Wandelmagazine_04_2022

De Zweedse schaats met (langlauf)
schoenen die je op het relatief brede ijzer
kunt klikken.
nen. Voordeel is dat je makkelijker over
slechter ijs glijdt. Bijkomend gemak is dat
je de schaatsen af kunt doen om afstanden
lopend over land te overbruggen. Klunen
behoort tot het verleden.
We zetten af. De Zweedse schaats vergt een
andere slag: rechtop. Die houding komt
overeen met de natuurbeleving. We zwieren
langs de oevers van eilandjes met hier een
daar een zomerhuisje, geschilderd in het
bekende Falu-röd, een mix van ijzeroxide
en andere ingrediënten, die het hout goed
conserveren. Langs de geveegde baan zie ik
in de sneeuw sporen van een sneeuwhaas.
Ontbijtschaatsen
Er breekt een bleek winterzonnetje door
die de ijsvlakte in een diffuus licht zet. Na
een uur doemt een stipje in de verte op:
nog een schaatser. Wie elkaar in dit eenzame
landschap tegenkomt, stopt en maakt
een praatje. De vijftiger Bengt zegt:
“Schaatsen is een manier van leven. Om
aangenaam met een groepje vrienden de
tijd door te brengen in de natuur.” Of, zo
blijkt, naar je werk te gaan. Bengt: “Als ik
over de weg ga, is het langer dan schaatsend.
Over het ijs steek ik een flink stuk af.
Dus schaats ik vaak naar mijn werk: breakfast
skating. En nu ben ik aan het lunchskaten.”
We schaatsen verder door het landschap
van eilandjes met zomerhuisjes en steigers.
Later in de middag ontmoeten we een ijsmeester
op zijn machine. Dagelijks, zegt
hij, wordt de baan gecontroleerd, geveegd
en geschaafd. Bang voor dooi is hij niet:
water op het ijs is een teken dat de structuur
ervan goed is. Bovendien functioneert
het water als een dun isolatiefilter. En er
ligt zoveel ijs, dat het lang duurt voordat
het gesmolten is. Ook bij vijf graden boven
nul kun je nog heel goed schaatsen. Tenzij
het ijs bij warm weer zacht wordt, want
dan is het poreus en zwak.
Op de terugweg passeren we een jonge
vrouw op een spark die boodschappen gaat
doen. Ooit werd de stepslee vooral door
ouderen gebruikt: hij geeft stabiliteit, je
kunt er op uitrusten of je boodschappen of
kind op zetten. Net als op een rollator.
Maar al heel lang gebruikt jong en oud de
spark.
Bij het eindpunt zien we het in elkaar gedoken
silhouet van een ijsvisser. Een eenzaam
stipje in de witte leegte. Nu de zon meer
kracht krijgt, boren veel Zweden op een
mooie plek een gat in het dikke ijs, gaan er
lekker bij zitten en brengen de hele zondag
in de natuur door.
Verslingerd aan het Orsasjön
Ons tweede opstappunt is aan het Orsasjön.
Hier doen we de modernere klapversie van
de Zweedse schaats aan. De bijpassende
schoenen en binding kun je bovendien op
je langlauflatten gebruiken. Anders schaatst
met ons mee. Hij heeft vanmorgen het ijsrapport
op internet gelezen: perfect ijs.
Worstjes grillen bij de
opstapplek voor het
schaatsen op Öjesjön.
Vaak kun je bij de
opstapplekken ook
Zweedse schaatsen en
bijbehorende schoenen
huren.
We zien het in elkaar
gedoken silhouet
van een ijsvisser.
Een eenzaam stipje
in de witte leegte
4-2022 Wandelmagazine 81