jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

Tiecelijn 24
om hem opnieuw het leven te redden, van de hongerdood ditmaal. De student
wil zijn eten met hem delen, maar dat is niet wat de wolf bedoelt. Alleen door
zich te laten opeten kan de student hem werkelijk het leven redden. De student
gaat hier natuurlijk niet mee akkoord en ze beslissen om drie wijzen over dit
dilemma te consulteren. De eerste wijze is een oude abrikozenboom. Hoewel
de boom jarenlang overvloedig zoete vruchten leverde, staat hij nu op het punt
omgehakt te worden als brandhout. De boom geeft de wolf gelijk. De tweede
wijze is een oude buffel. Hoewel deze zijn meester jarenlang van melk voorzag
en trouwe dienst bewees bij het ploegen, wil zijn meester hem nu slachten voor
het vlees. Ook de buffel geeft de wolf gelijk. De laatste wijze is een oude boer.
De boer gelooft niets van het hele verhaal en betwijfelt of de wolf in een boekentas
verstopt kan worden. De wolf kruipt in de tas om dit te bewijzen en de
boer trekt de tas dicht en slaat de wolf met zijn schoffel halfdood. Hij opent
de tas en sleurt het zieltogende dier eruit. Bij het zien van de arme wolf vindt
de student dat de oude boer te wreed handelde. Een wenende vrouw komt hen
tegemoet. Ze wijst naar de wolf en vertelt hoe deze haar kleine jongen heeft
meegesleurd. Nu heeft mijnheer Dongguo geen medelijden meer met de wolf.
Hij neemt de schoffel en met een laatste slag doodt hij de wolf.
De vos neemt in de Chinese (en ook in de Japanse en de Koreaanse) folklore
een bijzondere plaats in. Hij werd meestal gezien als sluw, geslepen, oneerlijk,
niet echt positief dus. Hem werd een lang leven toegeschreven vanwege zijn
kundigheid. Omdat geloofd werd dat hij zelfs de onsterfelijkheid kon bereiken,
werden schrijnen en tempels opgericht ter ere van het 'vossen-genie' (狐仙廟).
Omdat de vos meestal in het donker of de schemering jaagt, wordt hij in de
Chinese traditie geassocieerd met ‘yin’, of de vrouwelijke natuur. Heel bijzonder
in de Chinese mythologie is de Huli jing (Chinees: 狐狸精; pinyin: húli
jīng; letterlijk ‘vosgeest’). Deze ‘vosgeesten’ zijn vergelijkbaar met de Europese
elfjes of feeën. Ze zijn machtige geesten, gekend om hun sluwe natuur en ze
nemen vaak de menselijke vorm van een vrouw aan om mannen te verleiden.
De benaming Huli jing wordt in China vaak gebruikt om in negatieve zin naar
een minnares te verwijzen.
De meest bekende Chinese verhalen over vosgeesten werden in de late zeventiende
eeuw geschreven door Pu Song-ling (蒲 松 齡, 1640-1715), een verzameling
die in het Engels als ‘Penguin Classic’ vertaald is als Strange Tales from
a Chinese Studio of ‘Laozhai zhiyi’ (聊 齋 誌 異). (Een alternatieve titel was
Geschiedenissen van vossen en geesten.) De bundel bevat maar liefst 491 verhalen.
Het manuscript werd postuum gepubliceerd door de kleinzoon van de schrij-
~ 336 ~