KIJK De Theorie van Alles - 2023 - Inkijkexemplaar

More documents

Recommendations

Info

DE VOLGENDE GROTE STAPPEN 6 VRAGEN OVER HET EINDE VAN ALLES We weten dat het heelal is ontstaan uit de oerknal. Maar komt het ook met een klap aan zijn eind? Of gaat het uit als een nachtkaars? 1 Is het einde van het heelal nabij? Geen paniek, we hebben nog tijd genoeg om van onze kosmos te genieten. De schattingen lopen uiteen van 20 tot 100 miljard jaar. Dat het heelal niet eeuwig blijft bestaan is het gevolg van de tweede hoofdwet van de thermodynamica. Die stelt, kort door de bocht, dat een systeem dat aan zijn lot wordt overgelaten de neiging heeft om in verval te raken. 2 Op welke manier komt het heelal aan zijn eind? Het antwoord op die vraag is speculatie op kosmologisch niveau, maar er zijn vier scenario’s waar wetenschappers het meeste in zien. In twee scenario’s blijft het heelal uitdijen en wordt het steeds ijler. Het meest conventionele scenario, de Big Freeze, is eigenlijk de uitkomst van de standaardthermodynamica: alles raakt steeds meer verspreid totdat er in een totaal verstrooid heelal niets meer gebeurt. Het dramatischere scenario neemt in aanmerking dat het heelal steeds sneller uitdijt. Gaat dat door tot in het extreme, dan eindigen we met een Big Rip. Dan wordt alles in het heelal, van sterrenstelsels en planeten tot elementaire deeltjes en de ruimtetijd zelf, uit elkaar getrokken terwijl de uitdijing sneller en sneller gaat. In de andere twee modellen wordt die TEKST: BRIAN CLEGG uitdijing van het universum juist omgekeerd. Als alles afloopt met een Big Crunch, wordt alle ontwikkeling tot nu toe teruggedraaid en komen we uit bij een oneindig dicht punt: een singulariteit. Dat kan een nieuwe oerknal en een nieuw heelal voortbrengen, waarna de hele cyclus zich kan blijven herhalen. De Big Bounce is op een subtiele manier anders. Ook hier krimpt het heelal nadat het zijn grootste formaat heeft bereikt, maar wordt het geen singulariteit, doordat het daarvóór terugveert en weer uitdijt. Het verschil met de Big Crunch is dat aspecten van het vorige universum kunnen meeverhuizen naar het nieuwe. De Big Crunch creëert een nieuw heelal, bij de Big Bounce blijft hetzelfde heelal krimpen en groeien. 3 Wat bepaalt hoe het heelal eindigt? Deze vier modellen zijn ontworpen op basis van het waargenomen gedrag van het heelal. Daarna zijn er enkele natuurkundige fundamenten naar de toekomst geëxtrapoleerd, met name de algemene relativiteitstheorie. Die theorie wordt beschouwd als Einsteins meesterwerk: hij beschrijft de relatie tussen mate- 5 In het Big Bounce-scenario krimpt het universum na een lange periode van uitdijng. Dan veert het terug om vervolgens opnieuw uit te dijen. SCIENCE PHOTO LIBRARY 96 DE THEORIE VAN (BIJNA) ALLES
IN EEN NOTENDOP Sterrenkundigen zijn het niet eens over de manier waarop het heelal over miljarden jaren aan zijn eind komt. Er zijn vier kansrijke scenario’s: de Big Rip (geïllustreerd op deze pagina), de Big Bounce, de Big Freeze en de Big Crunch.
Page 1: Hoe werkt zwaartekracht? Het verhaa
Page 4 and 5: INHOUD 32 Deze Oude Griek zette de
Page 6 and 7: De detector CMS is ontworpen om een
Page 8 and 9: DE BASIS VAN DE NATUURKUNDE ALLES S
Page 10 and 11: Elk oog van een libel bestaat uit d

KIJK De Theorie van Alles - 2023 - Inkijkexemplaar

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?