You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
BELEEF DE TIJD VAN JE LEVEN<br />
MAGAZINE<br />
B O E K E N W E E K 2 0 24<br />
LEKKER<br />
LANG<br />
LEZEN<br />
De nieuwe Susan Smit<br />
RENÉE FOKKER<br />
‘Onzekerheid<br />
kan iets heel<br />
moois zijn’<br />
GASTHOOFDREDACTEUR<br />
HADEWYCH MINIS<br />
‘Ik kies voor<br />
balans tussen<br />
mijn kracht<br />
en mijn<br />
zachtheid’<br />
Nr. 4/5 / 14 maart - 2 mei <strong>2024</strong> / <strong>Zin</strong>.nl / € 8,95<br />
AP<br />
OEH-LA-LA, CHOCOLA!<br />
Daar word je écht<br />
gelukkig van<br />
BERGEN ENERGIE OPDOEN<br />
Heel Zwitsers: actief<br />
tot rust komen<br />
ONDANKS DE OORLOG<br />
Vriendinnen.<br />
Al 75 jaar
34<br />
HARTSVRIENDINNEN<br />
MIEKE & AGNES<br />
‘Als ik met Mieke<br />
speelde, werd er<br />
gevraagd: Wat<br />
moet je met dat<br />
moffenkind?’<br />
coverbeeld: Jasper Zwartjes (foto Hadewych Minis), Getty Images (foto Zwitserland), Mark Uyl (foto Renée Fokker)<br />
INHOUD<br />
VERDIEP<br />
6 Gespot door Misja Uitgesproken types<br />
op weg naar iets leuks<br />
16 Interview met Hadewych Minis ‘Mijn<br />
hoofd en lichaam werden vriendjes en dat<br />
gaf een soort maatjesgevoel’<br />
25 Tributebands Terug naar je jeugd met een<br />
avondje Tina Turner, Supertramp, Doe<br />
Maar en ABBA. Een groot feest!<br />
34 Vriendinnen met een oorlogsverleden<br />
De bijzondere vriendschap tussen de<br />
dochter van een NSB’er en een dochter<br />
van Joodse afkomst<br />
41 4x Dichter bij mezelf Vier mooie mensen<br />
die Hadewych na aan het hart liggen. Zij<br />
kennen zichzelf én verstaan de kunst van<br />
genieten<br />
52 Voorpublicatie Susan Smit Lees hier het<br />
eerste hoofdstuk uit Alles wat beweegt,<br />
haar nieuwe roman!<br />
58 Ga Theater, expo, festival en concert<br />
62 14x Lichter door het leven Hadewych tipt!<br />
68 Lezersoproep Was vroeger álles beter?<br />
VERWONDER<br />
72 Lees Fictie & non-fictie<br />
76 5 vragen aan Sylvana Simons ‘Praat eens<br />
zes minuten tegen je eigen spiegelbeeld!’<br />
82 Zie Op de bank & in de bios<br />
84 Fashion volgens Liddie Jumpsuits<br />
86 Oehlalaaaa: bakken met chocola!<br />
91 Proost! Nicolaas Klei serveert dessertwijn<br />
92 Beauty Manous ontdekt Ibolya’s geheimen<br />
96 Schatkamers Op zoek naar de leukste<br />
vintagewinkels van ons land<br />
98 9x Stoom tussen de lakens<br />
VERLANG<br />
102 Met de trein naar Zwitserland Onderweg<br />
genieten van het landschap dat verandert of<br />
gezellg een spelletje doen<br />
112 Puur geluk Al gemerkt dat het lente wordt?<br />
114 Roadtripper Sandra en hondje Bobby in<br />
Portugal<br />
4
16<br />
HADEWYCH MINIS<br />
‘Je intuïtie is<br />
je kompas’<br />
102<br />
WANDELEN, DE NATUUR IN & KNUSSEN<br />
Betoverend Zwitserland<br />
COLUMNS<br />
81 Hanneke Groenteman<br />
95 Zuster Ronda<br />
121 Stef Bos<br />
EN OOK<br />
8 <strong>Zin</strong> in | 14 Post | 50 3x <strong>Zin</strong> voor<br />
maar € 20 | 70 Online tips: Backuppen<br />
die smartphone! | 117 <strong>Zin</strong><br />
online | 118 Win met <strong>Zin</strong> | 123<br />
Breinbrekers | 127 Aanbiedingen<br />
|130 Service & colofon | 131<br />
Volgende <strong>Zin</strong> Magazine<br />
76<br />
SYLVANA SIMONS<br />
‘Ik ben aan het<br />
afkicken van de<br />
politiek’<br />
25<br />
DOE MAAR? TOE MAAR!<br />
Tributebands<br />
eren hun helden<br />
WINNEN<br />
We geven<br />
70 prijzen weg!<br />
(p. 118)<br />
84<br />
JUMPSUITS<br />
In één<br />
keer klaar<br />
5
GESPOT DOOR<br />
Misja<br />
Streetstyleblogger Misja Beijers (1952) spot<br />
uitgesproken types op weg naar iets leuks.<br />
Een paar jaar geleden liepen Corien de<br />
Gier (1965) en Esther Hans (1967) elkaar<br />
tegen het lijf in een vintagewinkel in<br />
Amsterdam. De winkel is er niet meer,<br />
maar hun vriendschap nog altijd.<br />
Samen zijn ze dol op vintage. Vandaag<br />
doen ze Haarlem aan.<br />
6<br />
De vriendinnen zijn op weg naar Museum van de Geest.<br />
Corien woont in Rotterdam en runt er sinds kort haar<br />
eigen vintagewinkel. Esther woont in Zaandam, is<br />
beeldend kunstenaar en werkt daarnaast als praktijkondersteuner<br />
GGZ voor een huisarts. Een paar jaar<br />
geleden troffen ze elkaar in een vintagewinkel in<br />
Amsterdam (die er helaas niet meer is). Corien: “We<br />
raakten in gesprek en hadden meteen een klik. Het leek<br />
alsof we elkaar al heel lang kenden.” Esther: “De klik was<br />
er ook omdat we dezelfde smaak hebben en elkaars stijl<br />
zo leuk vinden. We zijn allebei vintage fashion victims.”<br />
Op mijn vraag waarom ze zo dol zijn op vintage, zegt<br />
Esther: “De stoffen zijn van betere kwaliteit, het is mooier<br />
gemaakt en met meer aandacht voor detail. De jas die<br />
ik aanheb, is al meer dan vijftig jaar oud en nog steeds<br />
mooi.” Corien: “Het zijn ook unieke stukken, er zit altijd<br />
een verhaal bij, je kunt ermee ‘spelen’ door een stijl na<br />
te doen. Vandaag voel ik me een beetje Russisch in m’n<br />
lange jas en pakje à la Chanel.” Esther: “Ik heb een zwak<br />
voor ‘gekleed’ gaan: een mooi mantelpakje, een hoed.<br />
Ik pak altijd uit, ook als ik naar mijn werk ga. Ik vind<br />
het leuk om me ’s ochtends op te maken en mooi aan te<br />
kleden, dat is voor mij het ‘zout in de pap’.” Corien: “Onze<br />
moeders hadden allebei een goede smaak, dus we hebben<br />
het van huis uit meegekregen.” Esther: “Dat klopt, mijn<br />
moeder was een erg mooie vrouw maar is door haar<br />
bipolaire stoornis en jarenlang zwaar medicijngebruik –<br />
ook uiterlijk – erg veranderd. Ik heb daar een serie<br />
tekeningen over gemaakt, die is aangekocht door<br />
Museum van de Geest. De serie is een ode aan mijn<br />
moeder en de kroon op mijn werk”. Corien: “Ik ben zo<br />
benieuwd! We gaan nu samen kijken.”<br />
Meer inspiratie? Bijzondere winkels: Misjab.nl • Misja’s<br />
favoriete adressen: Oog voor stijl (Het Spectrum, € 24,99)<br />
WAT GAAN ZE DOEN?<br />
CULTUUR HAPPEN<br />
Museum van de Geest | Het<br />
Dolhuys • Schotersingel 2,<br />
Haarlem • Museumvandegeest.nl<br />
ETEN<br />
Restaurant Napoli • Meent 81A,<br />
Rotterdam • Restaurant-napoli.nl<br />
SHOPPEN<br />
Laura Dols • Wolvenstraat 7,<br />
Amsterdam • Lauradols.nl<br />
Salon Cornelias • Goudsesingel<br />
46, Rotterdam • Instagram.com/<br />
saloncornelias
CORIEN:<br />
‘Onze moeders hadden<br />
allebei een goede smaak,<br />
dat hebben we van huis<br />
uit meegekregen’<br />
Esther (links) & Corien
IN BALANS<br />
Hadewych Minis<br />
‘Ik durf te luisteren naar<br />
mijn intuïtie. Ook als mijn<br />
hoofd iets anders zegt’<br />
Geluk is blijven verlangen naar wat je hebt. Dat inzicht geeft <strong>Zin</strong>s<br />
gasthoofdredacteur Hadewych Minis (1977) een mooie balans in een<br />
waardevoller leven. Een zangeres en een bevlogen basgitarist<br />
is ze, maar dit jaar schittert ze vooral als actrice in de speelfilm<br />
Crossing, en in het theater met de monoloog Girls and boys.<br />
INTERVIEW: INGRID SPELT | BEELD: JASPER ZWARTJES | VISAGIE: MANOUS NELEMANS |<br />
MET DANK AAN EYE FILMMUSEUM, MARJAN VOS (BOMBERJACK)<br />
16
HADEWYCH IN ACTIE ZIEN?<br />
Kijk op p. 119 voor gratis tickets<br />
voor Girls and boys!
TRIBUTE<br />
BANDS<br />
Een ode<br />
aan hun<br />
helden<br />
Al sinds hun vroege jeugd<br />
zijn ze groot fan van de<br />
muzikanten die ze tot in<br />
de perfectie proberen te<br />
benaderen: Tina Turner,<br />
Supertramp, Doe Maar<br />
en ABBA. Mariska, Harry,<br />
Bart en Marcelle zingen<br />
in een tributeband. Hun<br />
optredens zijn steevast<br />
één groot feest én een<br />
eerbetoon aan hun helden.<br />
TEKST & PRODUCTIE: PETRA SCHOUTEN<br />
25
Diva Turner<br />
TINA TURNER TRIBUTEBAND<br />
‘Ik zal het podium rocken tot ik<br />
erbij neerval’<br />
Opgericht 2023<br />
Bezetting Mariska Lunes<br />
(1969, zang), Shanice<br />
Narain (1992, backing<br />
vocals), Krystle Joanna<br />
Sarijoen (1986, backing<br />
vocals), Kim Wijsbeek<br />
(1978, gitaar), Manuel Roos<br />
(1968, drums), Maurice<br />
Bakker (1969, toetsen),<br />
Coen Spanjers (1973, basgitaar),<br />
Martin Sybesma<br />
(1966, gitaar), Steven<br />
Rietveld (1985, saxofoon)<br />
Aantal optredens 12x per<br />
jaar met de band, 2 à 3x<br />
per maand solo<br />
Repeteren 1x per maand<br />
met de band<br />
Beroemd in Nederland<br />
Treedt op 23 maart in<br />
Bogerd Theater, Druten<br />
Boeken? Tributeworld.nl<br />
Mariska Lunes (1969) werkt parttime als<br />
Fleurmaatje en is zangeres. Al dertig jaar<br />
speelt ze als de Nederlandse Tina Turner<br />
zowel solo als met de Diva Turner Tribute<br />
Band de sterren van de Nederlandse hemel.<br />
Mariska: “Op straat word ik regelmatig<br />
aangesproken door fans. ‘Hey, jij bent toch<br />
Diva Turner?’ Dan willen ze met me op de<br />
foto of een handtekening. Het maakt dat ik<br />
me een ster voel. Ik lijk op Tina Turner. Qua<br />
uiterlijk maar ook in stijl en beweging. Zij<br />
en ik: geboren artiesten. Beiden gestruggled<br />
in het leven. Rough and tough. Ik voel me<br />
verbonden met haar.<br />
De eerste keer dat ik Tina Turner op televisie<br />
zag, was bij Toppop. Wow, wat een verschijning.<br />
Het was 1984, Tina zong het nummer<br />
Help, nog steeds mijn favoriete liedje. Ik<br />
was destijds 15 en begreep nog niet helemaal<br />
de betekenis van de woorden Help me, I’m<br />
feeling down. Maar tijdens de talentenshows<br />
die volgden, van de Soundmixshow tot<br />
Popstars en X Factor, zong ik het nummer<br />
vol overgave.<br />
Je kunt wel stellen dat Tina Turner de rode<br />
draad is in mijn leven. Ik ben inmiddels<br />
55 en doe die vrouw nog steeds na. Helaas<br />
heb ik mijn idool nooit ontmoet of live zien<br />
spelen. Voor mijn rol als Diva Turner heb ik<br />
de videobeelden van mijn ‘alter ego’ lang<br />
bestudeerd: haar loopje, de danspasjes, haar<br />
mimiek: ik probeer Tina zo dicht mogelijk te<br />
benaderen. Soms, wanneer ik opnames van<br />
een optreden terugzie, schrik ik. Dan denk<br />
ik: is dit Tina of ik?<br />
De afgelopen dertig jaar heb ik als Diva<br />
Turner zoveel mooie herinneringen gemaakt.<br />
Maar als ik één moment moet noemen dat<br />
me altijd zal bijblijven, is dat de eerste show<br />
van onze theatertour in 2023. Dat mensen<br />
kaartjes kochten voor de Diva Turner<br />
Theatershow vond ik zo bizar. Normaal sta<br />
ik geboekt voor evenementen waar meer<br />
artiesten optreden, maar nu kwamen ze voor<br />
mij. En voor mijn achtkoppige Tina Turner<br />
Tribute Band natuurlijk, waarmee ik sinds<br />
2015 af en aan speel. Vorig jaar is de band<br />
opnieuw opgericht.<br />
On stage hebben we veel plezier en zijn we<br />
totaal op elkaar ingespeeld, daarbuiten<br />
hebben we allemaal ons eigen leven en<br />
werkzaamheden. Gemiddeld spelen we<br />
eens per maand de zaal plat. Daarnaast sta<br />
ik ook solo als Diva Turner op het podium.<br />
Die ruimte is er omdat ik parttime werk. Als<br />
Fleurmaatje bezoek ik ouderen en mensen<br />
die eenzaam zijn, om – de naam zegt het al –<br />
hun dag op te fleuren. Als ras-entertainer<br />
gaat mij dat goed af. Mijn grote droom is<br />
samen met de Diva Turner Tribute Band<br />
de wereld te veroveren. Dat gevoel is met<br />
het klimmen der jaren alleen maar sterker<br />
geworden. Vraag me niet waar ik de energie<br />
vandaan haal, maar ik zal als Diva Turner<br />
het podium rocken tot ik erbij neerval.”<br />
26
EEN OORLOGSVERHAAL<br />
En toch zijn we<br />
vriendinnen<br />
Al 75 jaar<br />
Toen schrijver Andreas<br />
Jonkers (1990) in het<br />
dorp Wenum-Wiesel<br />
ging wonen, stuitte hij<br />
op een wonderlijke<br />
geschiedenis. In het huis<br />
van een voormalige<br />
verzetsheld woont de<br />
dochter van een NSB’er.<br />
Elke dag drinkt ze koffie<br />
met een vriendin, die<br />
een Joodse vader had.<br />
Jonkers dook in het<br />
verhaal en stuitte op meer<br />
verbazingwekkende<br />
verbanden.<br />
TEKST: ANDREAS JONKERS<br />
BEELD: HESTER DOOVE<br />
Mieke (links) en Agnes<br />
35
Hadewych<br />
Echt boffen met hen<br />
“Wat is er leuker in het leven<br />
dan geïnspireerd te worden,<br />
en dan ook nog eens door<br />
de mensen om je heen?<br />
M’n moeder, m’n man, m’n<br />
vriendin en m’n buurvrouw.<br />
Het is echt boffen met<br />
deze mensen!”<br />
4x<br />
DICHTER BIJ<br />
MEZELF<br />
Trudy Straus, Renée Fokker,<br />
Tibor Lukács en Agaath de Vries.<br />
Vier unieke persoonlijkheden<br />
die voor Hadewych Minis een<br />
voorbeeld zijn. Ieder op hun eigen<br />
manier zijn ze door de jaren<br />
heen steeds dichter bij zichzelf<br />
gekomen. Daardoor staan ze<br />
relaxter in het leven en genieten<br />
ze vooral van alles wat er al is.<br />
PRODUCTIE & TEKST: RENÉE BROUWER<br />
BEELD: MARK UYL<br />
41
42<br />
Trudy Straus (1946) had als werkende moeder vaak het gevoel dat ze aan veel<br />
verwachtingen moest voldoen. Ze deed haar best, maar twijfelde geregeld of het wel<br />
genoeg was. “Achteraf was dat helemaal niet nodig. Nu ik wat ouder ben, besef ik<br />
dat ik het helemaal niet zo slecht heb gedaan.”<br />
TRUDY: “Als kind was ik<br />
heel erg op mezelf, een<br />
beetje teruggetrokken<br />
en ontzettend verlegen.<br />
Ik was vooral in mijn<br />
eigen wereld en bezig<br />
met muziek, lezen,<br />
fantaseren en in de<br />
natuur zijn. Eenmaal<br />
volwassen trouwde ik en<br />
werd ik jong moeder van mijn twee kinderen,<br />
Joris en Hadewych. Het was een mooie en<br />
intieme tijd, en tegelijkertijd ingrijpend wat<br />
betreft zorg en verantwoordelijkheid.<br />
Daarnaast werkte ik als musicus. Ik ben cellist/<br />
gambist (iemand die viola da gamba speelt –<br />
red.) en heb veel concerten en muzieklessen<br />
gegeven. Dit betekende hard werken en<br />
geregeld studeren. Voor mijn gevoel werd er<br />
door de buitenwereld veel van mij verwacht.<br />
Ik probeerde aan al die verwachtingen te<br />
voldoen maar twijfelde vaak of ik het wel goed<br />
deed. Dat maakte mij onzeker.<br />
Net als iedereen heb ik dingen in mijn leven<br />
meegemaakt. Ik heb mensen verloren, ben<br />
gescheiden, werd ontslagen en nam twee jaar<br />
geleden afscheid van het huis waar ik meer<br />
dan veertig jaar woonde en waar mijn kinderen<br />
zijn opgegroeid. Voor mij waren dat belangrijke<br />
gebeurtenissen waardoor ik weer meer op<br />
mezelf werd teruggeworpen. Mijn ex-man, van<br />
wie ik op mijn 43ste scheidde, was iemand die<br />
heel makkelijk contact met anderen maakte.<br />
Meestal stelde ik mezelf in zijn schaduw op.<br />
Dat vond ik een prettige rol, maar door mijn<br />
scheiding moest ik dat doorbreken. Ik wilde<br />
geen kluizenaar worden en dus kon ik niet<br />
anders dan uit mijn comfortzone stappen.<br />
Echt makkelijk was dat niet, maar door<br />
het gewoon te doen en mijn contacten met<br />
anderen te onderhouden, is het mij wel gelukt.<br />
Wat ook veel impact op mij heeft gehad, ik<br />
zei het al, is mijn verhuizing in 2021. Met<br />
mijn gezin woonde ik heel lang midden in het<br />
centrum van Maastricht. Joris en Hadewych<br />
zetten daar hun eerste stapjes en ik hield echt<br />
van dat huis. Helaas werd het op een gegeven<br />
moment te groot voor mij alleen en woonde<br />
ik inmiddels tussen studenten en een café in.<br />
Dat gaf mij veel onrust en Hadewych drong<br />
er al langer op aan om iets anders te zoeken.<br />
Toevallig kwam er via via een leuk en kleiner<br />
huis met tuintje op mijn pad. Het lag aan de<br />
voet van de Sint-Pietersberg en was qua ruimte<br />
en rust perfect voor mij. Nu woon ik er alweer<br />
ruim twee jaar en het voelt nog elke dag alsof<br />
ik op vakantie ben.<br />
Sinds ik niet meer aan zoveel verwachtingen<br />
moet voldoen, ben ik voor mijn idee weer terug<br />
bij de kern: lekker op mezelf zijn, net zoals<br />
toen ik een kind was. In mijn geval betekent<br />
dat veel muziek luisteren – maken lukt helaas<br />
niet meer, de natuur in, wandelen, fietsen,<br />
et cetera. Dat zijn mijn genietmomenten.<br />
Uiteraard haal ik ook veel energie uit de hechte<br />
band die ik met mijn familie heb. Met mijn ex<br />
heb ik na de scheiding goed contact gehouden<br />
en mijn kinderen en kleinkinderen zijn mijn<br />
alles. Dat Hadewych in Haarlem woont (Joris is<br />
in Limburg gebleven – red.) is voor onze sterke<br />
band geen belemmering. Elke twee weken zien<br />
we elkaar. Meestal ga ik dan naar Hadewych<br />
en haar gezin, en blijf ik een paar nachten<br />
slapen. Erg gezellig altijd. Voor mij voelt mijn<br />
familie als een rijkdom. Mijn kinderen, schoonkinderen<br />
en kleinkinderen zijn mijn grote<br />
geluk. En ik ben trots op de mooie mensen die<br />
ze allemaal zijn.<br />
Stel dat ik terug kon in de tijd en de jonge<br />
vrouw die ik was advies mocht geven, dan<br />
zou ik tegen haar zeggen dat er wel wat meer<br />
zelfvertrouwen mocht zijn. Achteraf gezien<br />
was het helemaal niet nodig om zo onzeker<br />
te zijn. Want nu ik wat ouder ben, besef ik<br />
dat ik het allemaal helemaal niet zo slecht<br />
heb gedaan.”
VOORPUBLICATIE SUSAN SMIT<br />
Een wereldberoemde danseres aan de Nederlandse kust<br />
beweegt<br />
Alles wat<br />
Ze is een Amerikaanse,<br />
vrijgevochten jonge vrouw aan<br />
het begin van de vorige eeuw,<br />
verliefd op een getrouwde<br />
toneelvernieuwer van wie ze<br />
een baby verwacht. Isadora<br />
Duncan. De wereldberoemde<br />
danseres zoekt vanwege<br />
de pers haar toevlucht<br />
aan de Nederlandse kust.<br />
Ontmoet haar daar in<br />
dit eerste hoofdstuk van<br />
Alles wat beweegt, de nieuwe<br />
adembenemende roman<br />
van Susan Smit.<br />
PRODUCTIE: DANIËLLE BRONSGEEST<br />
FRAGMENT: SUSAN SMIT | BEELD: YVETTE KULKENS
B O E K E N W E E K 2 0 24<br />
LEKKER<br />
LANG<br />
LEZEN<br />
Juni 1906, Noordwijk aan Zee<br />
Het licht is hier anders. Scherp, maar zonder de ogen te<br />
verblinden. De hemel lijkt hoger te reiken dan waar<br />
ook ter wereld, met zware, parelmoeren wolkenpartijen die<br />
op grote afstand hangen. Het Hollandse licht weet door te<br />
dringen tot in de verste verten. De contouren van mensen<br />
die over het strand komen aanlopen tekenen zich al van<br />
grote afstand af, alsof ze uit zwart papier geknipt zijn,<br />
en alle details van hun hoeden en jurken zijn zichtbaar.<br />
Het licht ontnuchtert op een geruststellende manier: niets<br />
wordt erdoor geflatteerd, niets erdoor verbleekt. Je kunt<br />
erop vertrouwen.<br />
Ik weet nu al dat deze dag me altijd zal bijblijven – op<br />
zoek naar een huis aan zee om me de komende maanden in<br />
te verschuilen en mijn kind te krijgen. Na een tournee door<br />
Duitsland, Nederland, Denemarken en Zweden danste ik<br />
mijn laatste voorstelling, vijf maanden in verwachting,<br />
in Göteborg. In de dagen nadat ik van het toneel af was<br />
gestapt, groeide mijn buik net zoveel als in alle maanden<br />
ervoor bij elkaar opgeteld, alsof de baby haar bestaan<br />
niet eerder aan me had willen opdringen, maar er nu op<br />
vertrouwde dat ik haar de ruimte zou geven. Het was<br />
duidelijk dat ik me moest terugtrekken, bij voorkeur op<br />
een plek verstoken van fotografen en journalisten en waar<br />
de plaatselijke bevolking me met rust zou laten. Ted, mijn<br />
geliefde en de vader van dit kind, is getrouwd, wat een<br />
schandaal zou opleveren als het bekend werd. Dat hij een<br />
van de bekendste toneelontwerpers van Europa is, en zoon<br />
van een wereldberoemde Britse actrice, helpt ook niet.<br />
Met mijn voeten dicht bij de branding sta ik uit te kijken<br />
over de Noordzee. Steeds als de golven een stukje verder<br />
komen rollen, spring ik een paar pasjes achteruit om mijn<br />
rijglaarsjes niet nat te laten worden. Het water is kalm en<br />
van een grijzig blauw dat doet denken aan lood en ijzer.<br />
De keren dat ik in Den Haag en Amsterdam optrad,<br />
bezocht ik altijd even het strand. De laatste keer wandelde<br />
ik van het strand bij Den Haag helemaal naar Noordwijk,<br />
waar het aangenaam rustig was. Hier is geen stad in de<br />
buurt; met een stoomtram of een paard-en-wagen vanuit<br />
Leiden ben je nog een stief uur bezig. Het vissersdorp mag<br />
dan proberen een mondaine badplaats te zijn, wat lijkt<br />
te lukken rondom twee badhotels, maar daarvoor ligt het<br />
uiteindelijk toch te afgelegen. Hier, op het stuk strand<br />
tussen Katwijk en Noordwijk, dat de dorpelingen ‘het<br />
stille strand’ noemen, heerst precies dat: stilte. Het<br />
geraas van de zee en het krijsen van de meeuwen lijken<br />
deze alleen maar te benadrukken.<br />
Ik heb altijd gehuiverd voor vastigheid, voor het<br />
mechaniek van herhaling dat hoort bij een verstandige<br />
baan of een stabiel gezinsleven. Ik zou erin klem komen<br />
te zitten. Iets van mij, een stuk van mijn rok of een grote<br />
teen, zou binnen de kortste keren tussen de tandwielen<br />
raken – en vermoedelijk zou er opzet in het spel zijn, om<br />
er zo voor te zorgen dat de machinerie tot stilstand komt.<br />
De enige voorspelbare herhaalbaarheid die ik duld, en die<br />
ik zelfs weldadig vind, is die van eb en vloed, de opmars<br />
en aftocht van het zeewater. Met daarbinnen de ademhaling<br />
van het water dat zich van de vloedlijn terugtrekt,<br />
bijeenraapt en opricht tot een golf die met hernieuwde<br />
kracht en brutaliteit het vaste land op komt rollen.<br />
Wetenschappers weten niet precies hoe het uurwerk<br />
dat de zee is wordt opgewonden en kan blijven tikken.<br />
Er is een samenspel tussen de aantrekkingskracht van de<br />
draaiende aarde en het heelal, de sterren en de getijden,<br />
zoveel is zeker.<br />
Het repeterende spel van de getijden beklemt me niet.<br />
Ik neem aan dat het te maken heeft met de aard van<br />
de zee, die onbegrensd, eeuwig in beweging en nooit<br />
hetzelfde is. En niet te beteugelen, bovendien. Van al<br />
wat onbeheersbaar is, word ik kalm. En onbeheersbaar<br />
is, als je erbij nadenkt, nagenoeg alles in het leven.<br />
Alleen doen de meeste mensen de hele tijd of dat niet<br />
zo is.<br />
Als meisje liep ik elke middag langs de Baai van San<br />
Francisco, in Oakland, waar ik een deel van mijn jeugd<br />
doorbracht. Soms wandelde ik kilometers over het strand<br />
en andere keren liep ik alleen maar even naar de vloedlijn<br />
om de zee te begroeten. Goddank had mijn moeder geen<br />
geld voor kindermeisjes of gouvernantes en was ze zelf<br />
53
14x<br />
Lichter<br />
door<br />
het<br />
leven<br />
Zó doet Hadewych dat !<br />
Ze is niet bang voor een<br />
rimpeltje meer of minder.<br />
Gasthoofdredacteur<br />
Hadewych Minis (1976)<br />
plenst elke morgen en avond<br />
koud water in haar gezicht.<br />
Ze doet zoveel mogelijk te<br />
voet, ‘bedkletst’ met man<br />
Tibor, beoefent qi gong en<br />
doet graag iets voor een<br />
ander. Van haar ouders<br />
leerde ze al de schoonheid<br />
van simpele dingen in te<br />
zien. In verbinding te staan<br />
met de wereld om haar heen.<br />
Dat maakt het leven lichter<br />
en zó veel leuker.<br />
PRODUCTIE: INGRID SPELT<br />
62
Hadewych<br />
Nog een extra tip<br />
“Tita Tips en Tiny Tools om<br />
het leven wat lichter te laten<br />
lopen. En dan vergat ik er nog<br />
een ook: niet meer actief zijn<br />
op sociale media. Ik beslis<br />
liever zelf wat me inspireert<br />
en hoe ik geïnspireerd wil<br />
worden. Een aanrader!”<br />
63
Vroegûh<br />
was<br />
alles beter<br />
WAT VIND JIJ?<br />
Zo rustig en overzichtelijk als<br />
het leven was! <strong>Zin</strong>gen op de<br />
achterbank op weg naar de<br />
camping. Tijd voor een goed<br />
gesprek, ontspannen samenzijn<br />
en vrolijke spelletjes. Vroeger<br />
had je nog tijd en oog voor<br />
elkaar. Zaten we niet de hele dag<br />
op onze smartphone te scrollen.<br />
Zalig. Of… was het vroegûh<br />
maar slaapverwekkend sáái?<br />
TEKST: DANIËLLE BRONSGEEST<br />
68
OPROEP<br />
Vroeger was alles beter. Tegenwoordig is het<br />
een jaarlijks terugkerend hardstyle-festival<br />
in Autotron. En een uitstervende uitroep<br />
geworden van een handvol verzuurde types.<br />
Toch kan er best wat inzitten. Vroeger had<br />
je nog tijd en oog voor elkaar. Werd je niet<br />
continu afgeleid door een prikkelrijke omgeving<br />
met overweldigende informatiestromen.<br />
Had je geen opgejaagd gevoel, bang iets te<br />
missen of – schrik – achter te lopen omdat<br />
je even je socials of WhatsApp niet hebt<br />
gecheckt. Vroeger keken de mensen op<br />
straat je nog aan als je ze gedag zei. Haalde<br />
je je informatie gewoon uit de krant, van de<br />
radio en van een praatje met de buurvrouw.<br />
Maar ja… Er ging ook veel langs je heen. Dat<br />
maakte je veel minder mondig. En was het<br />
niet ook allemaal oersaai (denk De avonden<br />
van Gerard Reve)? Nu zijn we veel wereldwijzer.<br />
Weten we letterlijk meer. Zijn we<br />
op de hoogte. Op onze hoede ook. Maken<br />
we meer deel uit van de wereld, staan we<br />
midden in het leven en ja, staan we ook<br />
nog in contact met oneindig veel mensen.<br />
Supersociaal! De hamvraag: wat vind jij?<br />
Wat zijn jouw ervaringen? Wat is je mening<br />
over de wereld van vandaag de dag, welke<br />
herinneringen heb je aan vroeger?<br />
Vertel het ons!<br />
Wat je ervaringen ook zijn, hoe overtuigd of<br />
in grote twijfel je ook bent: dat maakt<br />
helemaal niet uit. Wij zijn benieuwd naar<br />
elke anekdote en elk verhaal, naar alles wat<br />
bij het thema Vroeger was alles beter ook<br />
maar oppopt. Verras ons, mail ons! Voor <strong>Zin</strong><br />
Magazine nr. 8/9 (juli) maken we een groot<br />
artikel met jullie voors en tegens. En springt<br />
jouw reactie er helemaal uit? Dan win je een<br />
boekenpakket t.w.v. ruim € 100!<br />
Meedoen gaat zo<br />
Stuur je ervaring, mening, anekdote of<br />
herinnering (maximaal 150 woorden) vóór<br />
maandag 27 mei <strong>2024</strong> naar redactie@zin.nl<br />
o.v.v. Vroeger was alles beter. Vermeld ook<br />
je naam, geboortejaar en postadres, en<br />
stuur een portretfotootje van jezelf mee.<br />
We zijn benieuwd!<br />
69<br />
beeld: Getty Images
Hadewych<br />
Moed & klasse<br />
“Sylvana moest in ‘mijn’ <strong>Zin</strong>.<br />
Ze is echt een voorbeeld.<br />
Als een ieder ook maar een<br />
fractie had van haar moed,<br />
welsprekendheid, klasse,<br />
oplossingsgerichtheid en<br />
rechtvaardigheidsgevoel,<br />
zou de wereld er een stuk<br />
fraaier uitzien.”<br />
5VRAGEN AAN<br />
Sylvana<br />
Simons<br />
‘Ik doe iets all the way of niet’<br />
Ze zit midden in een politieke detox, sinds ze afgelopen december de<br />
Tweede Kamer en de door haarzelf opgerichte partij BIJ1 verliet.<br />
Het is echt afkicken. En omdat ze bezig móét zijn, heeft Sylvana<br />
Simons (1971) in de korte tijd dat ze thuiszit al een complete<br />
lampencollectie gemaakt. Een manier om haar hoofd leeg te maken.<br />
TEKST: JOLANDA HOFLAND | BEELD: MAARTEN KOOLS/LUMEN<br />
76
Oehlalaaaa<br />
BAKKEN MET CHOCOLA<br />
Lekker oplepelen? Kijk voor<br />
het recept van deze Whoopie<br />
pie’s op <strong>Zin</strong>.nl/chocola<br />
Mmmm… Misschien wel het allerlekkerste ingrediënt op aarde:<br />
chocola. En nog veelzijdig óók. Van macarons tot taarten: met chocola<br />
verricht je wonderen in de keuken. Voor een feestje of gewoon, omdat<br />
het kán. Verbluf je vrienden, familie en welja, de buren met jouw<br />
zoetigheden. Hopla, vieren maar dat leven.<br />
PRODUCTIE: DANIËLLE BRONSGEEST. BEELD: HAARALA HAMILTON, LUCA COLOMBO VAN STUDIO XL
WITTE-CHOCOLADEMOUSSETAART<br />
met passievrucht<br />
Moeilijkheidsgraad: GEMIDDELD<br />
Chocoladekrullen<br />
Leg een blok – in dit geval witte<br />
– chocola op kamertemperatuur<br />
op een schone, droge snijplank.<br />
Hou het blok chocola stevig vast<br />
en schaaf er met een brede<br />
dunschiller, lange krullen af.<br />
Dit is een simpele manier om<br />
chocoladekrullen te maken om<br />
taarten en ijsdesserts mee te<br />
versieren. Voor de liefhebbers<br />
bestaat er ook een veelzijdige<br />
manier met getempereerde chocola.<br />
Zie daarvoor <strong>Zin</strong>.nl/chocola<br />
87
Hadewych<br />
“We wilden heel graag een<br />
vakantie vol wandelen, natuur<br />
en knussen. En met de trein. Zo<br />
fijn dat je niet verkreukeld uit je<br />
auto stapt, maar nog zo fris als<br />
een hoentje uit de trein. Omdat<br />
je zoveel kunt bewegen en met<br />
z’n vieren spelletjes aan tafel<br />
kunt doen. We vonden het ook<br />
heel leuk om vanuit de trein het<br />
landschap te zien veranderen.”<br />
BETOVEREND ZWITSERLAND<br />
Bergen<br />
energie<br />
opdoen<br />
In de Zwitserse Alpen – land van<br />
indrukwekkende bergreuzen, heldere<br />
bergmeren, kilometers aan wandel- en<br />
fietspaden, klingelende koeienbellen en<br />
kaasfondue – is vakantie écht vakantie.<br />
Dat weet Hadewych Minis als geen<br />
ander. Door de frisse berglucht, rust én<br />
magische natuur gaat opladen<br />
hier eigenlijk helemaal vanzelf.<br />
TEKST: SABINA BLES, HADEWYCH MINIS<br />
BEELD: MY SWITSERLAND, GETTY IMAGES EN PRIVÉBEELD<br />
103
De eerste wilde<br />
kievitsbloem<br />
Groene scheuten schoten in februari al her en<br />
der tevoorschijn. Dat de natuur de laatste<br />
jaren wat in de war is, blijkt maar eens te meer.<br />
Maar groene scheuten of niet, bloemen laten<br />
toch iets langer op zich wachten. Wat een<br />
wonder is dit dan toch, ruim een maand voor<br />
de officiële start van zijn bloeiperiode (april):<br />
de wilde kievitsbloem. Staat daar een partijtje<br />
fier te pronken in het veld! Als dat geen<br />
moment is van puur geluk... Zo kwetsbaar,<br />
zó stralend. Kievitsbloemen bloeien kort en je<br />
vindt ze niet zomaar. Op naar de uiterwaarden<br />
van het Zwarte Water, de monding van de<br />
Overijsselse Vecht tussen Zwolle en Hasselt.<br />
Dat zijn echte kievitsbloemenhotspots. Een<br />
paarsrode wiegende zee, paradijselijk mooi.
PUUR GELUK<br />
tekst: Daniëlle Bronsgeest. beeld: Getty Images<br />
113