Wandelmagazine_04_2022

Nederland
Natuur om de hoek
Volgermeerpolder en Waterland
Van gifbelt naar
landschapsschoon
Pal onder de rook van
Amsterdam ligt Waterland,
een open veenweidengebied
waar dromerige dorpen als
Ransdorp en Zuiderwoude
onder ruisende bomen hun
leven slijten. Veertig jaar
geleden echter verstoorde de
vondst van een gifbelt in de
Volgermeerpolder de idylle.
TEKST & FOTO’S WOUTER VAN DE VEGT
Bijenorchis.Waterland oefent al
generaties lang een
grote aantrekkingskracht
uit op
bezoekers.
’s Zomers om er
onder vaak imposante wolkenluchten te
fietsen of te wandelen. ’s Winters om er
over dichtgevroren Dieën, meren en sloten
te glijden. Nescio beklom in 1953 de toren
van Ransdorp en zag “Zunderdorp als een
eilandje in de weiden. Eindeloze weiden”.
Dit idyllische beeld werd veertig jaargeleden
aan gruzelementen geslagen door de
vondst van enorme hoeveelheden gif op de
vuilnisbelt in de Volgermeerpolder. Midden
in Waterland, tussen kieviten en grutto’s.
Veenderij Zunderdorp
Tijdens de wereldbrand die in 1914 uitbrak,
kwam Nederland in een eerste energiecrisis
terecht. Steenkool kwam in die
jaren voornamelijk uit België en Engeland,
maar door de oorlog stagneerde de aanvoer
en moest men noodgedwongen overschakelen
op de oude, vertrouwde nationale
brandstof: turf. In 1918 lieten twee ondernemers
hun blik vallen op het nog niet
afgegraven gebied tussen Zunderdorp en
Broek in Waterland, dat we nu kennen als
de Volgermeerpolder. Daar dachten ze
goede kwaliteit turf in aanzienlijke hoeveelheden
op te kunnen baggeren. Tegen goede
prijzen. Korte tijd later meerde het eerste
schip vol turf al aan in Amsterdam. Men
had echter te vroeg gejuicht. Juist in die tijd
werden de eerste kolenmijnen in Limburg
geopend. Een groeiende stroom goedkope
steenkool kwam op gang en duwde de turfprijs
tot ver onder een winstgevend niveau.
Toen de gemeente Amsterdam in 1927
bereid was om tegen betaling de littekens
56 Wandelmagazine 4-2022