Preview Raak februari 2024

m a a n d b l a d v a n k w b
jaargang 77 • februari 2024
Afgiftekantoor: 3200 Aarschot 1 - Maandblad, verschijnt niet in juli en augustus - P106332
TIJDSCHRIFTEN
TOELATING - GESLOTEN VERPAKKING
3200 AARSCHOT 1 - BC 1145
(on)zichtbaar
De eerste resultaten van de Buurtluisteraar
Waarom we ons economisch systeem moeten herdenken

Kwb-nieuws
Wat vertelt de Buurtluisteraar ons?
Driekwart van
bewoners kwb-buurten
is blij met buurt
Afgelopen oktober legde kwb haar oor te luister. Met de Buurtluisteraar polsten we
bij kwb’ers én andere bewoners van onze kwb-buurten hoe zij kijken naar diverse
thema’s in de buurt, zoals groen, verkeersveiligheid, ontmoeting, ouder worden of
diversiteit. Wij leggen jullie graag al een paar eerste resultaten voor.
Meer dan 75
procent van de bevraagden is tevreden
of zeer tevreden over de buurt waarin hij/zij woont.
Met andere woorden: over onze kwb-buurten. Dat is een dikke pluim op de
hoed van al onze afdelingen en vrijwilligers, die elke dag het beste van zichzelf
geven om die buurten nog fijner, beter en bruisender te maken.
Wat zijn de factoren die hiervoor zorgen? Drie thema’s kregen, over alle
buurten heen, een opvallend betere score dan de andere:
88
procent voelt zich
(zeer) thuis in de buurt.
70
procent kent 5 of meer mensen
in zijn/haar straat bij naam.
“Dankzij ons jaarlijks burenfeest kent iedereen
zowat iedereen in onze straat.” (Herentals)
“Wij kennen de buren en spreken dikwijls met
elkaar. Delen kerst en nieuwjaarswensen met
elkaar. En ook op droeve momenten zijn we
er voor elkaar. Weten wanneer de buren op
verlof zijn en houden een oogje in het zeil of
ledigen de brievenbus enz.” (Koningshooikt)
“Zeer kameraadschappelijke sfeer met
de hele buurt of parochie. Een babbeltje
tijdens de zomeravonden op de bank
aan de kerk, zomaar met degenen die
er zitten. Hulp nodig, vraag het aan de
buren, naaste buren of van enkele straten
verder, geen probleem. Echt een toffe
gemeenschap.” (Zonderschot)
“Wij leven in een fantastische buurt. Wij
zijn hier in 1980 komen wonen, wij waren
jong en onze kinderen klein en hebben
hier een fantastische jeugd gekend. Onze
buren zijn écht vrienden geworden waar
iedereen op iedereen kan rekenen zéker
nu we ouder worden.” (Mariakerke)
8

84
procent vindt dat er genoeg
groen is in zijn/haar buurt.
“We hebben een wandelpad op het einde
van onze straat naast een oude spoorweg
waarvan de berm begroeid is met struiken
en bomen. Vlakbij is er een grasveld
met voetbalgoals en een speeltuintje.
Er zijn ook twee rustbanken naast het
wandelpad. We hebben ook allemaal een
ruime tuin en een voortuintje.” (Herentals)
“Jammer dat er zoveel onkruid staat in
het weinige groen dat er is. De stad doet
te weinig voor het onderhoud.” (Geel)
Uiteraard kan niet álles goede punten krijgen. Wat zorgt ervoor dat
mensen minder graag in hun buurt wonen? Deze twee thema’s lieten,
gemiddeld over alle buurten heen, een lagere score optekenen.
30
procent vindt de buurt (helemaal) niet verkeersveilig,
en nog eens 32 procent vindt ze veilig noch onveilig.
“Al het sluipverkeer komt in de straat naast ons voorbij. De mensen
kennen ook geen 30 km per uur meer.” (Korbeek-Lo)
“‘Veilig voor mij betekent: een kind zelf kunnen laten fietsen zonder
een hartverzakking te krijgen. Dat is hier niet het geval, al kan het
vast veel slechter.” (Merelbeke)
“Vooral voor fietsers kan er veel verbeteren. Onveilige fietspaden
door de slechte staat ervan, geen fietspaden ... In straten waar
scholen zijn, is er geen fietsstraat waardoor auto’s rakelings langs
fietsende kinderen rijden.” (Ardooie)
33
procent is niet tevreden
over de mogelijkheden om in
de buurt aan cultuur te doen.
“Grote culturele evenementen, daarvoor
moeten we naar Brussel of Antwerpen
gaan. Voor kleinschalige evenementen
hebben we wel het gemeenschapscentrum,
en een dorp verder hebben
we enkele toneelgezelschappen actief.”
(Londerzeel)
“Er zijn wel initiatieven van verenigingen
en enkele vaste ankerpunten zoals een
museum of een cultuurhuis, maar eerder
beperkt …” (Reet)
Ook de mogelijkheden voor jongeren om elkaar te ontmoeten, en de
kansen om iets nieuws te leren in de buurt, kregen een eerder lage score.
a Wil je meer weten? Hou Raak in het oog, want daar vind je dit voorjaar elke
maand een artikel over de Buurtluisteraar-resultaten.
Kom mee de resultaten bespreken!
De resultaten van de Buurtluisteraar vertellen
ons al iets, maar natuurlijk lang niet alles.
Daarom zullen dit voorjaar in heel wat
kwb-buurten gesprekken worden georganiseerd,
waarin de thema’s en resultaten nauwkeuriger
worden bekeken, en je als bewoner meer kan vertellen
over wat er volgens jou goed gaat in de buurt, en wat minder.
Benieuwd waar en wanneer je kan gaan meepraten? Hou dan de
communicatie van je lokale afdeling goed in het oog!
9

Kwb-nieuws
Driekoningentocht 2024 in laag Schaarbeek
Diversiteit, solidariteit
en hoop in 1030
Op de eerste zondag na nieuwjaar spoorden vanuit alle hoeken van het land
bijna 400 deelnemers naar het station van Schaarbeek, het startpunt van de
Driekoningentocht 2024. Die had ‘I love divers 1030’ als centraal thema. Raak
wandelde mee met de groep van gids Pierre.
In redelijk koude omstandigheden, met zelfs een vlokje sneeuw
aan de start, maar goed ingeduffeld trok de groep op pad. Voor
de eerste halte moesten we niet ver gaan, want vlak voor het
station stond Daniel Alliet ons al op te wachten, met wat info over
dit beschermd monument. Na een klein omwegje langs het oude
‘Train Hostel’, dat momenteel gebruikt wordt door het Waalse
Rode Kruis om zo’n 110 mensen onderdak te verlenen, was daar
al de eerste ‘klim’. Via de Huart Hamoirlaan wandelden we tot aan
het Monument voor de Troepen der Afrikaanse Veldtochten, waar
Meijan ons stond op te wachten. Na wat info over het monument
zelf vertelde Meijan, die op zijn 3 jaar vanuit Congo naar België
kwam, het persoonlijk relaas van zijn aankomst in België, welke
impact zijn huidskleur had en heeft op zijn leven hier, en hoe hij kijkt
naar de kolonisering.
250 leerlingen van 25 nationaliteiten
Met een korte tussenstop in de Heilige Familie-kerk ging het via de
Eugène Demolderlaan naar het Verboeckhovenplein, ook wel ‘De
berenkuil’ genoemd. Dit plein, een centraal punt in de commotie
en strijd rond de mobiliteitsplannen in Schaarbeek, vormde het
vertrekpunt voor het verhaal rond de Schaarbeekse mobiliteit en
verkeersveiligheid, dat gepaard gaat met heel wat tegenstrijdige
belangen en dus helaas ook polarisatie.
De volgende stop beloofde wat verwarming van lijf en ziel: in
de Paviljoenschool konden we ons warmen aan een heerlijk
tasje soep, gemaakt door het Schaarbeekse initiatief ‘Le sourire
des femmes’, en luisteren naar zowel Welzijnszorg als Sven, de
10

directeur van de school. Yuna van Welzijnszorg nam ons mee in
de projecten die zij doen en hun najaarscampagne ‘De strijd tegen
armoede winnen we samen’. Sven gaf een boeiende uiteenzetting
over het bijzondere pedagogische project van hun diverse school,
waar 250 kinderen van maar liefst 25 nationaliteiten school lopen,
waarmee ze ook een verschil proberen te maken in het leven
buiten de schoolmuren. Dit doen ze met onder meer gratis soep
voor de kleuters, goedkope warme maaltijden, uiteenlopende
naschoolse activiteiten en het actief betrekken van de ouders.
Een klein stukje verder was het alweer tijd voor de laatste
tussenstop: de ruimte waar binnenkort een nieuw spoorwegpark
zou moeten verrijzen, wordt ook nu al volop benut voor sociale
initiatieven allerhande. Zo zijn er oude garageboxen waar verschillende
groepen en projecten hun plek vinden, en heeft de
Schaarbeekse Fietsbieb er haar onderkomen. Met zicht op de
grond waar ‘le futur parc’ zou moeten komen, vertelde Olivier ons
over de projecten van vzw NoWayBack: van particulieren kriekelaars
laten planten om met de opbrengst het lokaal kriekenbier
Kriot te maken, tot impact hebben op het waterbeheer op
bouwwerven, en veel meer.
Aangekomen op het eindpunt, gemeenschapscentrum De
Kriekelaar, werden alle dappere wandelaars getrakteerd op een
warm drankje, een hapje én livemuziek van Theater Van A tot Z. Dit
superdivers koor, samengesteld uit nieuwkomers die Nederlands
aan het leren zijn, bracht er enkele (Nederlandstalige) nummers
uit hun nieuwe voorstelling ‘Dag vreemde man’. Een mooie en
passende slotnoot van een koude maar meer dan geslaagde
editie!
Kriekenbier
11

Thema
Kwb Leuven Hulp duikt jaarlijks achter de muren van de Leuvense hulpgevangenis
“De kerstmarkt brengt hen terug
in aanraking met de buitenwereld”
Al zo’n tien jaar organiseert kwb - eerst de afdeling van Holsbeek, inmiddels die van Leuven Hulp -
jaarlijks een kerstmarkt op een bijzondere plaats: achter de muren van de hulpgevangenis van Leuven.
Raak sprak met huidig voorzitter Werner en met Saar van De Rode Antraciet, de organisatie die het
project mee organiseert.
Raak: Dag Saar. Kan je even schetsen wat De Rode
Antraciet is?
Saar: “De Rode Antraciet is een vzw die aanwezig is in
(bijna) alle gevangenissen van Vlaanderen en Brussel.
Hier zijn wij verantwoordelijk voor het uitwerken van
het groepsaanbod sport en cultuur in de gevangenissen.
Wij geloven dat zowel sport als cultuur kan
bijdragen tot verdere zelfontwikkeling van personen.
‘De mens’ voor je blijven zien vinden we erg belangrijk.
Via deze weg proberen we mensen in detentie in hun
kracht te zetten en hen een beetje ‘beter’ terug de
samenleving in te sturen.”
20
Raak: Hoe geraakten jullie betrokken bij de
organisatie van de kerstmarkt?
Saar: “Zo’n tien jaar geleden heeft mijn collega
Nadine (vanuit het CAW, organisatieondersteuner)
de kerstmarkt opgestart samen met kwb Holsbeek.
Toen ontstond het idee om niet zomaar iets te
geven aan de gedetineerden van Leuven Hulp, maar
om een evenement op poten te zetten. Samen
iets beleven heeft namelijk een andere impact op
personen dan zomaar iets afgeven. Zelf was ik toen
nog niet aan het werk. Het prille begin heb ik dus niet
meegemaakt. Doorheen de jaren is het zo gegroeid
dat de organisatieondersteuner de kerstmarkt trekt,
en dat wij vanuit ons team hulp- en dienstverlening
(het Archipel) dit mee vormgeven. Nadine is in
oktober 2023 op pensioen gegaan, daardoor heb ik
dit jaar de kerstmarkt getrokken samen met haar
opvolger Britt Paquay. In de toekomst zal het Britt zijn
die het voortouw neemt bij het organiseren van de
kerstmarkt.

‘Je stapt niet zomaar een
gevangenis binnen;
deze activiteit heeft heel wat
goede afspraken nodig’
Onze rol is onder meer de praktische uitwerking, het overleg met kwb, extra vrijwilligers
zoeken indien nodig etc. Het enthousiasme is altijd groot geweest.
Vrijwilligers, hulp- en dienstverlening, het keukenteam én een team gedetineerden
slaan de handen in elkaar om er elk jaar een geslaagde editie van te maken. “
Raak: Waarom is het volgens jullie belangrijk dat deze kerstmarkt
georganiseerd wordt? Wat is het belang ervan voor de gedetineerden?
Saar: “De kerstmarkt is een heel ontspannend evenement. Er staat kerstmuziek op,
er is lekker eten, ze kunnen een warme chocomelk drinken, er is animatie voorzien
op de wandeling … Gedetineerden in een arresthuis hebben veel zorgen aan hun
hoofd. Een groot aandeel van de populatie zijn beklaagden, wat betekent dat zij
nog wachten op een uitspraak van de rechter. Zij hebben dus weinig perspectief,
wat de nodige spanningen met zich meebrengt. Daarnaast hebben we ook veel
anderstaligen, die moeilijk te bereiken zijn in ons aanbod. Een kerstmarkt blijkt heel
toegankelijk te zijn om mensen te betrekken en hen even alles te laten vergeten.
Bovendien kunnen ze een uur langer wandelen die dag. Dat betekent dat ze niet
twee uur, maar drie uur buiten kunnen zijn in totaal. Ook dat is een meerwaarde.
Daarnaast zijn er enkele gedetineerden die ons helpen met de opbouw, met het
eten klaarmaken, met eten opscheppen en drinken uitschenken, met opruimen …
Ook die personen geef je op zo’n dag een kleine verantwoordelijkheid. Daar bloeien
mensen van open.”
Raak: Hoe kijken gedetineerden er zelf ernaar? Hoe beleven zij deze dag?
Saar: “Onze mannen vinden de kerstmarkt een fijn initiatief. Dit jaar stonden er
verschillende volksspelen in het groot op de wandeling: vier-op-een-rij, sjoelbak
en cornhole. Mensen kunnen elkaar uitdagen, dat brengt zowel het speelse als de
competitie erin. Ook de prijzentent waar ze allemaal praktische spullen konden
krijgen was populair. Daarnaast komen ze in contact met burgers van buiten de
muren. Ook dat laat hen een beetje meer mens voelen. Het brengt hen terug in
aanraking met de buitenwereld.”
Raak: Dag Werner. Hoe ontstond de
kerstmarkt?
Werner: “Rond 2010 werd dit initiatief
voorgesteld door Hugo op een vergadering
van de toenmalige beleidsgroep van
Vlaams-Brabant”, steekt Werner van wal.
“De activiteit werd aan de afdelingen van
kwb Vlaams-Brabant aangeboden met de
bedoeling om zich in te zetten voor een
sociaal en goed doel. Ze bestond uit drie
stappen: een infoavond ter plaatse met
uitleg over de werking in de hulpgevangenis
van Leuven, een bezoek onder begeleiding
aan de gevangenis, en als derde stap medewerking
aan de kerstmarkt in december.
Ikzelf werkte in de beginjaren mee als vrijwilliger,
en werd in 2021 gevraagd om deze
kwb-activiteit nieuw leven in te blazen. Om
de kerstmarkt te financieren, organiseren
we elk najaar een wandeling in Holsbeek.”
Raak: Wat moeten we ons voorstellen bij
deze kerstmarkt?
Werner: “Het is de bedoeling met de
kerstmarkt de gedetineerden een steuntje
in de rug te geven tijdens de eindejaarsperiode.
Tussen 14u en 16u30 op een zondagnamiddag
bieden wij als kwb hen een
leuke namiddag met volksspelen, wat
warme dranken en lekkere hapjes. Op het
einde van de namiddag kregen ze nog een
leuk kerstpakketje (met een stylo, kalender,
zakje chips en mandarijn) toegestopt. Je
stapt niet zomaar een gevangenis binnen,
en deze activiteit heeft heel wat regels en
goede afspraken nodig. De keuze aan wat
en mag je kan doen is niet simpel, maar
we hebben en hadden een goede band met
het CAW en De Rode Antraciet om deze
activiteit verder uit te bouwen. Het is de
bedoeling van al deze mensen om van deze
activiteit een blijvertje te maken.”
Raak: Hoe beleef jij zelf deze activiteit?
Werner: “Het gevoel erbij is wellicht voor
iedereen anders, maar voor mezelf kan ik
enkel zeggen dat het me deugd doet om
deze gedetineerden eens wat anders aan te
bieden dan hun dagelijkse wandeling die ze
iedere dag aangeboden krijgen. Verder wil ik
ook benadrukken dat deze kwb-activiteit er
niet zou zijn zonder het prachtige initiatief
van onze vrijwilligers en de medewerkers
van de Leuvense hulpgevangenis.”
21

Koken
Achter de potten met kwb
Pizza time!
28
Kwb, da’s de grootste kookclub van het land.
Vele afdelingen én kwb’ers zijn verzot op
koken. Daarom geven we je ook in Raak
regelmatig een recept om zelf thuis te
proberen. Op 9 februari is het World Pizza
Day, dus duiken wij in het ontstaan van deze
Italiaanse specialiteit. Of … toch niet?
Tekst: Katrien Daniels
Historisch en archeologisch onderzoek
heeft aangetoond dat de basisingrediënten
van pizza al bestonden voor
het begin van de christelijke jaartelling.
In het Byzantijnse rijk bakten men
broodbodems op een soort steen, die dan
werden belegd met een saus of topping.
Er is ook bewijs dat in de negende eeuw
de Vikingen een soort ronde, platte broden
gebruikten als bord. Ze aten deze broden
op met een beleg van groenten en vlees.
Bij opgravingen bij Napels vonden
wetenschappers keukengerei en
bakbenodigdheden die erg lijken op het
materiaal dat vandaag gebruikt wordt
om pizza’s mee te bakken. In Napels
woonden veel arbeiders en arme mensen,
en de gebakken broden met beleg waren
een goedkope en voedzame manier om
een (grote) kroost te voeden.
Koninklijke voorkeurenbruggen
Omstreeks 1890 ontdekte ook de Italiaanse
adel de lekkere smaak van deze belegde
bakbroden. Raffaele Esposito, toen de
bekendste pizzabereider (pizzaiolo) van
Napels, werd in 1989 uitgenodigd door
de Italiaanse koning Umberto I en diens
vrouw Margaretha om zijn specialiteiten in
het paleis te laten proeven. Hij maakte er
onder meer een pizza met tomatensaus,
mozzarella en basilicum, en de koningin
vond deze variant het allerlekkerst. De pizza
margherita was geboren, en zou de basis
vormen voor alle moderne pizzavarianten.
Omstreeks hetzelfde moment, eind
negentiende eeuw, openden Italianen die
naar de Verenigde Staten waren geëmigreerd
er de eerste pizzarestaurants. Ook
in België werden pizza’s vooral populair
door Italiaanse immigranten, vooral vanaf
de jaren zestig en zeventig.
Vandaag zijn ze niet meer weg te denken
uit onze keuken en op 9 februari vieren
we dat! Daarom geven we jullie graag
een basisrecept voor pizzadeeg, én een
verrassend pizzarecept.
Pizzabodem
Wat heb je nodig? (voor 4 personen)
a 500 gr bloem
a 1 tl droge gist
a 1 tl zout
a 1 el olijfolie
a 300 ml lauw water
Hoe maak je het?
1. Meng alle droge ingrediënten voor het
deeg in een kom of keukenmachine.
2. Doe er daarna het lauw (maar niet te
warm) water bij, en kneed tot een glad
en soepel deeg.
3. Dek af met vershoudfolie en laat 40
minuten rijzen alvorens te beleggen
en af te bakken. Een pizza van
normale afmeting bak je 10 à 15
minuten in de oven, op 250°C.
Winterpizza met spruitjes,
geitenkaas en spekjes
Wat heb je nodig? (voor 2 personen)
a 1 pizzabodem
a 100 gr ontbijtspek
a 200 gr spruitjes
a 1 teentje knoflook
a 1 rode ui
a 1 appel
a 2 eetlepel bladpeterselie (gesnipperd)
a verse salie
a 100 gr verse geitenkaas
a 4 eetlepels zure room
a cayennepeper
a olijfolie
a peper en zout
Hoe maak je het?
1. Verwarm de oven voor op 250°C.
2. Maak de spruitjes schoon en hak ze fijn.
3. Pel en snipper de knoflook en de rode ui.
4. Spoel de appel en snij hem blokjes.
5. Verhit de olijfolie in een wok en fruit
er de knoflook en rode ui in. Voeg de
spruitjes en appelstukjes toe en kruid
met peper, zout en cayennepeper.
Roerbak tot de spruitjes beetgaar
zijn. Neem ze uit de wok en laat even
afkoelen en uitlekken in een vergiet.
6. Meng er de gesnipperde peterselie
onder en laat afkoelen.
7. Rol het pizzadeeg uit en bestrijk het met
de zure room. Verdeel er de spruitjes
over en leg het ontbijtspek ertussen.
Verdeel er de vlokjes geitenkaas over.
8. Bak de pizza 10 tot 12 minuten in de
oven tot de kaas gesmolten is.
9. Werk af met enkele blaadjes salie.
Smakelijk!