2023 - 4 nov

74
ENERGIEBESPAREN
VvE MAGAZINE NOVEMBER 2023 #4 75
DE GRENSFLAT
In de stookruimte van het flatgebouw stonden twee
oude VR-ketels uit de jaren 90. De ketels zorgden voor
de verwarming en de warmtapwatervoorziening voor
alle woningen, inclusief de bedrijfsruimtes op de begane
grond van het gebouw. De woningen werden verwarmd
door radiatoren die voorzien waren van handafsluiters en
thermostatische afsluiters. Elke woning telt in totaal zes
radiatoren. De aanvoertemperatuur van het warme water
was continu 80 à 90 °C. Desondanks waren er klachten
over koude en gebrek aan comfort.
Verduurzamen
De overheid meldt in tal van publicaties dat isolatie van
woningen dé manier is om het gebouw te verduurzamen
en op de energiekosten te besparen. Bij complexen uit de
jaren 50 en 60 van de vorige eeuw is dat in veel gevallen
een onrealistische oplossing vanwege de hoge kosten.
Daarom heeft de VvE van de Grensflat ervoor gekozen
om de energieverliezen in de bestaande gasgestookte
verwarmings- en warmtapwaterinstallatie flink terug te
dringen. In 2022 werd de installatie gerenoveerd. Dat
gebeurde met gebruikmaking van de SEEH (nu SVVE).
De twee oude VR-ketels zijn vervangen door een
cascadesysteem van 14 HR-ketels van elk 42 kW. Het
grootste voordeel van deze vervanging is dat het vermogen
van de warmteopwekking nu veel beter kan worden
afgestemd op de werkelijke behoefte van de bewoners.
Op de grens van de gemeenten Rotterdam en
Schiedam staat een appartementencomplex met de
toepasselijke naam Flatgebouw De Grensflat. Het
96 woonappartementen en enkele bedrijfsruimten
tellende complex stamt uit 1951. Vanwege de hoge
energiekosten is in opdracht van de gemeente
Schiedam en de Vereniging van Eigenaars een
quickscan gemaakt door Eagle Energy. In het
rapport worden enkele verduurzamingsmaatregelen
genoemd, waaronder het dynamisch inregelen van
de verwarmingsinstallatie. Die maatregelen zorgden
voor meer dan 30 procent energiebesparing.
Slimme
regeltechniek
zorgt voor
optimaal
warmtecomfort
Forse besparing op energie(kosten) door
waterzijdig inregelen
Eneef
De regeling van Eneef (Eagle Energy) speelt hierbij een
belangrijke rol. De slimme regeltechniek stuurt het cascadesysteem
nauwkeurig aan op basis van diverse meetpunten
in het cv-systeem én van gegevens van het dichtstbijzijnde
weerstation.
Als we de Grensflat bezoeken, is de buitentemperatuur 9
graden. Het cv-water wordt op dat moment aangevoerd met
een temperatuur van 60 graden; het komt afgekoeld met
30 graden retour. Het resultaat: minder warmteverlies in de
distributieleidingen en optimaal gebruik van de HR-ketels.
Voor de warmtapwatervoorziening is een hybride systeem
geïnstalleerd op basis van heatpipes (zonnecollectoren met
dubbelwandige, glazen vacuümbuizen) met een zonneboiler.
Dynamisch waterzijdig inregelen
Alle 576 radiatoren in de woningen zijn voorzien van Danfoss
Dynamic Valve thermostatische radiatorafsluiters en
radiatorthermostaatknoppen van hetzelfde merk. De hele
installatie is dynamisch waterzijdig ingeregeld. Dat is volgens
het Bouwbesluit ook verplicht bij een wijziging van de
warmtebron van een gebouw of woning.
Het verwarmingssysteem wordt voortdurend geoptimaliseerd
door drukschommelingen bij veranderingen in
gebruikersgedrag en weersomstandigheden op te vangen.
De bewoners beschikken nu over een energiezuinige
installatie met optimaal verwarmingscomfort. Vanzelfsprekend
zijn bestuur en bewoners van de Grensflat blij
met deze oplossing.
Beperking energieverbruik
Bijkomend voordeel van het inregelen van de installatie is de
verlaging van het stroomverbruik van de pompen. Bovendien
is de installatie nu voorbereid op een hybride vorm van
verwarmen. De VvE kan dus eventueel in de toekomst
overgaan op een combinatie van elektriciteit en gas.
In het afgelopen jaar is dankzij deze maatregel ruim 30
procent energie bespaard. Daarvan is 26,5 procent te danken
aan het waterzijdig inregelen, de nieuwe modulerende
cv-ketels en een goede inregeling c.q. aansturing van de
ketels.
Omdat de prijs van gas voor de Grensflat nog hoog is
(vanwege het eerder afgesloten contract) is de besparing
nog niet optimaal. De inkoop van gas voor de komende jaren
zal waarschijnlijk een stuk voordeliger zijn. Dan loopt de
kostenbesparing verder op.
Waterzijdig inregelen
Bij ongeveer 85 procent van de cv-installaties is de
verdeling van het water niet op orde. Bij een collectief
gestookte cv-installatie krijgen de radiatoren in de
appartementen die dicht bij het ketelhuis zijn gelegen,
het snelst het meeste warme cv-water geleverd.
Appartementen die verder weg gelegen zijn, krijgen
daarentegen - o.a. door warmteverlies onderweg -
minder warm water in hun radiatoren. Bij kouder weer
zullen zij als eerste klagen en zullen ze vragen om
verhoging van de watertemperatuur: van bijvoorbeeld
70 naar 80 of 85 graden. Hierbij gaat veel extra gas
verloren!
Door het plaatsen van waterzijdig inregelbare
radiatorkranen wordt de hoeveelheid water per radiator
begrensd, zodat er nooit meer onnodig veel water
wordt rondgepompt. In combinatie met een goede
afstelling van de cv-ketel zorgt dit voor een stabiele
en efficiënte werking van uw cv-installatie. Dit is wel
specialistenwerk. De installatie moet daarom eenmalig
door een vakkundige, gecertificeerde installateur
worden ingesteld.
VvE Belang: ‘zelfstandige maatregel’
VvE Belang is van mening dat waterzijdig inregelen een
zelfstandige maatregel moet zijn in het kader van de
Subsidieregeling Verduurzaming VvE’s (SVVE). Reeds bij
eerdere wijzigingen van de SEEH/SVVE heeft VvE Belang
gewezen op de grote voordelen van het waterzijdig
inregelen van collectieve warmte-installaties. Dit belang
is alleen maar groter geworden als gevolg van de sterk
gestegen brandstofprijzen. Ook de klimaatdoelen en de
energiebesparingsdoelstellingen zijn erbij gebaat.
De overheid onderkent het nut van de maatregel wel, gezien
het feit dat deze is opgenomen als aanvullende maatregel
in de SVVE. Echter, het waterzijdig inregelen verdient een
hogere plaats in de subsidieregeling: het dient een zelfstandig
subsidiabele maatregel te worden in de nieuwe regeling.
Subsidie verhogen
Het voorstel van VvE Belang: verplaats het dynamisch
waterzijdig inregelen in de regeling, zodat het geen
aanvullende maatregel meer is. Beschrijf, net als bij de
basisinfrastructuur, waaraan de maatregel moet voldoen.
Verhoog de bestaande subsidie met een bedrag van 30 %
van de kosten van de installatie (hardware) die nodig zijn om
goed te kunnen inregelen, waaronder in elk geval de kosten
voor thermostaatkranen. In een gemiddeld flatgebouw
moeten al snel tussen de 400 en 600 van deze knoppen
worden aangeschaft. De kosten van een dergelijke knop
bedragen ca. € 110,-.
Deze maatregel levert een goede bijdrage aan de (Europese)
energiebesparingdoelen van Nederland (Fit for 55). Voor
de desbetreffende flatgebouwen is het een van de meest
effectieve en redelijk snel te realiseren maatregelen.
Op deze manier kunnen deze appartementseigenaars ook
profiteren van een subsidie op besparingsmaatregelen