Om de Race de Voltooien_

Hoofstuk 11—Die Protes van die Prinse
EEN van die edelste getuienisse van die Hervorming was die Protes van die
Christelike prinse van Duitsland op die Ryksdag van Spiers in 1529. Die moed, geloof,
en standvastigheid van hierdie Godsmanne het vir die toekomstige eeue vryheid van
gedagte en gewete verkry. Hulle protes het aan die hervormde kerk die naam Protestant
gegee; die beginsels daarvan was “die essensie van Protestantisme.”—D’Aubigne, boek
XIII, hoojstuk 6. {GS 227.1}
Daar het ‘n donker dag aangebreek vir die Hervorming. Ondanks die edik van Worms,
wat Luther voëlvry verklaar en die verkondiging van sy leer verbied het, was daar nog
verdraagsaamheid op godsdienstige gebied in die ryk. Deur die voorsienigheid van God
is die magte wat die waarheid weerstaan het, in bedwang gehou. Karel V, was vasbeslote
om die Hervorming te onderdruk, maar dikwels wanneer hy sy hand opgehef het om te
slaan, is hy gedwing om die slag terug te hou. Keer op keer het dit geblyk dat die
onmiddellike vernietiging van almal wat gedurf het om Rome teen te staan onvermydelik
was; maar elke keer het die leërs van die Turke op die kritieke oomblik aan die oostelike
grens verskyn, of die koning van Frankryk, en soms het selfs ook die Pous, jaloers op die
uitbreidende mag van die keiser, teen hom oorlog gevoer; en dus, te midde van die stryd
en oproer van die volke, kon die Hervorming uitbrei en sterker word. {GS 227.2}
Eindelik, egter, het die Katolieke vorste hulle geskille besleg, sodat hulle gemene saak
kon maak teen die Hervormers. Op die Ryksdag van Spiers in 1526, is daar aan elke staat
volkome vryheid gegee in godsdienstige sake totdat daar ‘n algemene raadsvergadering
sou wees; maar die gevare wat aanleiding gegee het tot die verkryging van hierdie
konsessie was nog skaars verby of die keiser het ‘n tweede Ryksdag saamgeroep wat te
Spiers in 1529 gehou sou word met die doel om kettery te onderdruk. Die plan was om
die prinse, op vreedsame wyse indien moontlik, oor te haal om hulle teen die Hervorming
te stel; maar ingeval hierdie poging sou misluk, was Karel bereid om na die swaard te
gryp. {GS 228.1}
Die pousgesindes het gejuig. Hulle het in groot getalle na Spiers gekom, en openlik
hulle vyandigheid betoon teenoor die Hervormers en almal wat hulle ondersteun het.
Melanchthon het gesê, “Ons is die uitvaagsel en vuilis van die wêreld; maar Christus sal
op Sy arme volk neersien en hulle bewaar.”— D’Aubigne, boek XIII, hoojstuk 5.Die
evangeliese prinse aanwesig op die Ryksdag is belet om selfs die evangelie in hulle huise
te laat verkondig. Maar die mense van Spiers het gedors na die woord van God, en
nieteenstaande die verbod nie, het duisende toegestroom na die dienste wat gehou is in
die kapel van die keurvors van Sakse. {GS 228.2}