Columbus 128 2024 - Inkijkexemplaar

VERENIGDE STATEN // FINLAND // LAOS // FRANKRIJK // ALBANIË // INDONESIË // ITALIË // MONTENEGRO
DE MOOISTE REIZEN WEG VAN DE MASSA
WIN
EEN REIS
NAAR LAPLAND
ZIE PAG. 121
55
reizen die je
gelukkig maken
(IN DE GELUKKIGSTE
LANDEN TER WERELD)
LAOS
Op bezoek bij de hill
tribes van Laos
AMERIKA
Op spokenjacht in de
Rocky Mountains
ALBANIË
De Balkan voor
gevorderde reizigers
PARIJS
72 uur buiten de
gebaande paden

DE MOOISTE REIZEN WEG VAN DE MASSA
108 029
018
080
ONTDEK
018 LAOS
Azië in slow motion
Terwijl buurlanden in sneltreinvaart
op vernieuwing afstevenen,
kiest Laos voor de geleidelijke
weg. In het ruige en geïsoleerde
noorden, het domein van de
hill tribes, komt de moderne
tijd pas net om de hoek kijken.
Maak kennis met een kant van
Azië waarvan je dacht dat hij
allang verdwenen was.
038 FRANKRIJK
72 uur in Parijs
Parijs biedt zoveel meer dan
de bekende toeristische trekpleisters.
Voorbij de schaduw
van de Eiffeltoren en de drukte
rond het Louvre beland je in het
Parijs van de locals. Reis met de
Eurostar van Rotterdam Centraal
naar Gare du Nord en laat je door
het onbekendere tiende en negen ­
tiende arrondissement leiden.
046 WERELDWIJD
Zo vind je het ultieme
reisgeluk
Van maandenlange voorpret
tot leven in het moment en van
rust en natuur tot betekenisvolle
ontmoetingen: waar worden we
op reis gelukkig van? Dankzij 1400
Columbus-lezers die onze survey
over reisgeluk invulden kunnen
we de vraag beantwoorden.
Ga mee op een zoektocht
naar geluksmomenten, in jullie
favoriete vakantielanden én
op onverwachte plekken.
080 COLORADO
Rondspoken in de Rockies
Op spokenjacht, tegen wil
en dank, tussen de pieken
van de Rocky Mountains.
092 6x treinreizen waarvan
je gelukkig wordt
Bart Giepmans, auteur van
het veelgeprezen treinreisboek
Perron Europa, deelt elke
maand in Columbus zijn passie
voor treinreizen. Dit keer: indrukwekkende
trajecten door de
Noord-Europese natuur.
102 ALBANIË, KOSOVO &
MONTENEGRO
Balkan voor gevorderden
In het rotslandschap dat
Alba nezen, Kosovaren en
Montenegrijnen eensgezind
de Vervloekte Bergen noemen,
is reizen een stuk spannender
dan in lager gelegen delen van
de Balkan. Nieuwsgierige
reizigers worden warm onthaald:
voor deze trotse bergbewoners
is de gast, na God, de belangrijkste
persoon op aarde.
006

INHOUD
092 Zweden
080 VS
038 Frankrijk
070 Tsjaad
102 Albanië
051 Griekenland
018 Laos
057 Costa Rica
066 Peru
052 Australië
024
066
VOORPRET
VOOR JOU
047
008 De beste Airbnb's van
Nederland
Wat zijn de mooiste, fijnste en
meest originele Airbnb’s van
ons land? We vroegen naar jullie
favorieten en selecteerden uit
honderden tips twaalf absolute
toppers — voor elke provincie één.
016 Zo vind jij de beste
vliegticketdeal
Hoewel het lijkt alsof de prijzen
voor vliegtickets het afgelopen
jaar enorm zijn gestegen, is het
nog steeds mogelijk om in 2024
betaalbare tickets te scoren. Sla
je slag met deze 8 insidertips.
114 Gelukkigmakende
bestemmingen door de
ogen van Columbus-lezers
Elke maand maak je met je
reisfoto's kans op een plekje
in je lijfblad én op prachtige
reisaccessoires van Teufel!
118 Doe je voordeel met
Columbus
Dit keer maak je kans op een
nachtje weg in een kasteel, een
polaroid-camera van LEGO en
een poster van Reisposter.nl.
121 Test je reiskennis
Elke editie testen we jouw
Columbus Quotiënt: hoeveel
weet jij écht van de wereld af?
Je maakt kans op mooie prijzen,
van treintickets tot reisvouchers
ter waarde van honderden euroʼs.
Op de cover
Jonge monniken in een
tempel in Bagan, Myanmar.
Foto: hadynyah.
007

De beste
Airbnb’s
van Nederland
Wat zijn de mooiste, fijnste en meest originele Airbnb’s van
ons land? We vroegen naar jullie favorieten en selecteerden uit
honderden tips twaalf absolute toppers – voor elke provincie één.
1
008
FOTO GUIDO HIBMA

BIJZONDER OVERNACHTEN
2
2
1. Slapen in een zandtrechter HARLINGEN, FRIESLAND
Een eeuw lang verbond de rode vultrechter in de Nieuwe Willems haven van Harlingen de zee met het land. Zand, graan
en andere bulkgoederen werden hier uit scheepsruimen gelost en in vrachtwagens geladen. De luxe hotelkamer met tweepersoons bed,
zithoek en jacuzzi die boven op de trechter is geplaatst is gelukkig te ruim om erdoor te zakken, maar verbindt nog altijd
de Waddenzee met het Friese vasteland. Het historische centrum van Harlingen ligt op loopafstand en bij helder weer zie je Vlieland en
Terschelling aan de horizon liggen, € 372 per nacht (2 personen), airbnb.nl/rooms/42850678
-
2. Slapen in een tiny house ALMERE, FLEVOLAND
Niet alleen wollige varkentjes, kakelende kippen en nieuws gierige geiten hebben het naar hun zin in de ecologische woonwijk Almere
Oosterwold. Ook jij voelt je kiplekker in deze wellnesscabin, duurzaam gebouwd van hout en karton. In de tuin, met uitzicht op het bos,
tref je een hottub, een sauna op zonnepanelen en een pizzaoven, vanaf € 141 per nacht (2 personen), airbnb.nl/rooms/3423556
009

AziëIN
SLOW
MOTION
Terwijl buurlanden in sneltreinvaart op vernieuwing afstevenen, kiest Laos
voor de geleidelijke weg. In het ruige en geïsoleerde noorden, het domein van
de hill tribes, komt de moderne tijd pas net om de hoek kijken. Maak kennis
met een kant van Azië waarvan je dacht dat hij allang verdwenen was.
SCHRIJVER TOM AUSSEMS FOTOGRAAF BJÖRN SNELDERS
018

LAOS
019

Door klompjes kleefrijst en
andere etenswaren of geld te
schenken kunnen donateurs
goede karmapunten verzamelen −
en monniken een stevig ontbijt
vorm van bun is khuu baa oftewel het geven
van aalmoezen aan monniken. Het karma
is de optelsom van alle goede en slechte
daden en heeft invloed op volgende levens.
Door klompjes kleefrijst en andere etenswaren
of geld te schenken kunnen donateurs
goede ‘karmapunten’ verzamelen − en
monniken een stevig doch eentonig ontbijt.
Het is even voor zes in de ochtend.
Toeristen sloffen al gapend hun hotel uit.
Op de stoep langs Sakkaline Road, de
slagader van het oude stadshart, staat een
eindeloze rij met krukjes, bestemd voor de
donateurs. Uit het niets komen de monniken
tevoorschijn vanachter de heilige muren van
hun tempelcomplexen − aan dit deel van
Sakkaline Road staan er zes. Geruisloos
bewegen ze zich door het schijnsel van de
straatlantaarns, keurig in een rij, de oudste
vooraan en de novieten achteraan. Hun
hoofden zijn kortgeschoren. Op blote voeten
en met een bedelnap (bedelkom) aan een
band om hun schouder lopen ze langs de
Aan het eind van hun aalmoesronde
keren de jonge monniken
per longboat terug naar hun
tempel in Chomphet, aan de
overkant van de Mekong.
024

LAOS
zittende weldoeners. Zwijgzaam nemen
ze de offers in ontvangst. Het ritueel
wordt enigszins verstoord door de vele
toeristen en een spervuur aan foto’s.
Na enkele honderden meters slaan de
monniken rechtsaf. Een groot deel van
de toeschouwers blaast de aftocht. Op
gepaste afstand en zo stil als we kunnen
lopen we met ze mee. De blootvoetse
monniken bewegen op de automatische
piloot. Waarschijnlijk zouden ze de route
geblinddoekt kunnen afleggen, zonder
hun tenen ook maar één keer te stoten
aan een scheefliggende stoeptegel. Dag
in, dag uit leggen ze hetzelfde rondje af:
een route van ongeveer anderhalve kilometer.
Monniken uit verderop gelegen
tempels hoeven alleen maar aan te
sluiten. Bij de volgende straathoek slaan
ze opnieuw rechtsaf. Hier in de achterafstraten
ervaren we een intiemere versie
van de tak bat. Geen opgewonden toeristen,
geen straatverkopers die etenswaren
proberen aan te smeren om te doneren.
Alleen enkele inwoners die in alle vroegte
opstonden om rijst of andere gerechten
te koken en vóór hun huis in vredige
stilte wachten op de collectanten.
Eén van de afvaardigingen sluit
de ceremonie biddend af bij de
Sibounheung-tempel, en loopt vervolgens
richting de oever van de Mekong.
Via een brede trap, hun oranje kleden
dansend op de treden, dalen ze af naar
de waterkant en stappen ze aan boord
van een traditionele longboat die hen
naar het dorp Chomphet aan de overkant
zal brengen. Veel jongeren sluiten
zich al op negen- of tienjarige leeftijd
aan bij een tempel. Daar vinden ze
onderdak en genieten ze gratis onderwijs,
waardoor hun carrièrekansen drastisch
zullen toenemen. De boeddhisten
bepalen zelf hoe lang ze in de tempel
verblijven. Nu de aalmoesceremonie
voorbij is lijken de novieten de schroom
van zich af te schudden. Het lijkt haast
alsof Boeddha met zijn vingers klikte en
zijn volgelingen wakker werden uit hun
trance. Er wordt volop gekletst. In dit
korte vacuüm, tussen de tak bat-ronde in
Luang Prabang en de strenge tempelmuren,
deinend op de Mekong, zijn de
jonge monniken weer even kinderen.
SCHAAKMAT
Offeren is een belangrijk onderdeel van het
leven in het grotendeels boeddhistische
Laos. Maar op de weg naar een betere
toekomst moeten de Laotianen ook
steeds vaker opofferingen maken.
Dit wordt pijnlijk duidelijk in Pak Chek
aan de Nam Ou, een rivier die uitmondt
in de Mekong. Aan de zuidrand van
het dorp bruiste het ooit van het leven:
vissers legden hun houten boten aan
in een natuurlijke haven en de lokale
tempel werd druk bezocht. Vandaag de
dag steekt alleen het tinnen tempeldak
025

72 uur inPARIJS
Parijs biedt zoveel meer dan de bekende toeristische
trekpleisters. Voorbij de schaduw van de Eiffeltoren en de
drukte rond het Louvre beland je in het Parijs van de locals.
Reis met de Eurostar in zo’n 2,5 à 3 uur vanaf Rotterdam
Centraal naar Gare du Nord en laat ons je door het
onbekendere tiende en negentiende arrondissement leiden.
SCHRIJVER LISELOTTE HELLEMAN FOTOGRAAF BJÖRN SNELDERS
Het Canal Saint-Martin
is een geliefde relaxplek
onder Parijzenaars.
038

039

ZO
VIND JE
HET
ULTIEME
REIS
GELUK
Van maandenlange voorpret tot leven in het moment en van rust
en natuur tot betekenisvolle ontmoetingen: waar worden we op
reis gelukkig van? Dankzij 1400 Columbus-lezers die onze survey
over reisgeluk invulden kunnen we de vraag beantwoorden. Ga
mee op een zoektocht naar geluksmomenten, in jullie favoriete
vakantielanden én op onverwachte plekken. Kijk voor de uitgebreide
surveyresultaten op columbustravel.nl/reisgeluk
046

REISGELUK
047

Lånan, Vega-eilanden,
Noorwegen. Rechtsboven
Squeaky Beach in Wilsons
Promontory National Park,
Australië. Rechtsonder
Wilsons Promontory
Lightstation, Australië.
4. Noorwegen
VAAR NAAR EEN VOGELPARADIJS
Net onder de poolcirkel ligt de Vega-archipel. De eilanden staan op de
werelderfgoedlijst van Unesco − niet omdat er imposante gebouwen
staan en ook niet vanwege het natuurschoon, al is het landschap beslist
spectaculair. Het zijn de bewoners die Vega uniek maken. Al 1500 jaar
leven ze van de visserij en het verzamelen van eidereendendons.
Daarvoor bouwen de eilanders houten eendenhutjes met een puntdak.
Ook bij andere vogelsoorten is Vega in trek. Niet-Noorse toeristen weten
de eilanden minder goed te vinden: de veerboten van de beroemde
Hurtigruten laten Vega links liggen. De archipel ligt op drie kwartier
varen van het plaatsje Brønnøysund.
5. Australië
ONTRAFEL VICTORIA’S
GEHEIM
De Great Ocean Road is één van de mooiste
kustroutes Down Under, maar ook één van
de populairste. In plaats van naar het westen
kun je vanuit Melbourne ook naar het
oosten rijden. De weg daar heeft nog geen
welluidende marketingnaam, maar is niet
minder groots. Onderweg naar Wilsons
Promontory National Park rijd je langs
verrukkelijke stranden en de zandstenen
kliffen van Shack Bay en Undertow Bay.
Tussen april en november tuur je hier naar
walvissen, die de voedselrijke wateren
opzoeken tijdens hun jaarlijkse migratie van
en naar de kust voor Antarctica. De inwoners
van de deelstaat Victoria beschouwen het
regenwoud van Wilsons Promontory, het
zuidelijkste stukje Australisch vasteland, als
hun eigen publieke geheim: Victoria’s Secret.
052
FOTO ANTON LIGAARDEN, VISITNORWAY.COM

REISGELUK
053

OP REIS
DOOR DE
GELUKKIGSTE
LANDEN
Volgens het jaarlijkse World Happiness Report van de Verenigde
Naties zijn Finland, Denemarken en IJsland de drie gelukkigste landen
ter wereld. Ligt het geluk er ook voor bezoekers voor het grijpen?
Negen tips om warm te lopen voor het hoge noorden.
3x geluk in Finland
Begin met roken in Kiilopää
De Finnen zijn niet alleen de gelukkigste mensen ter wereld. Ze zijn, op de
Zweden na, ook de gezondste inwoners van Europa. Maar stoppen met roken?
Daar beginnen ze niet aan. Tenminste, niet in de savusauna, de schoorsteenloze
rooksauna. In deze zwartgeblakerde en meest traditionele sauna’s wordt
eerst een houtvuur opgestookt. De rook van het vuur vult de hele ruimte,
die vervolgens goed geventileerd wordt. Finnen zweren bij de geur en het
sfeervolle interieur van de savusauna. Zelf proberen? De Kuurakaltio-rooksauna
in Kiilopää ligt naast een kristalheldere beek in Fins Lapland, kiilopaa.fi
Ga eilandhoppen op de fiets
Finland staat bekend als het land van de duizend meren. Je zou bijna vergeten
dat het ook ruim 75.000 eilanden telt. Wie hier wil eilandhoppen kan dat óók
per fiets doen. De mooiste route is de 250 kilometer lange Archipelago Trail in
het zuidwesten. Vanuit de historische stad Turku fiets je langs rotseilandjes en
landelijke weggetjes in een grote cirkel naar het schilderachtige houten stadje
Naantali. Zit je liever minder lang in het zadel? Fiets dan in twee dagen de
Small Archipelago Trail (120 kilometer). Beide routes zijn open van 10 mei t/m
8 september, wanneer er gratis veerboten tussen de eilanden varen, finferries.fi
Neem een loopje met rendieren
Het gaat wat ver om het Fins Toscane te noemen, maar nationaal park Pallas-
Yllästunturi in Lapland registreert in juni gemiddeld meer uren zonneschijn
dan delen van Italië. Haal je portie vitamine D in het hoge noorden tijdens een
zesdaags avontuur in de wildernis. Je wandelt met rendieren en gaat kanoën
en wildplukken onder de middernachtzon. Hoe het kan dat dit nog geen massatoerisme
trekt? Simpel, in de houten hut met sauna is plek voor slechts zes
deelnemers (€ 1800 p.p.), whiteadventure.fi
058
FOTO JULIA KIVELA (LINKSBOVEN)

REISGELUK
Torassieppijärvi-meer,
Finland. Links Lonna-sauna
in Helsinki. / Mariehamn,
Åland-archipel, Finland.
059

3x geluk in IJsland
Krijg een warm gevoel
Het maakt niet uit hoeveel sneeuw er valt of hoe donker de lange winterdagen
zijn: er bestaat geen slecht moment voor een bezoek aan een warmwaterbron.
IJsland heeft er heel wat, van tourist traps als de Blue Lagoon tot goed
verstopte stoombaden in het ruige binnenland. Onze favoriet is het kleine
Hrunalaug in Flúðir, even buiten Reykjavík, hrunalaug.is
Overwinter in het binnenland
In 2024 heeft IJsland voor het eerst in de geschiedenis meer menselijke
bewoners dan schapen. Wordt het te druk, nu het eiland 400.000 inwoners telt?
Nee, want IJsland heeft dit jaar nóg een nieuwtje: voor het eerst kun je de
winter doorbrengen in de IJslandse highlands, in de lodges van Kerlingarfjöll
Highland Base. Tweepersoonskamer vanaf € 330 per nacht, retour in een 4x4
superjeep die zich nergens door laat tegenhouden € 240 p.p., highlandbase.is
Doe het rustig aan in Djúpivogur
Djúpivogur is de IJslandse slow travel-hoofdstad. De 472 inwoners van het
Cittaslow-stadje, een internationaal keurmerk voor gemeenten die hoge ogen
gooien op gebied van leefomgeving, landschap, streekproducten, gastvrijheid
en behoud van identiteit, doen het kalm aan. Er zijn dagen dat je hier meer
rendieren dan automobilisten op straat ziet, maar op de laatste zondag in
september komt het stadje aan de Oostfjorden tot leven tijdens Cittaslow
Sunday, visitdjupivogur.is
Highland Base Huts
in de sneeuw.
Rechts opwarmen
in de Highland Baths.
062

REISGELUK
FOTO HIGHLAND BASE – KERLINGARFJÖLL
063

Voor een once-in-alifetime
reiservaring reis
je per luxueuze Belmond
Andean Explorer-trein
door Peru. De driedaagse
Peruvian Highlands-route
leidt onder andere door de
machtige Colca Canyon.
Excursies zijn bij de (forse)
prijs inbegrepen.
066

REISGELUK
3x go with the flow
Op de bonnefooi over de Balkan
Je trip van A tot Z voorbereiden? Vergeet het maar − op de Balkan loopt zelden
iets zoals gepland. En dat is gelijk ook de charme. Mijd drukke plekken als
Dubrovnik en de Plitvicemeren in Kroatië en kies voor minder platgetreden
alternatieven zoals Berat en Gjirokastër in Albanië en de Kravica-watervallen in
Bosnië en Herzegovina. Buiten de hotspots is onaangekondigd een slaapplek
vinden geen probleem. Eten (en drinken, want daar houden ze op de Balkan ook
van) is goedkoop en met je eigen vervoer zijn Kroatië, Bosnië en Herzegovina,
Servië, Montenegro en Albanië eenvoudig te combineren. Ook met een huurauto
wordt dit steeds makkelijker, maar check vooraf wel de voorwaarden.
Zorgeloos door Zuidoost-Azië
In Zuidoost-Azië reis je nooit alleen. Je zult veel andere backpackers tegenkomen,
dus waarom alles vooraf uitstippelen als je ter plekke de meest recente
tips krijgt? Openbaar vervoer en slaapplekken zijn betaalbaar, streetfood is
fantastisch en goedkoop. De meest voor de hand liggende plekken om je trip
te beginnen zijn Bangkok in Thailand en Kuala Lumpur in Maleisië. Voor deze
landen heb je geen visum nodig. Ook een combinatie met Laos en Cambodja
vergt weinig voorbereiding: je kunt er bij aankomst een visum kopen.
Hop on, hop off in Bolivia en Peru
Zuid-Amerika is populair bij busreizende backpackers. Helaas laat de veiligheid
in het openbaar vervoer nogal eens te wensen over. Bovendien rijden bussen van
stad naar stad en niet naar de mooiste plekjes in de natuur. Dankzij Bolivia Hop
en Peru Hop is die halte gepasseerd. In Europese hoofdsteden haal je je neus
misschien op voor hop on hop off bussen, maar in Zuid-Amerika zijn ze ideaal
voor reizigers die ter plekke willen bepalen hoe lang ze ergens blijven. Je kiest
eenvoudig voor een ticket met drie tot maximaal tien stops zoals Cusco, Machu
Picchu, Rainbow Mountain, Colca Canyon, het Titicacameer en La Paz, in Bolivia,
Peru of in beide landen, peruhop.com
FOTO BELMOND 1995-2018
067

LUID DE LENTE IN MET
EEN WANDELVAKANTIE
IN
Trentino
076

REISINSPIRATIE VAN ONZE PARTNER
In de lente, wanneer bloemen het berglandschap kleurgeven en
kruiden de alpenlucht met aroma vermengen, komt Trentino tot
leven. De cammini of langeafstandspaden staan garant voor een
unieke wandelvakantie met Italiaanse flair: volop zon, charmante
dorpen, relaxte aperitivo’s, goede wijnen en uitstekende restaurants.
Wij tippen twee allesomvattende routes voor de meivakantie.
077

ROND
SPOKEN
080

COLORADO - VS
IN DEROCKIES
Op spokenjacht, tegen wil en dank, tussen de pieken
van de Rocky Mountains.
SCHRIJVER EN FOTOGRAAF AUKE HULST
081

In het jaar dat Colorado een staat werd, bestonden de Verenigde
Staten al honderd jaar. Vandaar de bijnaam The Centennial State.
De staat bestaat uit een aantal radicaal uiteenlopende landschappen,
van de biljartvlakke Great Plains, tot de spectaculaire bergen van
de Rocky Mountains. De streek begon zich pas echt te ontwikkelen
toen er goud, zilver en andere waardevolle mineralen werden
gevonden, vooral in de Rocky Mountains. Er ligt veel kleurrijke
wildwestgeschiedenis, maar er is ook de zwarte bladzijde van de
Colorado-oorlog, die tot deportatie van de Ute, Arapaho en Cheyenne
leidde. Tegenwoordig is Colorado door demografische ontwikkelingen
de progressiefste staat van het hartland: het is bijvoorbeeld de staat
waar recreatief gebruik van cannabis werd gelegaliseerd.
084

COLORADO - VS
gebeuren. Een reusachtige beer die door de eetzaal banjerde
en alle muffins opvrat ... En wij die bevangen raakten door een
duistere energie. Iedereen kreeg ruzie met iedereen. Er had elk
moment een moordpartij kunnen uitbreken.’
Het zal cabin fever zijn geweest, zei ik, claustrofobisch
onbehagen geprojecteerd op medegevangenen. Jack Torrance,
de hoofdpersoon van The Shining, wist dat zoiets tot
hallucinaties kon leiden. En tot moord om zoiets futiels als
een aangebrande maaltijd.
Dat was het niet, bezwoer Chelsea. De duistere energie zat
ín het gebouw. ‘The Stanley staat boven op een grafheuvel
van indianen, en hun geesten pikken onze aanwezigheid niet.
Als we dit overleven, dachten mijn vriend en ik, kunnen we net
zo goed trouwen ...’
SPOKEN UIT HET VERLEDEN
Oostwaarts naar Denver negeerde ik Google Maps, verliet de
Interstate en kwam via de schilderachtige Top of the Rockies
Byway door Leadville, een pioniershol dat de Two Mile High
City wordt genoemd. Een pittoresk dorp uit de tijd van de
Silver Boom, omringd door bergen die onverminderd wit
uitsloegen van de sneeuw. Ik dronk wat in de Silver Dollar
Saloon, wat een vorm van tijdreizen was − de bar, klap deuren
en spiegels stamden uit de tijd van het wilde westen, per trein
aangerukt vanuit St. Louis, en de banken waren uit diezelfde
trein gesloopt. Tegen de muur stond een hoogbejaarde piano
waarop de beruchte pistoolvechter Doc Holliday nog had
gespeeld. Ik nam plaats en mijn vingers voegden zich naar zijn
onzichtbare vingers, een vreemde nabijheid die honderd veertig
jaar overbrugde.
Maar ik bleef niet hangen. Sprong in de auto en zakte af om
voor de avond in Denver te arriveren. Ik nam mijn intrek in het
Oxford Hotel, dat de architectuur van The Gilded Age combineert
met de art deco van de jaren dertig. Zoals vrijwel alle
hotels uit het fin de siècle − hoogtijdagen van het spiritisme
− bleek ook dit gebouw geplamuurd met spookverhalen. In
kamer 320 zou in 1898 een zeker Florence Montague haar
geliefde hebben omgebracht, alvorens de hand aan zichzelf te
slaan. Sindsdien maken mannelijke gasten melding van lakens
die door onzichtbare handen worden afgerukt. In de Cruise
Room, de op de scheepslounge van de Queen Mary gebaseerde
bar die na de Drooglegging was geopend, schijnt geregeld
een verwarde postbode een biertje te bestellen, mompelend
dat hij ‘de kinderen hun cadeaus moet brengen’. De geest van
de postbode die in de jaren dertig met een postzak vol kerstcadeaus
in de winterkou was omgekomen?
Mijn eigen ervaring in de Cruise Room was een andere.
Onder de rode lichten raakte ik in gesprek met Annie Graziano,
een queer vrouw van kleur die zich omstandig over het
politieke klimaat beklaagde. Haar mensen waren niet welkom,
er was sprake van een schrikbarende regressie. Maar toen ze
lovend over het verheven Nederland sprak, moest ik haar uit de
droom helpen. Wij hebben met eigen regressie te maken, die
soms integraal uit de VS geïmporteerd lijkt.
De avond bracht ik door met speuren naar de geesten van
literaire helden. En naar mijn eigen geestverschijning? Zestien
jaar eerder had ik deze stad aangedaan in het spoor van Jack
Kerouacs On the Road, de bijbel van de Beat-literatuur. Het
was mijn eerste reis door de VS geweest − ik had met open
mond de weidsheid van het land opgezogen en geprobeerd
mijn ervaringen in spontaneous prose te vangen. En nu? Ik zag
mezelf hier nog lopen, maar kon me nauwelijks in die vroegere
incarnatie verplaatsen. Indachtig de woorden van dichter
Les Murray: je kruipt ineen, je wordt de ondode versie van
je jongere zelf, iemand die zijn dromen heeft overleefd en is
verdwenen in dat overleven. Was ik daarom op reis: om mezelf
weer tot leven te wekken? Om een deel van mezelf op te rapen
dat ik langs de Amerikaanse weg had achtergelaten?
In His Brother’s Bar zette ik het − in navolging van beat-icoon
Neal Cassady − op een drinken. Een typische dive bar, rauw,
donker, met de geur van frituur. De houten lambrisering glom
van het vet, er werden bieren getapt met bizarre namen als
Cul de Sac Nights en Verboten Stealth Haze. Het stel naast me
lardeerde elke zin met een handvol f-woorden, en toen de nogal
opgefokte jongen zijn zoveelste brewski probeerde te bestellen,
zei de barman met superieure koelbloedigheid: ‘I’m kicking the
brakes on you, brother ...’ Ik werd nog eens bijgeschonken.
Al met al was ik aardig teut toen ik de avond afsloot in
Williams & Graham, een trendy speakeasy die verscholen lag
achter een boekenkast in een winkeletalage. Ik herinner me
vagelijk een gesprek met José, die als twaalfjarige met zijn
ouders van Mexico naar Arkansas was geëmigreerd. Hij was
inmiddels uit de kast gekomen, van zijn geloof gevallen, en
naar Denver verhuisd, maar als hij in Arkansas op bezoek was,
ging hij braaf ter kerke om zijn moeder te paaien. We hadden
het over onze wederzijdse liefde voor Haruki Murakami, we
hadden het over politiek, en we hadden het over spookverhalen
... Waarop barman Alexander inbrak om vertellen dat de
tweeling uit The Shining onlangs als cut-out in de opslagruimte
van de bar was verschenen. ‘Niemand heeft enig idee wie die
cut-out daar heeft neergezet. Creepy, toch?’ We knikten. Yes.
Very creepy.
085

6X
TREINREIZEN
WAARVAN JE
GELUKKIG WORDT
Bart Giepmans, auteur van het veelgeprezen treinreisboek
Perron Europa, deelt elke maand in Columbus zijn passie voor
treinreizen. Dit keer: indrukwekkende trajecten door de Noord-
Europese natuur. Wanneer eindeloze bossen, meren en horizonnen
aan het raampje voorbijtrekken, is een geluksgevoel onvermijdelijk ...
092

TREINREIZEN
01
Zweden & Noorwegen
STOCKHOLM – NARVIK: IN EEN STREEP NAAR DE POOLCIRKEL
Deze treinreis van Stockholm naar het Noorse Narvik is één van de langste en indrukwekkendste
treinreizen in Europa. Het duurt maar liefst achttien uur om het land te doorkruisen.
Vooral in de zomer, wanneer het de hele dag licht is, kun je vanachter het treinraam
eindeloos genieten van de leegte. Ter hoogte van het Noord-Zweedse Boden voeg je
in op de legendarische ijzerertsroute die Luleå aan de Botnische Golf met Kiruna en Narvik
verbindt. Via deze Malmbanan of Iron Ore Line werd in 1902 het eerste ‘ijzeren goud’ naar
de haven aan de Atlantische Oceaan vervoerd. Nog steeds is de kans groot dat je de tot
wel achthonderd meter lange ijzerertstrein zult zien of horen. Vroeg in de ochtend bereik
je Gällivare. Welkom in Zweeds Lapland, land van de middernachtzon, het noorderlicht en
de Sami-bevolking. Hier vind je aansluiting op de Inlandsbanan, een ultieme slow travel
route door de Zweedse binnenlanden. Na mijnstad Kiruna volgt de spoorlijn de zuidrand
van het magische Torneträsk-gletsjermeer, met wellicht de spectaculairste uitzichten van
de hele reis, onder meer op de Poort naar Lapland (Lapporten), een kenmerkend, hangend
en u-vormig dal in het Abisko National Park. Abisko is het noordelijke startpunt van de
populaire langeafstandswandelroute Kungsleden, dus veel hikers verlaten hier de trein.
De afdaling van de grens naar Narvik duurt ongeveer een uur. Het laatste gedeelte, tevens
de noordelijkste spoorweg van Noorwegen, wordt ook wel de Ofotenlijn genoemd en voert
door een wild landschap met uitzichten over het Ofotfjord, denderende watervallen en grillige
bergtoppen, waarna je het meest noordelijke station van Europa binnenrolt, sj.se, vy.no
Ook in de winter, wanneer Lapland bedekt gaat onder een
dikke laag sneeuw, kun je de tocht naar Narvik afleggen.
093

Balkan
VOOR GEVORDERDEN
In het rotslandschap dat Albanezen, Kosovaren en Montenegrijnen eensgezind
de Vervloekte Bergen noemen, is reizen een stuk spannender dan in lager gelegen
delen van de Balkan. Nieuwsgierige reizigers worden warm onthaald: voor deze
trotse bergbewoners is de gast, na God, de belangrijkste persoon op aarde.
SCHRIJVER JOOST SMETS FOTOGRAAF BRIAN HILL
102

ALBANIË, KOSOVO & MONTENEGRO

Boven Het leven in Abat, hoog in de Vervloekte Bergen in Albanië, is zwaar. Toch piekeren Zef en Groshe er niet over hun erf te verlaten.
Onder Een rit terug in de tijd in de Shalavallei: nog niet lang geleden vormden paden als deze de enige toegangswegen tot Thethi in Albanië.

ALBANIË, KOSOVO & MONTENEGRO
De Grunas-waterval hoog
boven Thethi in Albanië biedt
verkoeling na een pittige klim.
109