Om de Race de Voltooien_

Toe die prelaat sien dat Luther se argumente onweerlegbaar was, het hy alle
selfbeheersing verloor, en woedend uitgeroep: “Herroep! of ek sal jou na Rome stuur om
daar te verskyn voor die regters wat aangestel is om jou saak te ondersoek. Ek sal jou en
al jou aanhangers in die ban doen, asook almal wat jou te eniger tyd gedoog, en ek sal
hulle uit die kerk werp.” En eindelik het hy woedend daaraan toegevoeg, “Herroep of
kom nooit weer terug nie.”— D’Aubigne, boek IV, hoojstuk 8. (Londense ed.) {GS
156.3}
Die Hervormer het dadelik met sy vriende vertrek, wat ‘n duidelike verklaring was dat
geen herroeping van hom kon verwag word nie. Dit was nie die bedoeling van die
kardinaal gewees nie. Hy het homself gevlei dat hy Luther tot onderwerping kon dwing
deur geweld. En nou, alleen agtergelaat met sy ondersteuners, het hy baie teleurgesteld
van die een na die ander gekyk by die onverwagte mislukking van sy planne. {GS 156.4}
Luther se pogings was met hierdie geleentheid nie sonder goeie gevolge nie. Die groot
skare wat teenwoordig was, het kans gehad om die twee manne te vergelyk en die gees te
oordeel wat deur hulle geopenbaar is, sowel as die krag en waarheid van hulle stellings.
Hoe groot was die teenstelling nie! Die Her-vormer, eenvoudig, nederig, standvastig, het
in die krag van God gestaan met die waarheid aan sy kant; die Pous se verteenwoordiger,
belangrik in sy eie oë, oorheersend, trots, en onredelik, was sonder ‘n enkele argument uit
die Skrifte, en tog het hy heftig uitgeroep, “Herroep, of jy sal na Rome gestuur word vir
straf.” {GS 158.1}
Nieteenstaande die feit dat Luther ‘n vrygeleide gehad het nie, het die Roomsgesindes
nogtans planne gemaak om hom te gryp en in die gevangenis te werp. Sy vriende het by
hom aangedring dat hy sonder verwyl na Wittenberg moes terugkeer en dat hy sy planne
met die grootste versigtigheid bedek moes hou, want dit was nutteloos vir hom om nog
langer daar te bly. Dientengevolge het hy een more vroeg, voor dagbreek, te perd van
Augsburg vertrek, vergesel alleen deur ‘n gids wat deur die magistraat tot sy beskikking
gestel is. Met allerhande voorgevoelens is hy stilletjies deur die stil, donker strate van die
stad. Vyande, waaksaam en wreed, was daarop uit om hom te vernietig. Sou hy die
strikke vryspring wat vir hom gestel is? Dit was oomblikke van angs en ernstige gebed.
Hy het by ‘n klein hekkie in die stadsmuur gekom; dit was vir hom geopen en hy en sy
gids is sonder hinder nis daardeur. Eenmaal buitekant die stad, het die vlugtelinge vinnig
voortgegaan, en voordat die legaat verwittig is van Luther se vertrek, was laasgenoemde
al buite die bereik van sy vervolgers. Satan en sy werktuie was verslaan. Die man wat
hulle in hulle mag gehad het soos hulle gedink het, was weg — hy het ontsnap soos ‘n
voëltjie uit die strikke van die voëlvanger. {GS 158.2}
Toe hy verwittig is van Luther se ontsnapping. was die legaat oorweldig van
verrassing en woede. Hy het verwag dat hy groot eer sou ontvang vir sy wysheid en
standvastigheid in sy handeling met hierdie verstoorder van die kerk; maar sy hoop was