jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

~ 79 ~
Tiecelijn 24
Maurits Gysseling was niet helemaal juist. Zoals reeds vermeld is Hijfte in
de middeleeuwen nooit een dorp geweest in de eigenlijke zin van het woord.
De huidige naam ‘’t Wethuis’ voor een oude herberg, thans restaurant, zou
kunnen verwijzen naar een vroegere schepenbank, maar gaat gewoon terug op
de vroegere benaming ‘wit huis’. De schepenen van de Keure van Desteldonk,
Doornzele en Hijfte kwamen samen in Desteldonk. En als men, zoals Maurits
Gysseling meende, rond 1200 vanuit het Waasland naar Gent trok via Eksaarde
en langs de Zaffelaarse, Lootse en Zeveneekse Oudeveldstraat en daarmee
de Oudburg betrad, dan passeerde men op diezelfde Oudeveldstraat eerst een
zogezegd ‘dorp’ dat groter was dan Hijfte. 23 Daarop ga ik straks verder in.
Voorlopig kunnen wij alleen aannemen dat Hijfte grafelijk gebied was, maar
zoals we verder nog zullen zien was het nabijgelegen ‘woeste veld’ (Rostijnenstraat)
geen grafelijk gebied.
Zelf wil ik aan de interpretatie van de plaatsnaam Hijfte nog enkele hypothesen
toevoegen. Hijfte was nog om een andere reden voor de Gentse lezer
van de dertiende eeuw een herkenbare plaats. Ten eerste is er het belang van
Mendonk, waarop Maurits Gysseling niet heeft gelet, ook al heeft hij meerdere
keren de Miracula Sancti Bavonis (Wonderen van de heilige Bavo) gelezen, waarin
gesproken wordt over de bedevaart naar deze oude parochie en heerlijkheid.
Hoe ging men vanuit Gent naar Mendonk? Hijfte was een van de plaatsen
waarlangs men vanuit Gent naar Mendonk ging. Mendonk was de plaats waarnaar
men elk jaar op 1 augustus op bedevaart trok ter ere van de heilige Bavo.
Op 1 oktober vierde men de sterfdag van Bavo, maar op 1 augustus vierde men
de ‘translatio Sancti Bavonis’, de overbrenging van de relieken. 24 Tot aan de
reformatie in de zestiende eeuw en de afbraak van de Bavokapel te Mendonk
was dit een belangrijke gebeurtenis die veel volk op de been bracht. 25
Ten tweede was Hijfte ook nog op een andere manier gekend door de toehoorders
van Willem ‘die Madocke maecte’. De streek ten oosten van Gent
was heel belangrijk geworden voor de leden van de gegoede klasse van Gent.
Zij investeerden in grote percelen grond en zijn daar allicht ook dikwijls heen
getrokken, velen voor hun zomerverblijf. Als de dorpsbewoners belachelijk
werden gemaakt in Van den vos Reynaerde, dan ging het om lieden die voor de
rijke patriciërs van Gent, een deel van het publiek van Van den vos Reynaerde,
veel pachtgeld moesten opbrengen.
Ten derde is het in het kader van de tegenstelling tussen de rechte wegen
van de vorst en de kromme wegen van Reynaert niet zonder belang dat Hijfte
bestond uit een samenloop van eerder kromme wegen, dit in tegenstelling met