jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

~ 351 ~
poëzie / Reflectie / Tiecelijn 24
OVeR De HOUDBAARHeiD VAn De ScHADUW
Een bedenking
Yvan de Maesschalck
Op 25 januari 2011 werd de vijfde Herman De Coninckprijs toegekend
aan Marc Tritsmans (°1959) voor zijn bundel Studie van de schaduw (Nieuw
Amsterdam, 2010). Voor velen, zo blijkt uit de reacties in Knack, De Morgen
en De Standaard, was dit een even onverwachte als eclatante uitverkiezing
in duplo: de prijs van de jury en de publieksprijs voor het beste gedicht
(‘Uitgesproken’). De gedoodverfde laureaat was immers Stefan Hertmans, die
intussen is uitgegroeid tot een soort monstre sacré van de Vlaamse Parnassus.
Daar heeft hij uiteraard zelf veel verdiensten aan, al is de kritische receptie van
bijvoorbeeld De val van vrije dagen (Stefan Hertmans) of Studie van de schaduw
niet helemaal vrij te pleiten van enige vooringenomenheid. Het volstaat de
lengte en de toon – het format zeg maar – van de recensies in De Leeswolf,
Knack, De Standaard en De Morgen naast elkaar te leggen om dat op het oog
vast te stellen. Zo is het tekenend dat de recensie in Knack over Tritsmans’ nog
niet bekroonde bundel aanzienlijk lauwer en beknopter is dan de waarderende
nabeschouwing die het weekblad aan dezelfde bundel wijdt na toekenning van
de prijs. 1
Daar mag aan worden toegevoegd dat Marc Tritsmans’ poëzie door het
literaire establishment meer dan eens op nogal gemengde gevoelens is onthaald.
Zo heeft het Vlaams Fonds voor de Letteren in een recent verleden zijn poëzie
omschreven als ‘vermomd proza’, te ‘vertellend’, ‘op het babbelachtige af ’ en vond
het ‘de beeldspraak veelal clichématig’. 2 Dat oordeel is hoe dan ook afkomstig
van juryleden die ook tot de redactie behoren van literaire tijdschriften die
een aanzienlijk aantal gedichten van Tritsmans’ bundels Man in het landschap
(2008) en Studie van de schaduw voordien hebben opgenomen. Dit extraliteraire
feit maakt de eventueel terechte bedenkingen die door de rapporteurs worden
geformuleerd, niet noodzakelijk geloofwaardiger.
De teneur van de meeste besprekingen die aan Tritsmans’ laatste bundels zijn
gewijd, komt grosso modo hier op neer: wat Tritsmans presteert, is weliswaar erg
afgewerkt en formeel gaaf, maar tegelijk het resultaat van iets te veel huisvlijt.