Transport en Logistiek 2024 Editie 2
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
2<br />
maart <strong>2024</strong><br />
transportlogistiek.nl<br />
TRANSPORT<br />
& LOGISTIEK<br />
De Bruyn verduurzaamt GWW-transport<br />
“Alles draait om langdurige<br />
partnerships”<br />
Innovatieprogramma TNO:<br />
Cityport biedt oplossing<br />
voor personeelsprobleem
TIJDEN<br />
VERANDEREN.<br />
EN JIJ?<br />
De wereld verandert, werk<strong>en</strong> in de sector transport <strong>en</strong><br />
logistiek verandert. Als organisatie moet je hierbij w<strong>en</strong>dbaar<br />
zijn <strong>en</strong> meeverander<strong>en</strong>. Wil jij steeds beschikk<strong>en</strong> over de<br />
beste medewerkers die met plezier aan het werk zijn <strong>en</strong><br />
blijv<strong>en</strong>? Met onze k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> expertise zorg<strong>en</strong> we daarvoor.<br />
Dat do<strong>en</strong> we nam<strong>en</strong>s de sociale partners in de sector.<br />
STL werkt. Voor jou!<br />
B<strong>en</strong>ieuwd naar wat we voor jou kunn<strong>en</strong> betek<strong>en</strong><strong>en</strong>?<br />
Scan de QR-code, bel of mail ons via 088-2596111 of<br />
info@stlwerkt.nl. We sprek<strong>en</strong> je graag!<br />
www.stl.nl
BUCHNER TRANSPORT BV is e<strong>en</strong> professionele,<br />
logistieke di<strong>en</strong>stverl<strong>en</strong>er gespecialiseerd in het<br />
geconditioneerde (groupage) vervoer van o.a.<br />
bloem<strong>en</strong> <strong>en</strong> plant<strong>en</strong> naar afnemers in Duitsland<br />
Oost<strong>en</strong>rijk <strong>en</strong> Zwitserland.<br />
Weg<strong>en</strong>s uitbreiding van onze activiteit<strong>en</strong> zijn wij op<br />
zoek naar<br />
CHARTERS/EIGEN RIJDERS<br />
met geconditioneerd materiaal die op vaste, periodieke<br />
of incid<strong>en</strong>tele basis voor ons bov<strong>en</strong> g<strong>en</strong>oemde<br />
transport<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong>.<br />
Wij bied<strong>en</strong> u de geleg<strong>en</strong>heid mee te groei<strong>en</strong> met onze<br />
succesvolle organisatie. Daarom zijn wij op zoek naar<br />
e<strong>en</strong> duurzame sam<strong>en</strong>werking.<br />
Uw reactie kunt u richt<strong>en</strong> aan:<br />
Buchner <strong>Transport</strong> B.V.<br />
Postbus 33, 4286 ZG, Almkerk, NL<br />
t +31 (0)183 40 61 00<br />
f<br />
+31 (0)183 40 61 55<br />
e info@buchner.nl<br />
w www.buchner.nl<br />
100% emissievrij<br />
Koeloplegger S.KOe COOL met volledig elektrisch aangedrev<strong>en</strong> koelmachine met accupakket <strong>en</strong><br />
recuperatieve traileras. De perfect op elkaar afgestemde compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> bestaande uit FERROPLAST ® -<br />
isolatie, S.CU-koelunit <strong>en</strong> TrailerConnect ® -telematica zorg<strong>en</strong> voor optimale koelresultat<strong>en</strong>.<br />
In e-uitvoering volledig emissievrij. Meer informatie: www.cargobull.com/nl
Inhoud<br />
interview<br />
6 Datagedrev<strong>en</strong> logistiek met het oog<br />
op duurzaamheid, daar gelooft<br />
professor Goeder<strong>en</strong>vervoer <strong>en</strong><br />
<strong>Logistiek</strong> van de Technische<br />
Universiteit Eindhov<strong>en</strong> Tom van<br />
Wo<strong>en</strong>sel in. Promov<strong>en</strong>di do<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
project bij Van de Wal in Utrecht.<br />
Aandock<strong>en</strong><br />
10 “Sam<strong>en</strong>werking tuss<strong>en</strong> weg-,<br />
water- <strong>en</strong> spoorvervoer is nodig om<br />
het transport in beweging te<br />
houd<strong>en</strong>”, stelt managing director<br />
Don van Riel bij Trimodal Europe.<br />
Oorspronkelijk wilde hij naar de NS.<br />
Stadslogistiek<br />
14 Twee TNO’ers werk<strong>en</strong> aan<br />
innovatieprogramma Cilolab2 voor<br />
het logistieke landschap van de<br />
toekomst. De logistiek in stedelijke<br />
gebied<strong>en</strong> heeft namelijk te mak<strong>en</strong><br />
met grote uitdaging<strong>en</strong>.<br />
10<br />
20<br />
17 Creër<strong>en</strong> van efficiënte<br />
vervoersstrom<strong>en</strong> voor stadslogistiek,<br />
dat wil Bas Euser van Koninklijke<br />
Euser graag. Hij neemt deel aan<br />
Cilolab2.<br />
18 E<strong>en</strong> cityport ontwikkel<strong>en</strong> aan de rand<br />
van de stad. Lekkerland Nederland<br />
gelooft erin. “In Cilolab2 prober<strong>en</strong> we<br />
met meer partij<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> te werk<strong>en</strong>.”<br />
19 Koninklijke Pot Verhuizing<strong>en</strong> is e<strong>en</strong><br />
fanatieke aanjager van emissievrije<br />
stadslogistiek.<br />
20 Voor vrachtverkeer in de stedelijke<br />
dynamiek ontwikkelde LCB de<br />
Digitale Atlas Leefbare Stad.<br />
22 Dit is hèt mom<strong>en</strong>t, d<strong>en</strong>kt algeme<strong>en</strong><br />
directeur van De Bruyn <strong>Transport</strong><br />
Joeri de Bruyn. Hij bestelde acht<br />
elektrische vrachtwag<strong>en</strong>s.<br />
22<br />
Economie<br />
25 Zuid-Holland heeft het meest<br />
wegvervoer in Nederland. En het is<br />
de <strong>en</strong>ige provincie met nog ruimte<br />
op het elektriciteitsnetwerk. Dat biedt<br />
kans<strong>en</strong>.<br />
26 In 2023 ging de transportsector door<br />
e<strong>en</strong> dal, aldus de ‘Duurzaamheidsrapportage<br />
volg<strong>en</strong>de uitdaging voor<br />
bedrijv<strong>en</strong> in onzeker <strong>2024</strong>’ van ABN<br />
AMRO.<br />
28 ING ondersteunt de ambitie dat alle<br />
nieuwe vrachtwag<strong>en</strong>s vanaf 2040<br />
zonder uitstoot zull<strong>en</strong> rijd<strong>en</strong>, zoals<br />
dat ook in het Klimaatakkoord in<br />
2021 is uitgesprok<strong>en</strong>. De bank biedt<br />
financieringsvorm<strong>en</strong> aan voor<br />
elektrische vrachtwag<strong>en</strong>s.<br />
Arbeidsmarkt<br />
30 Nu vijf g<strong>en</strong>eraties elkaar ontmoet<strong>en</strong><br />
op de werkvloer, is het van belang<br />
dat zij elkaar begrijp<strong>en</strong> <strong>en</strong> goed<br />
sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong>. Mastercoach bij<br />
veranderingsprocess<strong>en</strong> Peter<br />
Goss<strong>en</strong> geeft leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />
handvatt<strong>en</strong> hoe dit aan te pakk<strong>en</strong>.<br />
4 TRANSPORT<br />
& LOGISTIEK
Voorwoord<br />
30<br />
ICT<br />
34 Jong<strong>en</strong>eel <strong>Transport</strong> uit Valk<strong>en</strong>burg<br />
moderniseerde <strong>en</strong> standaardiseerde<br />
de IT-applicaties. Het bedrijf opereert<br />
nu efficiënter <strong>en</strong> bespaart geld.<br />
Duurzaamheid<br />
36 Wanneer is elektrisch rijd<strong>en</strong> haalbaar<br />
voor e<strong>en</strong> transportbedrijf? Bluek<strong>en</strong>s<br />
belicht het van alle kant<strong>en</strong>.<br />
38 Inland Terminal Dev<strong>en</strong>ter zal e<strong>en</strong><br />
belangrijke bijdrage lever<strong>en</strong> aan de<br />
verduurzaming van het<br />
containervervoer in de regio, is de<br />
overtuiging van BCTN, Vos <strong>Transport</strong><br />
Group <strong>en</strong> de geme<strong>en</strong>te Dev<strong>en</strong>ter.<br />
40 Vijf interessante<br />
stimuleringsmaatregel<strong>en</strong> voor<br />
elektrisch goeder<strong>en</strong>vervoer op e<strong>en</strong><br />
rij.<br />
Techniek<br />
41 Volvo introduceert de nieuwe Volvo<br />
FH Aero, e<strong>en</strong> aerodynamische truck<br />
waar het bedrijf buit<strong>en</strong>gewoon trots<br />
op is. En het eerste model ooit dat<br />
met elektrische aandrijving is<br />
ontwikkeld. Tot slot e<strong>en</strong> nieuwe<br />
17-liter motor voor de FH16-truck.<br />
12<br />
38<br />
En verder:<br />
9 Column Cuno Vat over optimisme<br />
12 Bedrijfsreportage over Van ’t Kruis<br />
Bulk Logistics<br />
27 Column Christiaan van Luik: hij heeft<br />
e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>ing over de overheid<br />
Hub 2.0<br />
Sted<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> leefbaar <strong>en</strong> veilig zijn.<br />
Neg<strong>en</strong>ti<strong>en</strong> van h<strong>en</strong>, van Groning<strong>en</strong> tot<br />
Maastricht, hop<strong>en</strong> dat te bereik<strong>en</strong> door op<br />
1 januari volg<strong>en</strong>d jaar e<strong>en</strong> zero-emissie<br />
zone in te stell<strong>en</strong>. Als vervoerders zich daar<br />
vanaf die datum will<strong>en</strong> verton<strong>en</strong>, moet<strong>en</strong><br />
alle nieuwe vrachtwag<strong>en</strong>s <strong>en</strong> bestelwag<strong>en</strong>s<br />
dus emissievrij aangedrev<strong>en</strong> zijn.<br />
De uitvinders van de Digitale Atlas werd<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong>thousiast van deze plann<strong>en</strong>. Zij<br />
combiner<strong>en</strong> informatie van allerlei bronn<strong>en</strong><br />
om ondernemers via de juiste route door<br />
de stad te naviger<strong>en</strong>. Zodat duidelijk is<br />
waar ze met hun dieselvoertuig vanaf<br />
volg<strong>en</strong>d jaar niet meer mog<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>, t<strong>en</strong>zij<br />
ze e<strong>en</strong> boete will<strong>en</strong> risker<strong>en</strong>. Als geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
will<strong>en</strong>, kunn<strong>en</strong> ze h<strong>en</strong> bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> andere<br />
traject<strong>en</strong> wijz<strong>en</strong>, uit de buurt van schol<strong>en</strong>,<br />
kinderdagverblijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> ziek<strong>en</strong>huiz<strong>en</strong><br />
bijvoorbeeld.<br />
In hubs aan de rand van de stad zi<strong>en</strong> veel<br />
partij<strong>en</strong> ook mogelijkhed<strong>en</strong>. Professor Tom<br />
van Wo<strong>en</strong>sel is één van h<strong>en</strong>. Zo heeft de<br />
TU/e de Gre<strong>en</strong> City Distribution in<br />
concessie ontwikkeld, met de<br />
veelzegg<strong>en</strong>de naam Binn<strong>en</strong>stadservice<br />
Nijmeg<strong>en</strong>. Maar wat de huidige stand van<br />
zak<strong>en</strong> in die stad is, weet hij niet. Wie moet<br />
er namelijk voor de hub betal<strong>en</strong>?<br />
Maar Hans Quak <strong>en</strong> Anneke Goudswaard<br />
van TNO zi<strong>en</strong> toch mogelijkhed<strong>en</strong>. Zij<br />
werk<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> hub 2.0: e<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijke<br />
cityport. Bij dit alternatief, Citylab2, gaat het<br />
de bundeling van veel meer activiteit<strong>en</strong>.<br />
D<strong>en</strong>k aan e<strong>en</strong> cateraar die maaltijd<strong>en</strong><br />
bereidt voor andere plekk<strong>en</strong> in de stad, <strong>en</strong><br />
onderwijs- <strong>en</strong> recreatiemogelijkhed<strong>en</strong> onder<br />
hetzelfde dak. Lekkerland <strong>en</strong> Euser hebb<strong>en</strong><br />
zich inmiddels aangeslot<strong>en</strong> bij dit initiatief.<br />
Ideeën zijn er dus g<strong>en</strong>oeg. Maar waar kan<br />
e<strong>en</strong> transportbedrijf mee uit de voet<strong>en</strong>?<br />
Bluek<strong>en</strong>s <strong>en</strong> ING gev<strong>en</strong> comm<strong>en</strong>taar. En<br />
misschi<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> subsidieregeling<strong>en</strong> van<br />
de overheid (pagina 40) het financiële leed<br />
voor de ondernemer e<strong>en</strong> beetje verzacht<strong>en</strong>.<br />
Ingrid Dam<strong>en</strong><br />
Volg ons op transportlogistiek.nl<br />
5
Interview<br />
Tekst Ingrid Dam<strong>en</strong><br />
Professor Goeder<strong>en</strong>vervoer <strong>en</strong> <strong>Logistiek</strong> Tom van Wo<strong>en</strong>sel:<br />
“In vlieg<strong>en</strong>de object<strong>en</strong> voor de last<br />
mile geloof ik persoonlijk niet”<br />
De bus of tram inzett<strong>en</strong> voor<br />
de last mile, dat is e<strong>en</strong> van de<br />
oplossing<strong>en</strong> die hoogleraar<br />
Goeder<strong>en</strong>vervoer <strong>en</strong> <strong>Logistiek</strong><br />
van de Technische Universiteit<br />
Eindhov<strong>en</strong> (TU/e) Tom van<br />
Wo<strong>en</strong>sel vanuit de universiteit<br />
gered<strong>en</strong>eerd, geslaagd vond. Hij<br />
gelooft in datagedrev<strong>en</strong> logistiek<br />
<strong>en</strong> heeft ook hoge verwachting<strong>en</strong><br />
van e<strong>en</strong> project dat <strong>en</strong>kele<br />
promov<strong>en</strong>di draai<strong>en</strong> met Van der<br />
Wal uit Utrecht. Stadslogistiek<br />
krijgt in de toekomst e<strong>en</strong> nieuw<br />
gezicht.<br />
Wat zijn alternatieve manier<strong>en</strong> om<br />
goeder<strong>en</strong> in de last mile te vervoer<strong>en</strong>?<br />
“Je ziet nu e<strong>en</strong> lichte verschuiving naar<br />
vervoer met bakfiets<strong>en</strong>, ev<strong>en</strong>tueel<br />
geëlektrificeerd, <strong>en</strong> zak<strong>en</strong> als golfkarretjes<br />
met laadbak voor in de stad. Dat is e<strong>en</strong><br />
goede ontwikkeling. Je kunt vracht namelijk<br />
ontkoppel<strong>en</strong>: vrachtwag<strong>en</strong>s lat<strong>en</strong> loss<strong>en</strong><br />
in city depots, <strong>en</strong> de lading dan in de stad<br />
verspreid<strong>en</strong> via die vervoermiddel<strong>en</strong>.<br />
In de Ver<strong>en</strong>igde Stat<strong>en</strong> experim<strong>en</strong>ter<strong>en</strong><br />
ze daarnaast met sideway robots ofwel<br />
delivery robots. Dat zijn bakk<strong>en</strong> op zes<br />
wieltjes van naar schatting e<strong>en</strong> meter<br />
hoog, 1,20 lang <strong>en</strong> 80 c<strong>en</strong>timeter breed die<br />
rondrijd<strong>en</strong> aan de rand van de weg over de<br />
stoep<strong>en</strong> op universiteitsterrein<strong>en</strong>, <strong>en</strong> stopp<strong>en</strong><br />
voor auto’s. Op zich werkt dat goed, <strong>en</strong> het<br />
is gemakkelijk te implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>. Het <strong>en</strong>ige<br />
nadeel wat we daar zi<strong>en</strong>, is dat dakloz<strong>en</strong> ze<br />
zo nu <strong>en</strong> dan kapot stamp<strong>en</strong> omdat er vaak<br />
et<strong>en</strong>swar<strong>en</strong> in zitt<strong>en</strong>.<br />
In vlieg<strong>en</strong>de object<strong>en</strong> voor de last mile<br />
geloof ik persoonlijk niet. Die zijn lawaaierig <strong>en</strong><br />
niet erg veilig, daar zal ge<strong>en</strong> maatschappelijk<br />
draagvlak voor kom<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> kun je op<br />
die manier maar weinig gewicht vervoer<strong>en</strong>.<br />
Alle<strong>en</strong> voor afgeleg<strong>en</strong> gebied<strong>en</strong> is lading<br />
afsmijt<strong>en</strong> via e<strong>en</strong> drone misschi<strong>en</strong> wel e<strong>en</strong><br />
optie.<br />
E<strong>en</strong> ander idee is gebruik mak<strong>en</strong> van het<br />
op<strong>en</strong>baar vervoer voor transport. Vanwege<br />
allerlei concessies rijd<strong>en</strong> buss<strong>en</strong>, metro’s of<br />
trein<strong>en</strong> op bepaalde traject<strong>en</strong> bijvoorbeeld<br />
regelmatig, bijvoorbeeld ieder halfuur, soms<br />
bijna of helemaal leeg. Je zou dan aan cargo<br />
hitching kunn<strong>en</strong> do<strong>en</strong>: lading meestur<strong>en</strong><br />
met zo’n vervoermiddel. E<strong>en</strong> idee dat meer<br />
out-of-the-box is. Daar zijn in het verled<strong>en</strong><br />
experim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> mee geweest in Amsterdam<br />
met de cargotram, maar die zijn helaas<br />
gestopt.<br />
Wij als universiteit d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> met<br />
bedrijv<strong>en</strong> mee, <strong>en</strong> vind<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> met<br />
h<strong>en</strong> zak<strong>en</strong> uit. Maar uiteindelijk gaat het<br />
om verandermanagem<strong>en</strong>t. Organisaties<br />
moet<strong>en</strong> vernieuwing<strong>en</strong> namelijk absorber<strong>en</strong>,<br />
gebruik<strong>en</strong>, omzett<strong>en</strong>. En dat valt niet altijd<br />
mee, daarom lat<strong>en</strong> organisaties dat soms<br />
helaas achterwege.<br />
Daarnaast heb je inc<strong>en</strong>tive-oplossing<strong>en</strong>:<br />
dat gaat over de kost<strong>en</strong> <strong>en</strong> de bat<strong>en</strong> van<br />
ideeën. Soms zijn de voordel<strong>en</strong> ook niet<br />
in geld uit te drukk<strong>en</strong>, bijvoorbeeld bij<br />
CO 2<br />
-emissie. Dat kost ondernemers veel<br />
geld, maar de opbr<strong>en</strong>gst<strong>en</strong> zijn voor de<br />
sam<strong>en</strong>leving.<br />
Als universiteit do<strong>en</strong> wij onderzoek.<br />
Wij lat<strong>en</strong> in al onze publicaties zi<strong>en</strong> dat<br />
er alternatieve oplossing<strong>en</strong> zijn die geld<br />
oplever<strong>en</strong>, vaak 10 tot 20% op de marges,<br />
dat is behoorlijk in de sector transport <strong>en</strong><br />
logistiek! Wij simuler<strong>en</strong> <strong>en</strong> rek<strong>en</strong><strong>en</strong> door.<br />
Maar e<strong>en</strong> bedrijf moet die ideeën vervolg<strong>en</strong>s<br />
zelf doorvertal<strong>en</strong>, bijvoorbeeld door nieuwe<br />
software aan te kop<strong>en</strong> <strong>en</strong> in te voer<strong>en</strong>. En dat<br />
gebeurt jammer g<strong>en</strong>oeg niet altijd.<br />
Via het European Supply Chain Forum<br />
(onderdeel van de Technische Universiteit)<br />
zijn wij mom<strong>en</strong>teel bezig bij <strong>Transport</strong>bedrijf<br />
Van der Wal, om te kijk<strong>en</strong> hoe we de<br />
transportplanning <strong>en</strong> -organisatie kunn<strong>en</strong><br />
verbeter<strong>en</strong>. Het doel van dit bijzondere bedrijf<br />
is om kost<strong>en</strong> te reducer<strong>en</strong>, maar vooral om<br />
te zi<strong>en</strong> hoe ze nog meer sustainable kunn<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong>. Van der Wal wil minder diesel gaan<br />
gebruik<strong>en</strong>, minder vrachtwag<strong>en</strong>kilometers<br />
mak<strong>en</strong>, efficiënter rijd<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> andere trailer<br />
et cetera. E<strong>en</strong> aantal promov<strong>en</strong>di gaan nu<br />
software ontwikkel<strong>en</strong> op basis van hun<br />
gegev<strong>en</strong>s om die doel<strong>en</strong> te bereik<strong>en</strong>. De<br />
organisatie gaat die software vervolg<strong>en</strong>s<br />
doorontwikkel<strong>en</strong> om die significante reducties<br />
in real life te gaan behal<strong>en</strong>. Dat is echt<br />
uitzonderlijk! En heel spann<strong>en</strong>d. Dat is e<strong>en</strong><br />
traject van vier, vijf jaar. Zijn droom is namelijk<br />
om in de toekomst emissi<strong>en</strong>eutraal te kunn<strong>en</strong><br />
zijn.”<br />
Wat houdt (horizontale) sam<strong>en</strong>werking<br />
in e<strong>en</strong> Urban Consolidation C<strong>en</strong>tre in?<br />
“Je wilt niet meer met e<strong>en</strong> grote vrachtwag<strong>en</strong><br />
de stad inrijd<strong>en</strong>. In plaats daarvan zet je de<br />
last mile e<strong>en</strong> ander voertuig in. Meestal zie je<br />
dat organisaties hun eig<strong>en</strong> binn<strong>en</strong>stadshubs<br />
hebb<strong>en</strong>, zoals DHL <strong>en</strong> PostNL. Maar<br />
in Nijmeg<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> we de Gre<strong>en</strong> City<br />
Distribution in concessie ontwikkeld:<br />
Binn<strong>en</strong>stadservice Nijmeg<strong>en</strong>. Ook in<br />
Rotterdam <strong>en</strong> Maastricht is iets vergelijkbaars<br />
te vind<strong>en</strong>. Vanuit daar is het de bedoeling om<br />
de binn<strong>en</strong>stad zero-emissie te bevoorrad<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> volle last-mile ritt<strong>en</strong> te rijd<strong>en</strong>.<br />
Maar ik weet niet wat de huidige stand van<br />
zak<strong>en</strong> is in die sted<strong>en</strong> met de hubs. Inmiddels<br />
komt namelijk de vraag naar vor<strong>en</strong>: wie<br />
betaalt voor de hub <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tueel e<strong>en</strong> klein<br />
warehouse ter plekke? Trekt de verlader of de<br />
verkoper zijn portemonnee? Of de retailer?<br />
De businessmodell<strong>en</strong> zijn mom<strong>en</strong>teel niet<br />
altijd ev<strong>en</strong> handig.”<br />
>><br />
6 TRANSPORT<br />
& LOGISTIEK
“Uiteindelijk gaat het om<br />
verandermanagem<strong>en</strong>t”<br />
7
Interview<br />
Is de invoering van elektrische<br />
voertuig<strong>en</strong> e<strong>en</strong> goede oplossing voor<br />
de last mile?<br />
“Elektrisch rijd<strong>en</strong> betek<strong>en</strong>t nogal wat. Je<br />
kunt niet simpelweg overstapp<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong><br />
elektrisch voertuig <strong>en</strong> d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> vanuit de<br />
diesellogica. E<strong>en</strong> paar wek<strong>en</strong> terug b<strong>en</strong> ik<br />
nog gaan kijk<strong>en</strong> in de assemblagehal van<br />
DAF, waar ze zijn begonn<strong>en</strong> met de productie<br />
van elektrische vrachtwag<strong>en</strong>s. Maar de<br />
batterij<strong>en</strong> weg<strong>en</strong> ontzett<strong>en</strong>d veel: zo’n 2.000<br />
tot 2.500 kilo. Om die red<strong>en</strong> kun je minder<br />
vracht me<strong>en</strong>em<strong>en</strong>. En je actieradius is veel<br />
minder dan met e<strong>en</strong> dieselvoertuig. Die is nu<br />
in prinicpe maximum 500 kilometer, t<strong>en</strong>zij je<br />
te mak<strong>en</strong> hebt met lage temperatur<strong>en</strong>: dan<br />
heb je tot 20% capaciteitsverlies. Red je het<br />
daarmee? Als je hogesnelheidslaadpal<strong>en</strong><br />
hebt zou het misschi<strong>en</strong> wel kunn<strong>en</strong>, <strong>en</strong> als<br />
het past binn<strong>en</strong> de rij- <strong>en</strong> rusttijd<strong>en</strong> van de<br />
chauffeurs. Ik d<strong>en</strong>k dat wel dat het mogelijk<br />
zou kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> als de ontwikkeling<strong>en</strong><br />
doorgaan, <strong>en</strong> de actieradius rond de 1.000<br />
kilometer wordt.”<br />
Zull<strong>en</strong> elektrische vrachtwag<strong>en</strong>s<br />
betaalbaar word<strong>en</strong>?<br />
“De batterij maakt die vrachtwag<strong>en</strong>s zo<br />
duur. Maar gelukkig zijn de prijz<strong>en</strong> nu aan<br />
het dal<strong>en</strong>. Het is ook belangrijk om alle<br />
kost<strong>en</strong> van beide voertuig<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> rijtje<br />
te zet<strong>en</strong>. Er zijn veel accijnz<strong>en</strong> op diesel bij<br />
het tank<strong>en</strong> bijvoorbeeld. Daarnaast moet<br />
je allerlei vignett<strong>en</strong> aanschaff<strong>en</strong> als je in<br />
het buit<strong>en</strong>land rijdt met e<strong>en</strong> diesel. Die<br />
kost<strong>en</strong> bespaar je in vele gevall<strong>en</strong> met e<strong>en</strong><br />
elektrische vrachtwag<strong>en</strong>. Dus op d<strong>en</strong> duur<br />
zull<strong>en</strong> de kost<strong>en</strong> dichter bij elkaar kom<strong>en</strong> te<br />
ligg<strong>en</strong> als je alles meetelt. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> heeft de<br />
elektrische vrachtwag<strong>en</strong> nog wel e<strong>en</strong> weg te<br />
gaan. Deze machine is nu naar mijn gevoel<br />
op het niveau van e<strong>en</strong> elektrische auto van<br />
ti<strong>en</strong> jaar terug. Ik verwacht de kom<strong>en</strong>de jar<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> evolutie op dit gebied.”<br />
Wat onderzoek<strong>en</strong> jullie met Artificial<br />
Intellig<strong>en</strong>ce AI voor de last mile?<br />
“Nou, AI is natuurlijk de holy grail!<br />
Het idee is om met behulp van algoritmes<br />
de planning beter te mak<strong>en</strong>. Je<br />
analyseert de gegev<strong>en</strong>s van je huidige<br />
transportbeweging<strong>en</strong> <strong>en</strong> combineert dat met<br />
andere informatie, om te kijk<strong>en</strong> wat je kunt<br />
aanpass<strong>en</strong> aan de planning. Datamining<br />
dus. Dat zijn we ook van plan bij Van der<br />
Wal. Als je weet dat er in e<strong>en</strong> bepaald deel<br />
van e<strong>en</strong> stad bijvoorbeeld op e<strong>en</strong> tijdstip<br />
vertraging<strong>en</strong> zijn, moet je daar dan niet<br />
gaan rijd<strong>en</strong>. Op de ringweg rond Eindhov<strong>en</strong><br />
kun je je tuss<strong>en</strong> 8 <strong>en</strong> 9 uur ‘s ocht<strong>en</strong>ds ook<br />
beter niet verton<strong>en</strong>. Ook als er ongelukk<strong>en</strong><br />
zijn gebeurd of wegwerkzaamhed<strong>en</strong> zijn,<br />
wil je op die plekk<strong>en</strong> niet kom<strong>en</strong>. Zeker<br />
stadsdistributie kun je slimmer plann<strong>en</strong>.<br />
Je kunt bezorgroutes realtime dynamisch<br />
aanpass<strong>en</strong>. Verschill<strong>en</strong>de PhD-stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
verdiep<strong>en</strong> zich hier mom<strong>en</strong>teel in. Het doel is<br />
om kost<strong>en</strong> te verlag<strong>en</strong> <strong>en</strong> zorg<strong>en</strong> voor meer<br />
klanttevred<strong>en</strong>heid.”<br />
Out-of-the-box oplossing<strong>en</strong><br />
Tom van Wo<strong>en</strong>sel is hoogleraar Goeder<strong>en</strong>vervoer <strong>en</strong> <strong>Logistiek</strong> bij de OPACgroep<br />
(Operations, Planning, Accounting and Control) van de afdeling Industrial<br />
Engineering and Innovation Sci<strong>en</strong>ces van de Technische Universiteit Eindhov<strong>en</strong><br />
(TU/e). Hij is ook verbond<strong>en</strong> aan de Antwerp Managem<strong>en</strong>t School <strong>en</strong> TIAS Business<br />
School. De professor maakt als directeur deel uit van het European Supply Chain<br />
Forum (ESCF). Dat is e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>werkingsforum voor het oploss<strong>en</strong> van praktische<br />
<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>schappelijke uitdaging<strong>en</strong> in de toeleveringsket<strong>en</strong>. M<strong>en</strong> maakt gebruik van<br />
technologie <strong>en</strong> stimuleert tal<strong>en</strong>t, innovatief d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> <strong>en</strong> out-of-the-box oplossing<strong>en</strong>.<br />
ESCF biedt bedrijv<strong>en</strong> excell<strong>en</strong>te stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> supply chain professionals van de<br />
TU/e om project<strong>en</strong> uit te voer<strong>en</strong>, innovaties aan te pakk<strong>en</strong> <strong>en</strong> bewustzijn te creër<strong>en</strong><br />
over de wet<strong>en</strong>schappelijke <strong>en</strong> praktische k<strong>en</strong>nis van supply chain.<br />
>><br />
8 TRANSPORT<br />
& LOGISTIEK
Column Cuno Vat<br />
Beeld Christiaan Krouwels<br />
Vol <strong>en</strong>ergie<br />
In deze tijd van het jaar wordt er altijd veel vooruitgekek<strong>en</strong>. Links <strong>en</strong> rechts zie je de lijstjes<br />
met voornem<strong>en</strong>s, voorspelling<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwachting<strong>en</strong>. Daarbij is de toon zorgelijker <strong>en</strong><br />
negatiever dan in voorgaande jar<strong>en</strong>. En gezi<strong>en</strong> alles wat er op geopolitiek gebied gebeurt,<br />
<strong>en</strong> alle mogelijke invloed<strong>en</strong> daarvan op ons lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> op onze welvaart, is die negativiteit ook<br />
wel e<strong>en</strong> beetje begrijpelijk. En het winterweer zorgt bij vel<strong>en</strong> natuurlijk ook niet voor e<strong>en</strong> warm<br />
gevoel.<br />
Ik b<strong>en</strong> niet blind voor de problem<strong>en</strong>, maar het minste wat we kunn<strong>en</strong> do<strong>en</strong>, is onszelf moed<br />
insprek<strong>en</strong> <strong>en</strong> optimistisch <strong>en</strong> vol goede moed aan de slag gaan. Ik zie namelijk allerlei zak<strong>en</strong><br />
t<strong>en</strong> goede verander<strong>en</strong>. Innovaties in onze sector kom<strong>en</strong> echt op stoom, <strong>en</strong> gaan op allerlei<br />
gebied grote impact hebb<strong>en</strong>. Robotisering verandert al de wijze waarop onze goeder<strong>en</strong> in<br />
warehouses opgeslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> behandeld word<strong>en</strong>. Big Data biedt ongek<strong>en</strong>de mogelijkhed<strong>en</strong><br />
voor dashboarding <strong>en</strong> Track and Trace, <strong>en</strong> de explosieve <strong>en</strong>tree van AI heeft nu al invloed<br />
op allerlei beslissing<strong>en</strong> in de ket<strong>en</strong>. Met grote mogelijkhed<strong>en</strong> voor het verduurzam<strong>en</strong> van de<br />
goeder<strong>en</strong>stroom <strong>en</strong> daarmee het verbeter<strong>en</strong> van onze leefomgeving.<br />
Zo b<strong>en</strong> ik tijd<strong>en</strong>s de kerstvakantie uitg<strong>en</strong>odigd door de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> achter MO-EV <strong>en</strong> heb zo e<strong>en</strong><br />
blik kunn<strong>en</strong> werp<strong>en</strong> op de wereld achter de <strong>en</strong>ergietransitie. De elektrificering van het vervoer<br />
gaat onverminderd door. Bij de elektrificering van vervoer loopt de markt voor person<strong>en</strong>auto’s<br />
duidelijk voor <strong>en</strong> biedt zij ondertuss<strong>en</strong> van elektrische sportauto’s tot boodschapp<strong>en</strong>karretjes<br />
op batterij<strong>en</strong> aan. Hier in de Rotterdamse hav<strong>en</strong> is ook de elektrische vrachtwag<strong>en</strong> ge<strong>en</strong><br />
onbek<strong>en</strong>de meer.<br />
Stadsdistributie raakt ons allemaal heel direct <strong>en</strong> op meerdere vlakk<strong>en</strong>. Direct door de levering<br />
van product<strong>en</strong> aan winkels <strong>en</strong> huiz<strong>en</strong>, <strong>en</strong> indirect door zak<strong>en</strong> als vrachtwag<strong>en</strong>s, bestelbusjes<br />
<strong>en</strong> bakfiets<strong>en</strong> in de strat<strong>en</strong>, met de bijbehor<strong>en</strong>de verstopping<strong>en</strong>, geur<strong>en</strong> <strong>en</strong> lawaai als gevolg.<br />
Ik word echt <strong>en</strong>thousiast van prat<strong>en</strong> met gedrev<strong>en</strong> ondernemers over de mogelijkhed<strong>en</strong> die er<br />
in onze dorp<strong>en</strong> <strong>en</strong> sted<strong>en</strong> ligg<strong>en</strong>, <strong>en</strong> de goede kans<strong>en</strong> om heel concreet onze leefomgeving te<br />
verbeter<strong>en</strong>.<br />
Dat soort gesprekk<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> dat ik vol <strong>en</strong>ergie aan het nieuwe jaar begin. Ondanks de<br />
uitdaging<strong>en</strong> die er ook hier zijn, zoals bijvoorbeeld de netcapacititeit, word ik vrolijk van<br />
het ondernemerschap om ons he<strong>en</strong>. Slim combiner<strong>en</strong> van de innovaties zoals hierbov<strong>en</strong><br />
g<strong>en</strong>oemd, leidt er toe dat stadsdistributie er binn<strong>en</strong>kort heel anders uit zal zi<strong>en</strong> dan voorhe<strong>en</strong>.<br />
En dat is waarom ik dit jaar toch optimistisch begin.<br />
Cuno Vat is ceo bij Neele-Vat Logistics<br />
9
Aandock<strong>en</strong><br />
Tekst Anita Hest<strong>en</strong>s<br />
<strong>Transport</strong> & <strong>Logistiek</strong><br />
dockt aan bij:<br />
Wie: Don van Riel (67)<br />
Bedrijf: Trimodal Europe BV<br />
Functie: managing director<br />
“In Nederland zitt<strong>en</strong> we op<br />
‘Zonder transport staat alles stil’ is e<strong>en</strong> bek<strong>en</strong>de slogan. Dat gaat nu niet meer op, volg<strong>en</strong>s Don<br />
van Riel, managing director bij Trimodal Europe in Rotterdam-Hoogvliet. “Door de files is<br />
er sam<strong>en</strong>werking tuss<strong>en</strong> weg-, water- <strong>en</strong> spoorvervoer nodig om het transport in beweging te<br />
houd<strong>en</strong>. Maar in Nederland zitt<strong>en</strong> we op het verkeerde spoor als het over spoorvervoer gaat.”<br />
Hoe b<strong>en</strong>t u in de sector<br />
terechtgekom<strong>en</strong>?<br />
“Mijn vader werkte bij NS. Ik wilde daar<br />
ook naartoe, maar dat is niet gelukt. Ik<br />
heb er wel vakantiebaantjes gehad <strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> stage bij de afdeling bov<strong>en</strong>leiding<br />
in Roos<strong>en</strong>daal gelop<strong>en</strong>. In die periode<br />
vond e<strong>en</strong> treinongeval plaats. E<strong>en</strong> aantal<br />
medeleerling<strong>en</strong> uit andere klass<strong>en</strong> van de<br />
MTS Vlissing<strong>en</strong> zijn daarbij om het lev<strong>en</strong><br />
gekom<strong>en</strong>. Dat heeft e<strong>en</strong> diepe indruk<br />
op mij gemaakt. Misschi<strong>en</strong> komt daar<br />
de drive voor het goeder<strong>en</strong>vervoer per<br />
spoor vandaan, met name als het over<br />
gevaarlijke stoff<strong>en</strong> gaat. In 1982 mocht ik<br />
bij International Ferry Freight (IFF Europe) in<br />
Vlissing<strong>en</strong> spoorexpeditie gaan opzett<strong>en</strong>.<br />
Voor de eerste klant in 1983 heb ik e<strong>en</strong><br />
spoorvrachtbrief mog<strong>en</strong> opmak<strong>en</strong> (to<strong>en</strong> nog<br />
met e<strong>en</strong> typemachine <strong>en</strong> carbonnetjes), <strong>en</strong><br />
nu is deze nog steeds mijn klant.”<br />
Wat vindt u leuk <strong>en</strong> uitdag<strong>en</strong>d aan de<br />
sector?<br />
“<strong>Transport</strong> is nooit saai, uitdaging<strong>en</strong><br />
g<strong>en</strong>oeg. Ik krijg de vrijheid om naast<br />
het manag<strong>en</strong> van het bedrijf, ook vele<br />
bestuursfuncties te mog<strong>en</strong> uitoef<strong>en</strong><strong>en</strong>. Om<br />
aan de transportw<strong>en</strong>s<strong>en</strong> van onze klant<strong>en</strong><br />
te voldo<strong>en</strong>, d<strong>en</strong>kt het Trimodal-team mee<br />
in oplossing<strong>en</strong> <strong>en</strong> werkt het sam<strong>en</strong> met<br />
wegvervoerders, spoorwegmaatschappij<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> de binn<strong>en</strong>vaart.<br />
Sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong> <strong>en</strong> elkaar aanvull<strong>en</strong>,<br />
is ons motto. Is er e<strong>en</strong> spoedvracht, <strong>en</strong><br />
moet het transport via de weg met twee<br />
chauffeurs vanuit Rotterdam in Spanje<br />
word<strong>en</strong> geleverd, dan voldo<strong>en</strong> wij aan de<br />
w<strong>en</strong>s van de klant. Kan het intermodaal, dan<br />
krijgt de verlader nog steeds de vertrouwde<br />
chauffeur aan zijn loods, <strong>en</strong> levert de<br />
vervoerder de container of de trailer bij de<br />
spoorterminal af. Voor de laatste kilometers<br />
in Spanje word<strong>en</strong> dan de goeder<strong>en</strong> in de<br />
container of per de trailer netjes per weg<br />
afgeleverd.<br />
Er zijn overig<strong>en</strong>s ook wegvervoerders<br />
bij Trimodal die als klant boek<strong>en</strong>. Trimodal<br />
is neutraal, we hor<strong>en</strong> bij niemand <strong>en</strong><br />
werk<strong>en</strong> voor iedere<strong>en</strong>. We bied<strong>en</strong> de meest<br />
efficiënte transportoplossing<strong>en</strong> via het spoor,<br />
het water <strong>en</strong> het land.<br />
De uitdaging<strong>en</strong> buit<strong>en</strong> Trimodal zijn<br />
groot. Ik b<strong>en</strong> de Don Quichotte, die<br />
al jar<strong>en</strong> probeert aan te ton<strong>en</strong> via e<strong>en</strong><br />
uitgebreid netwerk dat we in Nederland<br />
op het verkeerde spoor zitt<strong>en</strong> als het<br />
over spoorvervoer gaat. De Nederlandse<br />
overheid <strong>en</strong> ProRail d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> te veel nationaal<br />
<strong>en</strong> do<strong>en</strong> te weinig aan goede internationale<br />
achterlandverbinding<strong>en</strong>. Het zou goed zijn<br />
om bijvoorbeeld de VeZA spoorverbinding<br />
tuss<strong>en</strong> Vlissing<strong>en</strong> <strong>en</strong> Antwerp<strong>en</strong> aan te<br />
legg<strong>en</strong> <strong>en</strong> de IJzer<strong>en</strong> Rijn te heractiver<strong>en</strong>.”<br />
Welke ontwikkeling<strong>en</strong> vindt u<br />
belangrijk?<br />
“Belangrijk is level playing field: behandel<br />
weg-, water- <strong>en</strong> spoorvervoer hetzelfde in<br />
Europa. Als Europa wat wil, doe het dan<br />
ook Europees. We hebb<strong>en</strong> t<strong>en</strong>slotte alle<br />
modaliteit<strong>en</strong> nodig om de transport<strong>en</strong> te<br />
kunn<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> verzorg<strong>en</strong>. LZV (ecocombi)<br />
is prima, maar laat die dan in heel Europa<br />
rijd<strong>en</strong>. Europa is nu niet éénduidig in het<br />
beleid.<br />
Verder is het chauffeurstekort in<br />
Nederland structureel <strong>en</strong> nem<strong>en</strong> de<br />
files toe. De kom<strong>en</strong>de tijd wordt er veel<br />
gewerkt aan de weg. Tunnels, brugg<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
wegdel<strong>en</strong> word<strong>en</strong> afgeslot<strong>en</strong>, waarmee<br />
de bereikbaarheid van bepaalde regio’s<br />
verslechtert. Waarom niet kijk<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong><br />
alternatief? Trimodal biedt de mogelijkheid<br />
met de Maasvlakte-shuttle te rijd<strong>en</strong>. Die<br />
gaat via het spoor van de Maasvlakte naar<br />
de Waalhav<strong>en</strong> <strong>en</strong> vice versa. De trein rijdt<br />
op vaste tijd<strong>en</strong>, via e<strong>en</strong> spoorboekje. De<br />
betrouwbaarheid van op tijd rijd<strong>en</strong> is 99,7%.<br />
Voor de trein hoeft er ge<strong>en</strong> klimaat- of<br />
slottijdtoeslag bij de ECT, Euromax of RWG<br />
te word<strong>en</strong> betaald. Voor de vervoerder zijn<br />
er ge<strong>en</strong> files tuss<strong>en</strong> de B<strong>en</strong>eluxtunnel <strong>en</strong><br />
Maasvlakte, <strong>en</strong> er zijn ge<strong>en</strong> wachttijd<strong>en</strong> op<br />
de deepsea terminals. Bijkom<strong>en</strong>d voordeel<br />
is de optimalisatie van de rij- <strong>en</strong> rusttijd<strong>en</strong><br />
van de chauffeurs als ze gebruik mak<strong>en</strong> van<br />
de Maasvlakte-shuttle.<br />
In die ontwikkeling kijkt Trimodal naar<br />
e<strong>en</strong> verbinding per spoor tuss<strong>en</strong> Rotterdam<br />
<strong>en</strong> Coevord<strong>en</strong> <strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> Rotterdam <strong>en</strong><br />
Antwerp<strong>en</strong>. Het doel is geme<strong>en</strong>schappelijk.<br />
Als Trimodal circa 5% van de (container/<br />
trailer vracht<strong>en</strong> uit de file kan hal<strong>en</strong>, dan rijdt<br />
de rest over de weg door.”<br />
Wat zou u will<strong>en</strong> verander<strong>en</strong> in/aan de<br />
sector <strong>en</strong> waarom?<br />
“Voor het wegvervoer zijn er vele w<strong>en</strong>s<strong>en</strong>.<br />
Zorg in elk geval goed voor de chauffeurs,<br />
<strong>en</strong> voor meer beveiligde parkeerplaats<strong>en</strong>.<br />
10 TRANSPORT<br />
& LOGISTIEK
het verkeerde spoor”<br />
“De Nederlandse overheid<br />
<strong>en</strong> ProRail d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> te veel<br />
nationaal <strong>en</strong> do<strong>en</strong> te weinig<br />
aan goede internationale<br />
achterlandverbinding<strong>en</strong>”<br />
Sam<strong>en</strong>werking is de sleutel tot succes.<br />
Optimaliseer het wegtransport in<br />
sam<strong>en</strong>werking met andere modaliteit<strong>en</strong>.<br />
Waarom kan het wel voor het transport van<br />
goeder<strong>en</strong> naar het Ver<strong>en</strong>igd Koninkrijk?<br />
Vroeger werd<strong>en</strong> de goeder<strong>en</strong> gelad<strong>en</strong> in<br />
Nederland <strong>en</strong> werd<strong>en</strong> ze door e<strong>en</strong> truck <strong>en</strong><br />
chauffeur begeleid tot de eindbestemming.<br />
Teg<strong>en</strong>woordig gaat de trailer of container<br />
vaak onbegeleid naar het Ver<strong>en</strong>igd<br />
Koninkrijk, <strong>en</strong> levert de partner de trailer of<br />
container af. Als dit kan, is het ook mogelijk<br />
met het spoor- of binn<strong>en</strong>vaartvervoer.”<br />
Wat is e<strong>en</strong> hobby of leuke bezigheid<br />
buit<strong>en</strong> het werk?<br />
“Sam<strong>en</strong> met mijn vrouw Carin <strong>en</strong> onze<br />
hond Maika g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> we van het lev<strong>en</strong>.<br />
In woonplaats Burgh-Haamstede aan de<br />
Zeeuwse kust, wandel ik graag met de<br />
hond <strong>en</strong> fiets ik in de natuur, waar de hert<strong>en</strong><br />
in de tuin de roz<strong>en</strong>knopp<strong>en</strong> opet<strong>en</strong> <strong>en</strong> de<br />
zeehond<strong>en</strong> lekker lui op het strand ligg<strong>en</strong>.<br />
In het voor- <strong>en</strong> najaar gaan we graag e<strong>en</strong><br />
weekje met de caravan weg in Nederland<br />
naar… Friesland, Dr<strong>en</strong>the of Limburg <strong>en</strong> in<br />
de zomer naar Frankrijk.<br />
Ik deel ook graag k<strong>en</strong>nis, zoals via<br />
gastcolleges voor schol<strong>en</strong>, K<strong>en</strong>nisc<strong>en</strong>trum<br />
Coevord<strong>en</strong>, STC Rotterdam, maar ook<br />
Ferrmed, EU <strong>en</strong> I&W. En ik laat zi<strong>en</strong> hoe<br />
mooi de Rotterdamse hav<strong>en</strong> is <strong>en</strong> maak de<br />
mogelijkhed<strong>en</strong> van het spoor zichtbaar (ze<br />
noem<strong>en</strong> dat op de zaak de ‘tour d’ amour’).<br />
Als ik tijd kan vind<strong>en</strong>, speel ik op mijn<br />
keyboard. Ik heb ook e<strong>en</strong> modelbaan, maar<br />
die staat vanaf de verhuizing in 2006 in<br />
doz<strong>en</strong> in de garage…”<br />
Door de files is sam<strong>en</strong>werking tuss<strong>en</strong> weg-,<br />
water- <strong>en</strong> spoorvervoer nodig om het transport<br />
in beweging te houd<strong>en</strong>, aldus Don van Riel.<br />
11
Bedrijfsreportage<br />
Tekst <strong>en</strong> beeld Annelies van Stijn<br />
Van ’t Kruis Bulk Logistics neemt H.C. Vink <strong>Transport</strong> over<br />
“Boost voor containervervoer”<br />
<strong>Transport</strong>bedrijf Van ’t Kruis<br />
Bulk Logistics heeft per 1<br />
januari H.C. Vink <strong>Transport</strong> uit<br />
Langerak gekocht. Dat bedrijf<br />
is volg<strong>en</strong>s de directie e<strong>en</strong> mooie<br />
aanvulling op de bestaande<br />
activiteit<strong>en</strong> <strong>en</strong> geeft e<strong>en</strong> boost<br />
aan het containervervoer, e<strong>en</strong><br />
tak van transport waarvoor Van<br />
’t Kruis absoluut kans<strong>en</strong> ziet <strong>en</strong><br />
waarin ze wil invester<strong>en</strong>.<br />
Het typeert de sfeer bij dit familiebedrijf<br />
in Nieuwve<strong>en</strong>. Eig<strong>en</strong>ar<strong>en</strong> Le<strong>en</strong>dert van<br />
’t Kruis (63) <strong>en</strong> zijn zoon L<strong>en</strong>nart del<strong>en</strong> de<br />
kantoorruimte met planner Rudy, boekhouder<br />
Hans <strong>en</strong> Sarina Vink, verantwoordelijk voor<br />
de container- <strong>en</strong> tautlinerdivisie. En zij komt<br />
van H.C. Vink <strong>Transport</strong>.<br />
De naastgeleg<strong>en</strong> directiekamer is leeg <strong>en</strong><br />
verlat<strong>en</strong>. Wel ligg<strong>en</strong> er op het bureau <strong>en</strong>kele<br />
foto’s van de opa van Le<strong>en</strong>dert, die het bedrijf<br />
honderd jaar geled<strong>en</strong> begon. En ook aan de<br />
mur<strong>en</strong> hang<strong>en</strong> afdrukk<strong>en</strong> die herinner<strong>en</strong> aan<br />
vroegere tijd<strong>en</strong>. L<strong>en</strong>nart geamuseerd: “Het<br />
lijkt bijna alsof we meer oude foto’s hebb<strong>en</strong><br />
dan foto’s van nu.” De website laat iets<br />
anders zi<strong>en</strong>.<br />
Toeval<br />
Met L<strong>en</strong>nart, die sam<strong>en</strong> met zijn broer Jeffrey<br />
drie jaar geled<strong>en</strong> de aandel<strong>en</strong> van hun<br />
oom overkocht<strong>en</strong>, zit inmiddels de vierde<br />
g<strong>en</strong>eratie Van ’t Kruis in het gelijknamige<br />
transportbedrijf. Sam<strong>en</strong> met vader Le<strong>en</strong>dert.<br />
“Dat ik erin gerold b<strong>en</strong>, is eig<strong>en</strong>lijk toeval”,<br />
zegt L<strong>en</strong>nart. “Oom Marcel, die sam<strong>en</strong> met<br />
mijn vader eig<strong>en</strong>aar was van het bedrijf,<br />
moest vier jaar geled<strong>en</strong> e<strong>en</strong> stap terug do<strong>en</strong>.<br />
Ik was to<strong>en</strong> net afgestudeerd in economie <strong>en</strong><br />
recht<strong>en</strong>. Ik had heel andere plann<strong>en</strong>, maar<br />
dat was hèt mom<strong>en</strong>t om in te spring<strong>en</strong>.”<br />
Zijn studieachtergrond kwam goed<br />
van pas bij de aankoop van Vink. “Drie jaar<br />
geled<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> mijn broer <strong>en</strong> ik de aandel<strong>en</strong><br />
van mijn oom overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Hij komt nog<br />
wel wekelijk op de koffie.”<br />
Ondanks dat Jeffrey meer dan L<strong>en</strong>nart<br />
e<strong>en</strong> logistiek hart heeft, is hij operationeel<br />
niet actief in het bedrijf. “Hij werkt in de<br />
scheepvaart <strong>en</strong> dat bevalt hem goed.<br />
Aangezi<strong>en</strong> wij hier voldo<strong>en</strong>de mankracht<br />
hebb<strong>en</strong>, kan dat prima.”<br />
Sceptisch<br />
Van ’t Kruis bestaat op 1 mei <strong>2024</strong> precies<br />
honderd jaar. Het bedrijf is vanaf het<br />
begin gespecialiseerd in bulkvervoer. In<br />
de 40 jaar dat vader Le<strong>en</strong>dert er werkt,<br />
groeide het bedrijf uit tot e<strong>en</strong> middelgrote<br />
transportonderneming met 23 vrachtauto’s.<br />
Tot de overname van H.C. Vink <strong>Transport</strong><br />
zette Van ’t Kruis gemiddeld drie auto’s in in<br />
het containervervoer. “We rijd<strong>en</strong> voor diverse<br />
vaste klant<strong>en</strong>, waarvoor ook Vink werkte. Dus<br />
k<strong>en</strong>d<strong>en</strong> we elkaar”, zegt Le<strong>en</strong>dert.<br />
L<strong>en</strong>nart vult aan: “De vader van Sarina,<br />
directeur/eig<strong>en</strong>aar van Vink, overleed in<br />
2017. To<strong>en</strong> heeft haar moeder het bedrijf<br />
sam<strong>en</strong> met Sarina voortgezet. Vorig jaar<br />
ging haar moeder met p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong> <strong>en</strong> moest<br />
er e<strong>en</strong> oplossing kom<strong>en</strong>. Al snel kwam<strong>en</strong><br />
ze bij ons uit. Niet alle<strong>en</strong> omdat ons beider<br />
klant<strong>en</strong> dat graag wild<strong>en</strong>, maar ook omdat<br />
we soortgelijke bedrijv<strong>en</strong> zijn. Familiair, korte<br />
lijntjes <strong>en</strong> met chauffeurs in di<strong>en</strong>st die graag<br />
op zaterdag e<strong>en</strong> bakkie kom<strong>en</strong> do<strong>en</strong>. Dat<br />
wild<strong>en</strong> ze graag zo houd<strong>en</strong>.”<br />
Hij vindt het mooi dat Sarina haar werk<br />
voortzet bij Van ‘t Kruis. “Ze k<strong>en</strong>t de markt<br />
als ge<strong>en</strong> ander, ev<strong>en</strong>als de chauffeurs, de<br />
klant<strong>en</strong> <strong>en</strong> de laad- <strong>en</strong> loslocaties. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong><br />
heeft ze dezelfde m<strong>en</strong>taliteit van hard werk<strong>en</strong>.<br />
We zijn er echt allemaal heel blij mee.”<br />
Voor de chauffeurs was het wel ev<strong>en</strong> w<strong>en</strong>n<strong>en</strong>.<br />
”Ze war<strong>en</strong> in eerste instantie wat sceptisch.<br />
Maar na <strong>en</strong>kele k<strong>en</strong>nismakingsgesprekk<strong>en</strong> is<br />
dat bijgetrokk<strong>en</strong>”, zegt Le<strong>en</strong>dert.<br />
Het <strong>en</strong>ige lastige dat is de afstand<br />
Nieuwve<strong>en</strong>-Langerak. Dat is toch gauw e<strong>en</strong><br />
uur rijd<strong>en</strong>. “Maar net zoals onze chauffeurs<br />
die verder van de zaak won<strong>en</strong>, regel<strong>en</strong> we<br />
voor h<strong>en</strong> dichterbij e<strong>en</strong> standplaats voor de<br />
wag<strong>en</strong>s. En natuurlijk moet<strong>en</strong> we ervoor<br />
zorg<strong>en</strong> dat we goed contact houd<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
elkaar regelmatig zi<strong>en</strong>. We will<strong>en</strong> immers wel<br />
het familiaire gevoel toekomst gev<strong>en</strong>.”<br />
Specialism<strong>en</strong><br />
Het wag<strong>en</strong>park is door de sam<strong>en</strong>voeging<br />
uitgebreid van 23 naar 35 vrachtwag<strong>en</strong>s.<br />
Deze word<strong>en</strong> ingezet in drie takk<strong>en</strong> van<br />
transport. Twaalf vrachtwag<strong>en</strong>s zijn dagelijks<br />
onderweg naar Rotterdam <strong>en</strong> Moerdijk om<br />
daar lege containers op te hal<strong>en</strong> <strong>en</strong> deze<br />
te lat<strong>en</strong> lad<strong>en</strong> bij klant<strong>en</strong> in de B<strong>en</strong>elux,<br />
Duitsland <strong>en</strong> Noord-Frankrijk. De chauffeurs<br />
van Van ’t Kruis br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> de volle containers<br />
vervolg<strong>en</strong>s weer terug naar de hav<strong>en</strong>s, waar<br />
ze per schip veelal naar Noorweg<strong>en</strong> gaan.<br />
Daarnaast word<strong>en</strong> er gemiddeld<br />
twaalf vrachtwag<strong>en</strong>s gebruikt voor het<br />
silotransport van veevoeders, granulat<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
mineral<strong>en</strong>. Deze word<strong>en</strong> vanaf de produc<strong>en</strong>t<br />
uitgered<strong>en</strong> naar productielocaties voor<br />
m<strong>en</strong>gvoeders in ook de B<strong>en</strong>elux, Duitsland<br />
<strong>en</strong> Noord-Frankrijk.<br />
T<strong>en</strong> slotte zijn er circa elf kippers op<br />
de weg om ijzererts naar diverse land<strong>en</strong> te<br />
br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Retourvracht kan van alles zijn,<br />
maar is voornamelijk veevoeders, grind, zand<br />
of glas.<br />
Voorsorter<strong>en</strong><br />
Zoals de meeste (transport)bedrijv<strong>en</strong>,<br />
heeft Van ’t Kruis ook te mak<strong>en</strong> met<br />
personeelstekort <strong>en</strong> elektrificatie. “Gelukkig<br />
12 TRANSPORT<br />
& LOGISTIEK
Familiair, korte lijntjes <strong>en</strong><br />
chauffeurs die graag op zaterdag<br />
e<strong>en</strong> bakkie kom<strong>en</strong> do<strong>en</strong>. Dat<br />
will<strong>en</strong> we graag zo houd<strong>en</strong>”<br />
is het verloop van chauffeurs bij ons niet erg<br />
hoog. Maar we sorter<strong>en</strong> er wel op voor door<br />
te kijk<strong>en</strong> naar hoe we jonger<strong>en</strong> bij ons hun<br />
groot rijbewijs kunn<strong>en</strong> lat<strong>en</strong> hal<strong>en</strong> <strong>en</strong> ze aan<br />
ons te bind<strong>en</strong>”, zegt zoon L<strong>en</strong>nart.<br />
Ook over elektrificatie wordt nagedacht.<br />
“We hebb<strong>en</strong> daar niet direct mee te mak<strong>en</strong>,<br />
omdat we niet in binn<strong>en</strong>sted<strong>en</strong> rijd<strong>en</strong>. Maar<br />
op termijn gaan ding<strong>en</strong> verander<strong>en</strong> <strong>en</strong> daarin<br />
moet<strong>en</strong> we dan mee. We kijk<strong>en</strong> dus wel<br />
hoe het zit met aansluiting<strong>en</strong> voor laadpal<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong>zovoorts. Het is jammer dat je daar niet nu<br />
al iets voor kunt reserver<strong>en</strong>.”<br />
Feest<br />
Nu de overname zo goed als achter de rug<br />
is, heeft L<strong>en</strong>nart tijd om voorbereiding<strong>en</strong> te<br />
treff<strong>en</strong> voor het honderdjarig bestaan van het<br />
bedrijf in mei. “Er komt zeker e<strong>en</strong> feest voor<br />
de chauffeurs, klant<strong>en</strong>, leveranciers <strong>en</strong> de<br />
dorpse geme<strong>en</strong>schap. Binn<strong>en</strong>kort br<strong>en</strong>g<strong>en</strong><br />
we onze plann<strong>en</strong> naar buit<strong>en</strong>.”<br />
Op de vraag of ze het predicaat Koninklijk<br />
hebb<strong>en</strong> aangevraagd, schudd<strong>en</strong> de her<strong>en</strong><br />
lach<strong>en</strong>d hun hoofd. Daar hebb<strong>en</strong> ze duidelijk<br />
niet zo veel mee.<br />
Of L<strong>en</strong>nart, die nu vooral projectmatig<br />
bezig is, fulltime binn<strong>en</strong> het bedrijf aan de slag<br />
zal blijv<strong>en</strong>… Hij vermoedt van niet. “Zeker<br />
omdat mijn vader nog e<strong>en</strong> aantal jar<strong>en</strong> actief<br />
zal blijv<strong>en</strong>, is dat niet nodig. Ik zal meer op<br />
afstand aanwezig zijn <strong>en</strong> ga werk zoek<strong>en</strong><br />
op mijn eig<strong>en</strong> terrein. Mocht mijn vader op<br />
e<strong>en</strong> goed mom<strong>en</strong>t stopp<strong>en</strong>, dan weet ik ook<br />
beter wat het beste bij me past. Maar ik moet<br />
wel zegg<strong>en</strong> dat ik het werk dat ik doe <strong>en</strong> alles<br />
wat er speelt in de sector, leuker vind dan ik<br />
had gedacht.”<br />
Onderwaardering<br />
E<strong>en</strong> van de ding<strong>en</strong> die L<strong>en</strong>nart is opgevall<strong>en</strong>,<br />
is de onderwaardering van chauffeurs. “Het<br />
dicht gooi<strong>en</strong> van toilett<strong>en</strong> voor h<strong>en</strong> in de<br />
coronatijd was het toppunt. Zonder transport<br />
zijn immers wel de schapp<strong>en</strong> leeg. Dat<br />
realiseert vooral mijn g<strong>en</strong>eratie zich niet zo<br />
goed.”<br />
Verder is hem duidelijk geword<strong>en</strong> dat de<br />
tariev<strong>en</strong> in de transportsector het ondergeschov<strong>en</strong><br />
kindje zijn. “Ieder jaar weer is het<br />
vecht<strong>en</strong> om de prijz<strong>en</strong> op peil te houd<strong>en</strong>. Is<br />
de markt goed <strong>en</strong> de vraag naar transport<br />
groot, dan will<strong>en</strong> verladers wel betal<strong>en</strong>. Nu de<br />
markt inzakt, will<strong>en</strong> klant<strong>en</strong> lagere tariev<strong>en</strong>.<br />
Maar de kost<strong>en</strong> voor ons blijv<strong>en</strong> hoog. Wij<br />
gaan dan ook niet onder de prijs rijd<strong>en</strong>. Wat<br />
ons als bedrijf k<strong>en</strong>merkt, is het lever<strong>en</strong> van<br />
kwaliteit. Dat zit ‘m bijvoorbeeld in goedopgeleide<br />
Nederlandse chauffeurs die hun<br />
vak verstaan <strong>en</strong> hun tal<strong>en</strong> sprek<strong>en</strong>. Ook is<br />
betrouwbaarheid belangrijk. Als je dat als<br />
klant vraagt van je vervoerder <strong>en</strong> wij voldo<strong>en</strong><br />
daaraan, dan moet dat ook gewaardeerd<br />
word<strong>en</strong>.”<br />
Vlnr. nieuwbakk<strong>en</strong> collega’s Sarina, Hans, Rudy,<br />
L<strong>en</strong>nart <strong>en</strong> Le<strong>en</strong>dert.<br />
13
Stadslogistiek<br />
Tekst Anita Hest<strong>en</strong>s<br />
Innovatieprogramma TNO voor logistiek landschap van de toekomst<br />
Multifunctionele cityport geeft<br />
stadslogistiek nieuw gezicht<br />
In de stadslogistiek distribuer<strong>en</strong> (bak)fiets<strong>en</strong> de goeder<strong>en</strong><br />
steeds vaker de stad in <strong>en</strong> uit. Ze operer<strong>en</strong> vanaf e<strong>en</strong><br />
multifunctionele ‘campus’. Voor grote volumes blijv<strong>en</strong><br />
vrachtwag<strong>en</strong>s <strong>en</strong> bestelbuss<strong>en</strong> wel nodig. Verder zal de<br />
maximum snelheid in sted<strong>en</strong> op meer plekk<strong>en</strong> naar de 30<br />
kilometer per uur gaan, in navolging van Amsterdam.<br />
Dat is globaal hoe de duurzame stadslogistiek van de<br />
toekomst eruit komt te zi<strong>en</strong>, aldus Anneke Goudswaard<br />
<strong>en</strong> Hans Quak van TNO. Zij pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> duurzaam<br />
logistiek concept Cilolab 2.<br />
14 TRANSPORT<br />
& LOGISTIEK
De TNO’ers werk<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong><br />
innovatieprogramma voor het logistieke<br />
landschap van de toekomst. De logistiek<br />
in stedelijke gebied<strong>en</strong> heeft namelijk te<br />
mak<strong>en</strong> met verschill<strong>en</strong>de grote uitdaging<strong>en</strong>:<br />
de uitstoot van vervuil<strong>en</strong>de emissies moet<br />
omlaag, er is steeds minder ruimte in de<br />
drukke sted<strong>en</strong> voor logistiek, de locaties in<br />
de stad word<strong>en</strong> duurder <strong>en</strong> het tekort aan<br />
logistiek personeel is structureel. En daar<br />
bov<strong>en</strong>op k<strong>en</strong>t de transitie naar elektrisch<br />
vervoer praktische hinderniss<strong>en</strong>.<br />
TNO <strong>en</strong> vastgoedontwikkelaar Intospace<br />
will<strong>en</strong> inzett<strong>en</strong> op de ontwikkeling van<br />
nieuwe duurzame logistieke concept<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> in de sted<strong>en</strong>. Cilolab2 is e<strong>en</strong><br />
stadslogistiek innovatieproject vanuit de<br />
Topsector <strong>Logistiek</strong>, dat het voor vervoerders<br />
(<strong>en</strong> ontvangers <strong>en</strong> verladers) mogelijk<br />
maakt om sted<strong>en</strong> te bevoorrad<strong>en</strong> zonder<br />
emissies, <strong>en</strong> vooral ook om het totaal<br />
aantal voertuigbeweging<strong>en</strong> in sted<strong>en</strong> te<br />
verminder<strong>en</strong>. Bij dit gezam<strong>en</strong>lijk initiatief zijn<br />
Anneke Goudswaard, s<strong>en</strong>ior onderzoeker/<br />
adviseur bij TNO Healthy Living and Work,<br />
<strong>en</strong> Hans Quak, s<strong>en</strong>ior sci<strong>en</strong>tist bij TNO<br />
Sustainable <strong>Transport</strong> and Logistics <strong>en</strong> lector<br />
(professor of applied sci<strong>en</strong>ce) smart cities<br />
and logistics bij BUas (Breda University of<br />
applied sci<strong>en</strong>ces), nauw betrokk<strong>en</strong>.<br />
Bundel<strong>en</strong> van diverse<br />
di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> op e<strong>en</strong><br />
cityport heeft veel<br />
voordel<strong>en</strong><br />
De zero-emissie zones kom<strong>en</strong> eraan. Om de<br />
leefbaarheid <strong>en</strong> het winkel- <strong>en</strong> verblijfsklimaat<br />
in de stad te verbeter<strong>en</strong> <strong>en</strong> de overlast te<br />
beperk<strong>en</strong>, stell<strong>en</strong> 29 geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zo’n zone<br />
in. Dit betek<strong>en</strong>t dat bestel- <strong>en</strong> vrachtauto’s<br />
in de zero-emissie zones vanaf 1 januari<br />
2025 uitstootvrij moet<strong>en</strong> zijn. Voor e<strong>en</strong><br />
aantal voertuigcategorieën is er tot 2030<br />
e<strong>en</strong> overgangsregeling, voor sommige<br />
categorieën geldt er e<strong>en</strong> vrijstelling, <strong>en</strong> ook<br />
kom<strong>en</strong> er ontheffing<strong>en</strong>.<br />
“Bij de <strong>en</strong>ergietransitie kun je als<br />
ondernemer in de stadslogistiek hetzelfde<br />
blijv<strong>en</strong> do<strong>en</strong>, maar dan met elektrische<br />
voertuig<strong>en</strong> <strong>en</strong> eig<strong>en</strong> laadinfrastructuur. Maar<br />
het is voor ondernemers heel ingewikkeld om<br />
de sted<strong>en</strong> elektrisch te gaan bevoorrad<strong>en</strong>”,<br />
geeft Quak aan. “Het is duur, de subsidie<br />
is niet eerlijk verdeeld <strong>en</strong> grootverbruikers<br />
betal<strong>en</strong> e<strong>en</strong> ander tarief voor elektriciteit.<br />
Het is daarom heel zinvol om na te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong><br />
over toekomstbest<strong>en</strong>dige oplossing<strong>en</strong> die<br />
goedkoper uitpakk<strong>en</strong>, zorg<strong>en</strong> voor minder<br />
voertuig<strong>en</strong> <strong>en</strong> minder ruimte innem<strong>en</strong>, <strong>en</strong>kel<br />
alle<strong>en</strong> voor de logistiek. Natuurlijk moet<strong>en</strong><br />
zero-emissie vrachtwag<strong>en</strong>s de stad in blijv<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>, maar het moet daarnaast<br />
ook slimmer kunn<strong>en</strong> door de logistiek in de<br />
sted<strong>en</strong> anders te organiser<strong>en</strong>, bijvoorbeeld<br />
op e<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijke cityport. Anders loopt<br />
de logistiek in de sted<strong>en</strong> vast.”<br />
Verschill<strong>en</strong>de soort<strong>en</strong> hubs<br />
In het eerdere innovatieprogramma, Cilolab<br />
deel 1, richtte TNO zich op het onderzoek<strong>en</strong><br />
van verschill<strong>en</strong>de logistieke oplossing<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
di<strong>en</strong>st<strong>en</strong>. M<strong>en</strong> keek onder meer naar de<br />
ontkoppeling tuss<strong>en</strong> het vervoer naar (of van)<br />
<strong>en</strong> het transport in de sted<strong>en</strong>. Het doel was<br />
om zo zowel het transport buit<strong>en</strong> als binn<strong>en</strong><br />
de stad optimaal te kunn<strong>en</strong> organiser<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> knip legg<strong>en</strong><br />
Het losmak<strong>en</strong> ervan gaat niet vanzelf <strong>en</strong> de<br />
logistiek is nu vaak anders georganiseerd.<br />
Om die red<strong>en</strong> is het nodig om e<strong>en</strong> locatie<br />
te hebb<strong>en</strong> waar er e<strong>en</strong> knip wordt gelegd<br />
tuss<strong>en</strong> buit<strong>en</strong>- <strong>en</strong> binn<strong>en</strong>stedelijke logistiek.<br />
Zo kunn<strong>en</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> word<strong>en</strong> ontwikkeld<br />
speciaal voor in de stad: ‘hubs’.<br />
Er zijn verschill<strong>en</strong>de soort<strong>en</strong> hubs:<br />
regionale hubs in sam<strong>en</strong>werkingsverband,<br />
regionale hubs in geslot<strong>en</strong> netwerk, hubs aan<br />
de rand van de stad, ontkoppelpunt<strong>en</strong>, hubs<br />
gericht op e<strong>en</strong> specifieke locatie of logistieke<br />
stroom, microhubs binn<strong>en</strong> sted<strong>en</strong>, mobiele<br />
hubs <strong>en</strong> buurthubs/afhaalpunt<strong>en</strong> <strong>en</strong> lockers.<br />
Binn<strong>en</strong> bestaande logistieke netwerk<strong>en</strong> zijn<br />
er al veel van die oplossing<strong>en</strong>, daarom is het<br />
belangrijk dat m<strong>en</strong> bij het ontwikkel<strong>en</strong> van<br />
nieuwe locaties kijkt naar welke meerwaarde<br />
dit gaat bied<strong>en</strong> voor mogelijke klant<strong>en</strong>.<br />
CILOLAB2 legt niet alle<strong>en</strong> de aandacht<br />
op emissieloos rijd<strong>en</strong>, maar ook op andere<br />
aspect<strong>en</strong> van duurzame logistiek. Dat<br />
zijn beschikbare ruimte (rond de stad),<br />
beschikbare laadinfrastructuur, blijv<strong>en</strong>de<br />
“De subsidie is niet<br />
eerlijk verdeeld <strong>en</strong><br />
grootverbruikers betal<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> ander tarief”<br />
krapte op de arbeidsmarkt, het bied<strong>en</strong> van<br />
e<strong>en</strong> aantrekkelijke <strong>en</strong> leerrijke werkomgeving,<br />
bijdrag<strong>en</strong> aan minder verkeer in sted<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
verkeersveiligheid.<br />
Hub met meerwaarde<br />
Naast de eerder g<strong>en</strong>oemde oplossing<strong>en</strong><br />
ontwikkel<strong>en</strong> de TNO’ers nu e<strong>en</strong> innovatief<br />
cityport-concept. Daarin br<strong>en</strong>g<strong>en</strong><br />
logistieke partij<strong>en</strong>, sam<strong>en</strong> met overhed<strong>en</strong>,<br />
k<strong>en</strong>nisinstelling<strong>en</strong> <strong>en</strong> bedrijv<strong>en</strong> uit andere<br />
sector<strong>en</strong>, diverse di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> tot lev<strong>en</strong>.<br />
De uitdaging<strong>en</strong> rond duurzame<br />
stadslogistiek moet<strong>en</strong> namelijk in sam<strong>en</strong>hang<br />
<strong>en</strong> met andere partij<strong>en</strong> word<strong>en</strong> opgepakt,<br />
vind<strong>en</strong> beid<strong>en</strong>. “Wij d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> dat het goed is<br />
om, vóórdat er vastgoed is, na te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong><br />
over de ontwikkeling van die activiteit<strong>en</strong><br />
op e<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijke cityport. Met méér<br />
waarde dan alle<strong>en</strong> dat daar doz<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
geschov<strong>en</strong> om het heel simpel te zegg<strong>en</strong>.<br />
Dus ge<strong>en</strong> ouderwetse overslaghub, maar één<br />
met meerwaarde voor logistieke bedrijv<strong>en</strong>,<br />
maar ook voor de inwoners van de stad. Dat<br />
is onze ambitie.”<br />
Zij onderzoek<strong>en</strong> wat zo’n multifunctionele<br />
campus met e<strong>en</strong> grote diversiteit aan<br />
activiteit<strong>en</strong> kan oplever<strong>en</strong>. “Daarbij gaat<br />
het om meer dan transport alle<strong>en</strong>. Als<br />
er bijvoorbeeld ook e<strong>en</strong> cateraar is, kan<br />
die de maaltijdvoorbereiding c<strong>en</strong>traal<br />
do<strong>en</strong> op zo’n campus in plaats van op<br />
verschill<strong>en</strong>de locaties in de stad. Dit kan dan<br />
word<strong>en</strong> gecombineerd met onderwijs- <strong>en</strong><br />
recreatievoorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> voor de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
die er werk<strong>en</strong>. Op zo’n campus is het<br />
bijvoorbeeld ook mogelijk dat meerdere<br />
partij<strong>en</strong> hun eig<strong>en</strong> primaire process<strong>en</strong><br />
organiser<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dan sam<strong>en</strong> transport<strong>en</strong><br />
plann<strong>en</strong> <strong>en</strong> gebruik mak<strong>en</strong> van gezam<strong>en</strong>lijke<br />
<strong>en</strong>ergievoorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>”, somt hij <strong>en</strong>kele<br />
voordel<strong>en</strong> op van zo’n cityport.<br />
>><br />
Hans Quak: “<strong>Logistiek</strong> in de sted<strong>en</strong> kan slimmer<br />
word<strong>en</strong> georganiseerd, bijvoorbeeld op e<strong>en</strong><br />
gezam<strong>en</strong>lijke cityport.”<br />
15
Stadslogistiek<br />
Ook op gebied van medewerkers is zo’n<br />
cityport e<strong>en</strong> voordeel. Goudswaard licht dit<br />
toe vanuit haar specialisme: “Bedrijv<strong>en</strong> in<br />
de logistiek hebb<strong>en</strong> last van e<strong>en</strong> tekort aan<br />
personeel, of e<strong>en</strong> hoog verloop. Zo’n campus<br />
biedt innovatieve oplossing<strong>en</strong> voor dit<br />
probleem, <strong>en</strong> aantrekkelijke ontwikkel(loop)<br />
ban<strong>en</strong>. Waarom zou je niet sam<strong>en</strong> met het<br />
beroepsonderwijs kijk<strong>en</strong> of m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> anders<br />
kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> ingezet? Wij onderzoek<strong>en</strong> of<br />
er op zo’n campus shared services kunn<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> ontwikkeld. Daarbij combiner<strong>en</strong><br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> diverse tak<strong>en</strong> <strong>en</strong> functies, <strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />
ze doorgroei<strong>en</strong> in de skills die bij hun mogelijkhed<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> behoeftes pass<strong>en</strong>.”<br />
Files oploss<strong>en</strong><br />
Het is de bedoeling dat op zo’n campus<br />
niet alle<strong>en</strong> goeder<strong>en</strong>, maar ook arbeid wordt<br />
gebundeld. “Op bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> merk<strong>en</strong> we<br />
dat sted<strong>en</strong> <strong>en</strong> vervoersbedrijv<strong>en</strong> hierin zeer<br />
geïnteresseerd zijn. Zij zi<strong>en</strong> de toegevoegde<br />
waarde om m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> uit de regio slim op<br />
te leid<strong>en</strong> <strong>en</strong> te behoud<strong>en</strong>. Dit kan ook e<strong>en</strong><br />
bijdrage lever<strong>en</strong> aan het oploss<strong>en</strong> van de<br />
files”, d<strong>en</strong>kt zij.<br />
In de bouwsector heeft Goudswaard<br />
ervaring met het aanpakk<strong>en</strong> van<br />
arbeidsvraagstukk<strong>en</strong> in sam<strong>en</strong>werking<br />
met bedrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> onderwijsinstelling<strong>en</strong>.<br />
”Sam<strong>en</strong> met verschill<strong>en</strong>de regionale bouw-<br />
innovatiehubs zoek<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>de partners<br />
in de ket<strong>en</strong> naar oplossing<strong>en</strong>, waarbij werk<strong>en</strong>,<br />
ler<strong>en</strong> <strong>en</strong> innover<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gebundeld. Door<br />
deze wereld<strong>en</strong> te verbind<strong>en</strong>, kun je sleutel<strong>en</strong><br />
aan innovaties in de werkprocess<strong>en</strong>, werk<strong>en</strong><br />
aan het slimmer inzett<strong>en</strong> van personeel én<br />
aan het ontwikkel<strong>en</strong> van de juiste skills.”<br />
Ander personeel<br />
De factor arbeid in de stadslogistiek zie<br />
je nu al verander<strong>en</strong>. “We verwacht<strong>en</strong> dat,<br />
in navolging van Amsterdam, waar de<br />
maximumsnelheid 30 kilometer per uur<br />
“E<strong>en</strong> fiets in de stad<br />
is ongeveer net zo<br />
snel als e<strong>en</strong> bestel- of<br />
vrachtauto”<br />
is, andere grote sted<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>. De<br />
snelheid gaat omlaag.”<br />
Voor grote volumes blijv<strong>en</strong><br />
vrachtwag<strong>en</strong>s <strong>en</strong> bestelbuss<strong>en</strong> nodig.<br />
“Maar de stadslogistiek zal vaker kiez<strong>en</strong><br />
voor de inzet van fiets<strong>en</strong> <strong>en</strong> bakfiets<strong>en</strong>. Bij<br />
thuisbezorging<strong>en</strong> in de sted<strong>en</strong> is dat nu al<br />
zichtbaar. En e<strong>en</strong> fiets in de stad is ongeveer<br />
net zo snel als e<strong>en</strong> bestel- of vrachtauto,<br />
ook al kan e<strong>en</strong> stal<strong>en</strong> ros niet elke lading<br />
vervoer<strong>en</strong>. Meer persoonlijke belevering<strong>en</strong><br />
zull<strong>en</strong> vaker via e<strong>en</strong> fietskoerier gaan <strong>en</strong><br />
die zull<strong>en</strong> er dus meer kom<strong>en</strong>. Daarmee<br />
verschijnt er ook ander personeel, met<br />
andere skills. Hoe het last-mile vervoer er<br />
over 20 jaar precies uitziet, wet<strong>en</strong> we niet,<br />
omdat we ge<strong>en</strong> glaz<strong>en</strong> bol hebb<strong>en</strong>. Maar in<br />
ieder geval wel heel anders.”<br />
Anneke Goudswaard: “Zo’n campus<br />
biedt innovatieve oplossing<strong>en</strong> voor het<br />
personeelsprobleem.”<br />
>><br />
16 TRANSPORT<br />
& LOGISTIEK
Stadslogistiek<br />
Tekst Anita Hest<strong>en</strong>s<br />
Bas Euser over deelname aan Cilolab2:<br />
“Vervoerstrom<strong>en</strong> bij elkaar<br />
zi<strong>en</strong> te krijg<strong>en</strong>”<br />
Het ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> opzett<strong>en</strong><br />
van e<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijke cityport<br />
ziet Bas Euser, directeur <strong>en</strong><br />
eig<strong>en</strong>aar van Koninklijke Euser<br />
in Bar<strong>en</strong>drecht, helemaal zitt<strong>en</strong>.<br />
Hij is één van de deelnem<strong>en</strong>de<br />
vervoerders aan Cilolab2, die<br />
zich inzett<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> andere<br />
opzet van de stadslogistiek.<br />
Want één ding is zeker: de<br />
logistieke modell<strong>en</strong> voor de<br />
bevoorrading van binn<strong>en</strong>sted<strong>en</strong><br />
gaan verander<strong>en</strong>.<br />
Koninklijke Euser, actief in onder meer<br />
food retail <strong>en</strong> foodservice, doet veel aan<br />
last-mile distributie in Zuidwest-Nederland.<br />
“Ongeveer de helft van al onze transport<strong>en</strong><br />
vindt plaats in de sted<strong>en</strong>. Vooral geconditioneerd<br />
transport van verse product<strong>en</strong>, in<br />
kleinere z<strong>en</strong>ding<strong>en</strong> <strong>en</strong> met laadklep.”<br />
Dark-kitch<strong>en</strong>s<br />
De organisatie bereidt zich overig<strong>en</strong>s niet<br />
alle<strong>en</strong> voor op de komst van de zero-emissie<br />
zones. “We kijk<strong>en</strong> bij Cilolab2 ook naar de<br />
toekomst van vers-logistiek in binn<strong>en</strong>sted<strong>en</strong>.<br />
Wat wordt er van ons gevraagd bij het<br />
ontstaan van bijvoorbeeld ‘dark-kitch<strong>en</strong>s’<br />
(c<strong>en</strong>trale keuk<strong>en</strong>s aan de rand van de sted<strong>en</strong>)<br />
als de horeca besluit om maaltijd<strong>en</strong> niet meer<br />
in hun eig<strong>en</strong> keuk<strong>en</strong> te bereid<strong>en</strong>?” zegt Euser.<br />
Ruimtegebrek <strong>en</strong> personeelsbeschikbaarheid<br />
gaan e<strong>en</strong> grote rol spel<strong>en</strong>.<br />
“Nad<strong>en</strong>k<strong>en</strong> <strong>en</strong> ontwikkel<strong>en</strong> do<strong>en</strong> we met<br />
alle partij<strong>en</strong> in Cilolab2, waar onder meer<br />
de vier grote geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, verladers <strong>en</strong><br />
opdrachtgevers aan deelnem<strong>en</strong>. Die partij<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong> we nodig om de logistiek in de sted<strong>en</strong><br />
slim te organiser<strong>en</strong>. Het gezam<strong>en</strong>lijk optrekk<strong>en</strong><br />
daarbij is noodzakelijk.” Welke sted<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
cityport krijg<strong>en</strong>, is nog niet duidelijk.<br />
De belangrijkste red<strong>en</strong> voor Euser om<br />
mee te do<strong>en</strong> aan Cilolab2 is het creër<strong>en</strong><br />
van efficiënte vervoersstrom<strong>en</strong>. “Voor e<strong>en</strong><br />
leefbare binn<strong>en</strong>stad moet<strong>en</strong> we het aantal<br />
vervoersbeweging<strong>en</strong> terugbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
alle<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> zero-emissie voertuig rijd<strong>en</strong>.<br />
Last-mile stadsdistributie wordt nog meer<br />
e<strong>en</strong> specialisme. We ontkom<strong>en</strong> er niet aan<br />
om strom<strong>en</strong> te gaan bundel<strong>en</strong>. Dit vraagt<br />
om ket<strong>en</strong>sam<strong>en</strong>werking, maar ook om e<strong>en</strong><br />
visie. Daarom werk<strong>en</strong> we met Cilolab2 aan<br />
concept<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> pilot om hier richting aan<br />
te gev<strong>en</strong>.”<br />
Strom<strong>en</strong> bundel<strong>en</strong> is niet nieuw. “Daar<br />
hebb<strong>en</strong> we in het verled<strong>en</strong> in Rotterdam al<br />
ervaring mee opgedaan. Draagvlak bij de<br />
partij<strong>en</strong> blijft hierbij de grote uitdaging. Ook bij<br />
de toekomstige pilot zal dit e<strong>en</strong> rol spel<strong>en</strong>. De<br />
waarde die gecreëerd wordt met bundeling<br />
van goeder<strong>en</strong>, zal zichzelf moet<strong>en</strong> verkop<strong>en</strong>.<br />
Partij<strong>en</strong> gaan de noodzaak echt voel<strong>en</strong> de<br />
kom<strong>en</strong>de jar<strong>en</strong>. Door to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de congestie<br />
in binn<strong>en</strong>sted<strong>en</strong>, zero-emissie norm<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
gebrek aan ruimte <strong>en</strong> personeel.”<br />
Elektrisch transport<br />
Om vanaf 2025 de zero-emissie zones in<br />
te mog<strong>en</strong> rijd<strong>en</strong>, heeft Euser vorig jaar al<br />
geïnvesteerd in ti<strong>en</strong> elektrische vrachtwag<strong>en</strong>s<br />
<strong>en</strong> daar kom<strong>en</strong> er dit jaar nog e<strong>en</strong>s ti<strong>en</strong> bij.<br />
“De beperkte actieradius is voor ons ge<strong>en</strong><br />
probleem, omdat we rijd<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> Zuidwest-<br />
Nederland. De vrachtwag<strong>en</strong>s zijn uitgerust<br />
met verschill<strong>en</strong>de compartim<strong>en</strong>t<strong>en</strong> voor het<br />
geconditioneerd vervoer van versproduct<strong>en</strong>.<br />
Ook de koeling draait op de batterij<strong>en</strong>.<br />
Met deze beperkte aantal elektrische<br />
vrachtwag<strong>en</strong>s redd<strong>en</strong> wij het met onze<br />
netaansluiting.”<br />
Data del<strong>en</strong><br />
“We gaan zi<strong>en</strong> dat bij het invoer<strong>en</strong> van nieuwe<br />
logistieke concept<strong>en</strong> het del<strong>en</strong> <strong>en</strong> uitwissel<strong>en</strong><br />
van logistieke data e<strong>en</strong> absolute noodzaak<br />
wordt. D<strong>en</strong>k bijvoorbeeld aan gegev<strong>en</strong>s voor<br />
aflever-instructies, temperatuurregistratie door<br />
de hele ket<strong>en</strong> he<strong>en</strong> <strong>en</strong> het uitwissel<strong>en</strong> van<br />
emballage met statiegeld. Dit digitale platform<br />
is e<strong>en</strong> belangrijke voorwaarde voor het slag<strong>en</strong><br />
van deze sam<strong>en</strong>werking in de ket<strong>en</strong>. Met<br />
name om die effici<strong>en</strong>cy te bereik<strong>en</strong>.”<br />
Bas Euser: “Ons doel met Cilolab is het<br />
verminder<strong>en</strong> van het aantal voertuig<strong>en</strong> in de<br />
sted<strong>en</strong>.”<br />
17
Stadslogistiek<br />
Tekst Anita Hest<strong>en</strong>s Beeld Marcel J. de Jong<br />
Marcel de Man van Lekkerland Nederland over Cilolab2:<br />
“Meer sam<strong>en</strong>werking is<br />
onvermijdelijk”<br />
Om steeds duurzamer<br />
te lever<strong>en</strong>, onderzoekt<br />
Lekkerland Nederland nieuwe<br />
mogelijkhed<strong>en</strong>. De logistiek<br />
di<strong>en</strong>stverl<strong>en</strong>er uit Son ziet de<br />
deelname aan innovatieproject<br />
Cilolab2 als e<strong>en</strong> manier om<br />
gezam<strong>en</strong>lijk nieuwe logistieke<br />
concept<strong>en</strong> te ontwikkel<strong>en</strong>,<br />
zoals de cityport aan de rand<br />
van de stad. “Sam<strong>en</strong>werking<br />
met andere partij<strong>en</strong> is daarbij<br />
onvermijdelijk”, aldus Marcel<br />
de Man, transport developm<strong>en</strong>t<br />
manager bij Lekkerland.<br />
De Man ziet vooral de geconditioneerde<br />
binn<strong>en</strong>stedelijke levering<strong>en</strong> als e<strong>en</strong><br />
uitdaging. Het bedrijf levert veel - eig<strong>en</strong> -<br />
retailproduct<strong>en</strong> in c<strong>en</strong>tra van sted<strong>en</strong> in heel<br />
Nederland, <strong>en</strong> gebruikt het eig<strong>en</strong> wag<strong>en</strong>park<br />
daarvoor. ”Wij will<strong>en</strong> daar zo efficiënt mogelijk<br />
belever<strong>en</strong>, maar de c<strong>en</strong>tra slibb<strong>en</strong> steeds<br />
meer dicht. We kunn<strong>en</strong> niet alles in eig<strong>en</strong><br />
hand houd<strong>en</strong>. Er moet dus e<strong>en</strong> omslag<br />
kom<strong>en</strong>. Met de groep in Cilolab2 prober<strong>en</strong><br />
we met meer partij<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> te werk<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> e<strong>en</strong> netwerk voor de stadslogistiek te<br />
ontwikkel<strong>en</strong>.”<br />
Efficiëntere levering<br />
Nu komt het volg<strong>en</strong>s De Man voor dat om<br />
neg<strong>en</strong> uur e<strong>en</strong> lading gebracht moet word<strong>en</strong><br />
bij e<strong>en</strong> winkel, <strong>en</strong> twee uur later, op basis van<br />
de afgesprok<strong>en</strong> levertijd-v<strong>en</strong>sters, in dezelfde<br />
straat of hetzelfde gebied e<strong>en</strong> andere vracht.<br />
“We mak<strong>en</strong> dit steeds vaker bespreekbaar <strong>en</strong><br />
merk<strong>en</strong> dat winkeliers daar voor op<strong>en</strong> staan.”<br />
Ook krijg<strong>en</strong> klant<strong>en</strong> vaak vijf keer in de<br />
week e<strong>en</strong> bestelling. “Mooier zou zijn als zij<br />
met ons meed<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> efficiëntere<br />
levering van bijvoorbeeld twee keer per week.<br />
Dat scheelt h<strong>en</strong> ook tijd.”<br />
Gebiedsmakelaar<br />
In de geme<strong>en</strong>te Utrecht gaat e<strong>en</strong><br />
gebiedsmakelaar op pad om winkeliers<br />
in de binn<strong>en</strong>stad te interview<strong>en</strong>. Dit om te<br />
inv<strong>en</strong>tariser<strong>en</strong> van wie zij wanneer welke<br />
product<strong>en</strong> geleverd krijg<strong>en</strong>. “Zij word<strong>en</strong><br />
zich er dan bewust van dat de bestelling<strong>en</strong><br />
efficiënter <strong>en</strong> slimmer kunn<strong>en</strong>. Levering<strong>en</strong> van<br />
product<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> dan meer gecombineerd<br />
word<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> netwerk, waarin meer partij<strong>en</strong><br />
sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong> om bijvoorbeeld ook artikel<strong>en</strong><br />
van de slager te bezorg<strong>en</strong>. Verse product<strong>en</strong><br />
zijn wel e<strong>en</strong> grotere uitdaging. Die zijn moeilijk<br />
over te slaan op e<strong>en</strong> hub, in teg<strong>en</strong>stelling tot<br />
pakketjes.”<br />
Ruimere v<strong>en</strong>stertijd<strong>en</strong><br />
In de cityport zou sam<strong>en</strong>werking met andere<br />
partij<strong>en</strong> dan alle<strong>en</strong> logistiek ook e<strong>en</strong> voordeel<br />
kunn<strong>en</strong> zijn. “De logistieke activiteit<strong>en</strong> in<br />
zo’n cityport vind<strong>en</strong> vooral in de ocht<strong>en</strong>d<br />
<strong>en</strong> de avond plaats. In de middag kunn<strong>en</strong><br />
daar ook andere ding<strong>en</strong> gebeur<strong>en</strong>, zoals de<br />
assemblage van fiets<strong>en</strong> of het klaarmak<strong>en</strong><br />
van maaltijd<strong>en</strong> voor de catering. Ook is het<br />
e<strong>en</strong> idee dat, vanwege het chauffeurstekort,<br />
de logistieke activiteit<strong>en</strong> wat meer naar de<br />
middag verschuiv<strong>en</strong>, temeer dat voor zeroemissie<br />
voertuig<strong>en</strong> ruimere v<strong>en</strong>stertijd<strong>en</strong><br />
geld<strong>en</strong>.”<br />
Lekkerland gaat daar vanaf maart<br />
ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s van profiter<strong>en</strong>. “Dan wordt<br />
onze nieuwe elektrische Scania geleverd.<br />
Wij hebb<strong>en</strong> hiernaast ook e<strong>en</strong> Mercedes<br />
e-Actros aangeschaft.” Waar het bedrijf<br />
met de Mercedes met name de actieradius<br />
wil test<strong>en</strong>, gaat het met de e-Scania de<br />
inzetbaarheid qua laadvermog<strong>en</strong> uitprober<strong>en</strong>.<br />
“Ze word<strong>en</strong> met name gebruikt in de zeroemissie<br />
zones rond Waddinxve<strong>en</strong>.”<br />
Later dit jaar krijgt Lekkerland e<strong>en</strong><br />
elektrische Iveco Daily geleverd. “Bij ons<br />
nieuwe distributiec<strong>en</strong>trum in Waddinxve<strong>en</strong>,<br />
dat in september klaar moet zijn, wordt<br />
daarom straks e<strong>en</strong> hypermoderne<br />
laadvoorzi<strong>en</strong>ing gebouwd, die in de toekomst<br />
modulair uit te breid<strong>en</strong> is. Nu is die goed voor<br />
ti<strong>en</strong> vrachtwag<strong>en</strong>s.”<br />
Koning Willem-Alexander kreeg in januari<br />
e<strong>en</strong> preview van Lekkerlands splinternieuwe<br />
e-Scania.<br />
18 TRANSPORT<br />
& LOGISTIEK
Stadslogistiek<br />
Tekst Anita Hest<strong>en</strong>s<br />
Verrhuisbedrijf met e<strong>en</strong> duurzame visie<br />
”Doelpal<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s de wedstrijd<br />
ine<strong>en</strong>s verzet”<br />
Koninklijke Pot Verhuizing<strong>en</strong><br />
uit Amersfoort nam onlangs<br />
de eerste 100% elektrisch<br />
aangedrev<strong>en</strong> BYD 7,5<br />
tons bakwag<strong>en</strong> in gebruik.<br />
Mark Pot is als directeurgrootaandeelhouder<br />
e<strong>en</strong><br />
aanjager van emissievrije<br />
stadslogistiek. Hij legt uit<br />
waarom.<br />
Als familiebedrijf met e<strong>en</strong> historie die<br />
119 jaar teruggaat, zit het in het DNA<br />
ingebakk<strong>en</strong> om de wereld waar mogelijk e<strong>en</strong><br />
stukje beter achter te lat<strong>en</strong>. “Om die red<strong>en</strong> is<br />
duurzaamheid heel bewust e<strong>en</strong> onlosmakelijk<br />
onderdeel van de kwaliteit die we will<strong>en</strong><br />
lever<strong>en</strong>, in alles wat we do<strong>en</strong>. Onze ambitie<br />
is om fossiele brandstoff<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> vier jaar<br />
volledig uit te bann<strong>en</strong> in onze bedrijfsvoering.”<br />
Als ondernemer in de logistiek vraagt<br />
dat om zorgvuldig afgewog<strong>en</strong> lange-termijn<br />
keuzes. “De aanschaf van de BYD ETM6<br />
bakwag<strong>en</strong> was zo’n afgewog<strong>en</strong> keuze.<br />
Met e<strong>en</strong> laadvermog<strong>en</strong> van 30 kuub, zit<br />
deze bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> precies in het midd<strong>en</strong> van<br />
andere voertuig<strong>en</strong> die we hebb<strong>en</strong> rijd<strong>en</strong>,<br />
met e<strong>en</strong> laadvermog<strong>en</strong> van 20 of 40 kuub.<br />
Dat maakt de BYD multi-inzetbaar in de<br />
oude stadsc<strong>en</strong>tra van Amersfoort, Utrecht<br />
<strong>en</strong> andere omring<strong>en</strong>de sted<strong>en</strong>. Plekk<strong>en</strong><br />
waar veel van onze klant<strong>en</strong> zitt<strong>en</strong>, <strong>en</strong> waar<br />
voertuig<strong>en</strong> met verbrandingsmotor<strong>en</strong> binn<strong>en</strong><br />
afzi<strong>en</strong>bare tijd niet meer welkom zijn. Door<br />
tijdig te handel<strong>en</strong>, houd<strong>en</strong> we zelf het stuur in<br />
hand<strong>en</strong>”, zo licht Pot toe.<br />
Kip-<strong>en</strong>-ei-verhaal<br />
Ondernemers hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> relevante rol in<br />
het lat<strong>en</strong> slag<strong>en</strong> van de <strong>en</strong>ergietransitie, vindt<br />
Pot. “Ik voel het als e<strong>en</strong> verantwoordelijkheid<br />
om duurzame oplossing<strong>en</strong> te zoek<strong>en</strong>. Maar<br />
om ons hele wag<strong>en</strong>park emissievrij te mak<strong>en</strong>,<br />
hebb<strong>en</strong> we meer netcapaciteit nodig dan we<br />
kunn<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong>.”<br />
Om die red<strong>en</strong> heeft hij gekek<strong>en</strong> of<br />
waterstof naast elektriciteit e<strong>en</strong> werkbaar<br />
alternatief is. “Qua uitstoot is het dat<br />
absoluut, maar ik liep teg<strong>en</strong> praktische<br />
problem<strong>en</strong> aan. Autofabrikant<strong>en</strong> gav<strong>en</strong><br />
aan nauwelijks voertuig<strong>en</strong> op waterstof<br />
te bouw<strong>en</strong> omdat er amper tankstations<br />
zijn. Tankstations gev<strong>en</strong> aan nauwelijks te<br />
invester<strong>en</strong> in waterstof omdat er bijna ge<strong>en</strong><br />
waterstofvoertuig<strong>en</strong> zijn. Het bek<strong>en</strong>de kip-<strong>en</strong>ei-verhaal,<br />
waarin iedere<strong>en</strong> op elkaar zit te<br />
wacht<strong>en</strong>.”<br />
Project Fountain Fuel<br />
Om de impasse te doorbrek<strong>en</strong> heeft Pot het<br />
plan opgevat om binn<strong>en</strong> vijf jaar landelijk 20<br />
tankstations voor waterstof te hebb<strong>en</strong> staan.<br />
“Dit Fountain Fuel project past bij onze visie<br />
dat we niet alle<strong>en</strong> voor onszelf duurzaam<br />
ondernem<strong>en</strong>, maar ook voor ander<strong>en</strong>.”<br />
Vanuit diezelfde gedachte heeft hij de<br />
elektrische bakwag<strong>en</strong> van het bedrijf op e<strong>en</strong><br />
zaterdag uitgele<strong>en</strong>d aan de bakker. “Die<br />
twijfelde of elektrische bestelwag<strong>en</strong>s iets<br />
voor hem zijn. Ga het maar ervar<strong>en</strong>. En maak<br />
dan e<strong>en</strong> afgewog<strong>en</strong> keuze die past bij je<br />
onderneming.”<br />
Naast de rol van ondernemers is volg<strong>en</strong>s<br />
Pot ook de overheid e<strong>en</strong> cruciale speler in<br />
de <strong>en</strong>ergietransitie. “Door e<strong>en</strong> betrouwbare<br />
partner te zijn in lange-termijn traject<strong>en</strong> met<br />
hoge investering<strong>en</strong> voor bedrijv<strong>en</strong> als de<br />
onze. De discussie <strong>en</strong> besluitvorming over<br />
C-rijbewijz<strong>en</strong> voor elektrische bestelwag<strong>en</strong>s<br />
is e<strong>en</strong> voorbeeld waarin ze e<strong>en</strong> actievere rol<br />
moet<strong>en</strong> pakk<strong>en</strong>.”<br />
Speciaal voor Utrecht heeft Pot e<strong>en</strong><br />
voertuig aangeschaft dat voldeed aan de<br />
voorwaard<strong>en</strong> om langs de oude gracht<strong>en</strong> te<br />
mog<strong>en</strong> rijd<strong>en</strong>. Kort daarna veranderd<strong>en</strong> de<br />
regels. “In e<strong>en</strong> gesprek met het ministerie<br />
heb ik aangegev<strong>en</strong> dat het soms voelt alsof<br />
we eerst spelregels hebb<strong>en</strong> afgesprok<strong>en</strong>,<br />
waarna tijd<strong>en</strong>s de wedstrijd ine<strong>en</strong>s de<br />
doelpal<strong>en</strong> word<strong>en</strong> verzet. Verandering van<br />
regels in D<strong>en</strong> Haag heeft grote invloed op<br />
onderneming<strong>en</strong>. Ook bij ons.”<br />
Zorgvuldig omgaan<br />
Het uitfaser<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> of twee voertuig<strong>en</strong><br />
met brandstofmotor<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> jaarlijks<br />
onderdeel van het duurzaamheidsbeleidvan<br />
de verhuizer. “Maar ik merk bij mezelf terughoud<strong>en</strong>dheid.<br />
Ik geloof nog steeds in het<br />
verder kijk<strong>en</strong> dan de getall<strong>en</strong> onder de streep.<br />
Maar als we will<strong>en</strong> dat de <strong>en</strong>ergietransitie e<strong>en</strong><br />
succesverhaal wordt, moet<strong>en</strong> we zorgvuldig<br />
omgaan met elkaars belang<strong>en</strong>.”<br />
Mark Pot: “Verandering van regels in D<strong>en</strong> Haag<br />
heeft grote invloed op onderneming<strong>en</strong>.”<br />
19
Stadslogistiek<br />
Tekst Annelies van Stijn Beeld LCB<br />
Digitale Atlas zorgt voor nieuwe inzicht<strong>en</strong> in last-mile belevering<strong>en</strong><br />
“Slimme kijkdoos schetst<br />
scherp beeld logistiek”<br />
Door smalle straatjes <strong>en</strong><br />
dagelijkse drukte zijn<br />
binn<strong>en</strong>sted<strong>en</strong> vaak moeilijk<br />
toegankelijk voor vervoerders.<br />
De introductie van zeroemissie<br />
zones maakt het nog<br />
ingewikkelder. Daarnaast is de<br />
gemiddelde rout<strong>en</strong>avigatie niet<br />
ingericht voor vrachtverkeer<br />
in de stedelijke dynamiek.<br />
Om deze problem<strong>en</strong> te<br />
tackel<strong>en</strong> ontwikkelde Logistics<br />
Community Brabant (LCB) e<strong>en</strong><br />
instrum<strong>en</strong>t: de Digitale Atlas<br />
Leefbare Stad.<br />
Het zal je maar gebeur<strong>en</strong>. Je b<strong>en</strong>t<br />
logistiek di<strong>en</strong>stverl<strong>en</strong>er of vervoerder<br />
<strong>en</strong> je belevert al jar<strong>en</strong> dagelijks winkels <strong>en</strong>/of<br />
supermarkt<strong>en</strong> in binn<strong>en</strong>sted<strong>en</strong>. Je kiest de<br />
routes die voor jou optimaal zijn. Maar vanuit<br />
zero-emissie beleid gev<strong>en</strong> grote Nederlandse<br />
geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> aan dat je vanaf januari 2025 niet<br />
meer met e<strong>en</strong> fossielaangedrev<strong>en</strong> bestel- of<br />
vrachtwag<strong>en</strong> in de binn<strong>en</strong>stad mag kom<strong>en</strong>.<br />
Daarnaast is het voor diezelfde geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
vanuit veiligheidsperspectief w<strong>en</strong>selijk om<br />
logistieke routes langs kwetsbare object<strong>en</strong>,<br />
zoals kinderdagverblijv<strong>en</strong>, schol<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
ziek<strong>en</strong>huiz<strong>en</strong>, te vermijd<strong>en</strong>.<br />
nog altijd wel de extra kilometers, maar<br />
wordt het oponthoud verminderd, wat leidt<br />
tot betere doorstroming <strong>en</strong> afname van het<br />
brandstof <strong>en</strong> <strong>en</strong>ergieverbruik. E<strong>en</strong> win-win.<br />
“Zeker nu we aan de vooravond staan<br />
van de invoering van de zero-emissie zones<br />
in binn<strong>en</strong>sted<strong>en</strong>, kan de Digitale Atlas<br />
uitkomst bied<strong>en</strong>”, zegt Ruud Weijmans, LCB<br />
themamanager Leefbare Stad. “Ook kun je<br />
in die atlas real time de verkeersdrukte zi<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> daar als weggebruiker direct op inspel<strong>en</strong>.<br />
Bijvoorbeeld door later te vertrekk<strong>en</strong> of e<strong>en</strong><br />
andere route te kiez<strong>en</strong>. En dat zijn slechts<br />
e<strong>en</strong> paar voorbeeld<strong>en</strong> van wat de atlas, die<br />
continu in ontwikkeling blijft, te bied<strong>en</strong> heeft.”<br />
Datagedrev<strong>en</strong> innover<strong>en</strong><br />
Wat is die Digitale Atlas precies? “Argaleo,<br />
het softwarebedrijf gespecialiseerd in het<br />
bouw<strong>en</strong> van digital twins, ofwel e<strong>en</strong> digitale<br />
3D-weergave van de werkelijkheid, noemt<br />
het e<strong>en</strong> slimme kijkdoos. En wij bouw<strong>en</strong><br />
daar met data iets moois in”, aldus Joost<br />
de Kruijf. Hij is, zoals Weijmans het noemt,<br />
de geestelijk vader van de Digitale Atlas<br />
Leefbare Stad, <strong>en</strong> nog altijd nauw betrokk<strong>en</strong><br />
bij de verdere ontwikkeling ervan.<br />
“Ik zag dat overhed<strong>en</strong> voor veel mobiliteit-gerelateerde<br />
uitdaging<strong>en</strong> staan. D<strong>en</strong>k<br />
aan de economische bereikbaarheid, maar<br />
ook aan veiligheid, leefbaarheid <strong>en</strong> de impact<br />
op het milieu. Tegelijkertijd zijn er de nodige<br />
bedrijv<strong>en</strong> die, ondanks dat ze onderdeel<br />
zijn van het probleem, ook graag bijdrag<strong>en</strong><br />
aan de oplossing. Als je daarbij optelt dat er<br />
steeds meer data <strong>en</strong> informatie beschikbaar<br />
komt waarmee je inzicht<strong>en</strong> kunt creër<strong>en</strong> die<br />
bijdrag<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> duurzame oplossing, én<br />
bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> dat plaatjes meer zegg<strong>en</strong> dan<br />
duiz<strong>en</strong>d woord<strong>en</strong>, was het idee voor de atlas<br />
gebor<strong>en</strong>. Zo word<strong>en</strong> wegbeheerders <strong>en</strong><br />
ondernemers geholp<strong>en</strong> met datagedrev<strong>en</strong><br />
beleids- <strong>en</strong> bedrijfsinnovatie.”<br />
Dialoogversneller<br />
De kracht van de k<strong>en</strong>nisinstelling<strong>en</strong> om<br />
e<strong>en</strong> instrum<strong>en</strong>t als dit te ontwikkel<strong>en</strong>, is<br />
volg<strong>en</strong>s De Kruijf de neutrale onafhankelijke<br />
rol. “Met deze atlas beschikk<strong>en</strong> publieke<br />
<strong>en</strong> private partij<strong>en</strong> over de meest relevante<br />
Automatische doorgang<br />
Voor de vervoerder die andere routes<br />
moet gaan rijd<strong>en</strong>, betek<strong>en</strong>t dit dus extra<br />
kilometers, tijd <strong>en</strong> kost<strong>en</strong>. Als comp<strong>en</strong>satie<br />
voor deze langere routes kunn<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
afsprak<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> met de logistieke<br />
sector. Mogelijkhed<strong>en</strong> zijn bijvoorbeeld<br />
het sneller verl<strong>en</strong><strong>en</strong> van gro<strong>en</strong> licht op<br />
de alternatieve route, of automatische<br />
doorgang bij toegangspunt<strong>en</strong> op basis van<br />
k<strong>en</strong>tek<strong>en</strong>herk<strong>en</strong>ning. Zo rijdt e<strong>en</strong> vervoerder<br />
20 TRANSPORT<br />
& LOGISTIEK
data, informatie <strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis van alle<br />
logistieke stakeholders sam<strong>en</strong>. Daarbij<br />
moet je d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> aan gegev<strong>en</strong>s van<br />
pand<strong>en</strong>, bedrijfsactiviteit<strong>en</strong>, informatie over<br />
wegbeheer, logistieke strom<strong>en</strong> van zowel<br />
op<strong>en</strong>baar als goeder<strong>en</strong>vervoer, CBS-data<br />
<strong>en</strong> real-time data van onder meer TomTom.<br />
De Digitale Atlas is daarmee e<strong>en</strong> krachtig<br />
instrum<strong>en</strong>t.” Dat kan impact hebb<strong>en</strong> op<br />
binn<strong>en</strong>stadmanagem<strong>en</strong>t, economische<br />
bedrijv<strong>en</strong>terreinontwikkeling <strong>en</strong> bijvoorbeeld<br />
mobiliteit.<br />
“Voor e<strong>en</strong> goede dialoog tuss<strong>en</strong> de<br />
vele <strong>en</strong> diverse partij<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>duidige<br />
taal nodig”, zegt hij. “De Digitale Atlas is in<br />
dat kader als het ware de dialoogversneller.<br />
Ontwikkelde k<strong>en</strong>nis komt tot lev<strong>en</strong> in de vorm<br />
van dashboards, analyses <strong>en</strong> statistiek.”<br />
Demonstratie<br />
Om de werking van de atlas in de praktijk te<br />
demonster<strong>en</strong>, op<strong>en</strong>t De Kruijf de plattegrond<br />
van e<strong>en</strong> willekeurige stad in Nederland. Klik<br />
je op e<strong>en</strong> huis, dan verschijnt onmiddellijk<br />
alle info daarover, zoals bouwjaar, aantal<br />
vierkante meters, aantal person<strong>en</strong>,<br />
WOZ-waarde <strong>en</strong> het <strong>en</strong>ergielabel.<br />
Datzelfde kan ook bij bedrijfspand<strong>en</strong>,<br />
waarbij je direct inzicht krijgt in de bedrijv<strong>en</strong><br />
die daarin gevestigd zijn, <strong>en</strong> de bijbehor<strong>en</strong>de<br />
bedrijfsactiviteit<strong>en</strong>. Door vervolg<strong>en</strong>s de<br />
TomTom erbij in te schakel<strong>en</strong>, komt direct<br />
de actuele verkeersdrukte op alle weg<strong>en</strong><br />
in de betreff<strong>en</strong>de stad in beeld. “Op basis<br />
van al deze gegev<strong>en</strong>s kunn<strong>en</strong> we voor<br />
kleine <strong>en</strong> grote transportbedrijv<strong>en</strong> informatie<br />
g<strong>en</strong>er<strong>en</strong> over bestemming<strong>en</strong>, routes,<br />
uitbreidingsmogelijkhed<strong>en</strong> op bepaalde<br />
bedrijv<strong>en</strong>terrein<strong>en</strong> <strong>en</strong>zovoorts”, aldus<br />
Weijmans.<br />
Private data<br />
Hoewel datadel<strong>en</strong> voor veel bedrijv<strong>en</strong> in de<br />
sector transport <strong>en</strong> logistiek nog wel e<strong>en</strong><br />
dingetje is, heeft Weijmans wel het idee dat<br />
de markt er inmiddels klaar voor is. “Zeker nu<br />
de zero-emissie zones eraan kom<strong>en</strong>, is het<br />
als vervoerder toch wel handig als je actuele<br />
informatie hebt over locaties, mogelijk<br />
alternatieve routes <strong>en</strong> laadvoorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.”<br />
Naast e<strong>en</strong> grote logistiek di<strong>en</strong>stverl<strong>en</strong>er,<br />
werkte LCB in het kader van de Digitale<br />
Atlas Leefbare Stad ook sam<strong>en</strong> met e<strong>en</strong><br />
1 bedrijv<strong>en</strong>terrein informatie<br />
2 bestelbusbeweging<strong>en</strong><br />
3 invloedgebied<strong>en</strong> terminals<br />
4 vrachtautobeweging<strong>en</strong><br />
5 koppeling I-VRI (intellig<strong>en</strong>te verkeersregelinstallatie)<br />
grote retailer. De Kruijf: “Zij zag<strong>en</strong> op e<strong>en</strong><br />
goed mom<strong>en</strong>t ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s het probleem dat<br />
ze op termijn bepaalde sted<strong>en</strong> niet meer in<br />
zoud<strong>en</strong> mog<strong>en</strong>. Het del<strong>en</strong> van bedrijfsmatig<br />
gevoelige data over de belevering van<br />
supermarkt<strong>en</strong> <strong>en</strong> thuisbezorging van<br />
particulier<strong>en</strong>, bood ons de mogelijkheid om<br />
e<strong>en</strong> innovatieve studie op te zett<strong>en</strong> naar<br />
geavanceerde route-optimalisatie. Daarbij<br />
houd<strong>en</strong> we rek<strong>en</strong>ing met reistijd, maar ook<br />
met veiligheid, leefbaarheid <strong>en</strong> de impact<br />
van schadelijke stoff<strong>en</strong>. Verder kun je met de<br />
k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> techniek van nu, sam<strong>en</strong>gebracht<br />
in dit systeem, om tafel met wegbeheerders<br />
<strong>en</strong> de logistieke sector. Je kunt het dan<br />
hebb<strong>en</strong> over bijvoorbeeld prioritering bij<br />
verkeerslicht<strong>en</strong> <strong>en</strong> selectieve toegang tot<br />
binn<strong>en</strong>sted<strong>en</strong>.”<br />
Ook zou er e<strong>en</strong> dataset kunn<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>,<br />
waaruit informatie ontspruit voor chauffeurs<br />
die minder bek<strong>en</strong>d zijn in e<strong>en</strong> stad. “Dan<br />
voorkom je incid<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, waarbij e<strong>en</strong> chauffeur<br />
per ongeluk e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>richtingsweg inslaat om<br />
aan de andere zijde van het pand te rak<strong>en</strong>.”<br />
Binn<strong>en</strong>vaart<br />
Het doel van de Digitale Atlas is dus het<br />
creër<strong>en</strong> van inzicht <strong>en</strong> handelingsperspectief.<br />
Dit om het gesprek te versnell<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> verdiep<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>tes <strong>en</strong><br />
ondernemers, zodat de beleids- <strong>en</strong><br />
bedrijfseffectiviteit verhoogd kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.<br />
Binn<strong>en</strong> LCB is m<strong>en</strong> absoluut overtuigd<br />
van het belang van de atlas. En niet alle<strong>en</strong><br />
als het gaat om de leefbare stad. Zo wordt<br />
de digitale atlas inmiddels ook ingezet<br />
voor bijvoorbeeld inzicht in de dynamiek<br />
van bezoekersstrom<strong>en</strong> in binn<strong>en</strong>sted<strong>en</strong>,<br />
op<strong>en</strong>bare veiligheid <strong>en</strong> multimodale<br />
vraagstukk<strong>en</strong>. Het doel bij het laatste punt<br />
is om containervervoer via de weg over te<br />
zett<strong>en</strong> op de binn<strong>en</strong>vaart.<br />
De atlas maakt gebruik van publieke<br />
<strong>en</strong> private databronn<strong>en</strong>. Daarom kan de<br />
bezettingsgraad word<strong>en</strong> gemet<strong>en</strong> van het<br />
containergebruik van in-landterminals,<br />
<strong>en</strong> de impact word<strong>en</strong> bepaald op<br />
de infrastructurele verbinding<strong>en</strong>. De<br />
relatie met bedrijv<strong>en</strong> op de omligg<strong>en</strong>de<br />
bedrijv<strong>en</strong>terrein<strong>en</strong> <strong>en</strong> de extra verkeersdruk<br />
als gevolg van oponthoud op één van de<br />
vaarweg<strong>en</strong> wordt ook duidelijk. Omdat<br />
inzichtelijk is welke bedrijv<strong>en</strong> er zijn gevestigd<br />
op de nabijgeleg<strong>en</strong> bedrijv<strong>en</strong>terrein<strong>en</strong>,<br />
kunn<strong>en</strong> deze partij<strong>en</strong> word<strong>en</strong> b<strong>en</strong>aderd om<br />
k<strong>en</strong>nis te mak<strong>en</strong> met de mogelijkhed<strong>en</strong> van<br />
multimodaal transport.<br />
“En zoals gezegd, is de atlas continu<br />
in ontwikkeling. Daarbij spel<strong>en</strong> we in op de<br />
actuele vraag van de logistieke sector <strong>en</strong><br />
de verschill<strong>en</strong>de overheidspartij<strong>en</strong>. Want<br />
alle<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> we hierin verder”, zegt<br />
Weijmans. “Dat biedt e<strong>en</strong> mooie uitdaging<br />
voor de toekomst.”<br />
1 vlnr. Jero<strong>en</strong> Ste<strong>en</strong>bakkers (eig<strong>en</strong>aar<br />
Argaleo), Ruud Weijmans <strong>en</strong> Joost de<br />
Kruijf werk<strong>en</strong> met de Digitale Atlas.<br />
2 In één oogopslag alle info die relevant is<br />
voor jou binn<strong>en</strong> handbereik.<br />
21
Stadslogistiek<br />
Tekst <strong>en</strong> beeldTon van der Vliet<br />
De Bruyn <strong>Transport</strong>:<br />
“Ons vak is als het ware<br />
opnieuw gebor<strong>en</strong>”<br />
“De transitie naar elektrisch<br />
transport gaat alle<strong>en</strong> lukk<strong>en</strong> als<br />
je 100% commitm<strong>en</strong>t hebt van<br />
opdrachtgevers die echt kiez<strong>en</strong><br />
voor duurzaamheid, én van je<br />
eig<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. En dan is het<br />
e<strong>en</strong> kwestie van doorzett<strong>en</strong>!”<br />
Van één ding is Joeri de Bruyn,<br />
algeme<strong>en</strong> directeur van De<br />
Bruyn <strong>Transport</strong>, heilig<br />
overtuigd: dit is hèt mom<strong>en</strong>t.<br />
Daarom heeft het bedrijf nog<br />
e<strong>en</strong>s acht electric vehicles<br />
gekocht, bov<strong>en</strong> op de neg<strong>en</strong><br />
elektrische Volvo’s die ze al op<br />
de weg hebb<strong>en</strong>. En sam<strong>en</strong> met<br />
partners zijn ze bezig met de<br />
aanleg van laadstations op acht<br />
locaties.<br />
Joeri de Bruyn (44) leidt het<br />
transportbedrijf in Oudewater sam<strong>en</strong> met<br />
zus Tirza. Vijf jaar geled<strong>en</strong> zett<strong>en</strong> ze de eerste<br />
stapp<strong>en</strong> op het gebied van meer duurzame<br />
vorm<strong>en</strong> van zwaar transport. “Met Ballast<br />
Nedam hebb<strong>en</strong> wij het to<strong>en</strong> uitvoerig gehad<br />
over duurzaamheid, de klimaatwet <strong>en</strong> onze<br />
lange-termijn visie daarop.”<br />
Prikkel<strong>en</strong>de onderwerp<strong>en</strong> waar Joeri zich<br />
sam<strong>en</strong> met Sina Ojaghi (manager duurzame<br />
ontwikkeling) graag over boog. “Het was<br />
e<strong>en</strong> oogop<strong>en</strong>er <strong>en</strong> e<strong>en</strong> mooi project om<br />
uit te zoek<strong>en</strong>, <strong>en</strong> daar onze toekomstvisie<br />
op verder te bouw<strong>en</strong>.” Ze hebb<strong>en</strong> zich<br />
ingelez<strong>en</strong> in stikstofrapportages, bezocht<strong>en</strong><br />
opdrachtgevers <strong>en</strong> leveranciers, <strong>en</strong> nam<strong>en</strong><br />
stapels rapport<strong>en</strong> door over elektrische <strong>en</strong><br />
waterstofoplossing<strong>en</strong>.<br />
Vooruitkijk<strong>en</strong><br />
In 2021 ging het spel echt op de wag<strong>en</strong>. De<br />
Bruyn (100 medewerkers <strong>en</strong> e<strong>en</strong> vloot van<br />
85 wag<strong>en</strong>s) schafte de eerste vier elektrische<br />
Volvo-trekkers aan <strong>en</strong> zo begon het grote<br />
‘accu-avontuur’.<br />
In eerste instantie ded<strong>en</strong> ze elektrisch<br />
vervoer ‘gewoon ernaast’, maar al snel was<br />
duidelijk dat dat niet werkte. Joeri: ”Vroeger<br />
hadd<strong>en</strong> we maandcijfers, dan keek je terug<br />
op wat geweest was. Maar dan b<strong>en</strong> je altijd<br />
te laat. Nu will<strong>en</strong> we vandaag wet<strong>en</strong> hoe het<br />
morg<strong>en</strong> gaat lop<strong>en</strong>. Want elektrisch vervoer<br />
is echt e<strong>en</strong> nieuwe wereld. Voorhe<strong>en</strong> (het<br />
familiebedrijf bestaat ruim 60 jaar, Joeri <strong>en</strong><br />
Tirza zijn de derde g<strong>en</strong>eratie) was iedere<strong>en</strong><br />
hier e<strong>en</strong> probleemoplosser. Maar dat werkt<br />
niet meer. Je moet nu uitgaan van e<strong>en</strong><br />
totaal andere b<strong>en</strong>adering. Vooruitd<strong>en</strong>k<strong>en</strong>,<br />
organiser<strong>en</strong>, regel<strong>en</strong>, de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> erbij<br />
betrekk<strong>en</strong>; ons vak is als het ware opnieuw<br />
gebor<strong>en</strong>.”<br />
Weerstand <strong>en</strong> teg<strong>en</strong>wind<br />
Bij De Bruyn krijg<strong>en</strong> ze extra <strong>en</strong>ergie van al<br />
die nieuwe uitdaging<strong>en</strong>, maar ze zi<strong>en</strong> ook dat<br />
veel m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong> bedrijv<strong>en</strong> e<strong>en</strong> afwacht<strong>en</strong>de<br />
houding aannem<strong>en</strong>.<br />
Ojaghi: ”Elektrisch rijd<strong>en</strong> is in feite<br />
e<strong>en</strong> compleet nieuw bedrijf, dat naast het<br />
traditionele transport opkomt. We zitt<strong>en</strong> in<br />
e<strong>en</strong> transitie. Dat betek<strong>en</strong>t ‘verander<strong>en</strong>’ <strong>en</strong><br />
dat geeft weerstand. Dat is gezond, maar je<br />
hebt wel daadkracht <strong>en</strong> e<strong>en</strong> goed team <strong>en</strong><br />
de juiste opdrachtgevers nodig om hier met<br />
elkaar in te groei<strong>en</strong>. Dat we met het transport<br />
e<strong>en</strong> andere kant op gaan is duidelijk, <strong>en</strong> daar<br />
hebb<strong>en</strong> we ons met elkaar in te ontwikkel<strong>en</strong>.<br />
Wij zi<strong>en</strong> dat als e<strong>en</strong> kans. Wij bested<strong>en</strong> veel<br />
tijd <strong>en</strong> aandacht om alle betrokk<strong>en</strong><strong>en</strong> in de<br />
gehele ket<strong>en</strong> aan te wakker<strong>en</strong> <strong>en</strong> te kiez<strong>en</strong><br />
voor duurzaamheid. We will<strong>en</strong> bereidheid<br />
creër<strong>en</strong> voor langdurige partnerships. Dat<br />
is volg<strong>en</strong>s ons ook de <strong>en</strong>ige manier om<br />
duurzaamheid van de grond te krijg<strong>en</strong>.”<br />
En dat zoiets niet altijd van e<strong>en</strong> lei<strong>en</strong><br />
dakje gaat is duidelijk. “Tuurlijk, we zijn nu op<br />
missie. En je weet nooit wat op je pad komt.<br />
Maar wij kunn<strong>en</strong> wel omgaan met e<strong>en</strong> fikse<br />
teg<strong>en</strong>wind van tijd tot tijd, daar word je alle<strong>en</strong><br />
maar sterker van.”<br />
Duurzaamheidsag<strong>en</strong>da<br />
Daar komt bij dat grote bouwonderneming<strong>en</strong><br />
al verder zijn met het thema, <strong>en</strong> daar sluit De<br />
Bruyn naadloos bij aan. Joeri: ”Zij werk<strong>en</strong><br />
met e<strong>en</strong> duurzaamheidsag<strong>en</strong>da die zich<br />
minst<strong>en</strong>s uitstrekt over de kom<strong>en</strong>de ti<strong>en</strong> jaar,<br />
<strong>en</strong> zijn dus naarstig op zoek naar partij<strong>en</strong><br />
die oplossing<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> bied<strong>en</strong>. Ze will<strong>en</strong><br />
niet e<strong>en</strong> voorzichtig ‘oké, we gaan het e<strong>en</strong>s<br />
prober<strong>en</strong>…’, hor<strong>en</strong>. Nee, ze w<strong>en</strong>s<strong>en</strong> te<br />
hor<strong>en</strong>: ‘Yes, wij gaan dat do<strong>en</strong>!’”<br />
En in dat opzicht hebb<strong>en</strong> ze aan De<br />
Bruyn e<strong>en</strong> goede partij. Daar houd<strong>en</strong> ze wel<br />
van doorpakk<strong>en</strong>. Zo zette de directie rec<strong>en</strong>t<br />
de handtek<strong>en</strong>ing onder e<strong>en</strong> koopcontract<br />
voor nog e<strong>en</strong>s acht nieuwe elektrische<br />
vrachtwag<strong>en</strong>s. Het gaat om trekkers,<br />
kraanwag<strong>en</strong>s <strong>en</strong> 8x4 vrachtwag<strong>en</strong>s van<br />
zowel Mercedes-B<strong>en</strong>z als van Volvo. Voor<br />
het gebruik daarvan sluit<strong>en</strong> ze met hun<br />
opdrachtgevers meerjarige contract<strong>en</strong> af,<br />
want dat is onlosmakelijk verbond<strong>en</strong> met de<br />
overschakeling naar duurzaam transport; dat<br />
is echt invester<strong>en</strong> voor de lange termijn.<br />
Zonder stress op pad<br />
Maar niet alle<strong>en</strong> het wag<strong>en</strong>park werd<br />
>><br />
22 TRANSPORT<br />
& LOGISTIEK
“E<strong>en</strong> oogop<strong>en</strong>er <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
mooi project om uit te<br />
zoek<strong>en</strong>”<br />
“Yes, wij gaan dat do<strong>en</strong>!”<br />
23
Stadslogistiek<br />
aangepast. Interne structur<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> danig<br />
veranderd, oude routines aangepast <strong>en</strong><br />
chauffeurs word<strong>en</strong> speciaal getraind voor<br />
elektrisch <strong>Transport</strong>, e<strong>en</strong> compleet ander<br />
discipline. En er werd<strong>en</strong> ook nieuwe m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
aangetrokk<strong>en</strong>. Zo kwam EV-expert Baris Erol<br />
over van Volvo-dealer Van Dijk. Hij werkt nu<br />
als zero-emissie manager in Oudewater.<br />
Aan hem de taak om de chauffeurs<br />
bij te staan <strong>en</strong> ze onderweg optimaal<br />
te ondersteun<strong>en</strong> om de gezam<strong>en</strong>lijke<br />
doelstelling<strong>en</strong> te behal<strong>en</strong>. Dus door alle<br />
kopzorg<strong>en</strong> over hun accucapaciteit <strong>en</strong> de<br />
vraag of ze tijdig bij de volg<strong>en</strong>de laadpaal<br />
zijn, op voorhand weg te nem<strong>en</strong>. Simpelweg<br />
door e<strong>en</strong> goede planning te mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> alle<br />
betrokk<strong>en</strong> partij<strong>en</strong> aangeslot<strong>en</strong> te houd<strong>en</strong>.<br />
Het belang van communicatie mag<br />
daarbij niet onderschat word<strong>en</strong>. Ojaghi:”Je<br />
moet werkelijk iedere<strong>en</strong> me<strong>en</strong>em<strong>en</strong>.<br />
Simpelweg e<strong>en</strong> prijsje opvrag<strong>en</strong> is er niet<br />
meer bij. Wij gaan altijd in gesprek met<br />
onze opdrachtgevers. Dit om het sam<strong>en</strong><br />
werkbaar te mak<strong>en</strong>. Met neg<strong>en</strong> elektrische<br />
grond-, weg- <strong>en</strong> waterbouwtrucks <strong>en</strong> diverse<br />
partij<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> we het wegdek van de N59<br />
vernieuwd. In drie wek<strong>en</strong> tijd <strong>en</strong> met dubbele<br />
shifts hebb<strong>en</strong> we die klus geklaard. Maar er<br />
was daar maar één oplaadpunt. Dan moet<br />
je dus hele goede afsprak<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> om te<br />
voorkom<strong>en</strong> dat auto’s daar onnodig staan<br />
te wacht<strong>en</strong>. Sommige chauffeurs moest<strong>en</strong><br />
1<br />
2<br />
Eig<strong>en</strong> laadpunt<strong>en</strong><br />
Elektrische vrachtauto’s kop<strong>en</strong> is één ding. Maar hoe krijg je ze allemaal op tijd<br />
opgelad<strong>en</strong>? De Bruyn <strong>Transport</strong> heeft op eig<strong>en</strong> terrein twee langzame laders die<br />
vooral ’s nachts hun werk do<strong>en</strong>. Met externe partij<strong>en</strong> zijn ze ETCZ-laadpunt<strong>en</strong><br />
aan het opzett<strong>en</strong>. Voorlopig staan er acht laadstations in Zuid-Holland gepland,<br />
waar vrachtwag<strong>en</strong>s snel kunn<strong>en</strong> oplad<strong>en</strong>. Dat word<strong>en</strong> semipublieke laadplein<strong>en</strong>.<br />
De eerste op<strong>en</strong>t binn<strong>en</strong>kort in Schiedam. Opdrachtgevers van De Bruyn, zoals<br />
aannemers, kunn<strong>en</strong> er straks hun machines oplad<strong>en</strong>. Andersom heeft De Bruyn<br />
afsprak<strong>en</strong> met haar opdrachtgevers, dat zij daar mog<strong>en</strong> lad<strong>en</strong>.<br />
Verder zitt<strong>en</strong> alle chauffeurs die elektrisch rijd<strong>en</strong> van De Bruyn e<strong>en</strong>s per maand bij<br />
elkaar om ervaring<strong>en</strong> uit te wissel<strong>en</strong>. Elektrisch rijd<strong>en</strong> is immers e<strong>en</strong> nieuwe tak van<br />
gaan oplad<strong>en</strong> terwijl ze nog 80% capaciteit<br />
hadd<strong>en</strong>. Dat klinkt misschi<strong>en</strong> raar, maar het<br />
was nodig om de hele operatie vlot te lat<strong>en</strong><br />
verlop<strong>en</strong>.”<br />
Hoger doel<br />
‘Sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong>’ <strong>en</strong> ‘van elkaar ler<strong>en</strong>’, het<br />
zijn terugker<strong>en</strong>de begripp<strong>en</strong> bij het gesprek<br />
op het hoofdkantoor in Oudewater, dat<br />
mom<strong>en</strong>teel grondig wordt verbouwd om het<br />
nog duurzamer te mak<strong>en</strong>. Want wat je preekt<br />
moet je ook in de praktijk toepass<strong>en</strong>, zo is de<br />
opvatting hier.<br />
En als het aan Joeri ligt is het einde<br />
van nieuwe sam<strong>en</strong>werkingsverband<strong>en</strong> nog<br />
lang niet in zicht. “In de kippermarkt is de<br />
belading 40%. Dus 60% van de tijd rijdt<br />
zo’n vrachtwag<strong>en</strong> leeg. De bedoeling is<br />
om die perc<strong>en</strong>tages om te draai<strong>en</strong>. Hoe?<br />
Bijvoorbeeld door e<strong>en</strong> match te zoek<strong>en</strong> met<br />
sport waarover je niet snel b<strong>en</strong>t uitgepraat.<br />
andere partij<strong>en</strong>. Sommige ondernemers<br />
zijn nu nog best wel bang dat als ‘Pietje’<br />
bij ‘Klaasje’ komt, ze straks e<strong>en</strong> klant kwijt<br />
zijn. Maar mijn idee is dat we daar anders<br />
naar moet<strong>en</strong> kijk<strong>en</strong>. Het is toch raar dat e<strong>en</strong><br />
bedrijf uit het noord<strong>en</strong> van het land hier in<br />
Zuid-Holland rijdt <strong>en</strong> wij daar? En soms kan<br />
het e<strong>en</strong> praktische oplossing zijn om het <strong>en</strong>e<br />
werk door te schuiv<strong>en</strong> om combi te mak<strong>en</strong><br />
met ander werk.”<br />
“Natuurlijk is elektrisch rijd<strong>en</strong> al e<strong>en</strong><br />
belangrijke stap in de goede richting. Maar<br />
het hogere doel is om de beladingsgraad<br />
omhoog te krijg<strong>en</strong>. Minder auto’s die leeg<br />
rondrijd<strong>en</strong> is uiteindelijk ook e<strong>en</strong> vorm van<br />
verduurzam<strong>en</strong>!”<br />
1 Broer <strong>en</strong> zus De Bruyn gev<strong>en</strong> sinds 2012<br />
gezam<strong>en</strong>lijk leiding aan het familiebedrijf.<br />
2 Groepsfoto: v.l.n.r. Baris Erol, Joeri de Bruyn,<br />
Tirza de Bruyn <strong>en</strong> Sina Ojaghi, die duurzaamheid<br />
allemaal e<strong>en</strong> mooi thema vind<strong>en</strong>.<br />
>><br />
24 TRANSPORT<br />
& LOGISTIEK
Economie<br />
Tekst Robert van Leew<strong>en</strong><br />
Zuid-Holland: dé provincie voor<br />
elektrische trucks?<br />
Zuid-Holland heeft het meest<br />
wegvervoer in Nederland.<br />
En het is de <strong>en</strong>ige provincie<br />
met nog ruimte op het<br />
elektriciteitsnetwerk. Dat biedt<br />
kans<strong>en</strong> voor elektrificatie van<br />
het vrachtvoertuigpark.<br />
Het Nederlandse vrachtvoertuigpark<br />
moet elektrificer<strong>en</strong>. Nederland<br />
lijkt erg geschikt, want e<strong>en</strong> gemiddelde<br />
binn<strong>en</strong>landse rit in het beroepswegvervoer<br />
is maar 65 kilometer. En 46% van lading<br />
die wegvervoerders transporter<strong>en</strong>, werd in<br />
2022 over e<strong>en</strong> afstand van minder dan 50<br />
kilometer vervoerd.<br />
Uit CBS-statistiek<strong>en</strong> blijkt dat er<br />
in Zuid-Holland het meeste gewicht in<br />
het wegvervoer gelad<strong>en</strong> <strong>en</strong> ook gelost<br />
wordt (grafiek). Verder blijft 58% van het<br />
gelad<strong>en</strong> gewicht binn<strong>en</strong> Zuid-Holland. Dat<br />
moet<strong>en</strong> dus korte ritt<strong>en</strong> <strong>en</strong> afstand<strong>en</strong> zijn,<br />
daarom prima geschikt voor elektrische<br />
vrachtvoertuig<strong>en</strong>.<br />
Dat Zuid-Holland koploper is qua lad<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> loss<strong>en</strong>, is niet verrass<strong>en</strong>d. Naast de<br />
Rotterdamse hav<strong>en</strong> heeft deze provincie<br />
de meeste vestiging<strong>en</strong> van bedrijv<strong>en</strong> in<br />
de landbouw, industrie, bouwnijverheid<br />
<strong>en</strong> handel van heel Nederland. Deze<br />
economische sector<strong>en</strong> g<strong>en</strong>erer<strong>en</strong> de meeste<br />
vraag naar (weg)vervoer.<br />
Dat heeft er zeker aan bijgedrag<strong>en</strong> dat<br />
er op 1 januari 2023 in Zuid-Holland 4.710<br />
vestiging<strong>en</strong> war<strong>en</strong> van wegtransportbedrijv<strong>en</strong><br />
(SBI 4941 Goeder<strong>en</strong>wegvervoer), dat is e<strong>en</strong><br />
Gelukkig ligt de tijd van<br />
in de file achter e<strong>en</strong><br />
walm<strong>en</strong>de vrachtauto<br />
staan al ver achter ons<br />
kwart van het totale aantal in Nederland. De<br />
provincie staat qua aantall<strong>en</strong> vrachtauto’s <strong>en</strong><br />
trekkers overig<strong>en</strong>s op de tweede plaats, na<br />
Noord-Brabant.<br />
Bewoners <strong>en</strong> werk<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />
Toegang tot zero-emissie zones kan voor<br />
vervoerders de belangrijkste motivatie<br />
vorm<strong>en</strong> om over te stapp<strong>en</strong> op elektrisch<br />
vervoer. Van die zones ligg<strong>en</strong> de meeste in de<br />
provincie... Zuid-Holland.<br />
Het zijn niet alle<strong>en</strong> bewoners <strong>en</strong><br />
werk<strong>en</strong>d<strong>en</strong> in zero-emissie zones die<br />
profiter<strong>en</strong> van emissievrije vrachtvoertuig<strong>en</strong>,<br />
maar het effect is veel groter. Want op weg<br />
naar de zero-emissie zone rijd<strong>en</strong> die trucks<br />
uitstootvrij over andere geme<strong>en</strong>telijke,<br />
provinciale <strong>en</strong> rijksweg<strong>en</strong>.<br />
Zuid-Holland scoort ook hoog op de<br />
filelijst, <strong>en</strong> stilstaande bestuurders van<br />
person<strong>en</strong>auto’s profiter<strong>en</strong> in de file van het<br />
ontbrek<strong>en</strong> van uitstoot door de vrachtauto’s,<br />
die net als zij stilstaan. Gelukkig ligt de<br />
tijd van in de file achter e<strong>en</strong> walm<strong>en</strong>de<br />
vrachtauto staan al ver achter ons: 89%<br />
van de afgelegde belad<strong>en</strong> kilometers wordt<br />
inmiddels door vrachtvoertuig<strong>en</strong> van de<br />
meest schone milieuklasse Euro6 afgelegd.<br />
Voldo<strong>en</strong>de netcapaciteit?<br />
Zuid-Holland heeft de beste troev<strong>en</strong> als<br />
het gaat om het elektrificer<strong>en</strong> van het daar<br />
aanwezige vrachtvoertuig<strong>en</strong>park. Maar<br />
er zijn belemmering<strong>en</strong>. Bijvoorbeeld de<br />
aanschafprijs van elektrische vrachtauto’s,<br />
financiering, cost of ownership, actieradius,<br />
maar vooral het ontbrek<strong>en</strong> van voldo<strong>en</strong>de<br />
laadmogelijkhed<strong>en</strong> word<strong>en</strong> vaak g<strong>en</strong>oemd.<br />
De laadinfrastructuur zou bij Zuid-<br />
Hollandse vervoerders vooral op het eig<strong>en</strong><br />
bedrijfsterrein kunn<strong>en</strong> ligg<strong>en</strong>.<br />
Op eig<strong>en</strong> terrein oplad<strong>en</strong> blijft ook<br />
e<strong>en</strong> uitdaging voor veel eig<strong>en</strong> rijders. Als<br />
hun landelijke aandeel van 70% ook in<br />
Zuid-Holland geldt, kan dat oplad<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
moeilijkheid zijn voor 3.300 eig<strong>en</strong> rijders in<br />
die provincie.<br />
Positief is dat de laatste Capaciteitskaart<br />
Elektriciteitsnet laat zi<strong>en</strong> dat er in del<strong>en</strong><br />
van Zuid-Holland wel capaciteit op het<br />
elektriciteitsnet beschikbaar is voor afname<br />
van elektriciteit bijvoorbeeld voor e<strong>en</strong> zware<br />
netaansluiting. Al kan de situatie plaatselijk<br />
verschill<strong>en</strong> <strong>en</strong> ook snel verander<strong>en</strong>.<br />
25
Economie<br />
Beeld Hannie Verhoev<strong>en</strong><br />
Duurzaamheidsrapportage ABN AMRO:<br />
<strong>Transport</strong>sector krabbelt op<br />
De transportsector gaat<br />
mom<strong>en</strong>teel door e<strong>en</strong> dal, aldus<br />
de ‘Duurzaamheidsrapportage<br />
volg<strong>en</strong>de uitdaging voor<br />
bedrijv<strong>en</strong> in onzeker <strong>2024</strong>’ van<br />
ABN AMRO. De bank verwacht<br />
dat de sector dit jaar qua volume<br />
groeit met 1%. Verder zijn er veel<br />
faillissem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
De internationale handel is afg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>,<br />
aldus de rapportage. “Naar schatting<br />
zijn de vrachtvolumes in 2023 met 2,5%<br />
gedaald”, zegt Albert Jan Swart. Hij is<br />
Sectoreconoom Industrie, <strong>Transport</strong> <strong>en</strong><br />
<strong>Logistiek</strong> bij ABN AMRO. De definitieve cijfers<br />
zijn er mom<strong>en</strong>teel nog niet.<br />
Dit jaar kunn<strong>en</strong> de economie <strong>en</strong> de<br />
internationale handel wat aantrekk<strong>en</strong>.<br />
Dat komt dankzij r<strong>en</strong>teverlaging<strong>en</strong> van de<br />
Europese C<strong>en</strong>trale Bank. “R<strong>en</strong>teverlaging<strong>en</strong><br />
stimuler<strong>en</strong> de handel”, legt Swart uit. Maar<br />
de sector wordt wel gehinderd door de<br />
inzakk<strong>en</strong>de nieuwbouw.<br />
Faillissem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
ABN AMRO verwacht dat de transportsector<br />
in <strong>2024</strong> qua volume groeit met 1%, e<strong>en</strong> trage<br />
groei. De inflatie is dan ook aanzi<strong>en</strong>lijk, aldus<br />
Swart. Dat komt onder andere door de snel<br />
stijg<strong>en</strong>de lon<strong>en</strong>. “Die zull<strong>en</strong> transportbedrijv<strong>en</strong><br />
prober<strong>en</strong> door te berek<strong>en</strong><strong>en</strong> aan de klant,<br />
maar dat is minder makkelijk dan in 2022.” In<br />
2025 kan de sector met 2% groei<strong>en</strong>.<br />
Tijd<strong>en</strong>s de pandemie daalde het<br />
aantal faillissem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> naar historisch lage<br />
niveaus. Inmiddels is er e<strong>en</strong> stijging. In de<br />
transportsector is het aantal faillissem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
begin 2023 g<strong>en</strong>ormaliseerd naar zo’n vijftig<br />
per kwartaal. In het gehele bedrijfslev<strong>en</strong> ligt<br />
het aantal nog steeds iets lager dan vóór<br />
de pandemie. De transportsector tek<strong>en</strong>t<br />
daar dus negatief bij af. “Dat heeft diverse<br />
oorzak<strong>en</strong>. Het kan te mak<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> met<br />
coronaschuld<strong>en</strong> <strong>en</strong> met de gesteg<strong>en</strong> kost<strong>en</strong><br />
voor personeel <strong>en</strong> brandstof. Opvall<strong>en</strong>d<br />
is verder dat het gaat om veel bedrijv<strong>en</strong><br />
die de flexibele schil vormd<strong>en</strong> voor andere<br />
transporteurs. Als het minder gaat, krijg<strong>en</strong> zij<br />
als eerste de klapp<strong>en</strong>.”<br />
Inzicht in brandstofverbruik<br />
Onderneming<strong>en</strong> in transport <strong>en</strong> logistiek<br />
werk<strong>en</strong> vrijwel altijd in opdracht voor andere<br />
bedrijv<strong>en</strong>. Grote opdrachtgevers zijn te<br />
vind<strong>en</strong> in sector<strong>en</strong> als de bouw, industrie<br />
<strong>en</strong> retail. E<strong>en</strong> aantal kleinere of middelgrote<br />
transportbedrijv<strong>en</strong> werk<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s in<br />
opdracht van grotere brancheg<strong>en</strong>ot<strong>en</strong>. Grote<br />
partij<strong>en</strong> in de transportsector krijg<strong>en</strong> sowieso<br />
te mak<strong>en</strong> met de rapportageverplichting<strong>en</strong><br />
op basis van de CSRD, maar het midd<strong>en</strong>- <strong>en</strong><br />
kleinbedrijf (mkb) indirect ook. Hun grote<br />
opdrachtgevers zull<strong>en</strong> namelijk gegev<strong>en</strong>s bij<br />
h<strong>en</strong> opvrag<strong>en</strong> over bijvoorbeeld CO 2<br />
-uitstoot<br />
<strong>en</strong> brandstofverbruik.<br />
Om concurrer<strong>en</strong>d te blijv<strong>en</strong> is het<br />
daarom van belang om met de inzet van<br />
nauwkeurige software inzage te krijg<strong>en</strong> in het<br />
brandstofverbruik, <strong>en</strong> dit vervolg<strong>en</strong>s zoveel<br />
mogelijk terug te dring<strong>en</strong>. Dat kan door<br />
bijvoorbeeld rijtraining<strong>en</strong>, gebruik van routeoptimalisatie<br />
of investering<strong>en</strong> in schonere<br />
voertuig<strong>en</strong> <strong>en</strong> scheepsmotor<strong>en</strong><br />
Binn<strong>en</strong>vaart aantrekkelijk<br />
Het <strong>en</strong>ergieverbruik van elektrische transportmiddel<strong>en</strong><br />
ligt veel lager dan bij voertuig<strong>en</strong> op<br />
diesel, <strong>en</strong> elektrisch vervoer wordt bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong><br />
in zero-emissie zones in ti<strong>en</strong>tall<strong>en</strong> sted<strong>en</strong><br />
verplicht bij stadsdistributie. Ook moet de<br />
beladingsgraad word<strong>en</strong> verhoogd om het<br />
brandstofverbruik terug te dring<strong>en</strong>.<br />
Daarnaast kan gebruik word<strong>en</strong> gemaakt<br />
van gro<strong>en</strong>e stroom om de CO 2<br />
-uitstoot, die<br />
vrijkomt bij de productie van de elektriciteit,<br />
te verlag<strong>en</strong>. De binn<strong>en</strong>vaart zal kunn<strong>en</strong><br />
profiter<strong>en</strong> van de CSRD, aangezi<strong>en</strong> de totale<br />
CO 2<br />
-uitstoot t<strong>en</strong> opzichte van de vervoerde<br />
lading relatief laag is. Als opdrachtgevers<br />
over de uitstoot van transport moet<strong>en</strong><br />
rapporter<strong>en</strong>, zal de binn<strong>en</strong>vaart e<strong>en</strong> aantrekkelijker<br />
alternatief zijn.<br />
Naar verwachting kan de transportsector<br />
vanaf <strong>2024</strong> geleidelijk herstell<strong>en</strong>. De<br />
overtollige voorrad<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> zijn afgebouwd.<br />
Ook kan de economie wat aantrekk<strong>en</strong><br />
dankzij r<strong>en</strong>teverlaging<strong>en</strong>. Deze factor<strong>en</strong><br />
moet<strong>en</strong> leid<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> geleidelijk herstel<br />
van de internationale handel. Wel blijft de<br />
transportsector hinder houd<strong>en</strong> van de lagere<br />
nieuwbouwproductie <strong>en</strong> de trage groei van de<br />
winkelbesteding<strong>en</strong>.<br />
Ondanks het verwachte herstel kunn<strong>en</strong><br />
winstmarges in <strong>2024</strong> verder onder druk<br />
kom<strong>en</strong>. Zo werk<strong>en</strong> veel wegvervoerders nog<br />
met contract<strong>en</strong> die in 2022 zijn afgeslot<strong>en</strong>,<br />
to<strong>en</strong> de markt goed was. De markt is nu<br />
minder krap, <strong>en</strong> het kan dus moeilijker<br />
word<strong>en</strong> de loonkost<strong>en</strong> door te berek<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
aan opdrachtgevers. Anderzijds blijft de<br />
arbeidsmarkt vrij krap, wat bijvoorbeeld<br />
wegvervoerders, die over voldo<strong>en</strong>de<br />
chauffeurs beschikk<strong>en</strong>, in de kaart kan spel<strong>en</strong>.<br />
In 2025 kan de sector verder herstell<strong>en</strong>.<br />
26 TRANSPORT<br />
& LOGISTIEK
Column Christiaan van Luik<br />
BeeldChristiaan Krouwels<br />
Mag de overheid wat<br />
betrouwbaarder!<br />
e gaan de zero-emissie zones niet invoer<strong>en</strong>!’ Dat is niet mijn idee, maar wel die<br />
‘Wvan zeker twee van de huidige former<strong>en</strong>de partij<strong>en</strong>. En als je het nieuws e<strong>en</strong> beetje<br />
volgt, zie je dat diverse (belang<strong>en</strong>)groep<strong>en</strong> dat idee prober<strong>en</strong> aan te wakker<strong>en</strong>. Zo zag ik deze<br />
week e<strong>en</strong> burgerinitiatief voorbijkom<strong>en</strong> dat gericht is op het stopp<strong>en</strong> met de zero-emissie<br />
zones. En is in de Tweede Kamer de behandeling van toekomstbest<strong>en</strong>dige bebording van de<br />
zero-emissie zones (zodat deze uitgebreid kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> naar taxi) controversieel verklaard,<br />
ondanks reeds bestaande publiek-private afsprak<strong>en</strong> daarover. Dit geintje kost zo maar <strong>en</strong>kele<br />
miljo<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />
Nu is het natuurlijk niet onterecht dat goed gekek<strong>en</strong> wordt of <strong>en</strong> hoe ondernemers in staat<br />
zijn om mee te kunn<strong>en</strong> in deze transitie. Niet elke ondernemer heeft dezelfde financiële<br />
mogelijkhed<strong>en</strong> om te invester<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> elektrische truck, <strong>en</strong> ook de beschikbaarheid van de<br />
juiste voertuig<strong>en</strong> <strong>en</strong> laadinfrastructuur is van belang. Hier continu de vinger voor aan de pols<br />
houd<strong>en</strong> bij de besluitvorming, is belangrijk.<br />
En dat gebeurt ook al. Juist om die red<strong>en</strong><strong>en</strong> is de invoering van de behandeling van<br />
toekomstbest<strong>en</strong>dige bebording van de zero-emissie zones als e<strong>en</strong> geleidelijke ontwikkeling<br />
gepland, waarvan de eerste (echte) stapp<strong>en</strong> begin volg<strong>en</strong>de jaar gezet word<strong>en</strong>, maar<br />
de harde gr<strong>en</strong>s pas in 2030 gelegd is. Zo zal alle<strong>en</strong> al ongeveer 2/3e van de huidige<br />
bestelwag<strong>en</strong>s gebruik kunn<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> van de overgangsregeling. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> zijn er diverse<br />
ontheffingsmogelijkhed<strong>en</strong> voor ondernemers die aantoonbaar niet kunn<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong> aan<br />
de emissie-eis<strong>en</strong>. Zak<strong>en</strong> waar (politieke) bezwaarmakers teg<strong>en</strong> de behandeling van<br />
toekomstbest<strong>en</strong>dige bebording van de zero-emissie zone (bewust?) overhe<strong>en</strong> lijk<strong>en</strong> te lez<strong>en</strong>.<br />
Nu de zero-emissie zones (<strong>en</strong> de rest van het Klimaatakkoord) door de shredder hal<strong>en</strong>, lost<br />
de klimaat- <strong>en</strong> milieu-uitdaging<strong>en</strong> op het gebied niet op. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong>: het zou e<strong>en</strong> flinke klap<br />
in het gezicht zijn van de honderd<strong>en</strong> ondernemers die in de afgelop<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> wel geïnvesteerd<br />
hebb<strong>en</strong> in de overstap naar emissieloze voertuig<strong>en</strong> (in 2023 zijn er ti<strong>en</strong> keer zoveel e-trucks<br />
verkocht als in 2022), het creër<strong>en</strong> <strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong> van stadshubs <strong>en</strong> het ontwikkel<strong>en</strong> van<br />
creatieve oplossing<strong>en</strong> voor netcongestie.<br />
Deze ondernemers lat<strong>en</strong> steeds weer zi<strong>en</strong> dat er tal van opties zijn om als ondernemer ook<br />
na 2025 (<strong>en</strong> zeker na 2030) in de zero-emissie zones gewoon je werk te kunn<strong>en</strong> do<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dat<br />
echt niet iedere<strong>en</strong> daarvoor zelf moet invester<strong>en</strong> in elektrische vracht- <strong>en</strong> bestelvoertuig<strong>en</strong>.<br />
Sterker nog: rec<strong>en</strong>t hoord<strong>en</strong> we nog van ondernemers in Ede dat zij graag hun di<strong>en</strong>stverl<strong>en</strong>ing<br />
in Amsterdam uitbreid<strong>en</strong>, want ze hadd<strong>en</strong> de (spook)verhal<strong>en</strong> van Amsterdamse vaklui<br />
gehoord die er de brui aan zoud<strong>en</strong> gev<strong>en</strong>.<br />
Het is te hop<strong>en</strong> dat de former<strong>en</strong>de partij<strong>en</strong> niet alle<strong>en</strong> hun m<strong>en</strong>ing over het nut van<br />
klimaatbeleid <strong>en</strong> zero-emissie zones op tafel legg<strong>en</strong>, maar ook rek<strong>en</strong>ing houd<strong>en</strong> met dat<br />
andere belangrijke thema tijd<strong>en</strong>s de verkiezing<strong>en</strong>: e<strong>en</strong> betrouwbare overheid.<br />
Christiaan van Luik is consultant bij Buck Consultants<br />
27
Economie<br />
Tekst Ingrid Dam<strong>en</strong><br />
Elektrisch rijd<strong>en</strong> <strong>en</strong> financier<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s ING<br />
“Berek<strong>en</strong> kost<strong>en</strong> door aan<br />
opdrachtgevers”<br />
Elektrisch rijd<strong>en</strong> is de toekomst,<br />
aldus ING. En de transitie<br />
is in volle gang. Net als de<br />
Nederlandse transportsector<br />
onderschrijft ING de ambitie<br />
dat alle nieuwe vrachtwag<strong>en</strong>s<br />
vanaf 2040 zonder uitstoot<br />
zull<strong>en</strong> rijd<strong>en</strong>, “zoals dat ook<br />
in het Klimaatakkoord in<br />
2021 is uitgesprok<strong>en</strong>”. Al<br />
sinds 2018 biedt de bank<br />
financieringsvorm<strong>en</strong> aan voor<br />
elektrische vrachtwag<strong>en</strong>s.<br />
E<strong>en</strong> gemakkelijke opgave is elektrificatie<br />
in het goeder<strong>en</strong>wegvervoer niet<br />
bepaald, vindt S<strong>en</strong>ior Sector Banker Machiel<br />
Bode van ING. Als je alles op e<strong>en</strong> rijtje<br />
zet, loop je met elektrische vrachtwag<strong>en</strong>s<br />
namelijk wel meer risico, maar extra winst<br />
maak je niet zo gauw. Dat komt doordat<br />
zo’n vrachtwag<strong>en</strong> tot wel zo’n 3,5 keer<br />
duurder is in aanschaf dan e<strong>en</strong> dieselvariant.<br />
Daardoor neemt je balanstotaal extra toe<br />
als je e<strong>en</strong> zero-emissie exemplaar in bezit<br />
krijgt, maar dat geldt ook voor je schuld<strong>en</strong>.<br />
Als het eig<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong> gelijk blijft, daalt je<br />
solvabiliteit <strong>en</strong> heb je dus uiteindelijk minder<br />
weerstandsvermog<strong>en</strong>.<br />
Voorlopig is de kilometer kostprijs<br />
hoger dan die van diesel, dus heb je als<br />
transporteur klant<strong>en</strong> nodig die bereid zijn<br />
voor deze schonere di<strong>en</strong>stverl<strong>en</strong>ing extra te<br />
betal<strong>en</strong>. “De verwachting is wel dat de zeroemissie<br />
kilometerkostprijs die van diesel gaat<br />
ev<strong>en</strong>ar<strong>en</strong>”, zegt Bode. Maar wanneer?<br />
Verdi<strong>en</strong>capaciteit<br />
Hoe gaat het in zijn werk als je e<strong>en</strong> elektrische<br />
vrachtwag<strong>en</strong> wilt financier<strong>en</strong>? ING<br />
maakt altijd e<strong>en</strong> grondige analyse van de<br />
financiële positie van de klant<strong>en</strong> bij de<br />
kredietbeoordeling. “De solvabiliteit is hier<br />
e<strong>en</strong> onderdeel van. Er zijn ge<strong>en</strong> vastomlijste<br />
solvabiliteitscriteria; voorop staat de verdi<strong>en</strong>capaciteit<br />
die nodig is om de financiering<br />
te kunn<strong>en</strong> drag<strong>en</strong>. De kredietbeoordeling<br />
is e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>spel van meerdere kwantitatieve<br />
maar ook kwalitatieve factor<strong>en</strong> als<br />
ondernemerschap, die uiteindelijk bepal<strong>en</strong><br />
of de financiering verstrekt wordt”, zegt<br />
Bode. Ofwel: het draait erom dat e<strong>en</strong> bedrijf<br />
ook op langere termijn kan voldo<strong>en</strong> aan de<br />
betalingsvoorwaard<strong>en</strong>.<br />
Oplossing duurt jar<strong>en</strong><br />
De financiering van e<strong>en</strong> elektrische<br />
vrachtwag<strong>en</strong> is niet hèt probleem op weg<br />
naar emissieloos rijd<strong>en</strong>, in de og<strong>en</strong> van de<br />
S<strong>en</strong>ior Sector Banker. De netcongestie<br />
wel. Natuurlijk zijn er transportbedrijv<strong>en</strong> die<br />
mom<strong>en</strong>teel wel voldo<strong>en</strong>de elektriciteit tot<br />
hun beschikking hebb<strong>en</strong>. Maar in 2030 zijn<br />
er alle<strong>en</strong> al voor stadsdistributie meer dan<br />
11.000 zero-emissie vrachtwag<strong>en</strong>s nodig.<br />
Het ziet er naar uit dat dat nog jar<strong>en</strong> duurt<br />
voordat de congestie is opgelost. Verder<br />
vraagt de aanschaf van de laadinfrastructuur<br />
extra investering<strong>en</strong> die ook weer<br />
kostprijsverhog<strong>en</strong>d werk<strong>en</strong>.<br />
Ondertuss<strong>en</strong> lijkt als alles meezit, <strong>en</strong><br />
de terugsluis van de vrachtwag<strong>en</strong>heffing<br />
naar de sector voor verduurzaming positief<br />
uitpakt, dat we in Nederland op 80.000<br />
elektrische vrachtwag<strong>en</strong>s kunn<strong>en</strong> uitkom<strong>en</strong><br />
in 2036. Dat is dan meer dan 50% van de<br />
hele vloot in Nederland, maar die datum<br />
is nog ver weg. “Tot die tijd is er e<strong>en</strong> groot<br />
pot<strong>en</strong>tieel aan CO 2<br />
-reductie te behal<strong>en</strong><br />
juist met de grote vloot van brandstof<br />
motorvoertuig<strong>en</strong>”, d<strong>en</strong>kt hij. Hij geeft ge<strong>en</strong><br />
uitleg.<br />
De bank biedt l<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> aan voor zowel<br />
Battery Electric Vehicles (BEV) als Fuel<br />
Cell, ofwel waterstof. Die zijn bedoeld voor<br />
bestelwag<strong>en</strong>s, trekkers, bakwag<strong>en</strong>s <strong>en</strong><br />
specials (zoals huisvuilwag<strong>en</strong>s).<br />
De hoeveelheid gefinancierde voertuig<strong>en</strong><br />
loopt in de pas met de registraties van de<br />
zero-emissie voertuig<strong>en</strong> in de afgelop<strong>en</strong><br />
jar<strong>en</strong>, zegt Bode.<br />
Vorig jaar kwam<strong>en</strong> er wel veel meer<br />
aanvrag<strong>en</strong>. “Dat sluit aan bij cijfers van de<br />
RDW. Zij meld<strong>en</strong> dat er in 2023 1.000 zeroemissie<br />
trucks verkocht zijn.”<br />
Ook voor waterstof toond<strong>en</strong><br />
transporteurs belangstelling, laat hij wet<strong>en</strong>.<br />
“Maar dat loopt allemaal nog niet zo’n<br />
vaart.” Op langere termijn ziet hij zeker<br />
mogelijkhed<strong>en</strong> voor deze tak van sport. Maar<br />
het is naar zijn idee nu nog te vroeg voor<br />
grootschalige introducties.<br />
Financier<strong>en</strong><br />
Je kunt e<strong>en</strong> elektrische vrachtwag<strong>en</strong> op<br />
drie manier<strong>en</strong> financier<strong>en</strong> bij de bank. E<strong>en</strong><br />
bancaire l<strong>en</strong>ing is de eerste mogelijkheid;<br />
in dat geval koop je het voertuig, dus b<strong>en</strong><br />
je eig<strong>en</strong>aar. Dat is ook zo bij financial lease.<br />
Maar als je voor operational lease gaat, is<br />
de vrachtwag<strong>en</strong> niet in je bezit. “De keus<br />
voor lease of bancair heeft vaak te mak<strong>en</strong><br />
met het inzicht in de TCO, total cost of<br />
ownership”, legt Bode uit. “Maar ook met het<br />
feit dat subsidies <strong>en</strong> fiscale voordel<strong>en</strong> op de<br />
aanschaf voorbehoud<strong>en</strong> zijn aan deg<strong>en</strong>e die<br />
echt eig<strong>en</strong>aar wordt.”<br />
Op e<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong> mom<strong>en</strong>t zal de kostprijs<br />
van elektrisch rijd<strong>en</strong> lager word<strong>en</strong> dan dat<br />
van diesel voorspelt hij. “Nu is dat nog niet<br />
het geval nee. Of je hebt e<strong>en</strong> klant die bereid<br />
is voor elektrisch te betal<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> partij als de<br />
overheid doet dat vaak al bij aanbesteding<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> stelt zero-emissie uitvoering van het<br />
transport als voorwaarde.”<br />
E<strong>en</strong> ander verschil tuss<strong>en</strong> lease <strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> bancaire l<strong>en</strong>ing is de omschrijving van<br />
die l<strong>en</strong>ing. Die is bij lease van e<strong>en</strong> voertuig<br />
28 TRANSPORT<br />
& LOGISTIEK
Voor elektrische<br />
voertuig<strong>en</strong> biedt ING e<strong>en</strong><br />
langere leaselooptijd<br />
aan, waardoor de<br />
maandelijkse termijn<strong>en</strong><br />
lager zijn<br />
namelijk specifiek omschrev<strong>en</strong>, dus is<br />
helder welke schuld bij welk bedrijfsmiddel<br />
hoort. “Maar wat voor vorm je ook kiest: je<br />
moet altijd r<strong>en</strong>te betal<strong>en</strong> <strong>en</strong> afloss<strong>en</strong>. Daar<br />
verandert niets aan.”<br />
Langere looptijd<br />
De voorwaard<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> leasecontract<br />
te kunn<strong>en</strong> afsluit<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> elektrische<br />
vrachtwag<strong>en</strong> of trekker zijn in principe gelijk<br />
aan die voor wag<strong>en</strong>s met brandstofmotor.<br />
Voor elektrische voertuig<strong>en</strong> biedt de<br />
bank e<strong>en</strong> langere looptijd aan, waardoor<br />
de maandelijkse termijn<strong>en</strong> lager ligg<strong>en</strong>.<br />
Bode: “Wij dacht<strong>en</strong> van tevor<strong>en</strong> dat<br />
transportondernemers geïnteresseerd<br />
zoud<strong>en</strong> zijn in leasecontract<strong>en</strong> met<br />
e<strong>en</strong> langere looptijd voor elektrische<br />
vrachtwag<strong>en</strong>s. Maar voorlopig is de<br />
interesse nog beperkt. Vaak leas<strong>en</strong> ze<br />
namelijk hun eerste elektrische voertuig<strong>en</strong>.<br />
Die zett<strong>en</strong> ze in als proeftuin om ervaring<br />
op te do<strong>en</strong> of voor e<strong>en</strong> bepaalde klant,<br />
<strong>en</strong> dat contract heeft e<strong>en</strong> bepaalde<br />
looptijd. Toch verwacht<strong>en</strong> wij dat, zodra<br />
de minder kapitaalkrachtige partij<strong>en</strong> gaan<br />
verduurzam<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> langere looptijd het<br />
verschil kan mak<strong>en</strong>. De lagere maandlast<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> dan net de doorslag gev<strong>en</strong> of e<strong>en</strong><br />
ondernemer de stap naar e<strong>en</strong> zero-emissie<br />
voertuig maakt.”<br />
“Daarnaast is het lastig om de<br />
toekomstige ontwikkeling<strong>en</strong> te voorspell<strong>en</strong>.<br />
Wat kan e<strong>en</strong> opvolger e<strong>en</strong> jaar later?”<br />
Goedkoper dan diesel<br />
Bode is glashelder over de oplossing van<br />
de hogere prijz<strong>en</strong> van elektrisch vervoer.<br />
“Je moet de kost<strong>en</strong> doorberek<strong>en</strong><strong>en</strong> aan<br />
opdrachtgevers, die op ze hun beurt ook<br />
weer doorberek<strong>en</strong><strong>en</strong> tot aan de eindgebruiker.<br />
De branche di<strong>en</strong>t de werkelijke (reële)<br />
kost<strong>en</strong> van transport in de supply chain door<br />
te belast<strong>en</strong>.”<br />
De verwachting van de bank is wel dat<br />
emissievrij rijd<strong>en</strong> op termijn goedkoper zal<br />
zijn dan diesel (al dan niet vanwege extra<br />
belasting<strong>en</strong> op diesel vanuit de overheid).<br />
29
Arbeidsmarkt<br />
Tekst Annelies van Stijn Beeld Peter Goss<strong>en</strong><br />
Personeelstekort te lijf gaan met g<strong>en</strong>eratiemanagem<strong>en</strong>t<br />
“Turbul<strong>en</strong>tie op de werkvloer<br />
met g<strong>en</strong>eratie Z”<br />
Het vind<strong>en</strong>, maar ook vooral<br />
het behoud<strong>en</strong> van personeel<br />
is voor veel bedrijv<strong>en</strong> niet<br />
gemakkelijk. Nu vijf g<strong>en</strong>eraties<br />
elkaar teg<strong>en</strong>kom<strong>en</strong> op de<br />
werkvloer, is het belangrijk dat<br />
zij elkaar begrijp<strong>en</strong> <strong>en</strong> goed <strong>en</strong><br />
prettig kunn<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong>.<br />
Peter Goss<strong>en</strong>, mastercoach<br />
bij veranderingsprocess<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
eig<strong>en</strong>aar MFC Groep, k<strong>en</strong>t de<br />
verschill<strong>en</strong>de g<strong>en</strong>eraties als ge<strong>en</strong><br />
ander <strong>en</strong> geeft leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />
handvatt<strong>en</strong> hoe dit aan te<br />
pakk<strong>en</strong>.<br />
De Amerikaanse actrice/regisseur Jodie<br />
Foster, bek<strong>en</strong>d als kindactrice <strong>en</strong> van<br />
onder andere de film Taxi Driver, heeft goed<br />
de bal<strong>en</strong> van haar collega’s van g<strong>en</strong>eratie Z,<br />
volg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> bericht op NU.nl. De 61-jarige<br />
vakvrouw vindt deze g<strong>en</strong>eratie, gebor<strong>en</strong><br />
tuss<strong>en</strong> 2000 <strong>en</strong> 2015, erg vervel<strong>en</strong>d, vooral<br />
op de werkplek. “Ze zegg<strong>en</strong>: ‘Nee ik heb er<br />
ge<strong>en</strong> zin in vandaag, ik begin pas om 10.30<br />
uur.’ En als ik vraag tekst op spelling te<br />
controler<strong>en</strong>, dan antwoord<strong>en</strong> ze: ‘Waarom<br />
zou ik dat do<strong>en</strong>?’” E<strong>en</strong> typisch voorbeeld dus<br />
van hoe de verschill<strong>en</strong>de g<strong>en</strong>eraties kunn<strong>en</strong><br />
clash<strong>en</strong> op de werkvloer.<br />
Dialoog<br />
Goss<strong>en</strong> kan nog wel e<strong>en</strong> voorbeeld gev<strong>en</strong>.<br />
”Ik was laatst bij e<strong>en</strong> transportbedrijf in<br />
Zuidwest-Nederland. De jonge directie van<br />
midd<strong>en</strong> dertig klaagde ste<strong>en</strong> <strong>en</strong> be<strong>en</strong> over<br />
‘die jonge chauffeurs die niet op zaterdag<strong>en</strong><br />
will<strong>en</strong> werk<strong>en</strong>’ <strong>en</strong> vroeg zich af: ‘Waar zijn de<br />
chauffeurs van vroeger geblev<strong>en</strong>?’”<br />
To<strong>en</strong> Goss<strong>en</strong> daarop aangaf dat zij<br />
met hun 34 jaar bijna net zo oud zijn als die<br />
medewerkers, was hun antwoord: ‘Ja, maar<br />
in de tijd van m’n vader was werk<strong>en</strong> op<br />
zaterdag ge<strong>en</strong> probleem.’<br />
Waarop Goss<strong>en</strong> opmerkte: “Klopt, dat<br />
was inderdaad in de tijd van je vader. En<br />
anders dan je vader zijn jullie mill<strong>en</strong>nials. In<br />
plaats van oordel<strong>en</strong>, zou je deze m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> vrag<strong>en</strong> waarom ze niet op zaterdag<br />
will<strong>en</strong> werk<strong>en</strong>, <strong>en</strong> of ze wellicht e<strong>en</strong>s per<br />
maand toch e<strong>en</strong> zaterdag aan de slag<br />
kunn<strong>en</strong> in ruil voor e<strong>en</strong> vrije doordeweekse<br />
dag.”<br />
Hij is er duidelijk in: “Alles begint met<br />
dialoog. Op<strong>en</strong> staan voor andere prioriteit<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> prober<strong>en</strong> oplossing<strong>en</strong> te vind<strong>en</strong>. Daar kom<br />
je het verst mee. Elkaar begrijp<strong>en</strong> <strong>en</strong> ler<strong>en</strong><br />
k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, leidt tot meer vertrouw<strong>en</strong>.”<br />
Workshops<br />
Het zijn slechts e<strong>en</strong> paar voorbeeld<strong>en</strong>, maar<br />
Goss<strong>en</strong> komt er vele teg<strong>en</strong> in de dagelijkse<br />
praktijk als psychosociaal therapeut, doc<strong>en</strong>t<br />
ontwikkelingspsychologie <strong>en</strong> coach. In<br />
die laatste hoedanigheid geeft hij ook<br />
lezing<strong>en</strong> <strong>en</strong> workshops over onder andere<br />
leiderschap. Daarbij is g<strong>en</strong>eratiemanagem<strong>en</strong>t<br />
teg<strong>en</strong>woordig vaak e<strong>en</strong> belangrijk onderdeel.<br />
Voor Sectorinstituut <strong>Transport</strong> <strong>en</strong><br />
<strong>Logistiek</strong> is Goss<strong>en</strong> veel op locatie geweest<br />
30 TRANSPORT<br />
& LOGISTIEK
ij (transport)bedrijv<strong>en</strong> om daar workshops<br />
te gev<strong>en</strong> van één of twee dagdel<strong>en</strong>. “Die<br />
bestaan uit drie del<strong>en</strong>. Het eerste deel is<br />
e<strong>en</strong> stuk ontwikkelingspsychologie. Daar<br />
ga ik bijvoorbeeld in op waar je oordeel<br />
over m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> vandaan komt, <strong>en</strong> hoe dat je<br />
beeld kan vertroebel<strong>en</strong>. Het tweede deel<br />
gaat in op de verschill<strong>en</strong>de g<strong>en</strong>eraties met<br />
hun k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong>. Het derde <strong>en</strong> eig<strong>en</strong>lijk<br />
belangrijkste onderdeel is hoe je daar als<br />
leidinggev<strong>en</strong>de mee aan de slag kunt, zodat<br />
het omgaan met elkaar <strong>en</strong> de sam<strong>en</strong>werking<br />
op de werkvloer soepeler verloopt.”<br />
Turbul<strong>en</strong>tie<br />
Vooral onderdeel twee van de workshops<br />
slaat volg<strong>en</strong>s Goss<strong>en</strong> altijd erg aan. “M<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> zichzelf als je het hebt over de<br />
verschill<strong>en</strong>de g<strong>en</strong>eraties. Vaak is dat leuk,<br />
soms ook best confronter<strong>en</strong>d. Maar als je<br />
het met e<strong>en</strong> kwinkslag br<strong>en</strong>gt, dan wordt er<br />
vooral veel gelach<strong>en</strong>”.<br />
Op de vraag waarom die<br />
g<strong>en</strong>eratiekwestie juist nu zo booming is,<br />
want er immers zijn toch altijd al verschill<strong>en</strong>de<br />
g<strong>en</strong>eraties met elkaar aan het werk geweest,<br />
is het antwoord volg<strong>en</strong>s Goss<strong>en</strong> simpel.<br />
“Allereerst hebb<strong>en</strong> we te mak<strong>en</strong> met de<br />
to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de polarisatie in de maatschappij.<br />
Daardoor kom<strong>en</strong> de verschill<strong>en</strong> nog meer<br />
naar bov<strong>en</strong>. Verder moet<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> op<br />
steeds hogere leeftijd blijv<strong>en</strong> werk<strong>en</strong>.<br />
Daardoor heb je nu e<strong>en</strong> extra vijfde g<strong>en</strong>eratie<br />
op de werkvloer, <strong>en</strong> over twee jaar als de<br />
Zij will<strong>en</strong> ev<strong>en</strong> kort<br />
door de bocht veel geld<br />
verdi<strong>en</strong><strong>en</strong>, gaan voor<br />
kwaliteit van lev<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
‘me time’<br />
babyboomers met p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong> zijn, nog steeds<br />
vier.”<br />
“En ik voorspel je: met g<strong>en</strong>eratie Z<br />
kunn<strong>en</strong> we ons opmak<strong>en</strong> voor de nodige<br />
turbul<strong>en</strong>tie op de werkvloer. Dat zijn de<br />
person<strong>en</strong> die zijn gebor<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> 2000 <strong>en</strong><br />
2015. Zij will<strong>en</strong> ev<strong>en</strong> kort door de bocht<br />
veel geld verdi<strong>en</strong><strong>en</strong>, 24 tot 32 uur werk<strong>en</strong>,<br />
gaan voor kwaliteit van lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> ‘me time’.<br />
Dat laatste komt onder meer ook tot uiting<br />
in JOMO, ofwel joy of missing out. Dit al<br />
dan niet als gevolg van de coronatijd met<br />
lockdowns <strong>en</strong>zovoorts. En dat staat haaks<br />
op wat g<strong>en</strong>eratie Y <strong>en</strong> wellicht ook g<strong>en</strong>eratie<br />
X beweegt, te wet<strong>en</strong> FOMO ofwel fear of<br />
missing out.”<br />
“G<strong>en</strong>eratie Z is verder ook op<strong>en</strong> over<br />
wat ze maandelijks verdi<strong>en</strong>t, <strong>en</strong> wil hetzelfde<br />
beloond word<strong>en</strong> als collega’s die hetzelfde<br />
werk do<strong>en</strong>. Ze gaan voor transparantie.<br />
Verder staan ze op<strong>en</strong> voor dialoog <strong>en</strong><br />
sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong>. Daarom match<strong>en</strong> ze in<br />
dat opzicht ook met g<strong>en</strong>eratie X. Dit in<br />
teg<strong>en</strong>stelling tot ook weer de mill<strong>en</strong>nials<br />
die op hun beurt weer meer match<strong>en</strong> met<br />
babyboomers. Zij zijn beide meer van status<br />
<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> groep<strong>en</strong>.”<br />
Natuurlijk realiseert Goss<strong>en</strong> zich dat dit<br />
typer<strong>en</strong> van de verschill<strong>en</strong>de g<strong>en</strong>eraties nogal<br />
zwart-wit is. “Ik zeg er ook altijd bij dat er nog<br />
vijftig tint<strong>en</strong> grijs tuss<strong>en</strong> zitt<strong>en</strong>. Maar de grote<br />
lijn<strong>en</strong> klopp<strong>en</strong>, <strong>en</strong> we moet<strong>en</strong> er wel rek<strong>en</strong>ing<br />
mee houd<strong>en</strong> dat die g<strong>en</strong>eratie Z over e<strong>en</strong><br />
paar jaar leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong> gaat voortbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />
Daar moet<strong>en</strong> we dus wel wat mee.”<br />
Oordel<strong>en</strong> parker<strong>en</strong><br />
Met deze informatie neemt Goss<strong>en</strong> de<br />
deelnemers aan de workshop dan mee naar<br />
stap drie. “Daar ga je als leidinggev<strong>en</strong>de<br />
reflecter<strong>en</strong> over hoe dat leiderschap in te<br />
vull<strong>en</strong> met deze k<strong>en</strong>nis. We kijk<strong>en</strong> dan in<br />
hoeverre iemand in staat is dat oordel<strong>en</strong> te<br />
parker<strong>en</strong>. En dat laat ik h<strong>en</strong> ook ervar<strong>en</strong> met<br />
oef<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>. Op die manier ler<strong>en</strong> leidinggev<strong>en</strong>d<strong>en</strong><br />
niet alle<strong>en</strong> hoe zij met de diverse<br />
collega’s zoud<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> omgaan, maar<br />
do<strong>en</strong> zij ook de nodige k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> vaardighed<strong>en</strong><br />
op, om collega’s onderling beter<br />
met elkaar om te lat<strong>en</strong> gaan. Dat soepeler<br />
met collega’s van verschill<strong>en</strong>de g<strong>en</strong>eraties<br />
door de deur kunn<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> bedrijv<strong>en</strong>, is<br />
erg belangrijk als je je realiseert dat er binn<strong>en</strong><br />
nu <strong>en</strong> acht à neg<strong>en</strong> jaar e<strong>en</strong> paar miljo<strong>en</strong><br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> van de arbeidsmarkt gaan, <strong>en</strong> daar<br />
hooguit e<strong>en</strong> miljo<strong>en</strong> arbeidskracht<strong>en</strong> voor in<br />
de plaats komt. Dan zul je als bedrijf echt je<br />
best moet<strong>en</strong> do<strong>en</strong> om m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> bij jou binn<strong>en</strong><br />
te hal<strong>en</strong> <strong>en</strong> te houd<strong>en</strong>. Dan moet je echt<br />
op<strong>en</strong>staan voor g<strong>en</strong>eratiemanagem<strong>en</strong>t <strong>en</strong><br />
dat will<strong>en</strong> faciliter<strong>en</strong>.”<br />
Om wederzijds begrip <strong>en</strong> erk<strong>en</strong>ning<br />
>><br />
31
Waarom bedrijv<strong>en</strong> kiez<strong>en</strong><br />
voor ritplanningssoftware<br />
OptiFlow<br />
Maak k<strong>en</strong>nis met de toekomst van transportplanning, waarbij efficiëntie <strong>en</strong><br />
klantgerichtheid sam<strong>en</strong>gaan. Optimaliseer uw ritt<strong>en</strong>planning, verlaag de<br />
kost<strong>en</strong> <strong>en</strong> voldoe aan de klantvraag met betrouwbare <strong>en</strong> tijdige levering<strong>en</strong>.<br />
Volledig geautomatiseerd<br />
Plan alle voertuig<strong>en</strong> met<br />
e<strong>en</strong> druk de knop.<br />
Cloud-based<br />
Ge<strong>en</strong> extra serverinfrastructuur<br />
nodig.<br />
Tot 10k orders<br />
Kunn<strong>en</strong> in één plan<br />
word<strong>en</strong> geoptimaliseerd.<br />
Sneller plann<strong>en</strong><br />
Verkort de planningstijd<br />
van ur<strong>en</strong> naar minut<strong>en</strong>.<br />
Krachtige algoritm<strong>en</strong><br />
Maximale efficiëntie,<br />
minimale kost<strong>en</strong>.<br />
Bespaar op transportkost<strong>en</strong><br />
Optimaliseer ritt<strong>en</strong> op tijd,<br />
kilometers <strong>en</strong> kost<strong>en</strong>.<br />
Lees in onze white paper hoe OptiFlow uw bedrijf kan<br />
help<strong>en</strong> om het besparingspot<strong>en</strong>tieel te realiser<strong>en</strong>.<br />
+31 (0) 346 581 600<br />
info.nl@ptvlogistics.com<br />
www.ptvlogistics.com
Verschill<strong>en</strong>de g<strong>en</strong>eraties in het kort<br />
Babyboomers (1945-1960) groei<strong>en</strong> op in e<strong>en</strong> tijd van wederopbouw <strong>en</strong> ongek<strong>en</strong>de<br />
welvaartsstijging. Ze hebb<strong>en</strong> veel maatschappelijk vernieuwing gebracht met hun<br />
nadruk op zelfontplooiing <strong>en</strong> vrije moraal. Deze g<strong>en</strong>eratie is nu grot<strong>en</strong>deels met<br />
p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>. Hun visie wordt gek<strong>en</strong>merkt door e<strong>en</strong> baan voor het lev<strong>en</strong>. De werkhouding<br />
is vooral gericht op bouw<strong>en</strong>, structuur, ‘ouwe jong<strong>en</strong>s kr<strong>en</strong>t<strong>en</strong>brood’, controle,<br />
risicobeheersing, top-down, hiërarchie, bureaucratie <strong>en</strong> statusgevoeligheid.<br />
G<strong>en</strong>eratie X (1961- 1980) heeft in de adolesc<strong>en</strong>tie te mak<strong>en</strong> met economische<br />
crisis <strong>en</strong> massale jeugdwerkeloosheid. Door hard te werk<strong>en</strong> <strong>en</strong> zich te schikk<strong>en</strong> in<br />
hun lot, komt het met deze g<strong>en</strong>eratie uiteindelijk toch goed. G<strong>en</strong>eratie X is loyaal aan<br />
de werkgever, volhard<strong>en</strong>d, organisaties<strong>en</strong>sitief, weloverwog<strong>en</strong> <strong>en</strong> plichtsgetrouw.<br />
De valkuil<strong>en</strong> zijn vooral het vasthoud<strong>en</strong> aan oude patron<strong>en</strong> <strong>en</strong> process<strong>en</strong>,<br />
overbescheid<strong>en</strong>heid, gereserveerdheid <strong>en</strong> behoud<strong>en</strong>dheid. Zij zijn allergisch voor<br />
jongere m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die over-kritisch zijn <strong>en</strong> die pret<strong>en</strong>der<strong>en</strong> alles te wet<strong>en</strong>.<br />
van ouder<strong>en</strong> voor jonger<strong>en</strong> <strong>en</strong> andersom<br />
te realiser<strong>en</strong> op de werkvloer zou het goed<br />
zijn twintigers <strong>en</strong> dertigers te koppel<strong>en</strong> aan<br />
vijftigers <strong>en</strong> zestigers. “Zo kun je je bedrijf ook<br />
vitaliser<strong>en</strong>.”<br />
Doorpakk<strong>en</strong><br />
Het zou volg<strong>en</strong>s Goss<strong>en</strong> goed zijn als meer<br />
bedrijv<strong>en</strong> zoud<strong>en</strong> gaan voor e<strong>en</strong> vervolg op<br />
zijn workshops. “Niet om mij aan het werk te<br />
houd<strong>en</strong>, maar wel om er meer uit te kunn<strong>en</strong><br />
hal<strong>en</strong>. Het is harstikke leuk als m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
zegg<strong>en</strong> dat e<strong>en</strong> workshop leuk <strong>en</strong> leerzaam<br />
was, maar wat heb je eraan als je vervolg<strong>en</strong>s<br />
weer op de oude voet verder gaat…?”<br />
Bij e<strong>en</strong> aantal transportbedrijv<strong>en</strong> heeft<br />
Goss<strong>en</strong> na de workshops wel al e<strong>en</strong> op maat<br />
gemaakte cursus G<strong>en</strong>eratiemanagem<strong>en</strong>t<br />
kunn<strong>en</strong> gev<strong>en</strong>. “In één tot drie sessies kan<br />
ik dan op managem<strong>en</strong>tniveau ingaan op<br />
hoe het nou precies binn<strong>en</strong> dat betreff<strong>en</strong>de<br />
bedrijf zit. D<strong>en</strong>k aan de bedrijfscultuur, de<br />
leeftijdsopbouw, de aanwezige g<strong>en</strong>eraties<br />
<strong>en</strong> hoe dat onderling werkt op dat mom<strong>en</strong>t.<br />
Vervolg<strong>en</strong>s kijk<strong>en</strong> we naar wat er anders<br />
moet <strong>en</strong> hoe we dat kunn<strong>en</strong> realiser<strong>en</strong>,<br />
om te kom<strong>en</strong> tot meer onderling begrip,<br />
erk<strong>en</strong>ning <strong>en</strong> dialoog. Alles om daarmee e<strong>en</strong><br />
aantrekkelijke werkgever te zijn voor jonger<strong>en</strong><br />
én ouder<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> win-win voor alle betrokk<strong>en</strong><br />
partij<strong>en</strong>.”<br />
>><br />
Pragmat<strong>en</strong> (1970-1985)<br />
De pragmatische g<strong>en</strong>eratie is e<strong>en</strong> hele andere dan g<strong>en</strong>eratie X. In hun jonge jar<strong>en</strong> komt<br />
de computer geheel tot ontwikkeling <strong>en</strong> ontstaat het internet. Het is e<strong>en</strong> g<strong>en</strong>eratie die<br />
wordt gezi<strong>en</strong> als professionals. Met e<strong>en</strong> pragmatische aanpak. Snelheid is het thema.<br />
Sneller, praktischer, concreter, interactiever vergader<strong>en</strong> <strong>en</strong> solistischer in besluit<strong>en</strong><br />
nem<strong>en</strong>. Verder del<strong>en</strong> zij k<strong>en</strong>nis via e-netwerk<strong>en</strong>, buit<strong>en</strong> de gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> van organisaties.<br />
Ze zijn van het al do<strong>en</strong>de ler<strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s uitdag<strong>en</strong>d werk. Ook gaan ze voor eig<strong>en</strong><br />
verantwoordelijkheid <strong>en</strong> zelfstandigheid in het werk, <strong>en</strong> interactief communicer<strong>en</strong>.<br />
G<strong>en</strong>eratie Y (1981-1995) ofwel de mill<strong>en</strong>nials groei<strong>en</strong> op in hoge welvaart, het<br />
informatietijdperk <strong>en</strong> e<strong>en</strong> sterk individualistische maatschappij. Ze zijn relatief hoog<br />
opgeleid <strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> veel aandacht van hun ouders. Volg je hart <strong>en</strong> ga op zoek naar<br />
je passie, the sky is the limit. De focus ligt op groei <strong>en</strong> ontplooiing. Niet alle jonger<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong> aan de geschap<strong>en</strong> verwachting<strong>en</strong> <strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> moeite zich staande te<br />
houd<strong>en</strong> in de complexiteit van keuzes. De kracht van deze g<strong>en</strong>eratie zit ‘m in creativiteit,<br />
innovativiteit <strong>en</strong> flexibiliteit. Ze zijn auth<strong>en</strong>tiek, kritisch, hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> groot netwerk <strong>en</strong><br />
will<strong>en</strong> snel vooruit. De werkattitude is er veelal opgericht dat werk leuk moet zijn, dat<br />
ze impact hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> aan hun persoonlijke ontwikkeling werk<strong>en</strong>. Zodra zij verouderde<br />
patron<strong>en</strong> <strong>en</strong> process<strong>en</strong> in organisaties ervar<strong>en</strong>, hak<strong>en</strong> ze af.<br />
G<strong>en</strong>eratie Z (2000-2015) groeit op in het digitale tijdperk. Maar ook in tijd<strong>en</strong> van<br />
economische crisis, klimaatcrisis, terrorisme <strong>en</strong> coronapandemie. Zij wet<strong>en</strong> maar al<br />
te goed dat de mogelijkhed<strong>en</strong> niet onbegr<strong>en</strong>sd zijn <strong>en</strong> dat zij het (materieel) niet beter<br />
gaan krijg<strong>en</strong> dan hun ouders. Ze zijn zich zeer omgevingsbewust, kosmopolitisch, zeer<br />
ondernem<strong>en</strong>d <strong>en</strong> do<strong>en</strong> veel verschill<strong>en</strong>de ding<strong>en</strong> tegelijk: netflix<strong>en</strong>, muziek, luister<strong>en</strong>,<br />
ondertuss<strong>en</strong> huiswerk mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> als het ev<strong>en</strong> kan ook nog App<strong>en</strong>, Snapp<strong>en</strong> <strong>en</strong> Insta<br />
check<strong>en</strong>. Zij zijn meer politiek geëngageerd dan de vorige g<strong>en</strong>eraties. Diversiteit <strong>en</strong><br />
duurzaamheid zijn voor h<strong>en</strong> de norm. Veelal nog op school of aan het studer<strong>en</strong>, maar<br />
ze will<strong>en</strong> graag het verschil mak<strong>en</strong>, de wereld beter <strong>en</strong> mooier mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> lev<strong>en</strong> lang<br />
blijv<strong>en</strong> ler<strong>en</strong>.<br />
Bron Youngworks<br />
33
ICT<br />
Tekst <strong>en</strong> beeld Ruud van Roosmal<strong>en</strong><br />
<strong>Transport</strong>eur van gass<strong>en</strong> standaardiseert <strong>en</strong> optimaliseert IT-landschap<br />
Omweggetjes <strong>en</strong> ingeslet<strong>en</strong><br />
gewoontes opruim<strong>en</strong><br />
Efficiënter operer<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
effectievere inrichting van<br />
bedrijfsprocess<strong>en</strong>, met als<br />
doel om geld te bespar<strong>en</strong>.<br />
Dat zijn de belangrijkste<br />
red<strong>en</strong><strong>en</strong> voor Jong<strong>en</strong>eel<br />
<strong>Transport</strong> uit het Zuid-<br />
Hollandse Valk<strong>en</strong>burg om de<br />
IT-applicaties te moderniser<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> standaardiser<strong>en</strong>. In 2023<br />
bracht de organisatie de<br />
bedrijfsprocess<strong>en</strong> in kaart.<br />
In <strong>2024</strong> selecteert het nieuwe<br />
IT-applicaties <strong>en</strong> neemt ze in<br />
gebruik.<br />
Jong<strong>en</strong>eel <strong>Transport</strong> is gespecialiseerd<br />
in transport van gass<strong>en</strong>, zoals<br />
CO 2<br />
, propaan, cryoge<strong>en</strong> <strong>en</strong> LNG. Het<br />
bedrijf gebruikt mom<strong>en</strong>teel e<strong>en</strong> aantal<br />
maatwerkapplicaties, die in eig<strong>en</strong> beheer<br />
zijn ontwikkeld, vertelt controller Jan van<br />
der Nagel. Dat is voor het beheer van<br />
wag<strong>en</strong>parkdata, werkplaatsplanning,<br />
tariefafsprak<strong>en</strong>, het inplann<strong>en</strong> van<br />
voertuig<strong>en</strong> <strong>en</strong> chauffeurs, facturatie,<br />
inspectie-opdracht<strong>en</strong> voor de chauffeurs <strong>en</strong><br />
ur<strong>en</strong>registratie door de werkplaats.<br />
Handmatig invoer<strong>en</strong><br />
“De eerste versies van e<strong>en</strong> aantal van deze<br />
applicaties werd<strong>en</strong> al in 2008 ontwikkeld.<br />
Ze zijn door onze IT-specialist Reinder<br />
Stolte steeds uitgebreid <strong>en</strong> vernieuwd. Ze<br />
bevatt<strong>en</strong> ook veel klantspecifieke informatie,<br />
bijvoorbeeld over tariev<strong>en</strong>, procedures <strong>en</strong><br />
bepaalde andere afsprak<strong>en</strong>. Inmiddels is<br />
het tijd om ze te vervang<strong>en</strong> door moderne<br />
standaardapplicaties.” Die zijn vrijwel altijd<br />
goedkoper in aanschaf <strong>en</strong> onderhoud.<br />
In de loop van de jar<strong>en</strong> ontstond<strong>en</strong> er bij<br />
Jong<strong>en</strong>eel <strong>Transport</strong> bepaalde werkwijz<strong>en</strong> die<br />
vanuit het bedrijfsproces bekek<strong>en</strong> niet altijd<br />
helemaal logisch zijn. Daarnaast gaan de<br />
ontwikkeling<strong>en</strong> op IT-gebied zeer snel <strong>en</strong> daar<br />
haakt het bedrijf vanzelfsprek<strong>en</strong>d bij aan. “En<br />
we will<strong>en</strong> efficiënter operer<strong>en</strong> door bepaalde<br />
functionaliteit<strong>en</strong> te standaardiser<strong>en</strong>”, legt Van<br />
der Nagel uit. “Zo moet<strong>en</strong> we nu bijvoorbeeld<br />
bepaalde gegev<strong>en</strong>s over activiteit<strong>en</strong>, die<br />
we hebb<strong>en</strong> verricht, handmatig invoer<strong>en</strong> in<br />
applicaties van ket<strong>en</strong>partners. Dat is natuurlijk<br />
niet erg efficiënt. We will<strong>en</strong> dit soort zak<strong>en</strong><br />
automatiser<strong>en</strong> <strong>en</strong> tegelijkertijd op het gebied<br />
van tariefstructur<strong>en</strong> <strong>en</strong> informatie-uitwisseling<br />
met onze klant<strong>en</strong> flinke stapp<strong>en</strong> zett<strong>en</strong>.”<br />
Ideeën pols<strong>en</strong><br />
Jong<strong>en</strong>eel <strong>Transport</strong> vindt het belangrijk dat<br />
de vernieuwing zorgvuldig <strong>en</strong> gestructureerd<br />
wordt aangepakt. Daarom laat het bedrijf zich<br />
begeleid<strong>en</strong> door adviesbureau IT’s Teamwork<br />
van eig<strong>en</strong>aar/oprichter Anton Dijkhuis.<br />
“Optimalisatie van IT-process<strong>en</strong> is veel<br />
meer dan alle<strong>en</strong> het aanschaff<strong>en</strong> <strong>en</strong> implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong><br />
van nieuwe softwarepakkett<strong>en</strong>”,<br />
zegt Dijkhuis. “Wij kijk<strong>en</strong> ook naar de bedrijfsprocess<strong>en</strong>,<br />
nem<strong>en</strong> de verband<strong>en</strong> daartuss<strong>en</strong><br />
mee <strong>en</strong> pols<strong>en</strong> de ideeën <strong>en</strong> m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> van<br />
de medewerkers. Van daaruit werk<strong>en</strong> we<br />
naar selectiecriteria voor IT-applicaties toe.<br />
Hiervoor mak<strong>en</strong> we onder andere gebruik<br />
van e<strong>en</strong> tool die we zelf ontwikkeld hebb<strong>en</strong>:<br />
onze BusinessITScan.”<br />
Deze scan is e<strong>en</strong> praktisch hulpmiddel<br />
waarmee de bedrijfsvoering integraal wordt<br />
doorgelicht. Dat gebeurt via e<strong>en</strong> online inv<strong>en</strong>tarisatie<br />
bij directieled<strong>en</strong>, applicatiegebruikers<br />
<strong>en</strong> IT-personeel.<br />
Verbeterpunt<strong>en</strong><br />
Alle bedrijfsprocess<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gestructureerd<br />
in kaart gebracht, ev<strong>en</strong>tuele knelpunt<strong>en</strong><br />
zichtbaar gemaakt <strong>en</strong> verbetervoorstell<strong>en</strong> op<br />
IT-gebied geïnv<strong>en</strong>tariseerd. Hierdoor ontstaat<br />
er inzicht in de bestaande situatie <strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />
goede oplossing<strong>en</strong> word<strong>en</strong> aangedrag<strong>en</strong><br />
voor verbeterpunt<strong>en</strong>. Dijkhuis: “Bijkom<strong>en</strong>d<br />
voordeel van de scan is dat er draagvlak bij<br />
de medewerkers ontstaat voor toekomstige<br />
aanpassing<strong>en</strong>.”<br />
“We will<strong>en</strong> op<br />
het gebied van<br />
tariefstructur<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
informatie-uitwisseling<br />
met onze klant<strong>en</strong> flinke<br />
stapp<strong>en</strong> zett<strong>en</strong>”<br />
In totaal vuld<strong>en</strong> 35 werknemers van<br />
Jong<strong>en</strong>eel <strong>Transport</strong> de uitgebreide online<br />
vrag<strong>en</strong>lijst van de BusinessITscan in. De<br />
antwoord<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> geanalyseerd <strong>en</strong><br />
geprioriteerd, <strong>en</strong> er werd e<strong>en</strong> integraal<br />
beeld uit sam<strong>en</strong>gesteld. Dat gaat over de<br />
34 TRANSPORT<br />
& LOGISTIEK
edrijfsprocess<strong>en</strong>, alle uit te voer<strong>en</strong> tak<strong>en</strong>, de<br />
actuele situatie op IT-gebied <strong>en</strong> de pot<strong>en</strong>tiële<br />
verbeterpunt<strong>en</strong> op ieder deelgebied.<br />
Ge<strong>en</strong> maatwerk meer<br />
“Met behulp van deze informatie zijn we<br />
gaan nad<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over de inrichting van onze<br />
process<strong>en</strong> <strong>en</strong> het toekomstige IT-landschap<br />
dat daarvoor nodig is”, zegt Van der<br />
Nagel. “Onze huidige set applicaties is<br />
compleet <strong>en</strong> ondersteunt voor verschill<strong>en</strong>de<br />
opdrachtgevers verschill<strong>en</strong>de routines.<br />
Dat is mooi, maar we constateerd<strong>en</strong> ook<br />
dat dit mom<strong>en</strong>t ideaal is om omweggetjes<br />
<strong>en</strong> ingeslet<strong>en</strong> gewoontes op te ruim<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> process<strong>en</strong> meer te harmoniser<strong>en</strong>. We<br />
beseff<strong>en</strong> dat dit e<strong>en</strong> flinke klus is.”<br />
Alle nieuwe inzicht<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> vertaald<br />
naar eis<strong>en</strong> aan software, <strong>en</strong> er werd<strong>en</strong><br />
selectiecriteria opgesteld waaraan nieuwe<br />
IT-applicaties moet<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>. “Overig<strong>en</strong>s<br />
is het best lastig om nieuwe inzicht<strong>en</strong> te<br />
vertal<strong>en</strong> naar selectiecriteria voor software”,<br />
zegt Van der Nagel. “We hebb<strong>en</strong> ti<strong>en</strong><br />
uitgangspunt<strong>en</strong> geformuleerd waar we<br />
elkaar scherp op houd<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> daarvan<br />
is bijvoorbeeld dat we ge<strong>en</strong> maatwerk<br />
meer will<strong>en</strong>, ook niet aan e<strong>en</strong> standaardpakket.<br />
Vervolg<strong>en</strong>s hebb<strong>en</strong> we bij<br />
twintig verschill<strong>en</strong>de softwareleveranciers<br />
e<strong>en</strong> t<strong>en</strong>der uitgezet. Dat is vrij breed gedaan<br />
omdat het niet alle<strong>en</strong> om TMS-functionaliteit<br />
ging, maar ook om voertuigbeheer, middel<strong>en</strong>beheer,<br />
werkplaats <strong>en</strong> kwaliteitssysteem<br />
<strong>en</strong> -borging.”<br />
Van die leveranciers zijn er inmiddels<br />
Specialist in transport van gas, zowel in bulk als<br />
stukgoed (gasfless<strong>en</strong>)<br />
Familiebedrijf Jong<strong>en</strong>eel <strong>Transport</strong> heeft vestiging<strong>en</strong> in Valk<strong>en</strong>burg (Zuid-Holland)<br />
<strong>en</strong> Rotterdam-Europoort. Het familiebedrijf beschikt over e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> vloot van 172<br />
trekk<strong>en</strong>de e<strong>en</strong>hed<strong>en</strong>, 175 getrokk<strong>en</strong> e<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> <strong>en</strong> twaalf me<strong>en</strong>eemheftrucks.<br />
Er rijd<strong>en</strong> 175 eig<strong>en</strong> chauffeurs <strong>en</strong> vijfti<strong>en</strong> vaste charters voor het bedrijf. Op kantoor<br />
werk<strong>en</strong> in totaal ongeveer 40 medewerkers.<br />
Jong<strong>en</strong>eel <strong>Transport</strong> werkt vaak in opdracht van andere logistieke di<strong>en</strong>stverl<strong>en</strong>ers:<br />
“Wij ontzorg<strong>en</strong> deze klant<strong>en</strong> op logistiek gebied door ze gespecialiseerde<br />
transportcapaciteit te lever<strong>en</strong>. Het gaat daarbij in veel gevall<strong>en</strong> om langdurige<br />
contract<strong>en</strong>, maar soms ook om korte opdracht<strong>en</strong>”, zegt Van der Nagel.<br />
nog maar e<strong>en</strong> paar over, waar de organisatie<br />
binn<strong>en</strong>kort e<strong>en</strong> keuze uit maakt. Daarna start<br />
m<strong>en</strong> in eerste instantie met de implem<strong>en</strong>tatie<br />
van e<strong>en</strong> TMS. Vervolg<strong>en</strong>s gaat de organisatie<br />
ook de andere applicaties vervang<strong>en</strong>.<br />
Strev<strong>en</strong> is dat de IT bij Jong<strong>en</strong>eel <strong>Transport</strong><br />
begin 2025 volledig gestandaardiseerd <strong>en</strong><br />
gemoderniseerd is.<br />
Demo-sessies<br />
Algeme<strong>en</strong> Directeur Ruud Jong<strong>en</strong>eel kijkt<br />
positief terug op de ontwikkeling<strong>en</strong>: “Het<br />
voortraject was erg int<strong>en</strong>sief. Als je naar<br />
demo-sessies gaat, b<strong>en</strong> je al snel e<strong>en</strong> uur<br />
of vier kwijt aan e<strong>en</strong> eerste sessie met e<strong>en</strong><br />
pot<strong>en</strong>tieel nieuwe leverancier. We zijn namelijk<br />
erg de diepte in gegaan met alle specifieke<br />
w<strong>en</strong>s<strong>en</strong> <strong>en</strong> eis<strong>en</strong> die we hebb<strong>en</strong> opgesteld.<br />
Het doorlicht<strong>en</strong> van onze process<strong>en</strong> met<br />
de business IT-scan heeft veel informatie<br />
opgeleverd voor verbetering<strong>en</strong>, die we met<br />
ons kernteam vertaald<strong>en</strong> in selectiecriteria<br />
voor software. Ik d<strong>en</strong>k dat we goed op weg<br />
zijn <strong>en</strong> heb er alle vertrouw<strong>en</strong> in dat we straks<br />
met optimaal pass<strong>en</strong>de softwarepakkett<strong>en</strong><br />
zull<strong>en</strong> werk<strong>en</strong>.”<br />
1 Bulkoplegger van Jong<strong>en</strong>eel <strong>Transport</strong> bij e<strong>en</strong><br />
chemiebedrijf.<br />
2 Van links naar rechts: Algeme<strong>en</strong> Directeur<br />
Ruud Jong<strong>en</strong>eel, IT-specialist Reinder Stolte,<br />
Controller Jan van der Nagel <strong>en</strong> Anton Dijkhuis<br />
(IT’s Teamwork) will<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> maatwerk meer.<br />
35
Duurzaamheid<br />
Tekst Ingrid Dam<strong>en</strong><br />
Financiering van elektrische vrachtwag<strong>en</strong>s:<br />
“Fabrikant<strong>en</strong> will<strong>en</strong> wiel<strong>en</strong><br />
op de weg”<br />
Zo’n 150 elektrische<br />
vrachtwag<strong>en</strong>s zijn de afgelop<strong>en</strong><br />
tijd verkocht vanuit het zuid<strong>en</strong><br />
van ons land. Aan e<strong>en</strong> twintigtal<br />
transportbedrijv<strong>en</strong>. De meeste<br />
trucks kom<strong>en</strong> terecht bij drie<br />
grote, waaronder TDS uit<br />
Almere <strong>en</strong> Technische Unie. Zij<br />
zijn ongetwijfeld op de hoogte<br />
van alle elektrische ins <strong>en</strong> outs.<br />
Maar wanneer is elektrisch<br />
rijd<strong>en</strong> haalbaar? Wat zijn<br />
financieringsmogelijkhed<strong>en</strong>?<br />
E<strong>en</strong> vraaggesprek met Bluek<strong>en</strong>s<br />
in Breda.<br />
Wil je als transportbedrijf ervar<strong>en</strong> hoe<br />
het is om elektrisch de weg op te<br />
gaan? Klop dan aan bij Bluek<strong>en</strong>s. Daar kun<br />
je e<strong>en</strong> elektrische vrachtwag<strong>en</strong> of LCV (light<br />
commercial vehicle) hur<strong>en</strong> voor bijvoorbeeld<br />
e<strong>en</strong> jaar, maar ook iets langer. Of je huurt<br />
er één omdat je ev<strong>en</strong> extra capaciteit nodig<br />
hebt. De medewerkers d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> ook met je<br />
mee over de financiering <strong>en</strong> laadinfra.<br />
“De klant is zoek<strong>en</strong>de”, merkt<br />
manager EV Gert-Jan Jonker. “Vaak<br />
zijn de investering<strong>en</strong> te groot om e<strong>en</strong><br />
elektrische truck of LCV te kop<strong>en</strong>.” En bij<br />
het voertuig houdt het niet op. “Je moet ook<br />
laadinfrastructuur tot je beschikking hebb<strong>en</strong>.<br />
En wat betek<strong>en</strong>t het feitelijk om elektrisch te<br />
rijd<strong>en</strong>? Hoe werkt het uit in je bedrijf?”<br />
Onderweg leeg<br />
Elektrisch rijd<strong>en</strong> is niet iets wat je zomaar<br />
oppakt. “Zie het als e<strong>en</strong> serieuze transitie.”<br />
De klant die Bluek<strong>en</strong>s belde omdat de<br />
elektrische vrachtwag<strong>en</strong> onderweg<br />
leeg stond, is e<strong>en</strong> goed voorbeeld. De<br />
temperatuur buit<strong>en</strong> was gedaald tot onder<br />
het vriespunt, maar de planning had ge<strong>en</strong><br />
rek<strong>en</strong>ing gehoud<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> mindere<br />
performance van de truck door de kou. Ev<strong>en</strong><br />
over het hoofd gezi<strong>en</strong>. “Die fout mak<strong>en</strong> ze<br />
daar nooit meer”, weet verhuurcoördinator<br />
Arjan Schrauw<strong>en</strong> zeker.<br />
De organisatie heeft ruim vijfti<strong>en</strong> jaar<br />
ervaring met elektrische voertuig<strong>en</strong>. De<br />
organisatie sloeg dit pad in met zog<strong>en</strong>oemde<br />
conversies, dieselauto’s die werd<strong>en</strong><br />
omgebouwd naar elektrisch. Sinds 2021 is<br />
de organisatie ook gestart met de verkoop<br />
<strong>en</strong> service van BYD e-trucks. Die zijn van<br />
meet af aan al elektrisch. Bluek<strong>en</strong>s EV<br />
werkt landelijk. De verhuurafdeling opereert<br />
regionaal.<br />
Leasecontract<strong>en</strong><br />
Je kunt e<strong>en</strong> elektrische vrachtwag<strong>en</strong> leas<strong>en</strong>.<br />
Bijvoorbeeld via Bluek<strong>en</strong>s. “In de praktijk<br />
zijn het vaak bestaande relaties waarmee<br />
wij leasecontract<strong>en</strong> afsluit<strong>en</strong>”, vertelt<br />
Schrauw<strong>en</strong>. “Die bedrijv<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> financieel<br />
wel gezond zijn”, vult Jonker aan. “Als wij h<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> leasecontract aanbied<strong>en</strong>, gaan wij daar<br />
e<strong>en</strong> risico mee aan.” E<strong>en</strong> r<strong>en</strong>teperc<strong>en</strong>tage<br />
wil hij niet noem<strong>en</strong>. Wel hecht hij aan relaties.<br />
“Je k<strong>en</strong>t elkaar goed <strong>en</strong> daarom ga je met<br />
elkaar in zee. En uiteindelijk vorm<strong>en</strong> de<br />
wiel<strong>en</strong> op de weg (van die elektrische truck)<br />
onze zekerheid.” Inmiddels hebb<strong>en</strong> twintig<br />
bedrijv<strong>en</strong> leasecontract<strong>en</strong> bij h<strong>en</strong> afgeslot<strong>en</strong><br />
voor zo’n 150 trucks.<br />
Traditionele bank<strong>en</strong> als ING, ABN<br />
AMRO <strong>en</strong> de Rabobank zijn ook actief op<br />
de leasemarkt. “Je ziet de worsteling van<br />
de huisbankiers van ondernemers met<br />
deze financiering”, omschrijft Jonker. “Dat is<br />
wel e<strong>en</strong> dingetje voor h<strong>en</strong>. Op congress<strong>en</strong><br />
vertell<strong>en</strong> ze goede verhal<strong>en</strong>, maar als<br />
pot<strong>en</strong>tiële klant<strong>en</strong> van ons aanklopp<strong>en</strong> voor<br />
hulp bij de transitie, dan vrag<strong>en</strong> bank<strong>en</strong> veel<br />
zekerhed<strong>en</strong>. Daarom besluit<strong>en</strong> ondernemers<br />
regelmatig om dat deel van hun wag<strong>en</strong>park<br />
erg<strong>en</strong>s anders onder te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Dat<br />
betek<strong>en</strong>t soms e<strong>en</strong> hoger maandbedrag.”<br />
Dochter DLL van de Rabobank is<br />
flexibeler <strong>en</strong> heeft meer k<strong>en</strong>nis van elektrisch,<br />
merkt Bluek<strong>en</strong>s. En met financier Beequip<br />
heeft het bedrijf ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s goede ervaring<strong>en</strong>.<br />
Daarnaast do<strong>en</strong> automerk<strong>en</strong> volop aan<br />
financiering. Zoals R<strong>en</strong>ault Elektrisch <strong>en</strong><br />
Volvo. Zij hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> andere insteek dan de<br />
bank<strong>en</strong>. “Volvo <strong>en</strong> R<strong>en</strong>ault will<strong>en</strong> simpelweg<br />
dat de wiel<strong>en</strong> op de weg blijv<strong>en</strong>. Die<br />
vrachtwag<strong>en</strong>s zijn hun core business.”<br />
Serieus prijskaartje<br />
Laadinfra is e<strong>en</strong> complicer<strong>en</strong>de factor.<br />
Daar hangt ook e<strong>en</strong> serieus prijskaartje<br />
aan. “Misschi<strong>en</strong> is dat wel duurder dan<br />
de vrachtwag<strong>en</strong>”, merkt Schrauw<strong>en</strong><br />
op. Afhankelijk van wat je wilt: AC-lad<strong>en</strong><br />
of DC-lad<strong>en</strong>, <strong>en</strong> combineer je het met<br />
zonnepanel<strong>en</strong>? “Stel je moet elektriciteit gaan<br />
buffer<strong>en</strong>. D<strong>en</strong>k aan de batterij<strong>en</strong> in de grootte<br />
van e<strong>en</strong> zeecontainer. Dan b<strong>en</strong> je zo drie tot<br />
vier ton kwijt.”<br />
Overig<strong>en</strong>s is Bluek<strong>en</strong>s mom<strong>en</strong>teel bezig<br />
met de aanleg van laadinfra op eig<strong>en</strong> terrein<br />
voor klant<strong>en</strong>. De trafohuisjes, stap één, zijn<br />
er al.<br />
Jonker vertelt over Nassau Sneltransport<br />
in Breda. Die wil elektrische Volvo’s<br />
aanschaff<strong>en</strong>, maar in verband met congestie<br />
krijgt het bedrijf ge<strong>en</strong> zwaardere aansluiting<br />
op het terrein. “Dus die ondernemer vraagt<br />
ons: hoe kunn<strong>en</strong> wij toch aan <strong>en</strong>ergie kom<strong>en</strong><br />
voor die auto’s? De oplossing is gebruik<br />
mak<strong>en</strong> van de overcapaciteit aan zonne<strong>en</strong>ergie.”<br />
Ook Euser klopte aan bij Bluek<strong>en</strong>s.<br />
Zij will<strong>en</strong> opschal<strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> dc van AH. E<strong>en</strong><br />
interessante case die nog loopt. “De kunst is<br />
dus om grip te houd<strong>en</strong> op je <strong>en</strong>ergiekost<strong>en</strong>,<br />
of nog e<strong>en</strong> stap verder te gaan <strong>en</strong> te kijk<strong>en</strong><br />
naar <strong>en</strong>ergie als verdi<strong>en</strong>model.”<br />
36 TRANSPORT<br />
& LOGISTIEK
“Inzicht gev<strong>en</strong> in de<br />
mogelijkhed<strong>en</strong> qua<br />
<strong>en</strong>ergie <strong>en</strong> laadinfra”<br />
Bluek<strong>en</strong>s heeft e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> tak die advies kan<br />
gev<strong>en</strong> aan bijvoorbeeld mkb-ondernemers.<br />
Via e<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergiescan. “In de markt lop<strong>en</strong> veel<br />
adviseurs rond”, constateert Jonker. “En ik<br />
zeg het netjes: ze beheers<strong>en</strong> die materie<br />
niet altijd ev<strong>en</strong> goed door e<strong>en</strong> gebrek aan<br />
diepgaande k<strong>en</strong>nis op basis van ervaring<br />
<strong>en</strong> praktijkdata. Juist dat is ess<strong>en</strong>tieel om<br />
logistieke klant<strong>en</strong> te help<strong>en</strong> met de transitie<br />
naar e<strong>en</strong> goed functioner<strong>en</strong>d emissievrij<br />
wag<strong>en</strong>park.”<br />
Zweetdruppels<br />
De organisatie biedt naar eig<strong>en</strong> zegg<strong>en</strong> onafhankelijk<br />
advies, om e<strong>en</strong> ondernemer e<strong>en</strong><br />
idee te gev<strong>en</strong> waar hij staat. “Wij schrijv<strong>en</strong><br />
dat niet erg<strong>en</strong>s naartoe”, zegt hij. “Wij will<strong>en</strong><br />
h<strong>en</strong> inzicht gev<strong>en</strong> in de mogelijkhed<strong>en</strong><br />
qua <strong>en</strong>ergie <strong>en</strong> laadinfra. En de geme<strong>en</strong>te<br />
Rotterdam, waarmee wij sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong>,<br />
is zo <strong>en</strong>thousiast dat we gaan uitbreid<strong>en</strong>.<br />
En andere geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s<br />
geïnteresseerd.”<br />
Met partij<strong>en</strong> als TDS, die voor e<strong>en</strong><br />
multinationale meubelgigant rijdt, <strong>en</strong><br />
Technische Unie, overlegt Bluek<strong>en</strong>s<br />
regelmatig. “Dan kijk<strong>en</strong> we terug <strong>en</strong> we<br />
blikk<strong>en</strong> vooruit. Kunn<strong>en</strong> we iets winn<strong>en</strong> op de<br />
<strong>en</strong>ergiekost<strong>en</strong>?”<br />
De k<strong>en</strong>nis die de organisatie de afgelop<strong>en</strong><br />
jar<strong>en</strong> heeft opgedaan <strong>en</strong> die heeft geleid tot<br />
deze scan, heeft veel zweetdruppels gekost,<br />
vertelt Jonker op<strong>en</strong>lijk. “En tot onze verbazing<br />
vrag<strong>en</strong> we ons nu af of dit e<strong>en</strong> di<strong>en</strong>st is die<br />
we in de toekomst verder gaan uitbreid<strong>en</strong>.<br />
Want door de klant<strong>en</strong> die we nu bedi<strong>en</strong><strong>en</strong>, is<br />
er inmiddels ook vraag van moederbedrijv<strong>en</strong><br />
ontstaan in verband met elektrificatie. Die<br />
operer<strong>en</strong> internationaal. Wij werk<strong>en</strong> op dit<br />
mom<strong>en</strong>t alle<strong>en</strong> nationaal. Dus gaan wij daarin<br />
mee?”<br />
37
Duurzaamheid<br />
Tekst Anita Hest<strong>en</strong>s<br />
Bijdrage aan verduurzaming<br />
Inland Terminal Dev<strong>en</strong>ter<br />
operationeel<br />
In de Hanzestad Dev<strong>en</strong>ter <strong>en</strong><br />
de omligg<strong>en</strong>de geme<strong>en</strong>tes is<br />
het al geruime tijd onderwerp<br />
van gesprek: de vestiging van<br />
e<strong>en</strong> containerterminal aan de<br />
binn<strong>en</strong>hav<strong>en</strong>. De betrokk<strong>en</strong><br />
partij<strong>en</strong> zijn ervan overtuigd dat<br />
deze terminal e<strong>en</strong> belangrijke<br />
bijdrage zal lever<strong>en</strong> aan de<br />
verduurzaming van het<br />
containervervoer in de regio. Nu<br />
is het werkelijkheid geword<strong>en</strong>:<br />
vanaf 1 januari is Inland<br />
Terminal Dev<strong>en</strong>ter operationeel.<br />
Het initiatief voor de containerterminal<br />
werd in 2016 g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. To<strong>en</strong><br />
begonn<strong>en</strong> BCTN, Vos <strong>Transport</strong> Group <strong>en</strong><br />
de geme<strong>en</strong>te Dev<strong>en</strong>ter met bespreking<strong>en</strong><br />
over de mogelijkheid van e<strong>en</strong> terminal aan<br />
de Westfal<strong>en</strong>straat 18-20 in Dev<strong>en</strong>ter. Begin<br />
2023 is de 160 meter lange kademuur<br />
hiervoor verstevigd. De geme<strong>en</strong>te heeft het<br />
terminalterrein e<strong>en</strong> half jaar terug officieel<br />
overgedrag<strong>en</strong> aan Inland Terminal Dev<strong>en</strong>ter,<br />
dat de exploitatie voor zijn rek<strong>en</strong>ing neemt.<br />
De containerterminal heeft e<strong>en</strong><br />
oppervlakte van 7.500 m2, met de<br />
mogelijkheid tot verdubbeling in de kom<strong>en</strong>de<br />
jar<strong>en</strong>. De totale capaciteit van de terminal<br />
bedraagt mom<strong>en</strong>teel 30.000 teu. Voor het<br />
creër<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> efficiënte <strong>en</strong> duurzame<br />
verbinding voor containervervoer vind<strong>en</strong><br />
er inmiddels wekelijks meerdere afvaart<strong>en</strong><br />
plaats tuss<strong>en</strong> Dev<strong>en</strong>ter <strong>en</strong> de hav<strong>en</strong> van<br />
Rotterdam.<br />
“We zijn erg trots op het regionale<br />
draagvlak <strong>en</strong> de nodige klant<strong>en</strong> die gelijk<br />
hun commitm<strong>en</strong>t hebb<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>. Ook zij<br />
zi<strong>en</strong> het belang ervan in dat we de nodige<br />
containers in de regio van de weg gaan hal<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> via de binn<strong>en</strong>vaart gaan vervoer<strong>en</strong>. Dit is<br />
e<strong>en</strong> stuk duurzamer, <strong>en</strong> hiermee voorkom<strong>en</strong><br />
we veel CO 2<br />
-uitstoot”, reageert Roy van<br />
Verseveld, operations manager van Vos<br />
<strong>Transport</strong> Group.<br />
Lijndi<strong>en</strong>st<br />
De containerterminal zal e<strong>en</strong> positieve<br />
impact hebb<strong>en</strong> op het verduurzam<strong>en</strong><br />
van het transport in de regio, verwacht<strong>en</strong><br />
initiatiefnemers BCTN <strong>en</strong> Vos <strong>Transport</strong><br />
Group. Als koploper bij Lean & Gre<strong>en</strong> drag<strong>en</strong><br />
zij al jar<strong>en</strong> bij aan e<strong>en</strong> schonere <strong>en</strong> efficiëntere<br />
logistiek. Zo vaart BCTN bijvoorbeeld sinds<br />
deze zomer met de H2 Barge 1. Dit door<br />
waterstof aangedrev<strong>en</strong> schip vaart in e<strong>en</strong><br />
reguliere lijndi<strong>en</strong>st tuss<strong>en</strong> Rotterdam <strong>en</strong><br />
Meerhout. Met dit zero-emissie schip wordt<br />
jaarlijks liefst 2.000 ton CO 2<br />
bespaard.<br />
Elektrisch var<strong>en</strong><br />
Ook elektrisch var<strong>en</strong> heeft de toekomst. Zo<br />
gaat vanaf april <strong>2024</strong> het schip de D<strong>en</strong> Bosch<br />
Max Gro<strong>en</strong> elektrisch <strong>en</strong> emissieloos het<br />
water op met uitwisselbare batterij<strong>en</strong>.<br />
1<br />
Sam<strong>en</strong> participer<strong>en</strong> de bedrijv<strong>en</strong> ook<br />
in het project DreamH2aul. Daarbinn<strong>en</strong><br />
lat<strong>en</strong> beide bedrijv<strong>en</strong> e<strong>en</strong> waterstof truck<br />
bouw<strong>en</strong> die naar hun zegg<strong>en</strong> uniek zal zijn<br />
in Europa. Deze trucks zull<strong>en</strong> in de eerste<br />
helft van dit jaar de weg op gaan. Voor Vos<br />
<strong>Transport</strong> Group is dit het tweede waterstofaangedrev<strong>en</strong><br />
voertuig die het bedrijf<br />
in gebruik neemt. De vrachtwag<strong>en</strong> van<br />
VDL zal eind volg<strong>en</strong>de maand gekeurd<br />
word<strong>en</strong>, <strong>en</strong> naar verwachting begin maart<br />
in gebruik word<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. BCTN <strong>en</strong><br />
Vos <strong>Transport</strong> Group richt<strong>en</strong> zich met deze<br />
oplossing<strong>en</strong> op duurzame, geïntegreerde<br />
transportoplossing<strong>en</strong> <strong>en</strong> -di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> die de<br />
toeleveringsket<strong>en</strong> van hun klant<strong>en</strong> dekk<strong>en</strong>.<br />
Dit onder het motto ‘Sam<strong>en</strong> bereik<strong>en</strong> we<br />
meer’.<br />
Biodiesel<br />
Vos gelooft sterk dat de combinatie van<br />
alternatieve brandstoff<strong>en</strong>, efficiënte logistiek<br />
<strong>en</strong> verbeterde verkeersomstandighed<strong>en</strong><br />
zal bijdrag<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> gro<strong>en</strong>ere toekomst<br />
voor de transportindustrie. Het bedrijf maakt<br />
38 TRANSPORT<br />
& LOGISTIEK
2<br />
mom<strong>en</strong>teel al grootschalig gebruik van<br />
biodiesel, <strong>en</strong> verk<strong>en</strong>t de mogelijkhed<strong>en</strong> van<br />
elektrisch transport <strong>en</strong> op waterstof. Het<br />
bedrijf is specialist in internationaal groepage<strong>en</strong><br />
deelladingvervoer <strong>en</strong> beschikt over 470<br />
3<br />
eig<strong>en</strong> vrachtwag<strong>en</strong>s. Hun voornaamste<br />
bestemming<strong>en</strong> zijn Scandinavië, Duitsland,<br />
Frankrijk de B<strong>en</strong>elux <strong>en</strong> Groot-Brittannië.<br />
Meer containers over water<br />
Al sinds 1987 is BCTN actief met e<strong>en</strong><br />
containerterminal in Nijmeg<strong>en</strong>. Dit initiatief<br />
heeft navolging gekreg<strong>en</strong>. Inmiddels wordt<br />
al e<strong>en</strong> groot gedeelte van de containers,<br />
bestemd voor de binn<strong>en</strong>landse markt, via<br />
één van de inland terminals af-/aangevoerd<br />
<strong>en</strong> steeds meer bedrijv<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> de voordel<strong>en</strong><br />
van deze manier van transport.<br />
BCTN is e<strong>en</strong> onderdeel van Inland<br />
Terminals Group B.V. (ITG) dat in december<br />
2023 de aandel<strong>en</strong> van Bolk Container<br />
<strong>Transport</strong> <strong>en</strong> Nijhof-Wassink in Combi<br />
Terminal Tw<strong>en</strong>te (CTT) heeft overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
Hiermee voegt de groep van BCTN <strong>en</strong><br />
Multimodal Container Services (MCS) de drie<br />
inland terminals van CTT toe: de binn<strong>en</strong>vaartterminals<br />
H<strong>en</strong>gelo <strong>en</strong> Almelo <strong>en</strong> in Pernis e<strong>en</strong><br />
terminal met spoor- <strong>en</strong> wateraansluiting.<br />
Met de overname ontstaat e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>werkingsverband<br />
van 16 inland terminals in<br />
Nederland <strong>en</strong> België.<br />
Deze zesti<strong>en</strong> terminals verbind<strong>en</strong> grote<br />
del<strong>en</strong> van Nederland <strong>en</strong> Vlaander<strong>en</strong> met de<br />
zeehav<strong>en</strong>s van Rotterdam <strong>en</strong> Antwerp<strong>en</strong>.<br />
Met het uitgebreide netwerk sorteert Inland<br />
Terminals Group voor op de w<strong>en</strong>s van<br />
verladers <strong>en</strong> ontvangers om meer lading over<br />
het water te gaan vervoer<strong>en</strong>. Hierdoor wordt<br />
het volle weg<strong>en</strong>net ontlast.<br />
1 Met één druk op de knop <strong>en</strong> e<strong>en</strong> spectaculaire<br />
lichtshow werd de terminal officieel geop<strong>en</strong>d.<br />
Op de foto van links naar rechts: Thomas<br />
Walder (wethouder Dev<strong>en</strong>ter), Erwin Hoogland<br />
(Gedeputeerde Provincie Overijssel), Rudolf de<br />
Jager (Holland Mineraal), Willem van der Ark<br />
(BCTN), Ton Heerts strategische Board Regio<br />
Sted<strong>en</strong>driehoek (burgemeester Apeldoorn), Jules<br />
M<strong>en</strong>heere (Vos <strong>Transport</strong> Group).<br />
2 Inland Terminal Dev<strong>en</strong>ter is vanaf 1 januari<br />
operationeel.<br />
3 BCTN <strong>en</strong> Vos <strong>Transport</strong> Group zijn koplopers bij<br />
Lean & Gre<strong>en</strong> <strong>en</strong> drag<strong>en</strong> zij al jar<strong>en</strong> bij aan e<strong>en</strong><br />
schonere <strong>en</strong> efficiëntere logistiek.<br />
39
Duurzaamheid<br />
Tekst Anita Hest<strong>en</strong>s<br />
AanZET-subsidieregeling start op 26 maart<br />
Subsidieregeling<strong>en</strong> voor elektrisch<br />
goeder<strong>en</strong>vervoer in <strong>2024</strong><br />
Van welke subsidies kan e<strong>en</strong><br />
transportondernemer gebruik<br />
dit jaar mak<strong>en</strong> als hij of zij<br />
wil invester<strong>en</strong> in elektrische<br />
voertuig<strong>en</strong>, bouwmachines<br />
of laadinfrastructuur?<br />
Vijf interessante<br />
stimuleringsmaatregel<strong>en</strong> op e<strong>en</strong><br />
rij.<br />
Het gaat om de Aanschafsubsidie<br />
Zero-Emissie Trucks (AanZET),<br />
Subsidieregeling Schoon <strong>en</strong> Emissieloos<br />
Bouwmaterieel (SSEB), MIA/VAMIL, de<br />
Tijdelijke Subsidieregeling Zero-Emissie<br />
Mobiliteit <strong>en</strong> provinciale initiatiev<strong>en</strong>. Deze<br />
regeling<strong>en</strong> voor elektrisch goeder<strong>en</strong>vervoer<br />
<strong>en</strong> laadinfrastructuur zijn bedoeld om de<br />
drempel voor bedrijv<strong>en</strong> om deel te nem<strong>en</strong><br />
aan de transitie naar duurzame mobiliteit te<br />
verlag<strong>en</strong>.<br />
1 3<br />
Aanschafsubsidieregeling<br />
Zero-Emissie Trucks (AanZET)<br />
De AanZET-subsidieregeling start op dinsdag<br />
26 maart <strong>2024</strong>. Het beoogde subsidieplafond<br />
is 45 miljo<strong>en</strong> euro. De aanvraagperiode<br />
sluit op 24 mei <strong>2024</strong>. Dat is eerder dan<br />
oorspronkelijk gepland.<br />
De AanZET-subsidieregeling is cruciaal<br />
voor bedrijv<strong>en</strong> die invester<strong>en</strong> in zero-emissie<br />
trucks. Hoewel de nadruk ligt op het voertuig<br />
zelf, kunn<strong>en</strong> onderneming<strong>en</strong> ook subsidie<br />
aanvrag<strong>en</strong> voor laadinfrastructuur. Dit biedt<br />
e<strong>en</strong> extra kans om de transitie naar e<strong>en</strong><br />
emissieloze vloot te versnell<strong>en</strong>.<br />
4<br />
2Emissieloos bouwmaterieel<br />
De SSEB-subsidieregeling is primair gericht<br />
Link: https://www.rvo.nl/<br />
subsidies-financiering/aanzet<br />
op bouwmaterieel. Toch kan de regeling ook<br />
van toepassing zijn op de laadinfrastructuur<br />
die nodig is voor elektrische bouwmachines.<br />
Onderneming<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> profiter<strong>en</strong> van de<br />
regeling om de aanschaf van duurzame<br />
laadsystem<strong>en</strong> te vergemakkelijk<strong>en</strong>.<br />
Voor alle bedrijv<strong>en</strong> is het maximale<br />
subsidiebedrag per bouwmachine 300.000<br />
euro. De steun per nieuwe emissieloze<br />
bouwmachine is maximaal 40% van<br />
de meerkost<strong>en</strong> t<strong>en</strong> opzichte van e<strong>en</strong><br />
bouwmachine met e<strong>en</strong> verbrandingsmotor.<br />
Voor midd<strong>en</strong>- <strong>en</strong> kleinbedrijf is dit maximaal<br />
50%.<br />
Het subsidiebedrag wordt wel<br />
verminderd met de MIA-korting. Dit vaste<br />
perc<strong>en</strong>tage van 11,25% wordt berek<strong>en</strong>d over<br />
de investeringskost<strong>en</strong> van de bouwmachine.<br />
Per kal<strong>en</strong>derjaar kan e<strong>en</strong> onderneming<br />
of groep van onderneming<strong>en</strong> maximaal één<br />
miljo<strong>en</strong> euro aan subsidie krijg<strong>en</strong> voor SSEB<br />
Aanschaf <strong>en</strong>/of SSEB Retrofit sam<strong>en</strong>.<br />
Link: https://www.rvo.nl/<br />
subsidies-financiering/sseb/aanschaf<br />
MIA/VAMIL-regeling<br />
De wijziging<strong>en</strong> voor MIA/Vamil voor <strong>2024</strong> zijn<br />
gepubliceerd:<br />
E 3101: elektrisch aangedrev<strong>en</strong> bestelauto<br />
(27% MIA <strong>en</strong> drempelwaarde 20.000 euro);<br />
D 3116: elektrisch of waterstof-aangedrev<strong>en</strong><br />
vrachtwag<strong>en</strong> (36% MIA);<br />
G 3721: oplaadpunt voor elektrisch<br />
aangedrev<strong>en</strong> zware voertuig<strong>en</strong> <strong>en</strong> mobiele<br />
werktuig<strong>en</strong> (45% MIA).<br />
Link: Milieu-investeringsaftrek <strong>en</strong> Willekeurige<br />
afschrijving milieu-investering<strong>en</strong> (rvo.nl)<br />
Zero-emissie mobiliteit<br />
De tijdelijke subsidieregeling voor zeroemissie<br />
mobiliteit is e<strong>en</strong> veelbelov<strong>en</strong>d<br />
initiatief op het gebied van waterstof <strong>en</strong><br />
private laadinfrastructuur voor elektrische<br />
trucks. Hoewel de details nog niet bek<strong>en</strong>d<br />
zijn, kan dit interessant zijn voor bedrijv<strong>en</strong><br />
die invester<strong>en</strong> in de aanleg of opwaardering<br />
van waterstoftankstations <strong>en</strong> de koop van of<br />
retrofitting tot één of meerdere emissieloze<br />
waterstofvoertuig<strong>en</strong>.<br />
5Provinciale initiatiev<strong>en</strong><br />
Gelderland: Bedrijv<strong>en</strong> die actief zijn in<br />
Gelderland, kunn<strong>en</strong> profiter<strong>en</strong> van de<br />
provinciale stimulans voor DC-snelladers<br />
<strong>en</strong> stationaire batterij<strong>en</strong>, wat de ideale<br />
infrastructuur creëert voor laadpunt<strong>en</strong>.<br />
Link: https://www.gelderland.nl/subsidies/<br />
dc-snellader-<strong>en</strong>-stationaire-batterij<br />
Zuid-Holland: De planvorming-subsidie<br />
voor verduurzaming van bedrijv<strong>en</strong>terrein<strong>en</strong><br />
kan indirect bijdrag<strong>en</strong> aan de ontwikkeling<br />
van laadinfrastructuur voor elektrisch vervoer.<br />
Voor de volledigheid, de Subsidieregeling<br />
Emissieloze Bedrijfsauto’s (SEBA) zal naar<br />
verwachting niet op<strong>en</strong><strong>en</strong> voor eind maart<br />
<strong>2024</strong>. Dat is afhankelijk van de behandeling<br />
van de begroting van het ministerie van<br />
Infrastructuur <strong>en</strong> Waterstaat binn<strong>en</strong> het nieuw<br />
te vorm<strong>en</strong> kabinet.<br />
Dit overzicht is sam<strong>en</strong>gesteld door EVISE, die<br />
zich richt op het ondersteun<strong>en</strong> van (transport)<br />
bedrijv<strong>en</strong> die will<strong>en</strong> elektrificer<strong>en</strong>.<br />
Steeds meer transportbedrijv<strong>en</strong> gaan elektrisch<br />
rijd<strong>en</strong>.<br />
40 TRANSPORT<br />
& LOGISTIEK
Techniek<br />
Tekst Ingrid Dam<strong>en</strong> Beeld Volvo<br />
Volvo komt met in één klap met drie noviteit<strong>en</strong><br />
Aerodynamische truck<br />
is paradepaardje<br />
In e<strong>en</strong> druilerig Göteborg in<br />
Zwed<strong>en</strong> introduceerde Volvo<br />
onlangs de nieuwe Volvo FH<br />
Aero, e<strong>en</strong> aerodynamische<br />
truck waar de organisatie<br />
bijzonder trots op is. Ook het<br />
eerste vrachtwag<strong>en</strong>model ooit<br />
dat met elektrische aandrijving<br />
is ontwikkeld van dit merk,<br />
werd getoond tijd<strong>en</strong>s de<br />
persbije<strong>en</strong>komst in het Volvo<br />
Trucks Experi<strong>en</strong>ce C<strong>en</strong>ter.<br />
Tot slot liet de fabrikant wet<strong>en</strong><br />
dat haar FH16-truck e<strong>en</strong><br />
nieuwe 17-liter motor heeft. De<br />
motor is gecertificeerd om op<br />
biobrandstoff<strong>en</strong> te lop<strong>en</strong>.<br />
In e<strong>en</strong> theaterzaal pakt S<strong>en</strong>ior Vicepresid<strong>en</strong>t<br />
Volvo Trucks Europe North & C<strong>en</strong>tral Jessica<br />
Sandström die ocht<strong>en</strong>d het podium. Ev<strong>en</strong><br />
later onthult ze, begeleid door spann<strong>en</strong>de<br />
muziek, de FH Aero Electric, die onder e<strong>en</strong><br />
zwarte doek verschol<strong>en</strong> zat.<br />
Deze vrachtwag<strong>en</strong> heeft e<strong>en</strong> aerodynamisch<br />
design. Zo is de voorkant van de<br />
cabine 24 c<strong>en</strong>timeter langer dan die van de<br />
standaard Volvo FH. Ook de bumpers zijn<br />
eraf <strong>en</strong> de hoek<strong>en</strong> afgerond. Daardoor is<br />
de cabine aerodynamischer. Dat zorgt niet<br />
alle<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> lager brandstofverbruik, maar<br />
ook voor e<strong>en</strong> betere rijstabiliteit bij winderige<br />
omstandighed<strong>en</strong>. “Door de aanpassing<strong>en</strong><br />
blijft de wind dichtbij de truck”, vertelt e<strong>en</strong><br />
deskundige ev<strong>en</strong> later. Dat levert minder<br />
weerstand op.<br />
Dankzij de verbeterde aerodynamica <strong>en</strong><br />
het nieuwe Camera Monitor System, kan<br />
de nieuwe Volvo FH Aero tot 5% bespar<strong>en</strong><br />
op <strong>en</strong>ergieverbruik <strong>en</strong> emissies, volg<strong>en</strong>s<br />
de fabrikant. Maar het werkelijke verbruik is<br />
natuurlijk wel afhankelijk van allerlei factor<strong>en</strong>,<br />
geeft Volvo mee. Waaronder de rechtervoet<br />
van de chauffeur.<br />
De nieuwe Aero-truck is er in vier<br />
variant<strong>en</strong>. De modell<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> dit <strong>en</strong><br />
volg<strong>en</strong>d jaar stap voor stap op de markt<br />
geïntroduceerd word<strong>en</strong>: de Volvo FH Aero,<br />
FH Aero Electric, FH Aero op (Bio-) LNG <strong>en</strong><br />
FH16 Aero.<br />
De aerodynamica komt ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s t<strong>en</strong><br />
goede aan FH Aero Electric, door betere<br />
vrijloopeig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>. Daardoor kan de<br />
<strong>en</strong>ergie word<strong>en</strong> gereg<strong>en</strong>ereerd, zodat die kan<br />
word<strong>en</strong> teruggevoerd naar de accu tijd<strong>en</strong>s<br />
het remm<strong>en</strong> of bergafwaarts rijd<strong>en</strong>.<br />
Alle<strong>en</strong> elektrische aandrijving<br />
Volvo lanceert ook haar eerste<br />
vrachtwag<strong>en</strong>model ooit dat alle<strong>en</strong> met<br />
elektrische aandrijving is ontwikkeld: de<br />
FM Low Entry. Dat is e<strong>en</strong> elektrische truck<br />
waarmee je volg<strong>en</strong>s de fabrikant veilig <strong>en</strong><br />
efficiënt kunt rijd<strong>en</strong> in stedelijke gebied<strong>en</strong>.<br />
>><br />
Camera’s <strong>en</strong> spiegels<br />
Volvo beveelt het Camera Monitor Systeem aan voor haar trucks. Dat is in de visie<br />
van het bedrijf aerodynamisch. Daarnaast is het volg<strong>en</strong>s de fabrikant veiliger dan<br />
spiegels, maar het is wel w<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. Overig<strong>en</strong>s zijn spiegels op de Aero nog steeds<br />
gewoon e<strong>en</strong> optie.<br />
Jaarlijks vall<strong>en</strong> er mondiaal 1,2 miljo<strong>en</strong> dod<strong>en</strong> in het verkeer, haalt e<strong>en</strong> Volvomedewerker<br />
aan bij de pres<strong>en</strong>tatie over veiligheid in Göteborg.<br />
Naar rechts gaan met e<strong>en</strong> vrachtwag<strong>en</strong> is altijd gevaarlijk, aldus de Zweedse<br />
veiligheidsmedewerker. Als je kiest voor de optie met camera’s, dan zitt<strong>en</strong> aan de<br />
rechterkant van de truck twee exemplar<strong>en</strong>. De <strong>en</strong>e is naar b<strong>en</strong>ed<strong>en</strong> gericht, de<br />
andere naar achter<strong>en</strong>. Verder zijn ze uitgerust met infrarood <strong>en</strong> cameraverwarming.<br />
En als er sprake is van sneeuw, filtert de camera het licht, zodat er minder reflectie<br />
is. Verder zijn de scherm<strong>en</strong> met camerabeeld<strong>en</strong> kleiner dan spiegels, waardoor de<br />
chauffeur meer zicht heeft. Door de spiegels zie je e<strong>en</strong> deel van de weg niet.<br />
Op de grond in het Experi<strong>en</strong>ce C<strong>en</strong>ter zijn twee voetafdrukk<strong>en</strong> geschilderd. Als je je<br />
voet<strong>en</strong> op die plek plaatst, lijkt het alsof je achter het stuur van e<strong>en</strong> truck zit. Voor je<br />
neus e<strong>en</strong> foto van e<strong>en</strong> kruispunt. Precies achter de spiegel zitt<strong>en</strong> drie voetgangers<br />
verschol<strong>en</strong>, die overstek<strong>en</strong>.<br />
41
De truck is bedoeld voor zwaar gebruik in<br />
sted<strong>en</strong>, bijvoorbeeld afvalbeheer, distributie<br />
<strong>en</strong> bouw. Door de lage rijpositie heeft de<br />
chauffeur goed zicht. Dit heeft de FM Low<br />
Entry e<strong>en</strong> vijfsterr<strong>en</strong>classificatie opgeleverd in<br />
de Direct Vision-norm, die zware voertuig<strong>en</strong><br />
in Lond<strong>en</strong>, Groot-Brittannië beoordeelt, <strong>en</strong><br />
in het vierde kwartaal van <strong>2024</strong> van kracht<br />
wordt.<br />
Deze elekltrische vrachtwag<strong>en</strong> is<br />
gebaseerd op het FM-model van Volvo. De<br />
cabine is verlaagd <strong>en</strong> naar vor<strong>en</strong> verplaatst,<br />
<strong>en</strong> er is e<strong>en</strong> lage instap <strong>en</strong> vlakke vloer. Die<br />
mak<strong>en</strong> het gemakkelijk om erin <strong>en</strong> eruit<br />
te kom<strong>en</strong>. De verkoop start in het eerste<br />
kwartaal van dit jaar <strong>en</strong> de productie in het<br />
tweede kwartaal.<br />
Zware opdracht<strong>en</strong><br />
Nu de Volvo FH Electric. Die zal<br />
ook word<strong>en</strong> aangebod<strong>en</strong> in de nieuwe<br />
Aero-versie. Deze vrachtwag<strong>en</strong> is verkoz<strong>en</strong><br />
tot International Truck of the Year <strong>2024</strong>.<br />
Verder wordt de Volvo FH16 de krachtigste<br />
Proefrit<br />
De journalist<strong>en</strong> kond<strong>en</strong> zelf ervar<strong>en</strong> hoe het is om met e<strong>en</strong> truck van Volvo de<br />
weg op te gaan. <strong>Transport</strong> & <strong>Logistiek</strong> waagde de gok <strong>en</strong> doorkruiste met drie<br />
vrachtwag<strong>en</strong>s het natte parcours bij het Experi<strong>en</strong>ce C<strong>en</strong>ter.<br />
Als eerste was de Volvo FMX diesel aan de beurt. De instructeur die liet wet<strong>en</strong> dat<br />
het erg lijkt op rijd<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> person<strong>en</strong>auto, zat niet ver van de waarheid af. De<br />
truck ging gemakkelijk <strong>en</strong> zonder protest e<strong>en</strong> leuke helling omhoog. Alle<strong>en</strong>: wat<br />
was hij breed! Het manoeuvrer<strong>en</strong> na de afdaling liep soepel <strong>en</strong> probleemloos.<br />
De FM Electric die vervolg<strong>en</strong>s op het programma stond, was van e<strong>en</strong> hele andere<br />
orde. In de cabine kon je e<strong>en</strong> speld hor<strong>en</strong> vall<strong>en</strong>! Tegelijkertijd kon je mete<strong>en</strong> full<br />
speed rijd<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> fantastisch gevoel. En aan de stilte raak je snel gew<strong>en</strong>d.<br />
Daarna de FH Aero op bio-lng, compleet met aanhanger erachter. Deze combinatie<br />
produceerde serieus geluid to<strong>en</strong> hij de helling op ging. Het automatisch schakel<strong>en</strong><br />
was niet te miss<strong>en</strong>. Ook deze truck reed bijzonder plezierig, zelfs voor e<strong>en</strong><br />
onervar<strong>en</strong> vrachtwag<strong>en</strong>chauffeur. Ook e<strong>en</strong> U-bocht nem<strong>en</strong> met deze combinatie,<br />
vrachtwag<strong>en</strong> in de sector met e<strong>en</strong> nieuwe,<br />
efficiënte 780 pk-motor voor zware<br />
opdracht<strong>en</strong>.<br />
ging vrijwel moeiteloos.<br />
Voor haar FH16-truck bracht de fabrikant e<strong>en</strong><br />
nieuwe motor op de markt. Met de 17-liter<br />
Euro 6-motor die de FH16 aandrijft, moet<br />
42 TRANSPORT<br />
& LOGISTIEK
ijd<strong>en</strong> op hoge snelhed<strong>en</strong> met zware lading<strong>en</strong><br />
ge<strong>en</strong> probleem meer zijn. De motor is<br />
ontwikkeld voor veeleis<strong>en</strong>de transporttak<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> heeft drie vermog<strong>en</strong>sniveaus: 600 pk,<br />
700 pk <strong>en</strong> 780 pk. Het koppel is verhoogd<br />
tot 3.000 Nm, 3.400 Nm <strong>en</strong> 3.800 Nm in<br />
de topversie. De hogere vermog<strong>en</strong>s- <strong>en</strong><br />
koppelniveaus vertal<strong>en</strong> zich volg<strong>en</strong>s Volvo in:<br />
e<strong>en</strong> snellere respons van de motor, betere<br />
rijeig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>, productiviteit <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
efficiënter brandstofverbruik.<br />
De D17-motor is uitgerust met<br />
e<strong>en</strong> efficiënte turbocompressor. Die<br />
verhoogt het reactievermog<strong>en</strong> <strong>en</strong> moet de<br />
rijervaring verbeter<strong>en</strong>. Het gepat<strong>en</strong>teerde<br />
golfzuigerontwerp optimaliseert de<br />
verbranding <strong>en</strong> vermindert uitstoot, terwijl<br />
het nieuwe injectiesysteem voor het<br />
brandstofverbruik zorgt, <strong>en</strong> de verhoogde<br />
piekcilinderdruk e<strong>en</strong> hoog vermog<strong>en</strong> mogelijk<br />
maakt.<br />
Met e<strong>en</strong> uitstek<strong>en</strong>de motorrespons is<br />
het remvermog<strong>en</strong> van de motor over het<br />
hele toer<strong>en</strong>talbereik verbeterd, aldus Volvo.<br />
Daardoor kan sneller word<strong>en</strong> geschakeld.<br />
Dat zorgt voor minder slijtage van de<br />
remblokk<strong>en</strong> <strong>en</strong> schijfremm<strong>en</strong>, terwijl de<br />
chauffeur efficiënter bergafwaarts kan gaan.<br />
Biobrandstoff<strong>en</strong><br />
De D17-motor is gecertificeerd voor gebruik<br />
op HVO (Hydrotreated Vegetable Oil) in alle<br />
vermog<strong>en</strong>sklass<strong>en</strong>. De versie met 700 pk<br />
heeft ook e<strong>en</strong> certificaat voor 100% biodiesel<br />
(B100). De versnellingsbak is bijgewerkt tot<br />
3.800 Nm <strong>en</strong> de interne versnellingsbakefficiëntie<br />
is verder verbeterd op de versies<br />
met 3.000 Nm <strong>en</strong> 3.400 Nm.<br />
Volvo start de verkoop van de FH16 met<br />
de nieuwe motor midd<strong>en</strong> <strong>2024</strong>. De productie<br />
staat op de rol voor de tweede helft van dit<br />
jaar.<br />
>><br />
COLOFON<br />
<strong>Transport</strong> & <strong>Logistiek</strong> is het<br />
vakmagazine voor de transport- <strong>en</strong><br />
logistieke sector<br />
32ste jaargang, nummer 2<br />
transportlogistiek.nl<br />
<strong>Transport</strong> & <strong>Logistiek</strong><br />
Redactie<br />
Annelies van Stijn (coördinatie) •<br />
T 06 51273035 •<br />
a.vanstijn@transportvakmedia.nl •<br />
Anita Hest<strong>en</strong>s • T 06 11230115 •<br />
a.hest<strong>en</strong>s@transportvakmedia.nl •<br />
Hoofdredactie<br />
Ingrid Dam<strong>en</strong> •<br />
i.dam<strong>en</strong>@transportvakmedia.nl •<br />
<strong>Transport</strong> Vakmedia •<br />
redactie@transportvakmedia.nl •<br />
Advert<strong>en</strong>tiewerving<br />
Martin t<strong>en</strong> Hov<strong>en</strong> • T 06 46118259 •<br />
m.t<strong>en</strong>hov<strong>en</strong>@transportvakmedia.nl •<br />
Alle advert<strong>en</strong>tiecontract<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
afgeslot<strong>en</strong> conform de Regel<strong>en</strong> voor het<br />
Advert<strong>en</strong>tiewez<strong>en</strong>, gedeponeerd bij de<br />
rechtbank<strong>en</strong> in Nederland. E<strong>en</strong> exemplaar<br />
van de Regel<strong>en</strong> voor het Advert<strong>en</strong>tiewez<strong>en</strong><br />
is op aanvraag kosteloos verkrijgbaar.<br />
Uitgeefteam <strong>Transport</strong> Vakmedia<br />
Wouter Sanders (uitgever) •<br />
Martin t<strong>en</strong> Hov<strong>en</strong> (salescoördinator) •<br />
Abonnem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>administratie<br />
<strong>Transport</strong> Vakmedia • T 088 2266651 •<br />
transport@mijntijdschrift.com •<br />
Tariev<strong>en</strong> in <strong>2024</strong><br />
Jaarabonnem<strong>en</strong>t € 220,57<br />
exclusief btw, inclusief portokost<strong>en</strong><br />
Jaarabonnem<strong>en</strong>t België € 246,53<br />
exclusief btw <strong>en</strong> portokost<strong>en</strong><br />
Digitaal jaarabonnem<strong>en</strong>t: € 143,75<br />
exclusief btw<br />
Proefabonnem<strong>en</strong>t 3 nummers: € 15,75<br />
exclusief btw<br />
Abonnem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> op elk gew<strong>en</strong>st<br />
tijdstip ingaan <strong>en</strong> lop<strong>en</strong> automatisch<br />
door, t<strong>en</strong>zij uiterlijk 2 maand<strong>en</strong> voor<br />
de vervaldatum is opgezegd bij de<br />
abonneeservice. Zakelijke abonnem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> niet tuss<strong>en</strong>tijds beëindigd.<br />
Basislay-out<br />
Studio 3017 •<br />
E info@studio3017.nl •<br />
Vormgeving<br />
Persmanager, D<strong>en</strong> Haag •<br />
Druk<br />
Veldhuis Media, Meppel •<br />
© <strong>2024</strong>, <strong>Transport</strong> Vakmedia •<br />
ISSN: 0929-0508<br />
<strong>Transport</strong>vakmedia.nl<br />
43
Nieuwe <strong>en</strong>ergie voor<br />
Scania’s Elektrische<br />
oplossing<strong>en</strong><br />
meer actieradius, meer batterijcapaciteit <strong>en</strong> meer cabineopties<br />
Continue verbeter<strong>en</strong> zit in het DNA van Scania. Voor ons programma<br />
elektrische trucks betek<strong>en</strong>t dit dat voortdur<strong>en</strong>d nieuwe toepassing<strong>en</strong><br />
geëlektrificeerd kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Meer actieradius dankzij nieuwe<br />
duurzame batterij<strong>en</strong> <strong>en</strong> snellaadsystem<strong>en</strong>, meer kracht dankzij keuze<br />
uit meerdere e-machines - geoptimaliseerd voor koppel <strong>en</strong> vermog<strong>en</strong><br />
of gewicht <strong>en</strong> <strong>en</strong>ergie-efficiëntie. Meer opties op het gebied van<br />
wielbases <strong>en</strong> cabinetypes, ev<strong>en</strong>als e<strong>en</strong> verbeterde chauffeurservaring.<br />
Voor meer informatie, neemt u contact op met uw lokale dealer of ga<br />
naar www.scania.nl/new-<strong>en</strong>ergy.