Y-mail 47 - maart 2024

mail
MAART 2024 MAGAZINE VAN HET JAN YPERMAN ZIEKENHUIS
EDITIE 47
Foetale
MONITORING
Revalidatie
OBESITAS
AI-analyse
VAN UITSTRIJKJES

EDITO
Beste lezer,
Een nieuwe lente, een nieuw
geluid. Al componeren we vooral
variaties op melodieën die al een
hele tijd in ons ziekenhuis weerklinken:
innovatieve geneeskunde
die tegelijk menselijk en bereikbaar
blijft. In samenwerking met alle
lijnen en zorgactoren. En met steeds
meer focus op preventie.
In dit nummer lees je alles over onze
transmurale zorgpaden: Born in
Belgium met perinatale consultaties
door onze vroedvrouwen, en het
zorgpad dementie.
Technologie die de patiënt veiligheid
verhoogt, dat is het platform
MososNXT voor de monitoring
van aanstaande moeders en
hun ongeboren baby’tje. Onze
materniteit is de eerste in Europa die
ermee werkt. Nog een pluim voor de
kraamkliniek: de keizersnedecijfers
zijn bij de laagste van Vlaanderen.
Vaak is AI een buzzword, maar niet
in ons lab pathologische anatomie.
Artificiële intelligentie helpt onze
artsen om voorlopercellen van
kanker te vinden in uitstrijkjes. Een
computer is nu eenmaal nooit moe,
verstrooid of afgeleid.
Maar vernieuwing zit niet alleen
in technologie. Onze obesitasrevalidatie
doet patiënten bewegen
die dat al heel lang niet meer
hebben gedaan. En doordat we van
één naar drie logopedisten gingen,
wordt ook daar verdere specialisatie
en nog gerichtere opvolging mogelijk.
Innovatie ten bate
van de patiënt: daar
zit muziek in.
dokter Hans Feys,
hoofdarts

inhoud
04 Uitbreiding logopedie 10 Transmurale zorgpaden
11 Nieuwe artsen 13 Vragenkabinet 16 Opleiding reanimatie
Lees alle edities
van Y-mail
In het Jan Yperman Ziekenhuis werd een nieuwe PIT-ambulance
in gebruik genomen. Behalve een 360°-camera heeft de wagen ook
een elektrische brancard aan boord. Met één druk op de knop gaat die
geruisloos naar boven of naar beneden, en ook het inschuiven in de
ziekenwagen gebeurt soepel en zonder schokken. Een enorme vooruitgang,
voor de patiënt én voor de ruggen van de hulpverleners.
3

LOGOPEDIE X 3
De dienst logopedie groeit van
één naar drie logopedisten.
Dat maakt meer doorgedreven
specialisatie mogelijk – in stem-
en mimetherapie, bijvoorbeeld.
Daarnaast komt er zo extra
ruimte vrij voor ambulante
patiënten.
Elke dag krijgen
52
Belgen een CVA
Praten , glimlachen,
eten, drinken,
slikken: als die functies
uitvallen, wordt het leven
zeer moeilijk. In het Jan
Yperman Ziekenhuis
begeleidt neurologopediste
Lieve Vandeputte al
28 jaar patiënten met nietaangeboren
spraak-, taal-,
stem- en slikproblemen.
Lieve Vandeputte: “Dat
kunnen mensen met
een progressieve neurologische
aan doening
zijn, zoals parkinson,
MS, ALS of huntington,
maar ook patiënten met
een acute beroerte. Die
laatste komen via de
spoed op onze stroke unit
terecht. Ze ondergaan
binnen de 24 uur een
screening van het slikken
om te voor komen dat er
vocht of voeding in de
longen loopt, want een
aspiratie pneumonie is
een ernstige complicatie.
Binnen de twee à zeven
dagen brengen we de
communicatieproblemen
in kaart op basis van een
assessment van spraak en
taal, en wordt logo pedische
therapie opgestart."
Eind vorig jaar kreeg Lieve
het gezelschap van twee
jonge collega’s: Jolien
Callemein en Melissa
Alleman. De dienst logopedie
wordt dus drie keer
zo groot. Daardoor wordt
het makkelijker om ook
ambulante patiënten op te
volgen, in de chronische
fase van de aandoening.
MIMETHERAPIE
De drie logopedisten
volgen alle types van
patiënten op. Daarnaast
leggen ze zich toe op
specifieke therapieën, zoals
mimetherapie.
Melissa Alleman (logopediste
en mime therapeut):
“Mimetherapie zetten
we onder andere in bij
perifere facialisparese.
4

IN DIENST
VAN DE EERSTE LIJN
De dienst logopedie vindt specialisatie belangrijk. Via interne
en externe bijscholingen, postgraduaten en kennis van de
wetenschappelijke richtlijnen voor logopedie trachten de
logopedisten steeds mee te zijn met de nieuwste ontwikkelingen
binnen hun vakgebied.
Lieve Vandeputte: “Ook patiënten met verworven spraakstoornissen
ten gevolge van een radiotherapeutische of
chirurgische behandeling van hoofd of hals, patiënten met een
totale laryngectomie of jonge kinderen met eet- en drinkproblemen
kunnen bij ons terecht voor diagnostiek en advies.
Wie daarna de therapie in handen neemt? Dat is een kwestie
van afspreken."
Melissa Alleman: “We hebben er alle begrip voor als patiënten
daarvoor graag in hun eigen buurt bij hun vertrouwde logo pedist
blijven langsgaan.”
Jolien Callemein: “Ook huisartsen mogen hun patiënten naar
ons doorverwijzen, zowel voor diagnostiek als voor therapie.”
Lieve Vandeputte, Melissa
Alleman en Jolien Callemein
De patiënt traint de spieren
van het gezicht en rond
de mond, om de gezichtsexpressie
en spreken en
slikken te verbeteren. Een
beetje winst kan een groot
verschil maken voor het
sociale leven en het welzijn.”
STEMADVIES
Jolien Callemein is de
stem expert van het logopedisch
team. Zij begeleidt
mensen met diverse stemproblemen,
zoals heesheid,
schorheid en stemverlies.
Jolien Callemein (pre logopediste):
“Die problemen
kunnen verschillende
oorzaken hebben: een
verkeerd gebruik van de
stem, roken, knobbeltjes,
poliepen, cysten …
We geven de patiënten
stem oefeningen en
brengen hun een goede
stem hygiëne en gezonde
spreek gewoontes bij. In de
toekomst zal er een stemlokaal
aanwezig zijn, een
geluidsarme opnameruimte
met speciale softwareprogramma’s.
Daar kunnen
we de stem heel precies in
kaart brengen. Behalve bij
stemproblemen kunnen
we ook advies verlenen bij
jonge kinderen met eet- en
drinkproblemen."
Logopedie
057 35 70 87
logopedie@yperman.net
5

URO-ONCOVERPLEEGKUNDIGE
Extra woordje uitleg
Als uro-oncoverpleegkundige begeleidt Lynn Ghesquière kankerpatiënten
van de urologieafdeling die een operatie moeten ondergaan.
Sinds oktober combineert ze die nieuwe functie in het ziekenhuis
met haar job als verpleegkundige in het operatiekwartier.
Lynn Ghesquière: “Ik heb altijd al een bijzondere interesse in urologie
gehad. Daarom ben ik aan de opleiding uro-onco verpleeg kunde
begonnen. Patiënten zijn na de diagnose vaak te diep onder de
indruk om alles goed te begrijpen en de juiste vragen te stellen. Ik
probeer ze daarom zo goed mogelijk voor te bereiden op de operatie.
Ook daarna bel ik hen op om te vragen hoe het gaat. Patiënten
hebben veel aan die vertrouwensband én het betekent tijdswinst
voor onze urologen. Een win-win dus!”
Lynn Ghesquière,
uro-oncoverpleegkundige
057 35 66 48
lynn.ghesquiere@yperman.net
NIEUWE VACATURES
Jan Yperman
zkt. artsen
Momenteel is het ziekenhuis op
zoek naar artsen-specialisten:
• in de thoravasculaire heelkunde
• in de abdominale heelkunde
• in de urgentiegeneeskunde
• in de anesthesie met een
bijzondere beroepstitel in
de intensieve zorg
• in de anesthesie met een
bijkomende bekwaming in
de algologie
• in de mond-, kaak- en
aangezichtschirurgie
Bekijk alle vacatures op
jobs.yperman.net of via de QR-code
ONTSLAG VOOR 12 UUR
Sneller naar huis
Vandaag vertrekt maar een kleine minderheid van de patiënten van het
Jan Yperman Ziekenhuis voor 12 uur naar huis. Vaak omdat er na de
middag nog een onderzoek gepland is, maar sommige patiënten zijn op
dat moment wel al ontslagklaar. Toch gaan ze pas later naar huis, omdat
ze bijvoorbeeld geen vervoer hebben kunnen regelen. Daarom wil het
ziekenhuis patiënten beter en vroeger informeren dat ze mogelijk al voor
de middag naar huis mogen. Die nieuwe aanpak werd ook besproken
met de wzc's in onze zorgregio. Hoe meer patiënten voor 12 uur
ontslagen worden, hoe eenvoudiger het wordt om voor nieuw komers
het juiste bed te vinden.
Onthaalmanager Ann-Sophie Depuydt: “Het is een pluspunt als je
meteen op de juiste afdeling terechtkomt. Voor de patiënt en voor
de artsen, want die verliezen kostbare tijd als ze tussen afdelingen
moet pendelen. Andere voordelen zijn kortere wachttijden bij de
inschrijvingen, een vlottere doorstroom van de spoed naar de afdelingen
en meer efficiëntie in de schoonmaak.”
DAT ZIT GOED
Nieuwe fauteuils
In het Jan Yperman Ziekenhuis
kregen de G-afdelingen, Sp Loco 2
en Sp Geriatrie nieuwe fauteuils.
Die werden zorgvuldig uitgekozen
door de hoofdverpleegkundigen
en multi disciplinaire teamleden.
Verpleegkundig diensthoofd Justine
Wybaillie: “De zetels zijn ontworpen
om aan de noden van patiënten in
een ziekenhuissetting te voldoen.
Ze zijn moderner en wendbaarder,
hebben een elektrisch verstelbare
rug- en voetensteun en zullen op
langere termijn ook elders in het
ziekenhuis de verouderde zetels
vervangen.”
6

EUROPESE PRIMEUR
De materniteit werkt als eerste in Europa
met het webbased platform MososNXT
voor de bewaking van aanstaande moeders
en hun ongeboren kind. Extra troef: de
volledige integratie met het elektronisch
patiënten dossier KWS.
Foetale
monitoring 2.1
1.003
kindjes geboren in
ons ziekenhuis in 2023
Dankzij
MososNXT
kunnen alle
para meters
overal
gevolgd
worden.
In de materniteit kunnen
seconden het verschil
maken tussen een vlotte
en een problematische
geboorte. Daarom worden
de foetale parameters
(via CTG-monitoring en
ST-analyse) en de maternale
parameters (weeën
en medische parameters)
continu bewaakt. Alle
curves en data zijn live te
volgen op schermen, via
het Mosos-platform.
Dokter Jan Quintelier
(diensthoofd materniteit):
“In december zijn we overgeschakeld
op de nieuwe
webbased versie MososNXT.
Daardoor kunnen we de
parameters nu overal
volgen, ook op monitors
buiten de verloskamer
en de monitoring zaal. We
blijven beter ‘verbonden’
met de patiënt en kunnen
sneller ingrijpen.”
INTEGRATIE MET KWS
itZORG-manager en
strategisch coördinator
Yves Platteeuw drong bij
alle partners aan op een
volledige integratie tussen
het MososNXT-platform en
het elektronisch patiëntendossier
KWS. Dat werkt in
twee richtingen.
Evelien Hahn (hoofdverpleegkundige
materniteit):
“De administratieve
en zwangerschapsgegevens
stromen vanuit KWS
door naar Mosos, en alle
monitoringgegevens
komen automatisch in KWS
terecht. Dat bespaart ons
veel zoek- en overtypwerk.”
7

EUROPESE PRIMEUR
DOKTER JAN QUINTELIER
(DIENSTHOOFD MATERNITEIT)
“We werken al sinds 2005 met het Mosos-platform.
De softwarestructuur had zijn beste tijd gehad en
we waren gebonden aan een lokaal netwerk met
vaste computers en monitoren. Nu kunnen we
de parameters overal opvolgen, op gelijk welke
computer in het Jan Yperman Ziekenhuis.”
EVELIEN HAHN
(HOOFDVERPLEEGKUNDIGE MATERNITEIT)
“De nieuwe monitoren zijn groter en gebruiksvriendelijker.
Samen met de leverancier hebben
we kleurtjes gekozen voor een overzichtelijk
resultaat; blauw voor opgenomen en groen voor
ambulante patiënten, fluo voor intensieve en
spoed. In één oogopslag zie je hoe het met alle
patiënten gesteld is.”
37
vroedvrouwen
op de materniteit
YVES PLATTEEUW
(ITZORG-MANAGER EN
STRATEGISCH COÖRDINATOR)
SYLVIE GAMME
(ADJUNCT-HOOFDVERPLEEGKUNDIGE VERLOSKWARTIER)
“Het heeft meerdere weken overleg met de leveranciers gevergd om
het nieuwe systeem uit te rollen en de kinderziekten eruit te halen. Ik
vond het fascinerend, want ik ben al 28 jaar gebeten door de materie:
ik geef geregeld een uurtje Mosos-bijscholing aan de collega’s.”
“De integratie tussen Mosos en KWS
vond ik heel belangrijk – anders
bleef het platform een geïsoleerd
eiland. Nu stromen gegevens zoals
harttonen, ecg en stress van de baby
bijvoorbeeld automatisch naar het
elek tronisch patiëntendossier KWS
door. Huisartsen kunnen langs die
weg ook de parameters van hun
patiënten opvolgen.”
8

BEVALLEN IN CIJFERS
In de materniteit van het Jan Yperman
Ziekenhuis hanteren we het principe:
natuurlijk als het kan, techniek als
het moet. Onze goede sectiocijfers
weerspiegelen die filosofie.
17,2 %
keizersnedes
in 2022
1.003
kindjes geboren
in 2023
16,3 %
keizersnedes
in 2023
21,9 %
Vlaams gemiddelde
volgens het nieuwe
rapport van het
Studiecentrum voor
Perinatale Epidemiologie
Maar
5
Vlaamse materniteiten
hebben een nog lager
sectiocijfer
Maar
1
grote Vlaamse materniteit
(met meer dan 1.000 bevallingen per jaar)
heeft een nog lager sectiocijfer
9

TRANSMURALE ZORGPADEN
Samenwerking over de lijnen
heen is van cruciaal belang
voor de zorgcontinuïteit van de
patiënt, stelt Lies Pauwels.
“De focus ligt niet alleen op zorg
binnen de ziekenhuismuren,
maar ook op samenwerking
met externe zorgpartners en
-organisaties in de regio”.
Caroline Gheysen en Lies Pauwels
Toekomst zonder muren
In de toekomst wil het
Jan Yperman Ziekenhuis
transmurale zorgpaden
ontwikkelen voor oncologiepatiënten
en de mogelijkheden
voor chirurgische
patiënten onderzoeken,
zoals vroegtijdig ontslag met
opvolging vanuit de thuisomgeving.
Die ambities
passen binnen de bredere
visie van het ziekenhuis op een
geïntegreerde en holistische
zorgaanpak.
7-FASENMODEL
Caroline Gheysen (directeur
beleidsinformatie, innovatie
en netwerken): “We staan
aan het begin van een
veel belovend verhaal. Om
transmurale zorgpaden uit
te bouwen, baseren we ons
voor een deel op het 7-fasenmodel
voor de ontwikkeling,
implementatie, evaluatie
en continue opvolging van
zorgprocessen. Dat biedt een
wetenschappelijk kader voor
onze aanpak.”
TRANSMURAAL
ZORGPAD DEMENTIE
Een eerste transmuraal zorgpad,
rond dementie, staat in de
startblokken. In nauwe samenwerking
met de Eerstelijnszone
Westhoek en empact werden
tal van partners – huisartsen,
mutualiteiten, thuisverpleging,
mantelzorgers, woonzorgcentra,
dienstencentra en
andere experten … – samengebracht.
Zo zijn onder
anderen de huisartsen een
essentiële schakel, omdat zij
vaak de eerste contactpersoon
zijn voor patiënten.
Lies Pauwels (beleidsmedewerker
transmurale en
geïntegreerde zorg): “Via het
zorgpad streven we naar een
betere informatie-uitwisseling
en zorgcontinuïteit. Dat impliceert
dat alle zorg verleners op
de hoogte zijn van de actuele
gezondheidstoestand en zorgbehoeften
van hun patiënt met
dementie. Zo onder zoeken we
bijvoorbeeld hoe bij ontslag
uit het ziekenhuis de overgang
naar de thuiszorg soepeler kan
verlopen. We willen de werking
van verschillende organisaties
stroomlijnen in het voordeel
van de patiënt. We moeten
het hen en hun mantelzorgers
makkelijker maken. Daarom
willen we onder meer een
verwijsgids samenstellen.
Die geeft aan waar patiënten
terechtkunnen in elke fase van
de aandoening.”
Caroline: “De samenwerking
rond het transmurale zorgpad
dementie is een prestatie waar
de regio Westhoek trots op
mag zijn”.
AANSTAANDE MOEDERS
Vorig jaar is het ziekenhuis
ook van start gegaan met het
tweede transmurale zorgpad,
Born in Belgium. De vroedvrouwen
van het ziekenhuis
gebruiken een vragenlijst om
psychosociale kwetsbaarheden
op te sporen bij aanstaande
moeders die op perinatale
consultatie komen.
Lies: “Het ziekenhuis ziet
niet alle zwangere vrouwen.
Daarom zou het handig zijn
mochten zorgprofessionals
uit de eerste lijn – zelfstandige
vroedvrouwen, huisartsen,
Kind & Gezin, sociaal werkers …
– diezelfde vragenlijst gebruiken
en de resultaten delen. Zo
hoeft de patiënt niet iedere
keer hetzelfde verhaal te
vertellen. Een transmurale
aanpak is noodzakelijk en
daarom gaan we binnenkort in
gesprek met zorgprofessionals
uit de brede eerste lijn.”
Caroline: “In april organiseren
we een webinar rond Born
in Belgium samen met Kind
& Gezin, Born in Belgium en
Eerstelijnszone Westhoek.
Daarnaast is het ziekenhuis
sinds vorig jaar vertegenwoordigd
in de zorgraad van
de Eerstelijnszone Westhoek.
Iedereen beseft steeds meer
dat we geen concurrenten
zijn, maar partners die samen
de beste geïntegreerde zorg
moeten aanbieden in de regio.
Patiënten en werk genoeg …”
10

NIEUWE ARTSEN
specialisme: psychiatrie
start in JYZ: 1 december
voorheen: PZ Heilige Familie in Kortrijk,
PZ Heilig Hart in Ieper
hobby’s: lezen, tuinieren, wandelen en mediteren
(“Ik raad de app Meditation Moments
ook aan bij mijn patiënten”)
057 23 91 11 - katrien.stuer@yperman.net
DOKTER KATRIEN STUER
“Ik heb vijf jaar in PZ Heilig Hart in Ieper en
twaalf jaar in PZ Heilige Familie in Kortrijk
gewerkt. Sinds 1 december ben ik terug in
Ieper. Met drie andere psychiaters volg ik de
patiënten in de PAAZ van Jan Yperman op.
Die komen meestal via de spoed binnen. De
PAAZ is voor velen de eerste kennis making
met de psychiatrie. Omdat de drempel lager
is dan bij een opname in een psychiatrisch
ziekenhuis, sturen huisartsen hun patiënten
graag naar hier door. Ze weten dat wij zullen
inschatten hoe ze het best opgevolgd
worden en of een opname zinvol is. Mijn
eerste indruk hier is heel positief. Het is een
enthousiast team, met veel goesting om het
werk te doen.”
“Een
enthousiast
team”
Bekijk
de video
11

DOKTER KELLY DE SCHUYTER
“Het Jan Yperman Ziekenhuis heeft een
goed uitgebouwde hiv-kliniek, reiskliniek en
– sinds november – ook een hospitalisatieafdeling
infectieziekten. Die nemen dokter
Wim Terryn en ik voor onze rekening. Dat
trok me aan in Ieper: er zijn maar weinig
niet-universitaire ziekenhuizen met zo’n
breed aanbod. Extra voordeel is dat ik
infectie ziekten verder kan combineren met
nefrologie, mijn andere specialisatie. Ook
de korte lijnen bevallen me: je kunt hier
rechtstreeks met een collega bellen om
snel advies te vragen. Eén minpuntje is de
pendeltijd. We wonen in Nevele en ik beval
binnenkort van ons tweede kindje. Mijn
vriend en ik hebben dus goede afspraken
moeten maken.”
“Breed aanbod
van infectieziekten”
specialisme: infectieziekten en nefrologie
gestart in JYZ: 2 november
voorheen: UZ Gent
hobby's: lopen en reizen (“Mijn vriend wil duiken,
ik wil naar de bergen, dus doen we beide”)
057 35 71 80 – kelly.deschuyter@yperman.net
Bekijk
de video
12

HET VRAGENKABINET
Dokter Koen Vercaemer:
“Niet iedereen kan overweg
met Helena.”
?
“MAG IK PER E-MAIL MEDISCH GEVOELIGE INFORMATIE
NAAR MIJN PATIËNTEN STUREN? WAAROP MOET IK
DAN LETTEN?”
Dokter Koen Vercaemer
HUISARTS IN WERVIK
Huisarts dokter Koen
Vercaemer vindt het
digitale gezondheidsportaal
Helena
handig om veilig informatie
met zijn patiënten te delen.
“Ik kan er zelfs een woordje
uitleg bij zetten. Maar niet alle
patiënten kunnen overweg met
zo’n platform. Vaak krijg ik dan
de vraag om de info te mailen.
Mag dat?”
BEVEILIGD PLATFORM
Niels Vermeersch, data
protection officer & informatieveiligheidsconsulent
van het
Jan Yperman Ziekenhuis,
ruimt meteen een mis verstand
uit de weg: de Europese
regelgeving rond persoonsgegevens
GDPR stelt nergens
dat medische gegevens niet
via e-mail verstuurd mogen
worden. “Je moet als arts wel
alle mogelijke technische
veiligheidsmaatregelen nemen.
Een onbeveiligde e-mail is dus
uit den boze. Zelfs niet als de
patiënt daar zelf toestemming
voor geeft. Ook de Orde der
Artsen adviseert dat.”
Hoe doe je het dan wel? De
eerste keuze is een beveiligd
platform zoals CoZo, mynexuzhealth,
mijngezondheid.be of
Helena. Bij oudere patiënten is
dat niet altijd vanzelf sprekend.
Een telefoontje of een brief
kunnen ook. Of nodig de patiënt
uit om langs te komen.
VERSLEUTELEN
Een e-mail mag ook, op voorwaarde
dat je die versleutelt.
Niels: “In Outlook van Office
365 open je een mail, klik
je op ‘opties’ en selecteer je
‘ versleutelen’. In Gmail van
Google klik je op ‘opstellen’
en zet je in het venster rechts
onderaan ‘vertrouwelijke
modus’ aan. Een hacker die de
mail zou onderscheppen, zal
alleen onleesbare code zien.
De ontvanger kan de mail wél
ontsleutelen.”
Gebruikt de patiënt dezelfde
mailprovider als de huisarts,
dan gebeurt dat automatisch.
“Gebruikt hij een andere mailprovider,
dan zal hij op een link
moeten klikken om een wachtwoord
aan te vragen. Daarmee
kan hij de mail ontsleutelen.”
Niels Vermeersch,
data protection officer
057 35 70 34
niels.vermeersch@yperman.net
5 TIPS VAN NIELS
1. Vraag je patiënt of zijn
mailadres nog klopt.
2. Check of je het juiste
mailadres intikt:
peter.vdv@gmail.com is niet
peter.vdb@gmail.com.
3. Gebruik gezond West-Vlaams
boerenverstand: een afspraak
regelen kan wel via mail,
medische informatie
(labverslagen, diagnoses …)
versturen niet.
4. Werk niet met een gratis
mailsysteem of met sociale
media. In beide gevallen geef
je toestemming om de data
voor advertentiedoeleinden
te gebruiken.
5. Laat je computersysteem af
en toe checken op veiligheid.
13

OBESITASREVALIDATIE
Mensen met een BMI van boven de 30
kunnen in het Jan Yperman Ziekenhuis
terecht voor een traject obesitas revalidatie.
Vier maanden krijgen ze aangepaste
oefeningen, zowel cardio als kracht.
Noor Maelfait:
"We proberen de
drempel te verlagen."
Begeleid bewegen
Voorheen had
ons ziekenhuis
al een
trainingsprogramma
voor obese
patiënten, maar dat werkte
niet zo goed, legt kinesiste
Noor Maelfait uit. “Dat
kwam omdat er toen geen
begin- en einddatum was,
en je vorderingen niet
bijgehouden werden. En
wellicht ook omdat de
sessies overdag waren. Niet
geschikt dus voor werkende
mensen.”
PROGRAMMA OP MAAT
De nieuwe obesitasrevalidatie
vindt plaats
op maandag, dinsdag en
donderdag van 17.30 tot
18.30 uur. Na twee maanden
valt de sessie op dinsdag
weg. “Deelnemers komen
rechtstreeks van hun werk
een uurtje sporten”,
zegt Noor.
“We trainen in groepen
van maximaal tien mensen
in de grote revalidatiezaal
van het ziekenhuis. Ikzelf
en m’n collega- kinesisten
begeleiden. Iedereen
krijgt een programma op
maat, op basis van wat
hij of zij aankan. We doen
zowel cardiotraining, zoals
wandelen, lopen en fietsen,
als kracht oefeningen. Je
krijgt een sleutel waarmee
elk toestel zich automatisch
aan je niveau aanpast.”
DREMPEL OVERWINNEN
Mensen met obesitas
hebben vaak al heel lang
niet meer gesport, voor
sommigen is het zelfs de
eerste keer.
Noor: “Het is begrijpelijk
dat ze een drempel moeten
overwinnen. Wij proberen
die te verlagen. Deelnemers
maken kennis met verschillende
vormen van
beweging, zodat ze zien wat
hun lichaam aankan én wat
ze graag doen. Dat laatste is
minstens even belangrijk.
Bewegen hou je maar vol
als je er niet tegen opziet.
Een troef van het traject is
dat alle deel nemers overgewicht
hebben. Niemand
hoeft zich anders of alleen
te voelen. De mensen
bouwen een band op.”
De obesitasrevalidatie, zegt
Noor, is geen goedkoop
alternatief voor de fitness.
“Ons traject duurt vier
maanden, daarna verwijzen
we door naar de beweegcoach
en private fitnesscentra.
Andere mensen
gaan meer wandelen of
fietsen. Ook daar heb je
enorm veel deugd van.”
Ondertussen zijn er twee
reeksen achter de rug, de
derde loopt. En de vraag is
groot, zegt Noor. “Er is zelfs
een wachtlijst. Mogelijk
starten we meerdere
groepen. Momenteel zien
we vooral vrouwelijke
deel nemers, maar mannen
zijn natuurlijk even
welkom.”
De volgende trajecten starten
op 2 mei, 2 september en
2 januari. Interesse voor jezelf,
een kennis of een patiënt?
Neem contact op via
057 35 73 86 of
noor.maelfait@yperman.net.
14

Zien vooruitgaan
doet vooruitgaan
Het resultaat van vier maanden bewegen? “Ons eerste doel
is dat deelnemers gezonder worden en zin krijgen om te
bewegen, ook na het traject”, aldus kinesiste Noor Maelfait.
“Weer de trap op kunnen, vlotter de veters van je schoenen
kunnen knopen: ook dat is winst. Vermageren is niet de
hoofdbetrachting, al helpt bewegen daar uiteraard wel bij.
En onze deelnemers kunnen bij de diëtist terecht voor tips
rond voeding en levensstijl.”
Bij de start, halfweg en op het einde van het traject doen
alle deelnemers een inspanningstest en een krachttest.
“We leggen daarbij geen concrete doelen op, maar houden
de vooruitgang wel bij. Ook dat motiveert.”
Programma
wordt terugbetaald
Het traject is bestemd voor gemotiveerde volwassenen met
een BMI van 30 of hoger. Het ziekenfonds betaalt de sessies
terug, als deelnemer betaal je enkel het remgeld.
“Om de motivatie te verhogen, vragen we 100 euro waarborg”,
legt Noor uit. “Ben je op minstens 80 procent van de
trainingen aanwezig, dan krijg je dat bedrag volledig terug.”
En het werkt: het merendeel van de deelnemers doet trouw
de vier maanden uit.
15

OPLEIDING
REANIMATIE
Levens leren redden
Alle leerlingen van het vijfde en zesde middelbaar
leren reanimeren: dat is het ambitieuze doel van een
samenwerking tussen Rotary Ieper, het Jan Yperman
Ziekenhuis en het Rode Kruis.
Ons ziekenhuis verwelkomde
onlangs een 25-tal Ieperse leerkrachten
lichamelijke opvoeding,
uit zowel vrij onderwijs als
gemeenschapsonderwijs, voor een
opleiding reanimatie. Op hun beurt
zullen zij de levensreddende kunst
van hartmassage en beademing
aan hun leerlingen doorgeven.
Dokter Luc Verbanck (anesthesie,
reanimatie & intensieve en lid
Rotary Ieper): “Met het legaat
van de Ieperse zussen Lucienne
en Jacqueline Deryckere hebben
we 18 AED-demotoestellen en
18 reanimatiepoppen gekocht en
verdeeld. De poppen hebben een
bluetoothverbinding: je kunt op
de iPad checken of de reanimatie
correct gebeurt. We geven ook een
didactische powerpointpresentatie
en een getuigenisfilmpje mee.”
Behalve dokter Luc Verbanck
hebben nog drie andere artsen
zich voor het project geëngageerd:
pneumoloog dokter Isabelle
Declercq en spoedartsen dokter
Steffen Westelinck en dokter
Thomas Vaernewyck.
Dokter Isabelle Declercq: “Tijdens
COVID waren reanimaties helaas
dagelijkse kost. Ik maakte me
de bedenking dat onze kinderen
daar te weinig van afweten. Toen
bleek dat dokter Verbanck met
eenzelfde idee rondliep, hebben we
de handen ineengeslagen. Als elke
generatie leert reanimeren, zal dat
ongetwijfeld levens redden.”
ONDERZOEK
Jan Yperman publiceert
EVACUATIEOEFENINGEN
Het ABC van brand
Dokter An Nollet, dokter Barbara
Deconinck en anderen: ‘Insulin
pump technology for patients with
alcoholism: a dangerous combination
or worth a try?’ (Diabetes
Technology and Therapeutics,
november 2023).
Dokter Lieven Dedrye, dokter
Barbara Deconinck, dokter An
Nollet en anderen: ‘ Recidiverende
hypoglykemie bij een patiënt
zonder diabetes mellitus' (Tijdschrift
voor geneeskunde en
gezondheidszorg, augustus 2022).
Een brand heeft maar drie minuten nodig om zich ten volle te
ontwikkelen. Om ervoor te zorgen dat alle medewerkers in staat zijn
snel en adequaat te reageren in geval van nood, biedt het Jan Yperman
Ziekenhuis geregeld opleidingen aan. Daar kunnen de principes van
‘ Alarmeren’, ‘Blussen’ en ‘ Compartimenteren en evacueren’ – het ABC dat
alle medewerkers meekrijgen tijdens hun introductie traject als ze in het
ziekenhuis aan de slag gaan – nog eens ingeoefend worden.
Preventieadviseur Wouter Spenninck: “Vóór de bouwwerken aan de
voormalige dialyseafdeling konden we die ruimte daarvoor gebruiken.
Na de herhaling van de basisprincipes was er telkens een praktische
oefening waarbij de medewerkers in een fictieve afdeling geconfronteerd
werden met brand in een kamer en vervolgens de aanwezige patiënten
en bezoekers moesten evacueren.”
Met het opleidingsaanbod tussen half december en half januari bereikte
het ziekenhuis 535 medewerkers.
16

AI-ANALYSE VAN UITSTRIJKJES
Genius zkt.
verdachte cellen
De Genius. Zo heet
het toestel van
fabrikant Hologic
dat de microscoop vervangt
bij de screening op
baarmoeder halskanker.
Anatoom-patholoog
dokter Kristof Cokelaere:
“Het toestel scant het glasplaatje
en digitaliseert het
beeld. Daarna analyseert
een AI-algoritme alle
cellen. De laborant krijgt
vervolgens op een scherm
de cellen te zien die volgens
de computer mogelijk
verdacht zijn. Het gaat dan
om cellen met vergrote of
donkere celkernen. Zulke
afwijkingen kunnen erop
wijzen dat die cellen ooit
kankercellen worden.
De laborant onderzoekt
de verdachte cellen en
markeert degene die
Het lab pathologische anatomie zet kunstmatige
intelligentie in om voorlopercellen
van kanker te vinden in uitstrijkjes.
“De computer is nooit moe of verstrooid”,
zegt dokter Kristof Cokelaere.
effectief problemen
zouden kunnen opleveren.
Als arts bekijken we die
dan in detail. Het is wel zo
dat de meeste afwijkingen
vanzelf verdwijnen. Zo’n
80 procent van de vrouwen
raakt ooit besmet met het
humaan papillomavirus
(HPV), dat baarmoederhalskanker
veroorzaakt.
Gelukkig krijgt maar een
klein deel van hen kanker.
Van de 100 uitstrijkjes
kunnen we er 95 als
normaal bestempelen.”
70.000 CELLEN
Een uitstrijkje bevat
50 tot 70.000 cellen.
Onder de microscoop is
het een titanen werk om
daar tussen afwijkende
exemplaren te zoeken.
“Met jaren ervaring herken
je patronen en hoef je niet
elke cel afzonderlijk te
bekijken, maar je blijft
een mens. Het is mogelijk
dat een verdachte cel aan
je aandacht ontsnapt”,
zegt dokter Cokelaere.
“Wij kunnen moe zijn,
verstrooid of afgeleid. Dat
is de computer nooit.”
In een tweetal minuten –
veel sneller dan menselijk
mogelijk – analyseert de
Genius met behulp van AI
alle cellen.
Gedaan dus met naalden
in een hooiberg te zoeken.
“We krijgen de naalden
die we van nabij moeten
bekijken, aangereikt”,
aldus dokter Cokelaere.
“Zo gebeurt de analyse
niet alleen sneller, maar
ook veiliger, omdat de
kans dat verdachte cellen
tussen de mazen van het
net glippen, fors verkleint.
We hebben getest of de
computer evenveel cellen
detecteert als wij, en dat
bleek zo te zijn. Nog een
voordeel: de resultaten
zijn reproduceerbaar.
17

Heeft de arts
straks nog werk?
Als je hetzelfde uitstrijkje
meermaals test, zal de
computer steeds dezelfde
resultaten geven.”
AFWIJKING BEPAALT
BEHANDELING
“Momenteel krijgen we
een overzicht van alle
mogelijk verdachte cellen”,
zegt dokter Cokelaere.
“Maar in de nabije
toekomst zal het toestel
per cel ook een diagnose
suggereren: dit is wellicht
een laaggradige afwijking,
dit een hooggradige.”
Dat is belangrijk voor de
behandeling. Bij LSIL,
een laaggradig letsel,
wordt soms een HPV-test
uitgevoerd, maar meestal
verdwijnt de infectie
vanzelf en volstaat een
nieuw uitstrijkje na een
half jaar.
Dokter Cokelaere: “Als
het om hooggradige
afwijkingen gaat (HSIL),
met meer kans op het voorstadium
van kanker, zal
eerder een biopsie gedaan
worden. Eventueel gevolgd
door een conisatie – een
kegel vormig stukje van
de baarmoederhals wordt
weggehaald – of zelfs de
volledige verwijdering van
de baarmoeder.”
GEPERSONALISEERD
Op die manier draagt het
gebruik van artificiële
intelligentie bij aan
een gepersonaliseerde
geneeskunde, zegt dokter
Cokelaere. “Naast de
diagnose stelling wordt ook
de behandeling verfijnd
op basis van steeds nauwkeuriger
onderzoek. Als
het toch kanker blijkt te
zijn, kan onze analyse aangeven
of de behandelende
arts het best kiest voor
radiotherapie, chirurgie,
chemo, immunotherapie
of een combinatie.”
Secretariaat anatomopathologie
057 35 73 50
anapat@yperman.net
Zal AI de mens op termijn zo goed als helemaal
vervangen bij het onderzoek van uitstrijkjes?
Dokter Kristof Cokelaere vermoedt van wel:
“De analyse van uitstrijkjes om het voorstadium
van baarmoederhalskanker op te sporen is zeer
gestandaardiseerd. Het gaat om een onderzoek
van cellen en kernen op grootte en kleur: dat is
perfect meetbaar. Bij de rest van wat we doen, is
dat veel minder het geval. Zo hebben weefsels
een enorme variabiliteit. En weefselonderzoek
kent ook een inherente onzekerheid. Er bestaan
twijfel gevallen waar ik als anatoom-patholoog een
andere mening over heb dan
een collega, door de grijze zone
tussen goed- en kwaadaardig.
Kanker leest onze studieboeken
niet: de ziekte weet niet hoe ze er
moet uitzien.”
Stalen uit
heel het land
dokter Kristof Cokelaere
Het Jan Yperman Ziekenhuis is een pionier in de
AI-analyse van uitstrijkjes. En de Genius in Ieper
checkt niet alleen stalen van eigen patiënten.
Dokter Kristof Cokelaere: “Elf andere Vlaamse
laboratoria sturen hun glasplaatjes naar ons, en
er is ook interesse van een Brussels en een Waals
lab. Die samenwerking is ook nodig: de kostprijs
van het toestel moet over voldoende tests worden
verdeeld.”
Waar AI in de toekomst nog nuttig kan zijn voor
het lab pathologie? “Ik denk aan de farmacodiagnostiek.
Kunsmatige intelligentie zou ons
kunnen helpen om nauwkeuriger te bepalen of
het bij borstkanker zin heeft om de oestrogeenproductie
stil te leggen. En met
het eiwit Ki-67 kunnen we de
groeisnelheid van een tumor
vaststellen.”
18

Petra Man
STILLE RUIMTE
Even tot rust komen
In de Stille Ruimte kun je even tot
rust komen in de drukte van het
ziekenhuis, ongeacht je geloof of
afkomst. Om bezoekers stof tot
denken te geven, wordt het vertrek
geregeld in een ander thema
ondergedompeld.
Petra Man (pastorale dienst):
“In november nodigden we
bezoekers uit om de naam van
iemand die ze missen op een
kaartje te schrijven en in een boom
te hangen. Een andere keer kon
je een schelp in het zand leggen,
bij foto’s van een kalme of net
stormachtige zee. Iedereen voelt
af en toe de behoefte om op de
pauzeknop te duwen en even bij
de dingen stil te staan.”
Petra Man, verantwoordelijke
pastorale dienst
057 35 66 41
petra.man@yperman.net
DE PATIËNT
NIEUW ADRES
Radiologie Diksmuide
Om de zorg vanuit het Jan
Yperman Ziekenhuis in
Diksmuide op één plaats te
centraliseren, verhuist het radiologisch
kabinet van de Kasteelstraat
naar het Medisch Centrum
in het voor malige zwembad in
de Laure Fredericqlaan 15. Voor
dialyse en consultaties nierziekten
kunnen patiënten daar al
sinds september terecht.
Hoofdtechnoloog medische
beeld vomring Andreas Devos:
“In het Medisch Centrum
Diksmuide zullen radiologen
van het Jan Yperman Ziekenhuis
RX, mammografie, echografie,
botdensito metrie en conebeam-CT
aanbieden. Voor CT moeten
patiënten naar de hoofdcampus
in Ieper of Poli Poperinge, NMR is
alleen beschikbaar in Ieper.”
Andreas Devos, hoofdtechnoloog
medische beeldvorming
057 35 7421
andreas.devos@yperman.net
Andreas Devos
Jan Yperman Ziekenhuis
Briekestraat 12 Ieper
057 35 35 35
info@yperman.net
Poli Poperinge
Oostlaan 11 Poperinge
057 35 72 50
poli.poperinge@yperman.net
Medisch Centrum Diksmuide
Laure Fredericqlaan 15 Diksmuide
057 35 61 65
Radiologisch kabinet Komen
Spoorwegstraat 8 Komen
057 35 74 02
secradio@yperman.net
Radiologisch kabinet Klaverstraat
Klaverstraat 1 Ieper
057 35 74 01
secradio@yperman.net
Collectieve Autodialyse Veurne
Klinieklaan 1 Veurne
058 33 38 20
nefrologie@yperman.net
Telefoonlijst alle
JYZ-artsen
Alle ziekenhuisinfo voor
huisartsen en andere
zorgprofessionals
Y-mail is het tijdschrift van het
Jan Yperman Ziekenhuis.
www.yperman.net
V.u.: Frederik Chanterie
Bladcoördinatie: dienst communicatie
communicatie@yperman.net
Y-mail wordt verzorgd door
f-twee bladenmakers
www.f-twee.be
19

Wat een plaatje!
In Poli Poperinge werd een nieuw RX-toestel in gebruik
genomen. Daarmee kunnen de radiologen ook foto’s
van het volledige been of de volledige rug en wervelkolom
nemen. Tot voor kort moesten patiënten voor
dergelijke onderzoeken, die vaak preoperatief aangevraagd
worden, naar de hoofdcampus in Ieper.
Afzendadres: Briekestraat 12, 8900 Ieper
Y-mail
Magazine Jan Yperman Ziekenhuis
trimestrieel - feb - maart - april 2024
Afgiftekantoor Antwerpen X
P806231
PB-PP B-00703
BELGIE(N) - BELGIQUE