Greenpro 02 2024

GROEN IN DE ZORG
niet het gevoel dat er een hek om je heen staat,
van buitenaf oogt het gebouw transparant.” Frank
van Zuilekom, landschapsarchitect en mede-eigenaar
van Studio BLAD, vult aan: “Ook binnen de
tuin is gezorgd voor zachte overgangen. Je kunt
met groen afstand creëren waardoor iets natuurlijk
oogt en er toch een barrière is.”
Eén geheel
Van der Staay: “In de organisatie van het landgoed
hebben we een as geïntroduceerd, als een
ruggengraat waarlangs alle gebouwen met zorggerelateerde
functies gepositioneerd zijn. Daarmee
wordt helderheid in het landgoed gebracht.”
Van Zuilekom: “De gebouwen op het landgoed
verschillen sterk in architectonische kenmerken.
Met het groen maken we er één geheel van, een
landschap waar alle paviljoens als vanzelfsprekend
in komen te staan. Historisch heeft het land
hier een akkerpatroon. Dat patroon laten we ten
zuiden van de as terugkeren. Ten noorden van de
as vormen we een ander type landschap: dichtbij
Heiloo wordt het meer als een park, met grote rododendrongroepen,
verder van Heiloo wordt het
een polderlandschap met siergrassen. Zo past het
landgoed helemaal in zijn context.”
Steeds een stap verder
“Met het ontwerp van gebouw en groen vertellen
we aan de cliënten: je bent hier welkom, je
bent hier veilig, op deze mooie en rustige plek”,
zegt Pieter Hoen, director of urbanism and public
space bij Mecanoo. Van der Staay: “Het gebouw
is zo ontworpen dat je je tussen de verschillende
prikkelarme en prikkelrijke zones – je kamer, je
cluster, de centrale straat in het gebouw – kunt bewegen,
zodat je steeds een stap verder kunt gaan
als je daaraan toe bent.” “Wat geldt voor binnen,
geldt ook voor buiten”, zegt Van Zuilekom: “Je
kunt op verschillende niveaus naar buiten, steeds
een stap verder: je kunt een klein stukje de tuin in
of voorbij de tuin het hele landschap in, en tot slot
voorbij het landschap de wereld weer in.”
Zachte overgangen tussen cluster (rechts) en de centrale straat, en tussen binnen en buiten, zorgen voor een
geborgen sfeer voor cliënten en een prettige en veilige omgeving voor medewerkers en bezoekers.
‘We hebben gezorgd voor een sterke
connectie met het omringende landschap’
Geborgen sfeer
Boekel Tuin en Landschap tekende voor het beplantingsplan.
Eigenaar Arjan Boekel licht toe:
“HIC-cliënten komen uit een crisissituatie en hebben
behoefte aan een prikkelarme omgeving.
Daarom hebben we gekozen voor kleine tot middelgrote
bomen. Deze filteren de bebouwing, en
zorgen voor een geborgen sfeer en een kleinschalige
opzet met een menselijke maat. Ook zijn de
relatief schaduwrijke binnentuinen gebaat bij de
filterende werking van de boomkronen, omdat
die de harde scheiding tussen zon en schaduw
verzachten. Verder is de beplanting voornamelijk
groen, met subtiele bloei. Geen uitbundige en
kleurrijke beplanting, maar juist een ingetogen
pallet van groentinten, bladvormen en bladtexturen.
Er zit relatief veel wintergroene beplanting in
de tuin, zodat de tuin jaarrond een echte kijktuin
is vanuit de cliëntenkamers en de centrale gangen.”
Van der Staay vult aan: “In de architectuur
zorgt de afwisseling van ruimtes voor een geborgen
sfeer voor cliënten, terwijl er ook sprake is
van een prettige en veilige (werk)omgeving voor
medewerker en bezoeker.”
Geen prijskaartje
Hoe verhouden de kosten en baten zich bij dit
project tot elkaar? “Wat de baten zijn van groen,
is altijd lastig te kwantificeren”, antwoordt Hoen.
“Maar dat betekent niet dat er geen baten zijn.
Woningen in de directe omgeving van een park
worden bijvoorbeeld meer waard, en mensen
die een plek hebben om te bewegen, blijven gezonder.
Zo betaalt groen zich misschien indirect
wel drie keer terug. Wat het HIC betreft: het is
inmiddels aangetoond dat in zorgsituaties groen
bijdraagt aan een sneller herstel en een betere
mentale gezondheid.” Van Zuilekom: “Vergeet
de flora en fauna niet. Het is lastig om een prijskaartje
aan het ecosysteem te hangen, maar het
is voor iedereen essentieel dat het daarmee goed
gaat.” Hoen: “Bij het HIC laten we aan de cliënten
zien dat er zorg en aandacht is besteed aan de
omgeving. Dat geeft een bepaald wereldbeeld,
een gevoel van zorgzaamheid, een gevoel dat hier
de dingen kloppen. Daar kan je geen prijskaartje
aan hangen.” ❚
De binnentuinen zijn begrensd met transparante
afscheidingen onder de doorgaande luifel.
De hoofdentree aan de centrale as op het landgoed.
Tussen de vleugels bevinden zich het entreeplein en
binnentuinen.
ONLINE.NL
ONLINE.NL
27