Gids | Duurzaam beveiligen

DUURZAME BEVEILIGING:
8 CREATIEVE STRATEGIEËN

INHOUDSOPGAVE
■ Inleiding: duurzaamheid in het ontwerp van beveiligingsoplossingen
■ Duurzaam beveiligen: minder is soms meer
■ 8 creatieve manieren om duurzaam te beveiligen
1. Gebruik natuurlijk aanwezige elementen
2. Beheer locaties op afstand
3. Werk met mensen, geen robots
4. Pas de defensible-spacetheorie toe
5. Gooi oude apparaten niet weg en bewaar ze niet
6. Zet geluid in op een innovatieve manier
7. Gebruik wachtzinnen in plaats van wachtwoorden
8. Ga op zoek naar problemen
■ Duurzame keuzes: een meerwaarde op lange termijn
■ Conclusie: duurzaamheid is een doorlopend proces

INLEIDING: DUURZAAMHEID IN HET ONTWERP VAN
BEVEILIGINGSOPLOSSINGEN
Duurzaamheid is een puzzel waarbij we het evenwicht moeten vinden tussen winst boeken, voor oplossingen
kiezen die op lange termijn bruikbaar blijven en juist handelen.
Want er is maar één aarde. Alleen als we er zorgvuldig mee omspringen, kunnen ook de volgende generaties nog
van onze planeet en grondstoffen genieten.
Maar dat is niet altijd makkelijk. Als het op duurzaamheid aankomt, kampt de beveiligingssector bovendien met
een aantal unieke uitdagingen.
Denk maar aan de volgende voorbeelden:
■ Beveiligingsfirma’s hebben vaak een groot wagenpark nodig voor het vervoer tussen klantlocaties. Steeds
meer bedrijven stappen over naar elektrische wagens, maar het duurt even voordat ze hun uitstoot hebben
gecompenseerd.
■ Ook fysieke technologie, zoals bewakingscamera’s en andere elektronica, stoot koolstof uit. Als zulke
apparaten niet gerecycleerd worden, kunnen er bovendien giftige stoffen in de omgeving terechtkomen.
■ Beveiligingsdata zoals video’s, bestanden en foto’s nemen een enorme hoeveelheid online opslagruimte in
beslag. Al die onnodig bewaarde gegevens hebben naar schatting een totale koolstofvoetafdruk van meer dan
16.000 ton per jaar.
■ Bedrijfsuniformen veroorzaken ongeveer 15.000 ton afval per jaar.
Voor deze problemen zijn duurzame oplossingen nodig. En om nieuwe, duurzame beveiligingsoplossingen te
ontwikkelen, hebben we een van de meest waardevolle grondstoffen nodig die op onze planeet te vinden is:
creativiteit.
1

DUURZAAM BEVEILIGEN: MINDER IS SOMS MEER
Bedrijven die hun beveiligingsstrategie willen verduurzamen, hebben vaak de neiging om er gewoon meer geld en
technologie tegenaan te gooien. Als ze maar nieuwe technologische snufjes ontwikkelen, wordt hun beveiliging
beter en efficiënter … Maar klopt die gedachtegang wel?
Eigenlijk moeten we afstappen van het idee dat technologie altijd het antwoord is, want de meest gangbare
oplossing voor een probleem is lang niet altijd de beste.
In sommige gevallen is het zelfs beter om inspiratie te putten uit de eenvoudige, maar doeltreffende oplossingen
die de mens al honderden jaren gebruikt. Met een beetje creativiteit en gevoel voor innovatie kunnen we
beveiligingsmethodes bedenken die niet alleen duurzamer, maar ook eenvoudiger, robuuster én betaalbaarder zijn.
Hieronder vindt u acht creatieve, innovatieve ideeën om beveiliging duurzamer aan te pakken.
2

8 CREATIEVE MANIEREN OM DUURZAAM TE BEVEILIGEN
1. Gebruik natuurlijk aanwezige elementen
Wat als alles wat u nodig heeft om een locatie veiliger te maken, er van
nature al gewoon is? Door bij het ontwerpen van beveiligingsoplossingen
rekening te houden met de natuurlijke eigenschappen van een locatie,
verbruikt u minder grondstoffen én spaart u het milieu.
Als u bijvoorbeeld een gebouw naast een landschapskenmerk zoals
een meer of dichtbegroeid bos of in heuvelachtig terrein zet, kunnen
voertuigen het niet vanuit die richting bereiken. Een waterbron vlak naast
het gebouw is ook handig voor als er brand uitbreekt en voor andere
essentiële processen, zoals koeling.
Planten en dichte struiken kunnen ook goed van pas komen in uw
beveiligingsstrategie. Een dichte rij bomen is niet alleen een hindernis die
voertuigen op een afstand houdt, maar ook een stukje natuur dat voor
schaduw zorgt en de luchtkwaliteit verbetert.
Het is zelfs bewezen dat de criminaliteit daalt in zones waar bomen worden geplant. Uit onderzoek blijkt dat als
er ergens 10 % bomen bij komen, de criminaliteit in dat gebied met maar liefst 12 % daalt. Dit is zo’n beetje het
tegenovergestelde van de broken-windowstheorie, die stelt dat zichtbare tekenen van criminaliteit of vandalisme
meer criminaliteit aantrekken.
Maak slim gebruik van de topografie van een locatie. Als u bijvoorbeeld een gebouw op de flank van een heuvel
bouwt, wordt het van nature aan drie zijden beschermd. Bouwt u het op een hooggelegen punt, dan hebt u een
optimaal uitzicht over de omgeving. Dat is precies waarom de mens al duizenden jaren kastelen en burchten op
van nature goed verdedigbare plekken bouwt.
Deze aanpak heeft twee grote voordelen. U bespaart niet alleen de energie en grondstoffen die u nodig zou
hebben om de locatie kunstmatig te beveiligen, maar u voorkomt ook dat de natuurlijke elementen van het gebied
– én hun voordelen – verloren gaan. Een voorbeeld: de aanwezige bomen omhakken om een rij paaltjes te
plaatsen zou niet alleen duurder zijn. Op die manier loopt u ook de zuurstof mis die de bomen produceren.
3

2. Beheer locaties op afstand
Telewerken zat al jaren in de lift, maar door de
covidpandemie werden bedrijven overal ter wereld van
de ene dag op de andere gedwongen om die sprong
te wagen. Intussen is thuiswerk helemaal ingeburgerd.
Volgens een onderzoek van sdworx geeft 46% van
de Belgen aan dat hun werkgever ook post-corona
telewerken toestaat. (bron: sdworx.be, 2022).
Het is bewezen dat telewerk werknemers productiever
maakt én het personeelsverloop naar beneden haalt.
Bovendien is het veel duurzamer. Natuurlijk kunnen
de bewakingsagenten zelf niet thuiswerken, want die
moeten ter plaatse zijn om hun werk te doen. Maar
heel wat ondersteunende taken kunnen wél thuis
gebeuren. Het resultaat: minder woon-werkverkeer,
minder koolstofuitstoot en een lager energieverbruik.
Ook vergaderingen kunnen online gehouden worden in
plaats van fysiek, zodat de deelnemers zich niet onnodig
moeten verplaatsen. Moet u voor een vergadering
toch absoluut met het hele team samenkomen?
Laat iedereen dan kiezen voor openbaar vervoer of
carpoolen waar mogelijk.
Met AI-gebaseerde cameratechnologie wordt dit
doel makkelijker haalbaar, want die helpt menselijke
teams door ongebruikelijk gedrag te detecteren en te
signaleren. Als een AI-beveiligingssysteem controleert
op indringers of abnormaal gedrag, dan is er geen
enorm team ter plaatse nodig om live de videostreams
te bekijken.
Kort gezegd: thuiswerken verhoogt de productiviteit,
verlaagt de kosten en is duurzamer. Maar daarnaast
heeft het natuurlijk ook enkele nadelen. Telewerkers
kunnen zich eenzaam gaan voelen. En omdat het niet
altijd makkelijk is om werk en privétijd gescheiden te
houden, is hun risico op burn-out groter.
Wilt u een thuiswerksysteem invoeren? Denk er dan
zeker aan om uw medewerkers tegen die risico’s te
beschermen en hen voldoende ondersteuning te bieden.
4

3. Werk met mensen, geen robots
Alles wat ook maar geautomatiseerd kan worden
automatiseren, het is een heuse trend. Toch is
een mens soms nog steeds de meest effectieve én
duurzame keuze voor de klus.
Mercedes-Benz heeft bijvoorbeeld onlangs de klok
teruggedraaid in zijn hoofdfabriek door minder
afhankelijk te worden van automatisering en
meer mensen aan te nemen. Robots zijn erg goed
in het uitvoeren van één eindeloos repetitieve,
programmeerbare taak, maar mensen gaan
beter om met het complexe maatwerk dat bij de
personaliseringsopties van de S-Klasse Berline
komt kijken.
Bij de productie van deze wagens komen veel
variabelen kijken, zoals verschillende soorten
bekerhouders, bekleding, velgen ... Robots zijn
gewoonweg niet zo flexibel als mensen, en voor
dit soort gepersonaliseerde productieopdrachten
schiet hun aanpassingsvermogen tekort.
In sommige gevallen is automatisering een betere optie, maar dat geldt niet altijd en overal. Dit is slechts één
voorbeeld van een situatie waarin meer technologie niet noodzakelijk gelijkstaat met betere resultaten. En dat
geldt ook in de bewakingssector.
Voordat u in technologie investeert om een beveiligingsprobleem op te lossen (met alle energie- en
productiekosten die daarbij horen), is het een goed idee om uzelf deze vraag te stellen: kan een mens deze taak
op een duurzamere manier uitvoeren? Zelfs met de recentste AI-ontwikkelingen zijn mensen nog steeds beter in
het opmerken van en reageren op eenmalige situaties.
5

4. Pas de defensible-spacetheorie toe
De defensible-spacetheorie komt uit de koker van de architect en stedenbouwkundige Oscar
Newman. Hij schrijft over de ongelooflijk belangrijke rol die architectuur speelt bij het
verhogen of verlagen van criminaliteit. De theorie, die hij uitlegt in zijn boek ‘Defensible
Space’ uit 1972, stelt dat veiligheid afhankelijk is van zowel fysieke elementen als de sociale
interacties tussen de mensen in de omgeving waarvan sprake.
In het boek schrijft Newman over een onderzoek in New York dat aantoonde dat de
misdaadcijfers in wijken met hoogbouwwoonblokken hoger waren dan die in wijken met
laagbouwwoningen. De theorie van Newman is dat de bewoners van de woonblokken
geen echte band met hun buren hebben en zich niet persoonlijk verantwoordelijk
voelen voor het gebouw als geheel. In de kleinere laagbouwcomplexen geldt dan
weer het tegenovergestelde: daar hebben de bewoners duidelijk zicht op hun buurt
en gemeenschappelijke ruimten en voelen ze een zekere verantwoordelijkheid.
Bovendien gaf het ontwerp van de ruimte indringers het gevoel dat ze in de gaten
werden gehouden – en dus dat ze zouden worden betrapt als ze iets mispeuterden.
De defensible-spacetheorie kunt u op elk soort gebouw toepassen, van een
commercieel pand tot een magazijn of een flatgebouw. Als u deze theorie in
het achterhoofd houdt bij het ontwerpen van beveiligingsoplossingen, kunt
u uw middelen efficiënter inzetten en de resultaten maximaliseren. Doet
u het goed, dan merken de mensen die de ruimte gebruiken amper dat er
beveiligingsvoorzieningen aanwezig zijn omdat die opgaan in de omgeving.
Beeldhouwwerken en zitpleintjes kunnen bijvoorbeeld dienst doen als
perimeter en hindernissen voor vijandige voertuigen rond een gebouw,
maar ze zien er niet uit als beveiligingselementen. Als residentiële
en commerciële ruimten samen langs goed verlichte paden en
gemeenschappelijke ruimten liggen, zijn er dag en nacht bewoners
aanwezig die een oogje in het zeil kunnen houden.
6
Bovendien hebben deze ontwerpprincipes een leuk bonuseffect: ze
verbeteren de samenhorigheid en geven bewoners en werknemers
het gevoel dat ze minder eenzaam en geïsoleerd zijn.

5. Gooi oude apparaten niet weg en bewaar
ze niet
Oude werkcomputers weggooien is een beveiligingsrisico: als
u niet voorzichtig genoeg bent, kunnen criminelen misbruik
maken van uw afgedankte apparatuur. Het is ook slecht voor het
milieu, want de gevaarlijke materialen in de apparaten kunnen eruit
vrijkomen. Elektronica zitten vol giftige stoffen, zoals cadmium, lood
en arseen. Als die op een stortplaats terechtkomen, kunnen ze in de
bodem en het grondwater lekken en ernstige schade toebrengen aan
mensen en wilde dieren.
Is het dan beter om oude apparatuur in een kast of archiefruimte weg te
zetten? Nee, ook dat doet u beter niet. Dan is er namelijk niemand die uw
oude werktelefoons of laptops in de gaten houdt. Wie een toestel voor een
nacht wil meenemen om het te hacken, kan dat ongestoord en onopgemerkt
doen.
Wat is dan de beste en meest duurzame oplossing? Wel, u kunt een
gecertificeerd recyclagebedrijf inschakelen dat de harde schijf vernietigt met een
versnipperaar. De rest van het apparaat recycleren ze vervolgens zoals het hoort,
waardoor er geen schadelijke stoffen in de natuur terechtkomen.
Denk eraan: het recyclagebedrijf dat u kiest is best gecertificeerd. Deze certificering
garandeert dat alle apparaten op een milieuvriendelijke en duurzame manier worden
gerecycleerd.
7

6. Zet geluid in op een innovatieve
manier
Geluid is een eenvoudig, ongelooflijk goedkoop
hulpmiddel dat geen vervuiling of bijproducten
veroorzaakt, maar wel de veiligheid bewezen verbetert.
Toen winkeliers in het Verenigd Koninkrijk problemen
ondervonden met hangjongeren die aan hun winkels
alcohol dronken en voor een onveilig gevoel zorgden,
gebruikten ze een apparaat met de naam ‘Mosquito’.
Dat maakt een vervelend hoog geluid (een beetje zoals
een hondenfluitje) dat alleen jongeren horen. Wie ouder
is dan ongeveer 25 jaar, hoort niets. Maar de jongeren
die de problemen veroorzaakten, vonden het geluidje
zo irritant dat ze niet meer in de buurt van de winkels
bleven hangen.
Dit was niet de eerste keer dat bedrijven geluid
gebruikten om rondhangen en asociaal gedrag tegen te
gaan. Anne Midgette schreef voor The Washington Post
over hoe er in de wachtruimten van de Port Authority
Bus Terminal in New York klassieke muziek te horen is.
In haar artikel vermeldt ze ook dat toen de Londense
metro in 2005 klassieke muziek begon te spelen in de
metrostations, verbaal en fysiek geweld door jongeren
met 33 % afnam.
Anne schrijft: “Muziek afspelen in een ruimte
herdefinieert die ruimte, net zoals een muurschildering
op de zijgevel van een gebouw de ruimte eromheen
beïnvloedt. Die wordt omgevormd van een niemandsland
tot een plek met een identiteit, een soort zelfbewustzijn.”
Als muziek een ruimte een soort zelfbewustzijn geeft,
voelen degenen die zich er anders asociaal zouden
gedragen, zich ook zelfbewuster en zijn ze minder
geneigd om dat te doen. De muziek herinnert hen eraan
dat de ruimte niet van hen is. Maar natuurlijk is het
belangrijk om dit soort aanpak voorzichtig toe te passen.
Muziek afspelen kan een slimme en milieuvriendelijke
manier zijn om het risico op veiligheidsincidenten terug
te dringen, maar als u het niet op een menslievende
manier aanpakt, glijdt u al snel af naar een dystopie. Kijk
bijvoorbeeld naar het daklozenopvangcentrum en de
ruimte voor veilig druggebruik in het stadscentrum van
Prince George in het Canadese British Columbia: deze
plekken kregen kritiek omdat er eindeloos een drie
minuten lang operafragment in een lus werd afgespeeld.
Deze tactiek was zo hinderend en extreem dat ze wreed
overkwam, zeker in een ruimte die bedoeld was om mensen
aan de rand van de samenleving te helpen. Geluid en muziek
zijn dus zeker nuttig om de veiligheid op een creatieve en
duurzame manier te verbeteren, maar hou het menselijk.
8

7. Gebruik wachtzinnen in plaats van wachtwoorden
De onderstaande strip is een mooi voorbeeld van hoe iets eenvoudigs en mensgericht eigenlijk veiliger is dan het
alternatief. Door gewoon onze wachtwoorden anders te bedenken, kunnen we beveiligingssystemen efficiënter maken
én de wachtwoorden makkelijker onthouden en gebruiken.
Als we een wachtwoord genereren, plakt
het systeem meestal gewoon een lange
reeks willekeurige letters en cijfers aan
elkaar. Maar eigenlijk heeft die methode
geen bijzonder nut voor de gebruikers,
noch voor hun computers.
Als iedereen in uw bedrijf wachtzinnen
in de plaats van wachtwoorden gebruikt,
beveiligt u uw databases veel beter tegen
hackers zonder dat u extra middelen
moet inzetten. En omdat mensen veel
makkelijker een wachtzin onthouden
dan een wachtwoord, heeft u ook
minder middelen nodig voor technische
ondersteuning om medewerkers uit
de nood te helpen wanneer ze hun
wachtwoord vergeten.
Mogelijk merkt u zelfs dat uw faciliteiten veiliger zijn. De ‘bruikbaarheidsregel’ van de beveiligingsarchitect Avi
Douglen is zo bekend dat hij zelfs op T-shirts prijkt.
‘Veiligheid ten koste van bruikbaarheid gaat ten koste van veiligheid.’
Met andere woorden: als uw beveiligingssysteem niet gebruiksvriendelijk is, zullen mensen het niet gebruiken.
In plaats daarvan gaan ze op zoek naar manieren om uw systeem te omzeilen en gebruiken ze eenvoudigere
processen die hun werk niet belemmeren. Het gevolg: uw beveiligingssysteem wordt compleet nutteloos.
9

8. Ga op zoek naar problemen
De meest gangbare manier om op de hoogte te blijven van nieuwe beveiligingsrisico’s is door informatiebronnen
op de voet te volgen en uit te kijken voor zwakke plekken die anderen ontdekken en wereldkundig maken.
Maar deze aanpak heeft zijn beperkingen. Hackers zijn creatief en altijd op zoek naar nieuwe ideeën en manieren
om hun doelwit aan te vallen. Ze gebruiken de nieuwste technologie en maken op unieke wijze misbruik van de
zwakke plekken van mensen om zichzelf toegang tot hun doelwit te verschaffen.
Als het op beveiliging aankomt, beschermt u uzelf efficiënter als u zelf ook creatief uit de hoek komt. Wees dus
niet alleen reactief, maar denk ook proactief en ‘out of the box’. Ga op zoek naar situaties waar zich problemen
zouden kunnen voordoen.
Als al uw teamleden er diezelfde ingesteldheid op na houden, verandert de manier waarop u uw bedrijf beveiligt
helemaal. Spoor uw beveiligingspersoneel aan om niet gewoon steeds dezelfde vragen te stellen en dezelfde
antwoorden te verwachten. Ze moeten nieuwsgierig zijn en op zoek gaan naar mogelijke problemen.
Ook bij het aanwerven kunt u specifiek op deze eigenschap letten. In plaats van mensen te zoeken die alleen maar
de regels volgen en de dingen doen zoals ze altijd gedaan zijn, zoekt u kandidaten die zich buiten de begane paden
durven te wagen. Door nieuwsgierig en creatief te zijn, is de kans groter dat u problemen opmerkt voordat ze
daadwerkelijk opduiken. Zo bespaart u zichzelf heel wat moeite, tijd en middelen.
10

DUURZAME KEUZES: EEN MEERWAARDE
OP LANGE TERMIJN
Veel beveiligingsfirma’s streven naar duurzaamheid omdat dat goed is voor hun bedrijfsresultaten of omdat
hun klanten dat willen. Als u bij al uw belangrijke beslissingen duurzaam denkt, maakt u uw bedrijf automatisch
toekomstbestendig.
Beveiligingsfirma’s werken vaak samen met internationale bedrijven die een duurzaam ondernemingsplan hebben
en koolstofneutraliteitsdoelstellingen nastreven. Volgens McKinsey & Company kan duurzaamheid de kosten
verlagen en de bedrijfswinst met tot 60 % doen stijgen. Bij zulke zakelijke partnerships kunt u niet anders dan
hoge duurzaamheidsstandaarden naleven, want dat is wat uw klanten van u verwachten. De druk is hoog om
innovatieve manieren te zoeken om duurzaamheid centraal te stellen in al uw producten.
Bovendien zijn consumenten steeds milieubewuster, en dat speelt ook een rol in hun merkloyaliteit. Volgens
een onderzoek door Oracle zegt 70 % van de mensen dat ze een merk dat duurzaamheid niet serieus neemt,
voortaan links zouden laten liggen.
Maar de verantwoordelijkheid om duurzame keuzes te maken, houdt meer in dan een goede indruk maken bij uw
klanten. Het is niet alleen een zakelijke keuze, maar ook een morele.
Met dit in gedachten moeten alle beveiligings- en veiligheidsmaatregelen die u treft, in een duurzaam kader passen.
In werkelijkheid zijn er vaak budgettaire en logistieke beperkingen die u tot compromissen dwingen.
Door creatief na te denken en origineel uit de hoek te komen, kunnen we alternatieven bieden die niet alleen de
veiligheid verbeteren, maar ook minder afval veroorzaken, minder grondstoffen verbruiken én onze faciliteiten
efficiënter laten werken.
11

CONCLUSIE: DUURZAAMHEID IS
EEN DOORLOPEND PROCES
Duurzaamheid is niet iets wat u één keer toepast en waarover
u daarna nooit meer hoeft na te denken. Het is een houding
die u uzelf aanmeet, een lens waardoor u elke activiteit van
uw organisatie bekijkt. Het is een voortdurende uitdaging
en alleen als u er constant aan werkt, levert het de beste
resultaten op.
Bedrijven die duurzame beveiliging op een open,
innovatieve manier aanpakken, kunnen zich beter
aanpassen én boeken meer succes. Zoals de
bovenstaande voorbeelden illustreren, is de
duurzaamste oplossing lang niet altijd de
meest ingewikkelde of de duurste.
Wilt u meer weten over hoe
wij u hoogwaardige duurzame
beveiligingsoplossingen kunnen
aanreiken? Boek dan een
persoonlijke afspraak voor uw
bedrijf. Geef ons een seintje via
www.g4s.be en praat met een
expert van het G4S-team.
12

VALUE CREATED
TOGETHER
V1 DECEMBER 2022
1013729432 © 2022 G4S, An Allied Universal ® Company