BTC Beursvisie 2023 Q4

Jaargang 37
Nummer 4
2023
Prinsjesdag 2023 - The Gap
Passie voor cinema
interview met Marie-Rose Vandenbergh
Van familiebedrijf naar filantropie
C&W de Boer Stichting

Jaargang 37
interview met Marie-Rose Vandenbergh
C&W de Boer Stichting
Beursvisie | Nummer 4 - 2023
Inhoud
2
Hoofdredactie
Anna ten Cate
Redactie
Frank van den Bergh
Gerrion Biermans-Roumen
Bart Bontekoning
Yvo Dahmen
Peter van der Hof
Edwin Mijsen
Josje Ruepert
Robbert Ruijgrok
Maaike Schrauwen
Jacco Den Toonder
Reinier Westeneng
Informatie
Beursvisie verschijnt 4x per jaar en is
een uitgave van Bank ten Cate & Cie N.V.
Herengracht 130 1015 BV Amsterdam
Postbus 3960 1001 AT Amsterdam
telefoon: 020 6264500
e-mail: research@banktencate.nl
internet: www.banktencate.nl
Opmaak en drukwerk
B-Ambitious
Burgemeester Postweg 5
1121 JA Landsmeer
telefoon: 020 7220952
e-mail: studio@b-ambitious.nl
internet: www.b-ambitious.nl
Vrijwaring
Niets uit deze uitgave mag worden
overgenomen zonder schriftelijke
toestemming vooraf van Bank ten Cate
& Cie N.V. Deze publicatie is uitsluitend
bedoeld ter informatie. Hoewel de in dit
document gestelde feiten en verstrekte
opinies als juist worden verondersteld,
aanvaardt Bank ten Cate & Cie N.V.
geen enkele aansprakelijkheid voor
enige schade in welke mate dan ook,
voortvloeiend uit het gebruik van
deze publicatie of de inhoud daarvan.
Ontwikkelingen na sluitingsdatum
zijn van invloed op de juistheid van de
in deze publicatie gestelde feiten en
de verstrekte opinies. De waarde van
uw belegging kan fluctueren. In het
verleden behaalde resultaten bieden
geen garantie voor de toekomst.
3 Voorwoord
Reinier Westeneng
4 Financiële markten
Peter van der Hof
5 Thee van Nederlandse bodem
Jacco Den Toonder
6 Behavioral Finance
Maaike Schrauwen
7 Zware tijden voor Emerging Markets en China
Frank van den Bergh
8 Prinsjesdag 2023 - The Gap
Yvo Dahmen
10 Passie voor cinema
interview met Marie-Rose Vandenbergh
Gerrion Biermans-Roumen
12 Global list
14 Heidag voor Stichting Make-A-Wish
16 Sector Materials
Bart Bontekoning en Edwin Mijsen
18 Van familiebedrijf naar filantropie
Robbert Ruijgrok
20 Ten Cate Actueel
Nummer 4
2023
Prinsjesdag 2023 - The Gap
Passie voor cinema
Van familiebedrijf naar filantropie
Foto voorpagina:
‘The Gap’

Beursvisie | Voorwoord
Voorwoord
Geachte lezer,
Ik hoop dat u kunt terugkijken op een fijne zomerperiode, ondanks het wisselvallige
weer in Nederland. Ook op de beurzen was het wisselvallig. Aanvankelijk stegen de
aandelenkoersen verder, maar daarna volgde een daling, mede als gevolg van een
stijgende olieprijs, verder oplopende rentes en recessieangst. In deze Beursvisie kunt u
meer lezen over onze visie op de macro-economische ontwikkelingen en ons huidige
beleggingsbeleid.
Tijdens de zomermaanden hebben wij niet stil gezeten. Met enthousiasme en creativiteit
hebben wij gewerkt aan een nieuwe reclamecampagne. Het doel van deze campagne is
onze merknaam verder te versterken en onze naamsbekendheid te vergroten. In dat
kader hebben wij een zichtbare advertentie geplaatst in een aantal landelijke dagbladen
en zijn wij sinds een aantal weken met een reclamespot hoorbaar op een aantal
landelijke radiozenders. De tagline bij deze radiocampagne is ‘Bank ten Cate & Cie,
private banking sinds 1881, onthoud die naam’.
Daarnaast hebben half september ruim 40 medewerkers van de bank tijdens een heidag
zich ingezet voor Stichting Make-A-Wish. Deze stichting heeft als doelstelling voor
zoveel mogelijk ernstig zieke kinderen hun allerliefste wens te vervullen en zodoende
deze kinderen in een moeilijke periode een bijzondere dag en een dosis positieve energie
te geven, waar ze nog heel lang veerkracht en vertrouwen uit kunnen halen. De bank
en een aantal van haar relaties hebben de vervulling van de wensen van drie kinderen
mogelijk gemaakt. Daarnaast hebben de medewerkers met gebruik van hun netwerken
bijna € 15.000 opgehaald voor Stichting Make-A-Wish. Met dit geld kunnen wensen van
andere kinderen worden vervuld. In deze Beursvisie leest u meer hierover.
Verder staan in deze Beursvisie onder andere interviews met Marie-Rose
VandenBergh, mede-eigenaar van Limburgs grootste bioscoop (Foroxity Filmarena)
en Evert de Boer, voorzitter van de C&W de Boer Stichting. Deze stichting verleent
financiële steun aan maatschappelijke, culturele en andere activiteiten, voornamelijk
in de provincie Drenthe.
Ik wens u veel leesplezier.
Reinier Westeneng
Directievoorzitter
3

Beursvisie | Financiële Markten
Inflatie ook dit kwartaal
een spelbreker voor de
financiële markten
De inflatie daalde dit kwartaal niet snel genoeg volgens
verschillende centrale bankiers.
Door Peter van der Hof
De heer Powell van de FED verhoogde
daarom dit kwartaal de rente met
0,25% tot 5,5%, terwijl mevrouw
Lagarde van de ECB dat zelfs
tweemaal deed tot 4,5%. Maar vooral
hun beider aankondiging dat de rente
langer hoog kan blijven en verdere
renteverhogingen niet uitgesloten
kunnen worden deed een siddering
door de kapitaalmarkten gaan.
De Amerikaanse 10-jaars Treasury
liep bijna 0,7% op tot 4,5% en de
10-jaars Nederlandse Staat bijna 0,5%
tot 3,19%.
10-jaars Nederlandse rente
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
0
-0,5
-1
OKT 13 OKT 15 OKT 17 OKT 19 OKT 21 OKT 23
Bron: BtCC / Bloomberg
2,84% en de Italiaanse tot wel 4,77%.
De euro verzwakte echter toch iets
ten opzichte van de US dollar tot een
koers van 1,06.
De goudprijs was niet onder
de indruk en raakte bijna haar
jaarwinst kwijt op een prijs van
USD 1848,62. Een van de voornaamste
inflatieangstaanjagers was de
olieprijs, die zelfs met 22,5% steeg tot
USD 92,17, hetgeen echter “slechts”
een jaarwinst betekent van 7,3%.
Op de aandelenmarkten had de
inflatieangst ook grote gevolgen. Wij
zagen hier de markten over een breed
front dalen. De wereldwijde MSCI
World Index daalde dit kwartaal met
3,8%. In de VS zakte de S&P met 3,6%
en technologiebeurs Nasdaq met 3,1%.
De Nasdaq staat echter nog op een
jaarwinst van 34,5%.
In Europa zagen we de beurzen ook
dalen met 5,1% voor de Euro Stoxx 50.
Onze AEX deed het nog iets slechter
met een verlies van 5,7% en dat
betekent een jaarwinst van 5,9%.
Ook de Aziatische beurzen konden de
januari nog wel een winst van 22,1%.
De Emerging Markets hielden het ook
niet droog met een verlies van 3,6%,
hetgeen uitkwam op een jaarverlies
van 0,3%.
AEX afgelopen 10 jaar
900
800
700
600
500
400
300
OKT 13 OKT 15 OKT 17 OKT 19 OKT 21 OKT 23
Bron: BtCC / Bloomberg
Het derde kwartaal van 2023 was
wederom niet het beste kwartaal
van het jaar. De inflatieangst en
wellicht de vallende blaadjes van
de aankomende herfst hebben het
sentiment geen goed gedaan. De
maand september doet weer zijn
naam eer aan om de slechtste maand
van het jaar te worden, maar in het
verleden maakte dat ook nog wel eens
de weg vrij voor een eindejaarsrally. n
4
Ook op de andere Europese
kapitaalmarkten zagen wij de rentes
over een breed front behoorlijk
stijgen. Zo steeg de Duitse rente tot
negatieve teneur niet ontlopen. China
verloor 2,9% en staat nog maar net
in de plus over dit gehele jaar. Japan
verloor 4%, maar dat betekent vanaf

Interview met LocalTea
Beursvisie | Sector Focus
Thee van
Nederlandse bodem
Dit keer ben ik op bezoek bij Wouter Eckelmans, directeur
van de theeplantage LocalTea. Moest ik daar ver voor reizen?
Nee hoor: gewoon naar Zundert, Brabant. Thee komt toch uit
het verre oosten? Niet altijd dus.
Door Jacco Den Toonder
Wij realiseren het ons niet altijd, maar
verwelken. Daarna zijn er twee routes
De fermentatie levert een thee op
de meeste thee reist vaak meer dan
die elk een andere thee opleveren.
die lang houdbaar is met een unieke
10.000 kilometer. Wouter vond dat dit
Voor groene thee worden de blaadjes
smaak. Hier in Nederland niet zo
anders, beter en duurzamer moest.
na het verflensen verwarmd, zodat
bekend, maar In China en Japan een
Hij sloot zich aan bij de logische,
het oxidatieproces stopt. Voor zwarte
belangrijk onderdeel van hun cultuur.
innovatieve speler: LocalTea. Zij
thee laat je het oxidatieproces wel
hebben theeplanten die in ons koude
op gang komen. Daardoor ontstaat
Bij LocalTea worden, door toevoeging
klimaat geteeld gedijen.
de karakteristieke thee met warme
van natuurlijke ingrediënten
aardse tonen.
zoals gember en kamille, diverse
Midden op de plantage, in de kas
smaakvarianten gemaakt. Er komen
waar de theeplanten in geduldige
geen E-nummers aan te pas. De
rijen groeien, krijg ik thee-college.
thee van LocalTea wordt geteeld
Wouter legt mij uit waar het om draait
met respect voor de natuur en vindt
bij het maken van kwaliteitsthee.
plaats in Zundert. Zij gebruiken
De bovenste, jonge blaadjes van de
insecten als galwespen in plaats van
plant zien er broos en vers uit. De
chemische gewasbescherming. “De
mooiste thee komt van deze blaadjes.
duurzaamheidsimpact die wij kunnen
Hij noemt het “two leaves and a bud”.
maken is indrukwekkend en uniek!”
De thee die wij Nederlanders meestal
zegt Wouter.
drinken komt van de oudere, meer
verhoute blaadjes. Ik mag het verschil
Het product van LocalTea ligt nu
ter plekke proeven. Het is waar, de
ook bij de grotere supermarkten als
thee van de jonge blaadjes is veel
AH, Jumbo en Plus, zodat wij in heel
zachter en aromatischer dan thee van
Nederland van een duurzaam kopje
het ons bekende zakje.
thee kunnen genieten. Workshops
Een heel belangrijke stap in het
en theeplanten voor de thuisteelt
Het proces van thee maken is
theeproces bij Localtea is dat de
leveren ze ook. De website geeft meer
natuurlijk ingewikkelder dan ik
blaadjes “gerold” en gekneusd
informatie.
hier in 10 regels vertel. Bij LocalTea
worden. De aroma’s en etherische
maken ze groene en zwarte thee. De
oliën komen dan optimaal vrij. Dat
Zelf was ik nooit een echte
theeplanten groeien snel. Ze worden
kan met de hand, maar wordt met een
theedrinker, maar door het proeven
teruggesnoeid en vanaf het vroege
voorjaar groeien de verse blaadjes. Na
enkele weken worden die geoogst en
speciale roller gedaan.
Naast deze wijze zijn er theesoorten
van deze thee heb ik mijn mening
bijgesteld.
5
moeten ze eerst verflensen, of te wel
die gefermenteerd worden, Pu’er thee.
www.localtea.com n

Beursvisie | Financiële planning
Behavioral Finance
Een term die je vaak tegenkomt in het kader van beleggen.
Behavioral Finance is een combinatie tussen economische theorie
en psychologie en gedrag. Het wordt gebruikt om het gedrag van
mensen te analyseren en te verklaren ten aanzien van de financiële
markten en de financiële situatie van de persoon in kwestie.
Door Maaike Schrauwen
voor een uitkomst met zekerheid,
terwijl ze bij een situatie met kans op
verlies juist risico nemend waren. Dit
in de hoop om verlies te vermijden.
Hyperbolic Discounting
Wij voelen ons prettiger bij winst op
Hiermee trachten wij de economische
die van invloed zijn op het rationele
korte termijn en vinden het moeilijk
theorie wat meer realistisch te
proces. Mensen reageren en handelen
om de lange termijn in ogenschouw
maken door het te combineren
vaak met hun hart, in plaats van het
te houden.
met psychologische invloeden.
De theoretische economie is een
gegeven, maar wordt beïnvloed door
gedragingen, vooroordelen en een
andere manier van denken.
hoofd. Ook bij beleggen. Wij noemen
hieronder een aantal valkuilen:
Verliesaversie
De mens is geprogrammeerd om niet
Overoptimisme
De kans dat extreme of
onwaarschijnlijke uitkomsten
of risico’s zich voordoen wordt
te verliezen. Uit onderzoek blijkt dat
overschat, in positieve en in negatieve
De theoretische economie gaat er
verlies twee keer meer pijn doet dan
zin. Een verhelderend voorbeeld is
kortweg van uit dat alle beschikbare
het hebben van winst. Een winst van
dat mensen zich over het algemeen
informatie over een aandeel al
6% voelt als 6%, maar een verlies van
een betere automobilist vinden dan
verwerkt is in de koers en dat de
6% ervaart men als een verlies van
gemiddeld, terwijl toch echt 50% beter
prijs en de beweging van het aandeel
12%. Hierover zijn veel onderzoeken
rijdt en 50% minder goed rijdt dan
rationeel is. Deze theorie gaat er
en experimenten gedaan. Mensen zijn
gemiddeld.
ook van uit dat een belegger alleen
rationeel handelt, zich niet laat leiden
door emoties en alleen rationele
per definitie risicoavers. Maar aan
de andere kant wijst onderzoek ook
uit dat mensen een onzeker verlies
De Bevestigingstheorie
Mensen zijn geneigd informatie
beslissingen neemt. Daarnaast wordt
prefereren boven een vast gegeven
geloofwaardiger te achten als de
ervan uitgegaan dat elke belegger
verlies. Als je kunt kiezen uit een
informatie overeenkomt met hun
over precies dezelfde informatie
zeker verlies van 1000 euro of 50%
eigen vooraf ingenomen aannames
beschikt en deze ook op dezelfde wijze
kans op een verlies van 2000 euro,
en standpunten.
interpreteert. Maar niets is minder
dan kiezen de mensen voor de laatste
6
waar. Beleggers zijn net mensen
en nemen niet louter rationele
beslissingen. Zij hebben last van
optie. Wij kunnen stellen dat mensen
niet persé risicoavers zijn, maar wel
verliesavers. In experimenten waarin
Vermogensbeheer, waarbij u de regie
uit handen geeft, kan helpen om bij
het beleggen van uw vermogen de
verschillende subjectieve factoren
mensen kunnen winnen kiezen ze
invloed van emotie te beperken. n

Beursvisie | Beleggingsbeleid
Zware tijden voor
Emerging Markets en China
Door de lokale onroerend goed crisis maakt China economisch
zware tijden door. De Emerging Markets hebben last van de dure
dollar en de hoge Amerikaanse rente.
Door Frank van den Bergh
de balans op te maken. Onze strategie
van een portefeuille met “Blue chip”
bedrijven is ook in het afgelopen
kwartaal ongewijzigd voortgezet.
Er werd geen aanleiding gevonden om
mutaties in de bestaande keuzes aan
te brengen. De hoge rente in Amerika,
in combinatie met de dure dollar,
zorgt binnen de Emerging Markets voor
een negatief klimaat voor beleggers.
De schulden van deze landen zijn
voornamelijk in dollars gefinancierd,
wat negatief uitpakt nu de rente in
Amerika is gestegen. De markten voor
Doordat het tempo, waarin centrale
schrijven. Daarmee kiest China voor
energie hebben hun prijzen in dollars,
banken de rente verhogen is
een weg die vergelijkbaar is met de
waardoor door de dure dollar de kosten
afgenomen, zijn zowel de aandelen-
weg die Japan koos in de jaren 80. Het
voor energie voor deze landen sterk
als de obligatiemarkt in rustiger
gevolg van deze keuze is dat de groei
oplopen.
vaarwater terechtgekomen. De periode
van de Chinese economie de komende
waarin afgewacht moet worden of het
jaren waarschijnlijk lager uit zal komen
In het obligatiegedeelte van de
rentebeleid heeft gewerkt en of de
en dat de rente in die periode zal dalen.
portefeuilles werden kortlopende
inflatie verder daalt breekt nu aan.
Om de werkloosheid niet te veel te
leningen verkocht en langer lopende
laten oplopen moet de productie op
leningen teruggekocht. Door deze
Beleidsmakers in Europa en Amerika
peil blijven en om er zeker van te zijn
mutatie kan met een deel van het
kijken momenteel niet alleen naar hun
dat deze geproduceerde producten
obligatiebezit voor een langere periode
eigen economie en inflatiecijfers, maar
ook verkocht worden moet rekening
worden geprofiteerd van het relatief
ook naar die van China. De Chinese
gehouden worden met lagere prijzen.
hoge rendement. In de afgelopen jaren
economie verkeert door een lokale
Het gevolg van het gekozen beleid is
is binnen het obligatiegedeelte van de
onroerend goed crisis in zwaar weer.
dat China deflatie gaat exporteren.
portefeuille een actief beleid gevoerd
Om onrust onder Chinese beleggers te
op leningen met een hoge kwaliteit.
voorkomen is in veel gevallen besloten
om niet grootschalig de oninbare
leningen af te boeken maar om op de
Nu de kapitaalmarktrente in de
Eurozone zijn top lijkt te hebben
neergezet wordt het voor beleggers in
Nu de economie in de Eurozone
afzwakt zijn geforceerde aanpassingen
van de obligatieportefeuille hierdoor
7
uitstaande schulden langzaam af te
zowel aandelen als in obligaties tijd om
niet aan de orde. n

Beursvisie | Macro-economie
Prinsjesdag 2023 - The Gap
Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen na
Prinsjesdag, toen er voor allerlei moties een diversiteit
aan gelegenheidscoalities ontstond, werd het duidelijk
dat de geest der Lage Landen zich bevindt in een gebied
dat, binnen de esoterische literatuur uit het Oosten,
bekend staat als the Gap.
Door Yvo Dahmen
The Gap is het gebied dat zich
Nu is het hanteren van de uitspraak
niet zijn opgelost. Uiteindelijk zal
bevindt tussen twee gedachten.
This time is different doorgaans niet
datgene, wat niet evolutionair is
Het is daar waar de geest de
aan te raden omdat veel zaken,
voor de burger, niet overleven.
toestand van stilte ondergaat. In
in de beleggingswereld althans,
Maar wanneer de problemen
het nationale bewustzijn ontsproot,
niet wezenlijk veranderen. Maar,
niet kundig langs de weg van
bij de val het kabinet op 8 juli,
het zou zo maar kunnen dat na
geleidelijkheid worden gemanaged,
de eerste gedachte van Wat Nu?
de wasmachinebeurt er nieuwe,
zal plotseling alles versneld
Sindsdien begeeft Nederland zich in
verfrissende dingen gaan gebeuren.
gaan schuiven, analoog aan het
die tussenruimte, een situatie die
In de peilingen lijkt de kiezer thans
zogeheten Minsky-moment op
tot de verkiezingen op 22 november
te willen aansturen op de geboorte
financiële markten.
zal voortduren. De grote vraag
van een kind, dat vloeiend zal
is, wat er vanuit dat stiltegebied
moeten leren lopen. Het politieke
Dergelijke ontwikkelingen hebben
gaat voortkomen, dat zal gelden
proces voor de nabije toekomst
de aandacht van beleggers,
als dé verkiezingsgedachte, de
ziet er, in dat opzicht, wat
waaronder die van Ray Dalio, de
rode draad, waarmee gewerkt
ongepolijst uit.
selfmade miljardair die vorig jaar
gaat worden aan de toekomst
is afgezwaaid bij Bridgewater
van Nederland. Wellicht staat
Ook elders in de wereld is men
Associates, het bedrijf dat hij in
er in die tussenruimte een grote
ontevreden. Er is het intern politiek
1975 heeft opgericht vanuit zijn
wasmachine te draaien, die
drama dat de Verenigde Staten ten
tweekamerappartement in New
ervoor gaat zorgen dat alle zorg
tonele voert en weinig verheffend
York. Bridgewater is bekend om
en onvrede, die de burger ervaart
is. Het Verenigd Koninkrijk lijdt aan
zijn Pure Alpha macrostrategie.
in termen van landsbestuur,
postnatale Brexit, terwijl in andere
Dalio heeft de macro-economische
weggespoeld gaat worden.
delen van Europa de problemen
cycli van oorzaak en gevolg over
met betrekking tot migratie een
de afgelopen 500 jaar uitvoerig
Dat prominente kopstukken, uit
verschuiving van het politieke
bestudeerd en kwam tot het inzicht
het kabinet en de Tweede Kamer,
spectrum met zich meebrengen.
dat er zich lange golven voordoen,
8
te kennen hebben gegeven zich
na de verkiezingen met andere
zaken te gaan bezighouden, is
Kiezers in sommige Europese
landen, waaronder Griekenland,
ervaren dat de problemen met
die gemiddeld 75 jaar duren, plus
of minus 50 jaar. Tijdens een
dergelijke periode is er sprake
veelbetekenend.
betrekking tot corruptie nog steeds
van de interactie van subcycli op

Beursvisie | Macro-economie
het gebied van krediet/schulden/
Met de verkiezingen in zicht is er
Omdat ESG het nieuwe modewoord
markten/economie, binnenlandse
listig geopteerd voor iets dat lijkt
is zullen wij het maar beperken tot
politieke en rechtsordelijke
op een gouden brug naar de minder
wat belangrijk, zo niet essentieel
aangelegenheden, internationale
bedeelden (koopkrachtreparatie).
is voor de leefbaarheid van een
politieke wisselwerkingen
Tegelijkertijd is hiermee een
land: grond, water en lucht. Water
met betrekking tot macht en
pandemonium vermeden
moet steeds intensiever worden
relatieve welvaart, de impact van
tijdens het debat met de Tweede
gezuiverd, de lucht is nagenoeg
milieuproblemen (pandemieën,
Kamer. Het geld voor de diverse
overal ongezond en de grond
droogte, overstromingen) en
toezeggingen, waaronder het plan
op heel veel plekken vervuild.
de opkomst van technologische
om het minimumloon te verhogen,
Zo langzamerhand zouden deze
innovaties (zoals AI voor dit
zal komen van waar het is. Dat wil
kwesties aan de basis moeten
tijdperk). Dalio sluit niet uit
zeggen: van de beter bedeelden
worden getackeld en heilige
dat, in de komende jaren, een
en van het bedrijfsleven dat,
huisjes losgelaten. De waslijst:
samenvloeiing gaat plaatsvinden
voor nu, inderdaad zal dienen als
moeten wij nog doorgaan met de
van een aantal van deze sub-
pinautomaat. Wél hogere uitgaven,
productie van zeer schadelijke
bewegingen, die mogelijk leidt tot
maar geen bezuinigingen, ook
chemicaliën (PFAS), het dragen van
een seismische verschuiving van de
niet bij de overheid. Ondertussen
synthetische kleding (microplastics
wereldorde.
kunnen er vraagtekens worden
komen via de Miele in het water
gezet bij het feit dat het aantal
terecht), het beoefenen van de
Een rondje langs de cijfers met
ambtenaren sinds 2019 is gestegen
intensieve veehouderij (naar
betrekking tot de Miljoenennota
met maar liefst 19.000. Dit terwijl
verluidt is er bij één koe/ha pas
2024 leert dat het voorlopig
de ontevredenheid bij burgers
sprake van ouderwetse balans),
goed zit met de Nederlandse
over de geleverde dienstverlening
het gebruik van pesticiden en
staatschuld. Deze blijft onder de
(toeslagenaffaire) en het maar
glyfosaat, etc. De vraag rijst of
EU-norm (60% van het BBP) en
blijven blussen van branden
straks de nieuwe ploeg op het
met het voorziene niveau van 47%
(problemen in zorg en onderwijs,
bordes van Paleis Noordeinde
is er voor de toekomst zelfs een
buffer voor slechtere tijden. Het
begrotingstekort loopt wel wat op,
tekort aan woningen, etc.), flink
is gestegen. Het kraken van harde
noten is weer vermeden. Terwijl die
in staat zal zijn om nieuwe,
ambitieuze, baanbrekende doelen
te formuleren. n
9
van 1,5% naar 2,4%.
er voldoende zijn.

Beursvisie | Interview
Beursvisie interview met Marie-Rose Vandenbergh
Passie voor cinema
Bioscoop Forum in Sittard heeft in Barcelona een prestigieuze
internationale prijs in de wacht gesleept. De bioscoop, gevestigd
in een rijk monumentaal pand uit 1929, is door de International
Cinema Technology Association (ICTA) verkozen tot ‘Best Classic
Cinema of the Year’ in Europa.
Door Gerrion
Biermans-Roumen
de strenge filmkeuring door de
ambiance met meer beleving, service
Katholieke kerk. Zo werd de bioscoop
en kwaliteit te bieden. De award die in
een aantal keren gesloten, omdat de
Barcelona werd overhandigd was een
film ‘verderfelijk was voor het volk’.
enorme verrassing voor ons.
In 1947 heeft mijn opa de bioscoop
overgenomen. Concurrentie was
Volgens de Nederlandse
er vooral omdat de première films
Vereniging van Bioscopen en
eerst naar de grote steden gingen en
Filmtheaters (NVBF) was juli een
daarna naar de kleinere bioscopen.
fantastische maand met 3,6 miljoen
Toen mijn vader zijn intrede deed
bioscoopbezoekers.
heeft hij samenwerking gezocht met
de Roxy in Geleen, waarvan wij de
Speelgoedfabrikant Mattel verbrak
exploitatie later hebben voortgezet
alle records met de Hit film Barbie
Marie-Rose en haar broer Antoine
en toen kregen ook wij de belangrijke
die het eerste weekend wereldwijd
Vandenbergh zijn eigenaar van de
première films.
USD 330 miljoen opleverde. Regisseur
luxe filmzaal Forum Sittard en van
Nolans film Oppenheimer was goed
Foroxity in Sittard en Roermond. De
De ICTA EMEA Award voor
voor USD 174 miljoen aan kaartjes.
liefde voor cinema werd al door hun
‘Best Classic Cinema of 2023’, wat
Mission Impossible was ook een
voorouders meegegeven en inmiddels
maakt uw bioscoop zo bijzonder?
topper. De game verfilming van
zijn zij de vierde generatie van het
Nintendo’s Super Mario was dé grote
familiebedrijf.
Dit is een groep van 240 bedrijven die
verrassing die door oud en jong publiek
actief zijn op het gebied van innovatie
werd bezocht en was een enorm
Wanneer is de passie voor cinema
en techniek in de bioscoopbranche
succes. De oppermachtige superhelden
ontstaan in uw familie?
in Europa. Wij hebben geïnvesteerd
lijken passé in Hollywood. Videogames
in technische kwaliteiten en in
en speelgoedpoppen zijn nu de nieuwe
Mijn overgrootvader werkte voor de
een bijzonder luxe en smaakvolle
succesvolle films.
marechaussee en toen hij op 55-jarige
inrichting. Na de zeer moeilijke
leeftijd met pensioen ging, wilde hij
periode na corona vonden wij dat
Wat is de best verkopende film ooit?
een droom realiseren en gaf hij in
het roer om moest. Wij wilden het
1929 opdracht om een bioscoop te
geheel anders doen en zijn gestart
De film Avatar werd in 2009
10
bouwen. Dat was heel bijzonder, maar
met investeren om de bezoekers een
uitgebracht door regisseur
ook heel lastig in die tijd, vanwege
gezellige filmavond in een mooie
James Cameron en leverde

USD 2,9 miljard op en is daarmee de
hebben naast salarisvoorstellen
weten dat je een film nergens beter
succesvolste film ooit.
naar eigen zeggen een ‘baanbrekend
kunt beleven dan in een bioscoop. Een
In Holywood staken scriptschrijvers
en 160.000 acteurs tegelijkertijd;
gaat kunstmatige intelligentie (AI)
de filmwereld veranderen?
AI-voorstel’ gedaan dat de digitale
beeltenissen van acteurs moet
beschermen, zodat de grote studio’s
hun uiterlijk niet zomaar mogen
kopiëren. Het dilemma is: wat
film die in de bioscoop is geweest doet
het beter bij streamingdiensten. Wij
moeten wel echt actief ondernemen
en iets organiseren om mensen te
triggeren om een bioscoopbezoek te
weerhoudt studio’s er in de toekomst
doen. Zo organiseren wij vaak ‘special
Ja, de stakingen brengen grote
van om het uiterlijk en de stem van
events’ rondom een bepaalde film
veranderingen met zich mee en de
bekende acteurs met AI te kopiëren,
of een bepaald thema die een grote
bioscopen zullen de impact gaan
zodat die acteurs tot in de eeuwigheid
aantrekkingskracht hebben op ons
voelen. Het is vergelijkbaar met
kunnen worden ingezet? AI is echter
publiek.
corona, want ook nu is het filmaanbod
dat wordt uitgebracht veel kleiner.
niet meer weg te denken uit de
filmwereld. Het geniale van AI is dat
Een Goed doel film?
De filmwereld beweegt zich niet
je iets kunt creëren dat niet bestaat
in een stijgende lijn, maar in
zonder dat je een leger figuranten
Ik ben lid van de soroptimisten, een
golfbewegingen. Het begon met de
nodig hebt om het echte werk te doen.
wereldwijde organisatie van vrouwen
uitvinding van de tv, toen stortten de
In grote producties als Lord of the
die zich inzet om de levens en de
bezoekersaantallen in. Met de komst
Rings en de Game of Thrones werden
positie van vrouwen en meisjes te
van video was de situatie vergelijkbaar
de figuranten met behulp van AI
verbeteren. Daarvoor vertonen wij elk
en corona was de echte klapper, met
gecreëerd en werd er echt niet gewerkt
jaar een film, waarvan de opbrengst
een omzetdaling van 96%. Zonder
met tienduizenden verklede acteurs.
voor het goede doel is bestemd. Zo
overheidssteun had geen cinema het
Ook de teksten van stemacteurs in
hebben wij een aantal jaren KidzBase
kunnen redden, want alle vaste lasten
animatiefilms of games worden al met
gesteund. Deze stichting zet zich in
gaan gewoon door. Gelukkig zorgen de
behulp van AI gemaakt.
voor uit huis geplaatste kinderen.
echte kaskrakers altijd weer voor de
up-trend.
Ook AI brengt grote veranderingen
Zijn streamingdiensten zoals
Netflix, Disney+ en HBO grote
concurrenten voor bioscopen?
Ook hebben wij bijgedragen aan het
verbeteren van de verloskundige zorg
in het Kumi Hospital Uganda.
met zich mee. De werkgevers,
verenigd in de Alliance of Motion Picture
Zij zijn zeker concurrenten. Echter,
www.forumsittard.nl
www.foroxity.nl
11
and Television Producers (AMPTP),
degene die streamingdiensten kijken
www.soroptimisten.nl n

Beursvisie | Global List
Global list
30 september 2023
Valuta Koers Rend 3 mnd Hoog 12 mnd Laag 12 mnd Div Rend WPA-23T WPA-24T KW-24T
Energy
BP GBp 531,40 17,3% 567,60 433,10 4,1% 0,91 0,91 7,0
EXXON MOBIL USD 117,58 10,6% 120,20 87,31 3,1% 9,31 9,05 13,0
FUGRO EUR 14,55 2,0% 16,57 10,43 1,19 1,47 10,1
SHELL EUR 30,51 11,7% 31,15 25,24 3,5% 4,08 4,12 7,8
SBM OFFSHORE EUR 12,43 -1,0% 15,65 12,17 8,2% 1,03 1,78 7,3
SCHLUMBERGER USD 58,30 19,2% 62,10 35,90 1,6% 2,98 3,69 15,8
TOTALENERGIES EUR 62,31 20,0% 63,62 48,28 6,2% 9,19 8,99 7,0
VOPAK EUR 32,42 -0,8% 35,84 18,70 4,0% 3,00 3,16 10,2
Materials
AIR LIQUIDE EUR 159,84 -2,7% 168,06 117,10 1,9% 6,51 7,07 22,4
AKZO EUR 68,48 -8,4% 78,82 58,32 2,9% 3,77 4,73 14,2
ARCELOR MITTAL EUR 23,78 -4,6% 30,41 20,67 1,7% 5,16 4,69 5,3
BASF EUR 42,57 -4,4% 53,77 39,21 8,0% 3,66 4,40 9,7
BAYER EUR 45,47 -10,6% 62,61 45,36 5,3% 6,24 6,91 6,6
BHP BILLITON AUD 44,25 1,2% 49,95 37,36 8,4% 2,47 2,51 11,4
DSM-FIRMENICH EUR 80,13 -17,4% 120,72 76,89 2,1% 1,86 3,26 23,9
GIVAUDAN CHF 2994,00 1,0% 3311,00 2730,00 2,3% 99,89 110,78 26,6
FMC USD 66,97 -35,3% 134,36 65,91 3,5% 6,11 7,15 9,4
LINDE EUR 354,10 1,6% 365,05 279,20 1,3% 13,90 15,13 24,5
RIO TINTO AUD 113,55 1,4% 128,43 88,20 7,3% 6,96 7,01 10,5
NOVOZYMES DKK 284,70 -10,4% 431,00 280,70 2,2% 11,72 13,43 20,8
SHERWIN WILLIAMS USD 255,05 -3,7% 280,90 201,22 0,9% 9,73 10,78 23,7
SIKA CHF 233,10 -8,8% 279,00 200,70 1,4% 7,38 9,05 25,3
UMICORE EUR 22,45 -11,3% 36,25 21,60 3,6% 1,78 1,81 12,2
Industrials
Capital Goods ABB CHF 32,80 -6,8% 35,49 24,35 2,5% 1,98 2,05 17,6
ASSA ABLOY SEK 238,20 -8,0% 269,00 203,70 1,9% 12,77 14,26 16,6
ATLAS COPCO SEK 147,25 -5,2% 162,85 104,06 1,4% 5,69 5,98 24,6
FASTENAL USD 54,64 -6,8% 58,99 43,87 2,5% 1,99 2,13 25,7
GEBERIT CHF 459,00 -1,9% 542,00 410,50 2,8% 18,38 18,70 24,1
GENERAL ELECTRIC USD 110,55 0,8% 117,16 48,31 0,3% 2,33 4,28 25,8
KONE EUR 39,92 -16,5% 52,92 38,20 4,3% 1,92 2,08 19,3
PHILIPS EUR 18,97 -4,3% 20,83 11,62 1,15 1,42 13,3
SCHINDLER CHF 183,00 -12,7% 216,40 153,80 2,2% 8,05 8,75 21,2
SIEMENS EUR 135,66 -11,1% 165,78 100,92 3,1% 9,75 10,20 13,2
THOMSON REUTERS USD 122,32 -9,0% 138,13 102,68 1,6% 3,35 3,70 33,1
Commercial & Professional Services ADECCO CHF 37,76 29,2% 38,27 26,58 6,7% 2,68 3,28 11,8
ASHTEAD GBp 5002,00 -7,0% 5874,00 4086,00 1,6% 4,43 4,93 12,3
MANPOWER USD 73,32 -7,7% 91,50 64,69 3,9% 5,92 6,94 10,6
RANDSTAD EUR 52,38 8,4% 62,02 43,05 5,5% 4,15 4,32 12,0
RELX EUR 32,05 5,6% 32,73 25,04 2,0% 1,12 1,22 22,5
UNITED RENTALS USD 444,57 0,1% 491,17 270,12 1,0% 39,82 42,74 10,4
WOLTERS KLUWER EUR 114,65 -0,8% 122,80 97,18 1,7% 4,46 4,86 23,5
Transportation DEUTSCHE POST EUR 38,20 -14,5% 46,65 30,64 4,9% 3,24 3,54 10,8
FEDEX USD 264,92 7,4% 269,95 148,47 1,8% 18,16 22,24 11,9
POSTNL EUR 2,02 30,3% 2,22 1,45 4,0% 0,16 0,21 9,5
UNION PACIFIC CORPORATION USD 203,63 0,1% 238,00 185,72 2,6% 10,43 11,71 17,4
UPS USD 155,87 -12,2% 196,03 151,90 4,1% 9,40 10,39 15,0
Consumer Discretionary
Consumer Goods BMW EUR 96,29 -14,4% 112,56 69,12 8,8% 17,16 16,15 6,0
LVMH EUR 716,40 -17,0% 902,00 608,00 1,7% 32,62 35,36 20,2
NIKE USD 95,62 -13,1% 129,50 83,12 1,4% 3,73 4,37 21,9
KERING EUR 431,90 -14,6% 600,00 427,25 3,3% 29,78 32,78 13,1
RICHEMONT CHF 112,00 -23,9% 155,65 94,28 3,2% 7,30 7,90 14,6
Retail & Restaurants AMAZON USD 127,12 -2,5% 144,85 81,82 3,11 4,02 31,6
BOOKING HOLDINGS INC USD 3083,95 14,2% 3243,01 1634,61 145,47 170,61 18,1
HENNES & MAURITZ SEK 155,46 -16,0% 186,06 103,46 4,2% 6,02 9,16 17,0
HOME DEPOT USD 302,16 -2,1% 339,79 269,46 2,7% 15,31 16,24 18,6
INDITEX EUR 35,29 -0,5% 36,19 21,28 3,0% 1,67 1,81 19,5
LOWE'S USD 207,84 -7,5% 235,09 178,30 2,0% 13,51 14,63 14,2
MCDONALDS USD 263,44 -11,2% 298,41 230,74 2,3% 11,53 12,42 21,2
TESCO GBp 264,20 6,4% 284,60 199,15 4,1% 0,22 0,24 10,9
WAL-MART USD 159,93 2,1% 165,25 128,56 1,4% 6,50 7,12 22,5
Consumer Staples
Food & Beverage KONINKLIJKE AHOLD DELHAIZE EUR 28,52 -7,3% 32,27 25,58 3,8% 2,50 2,66 10,6
ANHEUSER-BUSCH INBEV EUR 52,51 1,3% 61,33 46,27 1,4% 3,04 3,55 15,4
CARREFOUR EUR 16,29 -6,2% 18,94 14,05 3,4% 1,79 2,08 7,9
COCA COLA USD 55,98 -6,3% 64,35 54,39 3,3% 2,64 2,82 19,8
DANONE EUR 52,26 -6,9% 60,48 47,38 3,8% 3,42 3,61 14,5
DIAGEO GBp 3034,00 -8,9% 3847,00 3022,00 2,6% 1,67 1,82 16,6
NESTLE CHF 103,74 -3,6% 116,46 102,90 2,8% 4,95 5,33 19,5
PEPSICO USD 169,44 -7,9% 196,12 161,61 2,9% 7,48 8,07 21,0
PERNOD RICARD EUR 157,85 -21,2% 217,40 157,85 2,9% 9,23 10,10 15,6
UNILEVER EUR 46,89 -0,9% 50,51 44,51 3,7% 2,61 2,81 16,6
12
Household & Personal Care COLGATE PALMOLIVE USD 71,11 -7,1% 81,98 68,48 2,7% 3,17 3,46 20,5
ESTÉE LAUDER USD 144,55 -26,1% 280,80 139,62 1,8% 3,64 5,57 26,0
L'OREAL EUR 393,20 -7,9% 442,60 301,00 1,5% 12,15 13,25 29,8
PROCTER & GAMBLE USD 145,86 -3,3% 157,09 123,76 2,5% 6,40 6,89 21,2
RECKITT BENCKISER GBp 5794,00 -0,7% 6570,00 5556,00 3,2% 3,36 3,59 16,1
Div Rend
KW
Hoog 12 mnd
dividend van het afgelopen boekjaar gedeeld door de koers
koers - winstverhouding
de hoogste koers in de afgelopen 12 maanden
Laag 12 mnd
Rend 3 mnd
T
de laagste koers in de afgelopen 12 maanden
procentuele koersontwikkeling in het afgelopen kwartaal in de Valuta van notering
taxatie

Beursvisie | Global List
Op deze pagina’s vindt u een overzicht van grote beursgenoteerde ondernemingen. Voor elk aandeel wordt een aantal voor beleggers
relevante, kerncijfers gegeven. De in het rood afgedrukte fondsen maken deel uit van onze vermogensbeheerportefeuilles.
Valuta Koers Rend 3 mnd Hoog 12 mnd Laag 12 mnd Div Rend WPA-23T WPA-24T KW-24T
Health Care
ASTRAZENECA GBp 11102,00 -0,9% 12294,00 9656,00 2,2% 7,36 8,40 15,9
BIOGEN INC USD 257,01 -9,8% 318,06 253,30 15,24 16,66 15,4
COLOPLAST DKK 747,60 -12,4% 990,80 742,00 2,7% 23,43 26,21 28,1
EDWARDS LIFESCIENCES USD 69,28 -26,6% 94,33 68,54 2,53 2,89 24,0
ELI LILLY & CO USD 537,13 14,8% 599,30 310,63 0,8% 9,68 12,60 42,6
GILEAD USD 74,94 -1,8% 89,47 61,69 4,0% 6,61 7,24 10,4
GLAXOSMITHKLINE GBp 1492,00 8,5% 1535,80 1305,80 3,8% 1,49 1,54 9,6
ILLUMINA USD 137,28 -26,8% 242,74 128,91 0,84 2,43 56,5
INTUITIVE SURGICAL USD 292,29 -14,5% 354,93 183,06 5,57 6,40 45,7
JOHNSON & JOHNSON USD 155,75 -5,2% 180,25 151,05 3,0% 10,03 10,86 14,3
MERCK USD 102,95 -10,2% 118,38 86,12 2,8% 3,02 8,37 12,3
NOVARTIS CHF 93,87 4,3% 93,87 74,62 3,4% 6,91 7,44 13,7
NOVO NORDISK DKK 643,90 17,7% 683,90 380,70 1,1% 17,70 21,32 30,0
PFIZER USD 33,17 -8,5% 54,48 32,09 4,9% 3,31 3,35 9,9
ROCHE CHF 250,45 -8,4% 333,75 249,10 3,8% 18,58 20,29 12,2
SANOFI-AVENTIS EUR 101,48 3,3% 104,62 78,40 3,5% 8,24 8,83 11,6
SONOVA CHF 217,70 -8,6% 290,50 212,00 2,2% 10,56 11,88 18,0
STRAUMANN CHF 117,20 -19,3% 145,75 90,64 0,7% 3,01 3,57 32,1
STRYKER USD 273,27 -10,2% 305,09 202,54 1,1% 10,37 11,45 23,9
THERMO FISHER SCIENTIFIC USD 506,17 -2,9% 604,82 484,71 0,3% 22,41 24,66 20,5
Financials
Banks BANK OF AMERICA USD 27,38 -3,8% 38,41 26,97 3,3% 3,38 3,22 8,5
BANCO BILBAO VIZCAYA ARGENTARIA EUR 7,71 9,6% 7,71 4,58 5,5% 1,24 1,22 6,4
BANCO SANTANDER EUR 3,62 6,9% 3,86 2,40 3,2% 0,62 0,67 5,4
BNP PARIBAS EUR 60,43 4,7% 66,15 42,35 6,5% 8,38 9,38 6,4
DEUTSCHE BANK EUR 10,45 8,7% 12,34 7,63 2,9% 1,95 2,20 4,7
GOLDMAN SACHS USD 323,57 1,2% 388,86 293,05 3,2% 26,48 35,97 9,0
HSBC GBp 644,90 5,0% 654,90 442,20 7,3% 1,28 1,30 6,0
ING EUR 12,55 4,4% 13,49 8,80 6,5% 1,91 1,92 6,6
JPMORGAN CHASE & CO USD 145,02 0,4% 158,00 101,96 2,8% 15,92 14,61 9,9
SOCIETE GENERALE EUR 23,05 -3,2% 28,03 19,75 7,4% 4,00 5,17 4,5
SVENSKA HANDELSBANKEN SEK 97,56 8,0% 112,80 84,14 8,2% 13,29 12,25 8,0
UBS CHF 22,69 25,4% 23,74 13,97 1,1% 1,19 1,71 14,5
WELLS FARGO USD 40,86 -3,5% 48,50 36,23 3,1% 4,86 4,81 8,5
Insurance AEGON EUR 4,58 1,9% 5,25 3,83 5,6% 0,53 0,65 7,1
ALLIANZ EUR 225,70 5,9% 233,45 161,54 5,1% 23,62 26,15 8,6
AXA EUR 28,18 4,3% 30,17 22,23 6,1% 3,35 3,64 7,7
Financial Services ADYEN EUR 705,70 -55,5% 1689,80 630,80 19,69 24,39 28,9
BLOCK INC USD 44,26 -33,5% 88,41 44,14 1,73 2,19 20,2
LONDON STOCK EXCHANGE GROUP GBp 8234,00 -1,1% 8774,00 7104,00 1,4% 3,28 3,68 22,2
MSCI INC USD 513,08 9,6% 568,44 388,72 1,1% 13,13 14,98 34,3
PAYPAL USD 58,46 -12,4% 94,42 57,34 4,95 5,63 10,4
S&P GLOBAL USD 365,41 -8,6% 428,41 286,62 1,0% 12,51 14,47 25,2
VISA USD 230,01 -3,0% 248,11 177,65 0,8% 8,67 9,82 23,4
Communication Services
Media & Entertainment ACTIVISION BLIZZARD USD 93,63 12,3% 94,05 71,10 1,1% 4,20 4,32 21,7
ALPHABET USD 131,85 9,0% 138,99 83,49 6,04 6,99 18,9
ELECTRONIC ARTS USD 120,40 -7,0% 139,57 109,19 0,6% 6,79 7,66 15,7
META PLATFORMS USD 300,21 4,6% 325,48 88,91 13,83 17,26 17,4
NETFLIX USD 377,60 -14,3% 477,59 214,29 12,10 15,51 24,4
WALT DISNEY USD 81,05 -9,2% 113,21 79,90 3,66 4,90 16,5
Telecommunication Services AT&T USD 15,02 -4,2% 20,42 13,45 7,4% 2,42 2,49 6,0
BT GROUP GBp 116,70 -0,1% 160,35 112,00 6,6% 0,18 0,19 6,2
KPN EUR 3,12 -3,1% 3,35 2,69 4,7% 0,19 0,21 15,0
TELEFONICA EUR 3,87 4,1% 4,13 3,25 7,7% 0,33 0,35 11,0
VODAFONE GBp 76,82 3,9% 106,24 70,06 10,0% 0,08 0,09 9,6
IT
Software&Services ACCENTURE USD 307,11 -0,1% 328,20 246,17 1,5% 12,15 13,31 23,1
ADOBE USD 509,90 4,3% 564,88 275,20 15,93 17,97 28,4
MICROSOFT USD 315,75 -7,1% 359,49 214,25 0,9% 10,99 12,57 25,1
ORACLE USD 105,92 -10,7% 126,71 61,07 1,4% 5,57 6,25 16,9
SALESFORCE USD 202,78 -4,0% 234,37 128,27 8,06 9,36 21,7
SAP EUR 122,82 -1,9% 131,48 84,12 1,7% 5,18 6,18 19,9
SERVICENOW USD 558,96 -0,5% 605,94 341,76 9,97 12,32 45,4
SHOPIFY USD 54,57 -15,5% 70,37 25,67 0,54 0,80 68,0
SYNOPSIS USD 458,97 5,4% 466,86 276,19 11,05 12,70 36,1
Hardware & Equipment APPLE USD 171,21 -11,6% 196,45 125,02 0,5% 6,07 6,61 25,9
APPLIED MATERIALS USD 138,45 -4,0% 153,99 74,41 0,8% 7,91 7,82 17,7
ASML EUR 559,10 -15,5% 684,90 397,45 1,1% 19,37 21,62 25,6
CISCO SYSTEMS USD 53,76 4,7% 57,84 39,27 2,9% 4,06 4,23 12,7
IBM USD 140,30 6,1% 150,57 117,57 4,7% 9,55 10,09 13,9
INTEL USD 35,55 6,7% 38,86 24,90 2,8% 0,55 1,72 20,7
NVIDIA USD 434,99 2,8% 493,55 112,27 0,0% 10,73 16,90 25,7
QUALCOMM USD 111,06 -6,0% 138,46 103,02 2,8% 8,30 9,15 12,1
Utilities
ENGIE EUR 14,53 -4,6% 15,47 11,54 9,6% 2,02 1,71 8,5
EON EUR 11,18 -4,3% 12,30 7,41 4,6% 1,11 0,99 11,3
RWE EUR 35,06 -12,1% 42,95 34,62 2,6% 4,89 3,26 10,7
Vastgoed
EQUINIX USD 726,26 -6,9% 819,10 505,39 1,8% 9,31 10,57 68,7
UNIBAIL-RODAMCO-WESTFIELD EUR 49,68 62,84 40,93 9,52 9,37 5,3
WERELDHAVE EUR 15,07 7,6% 16,33 11,21 7,8% 1,67 1,69 8,8
13

Beursvisie | Actueel
Heidag voor Stichting
Make-A-Wish
Iedere Beursvisie verschijnt er een artikel over een stichting of
vereniging die direct of indirect (via een relatie van de bank) gelieerd is aan
Bank ten Cate & Cie. In dit artikel staat deze keer Stichting Make-A-Wish in de
spotlights. Op 13 september hebben ruim 40 medewerkers van de bank tijdens
een heidag zich ingezet voor deze stichting.
Jaarlijks organiseert de bank een
zogenoemde heidag voor haar
commerciële medewerkers. Deze
dag staat in het teken van inspiratie,
kennisoverdracht en teambuilding.
Dit jaar is daar een vierde element aan
toegevoegd: met elkaar inzetten voor
een ander.
Wij begonnen de dag in Abcoude met
een motivational speech van olympisch
kampioen Maarten van der Weijden.
Maarten kreeg in 2001 de diagnose
kanker (acute lymfatische leukemie).
Zijn visie op het hebben van kanker
is dat je pech hebt en dat het geen
kwestie is van ‘vechten’ om te
kunnen herstellen. In 2008 won hij
het olympisch goud bij de 10 km open
water zwemmen.
Maarten vertelde een persoonlijk
en oprecht verhaal, zonder al te
veel poespas. In zijn presentatie
kwam duidelijk naar voren dat het
stellen van doelen en het bereiken
van doelen ook samenhangt met
geluk. De aanwezigen werden door
zijn verhaal geïnspireerd om het
beste uit zichzelf te halen, zowel op
persoonlijk als professioneel vlak.
Dat dit niet altijd zonder slag of
stoot gaat, hoort volgens Maarten
bij het leven. Net als het accepteren
van pech.
Vervolgens hield Hanneke Verburg,
algemeen directeur van Stichting
Make-A-Wish, een inleiding over
het werk van deze stichting. Deze
stichting heeft als doelstelling om
de allerliefste wens te vervullen
van kinderen tussen de 3 en 18 jaar
met een ernstige, soms zelfs
levensbedreigende ziekte.
14

Elke dag horen gemiddeld vier
families in Nederland dat hun kind
ernstig ziek is. Make-A-Wish wil van
zoveel mogelijk ernstig zieke kinderen
hun allerliefste wens vervullen. Zo’n
wensvervulling ontstaat niet vanzelf.
Het is een zorgvuldig geplande
‘Wish Journey’. Met elkaar bedacht,
uitgeschreven en tot in de puntjes
geregeld. De bedoeling hiervan is
om deze kinderen in een moeilijke
periode een bijzondere dag en een
dosis positieve energie te geven,
waar ze nog heel lang veerkracht en
vertrouwen uit kunnen halen.
Na de lunch zijn de ruim
40 medewerkers opgedeeld in 3 teams.
Elk team kreeg op opdracht om samen
met een wensvervuller van Stichting
Make-A-Wish een ‘Wish Journey’ voor
één kind te bedenken, uit te werken
en te regelen. Aan het eind van de dag
zijn er zodoende drie ‘Wish Journeys’
gerealiseerd, namelijk voor Moos,
Joep en Vera.
Vera en Joep alvast een fantastische € 15.000 opgehaald voor Stichting
‘Wish Journey’ toe. Daarnaast hebben Make-a-Wish. Met dit geld kunnen
de medewerkers met gebruik van hun wensen van andere kinderen worden
netwerken op dezelfde dag bijna vervuld. n
Oprichting Make-A-Wish Nederland
In 1989 is Make-A-Wish Nederland opgericht. De allereerste wens
kwam toen van de 10-jarige Cindy. Zij wilde zó graag een tv-opname
bijwonen van de toen heel populaire serie ‘Zeg ‘ns AAA’.
Een enthousiaste verpleegster van het Haagse Juliana
Kinderziekenhuis meldde haar wens aan.
De wens van Cindy
Vrienden van de stichting fietsten het geld bij elkaar. En Cindy
mocht als een echte filmster naar de studio én op de foto met ‘Mien
Dobbelsteen’, ofwel hoofdrolspeelster Carry Tefsen. De rest is
geschiedenis. Met ruim 450 vrijwilligers realiseert Stichting Make-
A-Wish in Nederland jaarlijks meer dan 650 wensen van ernstig
zieke kinderen en jongeren tussen 3 en 18 jaar.
Deze ‘Wish Journeys’ zullen de
komende maanden tot uitvoering
worden gebracht. Bank ten Cate & Cie
en een aantal van haar relaties hebben
dit financieel mogelijk gemaakt.
Langs deze weg wenst de bank Moos,
15

Beursvisie | Aandelen nader bekeken
Sector Materials
In de sector Materials zitten bedrijven met zeer uiteenlopende
activiteiten en producten, waaronder bulk en fijn chemie
(Specialty Chemical), industriële gassen, bouwmaterialen, papier
en plastic verpakkingsmateriaal. Binnen de subsector Specialty
Chemicals hebben wij de aandelen Givaudan en DSM-Firmenich
in portefeuille die wij nader zullen belichten.
Door Bart Bontekoning
en Edwin Mijsen
DSM heeft zich in de laatste twee
reinigingsmiddelen, tandpasta,
enorm. De Chinese geurconsumptie
decennia getransformeerd naar
luchtverfrissers en geurkaarsen. De
per hoofd van de bevolking bedroeg
een internationaal opererend Life
smaakstoffen zijn terug te vinden in
vorig jaar USD 1,5, ver onder die van
Sciences & Material Sciences bedrijf. Het
talrijke voedingsmiddelen en dranken.
Japan met USD 4 per hoofd en ver
bedrijf produceert ingrediënten en
onder Zuid-Korea met USD 12 per
tussenproducten voor farmaceutische
De groei van de vraag naar smaak-
hoofd, wat aangeeft dat er ruimte is
producten, voedingsmiddelen en
en geurstoffen wordt voornamelijk
voor verdere groei.
diervoeders. Daarnaast produceert het
gedreven door verstedelijking, stijgende
chemische producten voor onder meer
koopkracht in ontwikkelingsregio’s en
Het voormalige DSM heeft last
de auto- en elektronica-industrie.
een verschuiving naar gezonder voedsel
van sterke prijsconcurrentie op de
Dit jaar fuseerde DSM met het
in volwassen markten. Verwacht
wereldwijde vitaminemarkt. Vanaf het
Zwitserse bedrijf Firmenich, een van
wordt dat deze trends een verandering
begin van dit jaar tekenen zich sterke
de vier grote spelers in de geur- en
in de consumptie zullen blijven
prijsreducties af op de vitaminemarkt.
smaakstoffenmarkt. Givaudan is een
stimuleren. Hoewel de lange termijn
De effecten van deze prijsbewegingen
eveneens Zwitserse multinational die
vooruitzichten positief blijven zijn de
zijn vooral zichtbaar in het
smaak- en geurstoffen produceert.
huidige marktomstandigheden voor
diervoedersegment en in mindere
met name de smaakstoffen moeilijk
mate in het humane segment.
Door de consolidatie die in de sector
door voorraadafbouw in de keten. De
Een wereldwijde overproductie
heeft plaatsgevonden hebben
vraag naar andere productcategorieën,
vanwege een forse vraaguitval vormt
de vier grootste bedrijven een
vooral de duurdere geurstoffen die
de achtergrond voor de scherpe
gezamenlijk marktaandeel van circa
worden gebruikt in parfums en andere
prijsdalingen. DSM-Firmenich is een
65%. Naast Givaudan en Firmenich
hoogwaardige cosmetica, blijven zich
van de grotere vitamineproducenten
zijn dit het Amerikaanse International
positief ontwikkelen.
en vitamines en maken ongeveer
Flavours & Fragrances (IFF) en het
15% van de concernomzet uit.
Duitse Symrise. Met een aandeel van
Uit gegevens van marktonderzoeks-
25% is Givaudan marktleider, IFF
bureau Euromonitor International
In maart dit jaar zijn mededingings-
een goede tweede, terwijl Symrise en
blijkt dat de Chinese geurmarkt een
autoriteiten in Zwitserland, het VK,
Firmenich kleiner zijn.
samengestelde jaarlijkse groei van
de VS en de EU een onderzoek gestart
16% kent. Ook de innovatie in deze
naar vermoedelijke samenspanning
De geur- en smaakstoffen die
markt bloeit, waarbij parfumeurs
door de vier grootste geurleveranciers.
worden geproduceerd worden
zoeken naar nieuwe manieren om
Dit onderzoek is nog gaande en
16
gebruikt in een breed scala aan
producten over verschillende
sectoren. Enkele voorbeelden zijn
geuren online op de markt te brengen
in ‘s werelds grootste e-commerce
markt China. Het potentieel van de
waarschijnlijk worden de bevindingen
in 2024 bekend gemaakt. Tot die tijd
blijft onzekerheid over de uitkomsten
parfums en cosmetica, zepen en
Chinese geurmarkt is nog steeds
en gevolgen boven de markt hangen.

Beursvisie | Aandelen nader bekeken
Givaudan (CHF)
DSM-Firmenich (EUR)
3400
140
3300
130
3200
120
3100
110
3000
100
2900
90
2800
80
2700
OKT 22 DEC 22 FEB 23 APR 23 JUN 23 AUG 23 OKT 23
70
OKT 22 DEC 22 FEB 23 APR 23 JUN 23 AUG 23 OKT 23
Bron: Bloomberg
Bron: Bloomberg
Givaudan
Givaudan is een toonaangevende speler in de smaaken
geurstoffenindustrie met een geschiedenis die terug
gaat naar 1895. Het bedrijf heeft zijn hoofdkantoor
in Zwitserland en levert natuurlijke en synthetische
ingrediënten aan producenten van voedingsmiddelen,
dranken, hygiëneproducten en parfums. Als het grootste
bedrijf in de smaak- en geurstoffenindustrie heeft
Givaudan een belangrijke rol gespeeld in de consolidatie
van de industrie. Sinds 2014 heeft Givaudan voor ongeveer
3,6 miljard Zwitserse frank 16 bedrijven overgenomen. De
komende jaren blijven acquisities een belangrijk onderdeel
van de strategie. Het bedrijf besteedt meer aan R&D dan
zijn belangrijkste concurrenten.
De omzet van Givaudan is de afgelopen jaren jaarlijks
met vijf procent gegroeid en overtreft daarmee de groei
van de sector van ongeveer drie procent. Kleine spelers
worden steeds meer uitgedaagd door aanpassingen
in de regelgeving en door de toenemende eisen van
multinationals in de voedingsmiddelen- en geurindustrie.
Hoewel de concurrentie vergelijkbare portfolio’s hebben,
zijn klanten geneigd om verandering van leverancier te
vermijden, omdat dit risico’s met zich meebrengt ten
aanzien van de consistentie van hun producten.
Uit de halfjaarcijfers van Givaudan blijkt dat het bedrijf wordt
geconfronteerd met moeilijke marktomstandigheden (vooral
in Noord-Amerika) en blijven negatieve voorraadeffecten de
omzet in bepaalde productcategorieën onder druk zetten.
In de overige regio’s, en voor de meeste productcategorieën,
ligt de omzetontwikkeling min of meer in lijn met eerdere
trends. De eerder genomen efficiëntiemaatregelen en de
effecten van prijsverhogingen beginnen zichtbaar te worden
en toekomstige resultaatverbeteringen zouden mogelijk
moeten zijn. Hoewel de omzetgroei in de afgelopen kwartalen
onder druk heeft gestaan, blijft Givaudan er vertrouwen in
houden dat het zijn doelstellingen voor 2025 kan bereiken.
DSM-Firmenich AG
De in 2022 aangekondigde fusie tussen DSM en het
Zwitserse Firmenich werd afgelopen mei formeel
afgerond. Deze nieuwe combinatie telt wereldwijd circa
28 duizend werknemers en is goed voor een omzet
van ruim 11 miljard euro. Voor DSM is met de fusie de
afgelopen decennia ingezette transformatie van bulken
petrochemie naar hoogwaardige ingrediënten voor
voedings- en gezondheidsproducten compleet. Het is nu
een voeding- en gezondheidsbedrijf met een breed scala
aan activiteiten in verschillende sectoren, waaronder
voeding, gezondheid, materialen en duurzaamheid.
Deze transitie heeft gezorgd voor een zekere mate van
consistentie in de winstontwikkeling en meer veerkracht
in wisselende economische omstandigheden.
De activiteiten van beide bedrijven kennen weinig
overlap, maar versterken elkaar. Beide bedrijven
investeren veel in onderzoek en ontwikkeling en zo
blijven ze technologische voorsprong behouden en
worden de winstmarges naar verwachting vrij goed
beschermd. Toch moest het bedrijf eerder dit jaar
een winstwaarschuwing geven vanwege zwakte in de
vitaminemarkt en voorraadafbouw in de keten. Positief
is het dat DSM-Firmenich vasthoudt aan de middellange
termijn financiële doelstellingen. Die komen neer op
een aangepaste brutowinstmarge van 22 à 23% en een
jaarlijkse organische omzetgroei van 5 à 7%.
DSM-Firmenich zet sterk in op duurzaamheid en
innovatie. Het bedrijf is actief betrokken bij de
ontwikkeling van duurzame oplossingen en groene
technologieën. Er zijn veel initiatieven die gericht zijn
op het verminderen van de ecologische voetafdruk, zoals
het bevorderen van hernieuwbare energiebronnen en het
ontwikkelen van duurzame voedingsingrediënten. n
17

Beursvisie | Verenigingen en Stichtingen
C&W de Boer Stichting
Van familiebedrijf
naar filantropie
Aan tafel zit Evert de Boer, bestuurder van C&W de Boer Stichting.
Zijn grootvader startte in 1925 in Hoogeveen een kruidenierszaak.
De ouders van Evert, Willem en Cor de Boer, hebben het bedrijf
een extra impuls gegeven. Uiteindelijk waren in 1987 in het
noorden en oosten van het land 100 De Boer Supermarkten.
Door Robbert Ruijgrok
C&W de Boer Stichting; met een
heel mooi initiatief van zijn ouders
onafhankelijk stichtingsbestuur.
om zo regionaal vooral sociale hulp
Het doel van de Stichting is om iets
te verlenen. De steun aan sociaal
terug te doen voor Hoogeveen en de
zwakkeren sprak zijn ouders en het
regio Drenthe. De familie De Boer
bestuur zeer aan. Lange tijd was de
vond dat Drenthe hier en daar een
familiestichting een onbekende die
impuls kon gebruiken in vergelijking
opereerde in de luwte. Tot voor kort
met bijvoorbeeld de Randstad.
was een bepaalde bescheidenheid aan
Aandachtsgebieden voor de Stichting
de orde. Sinds twee jaar wordt er meer
zijn onder andere ouderen,
aandacht besteed aan publiciteit om
gehandicapten en jongeren die het
een grotere regionale bekendheid te
moeilijk hebben. Vooral op sociaal
krijgen. Door de zogenaamde ANBI
en cultureel gebied zet de Stichting
verplichting is er een compleet nieuwe
zich in.
website geïntroduceerd en worden
inmiddels circa 70 doelen per jaar
Er is ook al geruime tijd een sterke
ondersteund. De bescheidenheid heeft
band met het Universitair ziekenhuis
plaatsgemaakt voor trots op wat de
Groningen. Naast steun voor Vrienden
Stichting kon en kan doen.
Daarnaast kende het familiebedrijf op
dat moment circa 60 Mitra slijterijen
van het UMCG worden ook specifieke
onderzoeken ondersteund. De focus
Inflatie
en circa 70 Trekpleister drogisterijen.
is met name op ‘mensen die aan
Hierdoor was de familie De Boer,
de andere kant van het geluk zijn
De afgelopen tijd is er door hoge
zeker in het noorden, een bekende
geboren’. Mede op initiatief van
inflatie veel gedaan om de mensen die
ondernemende familie.
Willem de Boer is in Hoogeveen een
krap bij kas zitten te helpen. Via onder
Oprichting familiestichting voor
lokale steun
hospice geopend met steun van de
C&W de Boer Stichting: het Willem de
Boer Huis. De heer De Boer overleed in
andere Welzijnswerk Hoogeveen
(SWW) en andere instanties in
Drenthe voor armoedebestrijding is
2002, mevrouw De Boer vorig jaar in
er financiële ondersteuning geweest
18
In 1987 ging het bedrijf naar de beurs.
Een aanzienlijk gedeelte van de
haar woonplaats Hoogeveen.
richting hen die het nodig hebben
in de regio. Ook de voedselbanken
verkoopopbrengst van de aandelen is
Het destijds opzetten van de
kunnen rekenen op jaarlijkse steun
toen gestort in een nieuwe stichting:
Stichting vindt Evert de Boer een
van de Stichting.

Drijfveren van de bestuurders
Het gedachtengoed van mijn ouders
is de basis: iets terugdoen voor de
samenleving in de regio waar de basis
van het succes van het bedrijf
is begonnen. Martine Knoop-van
der Steege is sinds 2004 bestuurslid
en was daarvoor tientallen jaren
actief binnen De Boer Supermarkten.
Ook haar drijfveer is dat zij het
gedachtengoed van haar oudwerkgever
wil voortzetten. Ook
de andere bestuurders kennen die
lokale verbondenheid, dan wel
verbondenheid met de familie.
Oprichting van een stichting vanuit
het familiebedrijf
Vroeger ging de oprichting van
een stichting relatief eenvoudig.
Als je gelden wilde besteden aan
een goed doel kon je dat beter vanuit
een stichting doen dan vanuit privé.
Belangrijk daarbij was dat mijn ouders
een onafhankelijk bestuur konden
aanstellen voor deze stichting.
Tegenwoordig zijn de regels vanwege
de ANBI status verscherpt.
De komende jaren
Allereerst wil de Stichting zich
regionaal meer profileren. Ook
willen wij meer sponsoraanvragen
behandelen, het liefst waarbij wij
impact kunnen maken. Graag maken
wij het verschil. Daarbij willen wij
graag dat de diverse gesteunde doelen
uiteindelijk niet meer afhankelijk zijn
van C&W de Boer Stichting, maar door
onze steun nieuwe bronnen kunnen
aanboren. De Stichting wil ook als
startmotor fungeren voor kansrijke
vernieuwende initiatieven. Monitoring
vinden wij hierin belangrijk. Wij zien
graag een terugkoppeling van de
geboden steun.
Wat wil je verder nog delen met
onze relaties?
Mijn oproep aan vermogende relaties
is: steun ook lokale en vooral sociale
initiatieven. Het is schrijnend wat
achter veel voordeuren aan de hand
is. Het geeft zoveel voldoening om
anderen, die hulp nodig hebben,
hulp te mogen bieden.
Een ander paradepaardje van mij:
ondernemers, introduceer een
winstdelingsregeling voor alle
personeelsleden. Maak bijvoorbeeld
10% van de winst beschikbaar,
90% blijft over en die 10% verdien je
makkelijk terug door loyaal personeel.
Meedenkend personeel en het
makkelijk werven van nieuwe mensen
zijn de vruchten hiervan. Met name
voor de lager betaalden is dat net dat
beetje extra, waardoor zij minder
zorgen hebben. Ook naar de politiek
is dit een fantastisch positief signaal
vanuit het bedrijfsleven.
19
https://www.cwdeboerstichting.nl/ n

Beursvisie | Nummer 4 – 2023
Ten Cate actueel
In Ten Cate Actueel houden wij u graag op de hoogte van
de ontwikkelingen in de organisatie binnen de bank.
Harm Staas
Helaas moeten wij wel eens afscheid nemen van een collega. Na ruim 20 jaar
voor Bank ten Cate & Cie te hebben gewerkt heeft Harm Staas, een van onze
IT medewerkers, besloten de bank afgelopen juli te verlaten. Harm gaat
beginnen aan een nieuw avontuur en is geëmigreerd naar Midden-Amerika.
De directie vindt het enorm jammer dat Harm vertrekt en is hem zeer erkentelijk
voor zijn inzet en toewijding in de afgelopen jaren.
Boris Rosier
Wij zijn verheugd te kunnen melden dat per 1 september Boris Rosier
is begonnen als IT-medewerker.
Na afronding van zijn opleiding tot Netwerkbeheerder in 2006 is Boris bij
verschillende bedrijven in uiteenlopende functies werkzaam geweest. In zijn laatste
functie was hij als IT Specialist verantwoordelijk voor het doorvoeren van allerlei
wijzigingen binnen systemen en/of applicaties en voerde hij diverse projecten uit voor
verschillende cliënten.
Boris woont in Almere, is getrouwd en heeft twee zoontjes van vier en een jaar.
In zijn vrije tijd onderneemt hij graag leuke dingen met zijn gezin of met vrienden.
Wij heten Boris van harte welkom en wensen hem veel succes en plezier toe
bij Bank ten Cate & Cie.
20