jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

Artikel / Tiecelijn 24
GROTe VRAGen VAn De MODeRne WeRelD:
Zijn eR Te Veel VOSSen?
Koen van den Berge
De vos heeft in Vlaanderen altijd al de gemoederen beroerd. Is hij vanouds
gekend als de sympathieke schelm in de Reynaertverhalen, vandaag de dag zijn
moderne versies over zijn vrijbuiterbestaan talrijker dan ooit (hij is bijvoorbeeld
ook een antichrist). Maar ook de ‘echte’ vos is terug van heel lang weggeweest
en dat zullen we blijkbaar geweten hebben. Geen enkel ander dier haalt zo vaak
de pers als de vos. De maatschappelijke commotie laait bij momenten hoog op.
Daarbij komen verschillende belangen en interesses aan de orde. In redeneringen
en argumentaties over het ‘beheer’ van de vos worden deze vaak door elkaar
gehaspeld. Toch is menigeen er stellig van overtuigd, dat zijn of haar visie de
(enige) juiste is – hoewel deze opvattingen onderling vaak heel sterk verschillen
of ronduit tegenstrijdig zijn. Tijd om hierin wat klaarheid te brengen.
Eerst even kennismaken: de biologie en ecologie van de vos Vulpes vulpes
De vos is een hondachtige van middelgroot formaat, met een lengte tot ongeveer
80 cm van neuspunt tot staart en een staartlengte tot bijna 50 cm. Wijfjes
zijn doorgaans wat kleiner en lichter dan mannetjes. De vachtkleur is variabel,
waarbij twee uitersten voorkomen: het ros-witte type enerzijds en het zogenaamde
brandvostype anderzijds. Bij eerstgenoemde zijn de rug, flanken en
staart geel- tot roodbruin, terwijl keel en buik nagenoeg wit zijn. De brandvos
(ook ‘koolvos’ genoemd) daarentegen is in het geheel veel donkerder, waarbij
de onderzijde donkergrijs tot bijna zwart is. Veruit de meeste vossen in Vlaanderen
behoren evenwel tot het intermediaire type (‘kruisvos’), met roodbruine
bovenzijde en grijsachtige onderzijde. De dikke pluimstaart heeft, min of meer
overeenkomstig het globale vachttype, een meer of minder uitgesproken witte
eindpunt. De achterkant van de oren is dofzwart, alsook meestal de poten onderaan.
Dankzij hun bijzonder groot aanpassingsvermogen, zowel inzake voedselkeuze
als schuilplaatsen, komen vossen zowat in alle mogelijke biotooptypes
~ 272 ~