2023 11 12 Tom & WIll - The King's Singers + Fretwork

Zo 12 nov 2023
Grote Zaal
20.15 uur
Serie Oude
Muziek
Tom & Will
The King’s Singers
+ Fretwork
Het gratis beschikbaar stellen van dit digitale
programmaboekje is een extra service
ter voorbereiding op het concert. Het is
uitdrukkelijk niet de bedoeling deze versie
tijdens het concert te raadplegen via je mobiele
telefoon. Dit is namelijk zeer storend voor de
andere concertbezoekers.
Bij voorbaat dank.

Programma
Tom & Will
The King’s Singers
+ Fretwork
Serie Oude
Muziek
Zo 12 nov 2023
Grote Zaal
20.15 – 22.05
ca. 45 minuten voor de pauze
ca. 40 minuten na de pauze
The King’s Singers:
Patrick Dunachie countertenor
Edward Button countertenor
Julian Gregory tenor
Christopher Bruerton bariton
Nick Ashby bariton
Jonathan Howard bas
Fretwork:
Emilia Benjamin, Jonathan Rees, Joanna Levine,
Sam Stadlen, Richard Boothby viola da gamba
Dit concert wordt live
uitgezonden door de NTR
op NPO Klassiek
Staat je mobiele telefoon al uit?
Dank je wel.
2

Programma
Thomas Weelkes (1576 - 1623)
Hark all ye lovely saints above [F]
To Adventure
Thomas Weelkes
In nomine [F]
Thule, the period of cosmography
To Spring
William Byrd (ca. 1540 - 1623)
This sweet and merry month of May (a 6)
Drie 3-stemmige Fantasias [F]
··
Fantasia a 3 nr. 1 in C
··
Fantasia a 3 nr. 2 in C
··
Fantasia a 3 nr. 3 in C
Browning (‘The leaves be green’) (a 5) [F]
To Friendship
Thomas Tallis (ca. 1505 - 1585)
In ieiunio et fletu
William Byrd
Ye sacred muses
James MacMillan (1959)
Ye sacred muses * [F]
To Queen
William Byrd
O Lord make thy servant Elizabeth our Queen
Thomas Weelkes
As Vesta was from Latmos hill descending
To Women
Thomas Weelkes
Like two proud armies
William Byrd
If women could be fair [F]
William Byrd
Praise our Lord, all ye gentiles [F]
[F] door of m.m.v. Fretwork
* gecomponeerd in opdracht van The King’s
Singers en Fretwork
Pauze
Thomas Morley (ca. 1557 - 1602)
Nolo mortem peccatoris
Thomas Weelkes
Death hath deprived me
Roderick Williams (1965)
Death, be not proud * [F]
William Byrd
Prelude & Ground a 5 ‘The Queen’s
Goodnight’ [F]
Fantasia a 5 in C [F]
3

Toelichting
Thomas Weelkes en William Byrd stierven beiden in 1623: reden voor deze hommage.
‘Tom’ en ‘Will’ werkten in het Engeland van koningin Elisabeth I en hun muziek behoort
tot de zoetgevooisde muziekcultuur van de welvarende Engelse renaissance. Of ze elkaar
gekend hebben is ongewis. Het leven van Weelkes speelde zich voornamelijk af in de
periferie van Sussex, buiten Londen waar Byrd een gevierd man was.
Van beide mannen is de exacte
geboortedatum onbekend en veel
persoonlijks is er evenmin over hen
overgeleverd. Byrd was ongeveer tachtig
toen hij stierf. Hij was fervent katholiek
geworden, maar waarom hij zich bekeerde, is
niet teruggevonden. Weelkes, vijfentwintig
jaar jonger dan Byrd, was naar verluidt
alcoholist. Hij werd vanwege dronkenschap
en wangedrag ontslagen door het bestuur
van de kathedraal van Winchester waar hij in
dienst was.
Het is verleidelijk het verschil in
persoonlijkheid en temperament – voor
zover bekend – tussen de geroemde Byrd
en de drinkende outsider Weelkes op hun
muziek los te laten, maar componisten waren
in de 16e eeuw niet zo met de uitdrukking
van hun persoonlijke emotie in hun werk
bezig. Beiden schreven een elegie voor hun
leermeester en die werken verschillen niet
ingrijpend van elkaar. Voor hedendaagse
oren is dat bovendien lastig vast te stellen.
De wereld van Byrd en Weelkes is ver
van de onze verwijderd en hun muziek is
wezenlijk anders van constructie dan die van
latere componisten die in de dramatische
structuren van de tonaliteit dachten.
Byrd en Weelkes componeerden voor
kerkelijke opdrachtgevers, rijke adellijke
families of het koninklijk hof. Een
concertpubliek bestond niet; net zo min als
zalen, orkesten en opera. Hun madrigalen
en consortmuziek voor viols (viola da
gamba's, voorlopers van de instrumenten
in het strijkkwartet) werden in kleine
kring uitgevoerd, vaak door welgestelde
hovelingen en de landadel zelf – Elisabeth
I speelde luit en virginaal en had zeventig
musici in dienst. Omdat publiek en muzikant
meestal een en hetzelfde waren, was de
perceptie van muziek ook anders dan
vandaag in de concertzaal.
De elegieën die Byrd en Weelkes bij de
dood van hun leermeesters Thomas Tallis
en Thomas Morley componeerden, vormen
het hart van deze hommage. Voor Byrd
en Weelkes werd in hun eigen tijd geen in
memoriam gecomponeerd. Speciaal voor dit
programma maakte James MacMillan een
elegie voor William Byrd en schreef Roderick
Williams een memento voor Thomas
Weelkes.
Thomas Weelkes
De eerste drie werken in dit programma
illustreren de veelzijdigheid van Thomas
Weelkes. Hark all ye lovely saints above is
een luchthartig madrigaal waarin de zangers
4

Toelichting
zonder schroom in het wederkerende
‘falalala’ uitbarsten wat het cliché is
geworden van de zonnige Engelse variatie
op het Italiaanse voorbeeld (Weelkes schreef
ook duisterder madrigalen). Het idee van het
madrigaal is dat de muziek – meer dan in
objectieve kerkmuziek – de tekst illustreert
en dat de noten de emotionele lading van de
woorden verhevigen. Zoals alle muziek uit
de 15e eeuw zit dit werk vol contrapuntische
hoogstandjes waarin stemmen tegen elkaar
in gaan, elkaar herhalen in een achtervolging
of in canon inzetten. Daarnaast zijn er
passages waarin de stemmen samen in
akkoorden bewegen. In die gedeelten zijn
de woorden goed te verstaan, wat in het
ingewikkelde meerstemmige weefsel van
imitaties lastiger is. Weelkes vond de balans
door relatief eenvoudige, vaak aan de
Engelse volksmuziek gerelateerde melodieën
te schrijven, maar hij is ook virtuoos in
het bedenken van illustratieve muzikale
wendingen.
In Hark all ye lovely saints above hoor je de
muziek verdonkeren wanneer een woord als
‘weep’ opduikt en de opgewektheid van al
dat ‘falalala’ is moeilijk ontkennen. In Thule,
the period of cosmography verschiet de
sfeer extremer en ook dat heeft met de tekst
te maken. Daarin wordt een vergelijking
getrokken tussen alle wonderen van de
wereld en de onverwachte wendingen van de
liefde die deze overtreffen.
Het In nomine behoort tot een Engels genre
waarin een passage uit een mis van de
oudere renaissancemeester John Taverner
wordt gebruikt om instrumentale muziek op
te bouwen. Altijd wordt dezelfde passage
met de tekst In nomine Domini uit dezelfde
mis gebruikt. Tegen dat terugkerende
fragment plooien zich de andere partijen met
afleidingen van de bestaande hoofdmelodie.
Weelkes bouwt er een hecht vervlochten
constructie mee op, met een tijdloze
muzikale fantasie die spreekt uit vele
verbluffende afleidingen en verwevingen
met het Taverner-fragment.
William Byrd
This sweet and merry month of May is
een van de weinige madrigalen die Byrd
schreef en in technische zin is er nauwelijks
verschil met Weelkes’ madrigalen. Byrds
muziek klinkt wat minder intuïtief omdat
hij nadrukkelijker een muzikale structuur
over de tekst legt. Net als Weelkes zorgt
Byrd voor dramatisch contrast door
verschillende maatsoorten (in tweeën
en in drieën geteld) te gebruiken en hij
zet passages met akkoorden tegenover
gedeelten waarin de stemmen in horizontale
lijnen tegen elkaar in bewegen. Ondanks een
iets grote nadruk op de structuur zijn ook
in deze muziek typerende ‘madrigalismen’
(woordschilderingen) te vinden zoals
imitaties van de vogeltjes in mei.
Het instrumentale Browning is gebaseerd
op de beknopte tekst van het eenvoudige
volksliedje The leaves be green. In hun
uitwerking kiezen The King’s Singers en
Fretwork ervoor om elke keer wanneer
5

Toelichting
de tekst van het lied in een van de violpartijen
wordt geciteerd, dat stukje mee te
zingen: een subtiele cursus luisteren naar
renaissancepolyfonie, waarin te horen is
hoe de uitgangsmelodie van partij naar
partij schuift, maar ook heel duidelijk in
perspectief komt te staan wat er tussen die
momenten door met het uitgangsmateriaal
is gedaan.
If women could be fair gaat over de
misogyne opvattingen aangaande vrouwen
die in de 16e eeuw gemeengoed waren,
maar het is ook een fraai voorbeeld van hoe
popmuziekachtig het kameleontische van
kleur en stijl verschietende componeren
van de serieuze missencomponist Byrd
kon uitpakken. In verleidelijk wiegend
ritme worden de voor mannen gevaarlijke
tekortkomingen van de vrouw op een rij
gezet. Er is een pakkende melodie en een
eenvoudige onderverdeling van herhaalde
coupletten en refreinen. De eenvoud
is enigszins bedrieglijk. Er zitten sluwe
syncopen in het ritme waarin de melodie net
naast de tel ligt en het pendelt onbestemd
tussen mineur en majeur.
De drie Fantasias in C zijn serieuzer van
aard, maar ook hier is de melodie niet los te
horen van volksmuziek. De uitgebreidere
Fantasia a 5 is hermetischer en illustratief
voor het dichte weefsel van elkaar
achtervolgende stemmen, dat eigenlijk alleen
meteen te volgen is voor degenen die het
stuk spelen. Bezwaarlijk was dat niet, omdat
deze muziek vooral voor hen bedoeld is. Een
luisterend concertpubliek bestond niet.
William Byrd & James MacMillan
Ye sacred muses
Bij het overlijden van zijn leraar Thomas
Tallis componeerde William Byrd een elegie
met de inkervende slotzin ‘Tallis is dead and
Music dies’. Ye sacred muses heeft dezelfde
grootse eenvoud die Tallis’ boetepsalm In
ieiunio et fletu kenmerkt: een kalm discours
waarin elke lettergreep verstaanbaar
blijft. Byrds muziek voegt zich alleen in de
ontroerende slotzin echt naar de woorden,
maar is verder een abstract bouwwerk dat
de dood van zijn vriend overstijgt.
James MacMillan zette dezelfde woorden op
muziek als Byrd meer dan vierhonderd jaar
geleden. Alleen de naam Tallis is vervangen
door Byrds voornaam ‘Will’. Net als Byrd is
MacMillan katholiek, wat geleid heeft tot een
voor eigentijdse muziekbegrippen relatief
groot aantal kerkelijk koorwerken, maar zijn
affiniteit met Byrd begon in 1976 toen hij
in het schoolkoor meezong in een mis van
Byrd. MacMillans Ye sacred muses rijst in
de gamba's van het consort dramatisch uit
de diepte op, waartegen met veel effect
een hoge lijn voor de zangers inzet. Het
werk combineert een groot dramatisch
gebaar met een ingetogen, soms wringende,
chromatisch ingekleurde expressie, maar er
is ook een stukje dat naar puur eenvoudig
gregoriaans neigt. De omineuze laatste zin
rijst weer op uit de chromatisch stijgende
lijnen van de strijkers, waarna de muziek stil
uitdooft.
6

Toelichting
Tom Weelkes & Roderick
Williams
Death hath deprived me, Death be not proud
Het memento dat Thomas Weelkes voor
zijn mentor Thomas Morley schreef, is
somberder dan Byrds onthechte elegie.
Weelkes’ Death hath deprived me is
getekend door een duister gloeiende
chromatiek die past bij de onbevattelijkheid
van het levenseinde.
Roderick Williams koos voor zijn in
memoriam voor Weelkes een ironische tekst
van diens tijdgenoot John Donne waarin de
reputatie van de dood als overtrokken wordt
voorgesteld en de dood uiteindelijk ook zelf
moet sneven. Death be not proud begint
als een pastiche van de 16e-eeuwse consort
music die bijna niet van het voorbeeld is
te onderscheiden, maar door dramatisch
geladen stiltes wordt onderbroken die
een vervreemdend modern effect hebben.
De eigenzinnige viol-muziek wordt later
verrassend gecombineerd met naar close
harmony verwijzende vocalen. Williams weet
die wijd uiteenlopende ingrediënten in een
goed getimede afwisseling tot een sluitende
structuur te versmelten waarin ironie en
compassie wonderlijk mooi samengaan.
Roeland Hazendonk
7

Liedteksten
Thomas Weelkes
Hark all ye lovely saints above
Hark all ye lovely saints above
Diana hath agreed with Love,
His fiery weapon to remove.
Fa la la.
Do you not see
How they agree?
Then cease fair ladies; why weep ye?
Fa la la.
See, see, your mistress bids you cease,
And welcome Love, with love’s increase,
Diana hath procured your peace.
Fa la la.
Cupid hath sworn
His bow forlorn
To break and burn, ere ladies mourn.
Fa la la.
Thule, the period of cosmography
Thule, the period of cosmography,
Doth vaunt of Hecla, whose sulfurious fire
Doth melt the frozen clime and thaw the sky;
Trinacrian Etna’s flames ascend not higher.
These things seem wond’rous, yet more
wond’rous I,
Whose heart with fear cloth freeze, with love
doth fry.
The Andalusian merchant, that returns
Laden with cochineal and China dishes,
Reports in Spain how strangely Fogo burns,
Amidst an ocean full of flying fishes!
These things seem wond’rous, yet more
wond’rous I,
Whose heart with fear doth freeze, with love
doth fry.
William Byrd
This sweet and merry month of May
This sweet and merry month of May,
while nature wantons in her prime,
And birds do sing, and beasts do play,
For pleasure of the joyful time,
I choose the first for holy day,
And greet Eliza with a rhyme.
O beauteous Queen of second Troy:
Take well in worth a simple toy.
Browning (‘The leaves be green’)
The leaves be green, the nuts be brown:
they hang so high they will not come down.
8

Liedteksten
Thomas Tallis
In ieiunio et fletu
In ieiunio et fletu orabant sacerdotes:
Parce, Domine, parce populo tuo,
et ne des hereditatem tuam in perditionem.
Inter vestibulum et altare
plorabant sacerdotes, dicentes:
Parce populo tuo.
Vastend en wenend smeekten de priesters:
Spaar, o Heer, spaar uw volk,
en leid uw erfenis niet naar de ondergang.
Tussen voorportaal en altaar
weenden de priesters, zeggende:
Spaar uw volk.
William Byrd | James MacMillan
Ye sacred muses
Ye sacred muses, race of Jove,
Whom Music’s lore delighteth,
Come down from crystal heav’ns above
To earth, where sorrow dwelleth,
In mourning weeds with tears in eyes:
Tallis / Will * is dead, and Music dies.
William Byrd: Elegie voor Thomas Tallis
* James MacMillan: Elegie voor William Byrd
Thomas Morley
Nolo mortem peccatoris
Nolo mortem peccatoris;
Haec sunt verba Salvatoris.
Ik wil niet dat een zondaar sterft;
dit zijn de woorden van de Verlosser.
Father I am thine only Son, sent down from
heav’n mankind to save.
Father, all things fulfilled and done according
to thy will, I have.
Father, my will now all is this: Nolo mortem
peccatoris.
Father, behold my painful smart, taken for
man on ev’ry side;
Ev’n from my birth to death most tart, no
kind of pain I have denied,
But suffered all, and all for this: Nolo mortem
peccatoris.
Thomas Weelkes
Death hath deprived me
Death hath deprived me of my dearest friend,
My dearest friend is dead and laid in grave,
In grave he rests until the world shall end,
As end must all things have.
All things must have an end that Nature wrought,
Must unto dust be brought.
Elegie voor Thomas Morley
9

Liedteksten
Roderick Williams
Death, be not proud
Tekst: John Donne (1572 - 1631
Death, be not proud, though some have
called thee
Mighty and dreadful, for thou art not so;
For those whom thou think’st thou dost
overthrow
Die not, poor Death, nor yet canst thou kill
me.
From rest and sleep, which but thy pictures
be,
Much pleasure; then from thee much more
must flow,
And soonest our best men with thee do go,
Rest of their bones, and soul’s delivery.
Elegie voor Thomas Weelkes
William Byrd
O Lord make thy servant Elizabeth our
Queen
O Lord make thy servant Elizabeth our
Queen to rejoice in thy strength:
give her her heart’s desire, and deny not the
request of her lips;
but prevent her with thine everlasting
blessing,
and give her a long life, even for ever and
ever. Amen.
Thomas Weelkes
As Vesta was from Latmos hill descending
As Vesta was from Latmos hill descending,
She spied a maiden queen the same
ascending,
Attended on by all the shepherd’s swain,
To whom Diana’s darlings came running
down amain,
First two by two, then three by three
together,
Leaving their goddess all alone, hasted
thither;
And mingling with the shepherds of her train,
With mirthful tunes her presence entertain.
Then sang the shepherds and nymphs of
Diana:
Long live fair Oriana.
Thomas Weelkes
Like two proud armies
Like two proud armies marching in the field,
Joining a thund’ring fight, each scorns to
yield;
So in my heart, your beauty and my reason,
One claims the crown, the other says ‘tis
treason.
But oh! your beauty shineth as the sun
And dazzled reason yields as quite undone.
10

Liedteksten
William Byrd
If women could be fair
Tekst: Edward de Vere, Earl of Oxford (1550 - 1604)
If women could be fair and never fond,
Or that their beauty might continue still:
I would not mervaile though they made men
bond,
By service long, to purchase their good will.
But when I see, how frail these creatures are:
I laugh, that men forget themselves so far.
Praise our Lord, all ye gentiles
Praise our Lord all ye gentiles, praise him all
ye people,
Because his mercy is confirmed upon us,
and his truth remaineth forever. Amen.
(Psalm 117)
To mark what choice they make, and how
they change,
how leving best the worst they chose out stil:
And how like haggards wilde, about they
range,
Scorning after reason to follow will.
Who would not shake such bussards from
the fist,
And let them fly (fair fooles) which way they
list.
Yet for our sport, wee fawne and flatter both,
To pass the time, when nothing else can
please:
And train them on to yield by subtlel oath,
The sweet content, that gives such humour
ease.
And then we say, when we their follies trie,
To play with fools, Oh what a fool was I.
11

Biografieën
Componisten
De Engelse componist en
organist Thomas Weelkes
(1576 - 1623) staat bekend
om zijn madrigalen en
anthems. Hij studeerde aan
de Universiteit van Oxford
en werd organist bij de
kathedraal van Chichester,
maar werd daar ontslagen
wegens dronkenschap.
Weelkes was bevriend met
de madrigalist Thomas
Morley en schreef na
diens dood de hymne
A Remembrance of my
Friend Thomas Morley.
Weelkes’ madrigalen zijn
zeer chromatisch en maken
gebruik van contrapunt en
ongebruikelijke ritmes.
De Engelse componist
William Byrd (ca. 1540 -
1623) werd beschouwd als
een van de belangrijkste
componisten van zijn tijd.
Byrd studeerde al als jonge
veelbelovende musicus bij
zijn grote voorbeeld Thomas
Tallis in de Chapel Royal
in Londen. Omdat hij het
katholieke geloof aanhing
werd Byrd herhaaldelijk
vervolgd. Hij kwam ermee
weg omdat hij in de gunst
van koningin Elizabeth I
bleef, ongetwijfeld omdat
hij naast katholiek werk ook
werken voor de Anglicaanse
kerk bleef schrijven.
Thomas Tallis (ca. 1505 -
1585), de leermeester
van William Byrd, wordt
beschouwd als de
grondlegger van de
anglicaanse kerkmuziek. Ook
was hij lange tijd samen met
zijn leerling Byrd organist
van de Royal Chapel.
Hoewel Tallis zijn hele leven
katholiek bleef, behoort hij
tot de eerste componisten
die Engelse teksten voor
kerkelijk gebruik op muziek
zette.
12

Biografieën
foto: Philip Gatside
James MacMillan (1959)
kreeg zijn opleiding aan
de Edinburgh en Durham
University en startte in 1986
een carrière als universitair
docent aan de Manchester
University. Als componist
bereikte MacMillan in
eerste instantie met een
doorwrocht post-serieel
modernisme weinig publiek.
Na zijn terugkeer naar
Schotland veranderde
zijn muziek en werd deze
toegankelijker. MacMillan
gebruikt elementen uit het
katholieke geloof, Schotse
volksmuziek, traditionele
Britse koorzang, minimalisme
en moderne 20e-eeuwse
technieken.
Thomas Morley
(ca. 1557 - 1602) was
een Engelse componist,
muziektheoreticus en
-uitgever, die de Italiaanse
madrigaalstijl in het Britse
koninkrijk introduceerde
en verfijnde. Hij was een
leerling van William Byrd
en organist aan St. Paul’s
Cathedral in Londen. Morley
verdeelde zijn werktijd
tussen zijn kerkelijke
taken, het componeren en
het uitgeven van werken.
Morley leverde als uitgever
van Italiaanse madrigalen
en als componist van
koorwerken en sololiederen
met luitbegeleiding een
beslissende bijdrage aan
de ontwikkeling van een
bloeiende zangkunst in
Engeland.
foto: Benjamin Ealovega
Roderick Williams (1965)
is een van de meest
gevraagde baritons van zijn
generatie met een breed
repertoire, dat hij uitvoert
in opera, concert en recital.
Daarnaast is Williams actief
als componist. In december
2016 won hij de prijs voor
Beste Koorcompositie
bij de British Composer
Awards. Dit jaar was hij
artistiek directeur van het St
Endellion Summer Festival
en artist in residence bij het
Aldeburgh Festival. Ter ere
van de kroning van koning
Charles III kreeg Williams
een compositieopdracht
en tijdens de kroningsceremonie
trad hij op als
solist in Westminster Abbey.
13

Biografieën
Uitvoerenden
The King’s Singers
Al 55 jaar vormen The
King’s Singers een
vooraanstaand ensemble
op het gebied van
a-capellarepertoire. Het
ensemble staat bekend
om hun ongeëvenaarde
techniek, muzikaliteit en
veelzijdigheid. Voor hun
uitgebreide discografie
ontvingen The King’s
Singers onder meer twee
Grammy Awards, een Emmy
Award en een plaats in
de ‘Hall of Fame’ van het
tijdschrift Gramophone.
Het ensemble is opgericht
in 1968, toen zes jonge
zangers van King’s College,
Cambridge een concert
gaven in de Queen Elizabeth
Hall in Londen. Bij dat
debuut bestonden The
King’s Singers uit twee
countertenors, een tenor,
twee baritons en een
bas en aan die formatie
heeft de groep zich
sindsdien gehouden. Het
uitbreiden van de canon
van koormuziek vormt een
14
belangrijk doel. The King’s
Singers hebben inmiddels
opdracht gegeven voor meer
dan tweehonderd werken,
geschreven door prominente
componisten van de 20e en
21e eeuw, onder wie John
Tavener, Eric Whitacre,
György Ligeti, Luciano
Berio, Krzysztof Penderecki
en Toru Takemitsu. Ook
behoren vele werken in
het genre close-harmony
tot hun repertoire, naast
a-capella-arrangementen,
deels gemaakt door leden
van The King’s Singers
zelf. Naast het geven van
concerten leidt de groep
workshops en cursussen.
Ter gelegenheid van hun
foto: Rebecca Reid
vijftigjarig jubileum in 2018
richtten ze in de Verenigde
Staten The King’s Singers
Global Foundation op, een
platform ter ondersteuning
van de creatie van nieuwe
muziek. Het album Tom +
Will, Weelkes & Byrd 400
years is een van de drie cd’s
die The King’s Singers dit
jaar hebben uitgebracht.

Biografieën
Fretwork
Sinds de oprichting in
1986 wijdt het Britse
gambaconsort Fretwork
zich aan oude én nieuwe
muziek. Fretwork verkende
aanvankelijk vooral het
kernrepertoire van de
Engelse consortmuziek
en maakte cd-opnamen
van werken van onder
anderen William Lawes,
Henry Purcell, William
Byrd, Matthew Locke,
John Dowland en Orlando
Gibbons.
Het ensemble registreerde
later ook muziek van
Bach, waaronder door
henzelf gearrangeerde
klavierwerken. Daarnaast
kwam muziek van John
Tavener, Thomas Tomkins
en Alexander Agricola
aan bod, en maakte het
ensemble opnamen met
sopraan Emma Kirkby,
tenor Charles Daniels en
met het koor van Magdalen
College, Oxford. Fretwork is
ook bekend geworden als
pionier van de hedendaagse
muziek voor gambaconsort,
Het ensemble gaf opdracht
voor in totaal meer dan
veertig nieuwe werken aan
componisten als George
Benjamin, Michael Nyman,
Gavin Bryars, Elvis Costello,
Nico Muhly, Tan Dun en Thea
Musgrave. Fretwork heeft
meerdere tournees gemaakt
langs de grote podia en
festivals van Europa, Noorden
Zuid-Amerika.
15

Verwacht
Het verdriet van Maria
PRJCT Amsterdam +
Maarten Engeltjes + college
Jan Van den Bossche
Serie Oude
Muziek
Zo 14 jan 2024
Grote Zaal
19.00 uur College
20.15 uur Concert
Maarten Engeltjes en zijn barokensemble PRJCT
Amsterdam komen graag terug naar hun favoriete
concertzaal met nieuwe en spannende projecten. In dit
concert laten ze horen dat de menselijke stem het mooiste
van alle instrumenten is. En helemaal als een indringende
hoge mannenstem het verdriet van Maria aan de voet
van het kruis bezingt. Antonio Vivaldi schilderde dat
hartverscheurende tafereel in zijn droeve Stabat Mater,
de meesterproef voor iedere countertenor.
Maarten Engeltjes
foto: Hans van der Woerd
Ook aan de wonderschone begroeting
van Maria kun je je te goed doen. Johann
Adolf Hasse was na Händel de beroemdste
operacomponist van zijn tijd. Hij zette
het Salve Regina, een smeekbede om
bescherming en steun, prachtig op muziek.
Als geen ander weet Engeltjes zinderende
programma’s neer te zetten rondom
iconische barokmuziek. Zo bracht hij eerder
al voor uitverkochte zalen een zinderend
Händelconcert en duetten van Purcell samen
met zijn leermeester, de wereldberoemde
countertenor Andreas Scholl.
Programma: Antonio Vivaldi Stabat Mater
Johann Adolph Hasse Salve Regina en
andere werken
College ‘Muziek voor en over Maria’ door
Jan Van den Bossche
De Mariaverering leidde in de katholieke
wereld tot een zeer uitgebreid repertoire van
aan de Maagd gewijde stukken. Vooral het
Stabat Mater kreeg de status van een eigen
genre. Het middeleeuwse gedicht over het
verdriet van Maria bij de kruisdood van haar
zoon sprak erg tot de verbeelding van de
gelovigen en nodigde talloze componisten uit
van de 15e tot de 21e eeuw tot het schrijven
van meeslepende muziek. Dit college gaat
in op de liturgische muziek rond Maria en
de oorsprong en de geschiedenis van het
Stabat Mater aan de hand van enkele van de
meest beroemde voorbeelden uit de voorbije
eeuwen.
16

Verwacht
Serie Kerst
Za 23 dec 2023
Grote Zaal
20.15 uur
Verlangen naar het licht in
een donkere tijd
Gothic Voices
Het Engelse ensemble Gothic Voices neemt de luisteraars
mee naar de kersttijd in het Engeland van vijf tot acht
eeuwen terug. Daar klonk in kapellen, in huiskamers en op
pleinen die typische Engelse kerstmuziek. Carols heten die
gezangen. Opgewekte en dansante liedjes over Maria en
haar kind, alsof er een vrolijke tijd aanbreekt vol nieuwe
hoop en perspectief.
In hun programma brengt Gothic Voices een eerbetoon
aan Maria, de Hemelkoningin en bezingt de advent, de
komst van een nieuwe geestelijk leider en zijn geboorte met
Kerstmis. Daarom is er vaak de blije roep ‘nowel nowel’ te
horen, naar het Franse woord ‘noël’ voor Kerstmis. Met dit
programma bevestigt Gothic Voices zijn neus voor originele
programmering. Een schatkistje met oeroude kerstmuziek.
Leonel Power
Programma: Kerstliederen van John Dunstaple, John Cooke,
Walter Frye, Leonel Power en anderen
17

Verwacht
November
wo 15 nov / 20.15 uur
Celebration
The Tallis Scholars
do 16 nov / 12.30 uur
Gerbrich Meijer
Lunchconcert Dutch
Classical Talent
do 16 nov / 20.15 uur
Purcell goes Celtic
Nederlands Blazers
Ensemble
vr 17 nov / 20.15 uur
Songs of Farewell
Nederlands Kamerkoor +
Peter Dijkstra
za 18 nov / 20.15 uur
Van Brahms tot Bartók
Frank Peter Zimmermann +
Martin Helmchen
zo 19 nov / 15.00 uur /
Kleine Zaal
Book of Premonitions
Rizoom
zo 19 nov / 20.30 uur
David August
presents VĪS
wo 22 nov / 20.30 uur /
Kleine Zaal
Gentle Confrontation
Loraine James
do 23 nov / 20.15 uur
Rhapsody
Asko|Schönberg, LOD
muziektheater + Josse De
Pauw
vr 24 nov / 20.15 uur
Ausklang van Lachenmann
Symfonieorkest
Conservatorium
Brussel + Jan Michiels
za 25 nov / 14.15 uur
Vroege vogels
IJ-Salon
zo 26 nov / 09.30, 11.00 +
12.30 uur / Kleine Zaal
Manta (4-24 maanden)
Klankennest
zo 26 nov / 15.00 uur /
Atriumzaal
SoundLAB
Workshop voor volwassenen
zo 26 nov / 20.30 uur
Taksim Trio
do 30 nov / 20.15 uur
De maan van Rijnvos
Ives Ensemble
Januari 2024
SoundLAB Workshop
Maak je eigen muziek met de
wonderlijkste instrumenten.
Voor kinderen (7+) met
volwassenen in de Atriumzaal
om 13.00 uur op verschillende
zondagen. Kaartjes via
muziekgebouw.nl/soundlab
WannaSwing
Op de kade voor het
Muziekgebouw staat de
interactieve muziekinstallatie
WannaSwing van theatermaakster
Caecilia Thunissen
en scenograaf Jan Boiten. Acht
schommels sturen composities
aan van hedendaagse
componisten als Joey Roukens,
Mayke Nas en Rob Zuidam.
Zie voor meer informatie
muziekgebouw.nl/wannaswing
Huil van de Wolff
Elke 22e van de maand
klinkt om 20.00 uur het
geluidsmonument Huil van
de Wolff van Martijn Padding
ter herinnering aan oprichter
van het Muziekgebouw
Jan Wolff (1941 - 2012).
muziekgebouw. nl/
huilvandewolff
Geheimtips
Bijzondere concerten
die je niet mag missen.
muziekgebouw.nl/geheimtips
18

Foto: Erik van Gurp
Op de hoogte blijven?
Mis geen enkel concert en schrijf je
in voor onze nieuwsbrief! Scan de
QR-code of ga naar muziekgebouw.
nl/nieuwsbrief. Of volg ons via
Facebook, LinkedIn of Instagram.
4’33 grand café
Kom voor of na het concert eten
in 4’33 grand café. Reserveren:
020 788 2090 of 433grandcafe.nl.
Rondom het concert
- Na aanvang van het concert heb je
geen toegang meer tot de zaal.
- Zet je mobiele telefoon uit voor
aanvang van het concert.
- Het maken van beeld- of
geluidsopnamen in de zaal alleen
met schriftelijke toestemming.
- Algemene Bezoekersvoorwaarden
zijn na te lezen op muziekgebouw.nl
Bij de prijs inbegrepen
Reserveringskosten zijn bij de
kaartprijs inbegrepen.
Ook een drankje, tenzij anders
vermeld op je concertkaartje.
Word Vriend
Inkomsten uit kaartverkoop dekken
ten dele onze kosten.
Word vriend: met jouw steun
kunnen we concerten op het
hoogste niveau blijven organiseren.
Meer informatie:
muziekgebouw.nl/wordvriend
Dank!
Wij kunnen niet zonder de steun van
onze vaste subsidiënten en Vrienden
van het Muziekgebouw. Wij zijn hen
daarvoor zeer erkentelijk.
Druk binnenwerk
druk & printservice
19