24.01.2024 Views

Transport & Logistiek 2024 Editie 1

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

1<br />

februari<br />

transportlogistiek.nl<br />

TRANSPORT<br />

& LOGISTIEK<br />

Warehouse of the Future<br />

Daglicht is gratis<br />

Drie hyperefficiënte Volvo’s FH en een museumstuk<br />

Old lady wekt bewondering


TIJDEN<br />

VERANDEREN.<br />

EN JIJ?<br />

De wereld verandert, werken in de sector transport en<br />

logistiek verandert. Als organisatie moet je hierbij wendbaar<br />

zijn en meeveranderen. Wil jij steeds beschikken over de<br />

beste medewerkers die met plezier aan het werk zijn en<br />

blijven? Met onze kennis en expertise zorgen we daarvoor.<br />

Dat doen we namens de sociale partners in de sector.<br />

STL werkt. Voor jou!<br />

Benieuwd naar wat we voor jou kunnen betekenen?<br />

Scan de QR-code, bel of mail ons via 088-2596111 of<br />

info@stlwerkt.nl. We spreken je graag!<br />

www.stl.nl


Exclusief<br />

voor abonnees:<br />

Activeer nu<br />

uw onlineaccount!<br />

Als abonnee van <strong>Transport</strong> & <strong>Logistiek</strong><br />

heeft u vele (online)voordelen:<br />

• Via uw onlineaccount op<br />

www.transportlogistiek.nl heeft<br />

u toegang tot het digitale archief met<br />

de edities van <strong>Transport</strong> & <strong>Logistiek</strong><br />

uit voorgaande jaren.<br />

• U kunt op elk moment en waar u maar<br />

wilt inloggen op www.transportlogistiek.nl<br />

en exclusieve premium content lezen.<br />

• De nieuwste editie van <strong>Transport</strong> &<br />

<strong>Logistiek</strong> leest u als eerste online<br />

met verrijkte content.<br />

Activeer nu uw account en profiteer van de vele voordelen als abonnee!<br />

STAP 1<br />

STAP 2<br />

STAP 3<br />

STAP 4<br />

Ga naar www.transportlogistiek.nl<br />

Klik rechtsboven op ‘Inloggen’ en dan op ‘Account activeren’<br />

Vul de gevraagde gegevens in en uw account is geactiveerd<br />

U kunt vervolgens overal en op elk tijdstip inloggen<br />

Of scan de<br />

QR-code<br />

en activeer<br />

uw account<br />

Heeft u vragen over het activeren van uw account of het inloggen?<br />

Mail naar info@transportvakmedia.nl


Inhoud<br />

6<br />

12<br />

Interview<br />

6 Mister Tweede Maasvlakte Robert<br />

Paul wil de mogelijkheden van AI<br />

voor de logistiek onderzoeken. Hij is<br />

de nieuwe voorzitter van Topsector<br />

<strong>Logistiek</strong>.<br />

Bedrijfsreportage<br />

12 <strong>Logistiek</strong> dienstverlener Zijderlaan<br />

opereert onder meer als ketenregisseur<br />

voor de voormalige Suiker<br />

Unie. Het bedrijf werd uitgeroepen<br />

tot meest innovatieve mkb’er.<br />

Warehousing/Intern<br />

transport<br />

16 Warehouses zijn een noodzakelijk<br />

kwaad. En omdat het aantal<br />

inwoners en huishoudens groeit, is er<br />

meer capaciteit nodig. Hoe doe je<br />

dat? “Wij willen discussie uitlokken<br />

over het Warehouse of the Future.”<br />

18 Menselijke robots gaan aan de slag<br />

in magazijnen. Momenteel test<br />

logistiek dienstverlener GXO de<br />

kwaliteiten van robot Digit op de<br />

werkvloer in de Verenigd Staten.<br />

19 West-Brabant is <strong>Logistiek</strong>e Hotspot<br />

van het Jaar. Maar het Brabantse<br />

succes heeft niet alleen te maken<br />

met de gunstige geografische<br />

ligging.<br />

20 Hoe staat je voorraad erbij, en wat<br />

zegt het over je bedrijf? Slimstock en<br />

Verfsterk Groep doen een boekje<br />

open.<br />

26<br />

Economie<br />

22 Door de overgang naar duurzaam<br />

vervoer zal de transportsector<br />

veranderen, aldus de sectorstudie<br />

‘Verleg je horitzon. Grotere kapitaalbehoefte<br />

dwingt sector verder<br />

vooruit te kijken’ van TVM verzekeringen<br />

en ING.<br />

24 In verband met de Vrachtwagenheffing<br />

gaat het ministerie van IenW<br />

uit van onjuiste aannames. Dat de<br />

logistieke eficiency 45% is, klopt niet.<br />

4 TRANSPORT<br />

& LOGISTIEK


Voorwoord<br />

32<br />

36<br />

Vooruit denken<br />

Wat gaat het nieuwe jaar brengen…?<br />

Dat is altijd de grote vraag begin van<br />

het jaar. Er spelen genoeg zaken waar de<br />

sector mee te maken heeft. Want wat voor<br />

kabinet komt eraan en wat gaat dat<br />

betekenen voor bijvoorbeeld het stikstofbeleid<br />

en infra? En hoe gaat het verder met de<br />

onveilige situatie op de Rode Zee en de<br />

gevolgen daarvan voor de containerstromen?<br />

Zo kunnen we nog wel even doorgaan.<br />

Op veel zaken heb je weinig of geen vat. Go<br />

with the flow is dan het adagium. Een club die<br />

daarover kan meepraten, is Havenbedrijf<br />

Rotterdam, bleek tijdens het Havendebat<br />

Rotterdam in december. Een tijd was er veel<br />

drukte en congestie door corona, afgelopen<br />

jaar een dip door normalisatie met daar<br />

overheen de inflatie. Ondertussen<br />

toekomstplannen maken voor de verwachte<br />

groei van 14,4 naar 26 miljoen teu per jaar in<br />

2033. En tussen de bedrijven door dan, zoals<br />

ongeveer de hele BV Nederland, kampen met<br />

bereikbaarheid en personeelstekort.<br />

<strong>Logistiek</strong><br />

26 De capaciteit van de Rotterdamse<br />

haven zal de komende tien jaar flink<br />

groeien. Maar vooral personeelstekort<br />

speelt de haven parten.<br />

En meer.<br />

Techniek<br />

32 Iveco past de zware trucks aan. De<br />

S-Way en de X-Way hebben een<br />

nieuw front. Maar het grootste<br />

nieuws bevindt zich onder de cabine<br />

van de S-Way.<br />

36 Met de nieuwe eActros 600 kun je<br />

500 kilometer rijden met 44 ton,<br />

aldus Mercedes-Benz. Op één<br />

acculading.<br />

24<br />

39 In Zuid-Duitsland de weg op met vier<br />

Volvo’s FH. Drie duurzame<br />

exemplaren FH 500 en één<br />

museumexemplaar, die bij de<br />

journalist een glimlach op het gezicht<br />

brengt.<br />

En verder:<br />

9 Column Henk van der Wal, die graag<br />

wil worden verrast<br />

10 Aandocken bij Marielle van Spronsen<br />

van Vanguard Logistics<br />

38 Column Albert Veenstra: warehousing-onderzoek<br />

onder de loep<br />

43 Binnenkort<br />

Ook in het thema Warehousing/Intern<br />

transport in deze uitgave zien we dat veel<br />

partijen bezig zijn met de toekomst. Zo buigen<br />

Rene Geujen en Radboud olde Scheper zich<br />

met andere experts over het warehouse van<br />

de toekomst. Wordt dat: rechthoekig en<br />

modulair met veel daglicht, nieuwbouw met<br />

het oog op de isolatiegraad, meerlaags en op<br />

iedere meter intensief gebruik door<br />

robotisering en automatisering?<br />

Daan Quaars, directeur van LCB wil<br />

warehouses meer integreren in de<br />

woonomgeving. Dus met sportmogelijkheden<br />

op de daken en groen en<br />

huizen er direct omheen, zodat lelijke dozen<br />

passé zijn.<br />

Voor de truckliefhebbers een artikel waarin<br />

verleden en toekomst samen komen. Rijden<br />

met de allereerste Volvo FH en de drie<br />

nieuwste exemplaren. Een mooi voorbeeld<br />

van het verleden omarmen en het goede<br />

meenemen naar de toekomst.<br />

Annelies van Stijn<br />

Volg ons op transportlogistiek.nl<br />

5


Interview<br />

Tekst Erik Stroosma<br />

Ronald Paul, het nieuwe boegbeeld van Topsector <strong>Logistiek</strong><br />

Zeilen tussen de klippen door<br />

Boegbeelden worden ze<br />

genoemd, de voorzitters van de<br />

tien Nederlandse topsectoren.<br />

Bij de Topsector <strong>Logistiek</strong> is<br />

dat ‘mister Tweede Maasvlakte’<br />

Ronald Paul. Hij volgde per 1<br />

januari Aad Veenman op bij<br />

dit samenwerkingsverband van<br />

ondernemers, wetenschappers<br />

en overheid. “Als voorzitter wil<br />

ik vooral een verbindende rol<br />

spelen.”<br />

De toppositie, die Nederland<br />

internationaal in de logistiek heeft,<br />

behouden en versterken door concurrerend<br />

te blijven. Dat is in één zin het doel van<br />

de Topsector <strong>Logistiek</strong>. De komst van de<br />

Tweede Maasvlakte is een goed voorbeeld<br />

van het verstevigen van die positie.<br />

Ronald Paul (63) speelde daar als<br />

directeur van het project Maasvlakte<br />

2 en chief operating officer (coo) van<br />

Havenbedrijf Rotterdam tussen 2004 en<br />

2020 een belangrijke rol bij. Het leverde hem<br />

onder meer de bijnaam ‘mister (Tweede)<br />

Maasvlakte’ op en de uitverkiezing tot<br />

Havenman van het Jaar in 2010. Daarmee<br />

vestigde hij zijn reputatie als logistiek<br />

boegbeeld.<br />

Bij het aantreden van Paul gaat ook<br />

een nieuw uitvoeringsprogramma van de<br />

Topsector <strong>Logistiek</strong> van start. Een goed<br />

moment voor een kennismaking met de<br />

nieuwe voorzitter en voor een interview<br />

over de plannen van de Topsector voor de<br />

komende jaren.<br />

Aad Veenman vervulde elf jaar de<br />

functie van boegbeeld bij de Topsector<br />

<strong>Logistiek</strong>. U neemt het stokje over. Wat<br />

spreekt u aan in deze functie?<br />

“De Topsector is bepaald geen onbekende<br />

club voor mij. Van 2017 tot 2020 maakte<br />

ik al deel uit van het Topteam (het bestuur).<br />

Daarnaast ben ik sinds 2020 bestuurslid<br />

van TKI Dinalog. TKI Dinalog vormt samen<br />

met Connekt het programmabureau van de<br />

Topsector. Daarbij richt TKI Dinalog zich in het<br />

kort gezegd op onderzoek naar innovatieve<br />

en duurzame oplossingen voor de logistiek.<br />

Connekt brengt het vervolgens in de praktijk.<br />

Verder is logistiek goed voor 13% van<br />

ons bruto nationaal product, en daarmee heel<br />

belangrijk voor Nederland. Het is een sector<br />

waarin ik al jarenlang actief ben. Daardoor<br />

heb ik er een warme band mee. Dat alles<br />

zorgt ervoor dat ik graag een steentje<br />

bijdraag aan het toekomstbestendig maken<br />

en versterken van die mooie bedrijfstak via<br />

verduurzaming en innovatie.”<br />

Wat is het Topteam van de Topsector<br />

<strong>Logistiek</strong>?<br />

“Dat is de term die we bij de topsectoren<br />

gebruiken voor het bestuur. Ons Topteam<br />

telt negen leden, en bestaat onder andere<br />

uit een vertegenwoordiger van het mkb, de<br />

<strong>Logistiek</strong>e Alliantie, de wetenschap en de<br />

overheid.<br />

Als bestuur delegeren we de<br />

programmering aan de vier stuurgroepen van<br />

de Topsector <strong>Logistiek</strong>. Die zijn opgezet rond<br />

de gebieden waarop wij ons richten: Steden<br />

en Ruimte, Multimodaal Goederenvervoer,<br />

Supply Chains en Mobiele Werktuigen en<br />

Bouwlogistiek.<br />

De stuurgroepen hebben elk een<br />

voorzitter, en zij maken ook deel uit van<br />

het Topteam. Samen werken we aan het<br />

verwezenlijken van de ambitie die voor<br />

onze Topsector is vastgelegd in 2019:<br />

het realiseren van een concurrerende en<br />

emissieloze logistiek in Nederland in 2050.<br />

Voor de komende jaren zijn<br />

duurzaam, veerkrachtig en bestendig<br />

onze speerpunten. Daarnaast dragen<br />

we met onze logistieke kennis bij aan<br />

uiteenlopende maatschappelijke missies<br />

binnen het zogenoemde Nederlandse<br />

missiegedreven innovatiebeleid. Bij dat<br />

alles worden we gesteund door twee<br />

ministeries: Economische zaken en Klimaat<br />

en Infrastructuur en Waterstaat.”<br />

“Online winkelen is<br />

verantwoordelijk voor<br />

slechts 4% van de<br />

verkeersbewegingen in<br />

de stad”<br />

6 TRANSPORT<br />

& LOGISTIEK


Hoe gaat u de functie van boegbeeld<br />

invullen?<br />

“Ik ben natuurlijk net begonnen en zit nog<br />

volop in het kennismakingstraject. Maar wat<br />

men zeker van mij kan verwachten, is dat ik<br />

mij als boegbeeld verbindend zal opstellen.<br />

De logistiek is heel breed en divers. De<br />

belangen van de verschillende partijen<br />

komen daardoor lang niet altijd overeen.<br />

Daarbij speelt ook concurrentie een rol.<br />

Bijvoorbeeld tussen de diverse modaliteiten.<br />

Ik zie het als mijn taak om iedereen op<br />

één lijn te krijgen. Daarbij kan ik onder meer<br />

putten uit mijn ervaring met de Maasvlakte<br />

2. Ook daar waren meerdere partijen bij<br />

betrokken met elk hun eigen belang, en<br />

is het gelukt om zeer complexe projecten<br />

van de grond te krijgen.” Lachend: “En ook<br />

mijn ervaring als zeezeiler – zeilen met een<br />

catamaran op zee is mijn grote hobby – kan<br />

van pas komen. Daardoor ben ik gewend<br />

om bij te sturen als de omstandigheden<br />

daarom vragen.”<br />

Er komt een nieuw kabinet. Hoort<br />

lobbyen in Den Haag ook tot uw<br />

takenpakket?<br />

“De overheid maakt, via de twee<br />

eerdergenoemde ministeries, zelf deel uit<br />

van de Topsector <strong>Logistiek</strong>. Dus het is niet<br />

zozeer lobbyen wat wij en ik doen. We zullen<br />

het formatieproces wel met grote interesse<br />

volgen en ik zal zelf het enorme belang<br />

van de sector voor Nederland zeker bij de<br />

formerende partijen en formateur onder de<br />

aandacht brengen en houden.”<br />

Wat ziet u als de grootste uitdaging van<br />

de sector?<br />

“Uiteindelijk is de grootste uitdaging het<br />

vasthouden van de internationale positie<br />

van de Nederlandse logistiek. Buiten alle<br />

actuele en verwachte disrupties, zoals de<br />

onveilige situatie voor de scheepvaart op de<br />

Rode Zee op dit moment en de geplande<br />

langdurige afsluiting van de Betuweroute<br />

door werkzaamheden in Duitsland. Daarvoor<br />

moet die positie veerkrachtig zijn en<br />

verduurzamen. Dat laatste biedt kansen om<br />

die positie te bestendigen en uit te breiden.<br />

Door bij verduurzaming een koppositie te<br />

pakken, kun je een voorsprong nemen op<br />

de concurrentie. Daarbij moet je ook weer<br />

niet te ver voor de troepen uitlopen, maar<br />

er zeker ook niet achteraan sukkelen. Het<br />

gaat om het vinden van de juiste balans<br />

tussen die twee. Een interessant en complex<br />

spanningsveld.”<br />

Welke rol speelt de Topsector bij het<br />

aangaan van die uitdaging?<br />

“Die richt zich op het stimuleren van<br />

innovatie en het zetten van stappen op basis<br />

van feiten. De juiste informatie boven tafel<br />

krijgen en aan de hand van die kennis aan<br />

de slag gaan, zie ik ook als een van mijn<br />

taken als boegbeeld.<br />

Percepties en feiten komen lang niet<br />

altijd overeen. Neem nu e-commerce.<br />

De gedachte dat online winkelen<br />

7


Interview<br />

“De internationale<br />

positie van de<br />

Nederlandse logistiek<br />

vasthouden is onze<br />

grootste uitdaging”<br />

verantwoordelijk is voor een groot deel van<br />

de verkeersbewegingen in de stad wordt<br />

breed gedeeld. Maar uit onderzoek blijkt dat<br />

dit minder dan 4% is. Uitgaand van dat feit<br />

kun je terecht de vraag stellen of je je daar<br />

voor een groot deel op moet richten als het<br />

om stadslogistiek gaat. Ik denk van niet. De<br />

middelen die we hebben zijn schaars. Die<br />

kun je dan beter inzetten voor iets waar je<br />

op het gebied van CO 2<br />

-reductie veel meer<br />

mee kunt bereiken, zoals de bouwlogistiek.<br />

Iets wat we nu al doen. Ook meedenken<br />

over het opzetten en organiseren van<br />

retourstromen, die samenhangen met<br />

een circulaire economie, is iets waarbij de<br />

Topsector een ondersteunende rol in kan<br />

spelen als innovator. Dat geldt eveneens<br />

voor de verdere ontwikkeling en inzet van<br />

bijvoorbeeld de 4-teu-truck (een teu is<br />

6,10 meter lang, 2,44 m breed en meestal<br />

2,59 m hoog) voor het verminderden van<br />

transportbewegingen.”<br />

De afgelopen drie jaar<br />

werkte de Topsector aan het<br />

uitvoeringsprogramma 2021-2023. Wat<br />

zijn de resultaten?<br />

“Kort samengevat zijn die overwegend<br />

positief te noemen. Zo lag het aantal<br />

bedrijven dat actief bezig is met<br />

CO 2<br />

-metingen en -reductie eind vorig jaar<br />

ver boven het streefgetal. Voor 2023 was<br />

dat vastgesteld op 1.500. Het waren er<br />

uiteindelijk 1.760. Dat geldt ook voor het<br />

aantal segmenten waarin bedrijven hun<br />

CO 2<br />

-reductie onderling gebenchmarkt<br />

hebben. Dat steeg van 0 in 2020 naar 102<br />

ondernemingen van de in totaal 110 in<br />

2023. En dat terwijl de streefwaarde van<br />

die KPI over die periode 80 was. Ook de<br />

concurrentiekracht van het Nederlandse<br />

logistieke bedrijfsleven nam toe. In de<br />

Logistics Performance Index van de<br />

Wereldbank klom Nederland wereldwijd<br />

van de zesde naar de derde positie, en in<br />

Europa van de vijfde naar de tweede plaats.”<br />

Hoe ziet het uitvoeringsprogramma er<br />

voor de komende drie jaar uit?<br />

“Zoals de zojuist genoemde cijfers laten<br />

zien, hebben we een goede start gemaakt<br />

bij het verduurzamen van de logistiek.<br />

Naast verduurzaming ligt de focus van<br />

het komende programma op ‘veerkracht’<br />

en ‘bestendig’. Dat wil zeggen: zo goed<br />

mogelijk omgaan met disrupties en meer<br />

doen binnen de schaarse ruimte, middelen<br />

en capaciteit die er voor de sector is.<br />

Aan het bereiken en betrekken van<br />

ondernemingen daarbij zullen we komende<br />

jaren onverminderd aandacht besteden.<br />

Verder zullen we onze inspanningen richten<br />

op het verbeteren van de supply chain van<br />

de zeehavens naar het achterland, om die<br />

efficiënter en robuuster te maken. Daarnaast<br />

willen we de mogelijkheden van AI voor de<br />

logistiek onderzoeken.”<br />

8 TRANSPORT<br />

& LOGISTIEK


Column Henk van der Wal<br />

Beeld Christiaan Krouwels<br />

Hoe kunnen we het<br />

landschap verduurzamen?<br />

Laten we eerlijk zijn: duurzaamheid, in de breedste zin van het woord, staat definitief op<br />

de kaart. Denk aan de shift naar zero-emissie, een groene last mile, duurzame Breeamgecertificeerde<br />

warehouses, de CSRD en ambitieuze, (sociale,) duurzame doelstellingen. Als<br />

deze thema’s nu nog niet in jullie bestuurskamer besproken worden, dan haalt uw bedrijf het<br />

einde van dit decennium niet.<br />

Toch hebben we als sector ook de neiging om voorzichtig te zijn met duurzame veranderingen<br />

en investeringen. Vanuit de portemonnee bekeken, is dat niet vreemd. Investeringen in<br />

zero-emissie zijn vaak een veelvoud van de reguliere equivalenten, en beloven de komende<br />

jaren goedkoper te worden. Zodoende is wachten op lagere prijzen en heldere regelgeving<br />

aantrekkelijk. Onze visieloze, zwabberende Nederlandse politiek helpt daarbij niet.<br />

Gelukkig nemen veel ondernemers het voortouw. Hierbij hebben grotere logistieke clubs<br />

vaak de mogelijkheid én, mijns inziens, daarmee ook de verantwoordelijkheid om de lat<br />

hoog te leggen en de sector vooruit te duwen. Europa helpt een handje. Standvastiger dan<br />

onze Nederlandse beleidsmakers draaien ze met de CSRD-wetgeving onze duimschroeven<br />

langzaam stevig aan. Valt u als logistieke speler nog niet onder de rapportageplicht, dan<br />

gebeurt dat wel via uw grotere ketenpartners.<br />

Het bizarre is dat het vaak moeilijk blijkt om een oor te vinden voor eenvoudige veranderingen<br />

die direct duurzaam én financieel gewin opleveren. Onderhandelt u over tarieven, dan wil<br />

de afdeling inkoop over iedere cent steggelen. Stelt u euro’s besparing voor, dan ontvangt u<br />

bot. Te veel gedoe, niet mijn targets, of het is de wens van de eindklant. Om er een paar te<br />

noemen.<br />

Gaat de geplande CO 2<br />

-beprijzing, ingevoerd langs de lijn van de CSRD, hierin verandering<br />

brengen? Ik vrees van niet. Als de CO 2<br />

-kosten doorbelast kunnen worden, zal de prikkel<br />

minimaal zijn. Meer hoop heb ik op het effect van het rapporteren over de CO 2<br />

-uitstoot in de<br />

keten. Dit zal mogelijk de deur openen voor andersoortige gesprekken met duurzaamheid in<br />

plaats van geld als vertrekpunt.<br />

Laten we daar niet op wachten. Met vaak eenvoudige en kosteloze veranderingen kunnen we<br />

nú al winst behalen. Winst die zich duurzaam en financieel uitbetaalt. Denk aan het inzetten<br />

van LZV’s: uw winst per vervoerde eenheid is grofweg 25-35% CO 2<br />

- én 20% in euro’s. Ook<br />

lege kilometers verminderen en de beladingsgraad optimaliseren, levert vaak direct een<br />

dubbelslag op voor verlader en vervoerder.<br />

Willen we als sector slagen maken zonder kapitaalintensieve investeringen? Dan is ècht<br />

samenwerken met ketenpartners de sleutel. Want hoewel we hier de mond van vol hebben,<br />

zie ik dit in de praktijk maar mondjesmaat ontstaan. Als ik oproep om samen te kijken hoe<br />

de transportoperatie duurzamer kan, met een vrijblijvend ‘no cure, no pay’-aanbod, volgen<br />

enthousiaste reacties. De uitnodigingen zijn echter schaars. Misschien denkt men dat het in<br />

de eigen operatie wel meevalt. Als dit voor u opgaat dan daag ik u uit:<br />

-Kijk een halve dag mee bij het laden.<br />

-Vraag ‘uw’ chauffeurs te melden wanneer zij (half)leeg rondrijden.<br />

De kans is groot dat u zich tweemaal rot schrikt.<br />

Verrast u me met een uitnodiging?<br />

Henk van der Wal is eigenaar en ceo van Van der Wal en SmartWay Logistics<br />

9


Aandocken<br />

Tekst Anita Hestens<br />

<strong>Transport</strong> & <strong>Logistiek</strong><br />

dockt aan bij:<br />

Wie: Marielle van Spronsen (50)<br />

Bedrijf: Vanguard Logistics,<br />

Rotterdam<br />

Functie: global head of<br />

sustainability<br />

“Verduurzaming omvat niet<br />

In de serie Aandocken dockt <strong>Transport</strong> & <strong>Logistiek</strong> aan bij iemand in de transport- en<br />

logistieke sector. Hem of haar wordt gevraagd naar zijn drijfveren. Dit keer Marielle van<br />

Spronsen, global head of sustainability bij Vanguard Logistics. “Het bedrijf erkent de cruciale<br />

rol van duurzaamheid in de hedendaagse zakelijke wereld en is toegewijd aan initiatieven die<br />

niet alleen voldoen aan regelgeving zoals de EU ETS (handel in emissierechten) en CSRDverslaglegging.<br />

Maar het gaat ook om een positieve impact te hebben op mens en milieu.”<br />

Hoe bent u in de sector terechtgekomen<br />

en wat vindt u daar (vanuit uw functie)<br />

leuk en uitdagend aan?<br />

“Ik begon mijn carrière in de logistieke sector<br />

bij PostNL, waar ik mij de laatste jaren<br />

bezighield met verduurzaming. Dit bracht<br />

me uiteindelijk naar mijn huidige functie van<br />

global head of sustainability bij Vanguard<br />

Logistics. De overgang van een nationale<br />

speler naar een wereldwijd opererend bedrijf<br />

is een verfrissende fase in mijn carrière. Ik<br />

krijg de kans om mijn ervaring wereldwijd<br />

in te zetten en te werken binnen een bedrijf<br />

waar duurzaamheid de scepter zwaait.<br />

Wat me aanspreekt in mijn huidige<br />

rol, is de internationale dimensie van onze<br />

operatie, de complexiteit van logistieke<br />

processen en bovenal de mogelijkheid<br />

om bij te dragen aan de verduurzaming<br />

van de logistiek. Mijn passie voor<br />

duurzaamheid komt volledig tot zijn recht<br />

in deze functie. Niet alleen streef ik naar het<br />

verminderen van de ecologische impact<br />

van bedrijfsactiviteiten, maar ook zet ik<br />

me in voor het verbeteren van sociale<br />

omstandigheden binnen de logistiek. Wat<br />

mijn werk zo fascinerend maakt, gaat verder<br />

dan de internationale dimensie van operaties<br />

en de complexiteit van logistieke processen.<br />

Het is de kans om een verschil te maken in<br />

de verduurzaming van de logistiek.”<br />

Welke ontwikkelingen vindt u<br />

belangrijk?<br />

“Als pleitbezorger voor duurzaamheid en<br />

verantwoord ondernemen omvat mijn<br />

benadering van het verduurzamen van de<br />

logistiek niet alleen milieuaspecten. Het gaat<br />

ook om een bredere kijk op het waarborgen<br />

van eerlijke arbeidsomstandigheden, het<br />

bevorderen van diversiteit en inclusie en<br />

het ondersteunen van de samenleving, die<br />

wordt beïnvloed door logistieke activiteiten.<br />

In lijn met deze missie ben ik bezig<br />

met het opzetten van een ambitieus<br />

duurzaamheidsprogramma bij mijn<br />

werkgever. Het bedrijf erkent de cruciale<br />

rol van duurzaamheid in de hedendaagse<br />

zakelijke wereld en is toegewijd aan het<br />

implementeren van initiatieven die niet alleen<br />

voldoen aan regelgeving. Maar het gaat ook<br />

verder om een positieve impact te hebben<br />

op mens en milieu. Voorbeeld hiervan<br />

is de ontwikkeling van een wereldwijd<br />

partnerschapsprogramma waarbij onze<br />

mensen actief gaan bijdragen aan de<br />

maatschappij, en hiermee iets waardevols<br />

teruggeven aan de samenleving. De<br />

ontwikkelingen op het gebied van CSRDreporting<br />

(Corporate Sustainability Reporting<br />

Directive, redactie) illustreren de groeiende<br />

nadruk op duurzaamheid. Dit initiatief<br />

stimuleert bedrijven om gedetailleerde<br />

duurzaamheidsinformatie te verstrekken,<br />

waarmee een gestandaardiseerd raamwerk<br />

ontstaat voor het meten en vergelijken<br />

van duurzaamheidsprestaties. Voor<br />

Vanguard Logistics betekent dit de kans om<br />

leiderschap te tonen en een positieve impact<br />

te hebben op het milieu en de maatschappij.<br />

De duurzaamheidsrapportage biedt<br />

bedrijven de kans om een cultuur van<br />

voortdurende verbetering te omarmen. Door<br />

doelen te stellen en prestaties in de loop<br />

van de tijd te volgen, kunnen organisaties<br />

gebieden identificeren die verbetering<br />

behoeven en innovatie stimuleren. Dit<br />

proces komt niet alleen het bedrijf ten<br />

goede, maar draagt ook bij aan het<br />

realiseren van duurzaamheidsdoelstellingen,<br />

en inspireert tot verandering.<br />

Het implementeren van CSRD vergt<br />

wel tijd. Het is een geleidelijk proces dat<br />

betrokkenheid op alle niveaus van de organisatie<br />

vereist. Het is een investering in een<br />

duurzame toekomst, waarbij de voordelen<br />

op lange termijn opwegen tegen de tijd en<br />

middelen die nodig zijn voor een effectieve<br />

implementatie.”<br />

Wat zou u willen veranderen in/aan de<br />

sector en waarom?<br />

“Binnen deze context van groeiende<br />

bewustwording en actie op het gebied<br />

van duurzaamheid, ben ik vastberaden<br />

om mijn bijdrage te leveren aan een meer<br />

rechtvaardige en inclusieve logistieke sector.<br />

Mijn focus ligt niet alleen op het nalaten<br />

van een positieve ecologische voetafdruk,<br />

“Duurzaamheid<br />

kost tijd, maar de<br />

investering loont”<br />

10 TRANSPORT<br />

& LOGISTIEK


alleen milieuaspecten”<br />

maar ook op het vormgeven van een sector<br />

die ethisch verantwoordelijk is en waarin<br />

diversiteit en inclusie hoog in het vaandel<br />

staan. Er is nog veel werk te doen.<br />

Samenwerking voor een groenere<br />

toekomst is de sleutel tot succes in deze<br />

inspanningen. Door gezamenlijk aan<br />

duurzaamheid te werken, kunnen we<br />

krachten bundelen en doelen bereiken. De<br />

gecoördineerde aanpak bevordert niet alleen<br />

efficiëntie, maar stimuleert ook innovatie en<br />

creativiteit. Het gezamenlijk streven naar<br />

duurzaamheidsdoelen draagt niet alleen<br />

bij aan een gezondere samenleving, maar<br />

versterkt ook het imago van de gehele<br />

branche.”<br />

Wat is een hobby of leuke bezigheid<br />

buiten het werk?<br />

“In mijn persoonlijke leven vind ik balans en<br />

voldoening in een breed scala aan hobby’s.<br />

Koken is een van mijn grootste passies,<br />

waarbij ik geniet van het experimenteren<br />

met nieuwe recepten en smaakcombinaties.<br />

Daarnaast ben ik twee jaar geleden<br />

begonnen met beeldhouwen, een creatieve<br />

uitlaatklep waarbij ik met mijn handen iets<br />

moois kan creëren uit steen. Dit stelt me in<br />

staat om mijn gedachten en gevoelens op<br />

een unieke manier tot uiting te brengen.”<br />

Marielle van Spronsen, global head of<br />

sustainability bij Vanguard Logistics: “k krijg de<br />

kans om mijn ervaring wereldwijd in te zetten en<br />

te werken binnen een bedrijf waar duurzaamheid<br />

de scepter zwaait.”<br />

11


Bedrijfsreportage<br />

Tekst Annelies van Stijn Beeld Zijderlaan<br />

Zijderlaan uitgeroepen tot meest innovatieve mkb’er<br />

“Klaar voor de toekomst met<br />

behoud van (familie)cultuur”<br />

Meest innovatieve mkb’er<br />

in de Top 100 <strong>Logistiek</strong><br />

Dienstverleners 2023. Die<br />

titel ontving Zijderlaan medio<br />

2023. Op maar liefst vijf van de<br />

zes innovatiethema’s scoorde<br />

het bedrijf ‘best in class’. Ook<br />

onderscheidt het zich op veel<br />

andere gebieden. Reden voor<br />

een gesprek met de directie over<br />

drijfveren en ambities.<br />

Trots en blij waren ze afgelopen zomer,<br />

en zijn ze nog steeds met “deze<br />

mooie erkenning voor onze inspanningen”,<br />

zoals Sabine Zijderlaan, algemeen<br />

directeur, en Leo Lokker, commercieel en<br />

operationeel directeur, het zelf noemen.<br />

En ze spreken ook namens Tim Zijderlaan,<br />

transportdirecteur in het familiebedrijf.<br />

“Er is door de jaren heen hard gewerkt<br />

om met Zijderlaan te staan waar we nu staan<br />

als derde generatie”, zegt Sabine Zijderlaan.<br />

“Ruim 86 jaar geleden is onze opa dit bedrijf<br />

gestart met het rondbrengen van potjes<br />

kunstmest. Inmiddels zijn we uitgegroeid<br />

tot een ‘breed gespecialiseerd’ logistiek<br />

dienstverlener, zoals mijn vader Wim het altijd<br />

zegt.”<br />

ADR en food. Ten slotte gaan er dagelijks<br />

zo’n 55 vrachtwagens de weg op voor<br />

bulkvervoer van cement- en kalkachtige<br />

grondstoffen.<br />

Zijderlaan beschikt daarbij over drie<br />

warehouses. Een dc in Stolwijk van 25.000<br />

vierkante meter voor de opslag en overslag<br />

van chemische producten, waaronder<br />

plantaardige oliën en vetten. Een tweede<br />

van 6.500 vierkante meter in Steenbergen<br />

voor de op- en overslag van veelal foodproducten.<br />

En een derde, een dedicated<br />

hoogbouwmagazijn in Puttershoek voor<br />

Cosun Beet Company, de voormalige Suiker<br />

Unie.<br />

Strategische groeilocatie<br />

“Inmiddels kunnen we ook met<br />

het nieuws naar buiten dat we een<br />

omgevingsvergunning hebben voor de<br />

bouw van een nieuw warehouse op het<br />

bedrijventerrein Nieuw Prinsenland in<br />

Dinteloord. Dat is voor ons een strategische<br />

groeilocatie waaraan we de komende<br />

jaren gefaseerd invulling aan gaan geven.<br />

De eerste fase, een public warehouse,<br />

staat gepland voor begin 2025”, aldus de<br />

commercieel en operationeel directeur.<br />

Synergie<br />

Het mooie van al deze activiteiten is<br />

volgens Sabine Zijderlaan dat ze niet op<br />

zich staan. “Wanneer het langer vriest en<br />

de bouw stil komt te vallen, dan kunnen we<br />

die chauffeurs inzetten voor bijvoorbeeld<br />

de bietencampagne, die meestal tot<br />

half januari loopt. We kunnen chauffeurs<br />

tussen afdelingen schuiven, en logistiek<br />

medewerkers zijn inzetbaar als chauffeurs.<br />

Dat geeft flexibiliteit. Een ander mooi<br />

voorbeeld in de keten is dat we niet alleen<br />

bieten afleveren bij de fabrieken in Dinteloord<br />

en Vierverlaten, maar dat we vervolgens<br />

ook de suikerproducten die daarvan<br />

worden gemaakt in de specialiteitenfabriek<br />

in Puttershoek opslaan en weer uitrijden<br />

naar bakkerijen en supermarkten. Op die<br />

manier kunnen we als ketenregisseur zaken<br />

op elkaar afstemmen en tot meer efficiency<br />

komen.”<br />

Specialisaties<br />

Het bedrijf is uitgegroeid tot een middelgrote<br />

logistiek dienstverlener. Momenteel telt het<br />

zo’n 300 medewerkers, 220 trekkers en 280<br />

opleggers. Het is actief in drie takken van<br />

transport. De eerste is: los gestort. Daarvoor<br />

worden 110 vrachtwagens niet alleen ingezet<br />

voor het transport van diervoeders, infra<br />

en industriële producten, maar ook voor<br />

de jaarlijkse bieten- en graancampagnes.<br />

De tweede tak is het vervoer met 55<br />

vrachtwagens van stukgoed, waaronder<br />

1<br />

12 TRANSPORT<br />

& LOGISTIEK


2<br />

Zijderlaan rijdt voornamelijk afstanden<br />

tot 500 kilometer vanaf Stolwijk. “Voor<br />

klanten verder weg besteden we het<br />

transport uit aan vervoerders waarmee we<br />

samenwerken”, zegt Lokker. Zijderlaan vult<br />

aan: “En waar mogelijk kiezen we ook voor<br />

andere modaliteiten, zoals binnenvaart. Dat<br />

doen we bijvoorbeeld met Agrigyps, dat<br />

vanuit België naar bestemmingen boven<br />

Meppel moet worden vervoerd. We voeren<br />

de regie over die stromen, inclusief voor- en<br />

natransport. Zo ontzorgen we onze klanten.<br />

Dat is ook onze kracht en één van de punten<br />

waarop we afgelopen juni de award hebben<br />

binnengehaald.”<br />

Betrokkenheid<br />

Maar ketenregie is niet het enige<br />

innovatiethema waarop het bedrijf uit<br />

Stolwijk zich onderscheidt van andere<br />

logistieke mkb’ers. Zijderlaan: “Dat doen<br />

we onder andere door bewust energie<br />

te steken in een hoge betrokkenheid<br />

van onze medewerkers. We betrekken,<br />

ondersteunen en maken onze medewerkers<br />

verantwoordelijk voor de uitvoering van<br />

duurzaamheids- en sociale initiatieven<br />

binnen ons familiebedrijf. Voorbeelden<br />

daarvan zijn het op maat verzorgen van<br />

opleidingen voor onze chauffeurs, logistiek<br />

en kantoormedewerkers. Ook hebben we<br />

mentoren voor nieuwe werkernemers, die<br />

hen de eerste tijd begeleiden en wegwijs<br />

maken binnen het bedrijf.”<br />

Andere voorbeelden zijn het continu<br />

monitoren en bijsturen van de chauffeurs<br />

op rijoptimalisatie en brandstofbesparing.<br />

“Verder investeren we in een gezonde en<br />

vitale werkomgeving door de aanschaf van<br />

sta-/zitbureaus, nieuwe vrachtwagens en<br />

elektrische pompwagens.”<br />

Zwaar geladen<br />

Verder investeert de organisatie in een<br />

duurzame toekomst. Maar waarvoor kies<br />

je op dit moment als het gaat om nieuwe<br />

vrachtwagens; elektrisch of waterstof?<br />

Lokker vindt dat een lastige vraag om te<br />

beantwoorden. “Wij vervoeren veel volle<br />

ladingen van 26 ton. Altijd zwaar geladen<br />

dus, en veelal afstanden van 500 kilometer.<br />

Dan wordt elektrisch lastig. Ook omdat er<br />

nog onvoldoende laadinfra is. Voor ons is<br />

elektrisch daarom nog een te grote stap. Wel<br />

kijken we of we op bepaalde pendeltrajecten<br />

kunnen gaan voor elektrisch. Waterstof zou<br />

op termijn ook een optie kunnen zijn, maar<br />

dat is nu nog te duur. En ook dat is niet<br />

haalbaar bij gebrek aan laadinfra. Wel doen<br />

we mee aan pilots om ervaring op te doen,<br />

zodat we er klaar voor zijn op het moment<br />

dat het nodig is.”<br />

Compenseren<br />

Zijderlaan merkt dat veel klanten in de<br />

praktijk niet veel extra willen betalen voor<br />

bijvoorbeeld HVO. “Zonde, want dit is<br />

absoluut een goede transitiebrandstof tot<br />

het moment dat elektrisch en/of waterstof<br />

reële opties zijn”, vindt Lokker. “Maar ook<br />

aan HVO hangt dus een prijskaartje. Met<br />

Cefetra hebben we gelukkig een goede<br />

klant die hiervoor wil gaan. Natuurlijk doen<br />

we ons best om ook andere klanten van de<br />

voordelen te overtuigen, want dat levert toch<br />

zo’n 90% CO 2<br />

-reductie op. Ondertussen<br />

compenseerden wij in 2022 en ‘23 onze<br />

dieselolie via de NBS-compensatieregeling<br />

van Shell. Dat is voor de resterende zeven<br />

miljoen liter diesel die we jaarlijks verbruiken<br />

toch 70.000 euro.”<br />

Levensduur<br />

Daarnaast steekt het bedrijf jaarlijks geld in<br />

gemiddeld twintig nieuwe vrachtwagens,<br />

de nieuwe generatie DAF XG-trucks.<br />

Lokker: “Dat scheelt al zeker 10% in<br />

brandstofverbruik en CO 2<br />

-uitstoot. Daarbij<br />

zorgen we met onderhouds- en revisieprogramma’s<br />

vanuit onze eigen werkplaats<br />

voor verlenging van de levensduur van ons<br />

materieel, en verkleinen daardoor weer<br />

onze CO 2<br />

-voetafdruk. Om diezelfde reden<br />

streven we naar zo veel mogelijk multimodaal<br />

transport.”<br />

1 Zijderlaan zet in op kleinere CO 2<br />

-footprint<br />

2 vlnr. Leo Lokker, Sabine en Tim Zijderlaan<br />

>><br />

13


BUCHNER TRANSPORT BV is een professionele,<br />

logistieke dienstverlener gespecialiseerd in het<br />

geconditioneerde (groupage) vervoer van o.a.<br />

bloemen en planten naar afnemers in Duitsland<br />

Oostenrijk en Zwitserland.<br />

Wegens uitbreiding van onze activiteiten zijn wij op<br />

zoek naar<br />

CHARTERS/EIGEN RIJDERS<br />

met geconditioneerd materiaal die op vaste, periodieke<br />

of incidentele basis voor ons boven genoemde<br />

transporten kunnen uitvoeren.<br />

Wij bieden u de gelegenheid mee te groeien met onze<br />

succesvolle organisatie. Daarom zijn wij op zoek naar<br />

een duurzame samenwerking.<br />

Uw reactie kunt u richten aan:<br />

Buchner <strong>Transport</strong> B.V.<br />

Postbus 33, 4286 ZG, Almkerk, NL<br />

t +31 (0)183 40 61 00<br />

f<br />

+31 (0)183 40 61 55<br />

e info@buchner.nl<br />

w www.buchner.nl<br />

KIJK VOOR ACTUEEL NIEUWS OP<br />

WWW.TRANSPORTLOGISTIEK.NL<br />

EN VOLG ONS OP LINKEDIN<br />

WWW.LINKEDIN.COM/COMPANY/<br />

TRANSPORT-LOGISTIEK/


Waar ze bij Zijderlaan ook veel in investeren,<br />

is digitalisering en automatisering van<br />

papieren processen. “Zo zijn in onze<br />

vrachtwagens scanners ingebouwd.<br />

Daardoor kunnen chauffeurs na afronding<br />

van een rit de getekende CMR doorsturen<br />

naar kantoor en kan deze daar direct<br />

worden verwerkt. Hierdoor is rit-data sneller<br />

voorhanden en kunnen facturatieprocessen<br />

snel worden uitgevoerd”, vertelt Lokker.<br />

“Omdat we steeds meer data kunnen<br />

koppelen, hebben we dit jaar ook de<br />

stap kunnen zetten naar commerciële<br />

en operationele business-intelligence<br />

rapportages. Met deze data kunnen<br />

processen beter worden aan- en bijgestuurd<br />

en gesprekken met de klant professioneel<br />

worden gevoerd. Deze rapportages helpen<br />

onze managers tevens bij het maken van<br />

capaciteitsplanningen door de seizoenen<br />

heen, waardoor ze strakker kunnen<br />

organiseren en de beladingsgraad kunnen<br />

optimaliseren.”<br />

Open deuren<br />

Praat je over digitaliseren, dan komt het<br />

gesprek al snel op cybersecurity. Zijderlaan:<br />

“Ook hier is veel aandacht voor binnen<br />

ons bedrijf. Het is belangrijk medewerkers<br />

bewust te maken van online gevaren. Deze<br />

maatregelen zijn bij ons vastgelegd in een<br />

cybersecurity-plan en zijn erop gericht<br />

om risico’s te verminderen en proactief te<br />

kunnen handelen bij bijvoorbeeld (hack)<br />

calamiteiten. Op deze manier hopen we klaar<br />

te zijn voor de toekomst en toekomstige<br />

ontwikkelingen met de focus op het behoud<br />

van onze Zijderlaan (familie)cultuur die zich<br />

kenmerkt door korte lijnen en open deuren.”<br />

3<br />

3 Zijderlaan actief met bietencampagne<br />

15


Warehousing/Intern transport<br />

Tekst Ingrid Damen<br />

Warehouse of the Future<br />

“Huizen zijn meestal<br />

ook niet rond”<br />

Alleen al uit praktische<br />

overwegingen zal architect<br />

Alessandro Mendini niet<br />

snel de vraag krijgen om een<br />

toekomstgericht warehouse<br />

te ontwerpen. De Italiaan<br />

is geestelijk vader van het<br />

Groninger Museum, een<br />

fantasierijk gebouw met speelse<br />

en onpraktische vormen. Wat<br />

komt er allemaal kijken bij<br />

het Warehouse of the Future?<br />

“Wij willen hierover discussie<br />

uitlokken.”<br />

Het dc van de toekomst, daarover<br />

buigen Rene Geujen en Radboud olde<br />

Scheper zich al een aantal jaren. Samen met<br />

Hogeschool Rotterdam, TICM, specialist in<br />

logistieke veranderprocessen en St. Onge<br />

Company, expert op het gebied van supply<br />

chain-strategie en logistiek.<br />

Geujen, ontwikkelaar en financier van<br />

logistiek vastgoed Next Level, en olde<br />

Scheper van Riverland Supply Chain<br />

Consultancy, verbeteraar van de prestaties<br />

van supply chains, deden een schokkende<br />

vaststelling: ‘Wat ons is opgevallen,<br />

is het feit dat wij (logistieke adviseurs,<br />

vastgoedbedrijven & logistieke partijen)<br />

tezamen met (lokale) overheden niet in staat<br />

zijn een heldere visie te geven hoe wij de<br />

logistiek in Nederland zien in de toekomst’,<br />

staat in het whitepaper ‘Warehouse of<br />

the Future Vierkante én kubieke meters<br />

optimaal benutten’ (zie kader). Ook Topsector<br />

<strong>Logistiek</strong> is bij dit rapport betrokken. Het<br />

moet een aanzet geven om duidelijke keuzes<br />

te maken over hoe het Warehouse of the<br />

Future eruit moet gaan zien in Nederland.<br />

Want keuzes zijn nodig.<br />

Botsen<br />

In een smaakvolle villa van begin vorige<br />

eeuw zitten René Geujen en Radboud olde<br />

Scheper aan tafel met <strong>Transport</strong> & <strong>Logistiek</strong><br />

om te filosoferen over het ideale warehouse.<br />

En dat is geen eenvoudige opgave. Geujen<br />

noemt drie aspecten die invloed hebben op<br />

dc’s. En die kunnen met elkaar botsen. Om<br />

te beginnen speelt gebiedsontwikkeling van<br />

de overheid een rol. Die geldt in het algemeen<br />

voor meer dan 50 jaar. Daarbij stelt men vast<br />

waar bedrijven mogen komen, woningen<br />

gepland zijn, et cetera. Daarnaast is het<br />

neerzetten van een gebouw zelf van belang,<br />

met huurcontracten die vaak een looptijd<br />

hebben van slechts tien tot vijftien jaar. Ten<br />

slotte heb je de logistiek managers, die kijken<br />

naar het feitelijk gebruik van een pand. Zij<br />

doen dat voor hun bedrijf met een venster<br />

van maximaal vijf jaar.<br />

Gedrag van invloed<br />

“Bovendien krijgt Nederland meer<br />

inwoners”, schetst hij de nabije toekomst.<br />

“En daardoor groeit het aantal huishoudens.”<br />

De Hogeschool van Rotterdam heeft<br />

becijferd dat huishoudens per maand een<br />

halve tot een kuub aan artikelen gebruiken,<br />

denk alleen al aan boodschappen, kleding,<br />

enzovoorts. “Daar hebben we infrastructuur<br />

voor nodig. En dat wordt wel eens vergeten.<br />

Dan verschijnen er plannen alleen voor<br />

woningen, maar de logistiek heeft ook ruimte<br />

nodig om de bewoners van dienst te zijn.”<br />

Dus dat moet je bij de planning van een wijk<br />

meenemen. <strong>Logistiek</strong> is het gevolg van ons<br />

gedrag, legt olde Scheper uit. “Je kunt je<br />

afvragen waarom er links en rechts en op<br />

zichtlocaties zo veel dozen te zien zijn. Dat<br />

komt vanwege onze behoefte aan producten<br />

en artikelen.”<br />

Niet esthetisch<br />

De huidige e-commercebelofte draagt<br />

ook zijn steentje bij: vandaag besteld is<br />

morgen geleverd. En dat vergroot ook de<br />

bewegingen. Hij vindt: “Bezorg producten<br />

niet zo snel als er geen behoefte aan is.<br />

Dan kun je meer vrachten combineren,<br />

en vervoersbewegingen verminderen.”<br />

Gemeentes zouden hun beleid eveneens<br />

tegen het licht kunnen houden. Ook de regel<br />

tot 11 uur ’s ochtends aanleveren, kan extra<br />

verkeersbewegingen veroorzaken.<br />

Rechthoekige, modulaire bouw voor dc’s<br />

wint aan populariteit. Het is misschien niet<br />

bijzonder esthetisch, maar wel erg efficiënt.<br />

“Je kunt universele gebouwen inzetten<br />

1 2 3<br />

16 TRANSPORT<br />

& LOGISTIEK


4<br />

“De gemiddelde<br />

isolatiegraad van een<br />

nieuw warehouse is<br />

zelfs hoger dan die van<br />

veel woningen”<br />

5 6<br />

voor uiteenlopende functies: urban farming,<br />

productie of logistiek. Dat maakt dergelijke<br />

panden ook aantrekkelijk voor financiers”,<br />

zegt Geujen met een lachje. “En houd in<br />

gedachten: woonhuizen zijn meestal ook<br />

niet rond. Ook privé is het onhandig als je je<br />

boekenkast niet kwijt kunt tegen een muur.”<br />

Nieuwbouw heeft nog andere voordelen.<br />

Geujen: “De gemiddelde isolatiegraad<br />

van een nieuw warehouse is zelfs hoger<br />

dan die van veel woningen. Dat zorgt voor<br />

CO 2<br />

-reductie.” Hij maakt een uitstapje naar<br />

een oud pand dat vorig jaar vorstvrij moest<br />

worden gehouden. “Dat was geen vrolijk<br />

verhaal kan ik je vertellen.” Dc’s op leeftijd<br />

zijn verder niet altijd geschikt voor innovaties,<br />

ook al zou je dat graag willen. “Op daken van<br />

sommige gebouwen kun je bijvoorbeeld geen<br />

zonnepanelen leggen omdat ze het gewicht<br />

niet aankunnen.”<br />

Daglicht<br />

In nieuwe panden wordt tegenwoordig<br />

vaak daglicht ingebracht. En dat is gratis.<br />

Meerlaags warehouses optrekken helpt ook<br />

mee om de benuttingsgraad van een dc te<br />

vergroten.<br />

Huidige dc’s beter gebruiken, is eveneens<br />

een oplossing, zegt olde Scheper. Zonder<br />

ingrijpende verbouwingen. “We benutten<br />

momenteel slechts 10 tot 20% van de<br />

ruimte van een warehouse voor opslag van<br />

goederen.” Hij pleit voor intensiever gebruik,<br />

qua vierkante meters en kubieke meters.<br />

“En dat is goed mogelijk met behulp van<br />

mechanisatie, automatisering en robotisering.<br />

Er zijn voldoende schaalbare oplossingen<br />

voorhanden, geloof me. Oplossingen die niet<br />

per se heel kostbaar hoeven te zijn.”<br />

Verder kunnen industrieterreinen wel<br />

een make-over gebruiken. Met meer<br />

ofwel intensievere bebouwing en minder<br />

buitenruimte op percelen. En onderlinge<br />

samenwerking tussen bedrijven. Terloops<br />

noemt Geujen een project in Hoofddorp.<br />

Daar maken meerdere bedrijven gezamenlijk<br />

gebruik van accu’s. En in Helmond wil een<br />

onderneming energie gaan leveren aan zijn<br />

buurman. De stroom die wordt opgewekt via<br />

de zonnepanelen van die organisatie, heeft<br />

het niet allemaal nodig. Een heel<br />

mooi initiatief, maar “momenteel houdt<br />

de wetgeving dit nog tegen.”<br />

Over één advies zijn beide heren het<br />

eens. Betrek stakeholders op regelmatige<br />

basis bij plannen rondom warehouses.<br />

Dat geldt ook als het gaat om herontwikkeling.<br />

Dan loop je minder kans dat er<br />

procedures volgen. “Mensen zijn gek op<br />

mooie gevels. Maar functionaliteit en een<br />

prettige werkplek zijn van groter belang”, zegt<br />

Geujen. “Modulaire gebouwen zijn uitermate<br />

praktisch. Aan dergelijke gebouwen kun je<br />

ook makkelijk iets vastplakken.”<br />

Valse verwachtingen<br />

En ben daarnaast eerlijk over wat haalbaar is.<br />

“Wek geen valse verwachtingen. Als iets niet<br />

mogelijk is, dan is dat zo.” Weliswaar kun je<br />

zaken aanpassen. “Bij de inrichting van een<br />

bedrijventerrein ziet het er beter uit om de<br />

hoge gebouwen in het midden te plaatsen<br />

en de lagere eromheen. En natuurlijk kun<br />

je camoufleren met groen.” Dat is anders<br />

dan bij het Groninger Museum. Dat gebouw<br />

reflecteert in het water eromheen, waardoor<br />

je het zelfs tweemaal ziet.<br />

1 Slechte ruimtebenutting.<br />

2 & 4 Magazijnen met meer bouwlagen.<br />

3 Daglicht in een dc.<br />

5 Ikea-vestiging met sportveld op het dak.<br />

6 Grillig gebouw waar het Groninger Museum in<br />

gevestiged is.<br />

Whitepaper en podcasts<br />

Met de drie whitepapers wil Topsector <strong>Logistiek</strong> een bijdrage leveren aan een<br />

visie op de toekomst van logistiek en warehouses (https://topsectorlogistiek.nl/<br />

kennisbank/redactie-en-vormgeving-whitepapers-logistiek-nl). Daarnaast maken<br />

Radboud olde Scheper en Rene Geujen podcasts over dit onderwerp (https://<br />

topsectorlogistiek.nl/?s=podcast+warehouse+of+the+future).<br />

17


Warehousing/Intern transport<br />

Tekst Annelies van Stijn Beeld GXO Logistics<br />

GXO start pick-pilot met menselijke robot<br />

Digit mag aan de slag<br />

Nog even en het personeelstekort<br />

in warehouses is voorgoed<br />

voorbij, of sterker nog: dan<br />

zijn logistiek medewerkers<br />

overbodig. Het zal namelijk<br />

niet heel lang meer duren of ook<br />

hier doen menselijke robots hun<br />

intrede in magazijnen. In de<br />

Verenigde Staten test logistiek<br />

dienstverlener GXO sinds kort<br />

de kwaliteiten van robot Digit<br />

op de werkvloer.<br />

Het zal voor menig warehousemanager<br />

toch even wennen zijn: het moment<br />

waarop vrolijke, chagrijnige, klagende<br />

of kletsende magazijnmedewerkers een<br />

warehouse niet of nauwelijks meer bevolken,<br />

en hun plaats wordt ingenomen door<br />

alleen maar hardwerkende zogenoemde<br />

humanoids. Voor de één een zegen, voor<br />

de ander een regelrechte ramp. Maar wen<br />

er maar aan, want de ontwikkeling van<br />

de ‘Digit’-robot van Agility Robotics is in<br />

volle gang. Onder meer in de vestiging<br />

van SPANX in Flowery Branch buiten<br />

Atlanta, Georgia in de VS, waar GXO de<br />

magazijnactiviteiten beheert voor de directto-consumer<br />

en in-store bestellingen van het<br />

wereldwijde dameskledingmerk. Digit wordt<br />

hier getest op logistieke taken.<br />

van medewerkers bij hun supply chainactiviteiten<br />

te verbeteren.”<br />

Jonathan Hurst, mede-oprichter en<br />

chief robot officer van Agility Robotics, zegt:<br />

“Multifunctionele robots die in menselijke<br />

ruimtes kunnen opereren, zullen een<br />

integraal onderdeel van onze toekomst<br />

zijn. We werken met GXO samen om deze<br />

technologie te ontwikkelen voor toepassing<br />

in de supply chain-industrie. Belangrijk hierbij<br />

is dat het niet nodig is om het magazijn<br />

opnieuw te ontwerpen of een infrastructuur<br />

te installeren die verder gaat dan wat al voor<br />

mensen is ontworpen.”<br />

In menselijke ruimtes<br />

Digit, 1,80 meter lang, 140 kilo zwaar en in<br />

staat om tot 35 kilo te tillen, is ontworpen<br />

om in menselijke ruimtes te werken, en kan<br />

via software-updates eenvoudig worden<br />

aangepast voor verschillende magazijntaken.<br />

Agility Robotics en GXO leren Digit<br />

taken uit te voeren die zich herhalen, zoals<br />

het verplaatsen van bakken van autonome<br />

mobiele robots (AMR’s) en deze op<br />

transportbanden te zetten. Het verminderen<br />

van dergelijke herhalingen verhoogt de<br />

veiligheid voor teamleden en geeft hen de<br />

vrijheid om meer werk met toegevoegde<br />

waarde te doen in het magazijn.<br />

Recent onderzoek van GXO laat meer<br />

betrokkenheid en hogere werktevredenheid<br />

zien onder teamleden bij het werken met<br />

technologie. Als deze eerste fase succesvol<br />

blijkt, zal dit de weg vrijmaken voor het testen<br />

van Digit in een grotere verscheidenheid aan<br />

rollen in <strong>2024</strong>.<br />

Plannen<br />

Op korte termijn zijn de Digits van deze<br />

wereld alleen nog actief in de Verenigde<br />

Staten, volgens een woordvoerder van GXO<br />

Logistics in Nederland. Pas op een later<br />

moment zal worden bekeken of ze ook in<br />

Europa en ook Nederland aan het werk<br />

zullen worden gezet. Vooralsnog zijn daar<br />

geen concrete plannen voor.<br />

Digit druk aan het werk<br />

Helpende hand<br />

“We zijn blij deze stap met Agility Robotics<br />

te zetten in de evolutie van technologie<br />

in magazijnactiviteiten”, zegt Adrian<br />

Stoch, chief automation officer, GXO. “Als<br />

GXO werken we samen met wereldwijd<br />

opererende techbedrijven om technologieën<br />

te ontwikkelen en in te zetten, die onze<br />

klanten zullen helpen om de veiligheid,<br />

efficiëntie, productiviteit en betrokkenheid<br />

18 TRANSPORT<br />

& LOGISTIEK


Warehousing/Intern transport<br />

Tekst Annelies van Stijn Beeld LCB<br />

West-Brabant <strong>Logistiek</strong>e Hotspot van het Jaar<br />

“Winnen is één,<br />

maar vasthouden…”<br />

West-Brabant werd onlangs<br />

uitgeroepen tot <strong>Logistiek</strong>e<br />

Hotspot van het Jaar. De<br />

kersverse directeur van Logistics<br />

Community Brabant(LCB)<br />

Daan Quaars is er trots op, maar<br />

tegelijk voorzichtig. “<strong>Logistiek</strong>e<br />

hotspot zijn is één, maar logistieke<br />

hotspot blijven dat is echt iets<br />

anders.” Hij doelt daarmee op<br />

grote problemen die op Brabant<br />

afkomen, zoals bereikbaarheid en<br />

ruimtegebrek.<br />

Het lijkt een beetje stuivertje wisselen als<br />

het gaat om de titel <strong>Logistiek</strong>e Hotspot<br />

van het Jaar. Vorig jaar viel die eer nog ten<br />

deel aan Midden-Brabant, en stonden er<br />

zelfs drie Brabantse regio’s in de top drie.<br />

In 2017 en 2018 gingen de titel ook al naar<br />

West-Brabant.<br />

Samenwerking<br />

Quaars, tot 1 december wethouder<br />

stedelijke ontwikkeling, bereikbaarheid en<br />

digitalisering in Breda, is natuurlijk blij dat de<br />

onderscheiding in zijn provincie blijft. “Het<br />

maakt mij dan ook niet heel veel uit welke<br />

regio die titel krijgt. In mijn functie als directeur<br />

van LCB behartig ik immers de belangen van<br />

heel logistiek Brabant.”<br />

Het Brabantse succes komt volgens<br />

Quaars niet alleen vanwege de gunstige<br />

geografische ligging. “Het is de mix van<br />

vervoersmodaliteiten, infrastructuur,<br />

aanwezigheid van geschoold personeel en<br />

niet te vergeten de goede samenwerking<br />

tussen ondernemers, onderwijs en overheid.<br />

Daarbij gaan de logistieke ‘hotspots’ hier<br />

ook volop voor innovatie, verduurzaming en<br />

digitalisering. Dé trends voor alle logistieke<br />

hotspots de komende jaren.”<br />

Groei<br />

Maar kunnen de Brabantse regio’s zich<br />

de komende jaren handhaven als beste<br />

logistieke hotspots? Want die titel behouden,<br />

is volgens Quaars wel een dingetje. “Kijk<br />

maar eens wat er de komende tien jaar op<br />

ons af gaat komen aan containers vanuit<br />

Rotterdam. Daar gaan ze uit van een groei<br />

van ruim 14 naar 26,6 miljoen teu (6,10<br />

meter lang, 2,44 m breed en meestal 2,59<br />

m hoog). Dat komt natuurlijk niet allemaal<br />

onze kant op, maar toch. Dat trekken wij hier<br />

niet qua infrastructuur. En Den Haag heeft al<br />

aangegeven dat er geen geld is voor extra<br />

asfalt; alleen voor onderhoud van wegen.<br />

Gelukkig wordt er binnen de gemeenten met<br />

een (binnen)haven in Brabant Ports goed<br />

samengewerkt en kunnen er meer containers<br />

via de binnenvaart Brabant in.”<br />

LCB trekt alles uit de kast om grote<br />

problemen als bereikbaarheid en ruimte-<br />

gebrek het hoofd te bieden. Ze doet dat<br />

door ondernemers, onderwijs , overheid<br />

en onderzoek bij elkaar te brengen om te<br />

komen tot logistieke innovaties in Noord-<br />

Brabant voor vandaag en morgen. “We doen<br />

dat onder andere via community’s, waar de<br />

betrokken partijen zich samen buigen over<br />

een bepaald probleem en op zoek gaan naar<br />

haalbare en uitvoerbare oplossingen.”<br />

Creativiteit<br />

Als het gaat om ruimtegebrek, dan vindt<br />

Quaars dat er oplossingen moeten komen<br />

voor zoals ze vaak worden genoemd:<br />

de lelijke dozen. “Er moeten plannen<br />

komen om deze warehouses beter te<br />

integreren in woongebied. Bijvoorbeeld<br />

door sportmogelijkheden op het dak en<br />

meer huizen met groen er omheen. Niet<br />

het bedenken hiervan is dan zozeer het<br />

probleem, maar wel de technische uitvoering.<br />

Ook de aan- en afvoer van mensen en<br />

materieel moeten we veilig stroomlijnen.”<br />

Alleen maar groen licht<br />

En als het gaat om bereikbaarheid, dan<br />

gaat dat naar zeggen van Quaars verder<br />

dan alleen files op A-wegen. Dat gaat ook<br />

om de bereikbaarheid van binnensteden.<br />

Als voorbeeld geeft hij een gemeente<br />

die niet meer wilde dat er busjes van<br />

pakketbezorgers langs een oud gebouw<br />

reden. De trillingen die dat veroorzaakte,<br />

beschadigde de fundering. “Vervoerders<br />

zagen dat niet zitten, omdat ze dan moesten<br />

omrijden en dat zou leiden tot tijdverlies en<br />

hogere kosten. Er werd bedacht dat die<br />

busjes op een alternatieve route alleen maar<br />

groen licht zouden krijgen. Wellicht wat extra<br />

omrijden, maar wel tijdswinst. Met omdenken<br />

krijg je meteen een andere businesscase.<br />

Op deze manier werken en creatief naar<br />

mogelijkheden kijken, is de manier om de<br />

toekomst in te gaan.”<br />

Daan Quaars: “Warehouses beter integreren in<br />

woongebied.”<br />

19


Warehousing/Intern transport<br />

Tekst Ingrid Damen<br />

Cruciale vraag<br />

Waar wil je naartoe<br />

met je bedrijf?<br />

“Als voorraadbeheerder ben<br />

je net een voetbalkeeper”,<br />

vergelijkt Jan Kraaijeveld van<br />

Slimstock de twee beroepen.<br />

“Als je iets mist, krijg je de wind<br />

van voren.” Hoe ga je hiermee<br />

om? Trainen, trainen, trainen<br />

is de oplossing. Droogjes: “Doe<br />

steeds weer aan forecasting. Een<br />

speler als Messi traint ook als een<br />

malle.”<br />

De sales & business developer van<br />

SlimStock heeft afgelopen jaren talloze<br />

bedrijven van binnen gezien. Heel interessant<br />

wat hem betreft, het verveelt nooit. Als hij<br />

ergens wordt uitgenodigd, dan gaat er iets<br />

niet goed op het gebied van voorraadbeheer<br />

of supply chain planning. De pijn heeft<br />

vaak te maken met de volgende aspecten:<br />

commerciële mensen die de klanten te veel<br />

beloven, een te groot aantal leveranciers<br />

en een assortiment dat uit de klauwen is<br />

gelopen. Of een directeur zegt simpelweg:<br />

‘De voorraad is te hoog’. Wat dat dan ook<br />

mag betekenen.<br />

assortiment zo goed als niets bijdroeg aan de<br />

omzet. Bij zo’n analyse rangschik je artikelen<br />

naar bijvoorbeeld omzet en/of orderregels.<br />

Heilig<br />

Waar wil je naartoe met je bedrijf? Dat is de<br />

cruciale vraag die moet worden beantwoord.<br />

Als je dat niet weet, kun je wel software van<br />

Slimstock aanschaffen, maar zal je dat niet<br />

helpen, zegt Kraaijeveld (foto onder) heel<br />

eerlijk. Het begint met goed nadenken en<br />

een plan bepalen. Is bijvoorbeeld rendement<br />

verhogen je doel? Of is je serviclevel heilig?<br />

Of wil je grip op je voorraad? Et cetera.<br />

“Je hebt goede data nodig”, zegt<br />

Kraaijeveld, en komt met een formule<br />

in de geest van Johan Cruijff. (Cruijff zei<br />

ooit: ‘Er is maar één moment dat je op tijd<br />

kunt komen. Ben je er niet, dan ben je óf<br />

te vroeg, óf te laat’.) De formule van de<br />

Slimstockman is concreter: “Voorraad is het<br />

gevolg van forecasting en inkoop, levertijden,<br />

servicegraad en minimale bestelling.”<br />

Op basis van deze formule kun je een<br />

195 zaklampen<br />

Hij kwam ooit over de vloer bij een bedrijf<br />

dat maar liefst 10.000 artikelen op voorraad<br />

heeft, en naar eigen zeggen de beste service<br />

levert. “Ik ging op zoek naar de 250 meest<br />

populaire items. Blijkt een aantal daarvan niet<br />

op voorraad te zijn! Naar mijn idee is dat een<br />

keuze.”<br />

Soms verrassen organisaties zichzelf<br />

ook. Zoals een groothandel die 195 (!)<br />

verschillende zaklampen in het assortiment<br />

bleek te hebben. De organisatie was zich<br />

daar helemaal niet van bewust! Of de<br />

financieel directeur die via een ABC-analyse<br />

tot de ontdekking kwam dat 63% van het<br />

20 TRANSPORT<br />

& LOGISTIEK


Up to date<br />

berekening maken. “Vaak zijn mensen het<br />

niet eens met de uitkomst, maar in dat geval<br />

moet je naar de opgave kijken. Stel dat de<br />

uitkomst hoger is dan je verwacht, wat pas je<br />

dan aan? Je verwachte omzet? Of het aantal<br />

keer dat je wilt bestellen? Je zult keuzes<br />

moeten maken.”<br />

Zorg wel dat je gegevens kloppen,<br />

waarschuwt hij. Je kunt soms worden<br />

verrast. Hij maakte al eens mee dat een<br />

bedrijf een artikel wilde inkopen, dat een<br />

minimale besteleenheid van 500 zou hebben.<br />

Bij navraag bleek dat je ook kleinere aantallen<br />

kon aanschaffen.<br />

Infaseren is leuker<br />

Vergeet ook vooral niet om producten uit te<br />

faseren, zegt Kraaijeveld. Ook al is infaseren<br />

veel leuker. “Een tactisch voorraadbeheerder<br />

houdt rekening met de lifecycle van een<br />

product: wanneer neemt de vraag ernaar toe<br />

en op welk moment loopt het terug? Je zou<br />

regelmatig een artikel moeten aanwijzen dat<br />

niet goed loopt.”<br />

Kortom, blijf trainen, is zijn tip. De<br />

vraag naar artikelen is namelijk volatiel<br />

ofwel beweeglijk. Op de historie kun je niet<br />

vertrouwen. En denk van buiten naar binnen.<br />

En als je dan aan forecasting (voorspelling<br />

van de toekomstige vraag) doet, ben je op de<br />

goede weg.<br />

Verfsterk Groep wisselde<br />

haar houtje-touwtje<br />

voorraadbeheersysteem<br />

in - “zeer tijdrovend en dus<br />

kostbaar!” - waar maar liefst<br />

60.000 unieke artikelen in zaten,<br />

voor een systeem dat up tot<br />

date is. En nam bedrijven over.<br />

De verkopen verdubbelden de<br />

afgelopen jaren moeiteloos,<br />

Paraplu-organisatie Verfsterk Groep doet het<br />

voorraadbeheer en nog veel meer voor vier<br />

organisaties. Dat zijn onderhoudsadviseur<br />

STAY Vastgoed Support en B2B groothandels<br />

VVBHusan De Vrije Verfgroothandel,<br />

VVBHusan Industrial Coatings en Sikkens<br />

Center Zuid Oost. De vestigingen, die<br />

onlangs, net als de verkopen, in aantal zijn<br />

verdubbeld, liggen tussen Bergen op Zoom<br />

en Maastricht: 29 locaties. Zij bieden verfproducten<br />

en toebehoren aan aan zzp’ers,<br />

schilders- en onderhoudsbedrijven. Het zijn<br />

rond de 60.000 artikelen in totaal.<br />

“Voorraadbeheer moet een datagedreven<br />

proces zijn”, legt supply chain manager Tom<br />

Arts (foto onder) uit. “Daarom zijn we gaan<br />

werken met het beheersysteem Slim4.”<br />

Eerder was iedere vestiging verantwoordelijk<br />

voor de eigen voorraad. Het centraal<br />

magazijn had als gevolg daarvan veel op de<br />

plank staan. Het was een onoverzichtelijk<br />

geheel geworden. Enthousiast: “Het resultaat<br />

is dat we efficiënter zijn gaan werken en dat<br />

we interessante inzichten hebben gekregen.”<br />

Stof op het blik<br />

“We kwamen er bijvoorbeeld achter dat<br />

sommige locaties iedere dag opnieuw een<br />

doosje bestelden bij het dc met hetzelfde<br />

artikel. Nu bezorgen we iedere maand in één<br />

keer een pallet van 33 dozen.”<br />

De organisatie kreeg ook zicht op de<br />

artikelen die niet werden verkocht. “In het<br />

centrale magazijn zat stof op zo’n blik,<br />

maar dat bleek dus voor alle locaties zo<br />

te zijn.” Verder kwam naar voren dat het<br />

aantal leveranciers omlaag kon, en is er<br />

afscheid genomen van 10% van hen. Ook<br />

is het assortiment uitgedund. Er zijn minder<br />

dezelfde producten van verschillende merken<br />

in het magazijn te vinden.<br />

De implementatie van Slim4 leidde<br />

ook tot minder voorraad. “Die is met 15%<br />

geslonken.” De afgelopen jaren is er dus<br />

veel veranderd. “En dat alles met dezelfde<br />

hoeveelheid medewerkers. Zonder<br />

automatiseringsslag was dat nooit gelukt.”<br />

Tips<br />

• Strategie: bedenk of je een<br />

totaalaanbieder of nichespeler bent;<br />

• Uitvoering: verbeter de kwaliteit van<br />

je data. Analyseer de prestaties van<br />

de top 100, of de bovenste 10%;<br />

• Beslisregels: voldoen de huidige<br />

voorraad- en ordergestuurde artikelen<br />

aan je eigen regels?<br />

• Productlifecycle: zorg voor een<br />

passende voorraadstrategie per fase;<br />

• Geef de belangrijkste artikelen<br />

meer aandacht en optimaliseer de<br />

prestaties.<br />

21


Economie<br />

Tekst Anita Hestens Beeld ING<br />

Grote financiële uitdagingen voor overgang naar elektrisch vervoer<br />

<strong>Transport</strong> wordt duur<br />

en complex<br />

De structuur van de<br />

transportsector gaat veranderen<br />

door de overgang naar<br />

duurzaam vervoer. Maar hoe<br />

de sector er uiteindelijk uit<br />

gaat zien, ligt verborgen achter<br />

de horizon. Dat zegt Machiel<br />

Bode, sector banker <strong>Transport</strong>,<br />

<strong>Logistiek</strong> & Mobility bij ING<br />

Nederland. Hij baseert zich op<br />

de nieuwe sectorstudie die ING<br />

samen met TVM verzekeringen<br />

heeft uitgebracht onder de<br />

naam ‘Verleg je horizon. Grotere<br />

kapitaalbehoefte dwingt sector<br />

verder vooruit te kijken’.<br />

Het transport wordt in de komende<br />

tijd duur en complex. Dat is één<br />

van de conclusies van het onderzoek dat<br />

is uitgevoerd door Panteia. Koplopers<br />

uit de sector vanuit diverse disciplines<br />

en deelmarkten hebben aan de studie<br />

meegewerkt.<br />

Aan de horizon verschijnen<br />

grote financiële uitdagingen door de<br />

verduurzaming. Naar verwachting zijn<br />

er in 2030 ruim 11.000 zero-emissie<br />

vrachtauto’s (boven de 3.500 kg) nodig om<br />

het toenemende aantal zero-emissie zones te<br />

bevoorraden. De kosten hiervan, inclusief de<br />

benodigde laadinfrastructuur, schat Panteia<br />

op € 3,3 miljard. Alle vrachtvoertuigen<br />

omzetten van diesel naar elektrisch kost<br />

“Voor kleinere<br />

bedrijven kan de lat te<br />

hoog komen te liggen<br />

bij de verduurzaming”<br />

circa € 33,6 miljard extra. Dit komt neer<br />

op ongeveer € 200.000 extra kosten per<br />

voertuig (boven 3.500 kg), met de aanschaf<br />

van laadinfra daarbij inbegrepen.<br />

Dit bedrag komt bovenop de € 20,6<br />

miljard die de sector ‘gewoonlijk’ kwijt<br />

zou zijn als alle vrachtvoertuigen worden<br />

vervangen voor een dieselvariant. De totale<br />

investeringskosten voor het aanschaffen van<br />

al deze elektrische vrachtvoertuigen ligt dus<br />

op € 54,2 miljard.<br />

Kostprijs omhoog<br />

Daarnaast krijgen transportbedrijven te<br />

maken met hogere loonkosten. Dit komt<br />

door de krappe arbeidsmarkt en grote<br />

investeringen in digitalisering. Ook de<br />

CSRD-wet doet een beroep op ICT. Bedrijven<br />

moeten namelijk duurzaamheidsrapportages<br />

gaan opstellen.<br />

Vanaf 2026 gaat bovendien de vrachtwagenheffing<br />

in. Dat betekent dat vrachtwagens<br />

gaan betalen per kilometer die ze rijden. Een<br />

voertuig dat schoner, zuiniger en lichter is, is<br />

een lager tarief kwijt.<br />

Door dit alles gaat de kostprijs van<br />

transport omhoog. Veel bedrijven zetten in<br />

op efficiencyverbetering en schaalvergroting<br />

om kostenstijgingen op te vangen. Maar<br />

vanwege de grote investeringen hebben<br />

bedrijven ook behoefte aan financiering van<br />

kapitaal.<br />

Veel ondernemers willen elektrische<br />

vrachtwagens financieren door een<br />

gedeeltelijke lening bij een bank. Maar<br />

volgens het rapport gaat dat niet altijd lukken.<br />

Een bank kijkt namelijk naar de solvabiliteit.<br />

Momenteel is de gemiddelde solvabiliteit<br />

in de transport- en logistieke sector 28,5%,<br />

aldus Panteia. Aangezien een elektrische<br />

vrachtwagen driemaal zo duur is als een<br />

dieselvariant, gaat de solvabiliteit bij aanschaf<br />

van een uitstootvrije variant snel omlaag.<br />

“De elektrificatie via de<br />

kasstroom wordt dus<br />

eigenlijk betaald door<br />

het transport op diesel,<br />

als de hogere kostprijs<br />

niet één op één<br />

doorberekend wordt”<br />

Een alternatief is vrachtwagens leasen. Op<br />

die manier kan een hoger bedrag worden<br />

gefinancierd en kunnen bedrijven de<br />

betalingen meer spreiden.<br />

Verandermanagement<br />

In de gesprekken met ondernemers merkt<br />

Bode dat er veel onzekerheid is op welke<br />

manier zij moeten investeren in zeroemissie<br />

vervoer. “Er leven veel vragen op<br />

dit gebied. Verduurzaming is complex.<br />

Daarom neemt het belang van leiderschap en<br />

verandermanagement toe, evenals dat van<br />

wendbaarheid en flexibiliteit van een bedrijf.<br />

Het aantal ontwikkelingen volgt elkaar sneller<br />

op dan in het verleden. Vandaar dat bedrijven<br />

sterker moeten inzetten op het direct kunnen<br />

inspelen op wat er komt. De kwaliteiten en<br />

competenties die bedrijven van medewerkers<br />

vragen, nemen toe. De vraag naar hoger<br />

opgeleid personeel groeit.”<br />

Voor kleinere bedrijven kan de lat te<br />

hoog komen te liggen bij de verduurzaming.<br />

“Ook vergen veel investeringen een groter<br />

transportvolume, om stijgende vaste lasten<br />

te kunnen dragen. Grote bedrijven streven<br />

daarom naar schaalvergroting.”<br />

Prijsverhogingen<br />

“Met het duurder wordende transport<br />

is het wèl de vraag of klanten de<br />

prijsverhogingen die ze eerder wel wilden<br />

betalen - vanwege de druk op de capaciteit<br />

22 TRANSPORT<br />

& LOGISTIEK


door de volumestijgingen na corona en de<br />

stagnerende afleveringen van nieuw materiaal<br />

- in de komende tijd nog zullen accepteren.<br />

Dit ook omdat de economische groei<br />

inmiddels een stuk lager is geworden.”<br />

“Je merkt dat slechts een minderheid<br />

van klanten voor duurzaam transport<br />

wil betalen. Er is bij verladers geen grote<br />

bereidheid om hiervoor de portemonnee<br />

te trekken. Voorlopig zien we op<br />

bedrijfsniveau een vloot met een mix van<br />

zero-emissie en brandstofmotoren. Nu is<br />

de TCO – total cost of ownership - van een<br />

elektrische vrachtwagen hoger dan van een<br />

dieselvoertuig. De rare situatie doet zich<br />

voor dat je als ondernemer moet investeren<br />

in een elektrische vrachtwagen met een<br />

hogere TCO, als je de CO 2<br />

-uitstoot wilt<br />

reduceren. Hiermee wordt de elektrificatie via<br />

de kasstroom dus eigenlijk betaald door het<br />

transport op diesel, als de hogere kostprijs<br />

niet één op één doorberekend wordt.<br />

Daarom blijft onze boodschap: focus je niet<br />

alleen op elektrische vrachtwagens bij de<br />

CO 2<br />

-reductie.”<br />

Koplopers<br />

Ondanks de zorgen ziet Bode dat koplopers<br />

in het wegtransport het goed voor elkaar<br />

hebben. “Wat de verduurzaming betreft, zijn<br />

zij al vroeg begonnen met de aanschaf van<br />

één of enkele elektrische vrachtwagens en<br />

de aanleg van laadinfrastructuur. Zij kijken<br />

vaak twee tot drie jaar vooruit. Maar de<br />

verduurzaming dwingt hen vooruit te blikken<br />

tot zeven à acht jaar. Wat zit daar achter<br />

de horizon? Welke risico’s loop je, als je nu<br />

investeert in elektrische vrachtwagens? Hoe<br />

snel het gaat met de verduurzaming, is niet<br />

bekend. Hier zijn verschillende scenario’s<br />

voor opgesteld, maar welke er werkelijkheid<br />

wordt? We weten het niet, maar de tijd voor<br />

“Slechts een<br />

minderheid van klanten<br />

wil voor duurzaam<br />

transport betalen”<br />

voorbereiding dringt. Veel ondernemers<br />

hebben een unheimisch gevoel over de<br />

verduurzaming op langere termijn. Er zijn veel<br />

onzekerheden. Hoe ga je volgens de CSRDrichtlijn<br />

rapporteren over de CO 2<br />

-reductie bij<br />

uitbesteed vervoer door kleinere bedrijven?<br />

Ze zullen moeten meedraaien op jouw<br />

systeem. Dat geldt waarschijnlijk ook voor<br />

het opladen, als zij kiezen voor elektrisch.<br />

Verduurzaming is wél belangrijk. Het<br />

klimaat wacht niet. Pak je rol als logistiek<br />

dienstverlener en denk over verduurzaming<br />

na, maar doe dat niet alleen. Laat het niet na<br />

om in gesprek te gaan met de klant!”<br />

De sectorstudie<br />

De volledige sectorstudie ‘Verleg je horizon/ Grotere kapitaalbehoefte dwingt sector<br />

verder vooruit te kijken’ kan worden gedownload www.tvm.nl/nieuws of ING.nl.<br />

Machiel Bode, sector banker <strong>Transport</strong>,<br />

<strong>Logistiek</strong> & Mobility bij ING Nederland: “Daarom<br />

blijft onze boodschap: focus je niet alleen op<br />

elektrische vrachtwagens bij de CO 2<br />

-reductie.”<br />

23


Economie<br />

Tekst Robert van Leewen<br />

55% capaciteit vrachtwagens niet benut:<br />

Hardnekkige misvatting<br />

De logistieke efficiency<br />

bedraagt 45%, dus 55% van<br />

de vrachtwagens wordt niet<br />

benut, is het idee. Alleen, dat<br />

is een misvatting. Toch vormt<br />

een logistieke efficiency van<br />

45% een uitgangspunt in de<br />

Vrachtwagenheffing van het<br />

ministerie van Infrastructuur en<br />

Waterstaat. Onterecht dus.<br />

Natuur & Milieu (N&M) stelt op haar<br />

website dat meer dan de helft (55%)<br />

van de capaciteit van de rondrijdende<br />

vrachtwagens niet wordt benut: ‘Een groot<br />

deel van de vrachtwagens rijdt nu leeg of<br />

bijna leeg rond en dat moet anders’. N&M<br />

leidt de veronderstelde 55% capaciteit die<br />

niet wordt gebruikt, af van de zogenaamde<br />

‘logistieke efficiency’. Die zou 45%<br />

bedragen en is voor het ministerie van<br />

Infrastructuur en Waterstaat (IenW) een<br />

uitgangspunt voor de Vrachtwagenheffing.<br />

<strong>Logistiek</strong>e efficiency<br />

Onderzoeksbureau Ecorys stond in 2021<br />

al uitgebreid stil bij het begrip ‘logistieke<br />

efficiency’ en de beperkingen van dit<br />

begrip. Het werd gedefinieerd als het deel<br />

van de totale transportcapaciteit van het<br />

wegvervoer dat daadwerkelijk gebruikt<br />

wordt om goederen over de weg te<br />

vervoeren. Het is gemeten in tonnen. Een<br />

logistieke efficiency van 45% zou betekenen<br />

dat van alle capaciteit van de rondrijdende<br />

vrachtwagens 45% feitelijk wordt benut.<br />

Ecorys concludeert dat 55% geen realistisch<br />

verbeterpotentieel vormt op basis van twee<br />

argumenten.<br />

De eerste reden is dat de definitie<br />

van logistieke efficiëntie uitgaat van het<br />

vervoerd gewicht als percentage van het<br />

ingezette laadvermogen in tonnen in het<br />

wegvervoer. Een percentage lager dan<br />

100% zou betekenen dat er nog ruimte<br />

in de vrachtwagen is voor extra lading.<br />

De transportcapaciteit in gewicht is<br />

echter niet altijd de beperkende factor. De<br />

transportcapaciteit in volume (inhoud) of<br />

oppervlakte van de laadruimte kan namelijk<br />

de beperkende factor zijn. Een lading lichte,<br />

volumineuze goederen bijvoorbeeld kan de<br />

laadruimte van de vrachtauto 100% vullen,<br />

maar het maximale laadvermogen in tonnen<br />

niet bereiken.<br />

De tweede reden bij het verhogen van<br />

de logistieke efficiëntie is leegrijden. Maar<br />

niet overal waar een lading wordt vervoerd<br />

van A naar B, is er lading terug van B naar<br />

A. Voor een deel van de transportmarkt is<br />

er sprake van ‘beladen heen/leeg terug’<br />

vervoer, en zijn lege ritten en lege kilometers<br />

onvermijdelijk. Een asfaltkipper bijvoorbeeld,<br />

kan nadat hij zijn asfalt heeft gestort bij<br />

wegwerkzaamheden, geen lading terug<br />

nemen naar de asfaltcentrale.<br />

2% verbetering per jaar<br />

Ecorys concludeert dat verhoging van<br />

logistieke efficiency van slechts maximaal 12<br />

procentpunt mogelijk is. Dat betekent dat<br />

de logistieke efficiency maximaal 45 + 12 =<br />

57% kan bedragen.<br />

Dat het verbeteringspotentieel beperkt<br />

is, is niet verrassend. In de huidige uiterst<br />

concurrerende wegtransportmarkt met lage<br />

marges en rendementen is hoge efficiency<br />

een eerste vereiste voor ieder transportbedrijf.<br />

In dit kader is het interessant dat<br />

in het Klimaatakkoord is afgesproken dat<br />

TLN, evofenedex, VERN en Topsector<br />

<strong>Logistiek</strong> zich inzetten om een gemiddelde<br />

verbetering van de logistieke efficiëntie van<br />

2% per jaar te bereiken.<br />

Het niet stilstaan bij volumineuze lading en<br />

onvermijdelijke lege ritten en kilometers, en<br />

daardoor een verkeerde interpretatie van<br />

24 TRANSPORT<br />

& LOGISTIEK


eladingsgraad, was voor TLN in 2013 al<br />

aanleiding om daar een publicatie aan te<br />

wijden. In die tijd was er ook al hardnekkige<br />

verwarring over de beladingsgraad van het<br />

wegvervoer.<br />

45 procent?<br />

Ecorys stelt dat gegevens over logistieke<br />

efficiency niet ruim voorradig zijn en<br />

baseert zich op het getal van 45% waar<br />

de Topsector <strong>Logistiek</strong> van uitgaat. Maar<br />

hoe de Topsector het getal van logistieke<br />

efficiency eigenlijk heeft berekend, is niet<br />

echt duidelijk. Het Kennisinstituut voor<br />

Mobiliteitsbeleid (KiM) beschreef in 2013<br />

wel dat de Topsector <strong>Logistiek</strong> in 2011 als<br />

ambitie had de beladingsgraad van ver-<br />

voersmiddelen te laten stijgen van 45% toen<br />

naar 65% in 2020. KiM en later ook Ecorys<br />

concludeerden dat het hierbij gaat over de<br />

overall beladingsgraad van het Nederlandse<br />

goederenwegvervoer. De logistieke<br />

efficiency van nu lijkt dus de beladingsgraad<br />

van 2011 te zijn.<br />

Eigen vervoerders<br />

Maar bij beladingsgraad moeten twee<br />

opmerkingen gemaakt worden. Ten eerste:<br />

het Nederlandse goederenwegvervoer wordt<br />

niet alleen verricht door beroepswegvervoerders,<br />

maar ook door bedrijven die met<br />

eigen vrachtvoertuigen het vervoer van hun<br />

producten verzorgen, de zogenaamde eigen<br />

vervoerders. Voor hen is het wegtransport<br />

geen hoofdactiviteit.<br />

De eigen vervoerders (niet te verwarren<br />

met ‘eigen rijders’) bezitten 50% van de<br />

vrachtvoertuigen. Zij legden 19% van de<br />

voertuigkilometers af en moeten ook de<br />

vrachtwagenheffing gaan betalen. Zij blijven<br />

echter onvermeld omdat Ecorys in zijn<br />

rapport bij het schetsen van de structuur<br />

van de wegtransportsector alleen uitgaat<br />

van de NIWO-vergunninghouders, dus in<br />

principe de beroepswegvervoerders.<br />

Ten tweede: het uitdrukken van<br />

‘logistieke efficiency’ in één getal voor de<br />

gehele wegtransportsector is nietszeggend,<br />

aangezien de diverse gespecialiseerde<br />

deelmarkten van elkaar verschillen. Er<br />

bestaan zo’n zestien deelmarkten, die elk<br />

hun eigen dynamiek hebben. Want nu wordt<br />

– dat is normaal in de vervoersstatistieken<br />

- het gewicht van vervoerde koeien in het<br />

veevervoer gewoon opgeteld bij het gewicht<br />

van getransporteerde rolcontainers in het<br />

distributievervoer, en dat van vervoerde<br />

hijskranen in het exceptioneel transport.<br />

Die som wordt dan gedeeld door het totale<br />

ingezette laadvermogen, om zo tot één<br />

nietszeggend percentage voor de hele<br />

wegtransportsector te komen.<br />

Ten slotte is het opmerkelijk dat het<br />

begrip van ‘logistieke efficiency’ uitsluitend<br />

betrekking heeft op het wegvervoer, en niet<br />

op de vervoersmodaliteiten binnenvaart,<br />

spoor en luchtvracht. Zij vormen toch ook<br />

onderdeel van de brede logistieke sector?<br />

Benuttingsgraad<br />

Het begrip ‘logistieke efficiency’ en de<br />

hoogte ervan beïnvloeden het beeld van<br />

het wegtransport en vormen een basis<br />

in de Vrachtwagenheffing. Hierboven<br />

is geschetst dat daarbij de nodige<br />

opmerkingen geplaatst kunnen worden. In<br />

plaats van ‘logistieke efficiency’ is het begrip<br />

‘benuttingsgraad’ in ieder geval juister. De<br />

benuttingsgraad zou verder per deelmarkt<br />

of soort vervoer moeten gelden, liefst ook<br />

voor de andere vervoersmodaliteiten. En<br />

‘benuttingsgraad’ zou net als bij het begrip<br />

‘beladingsgraad’ minimaal drie dimensies<br />

kennen: van het gewicht, van het volume en<br />

van de afstand.<br />

Nu wordt het gewicht<br />

van vervoerde koeien<br />

in het veevervoer<br />

gewoon opgeteld<br />

bij het gewicht van<br />

getransporteerde<br />

rolcontainers<br />

25


<strong>Logistiek</strong><br />

Tekst en beeld Annelies van Stijn<br />

Havendebat Rotterdam 2023<br />

“De straat op voor meer<br />

personeel”<br />

De verwachting is dat de<br />

capaciteit van de Rotterdamse<br />

haven de komende tien jaar<br />

zal groeien van 14,4 naar 26,6<br />

miljoen teu. Voordat het zo<br />

ver is, zijn er de nodige hobbels<br />

te nemen, bleek tijdens het<br />

onlangs gehouden Havendebat<br />

Rotterdam 2023. Problemen<br />

als ruimtegebrek in de haven,<br />

congestie richting het achterland<br />

en vooral personeelstekort zullen<br />

moeten worden getackeld.<br />

Een locatie in hartje Rotterdam met<br />

amfitheater-opstelling. Op een 360<br />

graden projectiescherm varen zeeschepen<br />

voorbij. Villa Thalia, de perfecte setting voor<br />

het Havendebat Rotterdam 2023, waar<br />

de sprekers in de ‘arena’ beneden hun<br />

presentaties gaven of met elkaar in discussie<br />

gingen. De toeschouwers konden dat vanaf<br />

de luxe tribunes rondom aanschouwen.<br />

gaat aantrekken. Voor de komende tien jaar<br />

denken we door te groeien van 14 naar 26<br />

miljoen teu (6,10 meter lang, 2,44 m breed<br />

en meestal 2,59 m hoog). Van groot belang is<br />

het daarbij te investeren voor de wereldwijde<br />

markt en voor duurzaam.”<br />

Inbreiden<br />

Vervolgens vraagt de dagvoorzitter Siemons<br />

wat de grootste bedreiging is voor die<br />

groei: het ruimtegebrek in de haven, het<br />

personeelstekort of de congestie naar<br />

het achterland? “Alledrie hebben ze veel<br />

aandacht nodig, maar personeel is heel erg<br />

belangrijk, want zonder personeel draait<br />

de haven niet”, is zijn antwoord. Over de<br />

ruimte maakt de ceo zich geen zorgen.<br />

Die is er volgens hem genoeg om de<br />

verwachte groei op te vangen. “Zowel voor<br />

meer containers als ook voor ruimte die<br />

nodig is voor de energietransitie. Denk aan<br />

waterstoffabrieken.”<br />

Er moet volgens Siemons echter niet<br />

alleen gekeken worden naar meer hectare,<br />

maar ook naar het beter benutten van de<br />

hectares die er al zijn. ”In het buitenland<br />

zie je bijvoorbeeld multilayer warehousing<br />

met daar bovenop empty depots. En in<br />

Antwerpen is de productiviteit per kraan veel<br />

hoger. Allemaal zaken waar we naar moeten<br />

kijken om de productiviteit omhoog te gooien<br />

en meer uit onze huidige footprint te halen.<br />

Dat betekent meer inbreiden in plaats van<br />

uitbreiden. Het is goed daar gezamenlijk<br />

naar te kijken en ook te durven zeggen dat<br />

bijvoorbeeld een bepaald dc verder uit het<br />

havengebied geplaatst zou moeten worden.”<br />

Plannen<br />

Vanuit het publiek komen daarop reacties<br />

als dat reders die multilayer-constructies niet<br />

zullen betalen, en dat er meer behoefte is<br />

aan een partij die daar de regie over heeft.<br />

Multilayer warehousing<br />

met daar bovenop<br />

empty depots voor<br />

beter gebruik van de<br />

schaarse ruimte<br />

Doorgroeien<br />

De aftrap was voor Boudewijn Siemons,<br />

interim ceo en coo Havenbedrijf Rotterdam.<br />

Hij kreeg van dagvoorzitter Esther van Rijswijk<br />

meteen een vraag voorgelegd. Maakt hij zich<br />

zorgen nu de haven voor het tweede jaar op<br />

rij een negatieve groei laat zien? ”Ja en nee.<br />

Maar het is natuurlijk wel vandaag verdienen<br />

en klaar zijn voor morgen. Maar echte<br />

zorgen… eigenlijk niet”, zegt Siemons.<br />

Hij legt uit: “De enorme groei met de<br />

congestie van de afgelopen jaren kwam<br />

door corona. Dat is nu genormaliseerd<br />

en daar is ook de inflatie nog overheen<br />

gekomen. Minder groei is niet goed, maar<br />

geen congestie is een opluchting. Daarbij<br />

verwachten we dat alles volgend jaar weer<br />

1 2<br />

26 TRANSPORT<br />

& LOGISTIEK


3<br />

Een rol die overigens ook meteen wordt<br />

toegedicht aan het Havenbedrijf. Ook is er de<br />

opmerking dat er een tweede toegangsweg<br />

moet komen naar de Tweede Maasvlakte,<br />

want wat als er iets gebeurt…. Siemons geeft<br />

aan dat dat een megaproject is, maar dat<br />

de haven plannen heeft om daarop te gaan<br />

ontwikkelen.<br />

Personeelstekort<br />

Vervolgens is de vloer voor Rosanna van<br />

Houwelingen, Erasmus Centre for Urban,<br />

Port and <strong>Transport</strong> Economics. Zij heeft<br />

onderzoek gedaan naar het effect dat<br />

personeelstekort heeft op de bereikbaarheid<br />

van de Rotterdamse haven.<br />

Bedrijven moeten volgens haar echt<br />

veranderen om mensen aan te trekken en<br />

vervolgens in dienst te houden. “Medio 2022<br />

rapporteerde het UWV een personeelstekort<br />

in alle beroepsgroepen. En het aantal moeilijk<br />

vervulbare functies groeit ieder jaar met 5%.<br />

Daardoor staan de personeelbestanden van<br />

het wegvervoer en de binnenvaart onder<br />

druk.”<br />

Deze ontwikkeling heeft volgens Van<br />

Houwelingen drie oorzaken. “De vergrijzing,<br />

de ontgroening ofwel de daling van de<br />

studentenaantallen en de verandering van<br />

de inzetbaarheid van personeel. Als het gaat<br />

om vergrijzing, dan is de prognose in de<br />

regio Rijnmond dat 14% van de bevolking<br />

75 of ouder zal zijn in 2025. Dat is 6% meer<br />

dan nu het geval is. De vergrijzing zal de<br />

komende jaren doorwerken. Nu valt 19%<br />

van de werkzame personen in Nederland<br />

in de leeftijdsgroep 50 tot 65 jaar. Voor de<br />

binnenvaart is dat 17% en voor chauffeurs<br />

zelfs 30%. Het wegvervoer zal daardoor<br />

harder dan gemiddeld door de vergrijzing<br />

worden getroffen.”<br />

Tweede oorzaak is de lagere instroom<br />

van studenten in de sector. Van Houwelingen:<br />

“Er is afname van 2.000 mbo-studenten<br />

en 1.000 hbo-studenten ten opzichte van<br />

2018. En dat terwijl er meer opleidingen zijn,<br />

gerelateerd aan de transportsector.”<br />

Ten slotte is er het probleem van de<br />

inzetbaarheid van personeel. “Balans<br />

werk-privé wordt steeds belangrijker, en<br />

mensen willen ruimte hebben om zich<br />

te ontplooien””, zegt Van Houwelingen.<br />

“Chauffeurs willen thuis slapen, zijn het lange<br />

wachten op terminals beu en ze willen meer<br />

parttime werken. In Nederland werkt 48% in<br />

deeltijd. In de binnenvaart is dat 29% en het<br />

wegvervoer 17%.”<br />

Mismatch<br />

Het onderzoek laat verder zien dat op de<br />

arbeidsmarkt personeel wordt aangenomen<br />

met een onjuist profiel als gevolg van<br />

de krapte. Van Houwelingen: “Dat leidt<br />

tot een mismatch tussen werknemer en<br />

werkgever, waardoor de medewerker<br />

uiteindelijk weer vertrekt. Daarnaast krijgen<br />

de huidige werknemers meer taken en<br />

verantwoordelijkheden door openstaande<br />

vacatures, hetgeen dan weer leidt tot hogere<br />

aantallen verzuim en burn-out klachten.”<br />

1 Esther van Rijswijk in gesprek met Boudewijn<br />

Siemons.<br />

2 Rosanne van Houwelingen over gevolgen<br />

personeelstekort.<br />

3 Zaal met 360 graden projectiescherm.<br />

>><br />

27


<strong>Logistiek</strong><br />

4<br />

Bedrijven doen om die redenen ook vaker<br />

een beroep op gepensioneerden. “Als deze<br />

druk aanhoudt, dan zal dit gevolgen hebben<br />

voor de bereikbaarheid van de haven, en<br />

er zal dan nog meer druk komen te staan<br />

op voertuigefficiëntie, integraal plannen en<br />

slimmer werken.”<br />

Uitdagen<br />

Om de aantrekkelijkheid te vergroten,<br />

zullen bedrijven moeten veranderen,<br />

volgens Van Houwelingen. “Investeer in<br />

ontwikkelmogelijkheden. Draag een nieuwe<br />

cultuur uit, waarbij diversiteit en inclusie<br />

voorop staan en conservatisme geen rol<br />

speelt. Neem innovaties mee in een concrete<br />

ambitieuze toekomstvisie en wees opener en<br />

realistischer over de uitdagingen die dat met<br />

zich meebrengt. Benadruk het internationale<br />

karakter, de gedeelde passie voor schepen<br />

en een sterk wij-gevoel in de communicatie,<br />

en tot slot daag jonge werknemers uit de<br />

sector te leren kennen, bijvoorbeeld via<br />

jongerenorganisaties.”<br />

Het debat dat op deze presentatie volgt,<br />

gaat over de stelling: ‘De portemonnee<br />

trekken helpt’. Vanuit de zaal worden veel<br />

rode kaarten getrokken ten teken dat men<br />

het niet eens is met de stelling. Volgens Mark<br />

Berkhout van Randstad gaat het niet alleen<br />

om loon. “Je portemonnee moet je trekken<br />

voor de juiste dingen, zoals mensen binden.<br />

In de haven wordt immers al veel verdiend.<br />

Bovendien weten veel mensen niet hoe mooi<br />

het werken in de haven is. Ook daar ligt een<br />

klein deel van de oplossing.”<br />

En dat dat nodig is, vindt ook Bas<br />

Janssen van ondernemersvereniging<br />

Deltalinqs. Want ook hij ziet dat met de<br />

verwachte groei van de haven de vraag naar<br />

personeel alleen maar zal toenemen. Het is<br />

ook niet voor niets dat Deltalinqs in zomer<br />

van 2023 een campagne is gestart om<br />

mensen te werven voor werk in de haven.<br />

Rolmodellen<br />

Robert Simons, Leefbaar-wethouder<br />

Gemeente Rotterdam, benadrukt dat er<br />

weinig Turkse en Marokkaanse jongeren<br />

op werk in de haven af komen. Max Sips,<br />

oprichter Port of Opportunities is het daar<br />

niet helemaal mee eens. “Er zijn bedrijven<br />

die dat al heel goed aanpakken en juist<br />

in Rotterdam-Zuid de straat op gaan en<br />

jongeren aanspreken. Dat is een succesvolle<br />

formule gebleken, zeker als je ook influencers<br />

en rolmodellen spreekt. Dit eist echter wel<br />

van bedrijven dat ze ook open staan voor<br />

inclusiviteit.”<br />

Vanuit de zaal wordt aangegeven dat<br />

meer zichtbaar moet zijn wat er te doen is<br />

in de haven. “Al op basisscholen moet je<br />

laten zien wat er is aan werk. Je moet er<br />

vrouwen en mensen van kleur bij betrekken.<br />

Daar hebben we ook de inzet van de leraren<br />

en docenten voor nodig. Zij zijn daar de<br />

rolmodellen.”<br />

Gevecht<br />

Na de pauze gaat het over de derde hobbel<br />

bij de verwachte groei van de Rotterdamse<br />

haven; de congestie richting achterland. De<br />

28 TRANSPORT<br />

& LOGISTIEK


Draag als bedrijf een<br />

nieuwe cultuur uit,<br />

waarbij diversiteit en<br />

inclusie voorop staan<br />

deskundigen op dit gebied zijn het met elkaar<br />

eens dat er nog meer moeten worden ingezet<br />

op binnenvaart. Immers de capaciteit over de<br />

weg is daarvoor onvoldoende.<br />

Of de binnenvaartterminals de beoogde<br />

groei aankunnen, is de grote vraag. Dat<br />

is onder meer afhankelijk van of zij in de<br />

betreffende gemeenten groen licht krijgen<br />

voor verdere uitbreiding. Dat zal in veel<br />

gevallen lastig zijn. “Er is vaak een gevecht<br />

om de vierkante meter”, aldus Brabant Ports.<br />

Zij verwacht het groeitempo niet te kunnen<br />

gaan bijhouden de komende jaren. Brabant<br />

Ports kijkt vooral naar hoe de ruimte optimaal<br />

te benutten, te verdelen en alles te regisseren<br />

en te organiseren.<br />

Over de stelling ‘Is dit probleem op te<br />

lossen met betere infra?’, zijn de meningen<br />

verdeeld. Albert Veenstra, hoogleraar<br />

Internationale Handel en <strong>Logistiek</strong> Erasmus<br />

Universiteit Rotterdam, denkt van niet. “Het<br />

is veel meer een kwestie van processen<br />

op elkaar aanpassen, data delen en met<br />

elkaar om tafel, ook met rederijen. Want zij<br />

veroorzaken met hun steeds grotere schepen<br />

de congestie. Er moet gepraat worden met<br />

de partijen. Er gaat nu te veel over de weg.”<br />

Grote afwezige<br />

Ook de aanwezige Alex Peters van Nike<br />

vindt dat partijen in de keten met elkaar in<br />

gesprek moeten. Nike praat nu vooral met<br />

rederijen over service en prijs. Ook terminals<br />

zouden volgens hem bij die gesprekken<br />

moeten zijn, want dan worden er wellicht<br />

andere keuzes gemaakt over het in te zetten<br />

transport om containers vanuit de haven naar<br />

distributiecentra te vervoeren. Vanuit de zaal<br />

klinken geluiden dat de rederijen de grote<br />

afwezige zijn bij dit debat. De juiste partijen<br />

moeten bij elkaar aan tafel om het transport<br />

naar het achterland te stroomlijnen, is hier de<br />

conclusie.<br />

4 Debat over “De portemonnee trekken helpt”:<br />

Esther van Rijswijk (L), 2e van links Mark<br />

Berkhout, 1e van rechts Bas Janssen, 2e van<br />

rechts Robert Simons, 3e van rechts Max Sips.<br />

5 Zaal trekt rode of groene kaart bij een stelling.<br />

5<br />

29


Advertorial<br />

Nieuw transportbedrijf start met twee<br />

Volvo FH Electrics en nul klanten…<br />

Iedereen verklaarde Jaap<br />

Vlastuin van G. Vlastuin<br />

<strong>Transport</strong> uit Ede voor gek toen<br />

hij voorstelde om een elektrische<br />

trekker aan te schaffen. “Drie<br />

keer zo duur als een dieseltruck<br />

en je komt er maar 300<br />

kilometer ver mee; daar zit geen<br />

verdienmodel achter”, kreeg<br />

hij keer op keer te horen. “En<br />

toch ga ik die kant op!” hield<br />

hij zijn critici voor. Sterker nog,<br />

afgelopen zomer kreeg hij twee<br />

Volvo FH Electric trekkers<br />

geleverd. Eentje méér dan de<br />

bedoeling was overigens….<br />

Durabilis <strong>Transport</strong> staat er in frisgroene<br />

letters op het zeil van de oplegger.<br />

Met daaronder de toevoeging ‘op weg<br />

naar een duurzame toekomst’. De naam<br />

Durabilis vond Marco Hoepel in een Latijns<br />

woordenboek. Het staat voor ‘duurzaam’ en<br />

Marco en Jaap vonden het een uitstekende<br />

naam voor een nieuw transportbedrijf dat<br />

zich volledig focust op emissievrij transport.<br />

Vlastuin <strong>Transport</strong> is een bekende<br />

naam in de branche. Groot geworden met<br />

speciaal transport. Vanaf de A30 bij Ede is<br />

dat ook goed zichtbaar. Op het terrein van<br />

Vlastuin liggen de gigantische onderdelen<br />

voor windmolens te wachten op transport.<br />

Met zo’n 30 trekkende eenheden en zo’n<br />

70 trailers zijn ze een belangrijke speler.<br />

“Speciaal transport is energievretend<br />

transport. Onze zwaarste Volvo-trekker<br />

heeft een cilinderinhoud van 16 liter en een<br />

vermogen van 750 pk”, merkt Jaap op.<br />

“Om in die markt een elektrische wagen<br />

te testen is best lastig. Maar we willen er nu al<br />

wèl ervaring mee opdoen. Zodat we er klaar<br />

voor zijn als elektromobiliteit ook bij speciaal<br />

transport mogelijk wordt. Vandaar dus een<br />

nieuw bedrijf, onder een geheel eigen label.”<br />

Dikke 8-cilinder<br />

Afgelopen zomer kwam Durabilis van de<br />

grond. Marco is van huis uit elektricien en<br />

reed een aantal jaren als zelfstandig chauffeur<br />

met een eigen wagen. Hij kwam bijna een<br />

jaar terug bij Vlastuin in dienst als monteur.<br />

Toen Jaap binnen het bedrijf rondkeek naar<br />

iemand die bij het elektrische avontuur<br />

betrokken wilde worden, kwam hij al snel bij<br />

hem uit. Marco: “Ik vind die nieuwe techniek<br />

prachtig. Oh ja, ik houd zeker ook van een<br />

dikke 8-cilinder met een lekker klinkende<br />

roffel d’r in. Maar hoe lang kunnen we<br />

daar nog mee rijden? Zero-emissie is de<br />

toekomst. Nu instappen betekent dat we een<br />

voorsprong kunnen opbouwen. En zijn we er<br />

straks klaar voor als elektrisch rijden ook voor<br />

het echte zware werk beschikbaar komt.”<br />

Subsidietraject<br />

Om meerdere redenen was Jaap al een tijd<br />

bezig met het zero-emissie verhaal. Hij las<br />

er veel over en verdiepte zich in de materie.<br />

“Met die klimaatakkoorden kun je twee<br />

dingen doen. Je kunt ze negeren, en dan<br />

loop je tegen een muur op. Of je zorgt dat<br />

je voorop loopt. Dan kies ik voor het laatste.<br />

Ook vanuit mijn christelijke overtuiging vind ik<br />

dat we de wereld goed moeten nalaten aan<br />

volgende generaties.”<br />

Het laatste zetje dat nodig was, was een<br />

gesprek met een vertegenwoordiger van<br />

Volvo. “Die had een interessant verhaal en<br />

wees ons ook op het subsidietraject voor<br />

schone vrachtwagens.” Voor die subsidie<br />

moest geloot worden. Toen Jaap hoorde dat<br />

de belangstelling groot was, besloot hij vlak<br />

voor de trekking nog een tweede aanvraag<br />

in te dienen, om zo de trefkans te vergroten.<br />

Verbaasd was hij toen er na enkele weken<br />

subsidiegeld voor twee auto’s op de rekening<br />

stond. Bleek de boekhouder niet twee losse<br />

aanvragen, maar één aanvraag voor twee<br />

auto’s ingediend te hebben… “Nou ja, laat<br />

ze allebei maar komen dan”, was Jaap z’n<br />

reactie.<br />

Zero-emissie zones<br />

De twee nieuwe trekkers hebben nu nog<br />

geen tweeduizend kilometers op de teller<br />

staan. Marco en Jaap gaan er vooral mee op<br />

pad om in de buurt nieuwe klanten te werven.<br />

Ze bezoeken met name bedrijven in de infra-<br />

en bouwsector omdat die vanaf 2025 in 25<br />

grote gemeenten met zero-emissie zones<br />

te maken krijgen. “Die bedrijven rijden nu<br />

nog vaak met eigen dieseltrucks, maar over<br />

veertien maanden mogen ze daarmee de<br />

stad niet meer in. Ze hikken aan tegen de<br />

investering in een elektrische wagen. Ook<br />

omdat die in hun geval amper 30% van de<br />

tijd rijdt en vooral veel stilstaat. Dat is zonde.<br />

Door een efficiëntere inzet bieden wij die<br />

bedrijven emissievrij transport tegen een<br />

scherpe prijs.”<br />

Vooroplopen en ervaringen opdoen,<br />

dat is waar Durabilis op dit moment druk<br />

30 TRANSPORT<br />

& LOGISTIEK


mee bezig is. De wereld verandert immers<br />

heel snel. Zo moet Vlastuin nog zeker vijf of<br />

zes jaar wachten voordat ze een zwaardere<br />

stroomaansluiting krijgen. Maar zo lang willen<br />

en kunnen ze niet wachten. Dus hebben ze<br />

de stoute schoenen aangetrokken en de<br />

infrastructuur alvast aan laten leggen. “Hoe<br />

langer ik wacht, hoe verder ik achteraan kom<br />

te staan. Misschien heb ik dan pas in 2035<br />

stroom! Dat schiet niet op.”<br />

Intussen hebben ze accu’s besteld.<br />

Samen met de zonnepanelen op het dak<br />

kunnen ze nu bufferen en zo de auto’s<br />

opladen. “Vooroplopen en vroeg instappen<br />

kost geld, maar te laat beginnen haal je nooit<br />

meer in!”<br />

Speciale rijtraining<br />

Een nieuw bedrijf betekent een nieuwe<br />

huisstijl, auto’s laten spuiten, een website<br />

inrichten en nog duizend andere dingen.<br />

Marco mag zich overal mee bemoeien en<br />

vindt dat prachtig om te doen. En hij geniet<br />

vooral achter het stuur van de Volvo FH<br />

Electric: ”Want wie krijgt er zo’n mooie auto<br />

van zijn werkgever?”<br />

Zijn kennismaking met dit voertuig kan<br />

hij zich nog goed herinneren. Dat was tijdens<br />

een speciale rijtraining die Volvo-dealer Van<br />

Dijk Trucks uit Culemborg aanbood. “Die<br />

trainer wist echt alles van die auto. En een<br />

moderne diesel is al behoorlijk stil, maar dit<br />

slaat alles. Je hoort echt niks. De souplesse<br />

waarmee je kunt rijden is ongekend. De<br />

koppeltoerenkromme van een diesel laat zien<br />

dat je de meeste kracht in het middengebied<br />

hebt, en weinig bij lage en hoge toeren. De<br />

manier waarop je het vermogen van deze FH<br />

E (490 kW/666 pk) aan kunt spreken, is totaal<br />

anders. Al vanaf dat je wegrolt heb je meteen<br />

al die enorme kracht. Je hebt niet in de gaten<br />

met wat voor gewicht je rijdt.”<br />

Om het emissievrij lossen en laden<br />

mogelijk te maken heeft Durabilis meteen<br />

ook maar een vol-elektrische kooiaap<br />

aangeschaft. Marco: “We kunnen in de stad<br />

komen en ’s morgens om zeven uur lossen<br />

zonder dat iemand er last van heeft.”<br />

Behalve een zeiltrailer met kooiaap<br />

beschikken ze ook over een Goldhofer<br />

vier-assige semi-dieplader met een hoogte<br />

van 80 centimeter die ze kunnen inzetten<br />

voor rollend bouwmateriaal.<br />

“Er moet geld bij”<br />

Kortom, bij Durabilis zijn ze er klaar voor.<br />

Jaap: “Op dit moment is het nog geen<br />

verdienmodel, want het kost ons alleen<br />

maar geld. Maar ik zie het als dé nieuwe<br />

manier van transporteren. De rechtervoet<br />

van de chauffeur bepaalt het succes van dit<br />

voertuig. Slim omgaan met het energie- en<br />

remvermogen kan in actieradius een verschil<br />

van 30% uitmaken. En in kostprijs misschien<br />

wel een verschil van 40 tot 50%. Kortom,<br />

ik geloof sterk in elektrificatie en zie dit als<br />

investeren voor de toekomst.”<br />

1 Durabilis <strong>Transport</strong> is een investering in de<br />

toekomst.<br />

2 Jaap Vlastuin (links): ”Vroeg instappen kost geld,<br />

maar te laat beginnen haal je nooit meer in.”<br />

Marco Hoepel: ”Wie krijgt er zo’n mooie auto<br />

van zijn werkgever?”<br />

31


Techniek<br />

Tekst Iep van der Meer<br />

Nieuwe S-Way en S-eWay<br />

IVECO neemt hele gamma<br />

onderhanden<br />

Tijdens een grote show in<br />

Barcelona heeft Iveco het<br />

nieuws voor <strong>2024</strong> gepresenteerd,<br />

en dat betreft het volledige<br />

leveringsprogramma. Zowel<br />

de Daily als de Eurocargo én<br />

de S-Way en X-Way werden<br />

onderhanden genomen. Met<br />

nieuwe interieurs, nieuw design<br />

en elektrische varianten is het<br />

merk helemaal klaar voor <strong>2024</strong>.<br />

De wijzigingen aan de zware trucks van<br />

Iveco zijn het belangrijkste nieuws.<br />

Zowel de S-Way als de X-Way kregen<br />

een nieuw front en een compleet ander<br />

dashboard. Bij de introductie van de huidige<br />

modellen in 2019 was het nieuwe uiterlijk<br />

het grote nieuws, maar nu is die designlijn<br />

voortgezet in het interieur. Het complete<br />

dashboard werd opnieuw vormgegeven. Met<br />

moderne TFT-schermen, meer opbergruimte<br />

en een optioneel uitklaptafeltje voor de<br />

bijrijder.<br />

Ook de bediening is verbeterd, onder meer<br />

van de versnellingsbak. Die zit voortaan niet<br />

meer op het dashboard, maar net als bij<br />

de meeste merken rechts, achter het stuur.<br />

Helemaal nieuw is ook het stuurwiel. Dat is<br />

voortaan veel beter verstelbaar door middel<br />

van een voetpedaal.<br />

Ferrari<br />

Een leuke gimmick is dat de startknop op het<br />

stuurwiel geplaatst is, net als bij de Italiaanse<br />

volbloed sportwagens van Ferrari. Nieuw is<br />

32 TRANSPORT<br />

& LOGISTIEK


Iveco verlaagt CO 2<br />

-<br />

footprint tijdens<br />

tournee van rockband<br />

Metallica<br />

ook de optie om in plaats van spiegels voor<br />

camera’s te kiezen. Volgens Iveco zorgt<br />

dat voor een 1,5% lager verbruik door de<br />

betere aerodynamica. Aan de buitenkant<br />

is er, afgezien van de camera’s, alleen een<br />

anders vormgegeven grille met het nieuwe<br />

Iveco-logo. Met alle noviteiten zijn de zware<br />

Iveco-trucks weer helemaal up to date.<br />

Onder de cabine van de nieuwe S-Way<br />

zit het grootste nieuws verstopt, namelijk<br />

de nieuwe XCursor 13-krachtbron. Deze<br />

non-EGR krachtbron vervangt de huidige<br />

Cursor 11- en 13-motoren, en levert<br />

vermogens van 460, 500, 540 en 580 pk.<br />

Allesbrander<br />

FPT, de producent van de motoren van Iveco,<br />

heeft de nieuwste technologieën toegepast,<br />

zoals een nieuwe turbo voor downspeeding,<br />

een hogere inspuitdruk tot 2.500 bar en Max<br />

Tourque, waarbij er een hoog koppel ontstaat<br />

vanaf 850 toeren. In combinatie met de<br />

nieuwe, snellere achterasreducties levert dat<br />

een brandstofbesparing op van 7%.<br />

Het mag opvallend genoemd worden dat<br />

Iveco nog een compleet nieuwe dieselmotor<br />

ontwikkelde in deze tijden van elektrificatie,<br />

maar dat heeft een reden. Dit merk ziet<br />

het lange-afstandstransport namelijk niet<br />

elektrisch. Om die reden is de XCursor<br />

13 dan ook ontwikkeld als een soort<br />

allesbrander. De motor is geschikt voor<br />

diesel, HVO100, LNG, CNG en op termijn<br />

zelfs voor waterstof. Een dieselmotor, maar<br />

dan ontwikkeld voor de toekomst en de<br />

verduurzaming dus. De nieuwe XCursor >><br />

De nieuwe Iveco S-Way zonder spiegels<br />

33


Techniek<br />

1 2 3<br />

13-motor is met 1.018 kilo lichter dan<br />

voorheen, en zelfs lichter dan de Cursor<br />

11-motor.<br />

Snelladen en bijladen<br />

Bij de Eurocargo blijven de wijzigingen<br />

beperkt tot het nieuwe Iveco-logo in de grille<br />

en nieuwe dashboard displays. Voor de<br />

X-Way en de T-Way modellen geldt dat ze<br />

dezelfde update krijgen als de S-Way, dus<br />

met een nieuw dashboard en de nieuwe<br />

grille.<br />

Helemaal nieuw is de S-eWay. Een<br />

volledig elektrische truck met zeven<br />

accupakketten aan boord met in totaal 736<br />

kWh. Dat is goed voor 500 kilometer met 44<br />

ton. De S-eWay is geschikt voor snelladen<br />

met 350 kW en kan 80% bijladen in 90<br />

minuten.<br />

Iveco past de FPT eAs toe met twee<br />

motoren en een direct- drive. Samen leveren<br />

deze motoren 480 Kw en een koppel van<br />

1.800 Nm.<br />

Opvallend is dat bij de S-eWay het<br />

Nikola-dashboard wordt toegepast, met het<br />

oude S-Way stuurwiel. In dat dashboard<br />

is een enorm, 17 Inch touch-screen<br />

gemonteerd, waarop van alles te bedienen<br />

is. De vraag is of dat handig werkt, want het<br />

bedienen van zo’n aanraakscherm in een<br />

rijdende truck is lastig. In de S-Way zit een<br />

kleiner scherm, maar dat is wel voorzien van<br />

handige sneltoetsen.<br />

eDaily met groter bereik<br />

Bij alle noviteiten werd de kleinste Iveco niet<br />

vergeten. De Daily kreeg het nieuwe logo<br />

op de neus. Verder kreeg de Daily, net als<br />

zijn grote broers, alle nieuwe, binnenkort<br />

verplichte systemen aan boord op het<br />

gebied van veiligheid, zoals dodehoekwaarschuwing,<br />

stuurassistentie en het front<br />

detection-systeem. Verder is er het ‘Open<br />

door warning’-systeem dat waarschuwt als<br />

de chauffeur de deur wil openen en er komt<br />

een fietser van achteren.<br />

Ook is er een ‘keyless entry system’.<br />

Dat is enorm handig in de distributie. Zodra<br />

de chauffeur de Daily verlaat, springt alles<br />

op slot, maar met de sleutel op zak kan<br />

hij zo weer instappen, op start drukken<br />

en wegrijden. Verder is er een nieuw,<br />

10,25 Inch digitale cluster en een 10 Inch<br />

infotainmentscherm, wat ook de beelden van<br />

de achteruitrijcamera toont.<br />

Het belangrijkste Daily nieuws betreft<br />

de eDaily. Die krijgt voortaan een groter<br />

bereik, tot 240 kilometer voor de modellen<br />

van 7,2 ton. Dit model heeft een ePTO met<br />

50 kW vermogen, ideaal voor bijvoorbeeld<br />

transportkoeling. De eDaily is, net als zijn<br />

voorganger, geschikt voor trekgewichten tot<br />

3,5 ton.<br />

Metallica<br />

Voor de compleet nieuwe range geldt dat<br />

Iveco tal van nieuwe services aanbiedt, met<br />

over the air service updates en een onlineportaal<br />

voor wagenparkbeheer. Een grote<br />

verrassing is dat het Italiaanse truckmerk<br />

een samenwerking aankondigde met de<br />

rockband Metallica. Iveco gaat deze band<br />

tijdens de komende Europese tournee<br />

helpen de CO 2<br />

- footprint te verlagen door<br />

de inzet van S-Way’s en Daily’s, zowel op<br />

gas als elektrisch. Om de samenwerking te<br />

onderstrepen, werd er een promotiemodel<br />

getoond van een S-Way CNG-truck met<br />

Metallica-signing.<br />

1 Fraai nieuw dashboard voor de zware Iveco<br />

trucks.<br />

2 Leuke gimick, een startknop op het stuur<br />

3 De bediening van de versnellingen achter het<br />

stuur.<br />

4 Ook de eDaily werd vernieuwd.<br />

5 Goed voor 500 elektrische kilometers, deze<br />

S-eWay.<br />

4<br />

34 TRANSPORT<br />

& LOGISTIEK


Een leuke gimmick is<br />

dat de startknop op het<br />

stuurwiel geplaatst is, net<br />

als bij de Italiaanse volbloed<br />

sportwagens van Ferrari<br />

5<br />

35


Techniek<br />

Tekst: iep van der Meer<br />

Mercedes-Benz gaat voor vloeibare waterstof<br />

1.047 kilometer op één tank<br />

Daimler Truck heeft een<br />

‘recordrun’ afgelegd met<br />

een 40-tons combinatie op<br />

waterstof. De truck vertrok uit<br />

het Duitse Wörth en reed via<br />

een flinke omweg naar Berlijn.<br />

De rit van 1.047 kilometer<br />

werd probleemloos afgelegd om<br />

één tankvulling van 80 kilo<br />

vloeibare waterstof, en daarin zit<br />

het belangrijkste nieuws.<br />

Menigeen ziet waterstof als de energiedrager<br />

van de toekomst. De<br />

toepassing van waterstof in trucks kan<br />

door middel van een waterstof- verbrandingsmotor,<br />

of door er stroom van te maken<br />

met een brandstofcel. Mercedes kiest<br />

voor die laatste optie, waarbij de truck dus<br />

elektrisch wordt aangedreven.<br />

Aan boord wordt de benodigde stroom<br />

gemaakt uit waterstof. Zeker voor de lange<br />

afstand is dat een prima systeem, aangezien<br />

zo’n waterstof- elektrische truck veel lichter<br />

is dan een elektrische truck. Bovendien hoeft<br />

zo’n waterstoftruck niet urenlang aan de<br />

oplader, wat de inzetmogelijkheden enorm<br />

vergroot.<br />

Accu is nodig<br />

Overigens heeft een waterstof- elektrische<br />

truck ook een accu aan boord, in dit geval<br />

van 70 kWh. Die is nodig, omdat een brandstofcel<br />

vooral continu-vermogen levert. Bij het<br />

naderen van een helling, of bij het optrekken,<br />

wordt de benodigde extra stroom uit die accu<br />

gehaald, waarna die weer wordt opgeladen<br />

als er minder vermogen gevraagd wordt. Die<br />

accu is echter veel minder groot en zwaar<br />

dan die van een volledig elektrische truck.<br />

Zo weegt de GenH2 truck zo’n tien ton. Dat<br />

is twee ton meer dan een diesel, maar dat<br />

2<br />

gewicht wordt binnenkort vrijgegeven voor<br />

CO 2<br />

-neutrale trucks. Die mogen dan dus 42<br />

ton wegen.<br />

Langere trekker<br />

De GenH2-trekker heeft een wielbasis van<br />

425 centimeter. Dat is fors langer dan een<br />

standaard dieseltrekker. Dat komt door de<br />

grote installatie achter de cabine die nodig is<br />

voor alle techniek. Om toch met een 13,60<br />

meter lange oplegger te mogen rijden, is<br />

er een vergunning afgegeven voor dit testvoertuig.<br />

Maar met de nieuwe generatie van<br />

Mercedes, die er al snel aan zit te komen,<br />

hoeft dat niet meer. Die voldoet dankzij een<br />

nieuw, boller front aan de nieuwe EU-regels<br />

voor veiligere en meer gestroomlijnde<br />

trucks, waardoor hij langer mag zijn, mits de<br />

draaicirkel van 12,50 meter niet wordt overschreden.<br />

Volgens Mercedes blijft de testauto<br />

keurig binnen die cirkel.<br />

1<br />

Ruimtevaart<br />

Vloeibare waterstof, of LH2 is niet nieuw.<br />

Het wordt in laboratoria en onder meer<br />

in de ruimtevaart al langer toegepast.<br />

Voor gebruik in een voertuig is het wel<br />

36 TRANSPORT<br />

& LOGISTIEK


3<br />

nieuw. Mercedes kiest voor een vloeibare<br />

toestand van deze brandstof vanwege de<br />

hoge energiedichtheid. De door Air Liquide<br />

geleverde waterstof is geproduceerd uit<br />

hernieuwbare bronnen en wordt getankt met<br />

een temperatuur van -253 graden.<br />

Op de truck zijn twee tanks aanwezig,<br />

ieder goed voor 40 kilo. Dat is veel meer dan<br />

wat je in gasvormige toestand zou kunnen<br />

meenemen, waardoor de actieradius goter<br />

wordt. Het voordeel van waterstof in vloeibare<br />

toestand is ook dat het eenvoudiger te<br />

vervoeren is naar de tankstations, of over zee<br />

naar de terminals. In gasvormige toestand is<br />

dat extreem lastig.<br />

Een tankoplegger voor gasvormige waterstof<br />

kan maar zo’n 400 kilo meenemen; in<br />

vloeibare vorm zou dat zomaar 20 ton<br />

kunnen zijn. Het nadeel is dat het veel<br />

energie kost om de waterstof vloeibaar<br />

te maken, maar dat is volgens Mercedes<br />

vergelijkbaar met de energie die nodig is om<br />

de gasvormige waterstof op 350- of 700<br />

bar druk te krijgen. Dat is nodig voordat het<br />

getankt kan worden.<br />

Zelfde brandstofcel<br />

Voor de brandstofcel maakt het niet uit hoe<br />

de waterstof vervoerd wordt. Voordat het de<br />

brandstofcel bereikt, is het goedje namelijk<br />

alweer gasvormig.<br />

Mercedes werkt met een brandstofcel<br />

van Cellcentric, een bedrijf dat Daimler Truck<br />

samen met Volvo Group heeft opgericht.<br />

Volgens deze beide merken is waterstof<br />

dé energiedrager van de toekomst voor<br />

het internationale wegtransport, als gas of<br />

vloeibaar.<br />

Wat dat laatste betreft steekt Daimler<br />

Truck nu zijn nek uit, want de invoering<br />

van vloeibare waterstof vereist weer een<br />

hele nieuwe infrastructuur. Daarvoor zullen<br />

andere merken ook die koers moeten gaan<br />

varen in de toekomst, want een tanknetwerk<br />

voor alleen Mercedes trucks zal niet gaan<br />

gebeuren.<br />

1 Voor het tanken van vloeibare waterstof is er nog<br />

geen infrastructuur.<br />

2 Extra lange wielbasis voor de waterstoftrekker.<br />

3 De toegepaste waterstof is afkomstig uit<br />

hernieuwbare bronnen.<br />

37


Column Albert Veenstra<br />

Beeld Christiaan Krouwels<br />

Warehousing, fascinerend<br />

kennisgebied<br />

Professor René de Koster is al vele jaren het gezicht van het warehousing-onderzoek<br />

in Nederland en ver daarbuiten. In het kader van het thema van dit nummer was ik<br />

benieuwd hoe hij aankijkt tegen de moderne ontwikkelingen in warehouses, en de uitdagingen<br />

die er nog liggen.<br />

Om te beginnen: de inzet van automatisering en robotica in distributiecentra is in een<br />

stroomversnelling gekomen. De origine van veel gebruikte technologie ligt in de jaren ‘60 van<br />

de vorige eeuw. Maar de geavanceerde toepassingen zijn nog maar zo’n tien tot vijftien jaar<br />

oud.<br />

De verandering is dat tegenwoordig de kerntechnologie voor warehouse-oplossingen vaak bij<br />

een technologie-innovator vandaan komt. Een zogenaamde integrator bouwt daar dan een<br />

warehouse omheen. Eén van de grote voordelen van deze transitie is dat er nu warehouseoplossingen<br />

zijn die in hoge mate schaalbaar zijn. Deze voordelen zijn kennelijk significant,<br />

want de verspreiding van allerlei nieuwe geautomatiseerde systemen gaat razendsnel.<br />

René is iemand die, vanuit de wetenschap, en in samenwerking met allerlei onderzoekers<br />

binnen en buiten onze universiteit, boven op deze ontwikkeling zit. Dat heeft letterlijk<br />

honderden wetenschappelijke artikelen opgeleverd in de laatste 30 jaar.<br />

Als je denkt als een wiskundige, dan genereert het vakgebied Material Handling oneindig veel<br />

vragen en vraagjes waarmee je aan de gang kunt: je kunt ze analyseren, oplossen, bewijzen<br />

dat een uitkomst de best mogelijke is, enzovoort.<br />

Zo’n onderwerp is het classificeren van producten in termen van omloopsnelheid. In veel<br />

warehouseoplossingen wordt uitgegaan van drie klassen: fast movers, slow movers en een<br />

middengroep. Maar waarom zou je niet kijken of tien groepen beter is, of misschien 25? Het<br />

wetenschappelijk onderzoek bevestigt hier wat de markt al wist, of waar ze blind tegenaan<br />

gestruikeld was: drie of vier klassen is de beste oplossing.<br />

Het huidige onderzoek besteedt veel aandacht aan de rol van de mens, vooral in situaties<br />

waarbij robots worden ingezet. Daarbij gaat het over vragen als: hoe is de werkverdeling<br />

tussen mens en robot, en blijft er nog wel een interessante baan over voor de mens?<br />

Een ander uitdagend probleem is het geautomatiseerd vullen van rolcontainers. Dit probleem,<br />

en de werkende oplossing, van bijvoorbeeld Witron, bestaat al een tijdje. Deze oplossing<br />

focust op een combinatie van optimaal stapelen en dan efficiënt uitrijden in de winkel. Maar<br />

je zou ook nog mee kunnen nemen dat je de producten efficiënt uit de schappen in het<br />

warehouse wilt halen. Dat blijkt een enorme complexiteit toe te voegen aan het probleem. Dus<br />

hier is de wetenschap nog wel even zoet mee.<br />

Met dank aan prof. dr. Ir René de Koster (RSM, Erasmus University Rotterdam)<br />

Albert Veenstra is hoogleraar Handel en <strong>Logistiek</strong> aan de Rotterdam School of<br />

Management, Erasmus Universiteit Rotterdam<br />

38 TRANSPORT<br />

& LOGISTIEK


Techniek<br />

Tekst Iep van der Meer<br />

30 jaar Volvo FH<br />

Drie hyperefficiënte trucks<br />

en een heerlijk museumstuk<br />

Om te komen rijden met vier<br />

trucks en een presentatie<br />

nodigde Volvo Trucks ons uit<br />

in Zuid-Duitsland. Het gaat om<br />

de nieuwste FH 500 op LNG,<br />

de FH electric en de FH 500<br />

I-Save. In schril contrast met die<br />

drie hyperefficiënte en duurzame<br />

trucks, is de vierde truck in het<br />

rijtje een FH16 520 uit 1993. De<br />

30e verjaardag van de Volvo FH<br />

vormt een goede reden om deze<br />

truck, de allereerste FH, uit het<br />

museum te halen.<br />

De Volvo F-serie was de aflossing van<br />

de F-serie in 1993. Volvo Trucks<br />

kwam met een, voor die tijd gewaagd,<br />

gestroomlijnd ontwerp op de markt met<br />

een compleet nieuwe generatie motoren.<br />

Dat de allereerste FH voorzien was van de<br />

16 liter-motor, had een praktische reden.<br />

De nieuw ontwikkelde D12 krachtbron<br />

was namelijk nog niet beschikbaar toen<br />

deze truck als pre-productiemodel werd<br />

gebouwd. De 16 liter-motor, die ook al in<br />

de F16-modellen stond, lag gewoon op de<br />

plank.<br />

Rookwolkje<br />

De truck, met een chassisnummer dat<br />

eindigt op 0001, stond 25 jaar lang in het<br />

Volvomuseum in Göteborg. Om de truck<br />

klaar te maken voor het evenement in Zuid-<br />

Duitsland moest hij eerst een grote beurt<br />

ondergaan, maar alles bleek probleemloos te<br />

werken. Alleen de remtrommels waren ovaal<br />

geworden door het lange stilstaan met de<br />

rem erop. Die werden dus vervangen. Verder<br />

volstond nieuwe olie, filters en banden om de<br />

truck rijklaar te maken voor de deelnemende<br />

journalisten. Een gewaagd plan van Volvo,<br />

want dit museumstuk is onvervangbaar, en<br />

de meeste journalisten hebben vandaag<br />

de dag maar weinig ervaring met een<br />

handgeschakelde truck.<br />

De FH16 520 is zonder meer het meest<br />

vervuilende voertuig in de line-up die Volvo<br />

heeft neergezet in Zuid-Duitsland. De Euro-2<br />

trekker voldeed in zijn tijd aan alle eisen, maar<br />

dat ging nog wel gepaard met een rookwolkje<br />

als er vermogen gevraagd werd. Daarvan is<br />

beslist geen sprake bij de drie jongere neefjes<br />

van de oude FH16. De nieuwe FH 500<br />

LNG-truck bijvoorbeeld is, zeker op bioLNG<br />

bijzonder duurzaam, en dat geldt ook voor de<br />

FH 500 I-Save.<br />

De FH electric is zonder meer de meest<br />

duurzame van het stel. Deze vrachtwagen<br />

heeft namelijk geen uitlaat, en op groene<br />

stroom is dit de meest schone vorm<br />

van transport. Om dat goed te kunnen<br />

vergelijken, heeft Volvo het energieverbruik<br />

van de vier trucks in kW uitgedrukt.<br />

Rijden met de nieuwste generatie<br />

van Volvo is comfortabel, stil en met<br />

alle gemakken van de nieuwste<br />

1 Deze 30 jaar oude FH16 stond 25 jaar in het<br />

Volvomuseum.<br />

2 Twee jongere neefjes.<br />

>><br />

1<br />

2<br />

39


assistentiesystemen. De stuur-assistentie<br />

houdt de truck binnen de lijnen en de ACC<br />

en het Volvo I-See systeem zorgen voor<br />

een veilige afstand en de meest efficiënte<br />

manier van rijden. Als er iets in de dode hoek<br />

opduikt, dan waarschuwt de truck daarvoor,<br />

net als bij een dreigende aanrijding. In zo’n<br />

geval remt de Volvo zelf af tot stilstand.<br />

Schakelen, of de motorrem bedienen, doet<br />

de techniek voor de chauffeur, en bij het<br />

manoeuvreren zorgt Volvo Dynamic Steering<br />

voor een uiterst lichte en precieze besturing.<br />

Range van 1.000 kilometer<br />

Het verschil tussen de I-Save en de nieuwste<br />

generatie LNG-trucks is amper merkbaar<br />

qua beleving, al is het geluidsniveau in de<br />

LNG-truck zo mogelijk nog lager dan dat van<br />

de diesel. En i n de elektrische FH is er alleen<br />

windgeruis te horen.<br />

Overigens is de FH LNG<br />

vernieuwd, met onder meer<br />

een 10% grotere tank en<br />

een verhoogde<br />

40 TRANSPORT<br />

& LOGISTIEK


Een unieke line-up ter gelegenheid van de 30e<br />

verjaardag van de FH-serie.<br />

41


Techniek<br />

Energie-efficiency<br />

Volvo hield tijdens de ritten het verbruik nauwgezet bij, maar hoe vergelijk je een<br />

elektrische truck met een Euro-6 diesel, een LNG-truck en een Euro2 diesel?<br />

Als we puur naar de liters diesel kijken, dan scoort de oude FH16 maar liefst 27,5<br />

liter. De I-Save diesel doet het met vijf liter minder per 100 kilometer. Kijken we naar<br />

de gebruikte kWh per 100 kilometer, dan scoort de oude FH16 uiteraard het laagst,<br />

met gemiddeld 276 kWh/100 km. De I-Save diesel verbruikte 218 kWh/100 km, de<br />

LNG-truck 206 kWh/100 km en de Volvo FH electric 116 kWh/100 km. Qua energieefficiency<br />

is de FH electric dus de beste van de vier.<br />

is dat minder efficiënt, minder duurzaam,<br />

comfortabel en veilig, maar het blijft leuk<br />

om af en toe nog even met zo’n oldtimer te<br />

mogen rijden.<br />

efficiency. Als gevolg daarvan is de range<br />

vergroot naar 1.000 kilometer.<br />

Een waar genot<br />

Na al deze moderne trucks stappen we in<br />

de oude FH16 520 Globetrotter. Nadat ik de<br />

tachograafschijf hebben ingevuld, wordt de<br />

motor gestart en verschijnt er een glimlach op<br />

mijn gezicht. De zes-versnellings rangebak<br />

met splitter biedt in totaal twaalf verzetten,<br />

en dat vergt heel even aandacht. Al snel gaat<br />

het als vanzelf. Schakelen is kennelijk net als<br />

fietsen, je verleert het nooit.<br />

Opvallend is het vermogen dat meteen<br />

wordt losgelaten op de wielen. Daar komt<br />

geen uitstoot-verminderende elektronica<br />

tussen, en dat voel je. Achtervolgd door een<br />

klein rookpluimpje trekt de oude dame de<br />

nieuwe FH 500 I-Save er meteen vlot uit. Het<br />

rijden met de oude Volvo is een waar genot,<br />

en geeft een compleet andere beleving.<br />

In de moderne trucks is het een kwestie<br />

van alles instellen en het stuur vasthouden.<br />

En zelfs als je dat even niet doet, dan<br />

corrigeert de stuur-assistent. Daarentegen is<br />

rijden met de oude FH16 echt het bedienen<br />

van een machine. Je bent als chauffeur bezig<br />

met de techniek en het samenspel van de<br />

versnellingen en het toerental, met steeds<br />

een oog op de toerenteller. En natuurlijk<br />

Nostalgie, dit dashboard.<br />

42 TRANSPORT<br />

& LOGISTIEK


Binnenkort<br />

Generatiemanagement belangrijk bij<br />

personeelstekort<br />

Het vinden, maar vooral het behoud van personeel is<br />

voor veel bedrijven en organisaties een probleem. Ook<br />

in de sector transport en logistiek. Belangrijk is het<br />

dan, in een tijd met voor het eerst vier generaties op<br />

de werkvloer, om elkaar te begrijpen en erkennen. Van<br />

babyboomers tot generatie Z. Aan leidinggevenden<br />

de taak dit proces effectief te managen.<br />

Het doel is de unieke kwaliteiten, ervaringen en<br />

verwachtingen van elke generatie te benutten om<br />

een ​samenhangende, productieve en prettige<br />

werkomgeving te creëren. Peter Gossen, coach bij<br />

veranderingsprocessen en eigenaar MFC Groep, kent<br />

als geen ander de verschillende generaties. Hij weet<br />

leidinggevenden in zijn workshops, al dan niet op maat<br />

gemaakt, met de nodige humor mee te nemen in de<br />

verschillen tussen de generaties, en vooral in het hoe<br />

daarmee om te gaan, zodanig dat zij, maar ook de<br />

medewerkers elkaar leren te begrijpen en waarderen.<br />

In het interview in <strong>Transport</strong> & <strong>Logistiek</strong> 2 gaat Gossen<br />

daar uitgebreid op in.<br />

Jongeneel optimaliseert IT met<br />

BusinessITScan<br />

Efficiënter opereren en een effectievere<br />

inrichting van bedrijfsprocessen. Dat zijn<br />

de belangrijkste redenen voor Jongeneel<br />

<strong>Transport</strong> om de IT-applicaties te<br />

moderniseren en standaardiseren.<br />

In de loop van de jaren ontstonden er<br />

bij Jongeneel <strong>Transport</strong> werkwijzen die<br />

vanuit het bedrijfsproces bekeken niet<br />

altijd helemaal logisch zijn. Die zaken gaat<br />

het bedrijf verbeteren. Daarnaast gaan de<br />

ontwikkelingen op IT-gebied zeer snel en<br />

daar haakt het bedrijf bij aan.<br />

Om de vernieuwing zorgvuldig en<br />

gestructureerd aan te pakken, laat het<br />

bedrijf zich begeleiden door adviesbureau<br />

IT’s Teamwork. “Optimalisatie van<br />

IT-processen is veel meer dan alleen het<br />

aanschaffen en implementeren van nieuwe<br />

softwarepakketten. Wij kijken ook naar de<br />

bedrijfsprocessen, nemen de verbanden<br />

daartussen mee, polsen de ideeën en<br />

meningen van de medewerkers en werken<br />

van daaruit naar selectiecriteria voor<br />

IT-applicaties toe. Hiervoor maken we onder<br />

andere gebruik van onze BusinessITScan.”<br />

In <strong>2024</strong> worden nieuwe IT-applicaties<br />

geselecteerd en in gebruik genomen.<br />

COLOFON<br />

<strong>Transport</strong> & <strong>Logistiek</strong> is het<br />

vakmagazine voor de transport- en<br />

logistieke sector<br />

32ste jaargang, nummer 1<br />

transportlogistiek.nl<br />

<strong>Transport</strong> & <strong>Logistiek</strong><br />

Redactie<br />

Annelies van Stijn (coördinatie) •<br />

T 06 51273035 •<br />

a.vanstijn@transportvakmedia.nl •<br />

Anita Hestens • T 06 11230115 •<br />

a.hestens@transportvakmedia.nl •<br />

Hoofdredactie<br />

Ingrid Damen •<br />

i.damen@transportvakmedia.nl •<br />

<strong>Transport</strong> Vakmedia •<br />

redactie@transportvakmedia.nl •<br />

Advertentiewerving<br />

Martin ten Hoven • T 06 46118259 •<br />

m.tenhoven@transportvakmedia.nl •<br />

Alle advertentiecontracten worden<br />

afgesloten conform de Regelen voor het<br />

Advertentiewezen, gedeponeerd bij de<br />

rechtbanken in Nederland. Een exemplaar<br />

van de Regelen voor het Advertentiewezen<br />

is op aanvraag kosteloos verkrijgbaar.<br />

Uitgeefteam <strong>Transport</strong> Vakmedia<br />

Wouter Sanders (uitgever) •<br />

Martin ten Hoven (salescoördinator) •<br />

Abonnementenadministratie<br />

<strong>Transport</strong> Vakmedia • T 088 2266651 •<br />

transport@mijntijdschrift.com •<br />

Tarieven in <strong>2024</strong><br />

Jaarabonnement € 220,57<br />

exclusief btw, inclusief portokosten<br />

Jaarabonnement België € 246,53<br />

exclusief btw en portokosten<br />

Digitaal jaarabonnement: € 143,75<br />

exclusief btw<br />

Proefabonnement 3 nummers: € 15,75<br />

exclusief btw<br />

Abonnementen kunnen op elk gewenst<br />

tijdstip ingaan en lopen automatisch<br />

door, tenzij uiterlijk 2 maanden voor<br />

de vervaldatum is opgezegd bij de<br />

abonneeservice. Zakelijke abonnementen<br />

worden niet tussentijds beëindigd.<br />

Basislay-out<br />

Studio 3017 •<br />

E info@studio3017.nl •<br />

Vormgeving<br />

Persmanager, Den Haag •<br />

Druk<br />

Veldhuis Media, Meppel •<br />

© <strong>2024</strong>, <strong>Transport</strong> Vakmedia •<br />

ISSN: 0929-0508<br />

<strong>Transport</strong>vakmedia.nl<br />

43


Nieuwe energie voor<br />

Scania’s Elektrische<br />

oplossingen<br />

meer actieradius, meer batterijcapaciteit en meer cabineopties<br />

Continue verbeteren zit in het DNA van Scania. Voor ons programma<br />

elektrische trucks betekent dit dat voortdurend nieuwe toepassingen<br />

geëlektrificeerd kunnen worden. Meer actieradius dankzij nieuwe<br />

duurzame batterijen en snellaadsystemen, meer kracht dankzij keuze<br />

uit meerdere e-machines - geoptimaliseerd voor koppel en vermogen<br />

of gewicht en energie-efficiëntie. Meer opties op het gebied van<br />

wielbases en cabinetypes, evenals een verbeterde chauffeurservaring.<br />

Voor meer informatie, neemt u contact op met uw lokale dealer of ga<br />

naar www.scania.nl/new-energy.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!