Portfolio Communicatie & onderzoek Kobe Machiels

Kobe Machiels
1BAKO A
2022 – 2023
Por$olio Communica.e & Onderzoek 2023
Kobe Machiels
1

Inhoudstabel:
Mindmap………………………………………………………………………………………………………………………………3
Ar9kels………………………………………………………………………………………………………………………………….4
Probleemoriëntering……………………………………………………………………………………………………………..7
Onderzoeksvraag & deelvragen……………………………………………………………………………………………..8
Informa9e aan de hand van bronnen…………………………………………………………………………………….9
Presenta9e………………………………………………………………………………………………………………………….11
Conclusie…………………………………………………………………………………………………………………………….13
Kri9sche vragen aan medestudenten…………………………………………………………………………………..14
Eindwoord…………………………………………………………………………………………………………………………..15
Por$olio Communica.e & Onderzoek 2023
Kobe Machiels
2

Mindmap:
Por$olio Communica.e & Onderzoek 2023
Kobe Machiels
3

Artikels:
Artikel 1:
Twee keer meer kinderen met een
spraakprobleem dan ADHD? Waarom die
vergelijking eigenlijk niet te maken is
Twee keer zoveel kinderen zouden een spraakstoornis hebben als ADHD.
Dat zei docent spraak- en taalontwikkelingsstoornissen Anniek van
Doornik in het AD. Maar klopt dat wel? Volgens experts ligt het anders.
Vaste getallen vinden blijkt best lastig. Dat komt omdat niet iedereen die klachten
heeft ook een diagnose krijgt. Toch weet bijzonder hoogleraar
taalontwikkelingsstoornissen, Constance Vissers, wel wat de schattingen zijn. "Bij
jonge kinderen krijgt zo'n 5 tot 7 procent een diagnose van een
taalontwikkelingsstoornis." Maar dat is niet het hele verhaal. "Wat we zien is dat
bij kinderen en volwassenen boven de 12 jaar nog zo'n 1 procent de stoornis
heeft."
Wanneer is het een stoornis?
Mensen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS) hebben moeite met taal. "Ze
hebben minder woorden om te spreken en om te denken. En ze gebruiken de
woorden die ze kennen minder goed", vertelt Vissers. "Maar het is een
spectrumstoornis. De een zal heel veel last hebben, terwijl je het bij de ander
bijna niet merkt."
"Daardoor blijft hun wereld kleiner dan die van leeftijdsgenoten en zijn ze
kwetsbaar in sociaal-emotioneel opzicht." Voor ouders kan het soms lastig zijn
om te zien of hun kind last heeft van een stoornis of dat zij simpelweg iets
achterlopen. "Zeker in de peuterleeftijd", zegt Vissers.
Achterstand wegwerken
Toch wordt de diagnose regelmatig op jonge leeftijd gegeven en een traject gestart
om het kind te behandelen. "We zien, denk ik, dat de kinderen die écht een
ontwikkelingsstoornis hebben overblijven", zegt Vissers.
"De kinderen die zoveel profijt hebben van zorg en onderwijs dat hun taal toch zich
weer goed ontwikkeld, dat zijn de kinderen die een achterstand hadden. En bij wie
dus geen sprake is van een stoornis."
Por$olio Communica.e & Onderzoek 2023
Kobe Machiels
4

Teveel diagnoses
Bij ADHD speelt er een ander probleem, vertelt hoogleraar neurologische
ontwikkelingsstoornissen Nanda Rommelse. "Het getal dat vaak wordt genoemd is
5 procent. Maar dat is kort door de bocht." Dat heeft verschillende oorzaken. Zo
worden jongens vaker gediagnosticeerd dan meisjes, en zijn vooral
basisschoolleerlingen degenen die de diagnose krijgen.
Daar komt nog bij dat de criteria voor ADHD de laatste jaren verruimd zijn.
"Daardoor vallen nu meer mensen onder de diagnose. Het klassieke beeld van
ADHD is dat iemand zijn gedachten en gedrag niet meer onder controle kan krijgen.
Dat uit zich vaak in impulsief gedrag en drukte. Maar sinds de verruiming zijn er ook
mensen die die diagnose krijgen, terwijl zij daar niet aan voldoen", vertelt
Rommelse.
Vergelijking lastig
Dat levert dan ook het moeilijkste probleem op: hoe vergelijk je de twee als de
hoogleraren zelf al aangeven dat diagnoses niet sluitend zijn? "Het aantal mensen
dat ADHD heeft waarbij het echt levenslange problemen oplevert, ligt een stuk lager
dan het totaal. Zij ervaren nadeel van de hoeveelheid diagnoses en worden minder
serieus genomen", zegt Rommelse. Vissers vult aan dat voor TOS corona een
aanvullend probleem oplevert. "Nu met corona verwacht ik dat het aantal kinderen
dat een taalachterstand heeft groter is. Maar ik denk dat zij dat ook wel weer
inhalen."
Toch lijkt het er wel op dat de oorspronkelijke uitspraak - twee keer zoveel kinderen
met spraak- en taalstoornissen als ADHD - iets te kort door de bocht is. Volgens
experts zijn het er eerder evenveel. Maar hoeveel kinderen precies last hebben van
een van beide stoornissen, dat blijft onduidelijk.
Bron: https://eenvandaag.avrotros.nl/item/twee-keer-meer-kinderen-met-eenspraakprobleem-dan-adhd-waarom-die-vergelijking-eigenlijk-niet-te-maken-is/
Por$olio Communica.e & Onderzoek 2023
Kobe Machiels
5

Artikel 2:
https://www.klasse.be/182668/taalontwikkelend-lesgeven-open-de-poort-naar-taal/
- “Taalontwikkelend lesgeven zit noodgedwongen ingebakken in onze schoolcultuur”.
- kansarmoede een negatieve rol bij taalontwikkeling.”
- “De beginsituatie is voor onze leraren niet simpel.
- Wat is de essentie van taalontwikkelend lesgeven?
We zoeken daarom voortdurend kansen om taal aan bod te laten komen in alle
lessen ook als die op zich geen taalfocus hebben.”
- “Taalontwikkelend lesgeven betekent dat je tegelijk inzet op 3 cirkels voor een
krachtige taalleeromgeving : het welbevinden van leerlingen, betekenisvolle taken
met voldoende context en veel interactie.”
- Mensen moeten zich erkend voelen in hun identiteit opdat ze goed Nederlands
kunnen leren.
- Door ruimte te scheppen voor de thuistaal hebben kinderen het gevoel dat ze
zichzelf mogen zijn
- Gebruik indirecte taalcorrectie
- Preteaching is ook bij sommige kleuters nodig bv: verhaal vertellen aan deze
kleuters terwijl anderen vrij spel hebben, dan zijn ze mee wanneer het aanbod komt
in de klas. Een stapje voor.
- Een Taalcoördinator kan helpen om KO’s te leren taalontwikkelend lesgeven
Por$olio Communica.e & Onderzoek 2023
Kobe Machiels
6

Probleemoriëntering:
In de eerste dagen van mijn stage, was ik vooral in de klas te observatie. Ieder kind
heb ik één voor één in de gaten gehouden. Één kinjde viel me erg op. Hij speelde
vaak alleen, had niet heel veel vriendjes en was ook wat stiller.
Doorheen de dag en de verkenningsdagen heb ik dan ook gemerkt dat deze jongen
taalproblemen heeft. Hij praat heel binnensmonds en krijgt woorden niet goed
uitgesproken. Door mijn mentor kwam ik dan ook te weten dat de jongen een andere
afkomst heeft, namelijk turks.
Doordat hij vaak in de klas tijdens een klassikaal of onthaal moment er maar
dromerig bij zat… Vroeg ik me af, wanneer hij ons zou verstaan als ik tegen hem
spreek.
In overleg met de mentor hebben we dan de beslissing gemaakt dat deze situatie,
mijn onderzoek zal zijn voor opo ‘Communicatie & Onderzoek’.
Por$olio Communica.e & Onderzoek 2023
Kobe Machiels
7

Onderzoeksvraag & deelvragen:
Onderzoeksvraag:
Moeilijk communiceren door anderstalig:
• Wanneer begrijpt Blerim wat ik tegen hem zeg in het Nederlands?
Deelvragen:
• Welke initiatieven heeft de school ondernomen om de communicatie met
anderstalige ouders te verbeteren?
® Wanneer er wordt gecommuniceerd met de ouders zal er altijd goed
gearticuleerd worden en uitgelegd worden met gebaren. Ter ondersteuning
kan er ook gebruik gemaakt worden van prenten. Als dit te onduidelijk wordt
kan je natuurlijk altijd gebruik maken van de Ipad waar een app opstaat om te
kunnen communiceren met anderstalige.
• Op welke manier wordt er thuis gecommuniceerd, welke taal?
® Bij Blerim thuis wordt er voortdurend Turks gesproken, dit is namelijk hun
moedertaal. Dit maakt het natuurlijk voor Blerim ook moeilijker om dan die klik
te maken dat het thuis Turks is en op school Vlaams.
• Wordt de leerling genoeg betrokken bij dergelijke initiatieven?
® Hm, in het begin van het schooljaar was dit minder. Er werd toen vooral veel
rekening met hem gehouden tijdens het onthaalmoment, gedurende de dag
takelde de betrokkenheid naar Blerim toe wel af. Doordat mijn onderzoek nu
hier over ging, is de betrokkenheid is gestegen doorheen heel de dag in de
klas.
• Op welke manier gaan we tewerk zodat Blerim ons begrijpt?
® Op zeer veel manieren. Aan de hand van kaartjes, foto’s wordt er duidelijk
gemaakt wat er staat te gebeuren. Sommige boekjes die we gaan lezen in de
klas (bv. Rikki) heb je in alle talen. Dit boekje wordt dan in het Turks
meegegeven aan de ouders zodat Blerim het verhaal al eens in het Turks kan
horen en de volgende dag, goed kan meevolgen. We gaan hem ook niet
behandelen alsof hij ons niet begrijpt. We praten tegen hem en behandelen
hem gelijk de andere.
Por$olio Communica.e & Onderzoek 2023
Kobe Machiels
8

Informatie aan de hand van bronnen:
Por$olio Communica.e & Onderzoek 2023
Kobe Machiels
9

Por$olio Communica.e & Onderzoek 2023
Kobe Machiels
10

Presentatie:
Por$olio Communica.e & Onderzoek 2023
Kobe Machiels
11

Por$olio Communica.e & Onderzoek 2023
Kobe Machiels
12

Conclusie:
De stageperiode en het onderzoek was niet uitgebreidt genoeg om een correcte en
juiste conclusie te hebben. Wat we ontdekt hebben tijdens het onderzoek is dat
Berim veel opneemt van onze taal wanneer we zingen en lezen.
De school is goed bezig op vlak van de communicatie en blijft de ouders
ondersteunen zolang dat de ouders de ondersteuning nodig hebben. Ook merkte de
ouders ook wel dat het niet normaal was dat Blerim niet zo snel de nieuwe taal
opnam. Na 3 jaar in de kleuterklas nog maar enkele woorden Vlaams kennen is niet
van zelf sprekend.
De ouders hebben dan ook gemerkt dat dit niet normaal is en zijn zelf ook op
onderzoek gegaan. Hierbij werd vastgesteld dat Blerim autisme heeft. Dit verklaard
veel van zijn gedrag in de klas en waarom hij nieuwe dingen niet snel oppikt zoals
taal.
Dus mijn onderzoeksvraag: “Wanneer begrijpt Blerim wat ik tegen hem zeg in het
Nedersland?” Daar zal ik momenteel nog geen correct antwoord op kunnen geven.
Het was wel zeer fijn om aan de onderzoek te werken. Ik heb veel nieuwe bronnen
ontdekt en ben er zeer veel over te weten gekomen.
Wat Blerim betreft, hij was een zeer aangename jongen om in de klas te hebben, wat
konden niet veel praten met elkaar maar wel veel spelen. Dit heeft ook een leuke
sfeer en band geschept. Ik zal hem missen!
Por$olio Communica.e & Onderzoek 2023
Kobe Machiels
13

Kritische vragen aan medestudenten:
Kritische vraag Eline:
- Wanneer en hoe merkte je bij Y dat er iets niet klopte? Wat waren de eerste
‘symptomen’ die toewezen dat er iets niet correct was?
Kritische vraag Lotte:
- Aaron zijn betrokkenheid is niet heel groot of is wel groot maar niet constant,
wat had je op het moment zelf kunnen doen om zijn betrokkenheid te kunnen
behouden?
Por$olio Communica.e & Onderzoek 2023
Kobe Machiels
14

Eindwoord:
Persoonlijk vond ik dit een heel leuk opo om aan te werken. Ik heb veel nieuwe
zaken bijgeleerd en heel veel nieuwe en interessante bronnen ontdekt. Het
ontdekken van de site ‘Limo’ is ook een must, wat een zalige website!
Ook ben ik zeer veel te weten gekomen over taalproblemen, door al de bronnen te
lezen en als je hier dan op let in de praktijk, merk je goed dat er kinderen kampen
met taalproblemen. Als ik deze bronnen niet had gelezen, had ik sommige
kenmerken ook nooit gezien in de praktijk!
Graag wil ik ook de lector Nele Decoster bedanken voor de goede begeleiding
doorheen het academiejaar. Ook bedank ik graag de mensen die in mijn groep zaten
met het zelfde probleem, bij jullie kon ik steeds terecht voor al mijn vragen. Samm,
Lize, Marieke en Charonny… Bedankt!
Por$olio Communica.e & Onderzoek 2023
Kobe Machiels
15