Y-mail 48 - juli 2024

mail
JULI 2024 MAGAZINE VAN HET JAN YPERMAN ZIEKENHUIS
EDITIE 48
Maatwerk
BIJ BORSTKANKER
State-of-the-art
CATHLAB
Nierzorg
MET EEN PLUS

EDITO
Beste lezer,
De gezondheid van onze
patiënten verbeteren –
zieke mensen genezen, dus:
uiteraard blijft dat één van onze kernopdrachten.
Maar de maatschappij
verwacht vandaag meer van ons,
en terecht.
Door preventie kunnen we aandoeningen
vermijden of vroeger
detecteren, waardoor behandelen
meer kans op slagen heeft. Onze
osteoporosekliniek screent
conse quent patiënten na een
fractuur, en start zo nodig een
aangepaste behandeling op. De
diabetes voetkliniek grijpt meteen
in om amputatie te voorkomen. En
het programma nierzorg+ geeft de
patiënt ondersteuning om dialyse zo
lang mogelijk uit te stellen.
Meer inzetten op preventie kadert
ook in onze maatschappelijke
opdracht om de ons toebedeelde
middelen zo goed mogelijk in te
zetten. Elke euro die naar preventie
gaat, spaart meerdere euro’s aan
dure secundaire en tertiaire zorg uit.
Volledig genezen is niet altijd
mogelijk. Dan is het onze taak om
de levenskwaliteit van de patiënt te
verhogen. Door mensen met
chronische pijn of een psychische
problematiek mee naar aangepast
werk te begeleiden, bijvoorbeeld.
Of ervoor te zorgen dat ze hun
dialyse of intraveneuze antibioticabehandeling
thuis kunnen krijgen in
plaats van in het ziekenhuis.
Gemene deler in al die programma’s?
Het gaat telkens om multidisciplinaire
samenwerkingen:
over de
diensten in ons
ziekenhuis heen, en
samen met de eerste
lijn. En dát, beste
lezer, is de zorg van
vandaag en morgen.
dokter Hans Feys,
hoofdarts

inhoud
04 Terug aan het werk na ziekte 07 Capture the Fracture
11 Nieuwe artsen 13 OPAT-opleiding voor thuisverpleegkundigen
Sinds eind april 2024 werken dokter Mathieu Coeman,
dokter Francis Stammen, dokter Veerle Soufflet, dokter Els Viaene,
dokter Jan De Keyser, dokter Raf Roelandt, dokter Dries De Cock
(niet op de foto) en dokter Anouar Belkacemi (niet op de foto) in
een gloednieuwe katheterisatiezaal.
In ons ziekenhuis kunnen patiënten terecht in een state -of-the-artcathlab,
met betere beeldkwaliteit en minder straling. Alle toepassingen
zijn geïntegreerd op één groot scherm, dat volledig con figureerbaar is,
afhankelijk van de procedure en de behandelende arts. In het kader
van de samenwerking met az West doet dokter Anouar Belkcami er
ingrepen op woensdagmiddag.
Lees alle edities
van Y-mail
3

OPNIEUW AAN DE SLAG NA ZIEKTE
Het pijncentrum van het
Jan Yperman Ziekenhuis
slaat de handen ineen met
een externe jobcoach. Hun
missie: mensen met een
gezondheidsproblematiek
informeren en aanmoedigen
om stappen naar aangepast
werk te zetten.
Werkschakel wil
jaarlijks
4.000
mensen bereiken
Een truckchauffeur
moet na een rugoperatie
op zoek naar
ander werk. Hoe pakt
hij het aan? Kan hij een
opleiding volgen? Een
vrouw wil na borstkanker
weer aan de slag gaan,
maar meteen voltijds
zal niet lukken. Moet de
werkgever progressieve
tewerkstelling toestaan?
Een zaakvoerder kampt
met een burn-out en
chronische pijn. Wat zijn
de mogelijkheden? Die
en andere vragen over
ziek zijn en werken wil
het project Werkschakel
beantwoorden.
WERKCOACH
Dennis Jacques (diensthoofd
patiëntenbegeleiding):
“De bedoeling van
Werkschakel is om zieke
of herstellende mensen al
in het ziekenhuis te informeren
en te motiveren
om over hun professionele
toekomst na te denken.
Het project kadert in een
oproep van de Vlaamse
regering aan zorg- en
welzijnsorganisaties. Die
werken daarvoor samen
met werkcoaches van GTB,
Gespecialiseerd Team
Bemiddeling, een vzw die
vaak als partner van de
VDAB optreedt.”
VIS IN DE VIJVER
De ambitie van
Werkschakel is om
tegen eind 2025 in heel
Vlaanderen 8.000 mensen
aan te spreken, in de zorgof
welzijns organisatie waar
ze verblijven. Voor het
Jan Yperman Ziekenhuis
en GTB mogen Marjan
4

DE KRACHT
VAN DE GROEP
Voor Werkschakel spreken Annelies Spriet en
Marjan Leroy zelf patiënten aan of maken ze een
afspraak na een doorverwijzing van een huisarts,
een ziekenhuisarts of de sociale dienst van het
ziekenhuis.
Naast die individuele benadering wordt er ook
ingezet op infosessies voor groepen. Die geven
algemene info over de mogelijkheden om terug
aan het werk te gaan of een aangepaste job te
vinden na ziekte. In de sessies treffen mensen
lotgenoten die hetzelfde meemaken. Ze bestaan al
in het kader van het multi disciplinair pijncentrum
(voor mensen met een pijnproblematiek) en van
de drie weken durende programma’s van de PAAZ
(voor mensen met psychische klachten). Momenteel
wordt er ook gewerkt aan algemene infosessies
en infosessies voor andere doel groepen,
zoals dialysepatiënten, kankerpatiënten, enzovoort.
Staan ook nog op het to-dolijstje van Annelies en
Marjan: groepssessies rond specifieke thema’s.
Dennis Jacques, Marjan
Leroy en Annelies Spriet
Leroy (pijnverpleegkundige
multi disciplinair
pijncentrum) en Annelies
Spriet (jobcoach GTB) daar
elk twee halve dagen per
maand voor uittrekken,
gefinancierd door de
Vlaamse overheid.
Marjan: “Soms spreken
we zelf patiënten aan,
soms wordt er een gesprek
in gepland na een doorverwijzing.
Het idee is om
niet te lang te wachten,
maar de problematiek snel
aan te kaarten, desnoods al
op de afdeling. Je merkt dat
veel mensen ervan wakker
liggen: hoe moet dat nu
verder met mijn job?”
Annelies: “We willen vooral
hoop creëren. De mensen
staan er niet alleen voor
en er zijn mogelijkheden
om stap voor stap weer
aan de slag te gaan of
aangepast werk te vinden.
Steeds meer werk gevers
staan daar ook voor open.
De vijver van jonge,
kern gezonde en multiinzetbare
werknemers
is leeg. In onze vijver zit
wel nog vis, mits enkele
aanpassingen op de werkvloer.”
werkschakel@yperman.net
057 35 61 26
5

UITBREIDING AANBOD
Druk in Diksmuide
In juni werd het aanbod van het Medisch Centrum
Diksmuide in de Laure Fredericqlaan 15 – dialyse,
raadplegingen nefrologie, medische beeldvorming en
een PIT – aangevuld met psychologische begeleiding
en consultaties van de orthopedisten.
Op woensdagnamiddag en vrijdag kunnen patiënten
in Diksmuide terecht voor ambulante psychologische
begeleiding binnen de E(erste)L(ijns)P(sycholo gie) ­
conventie (in samenwerking met CGG Largo). Rookstopbegeleiding
wordt aangeboden op woensdagnamiddag
en er komt ook een programma van
groepssessies.
Diensthoofd geestelijke gezondheidszorg Dennis Jacques,
verpleegkundig diensthoofd Justine Wybaillie, diensthoofd orthopedie
dokter Jan Somers en directeur CGG Largo Joost Vanhaecke
Van de dienst orthopedie houden dokter Somers (elke
maandagnamiddag), dokter Hardeman (donderdagnamiddag
in de even weken), dokter Vanbiervliet en
dokter Verschueren (afwisselend op vrijdagnamiddag
in de even weken), dokter Van Der Linden (donderdagnamiddag
in de oneven weken) en dokter Depuydt
(vrijdagnamiddag in de oneven weken) consultatie
in Diksmuide.
Afspraken orthopedie via 057 35 73 70
of secortho@yperman.net
Afspraken ELP-psychologen via elp@yperman.net
MET PENSIOEN
Dokter De Valkeneer
Op 31 mei ging orthopedisttraumatoloog
dokter Olivier
De Valkeneer met pensioen.
Als jonge Franstalige arts uit
Brussel belandde hij in 1990 in
het Poperingse Mariaziekenhuis:
“Een kleine cultuurschok. Ik
deed er alles zelf: gipsen leggen,
opereren, spoedwachten … Na
de fusie heb ik me toegelegd op
traumatologie, kinderorthopedie
en infecties. Ik zal het ziekenhuis,
de operatiezaal en de collega’s
missen. Maar ik blijf medische
congressen bezoeken en doe
nog consultaties in een paar
instellingen en wzc’s. Zo blijf ik
in contact met patiënten: dat is
waar mijn hart ligt.”
JAARVERSLAG
Een speciaal jaar
2023 was een speciaal jaar voor
het Jan Yperman Ziekenhuis. Het
vierde z’n zilveren jubileum,
25 jaar na de fusie van Kliniek
Zwarte Zusters, het Onze­ Lieve-
Vrouwziekenhuis en het Mariaziekenhuis.
Daarnaast kregen
de kinderpsychiatrie Twoape, Sp
revalidatie en dialyse, diensten
waar patiënten heel wat tijd
doorbrengen, een hedendaags
en duurzaam nieuw onder komen.
Ook het Medisch Centrum
Diksmuide opende vorig jaar de
deuren. Het jaarverslag blikt dus
terug op een boeiend jaar.
Lees het jaarverslag
via de QR-code
GEHEUGENKLINIEK
De juiste verwijsbrief
Voor de geheugenkliniek van
het geriatrisch dagziekenhuis
is het belangrijk om een
globaal beeld van de patiënt
te hebben. Daarom heeft het
Jan Yperman Ziekenhuis een
sjabloon opgemaakt dat als
verwijsbrief kan fungeren bij
een eerste verwijzing naar de
geheugenkliniek. Er zijn er
twee: een uitgebreide versie
voor patiënten die nog thuis
wonen, en een kortere versie
voor patiënten die in een
woonzorgcentrum verblijven.
Beide staan op de website.
Vul hier de
verwijsbrief in
6

OSTEOPOROSE
Osteoporose veroorzaakt veel menselijk
leed, maar blijft nog te vaak onontdekt.
De osteoporosekliniek maakt de mazen
van het net in één klap een heel stuk
kleiner, met het project Capture the
Fracture.
De breuk
als belletje
1 OP DE 3
vrouwen boven de
50 jaar loopt een
osteoporotische
fractuur op
dokter Tine
Pecceu,
dokter Filip
Lensen en
dokter
Preschana
Misri
Broze botten doen geen
pijn. Patiënten weten
van niets, tot ze bij een onbenullige
val een pols, heup
of ruggen wervel breken.
“Een fractuur moet altijd
een alarmbelletje doen
afgaan”, vertelt dokter
Tine Pecceu (geriatrie).
“Tot voor kort was de
detectie vaak ad hoc. We
zagen het topje van de
ijsberg, maar veel gevallen
bleven onder de waterlijn.
Met Capture the Fracture
worden fractuurpatiënten
wel consequent gescreend,
geïnformeerd en
behandeld.”
In een eerste fase wordt het
dossier van een opgenomen
fractuurpatiënt automatisch
naar de osteo poroseverpleegkundigen
doorgestuurd.
Zij beoordelen
het dossier, geven uitleg aan
de patiënt en wijzen op het
belang van behandeling. In
een tweede fase wordt een
consult ingepland. Dokter
Preschana Misri (fysische
geneeskunde - revalidatie)
neemt de 50-tot-70-jarigen
voor haar rekening, dokter
Tine Pecceu en haar collega’s
van geriatrie de 70-plussers.
Bij ambulante (spoed)-
patiënten met een polsfractuur
wordt de huisarts
aangeschreven om te
screenen, behandelen en zo
nodig door te verwijzen.
Dokter Pecceu: “Een multidisciplinaire
behandeling
via de osteoporose kliniek
heeft als doel een
volgende fractuur te vermijden
en kan voorkomen
dat patiënten inboeten
aan zelf redzaamheid en
levenskwaliteit.”
7

OSTEOPOROSE
DOKTER PRESCHANA MISRI
(FYSISCHE GENEESKUNDE - REVALIDATIE)
DOKTER TINE PECCEU
(GERIATRIE)
“Eén op de vijf mannen en één op de drie vrouwen
boven de 50 jaar zal in zijn of haar leven een osteoporotische
breuk oplopen. De behandeling bestaat
uit calcium, vitamine D, lichaamsbeweging, spierversterkende
oefeningen en osteoporosemedicatie.
Het type medicatie hangt af van de leeftijd en het
medisch profiel.”
“Vandaag zag ik nog een 60-jarige, een tuinier met
rugklachten. In eerste instantie denk je aan een spiergerelateerde
oorzaak, maar hij bleek drie indeukingsfracturen
te hebben. Met Capture the Fracture detecteren
we osteoporose ook bij relatief jonge mensen. Na een breuk
ten gevolge van een ongeval met een laag-energetische
impact, komen die automatisch in het systeem terecht.”
20%
sterft binnen het jaar
na een heupfractuur
JONAS VANHOVE
(COÖRDINEREND
VERPLEEGKUNDIGE GERIATRIE)
DOKTER FILIP LENSEN
(REUMATOLOGIE)
“Osteoporose komt vaak voor bij postmenopauzale vrouwen en
ouderen. Een familiale voorgeschiedenis is een extra risicofactor,
net als een chronische behandeling met corticoïden.
We testen de botdensiteit met behulp van botdensitometrie.
Dat onderzoek is pijnloos en de stralingsbelasting miniem.”
“Osteoporoseverpleegkundigen
Anitza Ghillemijn en Heidi Kesteloot
screenen elk fractuurdossier en
informeren de patiënten. Dankzij hun
jarenlange ervaring in het geriatrisch
dagziekenhuis en de aanvullende
opleidingen van dokter Tine Pecceu
zijn ze helemaal mee met de nieuwste
inzichten en therapieën.”
Secretariaat fysische geneeskunde
057 35 73 80
Geriatrisch dagziekenhuis
057 35 62 71
8

ZIEKENHUIS
IN KAART GEBRACHT
IEPER
VEURNE
COLLECTIEVE
AUTODIALYSE
KLINIEKLAAN 1
De CAD-dienst in het az West
werd opgericht in samenwerking
met de dialysecentra
van het Jan Yperman Ziekenhuis
en AZ Delta.
HOOFDCAMPUS
BRIEKESTRAAT 12
Algemeen Ziekenhuis met 140
artsen, 1.389 personeelsleden,
19.000 opnames per jaar en 330.000
ambulante contacten.
Met onder meer een spoeddienst
met MUG- en PIT-ambulance,
materniteit en erkende borstkliniek.
DIKSMUIDE
MEDISCH CENTRUM
LAURE FREDERICQLAAN 15
IEPER
CAD Diksmuide, poli nierziekten
en orthopedie, en ambulante
psychologische ondersteuning,
rookstopbegeleiding en
groepssessies. PIT-ambulance
de klok rond.
RADIOLOGISCH KABINET
KLAVERSTRAAT 1
Medische beeldvorming.
POPERINGE
POLIKLINIEK
OOSTLAAN 11
Zo’n 30 specialisten doen er consultaties
en onderzoeken. Patiënten kunnen er
ook terecht voor voor medische beeldvorming,
bloedafnames of coloscopie.
Kleine ingrepen onder lokale verdoving
mogelijk.
KOMEN
RADIOLOGISCH KABINET
SPOORWEGSTRAAT 8
Medische beeldvorming.
9

BORSTKANKER GENEZEN
Minder chemo, meer
borstsparende chirurgie,
genetische profilering van
de tumor en aanwinsten
zoals immunotherapie en
doelgerichte therapie: met al
die stukjes leggen de artsen
een unieke puzzel voor elke
borstkankerpatiënt.
Plan op maat
dokter Jan Quintelier, dokter Olivier Brouckaert en
dokter Debbie Debaere
Eén op de acht vrouwen
krijgt ooit borstkanker.
Gelukkig wordt het
arsenaal aan therapieën steeds
groter, net als de kans op
overleving. De borstkliniek van
het Jan Yperman Ziekenhuis
is een wettelijk erkende
coördinerende borstkliniek,
waar borstkankerpatiënten
terechtkunnen voor een
state-of-the-artbehandeling.
Continue bijscholing van
artsen en verpleegkundigen is
daarbij cruciaal, stelt de coördinator
van de borstkliniek,
dokter Olivier Brouckaert. Zo
namen gynaecoloog dokter
Jan Quintelier en oncoloog
dokter Debbie Debaere recent
deel aan het European Breast
Cancer Congress (EBCC) in
Milaan. Wat hebben ze daarvan
onthouden?
Dokter Debbie Debaere: “Een
bevestiging van onze aanpak,
met een steeds grotere focus
op behandeling op maat.
Bij hormonale hoogrisicotumoren,
bijvoorbeeld,
maken we gebruik van een
genexpressieprofiel. Dat
geeft info over de genetische
karakteristieken van de tumor.
Daardoor weten we wie baat
heeft bij chemo en wie niet,
en hoeven sommige vrouwen
geen chemo meer te krijgen,
waar we dat vroeger wel
zouden doen.”
HILOTHERAPIE
Voor vrouwen die wel chemo
nodig hebben, investeerde
het ziekenhuis in zes nieuwe
toestellen voor hilotherapie.
Oncoloog dokter Annelies
Deldycke is er heel blij mee.
“Chemotherapie kan haarverlies
en perifere neuropathie
in vingers en tenen veroorzaken.
Hilotherapie gaat die
bijwerkingen tegen. Door
de hoofdhuid en de handen
en voeten af te koelen, richt
de chemo minder schade
aan, moeten we die minder
vaak afbouwen of stopzetten
en kunnen we de optimale
dosis verderzetten. In West-
Vlaanderen zijn wij trouwens
één van de eerste ziekenhuizen
die hand- en voetkoeling
aanbieden.”
EERST CHEMO,
DAN CHIRURGIE
In de borstkliniek gaan
chirurgie en chemotherapie
vaak hand in hand. Klassiek
werd chirurgie gevolgd door
chemotherapie. Maar de omgekeerde
volgorde laat toe het
effect van chemo te evalueren,
vertelt gynaecoloog dokter
Jan Quintelier. “Vaak krimpt
of verdwijnt de tumor onder
chemotherapie. Aansluitend
kan soms een borst sparende
ingreep in plaats van een
borstamputatie plaatsvinden.
Als de chemo aanslaat in de
borsttumor zelf, weet je dat hij
ook elders in het lichaam zal
werken. De prognose is dan
gunstiger. Krimpt de tumor
niet, dan kan er eventueel een
ander type van chemo ingezet
worden.”
Dokter Debbie Debaere:
“Bij triple-negatieve borstkanker,
die HER2-negatief
en hormoonongevoelig is,
kunnen we immunotherapie
in een gelijkaardige neoadjuvante
strategie inzetten:
eerst immunotherapie om de
tumor te verkleinen, daarna
pas chirurgie. En met ADCtherapie
– Antibody Drug
Conjugate – kunnen we chemo
zeer gericht in de tumor
afleveren en gezond weefsel
sparen. Ons arsenaal wordt
steeds groter.”
057 35 67 30
borstkliniek@yperman.net
10

NIEUWE ARTSEN
specialisme: orthopedie (enkel en voet)
gestart in JYZ: april 2024
voorheen: gestudeerd in Leuven, opgeleid in
Antwerpen, Genk, Brussel en Lier
hobby’s: fietsen en joggen
057 35 73 70 – secortho@yperman.net
“ Een
fantastische
discipline”
DOKTER LAURENS DE COCK
“In 2022 heb ik dokter Sofie Herregods
vervangen tijdens haar zwangerschap. Het
klikte met het ziekenhuis en de collega’s,
en ik ben blijven plakken. Mijn vaste werkplek
is AZ Sint-Blasius in Dendermonde,
twee dagen per maand spring ik bij in het
Jan Yperman Ziekenhuis. Het is verrijkend
om te zien hoe men het elders aanpakt. Ze
zijn hier goed bezig, vind ik. Mijn interesse
voor orthopedische klachten aan voet of
enkel? Die is ontstaan toen mijn grootmoeder
een voetprobleempje had. Zo ben
ik erin gerold. Gelukkig, want het is een
fantastische discipline. De voetgewrichten
zijn complex. Platypodie, hallux valgus,
artrose van de achtervoet: er zijn veel
afwijkingen mogelijk. Die variatie houdt
het boeiend.”
11

DOKTER VALENTIEN MERLEVEDE
“Ik ben als oogarts gestart in het
voorjaar van 2023, tussendoor heb ik
zeven maanden in Guadeloupe gewerkt,
waar ik heel wat opgestoken heb op
het vlak van pathologie en chirurgie. In
Ieper leg ik mij, behalve op algemene
consultaties, toe op oculoplastische
en cataractchirurgie. Door middel van
de innovatieve technologieën in de
oftalmologie kunnen wij aandoeningen
steeds beter en gedetailleerder in
beeld brengen, wat een meer gerichte
opvolging en behandeling mogelijk
maakt van, bijvoorbeeld, glaucoom
en maculadegeneratie. Een andere
interessante innovatie is de preciezere
lensmeting bij patiënten met cataract,
waardoor we senioren postoperatief een
mooi resultaat kunnen bieden.”
“Met dank aan
innovatieve
technologieën”
specialisme: oftalmologie
gestart in JYZ: april 2024
voorheen: opleiding aan UGent,
fellowship ooglidchirurgie in Antwerpen en
cataractchirurgie in Oostende
hobby: kitesurfen en wakeboarden in de zomer,
skiën in de winter en lopen het hele jaar door
057 35 74 80 – valentien.merlevede@yperman.net
12

HET VRAGENKABINET
Zelfstandige thuisverpleegkundige
Sofie
Maes: “We vinden het
boeiend om nieuwe
technieken te leren.”
? “VOLGEN ER NOG OPLEIDINGEN OVER INTRAVENEUZE
ANTIMICROBIËLE BEHANDELING IN DE THUISOMGEVING?”
Sofie Maes
ZELFSTANDIGE THUISVERPLEEGKUNDIGE IN POPERINGE
De zeven thuisverpleegkundigen
van Groepspraktijk
Sofie Maes zijn
actief in en rond Poperinge.
Geregeld verzorgen ze
patiënten die thuis intraveneus
antibiotica krijgen,
in het systeem van OPAT
of Outpatient Parenteral
Antimicrobial Therapy. Heel
boeiend, vindt Sofie. “Als zelfstandige
thuisverpleegkundigen
leren we graag bij en staan
we altijd open voor vernieuwing.
Op vraag van netwerkorganisatie
Zorgconnect heeft
het Jan Yperman Ziekenhuis
onlangs een workshop georganiseerd
over de verschillende
OPAT-systemen. De groep was
wel meteen volzet. Kunnen
andere thuisverpleegkundigen
de opleiding ook nog volgen?
Op welke manier?”
LIEFST THUIS
Vorig jaar kregen 45 patiënten
van het Jan Yperman
Ziekenhuis thuis een intraveneuze
antibioticakuur
via OPAT. Dat aantal zal in
2024 verder groeien, voorspelt
verpleegkundige infectieziekten
Lies Gruwier.
“Veel patiënten zijn vragende
partij om hun intraveneuze
antibioticabehandeling thuis
te krijgen, zeker omdat die
enkele weken tot zelfs maanden
kan duren. Hoe sneller
weg uit het ziekenhuis, hoe
liever.”
OPAT is toegelaten vanaf
vijf behandeldagen, bij
klinisch stabiele en sociaal
goed omringde patiënten en
na een consultatie bij een
infectioloog. De eerste twee
behandelingen vinden in
het ziekenhuis plaats. Zijn er
geen complicaties, dan kan de
thuisbehandeling opstarten.
Lies: “De antibiotica worden
toegediend via een PICCkatheter.
Daarmee kan de
patiënt vrij rondlopen, werken
en zelfs sporten. Tijdens het
douchen is het wel opletten,
want er mag geen vocht in
lopen.”
Mooi meegenomen: sinds een
jaar wordt zowel OPAT met
trage bolus als met intermitterend
infuus helemaal
terug betaald. Alleen voor een
continu infuus via een elastomeerpomp
moet de patiënt
zelf nog een stukje bijleggen.
OPLEIDING OF WORKSHOP
De gebruikte techniek en de
duurtijd hangen af van het
type antibiotica, legt Lies
Gruwier uit. “Een trage bolus
gaat het snelst, dat duurt maar
3 à 5 minuten. Een intermitterend
infuus neemt een halfuurtje
in beslag. Een continu
infuus via een elastomeerpomp
loopt 12 uur.”
Wanneer een patiënt in OPAT
stapt, is het Lies of een collega
die de verantwoordelijke
thuisverpleegkundige op de
poli uitnodigt en uitlegt hoe de
specifieke techniek werkt en
waarop er allemaal gelet moet
worden. Komt er een elastomeerpomp
aan te pas, dan
doet de ziekenhuisapotheek
de uitleg.
Lies: “Als een organisatie dat
aanvraagt, zijn brede workshops
in groep ook mogelijk.”
Polikliniek infectieziekten
057 35 71 80
infectieziekten@yperman.net
13

DOKTER IN THE HOUSE
Een man van 82 komt binnen met een
onschuldig ogend zwart vlekje op zijn teen.
Het kleine wondje blijkt een veel groter
medisch noodgeval te verbergen.
Wondzorgverpleegkundige
Filiep Manderyck:
“Bij diabetes is een
voetwonde altijd een
noodgeval.”
Klein wondje,
groot verhaal
Een week geleden
heeft de patiënt
nog een polonaise
getrokken op het
trouwfeest van zijn kleindochter.
Zijn zondagse
schoenen zaten een beetje
krap, en nu heeft hij een
zwart vlekje op zijn grote
teen. De huisarts vertrouwt
het niet. Zijn patiënt heeft
diabetes en is niet altijd
even therapietrouw. Hij
stuurt hem door naar de
diabetesvoetkliniek van
het ziekenhuis. Net op tijd,
zo blijkt.
Filiep Manderyck: “De
voet is de zwakke plek van
diabetespatiënten. Als de
ziekte niet goed geregeld
is, wordt het bloed
stroperig en blijft het aan
de vaatwanden kleven.
Soms zijn de zenuwen
aangetast en wordt de voet
gevoelloos. Wondjes worden
niet altijd opgemerkt
– diabetes tast ook het zicht
aan – en genezen moeilijk:
arteriële insufficiëntie
verhindert de toevoer van
bloed en antibiotica. Een
infectie kan snel overslaan
op de voetbeenderen. In
het ergste geval moeten we
amputeren.”
ELKE DAG TELT
Bij de patiënt heeft de
infectie inderdaad de
botjes aangetast. De
endocrinologen regelen
zijn diabetesbehandeling
en starten een antibioticakuur
op. Er wordt ook snel
chirurgie ingepland. De
vasculair chirurg blaast
de bloedvaten open, zodat
de wonde beter gevasculeerd
wordt en antibiotica
de aangetaste zone beter
kan bereiken. De orthopedist
schrijft orthopedische
schoenen voor.
Die glimmen wat minder
dan zijn zondagse paar,
maar verminderen wel de
druk op de wonde. Enkele
maanden en verschillende
controles later is de situatie
onder controle.
Filiep: “We hebben een
amputatie kunnen voorkomen,
maar het was op
het nippertje. De huisarts
had de goede reflex: bij
diabetes is een voetwonde
altijd een noodgeval en telt
elke dag.”
TOTAALPLAATJE
Kijk niet alleen naar
de wonde, maar
naar de volledige
patiënt. Dat was de
kernboodschap op
de twee symposia die
het ziekenhuis in mei
organiseerde. Meer dan
200 medewerkers van
woonzorgcentra en andere
zorgprofessionals namen
deel. Aanleiding was de
voorstelling van een reeks
nieuwe, geactualiseerde
wondzorgprotocollen (zie
kadertje).
Filiep: “De inzichten op
het vlak van wondzorg
blijven evolueren. Onze
protocollen geven handvatten
aan woonzorgcentra
om wonden en huidproblemen
te herkennen
en te verzorgen, en om
ook na te denken over
mogelijke onderliggende
problemen.”
Wondzorgkliniek
057 35 72 00
14

Voor woonzorgcentra
en huisartsen
Hoe voorkom je huidscheurtjes tijdens het tillen? Hoe
verzorg je oncologische ulcera? Wat is het verschil
tussen een vochtletsel en een doorligwonde? Drie
woonzorgcentra met vragen over wondzorg vroegen
hulp aan het Jan Yperman Ziekenhuis, in het kader van
SJIP, een samenwerkingsverband rond infectiepreventie.
Pauline Vanparys (stafmedewerker kwaliteit):
“Als antwoord hebben wij onze wondzorgprotocols
geactualiseerd en gestroomlijnd. Het resultaat is een
overzichtelijk document per wondzorgprotocol, zodat
de woonzorgcentra elk wondtype kunnen herkennen
en correct behandelen: chirurgische wonden, doorligwonden,
vocht- en incontinentieletsels, ulcera, tumorwonden,
brandwonden en diabetesvoet.”
Speciaal voor de huisartsen zijn de wondzorgprotocollen
gebundeld. Ze liggen ter beschikking
in de huisartsenwachtpost. Blijkt
er meer vraag naar, dan zal dat
document breder verdeeld worden.
Pauline Vanparys
Opletten met plastics
Postoperatieve wonden verzorgen is een expertise op
zich, zeker bij oudere patiënten met een broze huid.
De wonde moet in elk geval droog gehouden worden,
vertelt dokter Johan Fierens (algemene heelkunde).
“Daarnaast is het vooral opletten met kleefverbanden.
Als die vaak los- en weer vastgemaakt worden, kan de
huid rond de wonde beschadigd raken. Gebruik kleefpleisters
die niet te sterk kleven of een alternatief, zoals
zwachtels. De wonde afdekken met grote plastic folies is
ook geen goed idee. Ze zijn handig
tijdens het douchen, maar de huid
eronder kan niet ademen en wordt
nat en rood. Dat remt de genezing af
en kan voor extra problemen zorgen.”
dokter Johan Fierens
15

TEAMWERK
Zelfdoding voorkomen
In het Jan Yperman Ziekenhuis zet het liaisonteam,
bestaand uit psychiatrisch verpleeg kundigen,
psychologen en psychiaters, sterk in op suïcidepreventie.
Terecht: in 2022 steeg het aantal zelfdodingen in
Vlaanderen voor het eerst sinds lang.
Liesbeth Houzet en Elien Carton
Voor de evaluatie van suïcidale
patiënten gebruikt het ziekenhuis
een screeninginstrument van
het Vlaams Expertisecentrum
Suïcidepreventie: de Leidraad voor
Opvang en Evaluatie Suïcidaliteit
of LOES.
Psychologe Elien Carton: “De
verpleegkundigen van de afdeling
vullen het eerste deel in, daarna
komt het liaisonteam erbij. Zo
kunnen we de situatie goed
inschatten en juist doorverwijzen.”
Op spoed en intensieve krijgen de
medewerkers om de twee jaar een
opleiding die wordt gegeven door
suïcidepreventiemedewerkers van
CGG.
1.024
zelfdodingen in 2022
in Vlaanderen
4%
meer dan
in 2021
Liaisonverpleegkundige Liesbeth
Houzet: “Maar omdat alle zorgverleners
met suïcidaliteit te maken
krijgen, geven we zelf ook ziekenhuisbrede
vormingen. We reiken
handvaten aan om suïcidaliteit
bespreekbaar te maken, en tools
om de risico’s te herkennen en op
een juiste manier hulp te bieden.
De te volgen stappen werden ook
vastgelegd in een procedure suïcidepreventie.”
Elien: “Daarbij is het belangrijk dat
alle medewerkers weten dat het
liaisonteam hen kan bijstaan.”
Ook buiten de muren van het
ziekenhuis is suïcidepreventie een
kwestie van samenwerken.
Liesbeth: “Alle actoren in de regio
– algemene en psychiatrische
ziekenhuizen, mobiele teams,
CGG’s, politiezones … – zien elkaar
geregeld om hun werking op
elkaar af te stemmen. Zo werken
verschillende instanties mee aan
preventie.”
JAN YPERMAN ONDERZOEKT
Publicaties
Publicatie van dokter Bart
Werbrouck en anderen: ‘Opioids
in geriatric units in 14 Belgian
hospitals: prevalence, dosage
and associated factors’, Annals of
Medicine, januari 2024.
Lezing door dokter Stefan
Van Hooreweghe: ‘Is regional
anesthesia a major player in the
challenge for sustainable anesthesia?’
in het Universitair Ziekenhuis
van Luik, en als webinar van de
Belgian Association of Regional
Anesthesia.
RADIOLOGEN OP AFSTAND
In de prijzen
In april werden Joeri Busschaert,
RX-verpleegkundige in het Jan
Yperman Ziekenhuis, en zijn
team van ‘radiologen op afstand’
tot Zorgpersoonlijkheid van het
Jaar gekroond. Na de aardbevingen
in februari 2023 in
Turkije en Syrië, reisde Joeri naar
het ramp gebied met B-FAST.
Omdat er in het veldhospitaal
een tekort aan radiologen was,
schakelde hij zijn collega’s van
het thuisfront in.
www.zorgwerkgevervanhetjaar.com
JAN YPERMAN ZKT.
Vacatures
- Arts-specialist in NKO en hoofden
halschirurgie
- Arts-specialist in de thoracovasculaire
heelkunde
- Arts-specialist in de urgentiegeneeskunde
- Arts-specialist in de anesthesie
(Bijzondere beroepstitel IZ)
- Jobstudenten verpleegkunde
voor weekend- en vakantiewerk
- Verpleegkundige acute geriatrie
- Verpleegkundige algemene
verpleegeenheid
Bekijk hier alle vacatures
16

ZORGPAD
(Nier)zorg met een plus
De Westhoek heeft een
oudere bevolking, zegt
nefroloog dokter Kristel De
Keyzer. “Heel wat mensen
kampen met chronisch
nierlijden. In ons ziekenhuis
worden ze van bij de
start opgevolgd door een
multidisciplinair team van
nefrologen en verpleegkundigen,
versterkt met
mensen van de sociale
dienst, psychologen en
diëtisten.”
Chronisch nierlijden is
niet te genezen, maar met
medicatie, een aangepast
dieet, meer beweging
en goeie opvolging kan
de achteruitgang van de
nierwerking aanzienlijk
vertraagd worden.
Dat gebeurt binnen het
zorgtraject chronische
nierinsufficiëntie.
Jan Yperman is één van de weinige
ziekenhuizen die alle vormen van nierdialyse
aanbieden. Al is het altijd zaak om die zo
lang mogelijk uit te stellen.
GEÏNFORMEERD KIEZEN
Als de zuiveringscapaciteit
van je nieren onder de
25 milliliter per minuut
zakt, kom je in aanmerking
voor het programma
nierzorg+ en word je extra
begeleid door nierzorg+-verpleegkundigen
Evy Desmyttere en Sharon
Beernaert.
Dokter De Keyzer: “Zij
vertellen je over chronisch
nierfalen, de behandelmogelijkheden,
dialyse
en hoe je die zo lang
mogelijk kunt uitstellen.
Wat we tegelijk trachten
te verminderen, zijn late
doorverwijzingen. Mensen
met chronisch nierfalen
die pas laat bij ons komen,
waardoor ze sneller aan de
dialyse moeten.”
“Van Evy en Sharon krijg
je bijvoorbeeld te horen
wat een zoutarm dieet
voor je kan doen”, vult
nefroloog dokter Paulien
Van Acker aan. “Ze worden
je aanspreekpunt en
vertrouwenspersoon.”
Hoewel medicatie en
levensstijlaanpassingen
absoluut een verschil
maken, krijgen de meeste
mensen met chronisch
nierlijden ooit met dialyse
te maken.
Dokter De Keyzer. “Het
nierzorg+-team bespreekt
dat lang van tevoren,
zodat de patiënt een
geïnformeerde keuze kan
maken. Want dialyse heeft
hoe dan ook een serieuze
impact op je leven. Met
onze begeleiding krijg je
tijd om de behandeling in
je leven in te passen. Blijf
je werken? Kun je nog op
reis gaan? Kies je voor
thuisdialyse of voor hemodialyse
in het ziekenhuis?
En je krijgt antwoord op
al je praktische vragen.
Over wat het verschil is
17

dokter Kristel De
Keyzer, nefroloog
dokter Kelly De
Schuyter, nefroloog
tussen toegang via een
katheter en via een fistel,
bijvoorbeeld.”
DAG EN NACHT
Klassieke (hemo)dialyse
kan in Ieper, maar ook
in de collectieve autodialyse
in Veurne en het
nieuwe medisch centrum
in Diksmuide. Overdag,
en in Ieper ook ’s nachts,
en als ‘selfcare’ dialyse.
Gezien de grote vraag
wordt het dialyseaanbod
in Diksmuide binnenkort
verdubbeld.
Wie voor thuisdialyse in
aanmerking komt, heeft de
keuze tussen hemodialyse
en peritoneale dialyse, ook
bekend als buik spoeling.
“Wat sommigen niet
weten, is dat buikspoeling
ook in het woonzorgcentrum
kan”, zegt dokter De
Keyzer.
Ook wanneer een niertransplantatie
aangewezen
is, krijgen patiënten
tijdig alle info om de kans
op succes te verhogen.
Denk aan een rookstop en
eventueel vermageren met
behulp van een eet- en
beweegplan.
Evy: “Er zijn heel wat
mogelijkheden. Daarom
willen we alles zo vroeg
mogelijk uitleggen. Daarbij
houden we rekening met
wat de patiënt wil. De één
heeft het hele verhaal het
liefst in één keer, de ander
verkiest behapbare stukjes
info – omdat hij of zij nog
wat aan het idee van dialye
moet wennen.”
“Sommigen vinden rust in
de uitleg, anderen willen
de dialyse nog even voor
zich uitschuiven”, vult
dokter Van Acker aan.
TIJD NEMEN
Evy en Sharon trachten
ook altijd de familie van de
nierpatiënt te betrekken.
Sharon: “Je partner en
kinderen zijn een steun,
en het is altijd beter dat
meerdere mensen onze
uitleg horen, omdat je als
patiënt niet zomaar alles
onthoudt. Dialyse is tijdrovend
en ingrijpend. Het
is dus logisch dat ook wij
volop de tijd nemen voor
onze patiënten.”
Secretariaat nefrologie
057 35 71 80
nefrologie@yperman.net
dokter Wim Terryn,
nefroloog
dokter Ann Van Loo,
nefroloog
dokter Steven
Vandewaeter, nefroloog
Sharon Beernaert,
nierzorg+verpleeg
kundige
dokter Paulien Van
Acker, nefroloog
dokter Hilde
Vanbelleghem, nefroloog
Evy Desmyttere
nierzorg+verpleeg
kundige
18

TEST
Nieuwe maaltijdenapp
Sinds februari wordt op de
PAAZ-afdeling van het ziekenhuis
een maaltijdenapp getest.
Daarmee kunnen patiënten zelf
doorgeven wat ze willen eten.
Heleen Casteleyn, verantwoordelijke
diëtiek, zegt dat de diëtisten
daardoor meer tijd hebben om
patiënten met ziektespecifieke
diëten extra te adviseren.
“Het ziekenhuis groeit, en de
maaltijd bevraging kostte ons bijna
een volledige voormiddag met zes
tot zeven diëtisten. De maaltijdenapp
is zeer gebruiksvriendelijk.
Patiënten kunnen via hun gsm,
tablet of laptop inloggen met hun
geboortedatum en patiënten-ID
om hun menu te bekijken. Daardoor
hebben ze de tijd om rustig
hun keuze te maken. Voorheen
konden wij vaak niet ons volledige
aanbod voorstellen.”
Patiënten kunnen enkel producten
selecteren die binnen hun dieet en
voedingsgewoonten passen. Na
de PAAZ-afdeling zullen ook de
materniteit en pediatrie de maaltijdenapp
invoeren.
Heleen Casteleyn,
verantwoordelijke diëtiek
057 35 66 17
heleen.casteleyn@yperman.net
Heleen Casteleyn
DE PATIËNT
PARKEREN
Cashless betalen
Op de hoofdcampus van het
Jan Yperman Ziekenhuis zijn
nieuwe betaalautomaten
geïnstalleerd. Voor het parkeren
op de bezoekersparking betaal
je 3 euro per oprit. Als mensen
het ziekenhuis verlaten, kunnen
ze hun parkingticket valideren
aan een betaalautomaat. Er
zijn er twee: één binnen aan de
uitgang en één voor de parking
naast de winkel in de zorgstraat.
Betalen gebeurt cashless, dus
met je bankkaart of smartphone.
Bij het buitenrijden herkent
het systeem je nummerplaat,
waardoor de slagbomen
automatisch opengaan. Voor
mensen die vaak op bezoek
komen, zijn er voordelige weekabonnementen
te koop aan het
onthaal voor 7 euro.
Mensen die niet cashless
kunnen betalen, kunnen steeds
aan de balie terecht.
Jan Yperman Ziekenhuis
Briekestraat 12 Ieper
057 35 35 35
info@yperman.net
Poli Poperinge
Oostlaan 11 Poperinge
057 35 72 50
poli.poperinge@yperman.net
Medisch Centrum Diksmuide
Laure Fredericqlaan 15 Diksmuide
057 35 61 65
Radiologisch kabinet Komen
Spoorwegstraat 8 Komen
057 35 74 02
secradio@yperman.net
Radiologisch kabinet Klaverstraat
Klaverstraat 1 Ieper
057 35 74 01
secradio@yperman.net
Collectieve Autodialyse Veurne
Klinieklaan 1 Veurne
058 33 38 20
nefrologie@yperman.net
Telefoonlijst alle
JYZ-artsen
Alle ziekenhuisinfo voor
huisartsen en andere
zorgprofessionals
Y-mail is het tijdschrift van het
Jan Yperman Ziekenhuis.
www.yperman.net
V.u.: Frederik Chanterie
Bladcoördinatie: dienst communicatie
communicatie@yperman.net
Y-mail wordt verzorgd door
f-twee bladenmakers
www.f-twee.be
19

PIT in Diksmuide
Sinds 1 april baat het Jan Yperman Ziekenhuis een PIT uit in
het Medisch Centrum Diksmuide.
Maarten Delaere (hoofdverpleegkundige spoedopname):
“Een gespecialiseerde spoedverpleegkundige met bijzondere
beroepstitel en een ambulancier staan daar
de klok rond paraat om binnen de 10 minuten
dringende geneeskundige hulp te verstrekken
aan de inwoners van Diksmuide en de
omliggende gemeenten. De aansturing
van de PIT gebeurt vanuit de noodcentrale
in Brugge. Die beslist of de
112- ziekenwagen, de PIT of de
MUG uitgestuurd wordt.”
Afzendadres: Briekestraat 12, 8900 Ieper
Y-mail
Magazine Jan Yperman Ziekenhuis
trimestrieel - juni - juli - augustus 2024
Afgiftekantoor Hasselt Mail
P806231
PB-PP B-06089
BELGIE(N) - BELGIQUE