jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

Tiecelijn 24
keurig afgewerkte figurentheater dat tijdens de Sint-Niklase Sterfeesten van
14-15 mei 2011 is opgevoerd met gastheer Tiecelijn de raaf als een volleerd,
vlerkerig verteller, zouden meer dan sterke prikkels kunnen zijn om nieuwe
dramatische wegen te bewandelen. 14
Het feit dat Willem van Boudelo op goede gronden kan worden beschouwd als
de auteur van het Oost-Vlaamse Reynaertepos is in ieder geval een toegevoegd
argument om de opvoering ervan te plaatsen in de buurt van de vroegere abdij. 15
Is het daarbij ondenkbaar de Reynaertverhalen te vertimmeren tot een soort
episch, eventueel op Brechtiaanse leest geschoeid (anti)passiespel? De grafische
vormgeving van Marc Legendre en de originele visie van René Broens op de
Reynaertfiguur als een soort antichrist openen mijns inziens perspectieven om
een spel te creëren dat ten volle zou renderen op een breed podium. Reynaert,
passie, spanning en Mistero Buffo 16 in een bruisende synergie, naar het voorbeeld
van het cyclische drama in onze middeleeuwse steden? Als de nodige fondsen
ter beschikking worden gesteld en een bevlogen equipe zich wil aandienen, is
een dergelijk project allesbehalve denkbeeldig.
Noten
1 Over het aandeel van de Reynaertfiguur in de constructie van een Wase identiteit, zie Filip
Reyniers, ‘Wastine tussen twee steden. Een identiteit van het Land van Waas’, in: Annalen
van de Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land van Waas, deel 114, extra uitgave,
2011, (ter perse) (‘In zijn Reynaertstudie argumenteert Rudi Malfliet dat de tegenstelling
tussen ‘hof ’ en ‘woestine’ verwijst naar een bestaand conflict, met name de spanning tussen
het Gentse en haar Wase lenen. Voortbouwend op die lezing komt het Waasland ook hier
naar voren als een vrij en vrank gebied, een woest en ongebonden land dat contrasteert met de
stad. Ook den fellen met den grisen baerde is niet van plan zich te onderwerpen aan de heren.
Onverzettelijk gaat hij op zoek naar uitwegen om zijn vrijheid, lijf en leden te handhaven: de
vrije vos als icoon van het vrije Waasland en antagonist van de stad’). Over de inzetbaarheid
van de vos als (nationaal) symbool, zie ook Joep Leerssen, De bronnen van het vaderland. Taal,
literatuur en de afbakening van Nederland , 1806-1890, Nijmegen, Uitgeverij Vantilt, 2006.
2 Herwerkte en aangevulde versie van Yvan de Maesschalck, ‘Reynaertspelen in Sint-Niklaas’,
in: Piet van Bouchaute e.a. (redactie), Archivaria, 2 (1992), p. 69-74. Voor concrete verwijzingen
naar feiten, en personen heb ik vooral gebruik gemaakt van documenten (brieven, verslagen,
ontwerpteksten, aantekeningen, brochures) bewaard in het Stadsarchief en de Bibliotheca
Wasiana van Sint-Niklaas en in de privécollectie van Jaak van der Helst. Waar mogelijk verwijs
ik ook naar interviews die afgenomen zijn van o.a. Jaak van der Helst, Stefaan van Pottelberghe,
Marcel van Brussel, Marcel Ryssen, Fabienne van der Vekens en Willy Coppens, van wiens
herdenkingstoespraak op 6 mei 2011 ik hier ook dankbaar gebruik maak.
~ 68 ~