01-2024 | Eemsdelta Kringen magazine

Eemsdelta kringen
nr. 01 | juni | 2024
CAS KÖNIG
(GRONINGEN SEAPORTS)
Groen
dna
DE OOSTPOLDER:
een mega-bedrijventerrein
voor XXL-bedrijven
MARIKE HOEKSTRA (VIEN):
‘Een modern bedrijf
is een divers bedrijf’
GRONINGEN AIRPORT
EELDE ZET IN OP
VERDUURZAMING

juni | 2024 Eemsdelta kringen 3
Colofon
Uitgever
Europoort Producties B.V.
BINK 36, Binckhorstlaan 36 unit C1 14-16
NL-2516 BE Den Haag
E-mail: mail@europoortproducties.nl
Redactie
E-mail: redactie@eemsdeltakringen.nl
Hoofdredacteur
Jiri Hartog (publisher)
jiri.hartog@eemsdeltakringen.nl
Telefoon: 06 112 15 996
Vaste medewerkers redactie
Kim de Booij, Danny Cornelissen, Pierre
Crom, Mels Dees, Petra Engel, Lydwine
Huizinga, Harry Jasken, Janny Klei, Tim
Lambeck, Heleen van der Maas, Loek Mulder,
Hans de Preter, Erik Stroosma, Jeanette van
Swaal, Emma Veldhuis
Ontwerp & vormgeving
VormPro, René Peereboom
Klantenservice
E-mail: mail@europoortproducties.nl
Coverfoto Eemsdelta Kringen
Pierre Crom
Drukwerk:
Damen Drukkers
Advertenties
Remco Rooij (publisher/sales)
Telefoon: 070 221 19 43
Mobiel: 06 53 22 08 22
E-mail: remco.rooij@eemsdeltakringen.nl
Nieuwe abonnementen
Europoort Producties B.V.
E-mail: abonnementen@europoortproducties.nl
Inhoud nr.
26
Groningen Airport
Eelde zet in op verduurzaming
Groningen Airport Eelde (GAE) wil op de
luchthaven infrastructuur voor groene waterstof
realiseren. Afgelopen najaar sloot het hiervoor
een samenwerkingsovereenkomst met een brede
coalitie aan partijen. Directeur Meiltje de Groot
van GAE licht in Eemsdelta Kringen toe hoe zij
de verduurzaming van de luchthaven voor zich
ziet. “Omdat wij overlast creëren, moeten wij van
waarde zijn voor het land en de regio.”
01 | juni | 2024
13
Groen dna
Wat bedrijven nodig hebben om
hun duurzaamheidsprojecten
te kunnen doorzetten, is stabiel
overheidsbeleid, stelt ceo Cas
König van Groningen Seaports.
“Ik zie ze nu worstelen”, zegt hij.
In Eemsdelta Kringen een gesprek
over de meerwaarde van
een LNG-terminal, de aanleg
van een waterstofleiding naar
de Eemshaven en de moeilijkheid
van recycling.
Abonnementsprijs
50,- euro voor een Combi Totaal-abonnement,
zie Eemsdeltakringen.nl/abonneren/.
Abonnementen worden na afloop van de
abonnementstermijn telkens stilzwijgend
verlengd met een periode van twaalf
maanden tenzij afnemer het abonnement
tenminste drie maanden vóór het einde van
de lopende abonnementstermijn schriftelijk
heeft opgezegd.
Verschijning
Eemsdelta Kringen verschijnt 2 x per jaar
ISSN 1568 - 881X
Copyright © 2024 Europoort Producties B.V.
Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze
worden overgenomen zonder uitdrukkelijke
toestemming van de uitgever. Dit vakblad
is uitsluitend gericht op vakbeoefenaren
en anderen die op grond van hun professie
belang hebben bij de in dit blad gepubliceerde
vakinformatie. Sinds eind 2011 is er een
gewijzigde abonnementenwet van kracht voor
consumenten. Deze is niet van toepassing
voor abonnementen op vakinformatie, die uit
hoofde van beroep of bedrijf zijn aangegaan.
52
Katalysator voor sterkere economie
én woongenot Noord-Groningen
Groningen heeft haar Groninger Forum. Assen heeft het Drents Museum, en Oost-
Groningen heeft Blauwestad. De gemeenten Eemsdelta en Het Hogeland krijgen er nu
ook een project bij dat net als in Groningen of Assen kan zorgen voor een stevige impuls
in de regionale economie. “We gaan er sámen de schouders onder zetten.”

Duurzame en betrouwbare
mobiele energieoplossingen
Schoner en stiller werken wordt steeds vanzelfsprekender op
bijvoorbeeld de bouwplaats, in de infra en op evenementen.
Men wil uitstoot en geluidsoverlast voorkomen, maar wel
flexibel, wendbaar en rendabel kunnen werken. De hybride
oplossingen van Bredenoord zijn specifiek afgestemd op elke
situatie. Slimme combinaties van onder meer duurzame
energie, het net, aggregaten en batterijsystemen zorgen voor
betrouwbare stroomoplossingen. Onze experts vertellen u
graag welke oplossing het beste bij uw behoefte past.
Bel of mail voor vrijblijvend advies met ons Rental team.
www.bredenoord.com
+31 (0)55 301 85 01 • rental@bredenoord.com

juni | 2024 Eemsdelta kringen 5
Inhoud
nr. 01 | juni | 2024
Advertentielijst
Peinemann Mobilift Systems 2
Bredenoord4
Actemium6
Equans8
Bilfinger Industrial Services 10
Mainnovation12
teQ18
Pro Rotating 20
Rope Access Noord 22
Van der Heide 30
NDO-Nederland42
Gizom56
Parker Hannifin 58
Verwater Group 65
Brand Energy & Infrastructure
Services68
Calderys the Netherlands 74
Emerson82
CSU90
Hotel Restaurant Termunterzijl 96
TCC100
Bouwman Hydrauliek 106
Hogeschool Utrecht 108
Vos Indu Service 110
A Signs & Safety 112
PMF Mechanical 113
Sky Access 116
Vecom Group 120
Van Meeuwen Lubrication 122
Van Ginkel Group 126
Pittsburgh Corning Europe 132
Aerzen Nederland 138
ISOPARTNER Nederland 140
Krohne Nederland 142
Hitma Groep 148
Knauf Insulation 150
Hanko Handelsmaatschappij 152
Logisticon Water Treatment 154
Insulcon160
Travaini Pompen Benelux 162
H2K164
Multipomp166
Vonk168
Compressor Systems
International171
Metaalhandel Ketting 172
24
Hydraulisch maatwerk
vereist vakmanschap
32
Samen de regio
ontwikkelen
34
‘Een modern bedrijf is een
divers bedrijf’
37
Voor een veilige en
efficiënte opslag
40
Ranomi Kromowidjojo
duikt in de wereld van
groene waterstof
44
Dankzij CSU
verduurzaamt de
industrie
46
Partner in energietransitie
48
‘Een batterij is als een
Zwitsers zakmes’
55
NOM Update
57
Havenwerk
60
‘Wij houden wel van een
uitdaging’
62
Bouw FDCA-fabriek
Avantium in afrondende
fase
Columns
66
Bredenoord levert
24/7 stroomzekerheid
met mobiele
energievoorziening
70
Clusterregisseur
Stelpstra: ‘Risico van
uitval op het stroomnet
moeten we misschien
accepteren’
76
Bilfinger & Stork één
sterke solution partner
78
Gronings huzarenstukje
uit nationaal belang
84
‘Investeren in kwaliteit
betaalt zich altijd terug’
86
Afspraak is afspraak
bij Verwater Industrial
Services
88
Stap extra: Pro-active
maintenance
92
teQ levert maatwerk bij
rotating equipment
94
Specialist in training en
onboarding
97
Komst van SFP Group in
Farmsum
102
Duurzame kathodische
bescherming rukt op naar
het noorden
23
Column Nienke Homan - Die circulaire economie
krijgt vorm!
75
Column René Schutte - Glas halfvol of halfleeg?
170
Column Frans Alting - Kunnen we het even over
‘het Ommeland’ hebben?!
104
Kom werken in ‘het Las
Vegas van het noorden’
114
Eén van de duurste
problemen in de industrie
118
Nieuwe impuls voor
groene chemische
industrie
124
Wereldwijde uniformiteit
in veiligheidsmarkeringen
128
CPD Nieuws
130
Equans is partner
in industrie
4.0-technologieën
134
De Oostpolder: een megabedrijventerrein
voor
XXL-bedrijven
144
Culinair genieten op een
bijzondere plek
146
IJzebrand Rijzebol: ‘We
moeten doorzetten’
155
Draait jullie equipment op
volle toeren?
156
Projectenoverzicht Delfzijl
& Eemshaven
161
Eemshaven.info
Rubrieken
113 X-talk
127 Productnieuws
139 Webnieuws
163 Agenda
165 Mensen in Bedrijf

Plant- en process design | systeem integratie |

Advise Design Build Maintain
fabrieksautomatisering | onderhoud & service
Contact?

Equans uw partner in de industrie
Voldoen uw systemen en installaties aan
de nieuwste normen, wet- en regelgeving?

equans.nl
Waarschijnlijk beantwoordt u deze vraag positief. Maar voldoen uw
installaties daadwerkelijk aan alle normen en regels en bent u dus
geheel compliant? Equans geeft u het overzicht en wijst u de juiste weg
met Compliance as a service. Vul nu via de QR-code onze vrijblijvende
Compliancy Pre-scan in en ontdek of uw organisatie compliant is.

TEAM BILFINGER
WELCOMES STORK
Bilfinger biedt nu een unieke nog bredere multidisciplinaire aanpak voor
haar klanten. Zo kunnen zij voor nieuwbouw, onderhoud, turnarounds en
modificaties terecht bij één partij die vanaf de engineeringsfase tot inspectie
en de bereikbaarheid op hoogte alles organiseert. Hiernaast kan Bilfinger
klanten volledig ontzorgen bij industriële uitdagingen op het terrein van
digitalisering en de energietransitie.
www.bilfinger.com

juni | 2024 Eemsdelta kringen 11
Voorwoord
Met heel veel trots presenteren wij het geheel vernieuwde
magazine Eemsdelta Kringen. Het is het industrieel
management magazine dat zich volledig richt op de
Groningse haven- en industrieclusters.
Eemsdelta Kringen is een initiatief van de jonge uitgeverij
Europoort Producties, afzender van het ruim zestig jaar bestaande
en succesvolle magazine Europoort Kringen. Wij vinden dat het
Eemsdeltacluster een eigen magazine verdient en hebben daarom
Jiri Hartog
Hoofdredacteur
Eemsdelta Kringen
jiri.hartog@
eemsdeltakringen.nl
EEN
MAGAZINE
VOOR HET
NOORDEN
het voortouw genomen om Eemsdelta Kringen uit te geven.
Kijk eens naar wat er nu al in de Eemshaven en Delfzijl gebeurt,
en wat nog aan nieuwe plannen op stapel staat. Dat valt met recht
indrukwekkend te noemen.
Eind vorig jaar gingen wij de eerste gesprekken aan met Groningen
Seaports en SBE, die enthousiast reageerden op onze plannen. Dat
was natuurlijk een geweldige start. Daarnaast zijn er verschillende
organisaties en columnisten die hun medewerking aan Eemsdelta
Kringen hebben toegezegd, wat ons met dank vervult.
Voortaan kun je Eemsdelta Kringen twee keer per jaar in je
postbus, deurmat of online omgeving verwachten, waarbij wij ons
best zullen doen er telkens een razend interessante editie van te
maken. Ik vind zelf dat wij daar deze keer goed in zijn geslaagd,
met een aantal pakkende interviews, achtergrondartikelen, leuke
rubrieken en spraakmakende columns. Mocht je voor de volgende
editie van Eemsdelta Kringen interessant nieuws hebben te
melden, een goede tip hebben of ons van feedback willen voorzien,
laat het vooral weten!

Mainnovation, grondlegger van de Value Driven Maintenance methodologie, biedt MEERwaarde.
Wij geloven in de kracht van Reliability Engineering plus Maintenance Engineering. Wie effectief en
structureel verbeteringen wil doorvoeren op het gebied van Maintenance & Asset Management, heeft RE
én ME capaciteit nodig. Haal het maximale uit de assets, minimaliseer storingen en ga aan de slag met
preventieve onderhoudsschema’s voor optimale betrouwbaarheid, beschikbaarheid en compliance. RE
studies daadwerkelijk implementeren én borgen: ME + RE = MEERwaarde.
Meer info op mainnovation.com/nl/meerwaarde

juni | 2024 Eemsdelta kringen 13
Interview
Cas König (Groningen Seaports)
Groen dna
Wat bedrijven nodig hebben om hun duurzaamheidsprojecten te kunnen doorzetten, is
stabiel overheidsbeleid, stelt ceo Cas König van Groningen Seaports. “Ik zie ze nu worstelen”,
zegt hij. In Eemsdelta Kringen een gesprek over de meerwaarde van een LNG-terminal, de
aanleg van een waterstofleiding naar de Eemshaven en de moeilijkheid van recycling.
Foto’s: Pierre Crom

14
Eemsdelta kringen juni | 2024
“De industrie is
een van de weinige
sectoren die zich aan
de afspraken houdt”

juni | 2024 Eemsdelta kringen 15
De geopolitiek roert zich. Hoe is het
om in deze onrustige tijden directeur
van Groningen Seaports te zijn?
“Dat is best uitdagend. De realisatie
van de LNG-terminal in de Eemshaven
is het meest praktische voorbeeld
van de onrust in de wereld. Door de
oorlog in Oekraïne moesten wij van
het Russische aardgas af, waarvoor
wij heel snel een LNG-terminal
hebben gebouwd. Maar LNG is
wel een fossiele brandstof, terwijl
Eemshaven geen fossiele haven is.
Wij willen ook niet dat dat die kant
op gaat. Daarom hebben wij onze
medewerking toegezegd, maar wel
onder de voorwaarde dat het op
termijn een waterstofimportterminal
wordt. We onderzoeken op dit moment
hoe wij de LNG-terminal tot een
waterstofterminal kunnen ombouwen.
We weten nog niet of wij waterstof
gaan opslaan, of dat er ammoniak
binnenkomt. Dat soort keuzes moeten
wij nog maken.”
Wat is de toegevoegde waarde van de
LNG-terminal voor de Eemshaven?
“Allereerst levert het transport van LNG
op. Hoe meer scheepsbewegingen er
zijn, des te beter dat is voor onze business
case. Nog belangrijker is dat wij hiermee
niet alleen een rol voor Nederland,
maar voor heel Noordwest-Europa
spelen. Daar heb je havens voor. Het is
superbelangrijk dat dit is gerealiseerd.
Het is gelukt doordat de druk hoog was,
er veel onzekerheid heerste en geld
niet de grootste rol speelde. Gasunie
heeft het kunnen realiseren doordat
het op voorhand kon aantonen aan de
milieueisen te kunnen voldoen. Op basis
daarvan is de vergunning afgegeven.
Later is dit ‘De Methode Eemshaven’ gaan
heten, en is het ook in de rest van het
land illustratief voor dat het wel degelijk
mogelijk is om snelheid te maken met
grote projecten.”
In januari maakten jullie gestegen
overslagcijfers bekend. Hoe positief
was dat?
“Als wij LNG niet hadden gehad, was
er een daling in de overslag geweest.
Dankzij LNG zijn wij in tegenstelling
tot andere havens wat gegroeid. Maar
goed, als je dat wegstreept, zie je
dezelfde zorgelijke ontwikkeling als bij
de andere havens.”
Hoe loopt de overslag van LNG in de
Eemshaven?
“Erg goed, vorig jaar zijn er 68 LNGtankers
binnengekomen. Dat is een
aantal dat wij ook zo ongeveer hadden
verwacht. Er wordt nu gekeken of de
capaciteit van de terminal nog wat
kan worden verhoogd, van 8 naar 10
miljard kubieke meter. Dat zou voor
ons nog mooier zijn. Dat betekent dat
er elke drie à vier dagen zo’n grote
tanker binnenkomt, wat een redelijk
spektakel is voor deze haven.”
Hoe ziet de overige overslag dit jaar
in de havens eruit?
“Goed. We hebben iets minder kolen
gehad, maar in de basis ligt het op een
acceptabel niveau.”
Bij de presentatie van de jaarcijfers
spraken jullie je zorgen uit over het
investeringsklimaat. Is dat sindsdien
wat verbeterd?
“Nee, die zorgen zijn er nog steeds.
Er zijn zoveel onzekerheden
waardoor bedrijven hun
investeringsbeslissing uitstellen.
Bedrijven hebben problemen met de
vergunningverlening, de financiering,
stijgende kosten, stroomaansluitingen
en dan helpen wisselende signalen
vanuit Den Haag ook niet mee. Het
ene moment worden de indirecte
kostencompensatie en de korting
op de transportkosten afgeschaft en
vervolgens laat het ministerie van EZK
onderzoek doen waaruit blijkt dat de
industrie het erg lastig heeft. ‘Daar
moeten we wat aan doen’, is dan de
conclusie, terwijl het de overheid is
die die maatregelen heeft afgeschaft.
Kort daarna werd in een brief
bekendgemaakt dat de belasting op gas
omhoog moet.”
Hoe verklaar je dit zwabberbeleid?
“Geen idee. Het uitgangspunt is dat
we met z’n allen de CO2-emissies
naar beneden willen krijgen. Ik
begrijp dat dat een enorme uitdaging
is. De industrie is overigens een van
de weinige sectoren die zich aan de
afspraken houdt, die een dalende
trend in gang heeft gezet en haar
doelen lijkt te halen. Toch ligt de focus
nog sterk op de CO2-uitstoot van de
industrie.”
In hoeverre merk je dat bedrijven
hierdoor minder geneigd zijn zich in
Delfzijl of de Eemshaven te vestigen
of er te willen uitbreiden?
“Dat merk ik niet. Beslissingen
worden uitgesteld, maar uiteindelijk
zullen de projecten van start gaan. Er
zijn twee duurzaamheidsprojecten
gestopt, waarbij met minder
CO2-uitstoot en minder afval zou
worden geproduceerd. De boards
van deze bedrijven hebben de
projecten stopgezet omdat zij er geen
businesscase in zagen. De projecten
zijn dus niet naar een ander land
verplaatst. Verder is er nog geen enkel
bedrijf geweest dat een project heeft
stopgezet.”
Hoe is dat voor jullie?
“Natuurlijk is dat vervelend, want je
maakt prognoses en houdt daar ook
rekening mee. Het ging om grote
concerns die aangaven dat deze
projecten voor hen prioriteit hadden.
Als havenbedrijf verwachtten wij
daarom dat deze projecten hier zouden
landen. Het paste ook perfect in onze
circulariteitsgedachte en de plannen
die er zijn voor biobased chemie. Maar
toch ging er een streep door. Dat is wel
zuur.”
Hebben jullie concurrentie van
havens uit de VS, waar projecten
vanuit de Inflation Reduction Act
(IRA) worden ondersteund?
“In het algemeen wel, maar er zijn
nog geen projecten geweest die van
hier naar de VS zijn verplaatst. Ik
ken een bedrijf dat van plan was in
Europa een fabriek te bouwen voor
het maken van machines. Omdat
die toch naar de hele wereld worden
geëxporteerd, is besloten die fabriek
in de VS te bouwen. Door de IRA is
het interessanter dat daar te doen.
Het was overigens geen bedrijf dat
interesse had om zich bij ons in de
haven te vestigen. Het toont wel aan
dat dit voor de industrie een factor van
betekenis is.”

Neem nu een abonnement
en krijg toegang tot
het volledige magazine