jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

Tiecelijn 24
een normale leeftijdspiramide kan ontwikkelen en er stabiliteit en sociale rust
in de populatie tot stand komt. Het aantal volwassen dieren, dit is de vroege
voorjaarsstand, zal daardoor een tijdlang wat toenemen, maar niet het aantal
jongen dat de populatie elk jaar telkens weer tijdelijk komt vervoegen – wel
integendeel: dit zal afnemen.
De ‘problematiek’ rond de vos kan overigens het best tot zijn reële proporties
worden herleid. De vos hoort bij onze natuur, en eens dit aanvaard is, kan de
kleinveehouder met vrij eenvoudige middelen de mogelijke problemen voorkomen.
Bejaging van vossen zal hier een vals gevoel van veiligheid creëren en
tegelijk het probleem versterken door het aanwakkeren van de voortplantingsrespons.
Bedreiging van zeldzame soorten, die door de vos als prooi kunnen
worden gedood, heeft in de regel een andere oorzaak en is zelden wezenlijk
gebaat met kunstmatige beperking van de natuurlijke predators. Op het vlak
van de volksgezondheid is enige aandacht inzake de mogelijke risico’s van de
vossenlintworm wel gewettigd. Deze aandacht kan zich echter beperken tot
publieke voorlichting inzake algemene hygiëne, en is in elk geval geen zaak van
uitbreiding van de vossenbejaging of -bestrijding. Hondsdolheid of rabiës is
dan weer een ‘opgelost probleem’, dankzij de orale vaccinatietechniek. Overigens
heeft intense vossenbestrijding hier destijds bewezen volstrekt ontoereikend
te zijn om de ziekte een halt toe te roepen. Rest nog het jagersbelang: hier
is de vos een reële concurrent. Dit aspect is pertinent en geldt als enig valabel
motief voor vossenbeperking voor wie het ‘oogstbare overschot’ van de wildpopulaties
wenst te verhogen. Misschien ligt het antwoord hier in het bijstellen
van de invulling van het begrip ‘natuurlijk overschot’. De vos hoort er nu immers
eenmaal bij, bij onze natuur.
Beknopte literatuur
• K. van den Berge, ‘De Vos Vulpes vulpes in Vlaanderen: inventarisatie en synthese van de
belangrijkste knelpunten’, in: Mededelingen Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer, 1995/1,
p. 71-100.
• K. van den Berge & W. de Pauw, ‘Vos Vulpes vulpes (Linnaeus, 1758)’, in: S. Verkem, J. de
Maeseneer, B. Vandendriessche, G. Verbeylen & S. Yskout, Zoogdieren in Vlaanderen. Ecologie
en verspreiding van 1987 tot 2002, Natuurpunt Studie en JNM-Zoogdierenwerkgroep,
Mechelen/Gent, 2003, p. 363-369.
• K. van den Berge, ‘Vossen in Vlaanderen. Over fabels en werkelijkheden’, in: Mens en
Vogel, 47 (2009) 3, p. 34-43.
~ 290 ~