Om de Race de Voltooien_

vrede wat die ryk geniet, het ons te danke aan die dekreet van 1526: die afskaffing
daarvan sou Duitsland met moeilikhede en verdeeldheid vervul. Die Ryksdag is nie
bevoeg om meer te doen as alleen godsdiensvryheid te bewaar tot tyd en wyl die konsilie
vergader nie.”—D’Aubigne, boek XIII, hoojstuk 5. Om die vryheid van gewete te
beskerm is die plig van die staat, en dit is die perke van sy gesag in godsdienssake. Elke
aardse regering wat probeer om godsdienstige gebruike te reel of toe te pas deur middel
van burgerlike gesag, sou juis die beginsel opoffer waarvoor evangeliese Christene so
dapper gestry het. {GS 231.1}
Die pousgesindes het besluit om wat hulle as “moedswillige hardnekkigheid” beskou
het, te onderdruk. Hulle het begin met ‘n poging om verdeeldheid te saai onder die
voorstanders van die Hervorming, en om almal bang te maak wat nie openlik ten gunste
daarvan was nie. Die verteenwoordigers van die vrystede is eindelik voor die Ryksdag
gedaag, om te verklaar of hulle die bepalings van die voorstel sou aanneem. Hulle het om
uitstel gevra, maar tevergeefs. Toe dit op ‘n beslissing gekom het, het byna helfte van
hulle met die Hervormers saamgestaan. Diegene wat op hierdie manier geweier het om
gewetensvryheid en die reg van persoonlike oordeel op te offer, het goed geweet dat hulle
in die toekoms gekritiseer, veroordeel en vervolg sou word. Een van die afgevaardigdes
het verklaar, “ons moet of die woord van God ontken óf verbrand word.”— D’Aubigne,
boek XIII, hoojstuk 5. {GS 231.2}
Koning Ferdinand, die keiser se verteenwoordiger op die Ryksdag, het besef dat die
dekreet ernstige verdeeldheid sou bring tensy die prinse oorgehaal kon word om dit aan te
neem en te handhaaf. Hy het derhalwe probeer om hulle om te praat, want hy het goed
geweet dat die gebruik van geweld sulke manne net standvastiger sou maak. “Hy het die
prinse gesmeek om die dekreet te aanvaar, en hulle verseker dat die keiser hoogs in sy
skik met hulle sou wees.” Maar hierdie getroue manne het ‘n gesag erken bokant die van
aardse heersers, en hulle het kalm geantwoord, “ons sal die keiser gehoorsaam in alles
wat die vrede en die eer van God sal handhaaf.”— D’Aubigne, boek XIII, hoojstuk 5. {GS
232.1}
Eindelik het die koning in die Ryksdag aan die keurvors en sy vriende meegedeel dat
hulle op die punt was om die edik “op te trek in die vorm van ‘n keiserlike dekreet, en dat
hulle enigste uitweg sou wees om hulle aan die meerderheid te onderwerp.” Nadat hy dit
gesê het, het hy die vergadering verlaat sonder om die Hervormers kans te gee vir
beraadslaging of repliek. “Tevergeefs het hulle ‘n afvaardiging gestuur om die koning te
smeek om terug te kom.” Op hulle besware was sy enigste antwoord, “die saak is
afgehandel; onderwerping is al wat oorbly.”— D’Aubigne, boek XIII, hoojstuk 5. {GS
232.2}
Die keiserlike party was daarvan oortuig dat die Christenprinse sou vashou aan die
Heilige Skrifte bokant menslike leerstellings en vereistes; en hulle het geweet dat die