jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

~ 81 ~
Tiecelijn 24
het Wispelaeregoed (Lochristi-Hijfte). Hij schreef daarover: ‘Bedoeld werd
een goed (aan een der samenzweerders toebehorend), gelegen tussen twee heel
goed bekende plaatsen, nl. westwaarts van Hijfte, aan een woestine. Wellicht
gaat het om het Massemegoed of Wispelaergoed, heerlijkheid van de Woestine,
Desteldonk, gelegen aan de Woestijnestraat.’ 30 Eerder had hij al verwezen
naar ‘bij Hijfte (Lochristi) aan de woestine.’ 31 Het Wispelaeregoed ligt echter
niet op het grondgebied van Desteldonk, maar aan de Rostijnenstraat 61 in
Lochristi en was geenszins een onderdeel van de heerlijkheid Ter Woestijne.
Met de onbestaande naam Woestijnestraat bedoelde hij mogelijk de Rostijnenstraat?
Maurits Gysseling negeerde in dit verband de Rostijnenstraat volledig, zoals
hij trouwens ook voorbijging aan de juiste ligging en herkomst van de heerlijkheid
ter Woestijne. Zich baserend op gegevens in verband met de toenmalige
rechtspraak lag ‘twoeste velt’ volgens hem verderop, op het Oostakkerse Ledergemveld,
tussen Oostakker en Meulestede, in het huidige Gentse havengebied.
32
De directe verbinding in het pleidooi van Reynaert tussen Hijfte en ‘woest
veld’, zoals nu nog steeds tot uiting komt in de Rostijnenstraat te Hijfte, blijft
volgens mij merkwaardig en moet toch nog verder onderzocht worden. Ook
het door Gysseling benadrukte grafelijk karakter van ‘twoeste velt’ kan worden
in vraag gesteld, aangezien Ter Woestijne niet tot hetzelfde leenhof behoorde
als Hijfte. In die associatie tussen Hijfte en ‘het woeste veld’, enerzijds behorend
tot de Oudburg van Gent, anderzijds tot het leenhof van Dendermonde,
zit mogelijk een betekenis die wel duidelijk was voor de Gentse luisteraar in
1260, maar niet meer voor de actuele lezer.
Globaal wil ik ten slotte aansluiten bij de opvattingen van Rik van Daele,
die beklemtoont dat Hijfte voorkomt in het grote leugenverhaal van Reynaert.
Hierover zei hij onder meer bij de inhuldiging van het monument aan de Oudeveldstraat
te Zaffelare: ‘Hijfte fungeert als markeringselement. De gegevens
in Van den vos Reynaerde sluiten aan bij de werkelijke historische feitelijkheid.’
Hijfte had een concrete betekenis voor de lezers en toehoorders en wellicht
ook de associatie met ‘twoeste velt’. Daarvan maakt de auteur van de Reynaert
een duivelse plaats, een gefantaseerd oord van verderf en duisternis: in ‘eere
belokenre nacht’ (A 2265) ‘an twoeste velt’ (A 2268). Van Daele zei daarover:
‘Het duivelse van de samenkomst wordt beklemtoond door een dubbele herhaling
van het satanische karakter van de geheime vergadering: ‘Daer quamen si
bi sduvels cracht / Ende bi sduvels ghewelt’ (2266-2267). De reële plaats wordt