Vorsten 2 2024 - Inkijkexemplaar

RUIM 50 JAAR DE KONINKLIJKSTE • VORSTEN 2 2024
EINDSTRIJD
OVER HET BOEK
EN DE MEDIASTORM
VIER HET
VOORJAAR
MET VORSTEN
NAAR DE FILM
OP VLIELAND
VERJAARDAGS
ABC H oera,
Beatrix
86
AFTREDEN VAN
MARGRETHE
VERRAST
DE DENEN
6x
DE BESTE SERIES
VOOR EEN
AVOND OP DE BANK
INKIJKJE
IN DE
KLEDINGKAST
VAN DE KONING

42
22
36
12
16
78
46
FOTO’S ANP, GETTYIMAGES (O.A. COVER), DEENSE HOF

INHOUD
NR. 2 - 2024
WIE DEED WAT?
12 Oranjes nog even voor de camera’s
Jaarafsluiting met een fotosessie
52
16 In het centrum van een mediastorm
Vorsten-medewerker doet ontdekking in boek
22 Groot nieuws in Denemarken
Koningin Margrethe treedt af
ACHTER DE PALEISDEUREN
28 De stijl van de koning
Modedossier Willem-Alexander
36 Verjaardags-ABC van prinses Beatrix
Haar persoonlijkheid in 26 trefwoorden
46 Royal Love
Zo ontmoetten ze elkaar
56 De ‘reserves’ van Nederland en België
Karlijn Hoftijzer en Wim Dehandschutter vertellen
78 Weer even in Marokko
Maar Mohammed VI blijft mysterieus
86 Lekker op de bank series kijken
Voor de donkere winteravonden
ELKE VORSTEN
6 Hofnieuws
34 Nieuw! Redacteur
Karlijn Hoftijzer over de leukste
baan ter wereld
42 Paul Rem over zijn leven met
Vorsten
52 Royal Catwalk: modenieuws
van de hoven
63 Oranje Boven
68 Martijn Akkerman over de
juwelen met de huisdiamanten
74 Doen: vorstelijke cultuurtips
77 Exclusief: aanbiedingen voor
abonnees
84 Wim Dehandschutter over
een brief van prinses Delphine
LEZERSSERVICE
26 Arrangement: koninklijke films
op Vlieland
52
61 Neem of geef 3x Vorsten
met korting
62 Puzzel en win een puzzelboek
76 Colofon en service
5

Poseerden de Oranjes eind 2022
nog beschut tegen weer en wind in
De Nieuwe Kerk, deze winter is het
voorplein van hun woonpaleis het
decor voor de fotosessie. Het
koningspaar in stemmig grijs,
de prinsessen in de kleuren
van edelstenen: warme
winterjassen zijn geen
overbodige luxe.
TEKST KARLIJN HOFTIJZER
Winters
WARM
12

13

Voorafgaand aan
publicatie een boek
– onder embargo -
alvast mogen lezen,
is heel gebruikelijk in de
mediawereld. Maar dat
Vorsten-medewerker
Rick Evers vanwege
de Nederlandse vertaling
van een Engels boek
in een internationale
mediastorm terechtkwam,
had hij niet
voorzien. Hij vertelt
over die 36 bizarre uren.
TEKST RICK EVERS
Mediastorm
WERELDWIJD
16

17

MARGRETHES
verrassing
De grootste verrassing van het
koninklijk jaar 2023 vindt plaats
op de allerlaatste dag: de Deense
koningin Margrethe kondigt – live
op radio en tv – haar abdicatie aan.
TEKST DÉSIRÉE RAEMAEKERS
22

Links: Het eerste staatsieportret
van koningin
Margrethe II, in 1972.
Rechts: Het nieuwe
koningspaar, Frederik
en Mary.
23

Modedossier
KON
ING
De aandacht gaat altijd zo naar de mode van koningin
Máxima, dat de outfits van de koning nauwelijks
opgemerkt worden. Terwijl er toch ook over zijn kleding
en accessoires genoeg te vertellen valt.
TEKST JOSINE DROOGENDIJK
28

Dresscodes dag
In het draaiboek voor een publiek
optreden staat de dresscode vaak al op
de eerste pagina vermeld. Bij gelegenheden
die overdag plaatsvinden, wordt
koning Willem-Alexander (en zijn
gastheer of -vrouw) doorgaans verwacht
in tenue de ville (nette stadskleding). De
koning vertaalt dit kledingvoorschrift
naar een donkerblauw pak plus das.
Heel spannend is deze keuze niet, maar
door zijn stijlvaste, klassieke voorkomen
straalt de koning wel continuïteit en
betrouwbaarheid uit. Is de gelegenheid
formeel, bijvoorbeeld Prinsjesdag, dan
vermeldt het draaiboek morning coat,
oftewel een zwart jacquet, grijs gilet en
een grijze pantalon met strepen. Bij
gelegenheden waar koninklijke
grandeur héél belangrijk is, zoals de
inhuldiging of het poseren voor een
staatsieportret, draagt de koning vaak
een rokkostuum (white tie). De zwarte
jas heeft dan korte voorpanden en een
lange achterzijde (rok). Hierbij wordt
een witte vlinderdas gedragen, en ordelinten,
grootkruizen en sierknopen met
edelstenen. Is de gelegenheid wat informeler,
dan mag de koning vertoeven
in het ‘openboordenparadijs’. De casual
truien, jasjes en overhemden die dan
in beeld komen, worden gecombineerd
met een witte of gekleurde broek.
Vanaf links boven met de wijzers
van de klok mee: casual, white
tie, tenue de ville, morning coat
en tenue de ville.
29

Zeg het met manchetknopen
Dat manchetknopen zich uitstekend lenen voor hommages en
symboliek weet de koning maar al te goed. Zo droeg hij tijdens
zijn inhuldiging manchetknopen van zijn vader Claus, zodat die
er toch een beetje bij was. Tijdens kerkdiensten draagt hij vaak
knopen met de tekst ‘God zij met ons’. En op Bonaire prijkt het
wapen van het eiland nog weleens aan zijn polsen.
Op deze foto draagt de koning manchetknopen
met het wapen van Bonaire.
Favoriete schoenen
In functie draagt koning Willem-
Alexander het liefst zogenoemde
monk strap-schoenen: leren, veterloze
schoenen met een bandje (‘strap’) over de
wreef en een gesp aan de zijkant. ‘Monk’
verwijst naar het feit dat ze vroeger veel
gedragen werden door monniken.
Strakker in pak
Als er in Vorsten een tien jaar oude foto van koningin Máxima staat, zou het
u misschien niet eens opvallen. Bij de koning is dat wel anders en dat heeft
echt niet alleen maar te maken met zijn baard. De pasvorm van zijn pakken is
het afgelopen decennium sterk verbeterd. De harmonica van stof rondom zijn
enkels ontbreekt tegenwoordig en de - voor hem - onflatteuze dubbele
knopenrij eveneens. Is het de invloed van Brioni? (zie Shoppingadressen)
Máxima draagt op de foto uit 2009 (boven) en 2023 (onder) dezelfde jurk.
Het pak van Willem-Alexander is qua pasvorm en belijning duidelijk anders.
32

Hulp van de valet
Natuurlijk hoeft de koning zijn overhemden niet zelf te strijken.
Net zoals koningin Máxima een kamenier tot haar beschikking
heeft, kan koning Willem-Alexander terugvallen op een valet.
Marien Vink, of Muis zoals hij ook wel wordt genoemd, legt
bovendien elke daskeuze, onderscheiding of manchetknoop
onder de loep. Zo weet de koning zeker dat hij zowel waardig als
correct ten tonele verschijnt. Staat er een staatsbezoek in de
agenda van Willem-Alexander? Dan ook in die van Muis.
Terwijl de koning de erewacht inspecteert en toespraken houdt,
hangt zijn valet op een hotelkamer vast het rokkostuum voor het
staatsbanket klaar.
FOTO’S ANP, PPE, RVD/KOOS BREUKEL, RVD/ANTON CORBIJN
Shoppingadressen
Heeft de koning iets heel belangrijks in zijn
agenda staan, dan neemt hij vaak contact
op met F.G. van den Heuvel. Deze herenmodezaak
zit tegenover de Hofvijver, vlakbij
Hotel des Indes. Wie er over de drempel
stapt, waant zich decennia terug in de tijd.
Groene ladekasten tot het plafond, zijden
kamerjassen en satijnen slippers zorgen
ervoor dat heren met een klassieke
kledingstijl zich hier helemaal thuisvoelen.
Het is ook een van de weinige adresjes in
Nederland waar je nog een rokkostuum
kunt bestellen. Voor de wat hippere, strakkere
pakken laat de koning een kleermaker
van het Italiaanse label Brioni langskomen.
Misschien kent u deze naam wel van
George Clooney, Brad Pitt of Tom Cruise,
want die shoppen er ook. Het maatwerk
is zo ver doorgevoerd dat de klant zelfs
de kleur van het garen kan kiezen. Voor
minder formele gelegenheden is de koning
ook wel te porren voor de pakken van Suitsupply.
Dit Nederlandse merk levert kanten-klare
pakken voor nog geen 400 euro.
Moet een broek of jasje vermaakt worden,
dan weet de valet daar wel raad mee.
Van links boven met de klok mee: outfits
van Brioni, F.G. van den Heuvel en
Suitsupply.
33

A
C B
De ‘royal pensionado’ lijkt er
nog geen seconde spijt van
te hebben gehad het stokje in
2013 te hebben overgedragen.
Op 31 januari wordt prinses
Beatrix 86: haar persoonlijkheid
in 26 trefwoorden.
TEKST ELLA VERMEULEN
Het verjaardags-ABC van
PRINSES BEATRIX
36

37

A
AGV’TJE
Wie bij Beatrix gaat eten,
hoeft niet te vrezen voor
liflafjes. Ze houdt van
AGV’tjes (aardappelengroente-vlees),
maar dan
wel met een wijntje erbij,
bij voorkeur een gortdroge
chardonnay. Tiramisu is
volgens haar een luxe
dessert (ze liet het ook
gewoon serveren toen
Nelson Mandela aanschoof).
In haar eigen woorden:
‘Wij hebben geen
restaurant, maar een huis.’
Ze houdt trouwens
niet van lang tafelen,
iedereen moet een beetje
dooreten. Zoals ze in 1979
tegen Mies Bouman zei:
‘Als ik zelf een vinger
op mijn zwakste plek
moet leggen, dan is het:
ik ben ongeduldig.’
B
BAKJE KOFFIE
Ruud Lubbers
was de enige
premier die haar
koffie aankon.
Beatrix drinkt
die bij voorkeur
als teer, acht
scheppen koffie
per kopje is haar
nog te slap.
C
CONTROLE
‘Even wuiven, misschien?’
Tot pal na de troonwissel
wilde Beatrix op het balkon
de regie houden. Het
verbaast dan ook niemand
dat haar werkbezoeken
een strak draaiboek volgen
– alleen in het Caribisch
gebied loopt het nog wel
eens uit, daar is zelfs
Beatrix iets losser.
D
DESIGNER
Dat Beatrix prachtig kan
tekenen en beeldhouwen is
bekend, maar haar artistieke
talent reikt verder. Zo nam ze
een eigen schets mee naar de
ontwerpster die haar bruidsjapon
zou maken. Ook het
idee om een motief uit
haar huwelijksdiadeem te
verwerken in de stof van
de jurk kwam van haar.
E
EFFICIËNT
Op Huis ten Bosch had ze als
koningin een kneuterig koelkastje
in de woonkamer staan
waar ze ’s avonds zelf frisdrank
uit pakte, zodat de kok en lakei
van dienst op tijd naar huis
konden. Als er een lamp kapot
was, ging ze zelf op zoek naar
een nieuw peertje en een lakei
vertelde ooit aan HP/De Tijd
dat ze, weliswaar vergeefs,
zelf een warmhoudplaatje
had proberen te repareren.
F
FEESTJE
Beatrix volgt al
haar kleinkinderen
met belangstelling
(en soms met een
kritische blik) en
vormt een enig
duo met Amalia.
De twee delen een
zekere mate van
perfectionisme en
waren onbetwist de
leukste gasten op
de kroningsreceptie
van Charles III.
G
GEESTIG
Het heeft zowel iets
aandoenlijks als iets
grappigs dat de vrouw
die de mooiste boeketten
kan bestellen het meeste
indruk maakt met zelfgeplukte
bloemen. Beatrix
staat bekend om die heel
persoonlijke boeketjes.
Willem-Alexander kreeg
er in 1993 een toen hij zijn
bul kreeg en de bloemen
kwamen duidelijk recht
uit haar hart.
38

H
HAMPTON
COURT
Tegenwoordig is de contraprestatie
bij een staatsbezoek
meestal een culturele
voorstelling, maar in het
verleden kon het ook een
diner zijn. Beatrix besloot
het in 1982 groots aan te
pakken bij het staatsbezoek
aan het Verenigd Koninkrijk.
Locatie: Hampton Court,
waar stadhouder Willem III
ooit had gewoond. Voor
het diner werden 73 lakeien
ingevlogen en reed een
konvooi vrachtwagens van
Den Haag naar Londen
met Oranje-serviezen,
Oranje-bestek, Oranjekristal,
porselein en
wijnglazen met bijpassende
zilveren tafelgarnituren en
versieringen, tot en met
potten en pannen en ander
keukengerei toe. Zelfs
tapijten uit haar eigen
paleizen werden naar
Londen overgebracht.
Onder de Euroyals staat
het nog altijd bekend als
een legendarisch bedankje
(privé past ze overigens
op de kleintjes, zie ook
de Z van Zuinig).
I
INFORMEEL
Hoewel Beatrix vooral een
heel zakelijke reputatie
heeft, kan ze verrassend
uit de hoek komen. Toen
ze nog troonopvolgster
was, besloot ze Claus, die
in Hongarije stoeterijen
had bezocht, op te gaan
halen met het regeringsvliegtuig.
De vrouw van de
Nederlandse ambassadeur,
Agnies Beelaerts van
Blokland-Pauw van
Wieldrecht, haalde haar op
van het vliegveld en liet
zich ontvallen dat ze
met beperkt personeel en
middelen een lunch moest
serveren voor de prins en
vijf Hongaarse heren.
Beatrix aarzelde niet,
kleedde zich samen met
de ambassadeursvrouw
in de bediendenkamer om
in uniformen en zag er in
een zwarte jurk met wit
schortje uit als keurig
huispersoneel. Zelfs Claus
herkende zijn vrouw niet
meteen, ze hielp zelfs met
het serveren van de lunch.
J
JUICHEN
Altijd in de plooi?
Nee hoor, in 1952
ging de prinses
op de tribune
uit haar dak toen
het Nederlands
waterpoloteam
scoorde tegen
Hongarije
tijdens de
Olympische
Spelen in Helsinki.
K
KLEINKINDEREN
Toen haar kleinkinderen
nog klein waren, ontving
ze het hele stel vaak in het
chalet bij het Oude Loo dat
ooit van koningin Wilhelmina
was. Er werd gespeeld,
geschilderd en geknutseld
en ‘amma’ Beatrix bakte
er pannenkoeken. Het
volgende familiemoment
komt eraan: Pasen met
kinderen en kleinkinderen
in haar Italiaanse buitenhuis.
L
LOKKEN
Beatrix heeft al sinds haar
puberteit ongeveer hetzelfde
kapsel, dat in 1965 vaste
vorm kreeg door meesterkapper
Alexandre de Paris.
De ‘royal valhelm’ dient
als alternatieve kroon en
instant herkenning. Qua
opbouw is het niet mis:
er gaan rollers in, er wordt
stevig getoupeerd en
uiteindelijk wordt het
geheel met duizelingwekkend
veel lak vastgezet.
De term beatrixkapsel heeft
zelfs de Dikke van Dale
gehaald. Tegenwoordig
draagt ze het iets platter,
wat minder streng staat.
M
MOEDER
Beatrix was een
no-nonsense moeder
die zonder aarzelen haar
klierende zonen uit de
hofauto zette als die haar
op de zenuwen werkten.
Ze mochten dan naar
Drakensteyn lopen,
vermoedelijk met de
beveiliging in hun kielzog.
Ook als pubers hield ze
hen kort. Zo bonsde ze
keihard met een bezemsteel
op het plafond als
Willem-Alexander de
muziek naar haar mening
te hard had staan en
controleerde ze ‘s nachts
of ze alle drie wel in bed
lagen en niet stiekem
waren uitgegaan.
39

Romantische
toevals
treffers
♥Valentijnsdag mag dan de dag van de liefde zijn,
de meeste liefdeskoppels ontmoeten elkaar
op een willekeurige andere dag in het jaar.
Ook koninklijke love birds lopen elkaar gewoon
tegen het lijf op de tennisbaan of in een café.
TEKST KARLIJN HOFTIJZER
46

Liefde overzee
De eerste keer dat prinses Elizabeth
Philip ontmoet, is in 1934 op een
bruiloft – Philip is dan 13 en zij pas 8,
dus ze is dan meer bezig met haar
speelpaardjes dan met een toekomstige
echtgenoot. Zo’n vijf jaar later treft ze
de prins van Griekse afkomst als
ze met haar ouders het Royal Naval
College in Dartmouth bezoekt. Dat
moment heeft Elizabeth wél oog voor
de kwajongensachtige uitstraling van
Philip die op dat moment aan het
college studeert. Elizabeth is verliefd
en heeft geen oog meer voor een ander.
Ze verandert in een blozende puber als
ze de blonde ‘viking’ ziet, aldus de
mensen om haar heen. Dat Philip nog
een aantal jaar in dienst blijft, komt
Elizabeths ouders wel goed uit. Zij zijn
nog niet direct overtuigd van ruwe
bolster Philip. Tijdens de Tweede
Wereldoorlog schrijven Elizabeth en
Philip elkaar brieven, hun liefde lijkt
echt toekomst te hebben. In 1947
trouwt het stel, het begin van een
huwelijk dat liefst 73 jaar zal duren.

HET MYSTERIE
MOHAMMED VI
Na de zware aardbeving die zijn land afgelopen september trof,
keerde de Marokkaanse koning Mohammed VI terug uit Parijs,
zijn belangrijkste woonplaats. Hij houdt van snelle auto’s, is
bevriend met kickboksers en heeft veel macht. Na bijna 25 jaar
op de troon is hij nog steeds een vorst met vele gezichten.
TEKST SIMONE LAMAIN
78

In het Mausoleum van
Mohammed V in Rabat
herdenkt koning
Mohammed VI zijn
vader Hassan II,
die in 1999 overleed.
79