle saak. Een van die wat “geleer het dat
verlossing alleen kon verkry word deur geloof in die gekruisigde Heiland,” het op sy
sterfbed verklaar: “Die woede van die vyande van die waarheid het nou die oorhand,
maar dit sal nie vir ewig so wees nie; daar sal een onder die volk opstaan, sonder swaard
en sonder gesag, en hulle sal nie teen hom kan bestaan nie.”—Wylie, boek 3, hoojstuk 1.
Die koms van Luther was nog ver in die verskiet; maar alreeds het daar iemand opgestaan
wie se getuienis teen Rome die volke in beroering sou bring. {GS 110.1}
Johannes Huss is uit ‘n nederige huis gebore, en met die afsterwe van sy vader het hy
vroeg wees geword. Sy vrome moeder, wat opvoeding en die vrees van God beskou het
as die waardevolste besittings, het getrag om hierdie erfdeel aan haar seun te gee. Huss
het in ‘n provinsiale skool geleer, en later is hy na die universiteit van Praag, waar hy as
arm student opgeneem is. Sy moeder het hom daarheen vergesel; as arm weduwee het sy
geen wêreldlike rykdom gehad om aan haar seun te gee nie; maar toe hulle naby die groot
stad kom, het sy langs die weeskind neergekniel, en die seen van hulle Hemelse Vader op