jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

~ 265 ~
Tiecelijn 24
roept van achter een dikke beuk: ‘Vrouw Juloke, droog je traantjes! Mij breekt
het hart als ik ’n vrouw zie tuiten. Ik kan zo moeilijk iemand zien lijden. Troost
je, niemand zal er ooit iets van merken, waartoe dient anders zijn soutane?’ De
suggestie is duidelijk. ‘Maak hem voortaan het leven wat aangenamer en laat
voortaan je lelijke scheldwoorden maar achterwege.’ Geen achterwaartse en
krakende winden dus en ook geen sarcastische insinuaties over de toekomstige
beperkte seksuele ‘esbattementen’ in het pastorale bed. De overgebleven klepel
wordt niet geluid.
Wij zijn ondertussen beland bij de derde bodetocht. Grimbeert is met Reynaert
onderweg naar het hof. Reynaert zal zijn biecht spreken op de ‘stille dromerige
heide waar de grassen hoog waren opgeschoten’. Hij wordt voor ‘Waal’
uitgemaakt, die ‘Frans brabbelt’ als hij in het Latijn begint. Elmare is een benediktijnerklooster
‘gelegen in volle polders’. ‘Vermendois’ ligt ‘tussen Brugge
en Sluis’ (waarbij De Vos Jan Frans Willems (en Grimm, Teirlinck, Muller,
Stracke en anderen) volgt, die aanvankelijk Vermandois in het Oostkerker
Ambacht situeerden). 13 Reynaert biecht wat hem ‘min of meer’ (de klassieke
formule, eerwaarde vader) te binnenschiet. Wat hij met Hersint uitspookte,
gebeurde ‘met haar toestemming’. Hij krijgt 40 slagen en neemt ‘ootmoedig’ ‘de
flitsende zweepslagen in ontvangst’. De Vos is dus een hardvochtiger biechtvader
dan Willem die Madoc maakte. Die houdt het bij bijna-strelingen. Vos en
das passeren het klooster van de zwarte nonnen te Oudenbos bij Lokeren, waar
het op het kloostererf ‘kakelde, gaggelde, kraaide en kirde (…) al dooreen’. De
vos springt naar een ‘welbevleesde hen, die gelukkig met opgestoken pluimen
weg zwingde.’ De Vos creëert wel eens eigen woorden ...
De kraai kondigt Reynaerts komst aan het hof aan. Tumult alom. De Vos
kruipt hier in het brein van zijn lezers. Wat stelden zij zich voor van een dergelijke
confrontatie? Hij vertelt zoals een journalist het zou doen bij een moordreportage
en zet alles dik in de verf. Een bevende vos met verlamde poten die
zich omringd weet door hysterisch gepeupel. ‘Zoollikkers,’ die ‘om het vette
van het smeer, het taaltje van hun meesters zouden spreken.’ Ze huilen het
uit. Ze willen zijn vel. Maar Rein heeft zich vlug herpakt. Na een heilsgroet
aan vorst en koningin gooit hij onmiddellijk zijn bommetjes in het vijandige en
‘opgezweepte’ gepeupel, dat zich sterk benadeeld voelt. ‘Door bedrog en vleierij
zijn vele onbenullige creaturen opgeklommen tot belangrijke vetbetaalde
ambten,’ sneert de vos. Het gaat om ‘kruiperige lieden,’ die vroeg of laat ‘in
hun eigen drek terecht’ komen. ‘Hun heerszucht en hun eigenbelang dienen, is
de enige drijfveer van al hun doen en laten en daartoe zijn alle middelen goed.