Om de Race de Voltooien_

In Engeland het die bevestiging van Protestantisme as ‘n nasionale godsdiens
vervolging laat afneem, maar dit is nie heeltemal stopgesit nie. Terwyl baie van die
leerstellings van Rome versaak is, is baie van die vorms behou. Die oppermagtigheid van
die Pous is verwerp, maar in sy plek is die koning verhef tot hoof van die kerk. In die
kerkdienste was daar nog ‘n groot afwyking van die reinheid en eenvoud van die
evangelie. Die groot beginsel van godsdiensvryheid was nog nie heeltemal verstaan nie.
Hoewel die vreeslike wreedhede wat Rome teen ketters gepleeg het maar selde deur
Protestantse heersers toegepas is, is die reg van elke mens om God te dien volgens die
inspraak van sy gewete, nogtans nie erken nie. Van almal is geverg dat hulle die
leerstellings moes aanneem en die vorms moes gebruik wat deur die kerk voorgeskryf is.
Andersdinkendes is vervolg vir ‘n tydperk van ‘n honderd jaar en meer. {GS 288.5}
In die sewentiende eeu is duisende predikante van hulle ampte onthef. Op dreigement
van swaar boetes, gevangenisstraf, en verbanning, is die volk verbied om enige
godsdienstige byeenkomste by te woon behalwe die wat deur die kerk goedgekeur is.
Daardie getroue siele wat gedwonge gevoel het om God te aanbid, is verplig om in
donker systraatjies, verborge solders, en in sommige gevalle snags in die bosse byeen te
kom. In die beskutting van die bosse, ‘n tempel deur God self gebou, het die verstrooide,
vervolgde kinders van God vergader om te bid en God te loof. Maar ten spyte van al hulle
voorsorgsmaatreëls, moes baie vir hulle geloof ly. Die tronke was tot oorlopenstoe vol.
Gesinne is verbreek. Baie is na vreemde lande verban. Maar God was met Sy volk, en
vervolging kon hulle nie stilmaak nie. Baie is oor die see verdryf na Amerika, en daar het
hulle die hoeksteen gelê van burgerlike en godsdiensvryheid wat nog steeds die bolwerk
en eer van daardie land is. {GS 288.6}
Weer, net soos in die dae van die apostels, het vervolging gedien tot uitbreiding van
die evangelie. In ‘n afskuwelike kerker, vol diewe en verlaagdes, het John Bunyan die
atmosfeer van die hemel ingeasem; en daar het hy sy bekende allegorie van die “Pelgrim
se Reis na die Ewigheid” geskrywe. Vir meer as tweehonderd jaar al spreek daardie stem
van die Bedfordse tronk met opwekkende krag tot die harte van mense. Bunyan se
“Pilgrim’s Progress” en “Grace Abounding to the Chief of Sinners” het baie voete in die
lewensweg gerig. {GS 289.1}
Baxter, Flavel, en Alliene, en nog ander manne van talent, opvoeding, en Christelike
ervaring, het opgestaan in heldhaftige verdediging van die geloof wat eenmaal aan die
heiliges oorgelewer is. Die werk van hierdie manne, verban en verbied deur die heersers
van hierdie wêreld, kan nooit vergaan nie. Flavel se “Fountain of Life,” en “Method of
Grace” het duisende geleer hoe om hulle siele vir bewaring aan Christus te gee. Baxter se
“Reformed Pastor” was ‘n groot seen vir vele wat ‘n herlewing in die werk van God
begeer het, en sy “Saints’ Everlasting Rest” het sy werk gedoen om siele te lei na die rus
wat oorbly vir die volk van God. {GS 290.1}