2023 09 16 Doppelgänger 3 - Danish String Quartet

Za 16 sep 2023
Grote Zaal
20.15 uur
Serie
Strijkkwartetten
Doppelgänger 3
Danish String Quartet
Het gratis beschikbaar stellen van dit digitale
programmaboekje is een extra service
ter voorbereiding op het concert. Het is
uitdrukkelijk niet de bedoeling deze versie
tijdens het concert te raadplegen via je mobiele
telefoon. Dit is namelijk zeer storend voor de
andere concertbezoekers.
Bij voorbaat dank.

Programma
Doppelgänger 3
Danish String Quartet
Danish String Quartet:
Frederik Øland viool
Rune Tonsgaard Sørensen viool
Asbjørn Nørgaard altviool
Fredrik Schøyen Sjölin cello
Franz Schubert (1797 - 1828)
Strijkkwartet nr. 13 in a op. 29 ‘Rosamunde’ D804 (1824)
··
Allegro ma non troppo
··
Andante
··
Menuetto: Allegretto – Trio
··
Allegro moderato
Pauze
Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791)
Divertimento in F KV138 (1772)
··
Allegro
··
Andante
··
Rondo. Presto
Anna Thorvaldsdottir (1977)
Rituals (Nederlandse première)*
Serie
Strijkkwartetten
Za 16 sep 2023
Grote Zaal
19.30 – 21.55 uur
ca. 40 minuten voor de pauze
ca. 40 minuten na de pauze
Voorprogramma
Entreehal
19.45 - 20.00 uur
The Hera Quartet:
Matthia Elders viool
Livia Stefani viool
Marinha Machado Campos
altviool
Marta Jiménez Rodríguez
cello
Felix Mendelssohn
Bartholdy
Uit Strijkkwartet nr. 6 op. 80
in f
I Allegro vivace assai
IV Finale: Allegro molto
Dit concert wordt opgenomen
door de NTR voor een latere
uitzending op NPO Klassiek
Franz Schubert
Gretchen am Spinnrade D118 (1814; arr. Danish String Quartet)
* mede in opdracht van Muziekgebouw aan ‘t IJ
Staat je mobiele telefoon al uit?
Dank je wel.
2

Toelichting
Twee uitersten of twee gelijkgestemde zielen? Heel verschillend of herkennen ze elkaar
ook? In dit derde concert van het project Doppelgänger treffen Franz Schubert en Anna
Thorvaldsdottir elkaar. Toeval? Niet helemaal; de opzet van deze concerten die het Danish
String Quartet initieert, is dat Schubert wordt geconfronteerd met een Scandinavische
componist. Dan zijn er verschillen en overeenkomsten.
Allereerst de verschillen. Schubert
componeerde in de eerste helft van de
19e eeuw, Thorvaldsdottir hanteert de
componeerpen in de eerste helft van de
21e. Twee eeuwen scheiden hen. Dat levert
natuurlijk grote verschillen in idioom op.
Schubert werd geboren in Wenen, Oostenrijk,
de wieg van Thorvaldsdottir stond in
Reykjavik, IJsland. Hoewel beide werkzaam
waren en zijn binnen Europa, bewogen en
bewegen ze zich geografisch gezien toch in
heel verschillende, uiteenliggende gebieden.
Schubert is man, Thorvaldsdottir vrouw
– al zou dat door de bril van nu niet zo’n
overdreven groot verschil moeten zijn.
Als componist leidden en leiden ze een
totaal ander leven. Dat zit hem vooral in de
mate van succes. Schubert zou je in zijn
tijd miskend kunnen noemen. Hij stierf voor
het grote publiek er erg in had dat hij had
geleefd. Onvoorstelbaar productief, bleef
zijn werk toch in een betrekkelijk kleine
kring hangen. Zijn vrienden – de bohème
van Wenen, schilders, kunstenaars, dichters,
enkele musici – liepen met hem weg. De
zogenoemde Schubertiades, avonden met
Schuberts muziek, waren hoogtepunten in
hun leven, maar nooit werd er een van zijn
symfonieën of opera’s uitgevoerd, hooguit
een enkel kamermuziekwerk. Wenen kende
hem amper, laat staan Europa, laat staan
de wereld. Dat ligt bij Thorvaldsdottir wel
anders. Compositieopdrachten bereiken
haar vanuit de hele wereld, de Berliner
Philharmoniker, het New York Philharmonic
en het City of Birmingham Symphony
Orchestra voeren haar werk uit, ze ontvangt
prestigieuze prijzen, op haar schrijftafel –
tegenwoordig in Surrey, Engeland – en er ligt
altijd nog wel een stapeltje opdrachten te
wachten; de wereld vraagt om haar noten en
staat klaar om ze te spelen.
Overeenkomsten
Maar, onverwacht misschien, Schubert en
Thorvaldsdottir hebben ook dingen gemeen.
Een grote inspiratiebron is voor allebei
de natuur. Schubert schreef zijn liederen
Auf dem Wasser zu singen, Im Haine, Im
Abendrot, Das Lied im Grünen, Auf dem
Strome, Im Walde, An den Mond (‘Füllest
wieder Busch und Tal’) en ga zo maar door.
Opmerkelijk voor de stadsmens die hij
toch was. Minder concreet misschien, maar
toch in belangrijke mate, roept het werk
van Thorvaldsdottir associaties op met en
gaat vaak uit van natuurlijke processen als
stroming, groei, verval, beweging, stagnatie,
het verglijden van landschappen en ook
zoiets als de bewegingen van een bladerdek;
‘een ecosysteem van klanken’, noemt ze het.
‘Mijn persoonlijke relatie met de natuur is
de ruimte die deze mij geeft en de ruimte in
3

Toelichting
mijn hoofd die ik krijg wanneer ik in de vrije
natuur ben. In IJsland, waar ik opgroeide, is
zo veel ruimte. Visuele ruimte, omdat het zo
kaal is. Het landschap strekt zich zo ver uit
dat je dit gevoel van ruimte krijgt dat je niet
echt op andere plekken krijgt.’ In Engeland
ervaart ze juist de ‘heel andere charme’ van
de ‘tunnels van bomen’ die je er aantreft.
En dan is er de lyriek. Schubert is de lyricus
bij uitstek, misschien wel de grootste
melodicus ooit. Ook in zijn instrumentale
muziek ‘zingt’ hij. Op dit puur instrumentale
concert kon een Schubertlied niet ontbreken:
Gretchen am Spinnrade, vertaald naar
strijkkwartet. Gevraagd naar een beschrijving
van haar muziek, wijst Thorvaldsdottir op
‘alle lyriek’ die erin voorkomt. ‘Ik houd er echt
van om te werken op de grens van de lyriek
en lyriek te vermengen met andere geluiden
die vaak niet als erg muzikaal of lyrisch
worden gezien. Ik ben niet bang om lyrisch
te zijn’. Hiermee verwijst ze misschien naar
de kwade reuk, waarin heden ten dage ‘het
lyrische’ nog altijd wat lijkt te staan.
Tenslotte viel de recensent van The New
York Times onlangs nóg een overeenkomst
tussen Schubert en Thorvaldsdottir op,
toen hij het kwartet Rituals hoorde: ‘Rituals
werd niet geschreven als directe respons
op Schubert […] maar was zoiets als [diens]
verre neef; […] zoals haar Weense voorganger
is [Thorvaldsdottir] bezeten van gebaren,
geeft deze een nieuwe vorm, plaatst ze op de
voorgrond en dan weer op de achtergrond,
brengt ze in lagen aan en onderzoekt hun
contrapunt en verenigbaarheid.’
Franz Schubert
Strijkkwartet ‘Rosamunde’
‘Wanneer [artistieke] vruchtbaarheid een
van de hoofdkenmerken van genialiteit
is, dan behoort Franz Schubert tot de
grootsten. Niet veel ouder geworden dan
dertig heeft hij verbazingwekkend veel
gecomponeerd.’
Dat schreef Robert Schumann in 1838, toen
het merendeel van de muziek van de inmiddels
tien jaar eerder overleden Schubert nog niet
eens in de openbaarheid was gekomen. En
zie eens het voorjaar van 1824, vier jaar voor
Schuberts dood: twee grote strijkkwartetten,
het Octet en het Grand duo voor piano
vierhandig kwamen binnen enkele maanden
op papier. Schubert gaf zichzelf even ‘vrijaf’
van het componeren van liederen. Met de
kwartetten en vooral het Octet hoopte hij zich
een weg te banen naar de symfonie – hoewel
hij er op dat moment al zeven geschreven had.
Vooroefeningen zijn het allerminst. De twee
strijkkwartetten – die Schubert met het latere
Strijkkwartet in G tezamen als zijn opus 29 had
willen uitgeven – zijn het Rosamunde kwartet
en Der Tod und das Mädchen, ofwel twee
kroonjuwelen van het kwartetrepertoire. Het
Rosamunde kwartet verscheen als opus 29
nr. 1; het was het enige kwartet dat Schubert
bij leven gepubliceerd zag. Maar het was al
heel wat dát het werd gepubliceerd. Uitgevers
hadden meer oog voor zijn liederen en korte
pianostukken, waaraan de markt behoefte
had.
4

Toelichting
Schuberts productiviteit in het voorjaar
van 1824 is vooral opvallend omdat de
omstandigheden zo ongunstig waren. Hij was
ziek. ‘‘Meine Ruhe ist hin, mein Herz ist schwer,
ich finde sie nimmermehr’: dat kan ik elke dag
wel zingen,’ zo klaagde hij, verwijzend naar
Goethes Gretchen am Spinnrade, dat hij tien
jaar eerder op muziek had gezet. Schubert
voelde zich ellendig. De dokter schreef hem
voor dat hij eerst maar eens veertien dagen
moest vasten en het huis niet verlaten, dan om
de dag schnitzel en panada (gekookt gekruid
brood en water) moest eten en er veel thee
bij moest drinken. Of het allemaal hielp? ‘Denk
je een man in die zijn gezondheid nooit meer
helemaal terug zal krijgen,’ schreef Schubert
aan een vriend. ‘Denk je een man in, wiens
grootste dromen op niets zijn uitgelopen.’ Pas
27 jaar oud, zou hij aan het secundaire stadium
van syfilis blijken te lijden.
Waarschijnlijk was het lied Die Götter
Griechenlands op tekst van Schiller de kiem
van het Rosamunde kwartet. Schubert citeert
het in de klaaglijke opening van het derde
deel, het Menuet: ‘Schöne Welt, wo bist du?
Kehre wieder, holdes Blütenalter der Natur!’
En dan is er nog een zelfcitaat. Het Andante
baseert zich op de derde Zwischenaktmusik
uit het geflopte Singspiel naar het onmogelijke
toneelstuk Rosamunde, Fürstin von Zypern;
na jarenlang vergeefs pogen, hielp deze
mislukking hem definitief van het idee af een
succesvol operacomponist te worden.
Op 14 maart 1824 werd het Rosamunde
kwartet voor het eerst gespeeld in de Weense
Musikverein. Uitgevoerd door het strijkkwartet
van de grootheid Ignaz Schuppanzigh, dat
ook de late kwartetten van Beethoven in
première zou brengen. ‘Een beetje te langzaam
gespeeld maar zeer puur en teder,’ oordeelde
Schubert over de uitvoering. De pers sprak
enthousiast over dit ‘eerste kwartet’ van
Schubert (in werkelijkheid was het zijn
13e). Ook Schuppanzigh was ‘vervuld van
enthousiasme’. Dat was des te opvallender,
omdat het zulke andere strijkkwartetmuziek
was dan men gewend was. In plaats van korte
krachtige motieven te gebruiken – zoals
Schubert zelf eerder ook had gedaan – en
die tegen elkaar uit te spelen, ‘zingt’ hij nu
voortdurend met lange melodische lijnen; niet
alleen het begin, ook het tweede thema. Eén
stroom, dit eerste deel, bijna monothematisch.
‘Als een lied, een en al gevoel en onvervalst
expressief,’ aldus Schuberts vriend Moritz von
Schwind.
Wolfgang Amadeus Mozart
Divertimento KV 138
Tussendoor klinkt Mozarts Divertimento KV
138. Mozart componeerde altijd al moeiteloos
en zo’n divertimento moest gewoon even
geschreven worden. Geen onnodig gepieker,
simpelweg: wie is de opdrachtgever, hoe
lang moet het duren, kunnen die mensen een
beetje spelen, kruis of mol aan de kantlijn,
vierkwartsmaat en componeren maar.
In een muzikale stad als Salzburg zat men
altijd om nieuwe muziek verlegen. Al wat in de
enigszins vooraanstaande milieus jarig was, een
5

Toelichting
naamdag te vieren had of moest huwen vroeg
om muziek. Ook allerlei officiële gelegenheden
werden met muziek omrankt, zoals de
afsluiting van het academisch jaar in de tuin
van het aartsbisschoppelijk paleis Mirabell. Op
zomeravonden wemelden de straten van de
stad van de orkestjes. Minnaars brachten dan
hun geliefde een serenade en schuwden kosten
noch moeite het haar naar de zin te maken.
In het voorjaar van 1772 – hij was toen zestien
– schreef Mozart drie divertimenti voor twee
violen, altviool en bas die ook door strijkorkest
konden worden uitgevoerd. Waarschijnlijk
componeerde hij ze met vooruitziende blik. In
het najaar zou hij naar Milaan reizen voor zijn
nieuwe opera Lucio Silla. Mocht iemand hem
daar dan ook nog om een paar symfonieën
vragen dan had hij iets op voorraad en hoefde
hij het werken aan de nieuwe opera niet te
onderbreken. Het is ook mogelijk dat Mozart de
drie Divertimenti KV 136-138, waarvan nu het
derde klinkt, schreef om ze als operaouvertures
te kunnen gebruiken. De eerste en derde
tenminste hebben de opbouw van een
operaouverture naar Italiaanse snit: snellangzaam-zeer
snel. En mochten de stukken in
Milaan nou niet van pas komen – och, dan was
er vast in Salzburg wel weer eens iets te vieren.
Anna Thorvaldsdottir
Rituals
Thorvaldsdottirs strijkkwartet
Rituals ontstond in 2022. Het was een
gezamenlijke opdracht van Carnegie Hall,
Cal Performances, Vancouver Recital
Society, UC Santa Barbara Arts & Lectures,
Washington Performing Arts, Flagey en
Muziekgebouw aan ’t IJ.
De eerste uitvoering vond plaats op 19 maart
2023 in Kopenhagen door het Danish String
Quartet, vandaag is de Nederlandse première.
De componiste schrijft erover: ‘mijn muziek
[ze gebruikt geen hoofdletters] verschijnt als
een ‘stream of consciousness’ die stroomt,
wordt gevoeld, gevormd en dan gemaakt,
zij verschijnt niet uit iets woordelijks – maar
wanneer een stuk is voltooid, besteed ik er
vaak nogal wat tijd aan om manieren te vinden
om een aantal belangrijke elementen van de
muzikale ideeën of gedachten die bepaalde
sleutelposities vervullen in de oorsprong van
het stuk te articuleren – bij Rituals echter
moet de begeleidende tekst impressionistisch
en ongefilterd blijven [.] zoals met mijn muziek
in het algemeen zijn de gedachten en ideeën
die worden geassocieerd met de oorsprong
of de ontwikkeling van het stuk, niet iets dat
ik met muziek probeer te beschrijven – het
is een manier om intuïtief te werken met de
hartsenergie, structuur, atmosfeer en het
materiaal van het stuk […] [.]’
De begeleidende tekst vervolgt: ‘herhaling van
atmosfeer – door emoties heen gaan, dezelfde
emoties maar het is nooit hetzelfde – elke
herhalende ademtocht is een nieuw gevoel,
een nieuwe visie, nieuw leven, nieuw bestaan,
hetzelfde leven – hetzelfde maar altijd anders
– diverse perspectieven op rituele gevoelens,
sensaties, onderzoekingen, van een hymne
als de Hemelvaart tot obsessieve percussieve
6

Toelichting
materialen … – van delen die bewegen als
een rigoureuze machine tot anderen van
vloeiende atmosferische ether – maar ze
hebben allemaal de rituele benadering van het
materiaal gemeen – rituelen in lyriek – rituelen
in hoop – rituelen in herhaling – rituelen in
zang – rituelen in het materiaal – rituelen in
het gebed –rituelen in obsessie – rituelen in
het leven – rituelen in het bestaan – rituelen
in harmonieën – buigende rituelen – rituelen
in verschillen – het ritueel als uitvlucht – het
ritueel als vrede – het ritueel als vervolg – het
ritueel als last – het ritueel als hoop – het
ritueel als obsessie – het ritueel als bestaan –
het ritueel in harmonie – elk deel is zijn eigen
ritueel en samen vormen de [aan één stuk
gespeelde] elf delen één ritueel [.]
Franz Schubert
Gretchen am Spinnrade
‘De indruk die [dit] muzikale schilderij
achterlaat, kan nauwelijks schokkender
zijn. Dit lied moeten we überhaupt zoveel
originaliteit en onnavolgbaarheid toekennen
als Beethovens Adelaide en Mozarts An
Chloe en Abendempfindung.’
Lof en ontzag, liefde en schrik kenden de
luisteraars – in eerste instantie vrienden –
Schuberts Gretchen am Spinnrade toe. Pas
zeventien jaar was Schubert toen hij het
schreef, op 19 oktober 1814. Het was zijn
eerste lied op tekst van Johann Wolfgang von
Goethe, uit diens tragedie Faust; nadien zou
Schubert Goethe nog 70 keer toonzetten.
Deze eerste kennismaking was het begin van
een muzikaal ‘contact’ dat zijn gelijke amper
kent.
En ook een begin in ander opzicht: Gretchen
am Spinnrade luidde een nieuw tijdperk in
de liedkunst in. Zang en pianobegeleiding
worden één. Niet alleen imiteert of illustreert
de piano tekst en zang, hij levert een
weldoordachte bijdrage aan de sfeer van
het lied. De zestienden in de rechterhand
van de piano beelden het voortspinnende
spinnewiel uit waaraan Gretchen zit, maar ook
haar opwinding; de wat dwarse linkerhand
is het voetpedaal. Gretchen denkt aan haar
geliefde Faust, verlangt hevig naar hem, een
verlangen dat groeit en groeit. De zestienden
worden opgewondener, het stabiliserende
pedaal komt tot stilstand, de melodie stijgt
– het jonge meisje verliest de grip op de
realiteit, wanneer ze extatisch zingt ‘und ach,
sein Kuss’, de dan hoogste noot van het lied.
Dramatische pauze, het spinnewiel stokt.
Goethe laat Gretchen dan haar zelfbeheersing
hervinden, Schubert niet: nogmaals een
climax, dan de allerhoogste noot wanneer ze
zingt door Fausts kussen te zullen worden
verteerd. Haar onrust verdwijnt niet, blijft:
‘Meine Ruhe ist hin’.
Stephen Westra
7

Biografieën
Componisten
Franz Schubert
Franz Schubert (1797 -
1828) was de zoon van een
muzikale schoolmeester
die hem leerde vioolspelen.
Pianoles kreeg hij van zijn
twaalf jaar oudere broer
Ignaz, daarnaast leerde hij
zingen.
Met zijn mooie jongenssopraan
werd hij op zijn
elfde aangenomen als
koorknaap in de keizerlijke
hofkapel in Wenen. Aan het
Stadtkonvikt kreeg hij een
goede schoolopleiding. Op
8
zijn dertiende begon hij
liederen te schrijven en vanaf
zijn zeventiende ontstond
het ene meesterwerk
na het andere. Vanwege
zijn zangtechniek en zijn
vertrouwdheid met de piano
voerde hij zijn liederen in
z’n eentje uit tijdens de
‘Schubertiades’, informele
salonavonden van Schuberts
vriendenkring. Schubert
componeerde op eigen
initiatief zonder te wachten
op een opdrachtgever. Hij
leefde van zijn composities
en het geven van pianoles
aan adellijke meisjes met wie
hij graag vierhandig speelde.
Rijk werd hij daarvan niet.
Zijn pogingen om ergens
kapelmeester te worden
lukten niet. Hij liep in 1822
syfilis op en in 1828 was
hij zo verzwakt dat een
tyfusbesmetting hem fataal
werd. Hij werd dicht bij
Ludwig van Beethoven in
Wenen begraven.
Wolfgang Amadeus
Mozart
Wolfgang Amadeus Mozart
(1756 - 1791) werd van
de rebel van Salzburg de
held van het klassieke
Wenen. Onder de vleugels
van zijn vader Leopold
reisde Mozart van zijn
zesde tot zijn 23e jaar als
componerend, viool- en
pianospelend wonderkind
Europa door, voor een groot
deel samen met zijn oudere
zus Nannerl.
Zijn enorme vermogen tot
absorberen maakte dat
deze reizen een diepgaande
invloed hadden op zijn

Biografieën
componeren. In Salzburg
was hij aanvankelijk als
hofmusicus in dienst van
de aartsbisschop, maar
in 1781 kwam het tot een
breuk en Mozart vestigde
zich in Wenen als eerste
zelfstandige musicus in de
geschiedenis. Daar werd hij
beroemd en rijk maar gaf het
geld te makkelijk uit, zodat
hij toch altijd krap bij kas
zat. Met zijn soloconcerten,
zijn symfonieën, zijn opera’s
en zijn kamermuziek wist
hij twee soorten publiek
te bedienen: het grote,
niet speciaal onderlegde
publiek, en de ‘kenners’. Of
het nu ging om de opera, de
symfonie, het soloconcert,
het strijkkwartet, de
pianoliteratuur of om vocale
werken, op alle gebieden
leverde Mozart bijdragen die
gelden als de beste en de
bekendste in hun soort.
Anna
Thorvaldsdottir
foto: Anna Maggý
Anna Thorvaldsdottir (1977)
is een IJslandse componist.
Ze was de winnaar van de
Nordic Council Music Prize
in 2012. Haar muziek wordt
vaak uitgevoerd in Europa
en in de Verenigde Staten
en is vaak beïnvloed door
landschappen en de natuur.
Al op jonge leeftijd begon
Anna Thorvaldsdottir
met componeren. Haar
opleiding begon ze aan de
Iceland Academy of the Art
en ze behaalde haar MA
en PhD aan de University
of California, San Diego.
Opdrachten kreeg ze van
grote orkesten over de
hele wereld en ze stond
centraal op meerdere
festivals, waaronder Leading
International Composers
series in de Phillips
Collection in Washington DC
en Gothenburg Symphony
Orchestra’s Point Festival
en op podia als de Wigmore
Hall. Als docent gaf ze
lezingen op onder andere
de Stanford University
in Californië, de Sibelius
Academy in Helsinki en de
Royal Academy of Music
in Londen. Thorvaldsdottir
is sinds 2018 composer in
residence bij het Iceland
Symphony Orchestra.
9

Biografieën
Uitvoerenden
Danish String
Quartet
Het Danish String Quartet,
genomineerd met een
Grammy, wordt geroemd
om zijn ‘intense mix,
extreme dynamische
variatie, perfecte intonatie
en constante vitaliteit
en flow’ (Gramophone)
en is befaamd om de
enthousiaste manier van
musiceren.
Het Danish String Quartet
treedt op voor uitverkochte
concertzalen over de hele
wereld. In seizoen 2022-
2023 vierde het zijn 20e
verjaardag. Het ontstaan van
het Danish String Quartet
gaat terug tot de jeugd van
de drie Deense leden van
het gezelschap, de violisten
Frederik Øland en Rune
Tonsgaard Sørenson en
altviolist Asbjørn Nørgaard.
Met de komst van cellist
Fredrik Schøyen Sjölin in
2008 kreeg het kwartet
zijn huidige bezetting.
Het Danish String Quartet
10
onderscheidt zich met
creatieve programma’s met
werken van de klassieken tot
hedendaagse componisten.
Dit seizoen zet het kwartet
het Doppelgänger-project
voort, waarbij het kwartet
wereldpremières van
vier gerenommeerde
componisten – Bent
foto: Caroline Bittencourt
Sørensen, Lotta Wennäkoski,
Anna Thorvaldsdottir
en Thomas Adès – met
kamermuziekwerken van
Schubert combineert.
In seizoen 2023-2024
gaan ze op tournee langs
achttien steden in de VS
en Canada en langs zalen
in Noorwegen, Duitsland,

Biografieën
het Verenigd Koninkrijk,
Nederland, Brussel, Italië en
hun thuisland Denemarken.
Het Danish String Quartet
heeft sinds 2016 een
exclusief opnamecontract
bij ECM Records. Eerdere
opnames verschenen voor
DaCapo en Cavi Music/BR
Klassik. Het meest recente
opnameproject van het
Deense strijkkwartet is
PRISM, een serie van vijf
cd’s op ECM New Series die
de symbiotische muzikale
en contextuele relaties
onderzoekt tussen fuga’s
van Bach, strijkkwartetten
van Beethoven en werken
van Sjostakovitsj, Schnittke,
Bartók, Mendelssohn en
Webern. De laatste cd,
PRISM V, werd in april
2023 met veel lof onthaald.
Inmiddels namen ze ook
twee cd’s op met traditionele
Scandinavische volksmuziek,
Wood Works (Dacapo 2014)
en Last Leaf (ECM 2017).
Laatsgenoemde werd door
NPR, Spotify en The New
York Times verkozen tot
een van de beste klassieke
albums van het jaar. Een
derde folkopname staat
gepland voor release in 2023
op ECM.
danishquartet.com
The Hera Quartet
The Hera Quartet is
opgericht in oktober
2022 toen de vier musici
elkaar ontmoetten aan
het Conservatorium van
Amsterdam, waar zij op dit
moment studeren.
Het kwartet studeert in de
klas van Judith van Driel
aan het Conservatorium
van Amsterdam. Daarnaast
krijgen zij ook les van
Benzion Shamir in
Rotterdam. Het kwartet
heeft in augustus 2023
deelgenomen aan de
Summer Academy van
Accademia Musicale
Chigiana, in de klas van
Bruno Giuranna.
11

Verwacht
Uitbundige strijkoctetten
Doric String Quartet,
Liza Ferschtman, Tai Murray,
Jennifer Stumm + Ivan
Karizna
Serie
Strijkkwartetten
Za 28 okt 2023
Grote Zaal
20.15 uur
Een octet heeft iets feestelijks: twee strijkkwartetten die
samenkomen om samen muziek te maken – en dan is het
repertoire voor octetten ook nog eens zo rijk en uitbundig.
Rijk en uitbundig is dan ook de perfecte omschrijving voor
dit concert, met de Europese première van het nieuwe
octet van Osvaldo Golijov, het Octet van Enescu en als
amuse een van Haydns kwartetten door het Doric String
Quartet.
Het Doric String Quartet speelt samen met een door de
Nederlandse topvioliste Liza Ferschtman samengesteld
kwartet met topstrijkers: Tai Murray, Jennifer Stumm en Ivan
Karizna. Juist met die combinatie, van een strijkkwartet dat
meer dan 15 jaar samenspeelt en een kwartet van solisten,
speelt Osvaldo Golijov in zijn nieuwe octet Ever Yours. In
het Octet van de Roemeense componist George Enescu is
iedereen in feite een solist. Een immens, indrukwekkend werk
met virtuoze partijen dat als een rollercoaster doordendert.
Liza Ferschtman
foto: Marco Borggreve
Programma: Joseph Haydn Strijkkwartet op. 50 nr. 2
Osvaldo Golijov Ever Yours (Europese première) / George
Enescu Octet op. 7
12

Verwacht
Strijkkwartet
Biënnale
Amsterdam
Za 27 jan t/m za 3 feb 2024
Grootste strijkkwartet-festival ter wereld
terug voor de 4de editie!
Acht dagen lang vieren we van ‘s morgens
vroeg tot ‘s avonds laat de schoonheid,
veelzijdigheid en kracht van het strijkkwartet.
De line-up telt vierentwintig strijkkwartetten
en brengt musici en muziek uit alle
windstreken bij elkaar. Ontdek, deel en vier
het strijkkwartet in meer dan 50 concerten,
lezingen, talks en masterclass tijdens de
Strijkkwartet Biënnale Amsterdam.
Line-up 2024: o.a. Danish String Quartet, Belcea Quartet,
Jerusalem Quartet, Brentano Quartet, Doric String Quartet,
Australian String Quartet, Calder Quartet, Marmen Quartet,
Animato Quartet, Ragazze Quartet, Dudok Quartet, Butter
Quartet, Isidore Quartet, Quatuor Confluence, Quartetto
Indaco en vele anderen. Daarnaast Orkest van de 18de eeuw
met violiste Amadine Beyer, Tabea Zimmermann (altviool),
Jelmer de Moed (klarinet), Davóne Tines (bas-bariton), Antoine
Hunter (dans). Met (wereld)premieres van Bushra El-Turk,
Seung-Won Oh, James MacMillan, Paul Stanhope e.a.
Kaartverkoop via het Muziekgebouw.
Kijk ook op www.sqba.nl.
13

Verwacht
September
zo 17 sep / 12.00 uur /
Entreehal
Sunday Sounds
ADAM Quartet + Duo Ebano +
Alfian Emir Adytia
zo 17 sep / 16.00 uur
Morton Feldman: the last one
Nieuw Amsterdams Peil
zo 17 sep / 20.00 uur /
Kleine Zaal
Surinaams Klassiek
Arturo den Hartog, Djuwa
Mroivili + James Oesi
wo 20 sep / 20.00 uur /
Foyerdeck 1
Songs for a Passerby:
SPECIAL
Celine Daemen
do 21 sep / 12.30 uur
Thijs Willers + António Melo
Lunchconcert i.s.m. Prinses
Christina Concours
do 21 sep / 20.15 uur
Cage & Beyond
Asko|Schönberg
vr 22 sep / 20.15 uur
Nosferatu (1922)
Olga Pashchenko +
Jed Wentz
za 23 sep / 20.15 uur
Mozart meets Ligeti
Les Siècles, Isabelle Faust +
Alexander Melnikov
zo 24 sep / 15.00 uur /
Atriumzaal
SoundLAB
Workshop voor volwassenen
do 28 sep / 16.00 uur
Openbare repetitie
Apokalypsis
Collegium Vocale Gent,
BL!NDMAN [sax] +
Darius Battiwalla
do 21 – za 30 sep
meerdere tijdsloten
Songs for a Passerby
(VR‐opera)
Celine Damen
Mis geen enkel concert!
Blijf op de hoogte en schrijf
je in voor onze nieuwsbrief
SoundLAB Workshop
Maak je eigen muziek met de
wonderlijkste instrumenten.
Voor kinderen (7+) met
volwassenen. Elke zondag,
13.00 uur in de Atriumzaal.
Kaartjes via muziekgebouw.nl/
soundlab.
WannaSwing
Op de kade voor het
Muziekgebouw staat de
interactieve muziekinstallatie
WannaSwing van theatermaakster
Caecilia Thunissen
en scenograaf Jan Boiten. Acht
schommels sturen composities
aan van hedendaagse
componisten als Joey Roukens,
Mayke Nas en Rob Zuidam.
Zie voor meer informatie
muziekgebouw.nl/wannaswing
Huil van de Wolff
Elke 22e van de maand
klinkt om 20.00 uur het
geluidsmonument Huil van
de Wolff van Martijn Padding
ter herinnering aan oprichter
van het Muziekgebouw
Jan Wolff (1941 - 2012).
muziekgebouw. nl/
huilvandewolff
Geheimtips
Bijzondere concerten
die je niet mag missen.
muziekgebouw.nl/geheimtips
14

Foto: Erik van Gurp
4’33 grand café
Kom voor of na het concert eten
in 4’33 Grand café. Reserveren:
020 788 2090 of 433grandcafe.nl.
Bij de prijs inbegrepen
Reserveringskosten zijn bij de
kaartprijs inbegrepen.
Ook een drankje, tenzij anders
vermeld op je concertkaartje.
Rondom het concert
- Na aanvang van het concert heb je
geen toegang meer tot de zaal.
- Zet je mobiele telefoon uit voor
aanvang van het concert.
- Het maken van beeld- of
geluidsopnamen in de zaal alleen
met schriftelijke toestemming.
- Algemene Bezoekersvoorwaarden
zijn na te lezen op muziekgebouw.nl
Steun het Muziekgebouw
Inkomsten uit kaartverkoop dekken
ten dele onze kosten. Word vriend
of doneer: met jouw extra steun
kunnen we concerten op het
hoogste niveau blijven organiseren.
Meer informatie:
muziekgebouw.nl/steunons
Op de hoogte blijven?
Blijf op de hoogte van nieuw
geboekte concerten of ander
nieuws. Volg ons via onze
e-nieuwsbrief (aanmelden op
muziekgebouw.nl/nieuwsbrief),
Facebook, Twitter of Instagram.
Dank!
Wij kunnen niet zonder de steun van
onze vaste subsidiënten en Vrienden
van het Muziekgebouw. Wij zijn hen
daarvoor zeer erkentelijk.
Druk binnenwerk
druk & printservice
15