Greenpro 02 2024
VIJVERS EN ZWEMBADEN ‘Eigenlijk zou in iedere tuin een vijver moeten’ TUINVIJVERS FUNGEREN ALS ‘STAPSTENEN’ WAARLANGS DE POPULATIES MET ELKAAR IN VERBINDING KOMEN EN BLIJVEN Een tuin aanleggen zonder vijver… eigenlijk is dat onverantwoord. Er zijn drie heel goede redenen om in zoveel mogelijk tuinen een vijver aan te leggen. Tekst en beeld Guido Lurquin 1. Water tempert het tuinklimaat Extreme weersituaties, we zien ze meer en meer. Hitterecords worden gebroken, hittedagen en hittegolven komen de laatste decennia vaker voor. Vertoeven in een ‘lege’ tuin met enkel terras en gazon is niet zo leuk wanneer het heet is. Een parasol brengt weinig soelaas. De meest aangename tuin is er eentje met bomen – echte bomen, geen dwergjes – en water. Beide zorgen voor een echt verkoelend effect en temperen het klimaat. 2. Water bijhouden, het moet De voorbije jaren waren er meerdere periodes met een duidelijk tekort aan drinkwater… en de watervoorraden raakten maar moeizaam bijgevuld. Regenwater bijhouden en laten infiltreren in een wadi zijn de oplossing voor dit probleem. Maar… vaak zijn er capaciteitsproblemen. In een regenton kunnen maar enkele honderden liters water, in een ondergrondse citerne kunnen maar een aantal duizenden liters. Daarom is het logisch een vijver aan te leggen waarin de regenton of (ondergrondse) citerne overloopt. En de vijver loopt dan over naar een infiltratie die naast de vijver ligt, of zelfs onder de vijver kan liggen om ruimte te besparen. Dan is het belangrijk dat er ballast gelegd wordt op de waterdichting, zodat deze niet naar boven kan gedrukt worden. Het ‘vijverdeel’ van de wadi zorgt bovendien voor lokale reiniging van het water, door de actie van micro-organismen en planten. 3. Water als biotoop, het is dringend Het gaat momenteel heel erg slecht met amfibieën en andere waterdiertjes in ons land. Men kan daarvoor allerlei oorzaken aanhalen, zoals ziektes en extremere weersituaties. Die spelen zeker een rol. Maar de allerbelangrijkste reden is het gebrek aan biotopen. En ook de te grote afstand tussen de biotopen. De amfibieën zijn traag en raken niet verder dan een paar kilometers of soms maar enkele honderden meters. Voor de overleving van De ene vijver ligt zonnig, bevat moerasplanten en waterlelies, en was nooit minder dan halfvol. 68 ONLINE.NL ONLINE.NL
VIJVERS EN ZWEMBADEN naar land, zodat de waterdichting ook bij lage waterstand niet of nauwelijks zichtbaar is. De juiste plantenkeuze zorgt ervoor dat het geheel ook attractief blijft tijdens drogere periodes. Om waterverdamping tegen te gaan groeien er best veel ‘afdekkende’ planten in, zoals waterlelie, watergentiaan en kikkerbeet. De andere vijver ligt meer beschaduwd en bevat enkel waterlelies en veelwortelig kroos. Zelfs tijdens de allerdroogste periodes bleef hij voor 85% gevuld. ‘Het is een misvatting dat alle vijvers tot de bovenrand gevuld moeten blijven’ onze amfibieën is het belangrijker dat er veel kleine watertjes bestaan dan enkele grote. Tuinvijvers fungeren als ‘stapstenen’ waarlangs de populaties met elkaar in verbinding komen en blijven, wat in genetisch opzicht belangrijk is. Vooral ecovijvers zijn aanbevolen Een ecovijver is een vijver die is aangepast voor onze inheemse fauna en flora van de natte gebieden. Elke tuinvijver die op een poel in de natuur lijkt, kan je als een ‘ecologische tuinvijver’ bestempelen. Die kan klein zijn en toch heel wat amfibieën en waterinsecten aantrekken. Belangrijk is dat er altijd een hoeveelheid water in de vijver staat. Besef dat bijvoorbeeld de larven van libellen een jaar onder water leven alvorens te gaan transformeren in een vliegend insect. Om zonder problemen strenge winters en droge zomers door te raken is een diepwaterzone van 80 à 100 centimeter aanbevolen. Lange onregelmatige oevers en de aanwezigheid van brede ondiepe gedeeltes worden op prijs gesteld. De beplanting bestaat overwegend uit inheemse planten, maar voor een kikker maakt het echt niet uit dat de waterlelie gele bloemen draagt in plaats van witte. Een wisselende waterstand aanvaarden Het is een misvatting dat alle vijvers tot de bovenrand gevuld moeten blijven. Dat hoeft zeker niet voor elke vijver. Ook al is een vijver halfleeg, dan is hij nog altijd halfvol en dat volstaat voor veel levensvormen die erin huizen. Wisselende waterstanden zijn in de vrije natuur eerder regel dan uitzondering. Veel moerasplanten zijn daaraan aangepast en kunnen zowel in (redelijk) diep water groeien als in drogere omstandigheden. Belangrijk bij een dergelijke vijver is dat het niet stoort wanneer het waterpeil lager staat. Rolkeien en planten zorgen voor de overgang van water Een experiment gedurende tien jaar Bij wijze van experiment vul ik twee van mijn eigen vijvers nooit aan. Ze krijgen ook geen extra hemelwater van het dak van een tuinhuis of carport, bijvoorbeeld. Ze zijn tot één meter diep en krijgen enkel water van de wolken die erboven hangen. Ze liggen in de buurt van Leuven, waar de gemiddelde jaarlijkse hoeveelheid neerslag 795 millimeter bedraagt. De ene vijver ligt zonnig, bevat moerasplanten en waterlelies, en was nooit minder dan halfvol. Ruim voldoende om alle inheemse leven door de droogteperiodes te loodsen. De andere vijver ligt meer beschaduwd en bevat enkel waterlelies en veelwortelig kroos. Zelfs tijdens de allerdroogste periodes bleef hij voor 85% gevuld. Andere waterpartijen meer ecologisch maken Zwemvijvers zijn sowieso al meer ecologische zwemgelegenheden. Als de filterende moeraszone wordt aangelegd met wat variatie aan waterdieptes boven het filtergesteente en een gevarieerde beplanting, dan wordt ook dat een vijverbiotoop voor inheemse natuur. Een koivijver kan je meer ecologisch maken door ernaast een plantenvijver en/of beekloop met planten aan te leggen. Het water dat van de filter komt kan hierdoor geleid worden. Dat betekent meer plaats voor biologie en er is minder waterverversing nodig. Plantenvijvers zijn sowieso erg natuurvriendelijk, maar je kan ze nog interessanter maken voor de inheemse waterdiertjes. Zorg voor plaatsen waar dieren gemakkelijk in en uit het water kunnen. Bijvoorbeeld een afhellend kiezelstrand of een houtstronk die in het water hangt. Wil men er vissen in uitzetten, kies dan bijvoorbeeld voor goudrietvoorntjes. En voorzie verschillende dieptezones, zodat elk dier, elke plant wel een plaatsje vindt naar zijn gading. De larven van libellen leven een jaar onder water alvorens te gaan transformeren in een vliegend insect. Zorg voor plaatsen waar dieren gemakkelijk in en uit het water kunnen. Bijvoorbeeld een afhellend kiezelstrand. Je moet er niet bang voor zijn Volg een opleiding over vijvers. Met behulp van samenhangende, goed doordachte informatie kun je voorkomen dat je grote fouten maakt, waardoor het onderhoud eenvoudiger wordt. Doe het juiste op het juiste moment en… werk samen met de natuur. ❚ ONLINE.NL ONLINE.NL 69
- Page 17 and 18: Alle stadsparken in Amsterdam zijn
- Page 19 and 20: 0341 0341 - 47 - 00 47 68 00 68 Tij
- Page 21 and 22: DEPEN Prof.dr.ing. Steffen Nijhuis
- Page 23 and 24: GROEN IN DE ZORG Zo zijn er ijzerst
- Page 25 and 26: GROEN IN DE ZORG De BuitensteBinnen
- Page 27 and 28: GROEN IN DE ZORG niet het gevoel da
- Page 29 and 30: GROEN IN DE ZORG Zuidoever door Tan
- Page 31 and 32: GROEN IN DE ZORG Een symbiotische b
- Page 33 and 34: DE KRACHT ACHTER INNOVATIEVE PROFES
- Page 35 and 36: STAD IN DE KIJKER Moestuintjes in w
- Page 37 and 38: Willem Bierema: ‘Als er eisen zij
- Page 39 and 40: ‘Vaak wordt ten onrechte gedacht
- Page 41 and 42: ‘Het is een milieubewust product,
- Page 43 and 44: Met de functionaliteit Verlichtings
- Page 46 and 47: ONKRUIDBEHEERSING Milieuvriendelijk
- Page 48 and 49: ONKRUIDBEHEERSING Elektrische onkru
- Page 50 and 51: ONKRUIDBEHEERSING Duurzaam en effic
- Page 52 and 53: ONKRUIDBEHEERSING ‘Zelfs de meest
- Page 54: AGROTECHNIEK HOLLAND Bezoek gelijkt
- Page 57 and 58: IPC Groene Ruimte organiseerde al j
- Page 59 and 60: Ontdek een lichtgewicht heggenschar
- Page 61 and 62: Het realiseren van een 30 km regiem
- Page 63 and 64: ‘De accu’s combineren het ARC-v
- Page 65 and 66: GROEN. ZONDER COMPROMIS. HVO100 tot
- Page 67: Met zo’n vijftig mensen wordt bin
- Page 71 and 72: VIJVERS EN ZWEMBADEN Van de zestien
- Page 73: VIJVERS EN ZWEMBADEN Beter voor men
- Page 76 and 77: Bloemen zijn klein maar geliefd BUX
- Page 78 and 79: De elite onder de hakselaars, voor
- Page 80 and 81: R evolutionair beluchten! MEER INFO
- Page 82 and 83: GRASMAAIERS Langer maaien door geop
- Page 84 and 85: GRASMAAIERS Gazonverzorging Nieuw v
- Page 86 and 87: GRASMAAIERS ’Elektrificatie is ni
- Page 88 and 89: Slimme beregening voor een tuin in
- Page 90 and 91: GRASMAAIERS Slimme keuze voor begin
- Page 92 and 93: De eWeeding Roller is het einde voo
- Page 94 and 95: GRASMAAIERS Goede reacties op nieuw
- Page 96 and 97: GRASMAAIERS Optimaal comfort zelfs
- Page 98 and 99: GRASMAAIERS Van der Haeghe heeft ee
- Page 100 and 101: GETEST EN GS-GECERTIFICEERD: ION-LI
- Page 102 and 103: GRASMAAIERS Snoerloos, emissievrij
- Page 104 and 105: GRASMAAIERS Robotmaaiers zonder gre
- Page 106 and 107: AQUA EASY Geschikt voor waterdoorla
- Page 109 and 110: Platform voor de tuin- en groenprof
- Page 111 and 112: GREENPARTNERS Voor uitgebreide info
- Page 113: ONTDEK EEN WERELD AAN MOGELIJKHEDEN
- Page 116: Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) Kr
VIJVERS EN ZWEMBADEN<br />
‘Eigenlijk zou in iedere tuin een vijver moeten’<br />
TUINVIJVERS FUNGEREN ALS ‘STAPSTENEN’ WAARLANGS DE<br />
POPULATIES MET ELKAAR IN VERBINDING KOMEN EN BLIJVEN<br />
Een tuin aanleggen zonder vijver… eigenlijk is dat onverantwoord. Er zijn drie heel goede redenen om in zoveel mogelijk tuinen een vijver<br />
aan te leggen.<br />
Tekst en beeld Guido Lurquin<br />
1. Water tempert het tuinklimaat<br />
Extreme weersituaties, we zien ze meer en meer.<br />
Hitterecords worden gebroken, hittedagen en hittegolven<br />
komen de laatste decennia vaker voor.<br />
Vertoeven in een ‘lege’ tuin met enkel terras en<br />
gazon is niet zo leuk wanneer het heet is. Een parasol<br />
brengt weinig soelaas. De meest aangename<br />
tuin is er eentje met bomen – echte bomen, geen<br />
dwergjes – en water. Beide zorgen voor een echt<br />
verkoelend effect en temperen het klimaat.<br />
2. Water bijhouden, het moet<br />
De voorbije jaren waren er meerdere periodes met<br />
een duidelijk tekort aan drinkwater… en de watervoorraden<br />
raakten maar moeizaam bijgevuld.<br />
Regenwater bijhouden en laten infiltreren in een<br />
wadi zijn de oplossing voor dit probleem. Maar…<br />
vaak zijn er capaciteitsproblemen. In een regenton<br />
kunnen maar enkele honderden liters water, in een<br />
ondergrondse citerne kunnen maar een aantal duizenden<br />
liters. Daarom is het logisch een vijver aan<br />
te leggen waarin de regenton of (ondergrondse)<br />
citerne overloopt. En de vijver loopt dan over naar<br />
een infiltratie die naast de vijver ligt, of zelfs onder<br />
de vijver kan liggen om ruimte te besparen. Dan<br />
is het belangrijk dat er ballast gelegd wordt op<br />
de waterdichting, zodat deze niet naar boven kan<br />
gedrukt worden. Het ‘vijverdeel’ van de wadi zorgt<br />
bovendien voor lokale reiniging van het water, door<br />
de actie van micro-organismen en planten.<br />
3. Water als biotoop,<br />
het is dringend<br />
Het gaat momenteel heel erg slecht met amfibieën<br />
en andere waterdiertjes in ons land. Men kan<br />
daarvoor allerlei oorzaken aanhalen, zoals ziektes<br />
en extremere weersituaties. Die spelen zeker een<br />
rol. Maar de allerbelangrijkste reden is het gebrek<br />
aan biotopen. En ook de te grote afstand tussen<br />
de biotopen. De amfibieën zijn traag en raken<br />
niet verder dan een paar kilometers of soms maar<br />
enkele honderden meters. Voor de overleving van<br />
De ene vijver ligt zonnig, bevat moerasplanten en waterlelies, en was nooit minder dan halfvol.<br />
68 ONLINE.NL<br />
ONLINE.NL
Change language