Om de Race de Voltooien_

was hy heeltemal onkundig wat die Bybel betref het, en hy wou dit nie lees nie uit vrees
dat hy tot kettery verlei sou word. Toe hy eenmaal getwyfel het oor die
transsubstansiasieleer het hy dit as ‘n versoeking van Satan beskou, en deur gebed
en belydenis het hy getrag om homself daarvan te bevry, maar tevergeefs. Deur
buitensporighede het hy probeer om die aanklaende stem van sy gewete stil te maak,
maar dit het nie gehelp nie. Na ‘n tyd het hy oorgegaan tot ‘n studie van die Nuwe
Testament, en dit, saam met die geskrifte van Luther, het hom beweeg om die Hervormde
geloof aan te neem. Kort daarna het hy in ‘n naburige dorp gesien hoedat ‘n man om die
lewe gebring is omdat hy hom weer laat doop het. Dit het hom aanleiding gegee tot ‘n
studie van die Bybel oor die kinderdoop. Hy kon geen bewys daarvoor in die Skrifte vind
nie, maar hy het ontdek dat bekering en geloof nodig was voor die doop kon bedien
word. {GS 272.3}
Menno het hom aan die Katolieke Kerk onttrek, en sy lewe gewy aan die verkondiging
van die waarhede wat hy ontdek het. Beide in Duitsland en die Nederlande het daar ‘n
klas fanatieke verrys wat die belaglikste en oproerigste leerstellings verkondig het, wat
die reels van ordelikheid en welvoeglikheid verwerp en oorgegaan het tot opstand en
geweld. Menno het gesien watter vreeslike gevolge hierdie bewegings sou hê, en hy het
met alle mag die verkeerde leerstellings en wilde skemas van die fanatieke bestry. Daar
was baie, egter, wat deur hierdie fanatieke mislei is, maar wat later hulle gevaarlike leer
versaak het; en daar was ook nog baie afstammelinge van die vroeë Christene — die
vrugte van die Waldensiese leerstellings. Onder hierdie klasse het Menno met groot ywer
en sukses gewerk. {GS 273.1}
Vir vyf-en-twintig jaar het hy rondgereis met sy vrou en kinders; hy moes baie
ontberings verduur, en dikwels was hy in lewensgevaar. Hy het die Nederlande en
noordelike Duitsland deurreis, en onder die eenvoudiger klasse gewerk, maar hy het groot
invloed gehad. Van nature welsprekend, hoewel hy nie veel geleerdheid gehad het nie,
was hy ‘n man van onwrikbare opregtheid, van ‘n nederige gees en sagmoedige maniere;
hy was vroom en in sy eie lewe het hy uitgeleef wat hy geleer het, en hy het die vertroue
van die volk gehad. Sy navolgers is verjaag en verdruk. Hulle het baie gely omdat hulle
verwar is met die dweepsieke Munsteriete (Wederdopers). As gevolg van sy arbeid het
daar groot getalle tot bekering gekom. {GS 273.2}
Op geen ander plek is die Hervormde leerstellings so algemeen aangeneem as in die
Nederlande nie. In min lande het die gelowiges heftiger vervolging ondervind. In
Duitsland het Karel V, die Hervorming in die ban gedoen en hy sou baie graag al die
aanhangers daarvan na die brandstapel gebring het; maar die vorste het soos ‘n bolwerk
gestaan teen sy tirannie. In die Nederlande het hy groter mag gehad, en dekrete tot
vervolging het vinnig op mekaar gevolg. Om die Bybel te lees, om dit te preek, of om
daarvan te praat, het feitlik die dood beteken op die brandstapel. Om tot God in die