BTC Beursvisie 2023 Q3

Jaargang 37
Nummer 3
2023
IMC Weekendschool: nu leren wat later is
Rentepauze
Desinflatie op komst?

Beursvisie | Nummer 3 - 2023
Inhoud
2
Hoofdredactie
Anna ten Cate
Redactie
Frank van den Bergh
Gerrion Biermans-Roumen
Bart Bontekoning
Yvo Dahmen
Peter van der Hof
Edwin Mijsen
Josje Ruepert
Robbert Ruijgrok
Maaike Schrauwen
Jacco Den Toonder
Reinier Westeneng
Informatie
Beursvisie verschijnt 4x per jaar en is
een uitgave van Bank ten Cate & Cie N.V.
Herengracht 130 1015 BV Amsterdam
Postbus 3960 1001 AT Amsterdam
telefoon: 020 6264500
e-mail: research@banktencate.nl
internet: www.banktencate.nl
Opmaak en drukwerk
B-Ambitious
Burgemeester Postweg 5
1121 JA Landsmeer
telefoon: 020 7220952
e-mail: studio@b-ambitious.nl
internet: www.b-ambitious.nl
Vrijwaring
Niets uit deze uitgave mag worden
overgenomen zonder schriftelijke
toestemming vooraf van Bank ten Cate
& Cie N.V. Deze publicatie is uitsluitend
bedoeld ter informatie. Hoewel de in dit
document gestelde feiten en verstrekte
opinies als juist worden verondersteld,
aanvaardt Bank ten Cate & Cie N.V.
geen enkele aansprakelijkheid voor
enige schade in welke mate dan ook,
voortvloeiend uit het gebruik van
deze publicatie of de inhoud daarvan.
Ontwikkelingen na sluitingsdatum
zijn van invloed op de juistheid van de
in deze publicatie gestelde feiten en
de verstrekte opinies. De waarde van
uw belegging kan fluctueren. In het
verleden behaalde resultaten bieden
geen garantie voor de toekomst.
3 Voorwoord
Reinier Westeneng
4 Financiële markten
Peter van der Hof
5 De smaak van de zomer
Jacco Den Toonder
6 Nieuwe pensioenwet
Maaike Schrauwen
7 Rentepauze
Frank van den Bergh
8 Desinflatie op komst?
Yvo Dahmen
10 Interview Kees Burger
Rallyrijder en eigenaar Rallyschool in Finland
Gerrion Biermans-Roumen
12 Global list
14 IMC Weekendschool: nu leren wat later is
16 Sector luxegoederen
Bart Bontekoning en Edwin Mijsen
18 Afscheidsinterview met Marieke van Schaik,
algemeen directeur Nederlandse Rode Kruis
Robbert Ruijgrok
20 Ten Cate Actueel
Jaargang 37
Nummer 3
2023
IMC Weekendschool: nu leren wat later is
Rentepauze
Desinflatie op komst?
Foto voorpagina: Arno Stevens
IMC Weekendschool: nu leren wat later is

Beursvisie | Voorwoord
Voorwoord
Geachte lezer,
In de eerste maanden van dit jaar werd er in Nederland veel geklaagd over het natte
en bewolkte weer. Gelukkig is het weerbeeld sinds halverwege mei in positieve zin
omgeslagen. Op de aandelenbeurzen schijnt daarentegen sinds begin van dit jaar al
volop de zon.
Echter, de zon had niet overal dezelfde kracht. Vooral de technologiesector was de
aanjager voor de positieve rendementen. Op de Amerikaanse beurs springen zeven
technologieaandelen er specifiek uit met aanzienlijke koerswinsten, te weten Apple,
Microsoft, Alphabet (Google), Amazon, Meta (Facebook), Tesla en Nvidia. Verschillende
van deze aandelen zitten ook in onze vermogensbeheerportefeuilles.
De marktverwachting is dat deze zeven bedrijven bij uitstek zullen profiteren van de
verwachte groei op het gebied van kunstmatige intelligentie. In de volksmond hebben
ze al de bijnaam ‘Magnificent Seven’ gekregen naar de gelijknamige iconische Western
uit 1960, waarbij zeven revolverhelden werden ingehuurd om een Mexicaans dorpje te
beschermen tegen bandieten.
Hoe anders was de situatie een jaar geleden, toen uitgerekend de koersen van
groeiaandelen in algemene zin en specifiek van technologieaandelen zwaar onder
druk stonden. Er is toen aan ons van verschillende kanten de vraag gesteld waarom
wij niet (al dan niet tijdelijk) zijn overgestapt naar waarde-aandelen zoals banken
en oliemaatschappijen. “Timen en traden” van de markt is geen onderdeel van ons
beleggingsbeleid. Bovendien gaat bij onze aandelenselectie sinds jaar en dag onze
voorkeur uit naar grote, internationale ondernemingen met sterke marktposities en
voldoende groeipotentieel. Op de lange termijn heeft dit consistente beleggingsbeleid
zich uitbetaald in mooie aandelenrendementen. Geduld is dus een schone zaak
gebleken.
Ik wens u veel leesplezier toe met deze Beursvisie, en tevens, mede namens de collega’s
van Bank ten Cate & Cie, een mooie zomer en, als u gaat, een fijne vakantie.
Reinier Westeneng
Directievoorzitter
3

Beursvisie | Financiële Markten
Stilte voor de storm
na rustig tweede kwartaal?
De financiële markten bleven dit kwartaal kampen met een te
hoge inflatie en een rente die daardoor eveneens hoog bleef.
In mei verhoogde de Amerikaanse FED de rente nog met 0,25%
tot 5,25%. De Europese ECB verhoogde zelfs tweemaal met
0,25% tot 4,00%.
Door Peter van der Hof
Dit gaf druk op de kapitaalmarkten.
Op de valutamarkten was het dit
AEX afgelopen 10 jaar
De 10-jaars rente in de VS steeg
kwartaal relatief rustig met amper
900
met 0,3% tot 3,82%. Hiermee werd
koerswijzigingen voor de US Dollar
bijna het niveau van begin dit jaar
op 1,09 en het Britse Pond op 0,86.
800
geëvenaard. Voor de Nederlandse
10-jaars Staatslening betekende
De olieprijs leverde wederom
weer iets in en zakte 5,6% tot
700
dit een stijging tot 2,73%, wat nog
US Dollar 75,2 voor Brent, wat
600
steeds lager is dan de 2,82% van
begin januari. Ook in de rest van
een jaarverlies inhoudt van 12,4%.
500
Europa stegen de 10-jaars rentes
Ondanks de wat hogere
400
licht met als uitschieter de Engelse
rente die tot 4,43% doorschoot,
rentestanden wisten de
aandelenbeurzen toch weer enige
300
JUL 13 JUL 15 JUL 17 JUL 19 JUL 21 JUL 23
terwijl die begin dit jaar nog op
winsten te boeken. De wereldwijde
Bron: BtCC / Bloomberg
3,7% stond. De enige uitzondering
MSCI World Index steeg dit
was de Italiaanse 10-jaars rente die
kwartaal met 6,3%, wat vanaf
De Nederlandse AEX presteerde
daalde tot 4,08%. Daardoor werd het
begin 2023 een winst inhoudt
marktconform met een winst van
verschil met de Duitse rente verder
van bijna 14%. Hiermee zijn
2,4% en een jaarwinst van 12,3%.
terugbracht tot 1,68% van 2,12%
de verliezen over 2022 echter
De Aziatische beurzen waren dit
begin dit jaar.
nog niet goed gemaakt. Deze
kwartaal verdeeld met een verlies voor
winst wordt met name door de
China van 2,2%, terwijl de Japanse
10-jaars Nederlandse rente
3,5
3
2,5
2
1,5
1
0,5
VS gedragen met een stijging
voor de S&P van 8,3% en voor de
Nasdaq van 15,2%, waarmee deze
technologiebeurs dit jaar alweer
38,8% is gestegen.
In Europa zagen wij de
beurzen met 1% tot 4% stijgen.
Uitzonderingen hierop waren de
beurs een winst maakte van 18,4%.
De Emerging Markets bleven het
ook nu weer lastig vinden om de weg
omhoog te vinden met een klein
kwartaalverlies van 0,1% en een
jaarwinst van 3,5%.
Al met al een relatief rustig kwartaal.
0
Griekse beurs met een winst van
Als het stilte voor de storm blijkt te
-0,5
21,2% en de Engelse beurs met
zijn dan is het nu nog te vroeg om te
4
-1
JUL 13 JUL 15 JUL 17 JUL 19 JUL 21 JUL 23
Bron: BtCC / Bloomberg
een verlies van 1,3%.
weten van welke kant die storm gaat
komen en of we wellicht ook wind
mee krijgen. n

Rubus caesius
Beursvisie | Sector Focus
De smaak
van de zomer
Het kan niemand ontgaan zijn; we zijn van een koud
voorjaar in rap tempo in de zomer terecht gekomen.
Het was zelfs recordvroeg meer dan 30 graden.
Door Jacco Den Toonder
de rug en hangen de bramenstruiken
weer vol. Niet alleen in de duinen,
maar ook in de bossen door heel
Nederland. Duinbramen zijn zeer
wijdverspreid.
Vers geplukt kan je ze natuurlijk
gewoon lekker wegsnoepen, maar er
zijn ook heerlijke zomerse en frisse
recepten.
Voor veel Zeeuwen, en zeker voor
mij, betekent de zomer dat het
Rubus caesius, genoemd). Voor
mij smaken duinbramen altijd
Bramen met witte chocolade
strand lonkt. Als je zo dichtbij woont,
ik kan de duinen bijna aanraken,
pakken wij meestal de vroege
uurtjes. Voor geluksvogels onder de
Walchenaren, die in het bezit zijn van
een slaaphuisje, begint de dag al lang
voordat de koelboxen en parasols de
duinen overgezeuld zijn.
Ook wij huren elk jaar twee weken
een slaaphuisje. Ooit hebben wij
ons daar tussen weten te wurmen.
Heerlijk, leven met het ritme van de
zee. Alhoewel het slapen op het strand
een belangrijk voordeel heeft, je hoeft
niet elke dag puffend de duinen over,
toch missen wij de warme voettocht
over de duinovergang. Het mooie van
die wandeling over de duinen is het
plukken van heerlijke zon doorstoofde
lekkerder dan de vruchten die je in
de supermarkt koopt. Waarschijnlijk
doordat wij veel moeite moeten doen
om ze te plukken. U snapt natuurlijk
wel dat de bramen die eigenlijk net
te ver achter het prikkeldraad en
de doornen van de struik hangen,
het lekkerste zijn. Ik begreep al
snel waarom mijn grootouders
hun wandelstok meenamen naar
het strand. Daar kon je prima
mee hengelen naar de grootste en
sappigste exemplaren. Ik weet nog
dat onze wandeling naar het strand
altijd langer duurde dan gedacht.
Nog net even dat ene verre braampje
hengelen.
Tegen de tijd dat deze beurvisie weer
bij u op de mat valt, hebben wij al
• Klop 250 gr mascarpone los.
• Breng 100 ml slagroom aan
de kook en smelt hier 200
gr stukjes witte chocolade
doorheen.
• Meng er een beetje mascarpone
door (familie maken).
• Voeg het gehele
chocolademengsel aan de rest
van de mascarpone toe, alleen
mengen is genoeg, maar pas op
dat het niet gaat schiften.
• Verdeel het mengsel over een
aantal glaasjes en voeg de
bramen toe.
• Koel het geheel een uurtje en
strooi voor het serveren nog
wat geraspte chocolade en een
blaadje munt erover. n
5
duinbramen (ook wel dauwbraam,
enkele prachtige zomerweken achter

Beursvisie | Financiële planning
Nieuwe pensioenwet
Ongetwijfeld heeft u er ook veel over gelezen of gehoord; er is een
nieuwe pensioenwet aangenomen door de Eerste Kamer. De manier
waarop werknemers hun pensioen opbouwen gaat veranderen en nu
moeten de sociale partners en de pensioenfondsen aan de slag. Het
geheel is omgeven door nogal wat onduidelijkheden. De bedoeling
is dat iedereen meegaat in het nieuwe pensioenstelsel, maar vooral
onder gepensioneerden is er nogal wat verzet door angst voor
aantasting van de huidige toezeggingen.
Door Maaike Schrauwen
krijgen meer vrijheid om bij hoge
rendementen ook meer uitkeringen
te doen indien voorzien, en andersom
te acteren bij slechte rendementen.
De verwachting nu is dat pensioenen
dan eerder hoger worden dan lager.
Daarnaast heb je als individu meer
inspraak in de manier van beleggen.
Ook heb je daar veel meer flexibiliteit
in hoe offensief of defensief je
wenst te beleggen, en kan je meer
Wat gaat er gebeuren?
opbouw om ook te voorzien in huidige
daartussen wisselen, afhankelijk van
Nederland telt maar liefst een
pensioenuitgaven. Maar door de
jouw persoonlijke situatie.
opgebouwd pensioenvermogen van
vergrijzing dreigt dit voor deze groep
EUR 1450 miljard. De nieuwe wet
wellicht te eindigen in een tekort aan
Uiteraard blijven wij voor het
moet ervoor zorgen dat er ook in de
pensioen, omdat er simpelweg te
aanvullende pensioen afhankelijk
toekomst voor iedereen voldoende
weinig 45 plussers zijn die straks voor
van de financiële markt en
pensioengeld is, de vermogensopbouw
hen de “te veel” premie betalen.
de beleggingsmarkt. Maar de
moet transparanter en als individu
pensioenfondsen kunnen straks
moet je meer zicht krijgen op jouw
Veel mensen denken nu dat zij
makkelijker en met minder regels
(toekomstige) pensioen.
op pensioenleeftijd 70% van
zelf afspraken maken om alle risico’s
het laatst verdiende salaris als
eerlijker en transparanter met elkaar
De betaalbaarheid van het huidige
pensioenuitkering gaan ontvangen.
te delen. De doelstelling, of ambitie, is
pensioenstelsel is een probleem
Dit is echter lang niet altijd zeker,
dat 80% van het middelloon overeind
geworden. Omdat wij allemaal steeds
omdat bijvoorbeeld veel pensioenen
blijft. Het streven blijft om 1 januari
ouder worden en langer gebruik
nu niet meebewegen met de inflatie.
2027 over te kunnen gaan naar dit
maken van pensioenregelingen
In het nieuwe stelsel weet je wel
nieuwe pensioenstelsel. Spannend
lukt het pensioenfondsen niet altijd
hoeveel de gespaarde premies zijn,
wordt of pensioenuitvoerders deze
meer om de uitkeringen mee te laten
maar de uitkering op einddatum
deadline kunnen halen, maar de
stijgen met de inflatie. Indexering
is niet meer een vast gegeven. Pas
Minister van Pensioen, mevrouw
6
komt dan te vervallen. Wij kennen
een huidig pensioenstelsel, waarbij
de jongere generatie meer premie
op pensioendatum ga je daar een
pensioen mee aankopen. Wij gaan
van een uitkeringsregeling naar een
Schouten, heeft toegezegd flexibel
om te gaan met deze datum als dat
achteraf niet haalbaar zou blijken te
betaalt dan nodig is voor de eigen
premieregeling. Pensioenfondsen
zijn. n

Beursvisie | Beleggingsbeleid
Rentepauze
Na alle renteverhogingen in het afgelopen anderhalf jaar
staan we nu aan de vooravond van een rentepauze; een
periode zonder verdere verhogingen, waarin centrale
bankiers kijken of het rentebeleid heeft gewerkt.
Door Frank van den Bergh
complexe techniek aankunnen en
de leveranciers van data en content
zagen de koers flink oplopen. Met een
stevige positie in de technologiesector
gaf dit een positieve impuls aan het
rendement van onze portefeuilles.
Kwartaalresultaten die over het
algemeen beter waren dan verwacht
en de angst om “de markt te missen”
gaven de aandelenmarkten eveneens
een duwtje in de rug.
Ook in het afgelopen kwartaal
wordt om te kijken of het gevoerde
Ondanks deze gunstige
domineerde de ontwikkeling van de
beleid heeft gewerkt en de negatieve
ontwikkelingen voor de aandelenbeurs
rente de financiële markten. Immers
effecten van de renteverhogingen niet
is aan het begin van het afgelopen
het effect van renteveranderingen
te groot zijn. Inmiddels staan we, na de
kwartaal besloten om de weging
door centrale banken wordt pas na
verhogingen in de afgelopen anderhalf
van aandelen terug te brengen
langere tijd zichtbaar in de economie.
jaar, aan de vooravond van zo’n pauze.
naar neutraal. Onzekerheid over de
In de huidige situatie heeft dit tot
Ondanks de flink opgelopen rente
ontwikkelingen rond de rente, inflatie,
gevolg dat centrale bankiers niet
laten de economieën van Amerika
economische groei en houdbaarheid
weten of ze de rente te veel, te
en de Eurozone geen tekenen van
van de mooie bedrijfsresultaten lagen
weinig of precies voldoende hebben
een diepe recessie zien en heeft
aan dit besluit ten grondslag.
verhoogd. De renteverhogingen
het inflatiecijfer een dalende trend
moeten de veel te hoge inflatie in
ingezet. De vrees dat de arbeidsmarkt
Met de rentepauze in zicht is er
Amerika en de Eurozone terugbrengen
door de hogere rente uit balans zou
een gerede kans dat de rente voor
naar het gewenste niveau van 2%.
raken blijkt tot nu toe ongegrond.
langer lopende obligaties dicht
Een randvoorwaarde is wel dat de
bij zijn top staat. Om voor een
economie door de renteverhogingen
Met Artificial Intelligence (AI) als nieuwe
langere tijd van dit hogere niveau
niet in een diepe recessie mag komen.
trend in de technologie hebben
te profiteren zijn kortlopende
beleggers meer dan gemiddelde
obligaties verkocht en langer lopende
De methode om te analyseren of
het gevoerde beleid werkt is de
rentepauze. Een periode zonder
belangstelling voor bedrijven die
hiervan gaan profiteren. Met name
de koersen van producenten van
obligaties teruggekocht, waarbij werd
geaccepteerd dat de rentegevoeligheid
van het obligatiebezit hierdoor in
7
verdere renteverhogingen die gebruikt
gespecialiseerde chips die deze
geringe mate toenam. n

Beursvisie | Macro-economie
Desinflatie op komst?
De meningen zijn verdeeld of de Amerikaanse economie,
de meest toonaangevende in de wereld, momenteel wél
of niet in een recessie verkeert. Een recente peiling liet
zien dat een meerderheid van economen nog steeds krimp
verwacht later dit jaar, maar tot nu toe wordt de timing van
de neergang telkens uitgesteld. Het zou zo maar kunnen dat
een recessie in de VS zich pas volgend jaar zal openbaren.
Door Yvo Dahmen
De economie in de VS blijft
De VS lijkt aan de vooravond te
haast on-Amerikaanse vorm van
verrassen. De consument gaat
staan van een investeringsgolf
staatsbemoeienis, is een vraagteken,
door met geld spenderen, dankzij
die het thema Reshoring, het
maar de intenties zijn er wel
een arbeidsmarkt die sterk blijft
terughalen van productie die naar
degelijk, gelet op de vele miljarden
en het overtollige spaargeld dat
het buitenland verdween, gestalte
die nu worden uitgetrokken voor
tijdens de pandemie is gehamsterd.
geeft. In tegenstelling tot zijn twee
het bouwen van fabrieken. Uit de
Daarnaast is er voor twee gebieden,
voorgangers lijkt het President
jongste cijfers van april blijkt dat,
investeringen en de woningmarkt,
Biden wél te lukken de industriële
in vergelijking met begin 2022,
sprake van een inhaalvraag die de
sector nieuw leven in te blazen.
de bestedingen hiertoe meer dan
economie de komende kwartalen een
Dankzij diverse wetsvoorstellen, die
verdubbeld zijn, naar een niveau van
duw in de rug kan geven.
in de afgelopen twee jaar door het
USD 189 mrd geannualiseerd.
Amerikaanse Congres zijn
Momenteel is het vooral de sector
geloodst, zal er circa USD 1 biljoen
De aantrekkelijke voordelen die de
Dienstverlening die de kar trekt.
worden aangewend in de
overheid biedt, alsmede het sterke
De consumptie van goederen, waar
vorm van overheidsuitgaven,
netwerk van toeleveringsketens in de
iedereen zich aan heeft gelaafd
belastingvoordelen en andere
VS, zijn voor bedrijven aanleiding om
tijdens de COVID-periode, is
stimuleringsmaatregelen.
activiteiten op Amerikaanse bodem
teruggezakt naar de lange termijn
op te starten, binnen sectoren als
trend. Met een zwakke wereldvraag
Deze middelen zullen vloeien
elektronica, elektrische apparatuur,
zorgt dit ervoor dat de sector
naar de sectoren van de toekomst
transport en chemie. De aandacht
Manufacturing nog steeds in mineur
(halfgeleiders, hernieuwbare
zal uitgaan naar het stimuleren
verkeert. Het tij kan mogelijk keren.
energie) en naar het op peil brengen
van de productie van hernieuwbare
De sector is onderhevig aan een
van de infrastructuur. Met Let’s Make
energietechnologie, elektrische
wereldwijde cyclus met een mediane
America Great Again, de slagzin van
voertuigen en accu’s, geavanceerde
duur van 36 maanden: 18 maanden
wijlen president Reagan, wordt er
chips en computerapparatuur.
8
op en 18 maanden neer. De huidige
neergang nadert zijn einde.
meer tegenstand geboden aan China
en de afhankelijkheid verminderd.
In hoeverre dit gaat lukken met deze,
De Amerikaanse industriële
staatspolitiek is een reactie op die
van China en heeft inmiddels ook

Beursvisie | Macro-economie
Europa aangezet om vergelijkbaar
beleid te formuleren.
Op het vlak van prijsstijgingen
zijn de Fed en de ECB na afloop
van hun vergaderingen in juni
blijven herhalen dat 2% de heilige
graal is, inflatie onacceptabel hoog
is, de weg naar de finishlijn nog
lang en hobbelig is en dat verdere
renteverhogingen niet zijn uit te
sluiten.
De krapte op de arbeidsmarkt, de
opwaartse trend voor de lonen
en de hogere arbeidskosten per
eenheid product waren voor de ECB
aanleiding om de verwachtingen
voor de kerninflatie zelfs opwaarts
bij te stellen; er wordt pas in maart
2025 een stand van 2,1% verwacht.
De inflatieverwachtingen van de ECB
staan in schril contrast met die van
macro-economisch researchbureau
Oxford Economics, dat voorziet dat
het reguliere inflatiecijfer al in Q4
dit jaar op target zit (een mening die
overigens afwijkt van consensus).
Er zijn legio factoren die kunnen
zorgen voor lagere inflatie: de
daling van energie inflatie zet door,
voedselinflatie gaat binnenkort
sterker dalen en de lonen zullen
kunnen gaan pieken, omdat de
inflatieverwachtingen zijn gedaald.
Het matigen van de loongroei zal
uiteindelijk uitmonden in een lagere
kerninflatie. Ceteris paribus kan dit
allemaal positief uitpakken voor de
koopkracht. Dit zou weer moeten
leiden tot herstel van consumptie,
waardoor de milde, technische
recessie achter ons kan worden
gelaten.
Er zijn óók voor de Eurozone tekenen
dat de industriële cyclus gaat
uitbodemen: de fase van verlaging
van de voorraden nadert haar
einde en de wereldwijde financiële
condities zijn versoepeld. Op een
forse stijging van de industriële
activiteiten hoeft echter niet te
worden gerekend, omdat het
Chinese investeringsniveau dit jaar
niet substantieel gaat herstellen.
Al met al blijft de voorziene groei
voor de Eurozone dit jaar steken op
een niveau van 0,6%.
De impact van de hogere rente is nu
al merkbaar: de groei op jaarbasis
van M1-geld is inmiddels negatief,
de vraag naar krediet is gekelderd,
banken halen de kredietnormen aan
en de kredietstromen zwakken af.
In het licht van het huidige klimaat
van zwakte en slecht sentiment
wordt het daarom voor Team Lagarde
een delicate kwestie wanneer het
wijs zal zijn om een rentepauze in
te lassen. De neutrale nominale
rente voor de Eurozone wordt thans
geschat op 1,5-2,5%. Dit biedt de
mogelijkheid dat de ECB de rente
kan verlagen vanaf het moment dat
inflatie overtuigend richting target
gaat tenderen en de groei nog niet in
afdoende mate herstelt. n
9

Beursvisie | Interview
Interview met Kees Burger - Rallyrijder en eigenaar
Rallyschool in Finland
Na ruim 30 jaar actief te zijn geweest in de wereldwijde logistiek en
transport van chemicaliën, waren Kees Burger en zijn echtgenote toe
aan een nieuwe uitdaging. De liefde voor de autosport, in het bijzonder
de rallysport, was er al en werd belangrijker in 2004 met een eerste
rallycursus in Finland, de bakermat van de Rallysport. In 2009 werd een
rallyschool in Finland overgenomen en volgde het besluit om wedstrjiden
te gaan rijden. Zo werd Kees actief in zowel het Finse Rally kampioenschap
Door Gerrion
Biermans-Roumen
(FRC) als ook in een aantal Wereldkampioenschap Rally’s (WRC’s).
de rally al meerdere keren gereden.
Het was een waanzinnige ervaring
om tussen ‘de grote namen’ aan de
start te mogen staan. Het was een
jongensdroom die uitkwam. Een
anekdote. Ik had met mijn copiloot
afgesproken, als wij finishen vraag ik
Petra ten huwelijk. Toen we finishten
zei hij: “ik kan de time card nu nog
uit het raam gooien of gaan we deze
inleveren?” Die avond heb ik Petra ten
huwelijk gevraagd met het hele team
en de monteurs erbij.
Zelfs ex-Formule 1-coureur Mika
De rallysport is uw ‘grote passie’
geworden, hoe is het begonnen?
In 2004 ben ik begonnen met het
In 2011 nam u voor de eerste keer
deel aan het Wereldkampioenschap
‘de Rally van Finland’ ofwel de
Grand prix op Gravel.
Hakkinen maakte zijn debuut in de
rallysport. Over welke uitzonderlijke
kwaliteiten moet een rallyrijder
beschikken?
10
volgen van een rallycursus in Finland
om de sport eigen te maken. Hier had
ik al zakelijke contacten en het was
eigenlijk vanzelfsprekend om dit in
Finland te gaan doen. Het land heeft
de mooiste infrastructuur voor deze
sport. De eerste ervaring was een hele
mooie en werd er nog gereden in hele
eenvoudige auto’s. Ja, de passie is daar
wel ontstaan.
Het rijden van de rally van Finland
is toch wel dé grote uitdaging in de
rallysport voor iedere rallyrijder. De
beleving was geweldig. Hiervoor deed
ik eerst de nodige tests en trainingen,
maar mijn zenuwen gingen mij
toch parten spelen toen de datum
dichterbij kwam. Gelukkig had ik een
goede copiloot met ervaring, hij had
Enorme autocontrole is het belangrijkste
aspect. Wat voor veel Formule 1
rijders moeilijk is, is dat ze in een rally
moeten rijden op ‘pacenotes’, een exacte
routebeschrijving die samen met de
copiloot wordt gemaakt. Formule 1
coureurs zijn niet gewend om én
te racen én te luisteren. Voormalig
Formule 1 rijder Kimi Raikkonen had
hier echt problemen mee.

Fysiek moet je in orde zijn en mentaal
moet je scherp zijn, want je moet
continu luisteren naar je copiloot
zonder snelheid te verliezen. Het
De eigen auto moet mee, het transport
moet worden geregeld, de juiste
reserveonderdelen moeten mee en
er moet een tijdschema opgesteld
De Rallyschool, naast de
basistechnieken leert u mensen ook
de techniek van het rallyrijden.
is ‘concentratie non-stop’ en je
moet super gefocust zijn om de auto
onder controle te houden, want wij
rijden rally’s op gravel, sneeuw en
ijs en een ondergrond die ook nog
eens verandert. Je moet de weg goed
lezen om te kunnen bepalen waar je
‘grip’ hebt en waar niet. Daarnaast
beschikken we in de rally niet over
‘uitloopstroken’, ‘grindbakken’ of
‘bandenstapels’, welke mogelijke
schades kunnen beperken.
Hoe zien de voorbereidingen er uit
voor u en uw copiloot?
Met name in de voorbereiding zit
een werkelijk verschil. Mijn taak
begint pas als wij gaan rallyrijden. De
copiloot begint echter eerder met de
voorbereidingen, zoals het checken
van de reglementen en het tijdschema
van de rally, het bandenplan en het
maken van de ‘fuel calculation’. Ook
zijn er extra voorbereidingen voor
verre reizen, naar de WRC rally’s.
worden. Het Rallyteam bestaat
uit 10 mensen met daarbij een
teammanager, ingenieur, monteurs
en iemand voor de catering.
Wat was uw meest bijzondere tocht?
Een van de mooiste ervaringen
was het Wereldkampioenschap in
Sardinië. De rally werd gekenmerkt
door zeer grillig weer, de temperatuur
varieerde van 30C tot 15C, met
stortregens en wegen stonden blank.
Als je dan tussen de groten der aarde
op de 19e plaats kunt finishen, dan
is dat een prachtige ervaring. Ik ben
begonnen op mijn 50ste, maar de
grote rijders zijn geboren en getraind
om rally te rijden. Neem het WK in
2022, Kalle Rovanpera werd de jongste
wereldkampioen rallyrijden uit de
geschiedenis. Hij is met acht jaar
begonnen en heeft zoveel talent. Hij
overstijgt het niveau van zijn vader die
ook rallyrijder was. Eigenlijk een Jos
en Max Verstappen verhaal.
De rallyschool heeft een tweeledig
soort klanten. Beginners die een keer
deze ervaring willen meemaken.
De beleving in een rallyauto is voor
velen uniek en daarom op zich al een
belevenis. Als instructeur geven wij
de mensen dan 1-op-1 aanwijzingen
hoe om te gaan met rem, gaspedaal
en stuurwiel. Daarnaast zijn er de
jonge opkomende talenten die wij in
een bredere zin begeleiden met de
techniek, het maken van ‘pacenotes’
en het beschrijven van de route.
Ons jongste talent is 12 jaar en het
is mooi om aan zijn talent te mogen
bijdragen. Het is leuk om jonge
mensen te begeleiden, zeker als je
ziet hoe gemotiveerd zij zijn. Ook
organiseren wij voor BMW en Toyota
rijvaardigheidstrainingen. Wat wij
ook in de Formule 1 zien, auto’s zijn
tegenwoordig zo veilig dat ernstige
ongevallen bijna tot het verleden
behoren. Echter, iedereen die in de
rallysport rijdt zal ook op enig moment
met een crash geconfronteerd worden.
11
www.rallypromotionfinland.com • kees.rpf@gmail.com n

Beursvisie | Global List
Global list
30 juni 2023
Valuta Koers Rend 3 mnd Hoog 12 mnd Laag 12 mnd Div Rend WPA-23T WPA-24T KW-24T
Energy
BP GBp 458,35 -9,3% 567,60 363,95 4,5% 0,98 0,96 6,1
EXXON MOBIL USD 107,25 -1,4% 119,17 83,14 3,4% 9,64 9,07 11,8
FUGRO EUR 14,26 22,0% 15,05 10,22 1,12 1,40 10,2
SHELL EUR 27,60 5,2% 29,36 22,84 3,7% 4,40 4,31 7,0
SBM OFFSHORE EUR 12,56 -1,1% 15,65 12,07 8,0% 1,12 1,90 7,2
SCHLUMBERGER USD 49,12 0,6% 58,46 31,33 1,7% 3,01 3,72 13,2
TOTALENERGIES EUR 52,55 -2,0% 60,31 46,09 7,3% 9,55 8,92 5,9
VOPAK EUR 32,69 4,4% 35,45 18,54 4,0% 3,07 3,27 10,0
Materials
AIR LIQUIDE EUR 164,20 8,4% 167,94 115,70 1,8% 6,55 7,15 23,0
AKZO EUR 74,72 5,9% 77,34 56,22 2,6% 3,79 4,75 15,7
ARCELOR MITTAL EUR 24,93 -9,8% 30,41 20,14 1,6% 4,72 4,95 5,5
BASF EUR 44,52 -1,4% 53,77 38,81 7,6% 4,34 5,09 8,8
BAYER EUR 50,86 -9,5% 62,61 47,15 4,7% 7,09 7,69 6,6
BHP BILLITON AUD 44,99 -4,7% 49,95 36,10 12,5% 2,82 2,65 11,3
DSM-FIRMENICH EUR 98,62 120,72 92,36 3,50 4,30 22,9
GIVAUDAN CHF 2965,00 -0,3% 3510,00 2730,00 2,3% 100,09 112,69 26,3
FMC USD 104,34 -14,1% 134,36 100,04 2,2% 7,74 8,85 11,8
LINDE EUR 349,50 8,2% 349,50 261,70 1,3% 13,78 14,94 25,6
RIO TINTO AUD 114,69 -4,5% 128,43 87,78 8,8% 7,27 6,99 10,9
NOVOZYMES DKK 317,90 -9,4% 467,90 314,80 1,9% 12,10 13,72 23,2
SHERWIN WILLIAMS USD 265,52 18,4% 265,52 201,22 0,9% 8,72 9,94 26,7
SIKA CHF 255,70 0,1% 277,00 193,05 1,3% 8,09 9,76 26,2
UMICORE EUR 25,59 -16,4% 37,19 25,09 3,1% 1,94 1,85 13,8
Industrials
Capital Goods ABB CHF 35,18 12,1% 35,49 24,20 2,4% 1,90 1,96 20,1
ASSA ABLOY SEK 259,00 5,3% 269,00 203,70 1,7% 13,45 14,31 18,1
ATLAS COPCO SEK 155,40 19,1% 162,85 92,49 1,4% 5,57 5,89 26,4
FASTENAL USD 58,99 10,1% 58,99 43,87 2,2% 2,00 2,14 27,6
GEBERIT CHF 468,10 -5,7% 542,00 410,50 2,7% 19,30 19,99 23,4
GENERAL ELECTRIC USD 109,85 14,9% 109,85 47,67 0,3% 2,04 3,96 27,7
KONE EUR 47,83 -0,4% 52,92 38,18 3,6% 1,86 2,14 22,3
PHILIPS EUR 19,81 22,9% 20,82 11,62 1,14 1,44 13,8
SCHINDLER CHF 209,70 3,8% 216,40 150,40 1,9% 7,48 8,54 24,6
SIEMENS EUR 152,54 2,2% 165,78 93,74 2,8% 10,60 10,79 14,2
THOMSON REUTERS USD 134,94 3,9% 138,13 102,68 4,9% 3,37 3,81 35,4
Commercial & Professional Services ADECCO CHF 29,23 -4,8% 36,78 26,58 2,2% 2,71 3,27 9,2
ASHTEAD GBp 5444,00 9,8% 5874,00 3439,00 1,2% 4,41 4,87 14,2
MANPOWER USD 79,40 -1,8% 91,50 64,59 3,6% 6,32 7,34 10,8
RANDSTAD EUR 48,31 -11,5% 62,02 42,92 11,7% 4,19 4,51 10,7
RELX EUR 30,54 4,0% 31,03 24,52 2,1% 1,12 1,24 21,2
UNITED RENTALS USD 445,37 13,0% 479,57 241,58 0,7% 39,25 42,21 10,6
WOLTERS KLUWER EUR 116,30 1,0% 122,80 92,04 1,6% 4,40 4,86 24,0
Transportation DEUTSCHE POST EUR 44,73 8,4% 44,73 30,00 4,1% 3,41 3,67 12,2
FEDEX USD 247,90 9,1% 249,98 142,90 1,9% 17,44 21,58 11,5
POSTNL EUR 1,60 -3,4% 2,90 1,45 10,0% 0,10 0,18 8,7
UNION PACIFIC CORPORATION USD 204,62 2,4% 241,91 185,72 2,5% 11,24 12,30 16,6
UPS USD 179,25 -6,7% 208,43 159,14 3,5% 10,73 11,84 15,1
Consumer Discretionary
Consumer Goods BMW EUR 112,54 20,9% 112,56 69,05 7,5% 16,47 16,00 7,0
LVMH EUR 863,00 3,0% 902,00 572,00 1,4% 32,92 36,25 23,8
NIKE USD 110,37 -9,7% 129,50 83,12 1,2% 3,80 4,43 24,9
KERING EUR 505,60 -14,3% 600,00 443,20 2,8% 31,51 35,01 14,4
RICHEMONT CHF 151,65 3,9% 155,65 92,92 2,1% 7,55 8,21 18,9
Retail & Restaurants AMAZON USD 130,36 26,2% 144,78 81,82 2,55 3,54 36,8
BOOKING HOLDINGS INC USD 2700,33 1,8% 2780,98 1634,61 135,99 162,17 16,7
HENNES & MAURITZ SEK 185,18 28,1% 186,06 99,67 3,5% 5,94 8,73 21,2
HOME DEPOT USD 310,64 6,0% 339,79 266,58 2,6% 15,12 15,93 19,5
INDITEX EUR 35,46 17,0% 35,46 21,00 3,0% 1,61 1,73 20,5
LOWE'S USD 225,70 13,4% 225,70 174,67 1,9% 13,44 14,66 15,4
MCDONALDS USD 298,41 7,3% 298,41 230,74 2,0% 11,06 12,08 24,7
TESCO GBp 248,40 -4,1% 284,60 199,15 4,4% 0,21 0,24 10,4
WAL-MART USD 157,18 7,0% 157,73 121,58 1,4% 6,24 6,91 22,8
Consumer Staples
Food & Beverage KONINKLIJKE AHOLD DELHAIZE EUR 31,26 1,2% 32,27 24,86 3,4% 2,52 2,71 11,5
ANHEUSER-BUSCH INBEV EUR 51,83 -14,4% 61,33 46,27 2,4% 3,09 3,62 15,6
CARREFOUR EUR 17,36 -3,7% 18,94 14,02 3,2% 1,70 2,12 8,2
COCA COLA USD 60,22 -2,2% 65,22 54,39 3,0% 2,61 2,81 21,4
DANONE EUR 56,14 1,3% 60,48 47,38 3,6% 3,47 3,68 15,3
DIAGEO GBp 3379,00 -6,5% 3960,00 3288,00 2,3% 1,65 1,75 19,3
NESTLE CHF 107,60 -1,0% 117,46 104,98 2,7% 4,97 5,36 20,1
PEPSICO USD 185,22 2,3% 196,12 161,61 2,5% 7,30 7,93 23,4
PERNOD RICARD EUR 202,40 -3,0% 217,40 172,35 2,0% 9,55 10,16 19,9
UNILEVER EUR 47,71 0,9% 50,51 43,32 3,6% 2,57 2,77 17,2
12
Household & Personal Care COLGATE PALMOLIVE USD 77,04 3,2% 83,27 68,48 2,5% 3,14 3,43 22,4
ESTÉE LAUDER USD 196,38 -20,0% 281,62 176,53 1,3% 3,37 5,21 37,7
L'OREAL EUR 427,10 5,3% 442,60 301,00 1,4% 12,04 13,13 32,5
PROCTER & GAMBLE USD 151,74 2,7% 156,57 123,76 2,4% 5,87 6,36 23,8
RECKITT BENCKISER GBp 5912,00 -2,3% 6808,00 5556,00 3,1% 3,39 3,65 16,2
Div Rend
KW
Hoog 12 mnd
dividend van het afgelopen boekjaar gedeeld door de koers
koers - winstverhouding
de hoogste koers in de afgelopen 12 maanden
Laag 12 mnd
Rend 3 mnd
T
de laagste koers in de afgelopen 12 maanden
procentuele koersontwikkeling in het afgelopen kwartaal in de Valuta van notering
taxatie

Beursvisie | Global List
Op deze pagina’s vindt u een overzicht van grote beursgenoteerde ondernemingen. Voor elk aandeel wordt een aantal voor beleggers
relevante, kerncijfers gegeven. De in het rood afgedrukte fondsen maken deel uit van onze vermogensbeheerportefeuilles.
Valuta Koers Rend 3 mnd Hoog 12 mnd Laag 12 mnd Div Rend WPA-23T WPA-24T KW-24T
Health Care
ASTRAZENECA GBp 11276,00 0,4% 12294,00 9656,00 2,1% 7,42 8,53 16,8
BIOGEN INC USD 284,85 2,5% 318,06 194,69 15,44 16,42 17,3
COLOPLAST DKK 853,20 -4,9% 990,80 749,80 2,3% 24,28 28,27 30,2
EDWARDS LIFESCIENCES USD 94,33 14,0% 107,29 68,54 2,54 2,88 32,8
ELI LILLY & CO USD 468,98 36,9% 468,98 296,48 0,9% 8,67 12,11 38,7
GILEAD USD 77,07 -6,2% 89,47 59,54 3,8% 6,74 7,17 10,8
GLAXOSMITHKLINE GBp 1388,80 -1,9% 1823,49 1296,00 4,2% 1,47 1,55 9,0
ILLUMINA USD 187,49 -19,4% 242,74 177,23 1,34 3,12 60,2
INTUITIVE SURGICAL USD 341,94 33,8% 341,94 183,06 5,46 6,24 54,8
JOHNSON & JOHNSON USD 165,52 7,6% 180,25 151,05 2,8% 10,65 10,91 15,2
MERCK USD 115,39 9,2% 118,38 84,53 2,5% 6,98 8,50 13,6
NOVARTIS CHF 90,00 7,4% 93,71 73,98 3,6% 6,72 7,31 13,8
NOVO NORDISK DKK 1099,40 1,3% 1179,80 737,90 1,1% 35,08 40,72 27,0
PFIZER USD 36,68 -9,1% 54,48 36,12 4,4% 3,34 3,49 10,5
ROCHE CHF 273,50 4,8% 333,75 256,90 3,5% 19,20 21,14 12,9
SANOFI-AVENTIS EUR 98,20 1,7% 104,62 77,44 3,6% 8,18 8,89 11,0
SONOVA CHF 238,20 -9,6% 349,30 211,80 1,9% 11,00 12,30 19,4
STRAUMANN CHF 145,15 7,1% 145,15 86,02 0,6% 3,20 3,72 39,1
STRYKER USD 305,09 7,1% 305,09 189,27 1,0% 10,15 11,21 27,2
THERMO FISHER SCIENTIFIC USD 521,75 -9,4% 604,82 484,71 0,2% 23,66 26,45 19,7
Financials
Banks BANK OF AMERICA USD 28,69 1,1% 38,41 26,97 3,1% 3,37 3,30 8,7
BANCO BILBAO VIZCAYA ARGENTARIA EUR 7,03 12,3% 7,45 4,00 6,1% 1,13 1,11 6,3
BANCO SANTANDER EUR 3,39 0,6% 3,86 2,34 3,5% 0,59 0,65 5,2
BNP PARIBAS EUR 57,72 11,7% 66,15 41,11 6,8% 8,18 9,39 6,1
CREDIT SUISSE CHF 0,85 5,25 0,74 -0,58 -0,10
DEUTSCHE BANK EUR 9,62 6,0% 12,34 7,59 3,1% 1,97 2,22 4,3
GOLDMAN SACHS USD 322,54 -0,6% 388,86 281,59 3,1% 29,66 36,95 8,7
HSBC GBp 621,70 14,6% 647,50 442,20 8,8% 1,21 1,20 6,6
ING EUR 12,34 16,8% 13,49 8,50 5,2% 1,70 1,80 6,9
JPMORGAN CHASE & CO USD 145,44 12,5% 145,44 101,96 2,8% 14,45 14,06 10,3
SOCIETE GENERALE EUR 23,80 23,2% 28,03 19,18 7,1% 4,07 5,43 4,4
SVENSKA HANDELSBANKEN SEK 90,34 0,6% 112,80 84,14 8,9% 12,72 12,01 7,5
UBS CHF 18,10 -3,8% 20,74 13,97 1,4% 1,60 1,90 10,7
WELLS FARGO USD 42,68 15,1% 48,50 36,23 2,8% 4,73 4,80 8,9
Insurance AEGON EUR 4,63 20,5% 5,25 3,83 5,0% 0,61 0,66 7,0
ALLIANZ EUR 213,20 5,5% 227,45 159,62 5,4% 23,33 26,11 8,2
AXA EUR 27,03 1,9% 30,17 20,38 6,3% 3,35 3,58 7,5
Financial Services ADYEN EUR 1585,80 8,7% 1862,00 1240,60 22,35 30,36 52,2
BLOCK INC USD 66,57 -3,0% 89,70 51,51 1,69 2,30 28,9
LONDON STOCK EXCHANGE GROUP GBp 8366,00 7,3% 8774,00 7104,00 1,3% 3,39 3,85 21,7
MSCI INC USD 469,29 -15,9% 568,44 388,72 1,1% 12,81 14,64 32,1
PAYPAL USD 66,73 -12,1% 102,08 59,37 4,94 5,64 11,8
S&P GLOBAL USD 400,89 16,6% 400,89 286,62 0,9% 12,51 14,46 27,7
VISA USD 237,48 5,5% 237,48 177,65 0,7% 8,59 9,76 24,3
Communication Services
Media & Entertainment ACTIVISION BLIZZARD USD 84,30 -1,5% 86,74 71,10 3,95 4,16 20,2
ALPHABET USD 120,97 16,3% 127,91 83,49 5,81 6,86 17,6
ELECTRONIC ARTS USD 129,70 7,8% 135,11 109,19 0,6% 6,79 7,63 17,0
META PLATFORMS USD 286,98 35,4% 288,73 88,91 12,96 15,90 18,0
NETFLIX USD 440,49 27,5% 445,27 174,45 11,32 14,70 30,0
WALT DISNEY USD 89,28 -10,8% 124,96 84,17 3,75 5,15 17,3
Telecommunication Services AT&T USD 15,95 -16,0% 21,31 14,63 7,0% 2,42 2,48 6,4
BT GROUP GBp 122,35 -16,1% 196,60 112,00 6,3% 0,18 0,19 6,5
KPN EUR 3,27 3,4% 3,45 2,69 4,4% 0,19 0,20 16,1
TELEFONICA EUR 3,72 -2,6% 4,91 3,25 8,1% 0,31 0,35 10,7
VODAFONE GBp 73,97 -12,8% 131,00 70,06 10,4% 0,08 0,09 9,7
IT
Software&Services ACCENTURE USD 308,58 8,4% 323,77 246,17 1,4% 11,57 12,47 24,7
ADOBE USD 488,99 26,9% 495,18 275,20 15,73 17,75 27,5
MICROSOFT USD 340,54 18,4% 348,10 214,25 0,8% 9,62 11,02 30,9
ORACLE USD 119,09 28,7% 126,55 61,07 1,1% 5,54 6,18 19,3
SALESFORCE USD 211,26 5,7% 223,38 128,27 7,43 8,94 23,6
SAP EUR 125,14 9,6% 126,54 81,06 1,6% 5,11 6,08 20,6
SERVICENOW USD 561,97 20,9% 574,37 341,76 9,51 11,81 47,6
SHOPIFY USD 64,60 34,8% 66,10 25,67 0,35 0,56 116,0
SYNOPSIS USD 435,41 12,7% 464,83 276,19 10,82 12,30 35,4
Hardware & Equipment APPLE USD 193,97 17,8% 193,97 125,02 0,5% 5,99 6,57 29,5
APPLIED MATERIALS USD 144,54 18,0% 146,55 74,41 0,8% 7,39 7,05 20,5
ASML EUR 663,00 6,4% 683,10 397,45 0,9% 18,78 22,58 29,4
CISCO SYSTEMS USD 51,74 -0,3% 52,31 39,27 3,0% 3,81 4,05 12,8
IBM USD 133,81 3,5% 150,57 117,57 4,9% 9,39 9,89 13,5
INTEL USD 33,44 2,8% 40,61 24,90 3,7% 0,33 1,65 20,3
NVIDIA USD 423,02 52,3% 438,08 112,27 0,0% 7,67 10,04 42,1
QUALCOMM USD 119,04 -6,0% 155,86 103,02 2,6% 8,33 9,71 12,3
Utilities
ENGIE EUR 15,23 14,6% 15,47 10,38 9,2% 1,77 1,72 8,9
EON EUR 11,68 6,5% 12,30 7,41 4,4% 0,98 0,97 12,0
RWE EUR 39,89 3,0% 43,75 35,11 2,3% 3,92 2,82 14,2
Vastgoed
EQUINIX USD 783,94 9,3% 783,94 505,39 1,7% 9,08 11,20 70,0
UNIBAIL-RODAMCO-WESTFIELD EUR 49,68 62,84 40,29 9,48 9,55 5,2
WERELDHAVE EUR 14,00 7,0% 15,49 10,42 8,3% 1,65 1,67 8,4
13

Beursvisie | Cliënt artikel
IMC Weekendschool:
nu leren wat later is
Iedere Beursvisie verschijnt er een artikel over een stichting of
vereniging die gelieerd is aan een cliënt van Bank ten Cate & Cie.
Ditmaal gaat het over IMC Weekendschool.
39 basisscholen waar een dagdeel
per week weekendschoolonderwijs
Onderwijs door vakexperts
De motor van het
wordt aangeboden, 12 locaties
weekendschoolsucces zijn de
met een programma voor
gastdocenten. Per jaar geven
nieuwkomerskinderen en een
achtduizend vrijwilligers les. Heleen
bloeiend alumninetwerk met
Terwijn: “Gastdocenten stoppen heel
bijna 4.000 leden. Heleen Terwijn:
veel tijd en energie in hun lessen.
“Met het alumninetwerk is de
Zij hebben vier dagdelen om aan
weekendschoolcirkel rond. Alumni
kinderen uit te leggen waar hun vak
kunnen prachtig vertellen wat zij aan
over gaat. Wat zou elke wereldburger
de weekendschool hebben ontleend.
van uw beroep moeten weten? Elk
De oudste alumni zijn nu 35 jaar en
vak, ook architectuur of filosofie, is
geven op hun beurt weer les aan de
aan tienjarigen uit te leggen. Daar gaat
jongere generaties.”
vaak wel heel veel werk aan vooraf.
Heleen Terwijn
Foto: Edwin Venema
Een gat in het reguliere onderwijs
Overduidelijk heeft IMC
Wij vragen gastdocenten niet op
hun hurken te gaan zitten. Bij
journalistiek, bijvoorbeeld, gaat het
Al vijfentwintig jaar verzorgt IMC
Weekendschool haar plaats in de
over nieuws, fake news, bronnen
Weekendschool aanvullend onderwijs
samenleving verworven. Heleen
en fact checking. De kinderen
voor jongeren vanaf 10 jaar; inmiddels
Terwijn: “Weekendschoolonderwijs
leren interviewen en maken
op 61 locaties door het land. Het is
vult een gat in het reguliere
nieuwsberichten. De samenwerking
een burgerinitiatief: de gastlessen
onderwijs. Op school horen
is voor de kinderen heel
én de financiering worden verzorgd
kinderen: ‘doe goed je best voor
enthousiasmerend. De gastdocenten
door de civil society. In het jaar
later.’ Maar niemand laat hen zien
worden juist weer energiek van de
van het 25-jarig jubileum spreek
wat ‘later’ is. Op de weekendschool
onbevangenheid van de kinderen.”
ik met oprichter en directeur
Heleen Terwijn.
kunnen kinderen juist naar
hartenlust experimenteren met hun
toekomstmogelijkheden en leren ze
Een theorie die werkelijkheid werd
Op de vraag wat de weekendschool
In vijfentwintig jaar heeft IMC
vele levensvaardigheden. Vanaf dag
teweeg brengt, begint Heleen Terwijn
Weekendschool een indrukwekkende
één zeggen wij tegen de kinderen dat
met een uitnodiging: “Wie het effect
groei doorgemaakt. Begonnen in
het niet gaat om de hoogte van jouw
van de weekendschool wil zien,
1998 met één klasje van dertig
schooldiploma, maar dat jij later iets
moet op zondag komen kijken.
14
leerlingen, volgen nu 3.300 kinderen
elke week weekendschoolonderwijs.
Er zijn verspreid over het land 10
gaat doen dat bij jou past. Onderwijs
door vakexperts blijkt voor kinderen
op alle schoolniveaus een enorme
Die maakt het plezier van de
samenwerking tussen kinderen en
gastdocenten mee en ervaart wat
weekendscholen,
motivatieversterker.”
bezieling met kinderen doet.

Beursvisie | Cliënt artikel
Daarnaast hebben wij veel verhalen
van oud-leerlingen die in hun eigen
woorden vertellen wat zij eraan gehad
hebben. Tot slot doen wij regelmatig
onderzoek, onder andere naar de
langetermijneffecten op de levens van
de jongeren. Dan zien we versterking
van zelfvertrouwen, verbondenheid
met de samenleving en motivatie om
zich te blijven ontwikkelen. Ooit was
dat een theorie. Het is prachtig om die
werkelijkheid te zien worden.”
Nieuwe uitdagingen;
een uitnodiging
Van idee, naar praktijk, naar bewezen
methode, naar maatschappelijke
vraag om méér… Hoe gaat IMC
Weekendschool haar successen verder
brengen? Heleen Terwijn: “Allereerst:
voor wat we nu doen, hebben we
jaarlijks EUR 6,5 miljoen nodig. Dat
krijgen we bij elkaar dankzij bedrijven,
Foto: Thijs Papôt
fondsen en particulieren. Elke dag
moeten we daar keihard voor werken,
dus je begrijpt dat nieuwe financiële
partners meer dan welkom zijn.
Vervolgens staan we voor de
uitdaging onze impact te vergroten
zonder uit onze krachten te
groeien. Op de basisscholen is
weekendschoolonderwijs een groot
succes. Wij denken erover na hoe
we méér scholen kunnen bereiken
zonder zelf veel uit te breiden.
IMC Weekendschool is een civil
society organisatie. Samen zou het
ons moeten kunnen lukken om
onderwijs dat zo goed werkt voor
zoveel kinderen steeds verder te
verspreiden. Partners die hierover
met ons mee willen denken, zijn van
harte uitgenodigd.”
Door: Edwin Venema n
Foto: Arno Stevens
Elke week spelen
met de toekomst
Op de weekendschool krijgen
jongeren tussen 10 tot 14 jaar
drie jaar lang iedere week les
van bevlogen professionals
(vrijwilligers) met een
passie voor hun vak. Samen
werken ze aan levensechte
casuïstiek en gaan ze op
excursie naar bijvoorbeeld
een rechtbank, ziekenhuis,
krantenredactie of bouwplaats.
Weekendschoolonderwijs heeft
bewezen effecten: versterking
van toekomstperspectieven,
motivatie, zelfvertrouwen
en sociale cohesie. Op de
weekendschool bereiden
jongeren zich spelenderwijs voor
op de belangrijkste stap na hun
schoolbestaan: het maken van
gemotiveerde keuzes voor hun
toekomst.
Cijfers
n Vier programma’s
door het hele land:
10 weekendscholen;
39 basisscholen;
12 nieuwkomersscholen;
een alumni-programma met
±4.000 oud-leerlingen
n Wekelijks 3.300 leerlingen
in 154 klassen
n Jaarlijks 8.000 gastdocenten
(vrijwilligers)
n Jaarlijks 350 sponsors
n Jaarbudget: 6,5 miljoen euro
Contact
www.imcweekendschool.nl
info@weekendschool.nl
15

Beursvisie | Aandelen nader bekeken
Sector
luxegoederen
Door Bart Bontekoning
In het luxegoederensegment zijn het vooral Europese, en dan met name
Franse bedrijven, die een grote rol vervullen. De luxegoederen sector
presteert al jaren duidelijk beter dan de Europese beurs in het algemeen.
LVMH, Richemont, Hermès en Kering vormen 85% van deze sector.
en Edwin Mijsen
Waar in Amerika het belang van de
technologie sector het afgelopen
decennium sterk is gegroeid nam
in Europa de luxegoederen sector
een steeds prominentere plaats in.
Europa’s lijst van top 10 bedrijven
MSCI Europe - MSCI Europe
Luxury Goods Sector
230
210
190
170
150
130
en grootschalig te lanceren met behoud
van prijszettingsvermogen. De uitgaven
van grotere luxegoederenbedrijven
aan digitale marketing ondersteunen
ook het concurrentievoordeel. Directe
verkoop via eigen winkels en platforms
naar marktkapitalisatie, die van
oudsher werd gedomineerd door
banken, nutsbedrijven en industriële
conglomeraten, bevat nu vier
luxenamen, tegenover geen één aan
110
90
70
2018 2019
MCI Europe
Bron: Bloomberg
2020 2021 2022 2023
MSCI Europe Lux. Goods
genereert meer waardevolle gegevens
en maakt meer gerichte marketing en
verkoop mogelijk.
Het opbouwen en versterken van een
het begin van de jaren 2010. De grote
De wereldwijde luxe-industrie is nog
merkimago is een proces van jaren.
luxemerken zijn zelfs winstgevender
altijd deels gebaseerd op goederen die
Een sterk merkimago is cruciaal
dan de grote Amerikaanse
worden gemaakt door kleine Italiaanse
voor duurzame omzetgroei en solide
technologiebedrijven, met een winst
bedrijven, maar worden verkocht
bedrijfsresultaten. Daarom is een
van bijna 25 procent van de omzet.
door de grote Franse conglomeraten.
constante focus op veranderende trends
Gucci, Bulgari, Fendi - het zijn allemaal
belangrijk om het businessmodel
De wortels van de Franse dominantie
Italiaanse merken die nu onder Franse
tijdig aan te passen. Nieuwe generaties
liggen in een luxe-ecosysteem dat
eigenaren vallen.
klanten omarmen digitale media
dateert uit het hof van Lodewijk XIV.
in verschillende stadia van het
In de late 20ste en vroege 21ste eeuw
Kenmerkend voor deze bedrijven
koopproces. De jongere generaties,
begonnen Franse luxebedrijven zich te
in luxegoederen is dat zij bijna
consumenten die na 1980 zijn geboren,
consolideren en hun merkenportfolio’s
volledige controle hebben over alle
vertegenwoordigen nu ongeveer een
16
uit te breiden. Grote spelers zoals
LVMH en Kering ontstonden door
middel van fusies en overnames van
verschillende merken, waardoor
ze sterke conglomeraten werden
met wereldwijde activiteiten.
Ze investeerden in internationale
expansie en openden boetieks over
de hele wereld, waardoor ze nieuwe
markten konden betreden en een
wereldwijd klantenbestand konden
opbouwen.
belangrijke bedrijfsprocessen, van
productontwerp tot productie en
distributie. Vooral de laatste jaren
richten de grote luxegoederenconcerns
zich nog nadrukkelijker op exclusieve
distributie en intensievere inzet van
digitale marketing. In tegenstelling tot
kleinere concurrenten zijn ze hierdoor
steeds minder afhankelijk geworden
van wederverkopers. De sterke regie
over de hele keten versterkt het
vermogen om nieuwe producten snel
derde van de wereldwijde markt voor
luxegoederen. Hand in hand met
het groeiende aandeel van jongere
generaties is ook de online verkoop
van luxegoederen sterk toegenomen.
Dit heeft overigens het belang van luxe
winkels niet verminderd. Deze winkels
hebben een andere rol gekregen. Waar
fysieke winkels vroeger vooral een rol
speelden in de verkoop, spelen ze nu
een veel bredere rol in de interactie met
(potentiële) klanten.

Beursvisie | Aandelen nader bekeken
Verder heeft de opkomst van de
middenklasse in landen zoals China
en India geleid tot een groeiende vraag
naar luxegoederen in Azië. Luxemerken
richten zich steeds meer op deze
markten en openen nieuwe winkels
en vestigingen om aan de vraag te
voldoen.
Bij veel luxebedrijven is er veel
aandacht voor duurzaamheid en
ethische verantwoordelijkheid,
want consumenten worden zich
steeds bewuster van de impact van
hun aankopen op het milieu en de
samenleving. Luxemerken worden
hierbij aangespoord om duurzamere
materialen en productiemethoden
te gebruiken, ethische arbeidsomstandigheden
te waarborgen en
transparantie te bieden over hun
toeleveringsketen.
De huidige periode van hoge inflatie
heeft geen grote impact op bedrijven
in de luxegoederensector.
Merkwaarde en exclusiviteit spelen
een belangrijke rol. Consumenten
die bereid zijn te investeren in
luxeartikelen zijn vaak minder gevoelig
voor prijsstijgingen als gevolg van
inflatie. Ze hechten veel waarde aan
de kwaliteit, uniciteit en status van het
merk, wat hen minder prijsgevoelig
maakt. Dit geeft luxebedrijven een
zekere mate van prijszettingsmacht,
waardoor ze hogere prijzen kunnen
handhaven en inflatie beter kunnen
absorberen.
Kering
Kering werd opgericht in 1963 door François Pinault als een
hout- en bouwmaterialenbedrijf genaamd Pinault S.A. In de
jaren negentig werd het bedrijf actief in de detailhandel door
diverse overnames, waaronder het warenhuis Printemps S.A.
Aan het eind van de 20ste eeuw werd de focus verlegd
naar luxegoederen. In 1999 kocht het een belang van 42%
in Gucci, het belang werd stapsgewijs uitgebreid en in
2004 had het Gucci volledig in handen. Pinault S.A. werd
omgedoopt tot Pinault-Printemps-Redoute (PPR) om de
diversificatie van het concern weer te geven. In de jaren
die volgden, verwierf PPR nog meer prominente luxe- en
modemerken, waaronder Yves Saint Laurent, Balenciaga,
Bottega Veneta en Alexander McQueen. In 2007 volgde
nog de overname van sportartikelenfabrikant Puma, maar
hier werd 10 jaar later weer afscheid van genomen. In
2013 besloot het bedrijf om de naam PPR te veranderen
naar Kering. De nieuwe naam was een samentrekking
van “keren,” een Bretons woord dat “thuis” betekent, en
“ring,” wat symbool staat voor kracht en eenheid.
Inmiddels heeft het bedrijf een portefeuille met
luxemerken, waarmee 95% van de omzet wordt gerealiseerd.
Vlaggenschip Gucci leidt de portefeuille van luxemerken
en is goed voor 50% van de omzet en het leeuwendeel van
de winst. De oprichtende Pinault-familie bezit 42 procent
van de aandelen en heeft 59 procent van de stemrechten.
De heer François-Henri Pinault, zoon van de oprichter, is
de huidige CEO. Door de dominante rol van de familie is de
invloed van minderheidsaandeelhouders afgenomen. De
toewijding van de familie om de concurrentiekracht van het
bedrijf op de lange termijn te behouden, vermindert echter
de bestuursrisico’s en kan alle aandeelhouders ten goede
komen.
LVMH
Louis Vuitton Moët Hennessy (LVMH) is de grootste
houdstermaatschappij van premium luxemerken ter wereld,
met wereldberoemde namen zoals Moët & Chandon,
Louis Vuitton, Dom Pérignon, Hennessy, Christian Dior.
Het bedrijf is grotendeels in handen van Bernard Arnault.
Met ongeveer 48 procent van het aandelenkapitaal en
ongeveer 64 procent van de stemrechten is hij grootste
aandeelhouder en tevens uitvoerend voorzitter van het
bedrijf. Al zijn vijf kinderen hebben leidinggevende functies
in verschillende bedrijfssegmenten en hoogstwaarschijnlijk
zal één van hen hem te zijner tijd opvolgen.
Het niet-aflatende streven van LVMH om haar aanbod te
verrijken heeft geresulteerd in zes luxesegmenten met 75
krachtige merken. De grote portefeuille van luxemerken
ondersteunt het leiderschap van het bedrijf in de luxesector,
naast een intense focus op exclusieve distributie via de
luxewinkels en online verkoopkanalen van het bedrijf.
LVMH hecht veel belang aan het versterken van haar
luxemerken via haar eigen distributienetwerk. De
schaalgrootte van LVMH stelt het bedrijf hierbij in staat
om de kostbare fabricageprocessen van een groot deel van
zijn luxeproducten en accessoires in te kopen. Dit vertaalt
zich in prijszettingsvermogen en duurzaamheid van het
merkimago. Met name de accessoires vormen voor de
meeste jongere consumenten een belangrijke toegang tot
het luxesegment, omdat deze artikelen goedkoper zijn dan
veel andere luxeartikelen. LVMH verkoopt deze accessoires
via eigen merkwinkels en online verkoopkanalen om de
merkimago’s te beschermen en de jongere consumenten
ook in contact te brengen met andere merken in de winkels
of online. Wat geografische regio’s betreft blijft China een
belangrijke uitbreidingsmarkt. n
17

Beursvisie | Verenigingen en Stichtingen
Afscheidsinterview met Marieke van Schaik
Algemeen directeur van het
Nederlandse Rode Kruis
Onlangs ontving ik Marieke van Schaik, algemeen
directeur van het Nederlandse Rode Kruis, bij ons op
kantoor. Volgens kenners vervult zij een invloedrijke
positie in de wereld van de filantropie in Nederland.
Door Robbert Ruijgrok
Het is een mooi moment om haar te
interviewen. Eind volgende maand
stopt zij als algemeen directeur. Ik blik
met haar terug op een zeer intensieve
en interessante periode van vijf jaar
directeurschap van een zeer voornaam
goed doel.
Waarom heeft u destijds gekozen
voor deze functie?
Ik heb politicologie, met het accent
op internationale betrekkingen,
gestudeerd en vervolgens ben ik
actief geworden bij de filantropie
in Nederland. Ik was onder andere
werkzaam bij Stichting DOEN en
negen jaar managing director bij de
Postcode Loterij. Daardoor heb ik veel
goede doelen gezien. In 2018 vond ik
het interessant om een vervolgstap
te maken binnen één van die goede
doelen. Het Rode Kruis, een organisatie
die hulp verleent in de hele wereld én
in Nederland. Een mooie organisatie
met een belangrijke missie.
Wat zijn de huidige prioriteiten
van het Rode Kruis in binnen- en
buitenland?
Wij hebben de afgelopen jaren
heel veel werk verzet, onze hulp in
Nederland is flink uitgebreid. Dat
begon in feite met de coronapandemie;
wij moesten helpen in de overbelaste
zorg, maar die uitbreiding van hulp
in Nederland is eigenlijk nog steeds
aan de gang. Zo helpt het Rode
Kruis in Nederland met voedselhulp
aan mensen die door de inflatie
geen boodschappen meer kunnen
betalen. Ook zijn wij op meer dan 30
opvanglocaties actief voor mensen die
asiel zoeken. Het is nu relevant om
onze expertise te blijven vasthouden
en ervoor te zorgen dat de aandacht
niet verslapt. Wij moeten voorbereid
blijven op een volgende ramp of crisis.
Het is belangrijk dat wij actief blijven
en in de juiste netwerken zitten,
zodat wij in een noodsituatie snel
kunnen opschalen. En eigenlijk zijn de
prioriteiten van het Rode Kruis in het
buitenland hetzelfde, dan is het vaak
nog veel groter van opzet, omdat je bij
veel landen ziet dat zij de gevolgen van
de klimaatcrisis sterk voelen.
18
Iedereen lijkt momenteel moe van
crises. Wij moeten niet vergeten dat
er een paar belangrijke uitdagingen
op tafel liggen: klimaatverandering,
migratie en voedselnood.

Hoe kijkt u terug op vijf jaar
algemeen directeur van het
Nederlandse Rode Kruis?
heeft kunnen laten zien. De naam
Rode Kruis is belangrijk, het geeft
vertrouwen. Het biedt de Nederlander
goed werkende organisatie lukt het
simpelweg niet om goed en efficiënt
hulp te verlenen.
een comfortabel gevoel en is daardoor
In 2019 hebben wij een strategie
gezet, waarin wij meer noden in
laagdrempelig om te doneren. Wij zijn
blij met dat vertrouwen.
Wat is de rol van de filantropie in
Nederland?
Nederland onder de aandacht willen
brengen. Het Rode Kruis stond in
Nederland voornamelijk bekend
om hulp bij een grote brand, bij een
evacuatie en bij overstromingen.
Kort na vaststelling van die strategie
Personeel, vrijwilligers en donateurs
zijn heel belangrijk voor het Rode
Kruis. In hoeverre speelt het
vermogen van het Rode Kruis een
rol om de doelen te bereiken?
Naast financieringen door de overheid
is het belangrijk dat er een externe
financiering kan plaatsvinden middels
de goede doelen sector. Ook is het
essentieel om systeemveranderingen
ontstond begin 2020 de crisis
te bewerkstelligen. Je kunt
COVID-19. Het Rode Kruis moest
Het Rode Kruis heeft een
daarbij denken aan durfkapitaal,
meteen actief worden in de zorg,
zogenaamde continuïteitreserve.
investeringen in duurzaamheid
in de teststraten, etc. Het was een
Die is naar verwachting niet
en experimentele gebruikmaking
hele intensieve tijd. Tussendoor
op korte termijn nodig en er
van data. Verder is het mogelijk
kwamen in 2021 de overstromingen
wordt daarom geïnvesteerd
om bepaalde issues aan het licht
in Limburg. Vervolgens ontstond
in een duurzame defensieve
te brengen. Kijk naar de actualiteit
begin 2022 de oorlog in Oekraïne.
vermogensbeheerportefeuille.
rondom het tekort aan opvangplekken
Het Rode Kruis was direct actief in
Die reserve is bestemd om
voor mensen die asiel zoeken en
de opvang van mensen uit Oekraïne.
onvoorziene omstandigheden
dakloze jongeren.
In de tweede helft van 2022 kwam er
ook nog eens hulp bij de asielopvang,
wat mensonterend was, doordat er
financieel te kunnen opvangen.
Daarnaast is er een bestemd
vermogen, dat is geoormerkt geld
Wat wil je de lezer van Beursvisie
meegeven?
onvoldoende opvanglocaties waren.
voor bepaalde hulpverlening van
Tevens opereren wij als pleitbezorger
het Rode Kruis. Wij hebben ook
Sowieso vind ik het fijn om het
voor een humane opvang.
vrije giften nodig, want zonder een
verhaal van het Rode Kruis te vertellen
Waar bent u tevreden over?
goede coördinatie van de hulp kan
het Rode Kruis niet goed helpen. Dat
geld gaat dan bijvoorbeeld naar de
aan de relaties van Bank ten Cate. Ik
wil daarnaast graag meegeven dat
filantropie een vak is, waarbij grote
19
Ik ben heel tevreden over hoe het
logistiek en zorgt ervoor dat mensen
organisaties veel impact kunnen
Rode Kruis zich de afgelopen tijd
bij ons kunnen werken. Zonder een
maken. n

Beursvisie | Nummer 3 – 2023
Ten Cate actueel
In Ten Cate Actueel houden wij u graag op de hoogte van
de ontwikkelingen in de organisatie binnen de bank.
U I T N O D I G I N G
Bank ten Cate nodigt u van harte uit voor het Melles Classical Music Foundation
(MCMF) concert op zondag 15 oktober 2023 in De Doelen, Rotterdam.
Het doel van de stichting MCMF is een podium te bieden aan jonge,
beginnende musici die de gelegenheid krijgen om als solist op te treden.
Bank ten Cate & Cie ondersteunt MCMF en is als vriend van de stichting in de
gelegenheid een beperkt aantal vrijkaarten aan te bieden. Wij hopen u op zondag
15 oktober te ontmoeten bij De Doelen.
U kunt kaarten reserveren door voor 15 september een
e-mail te sturen naar uw private banker.
Voorlopig programma Zondag 15 oktober 2023 - 15.00 u
14.00 - 15.00 u Zaal open (ingang Grote Zaal)
15.00 - 15.05 u Welkom
15.05 - 15.25 u Melles - Concertino voor Viool, Op.45
I. Allegretto, II. Larghetto, III. Allegro
Victoria Gusachenko, viool
15.25 - 15.45 u Melles - Concertino voor Hoorn no.3, Op.43
I. Moderato, II. Lento, III. Allegro
Felix Peijnenborgh, hoorn
15.45 - 16.15 u Mozart - Pianoconcert no.9, KV271
I. Allegro, II. Andantino, III. Rondo
Tobias Haunhorst, piano
16.15 - 17.00 u Borrel
20