jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

Van fabels, dierenverhalen en vossenspreuken
~ 257 ~
Tiecelijn 24
‘Toen wij kleine kinderen waren, lazen wij met het innigste genot Reinaert
de Vos of het Oordeel der Dieren,’ schrijft Amand de Vos in een ongedateerde
lezing over ‘De fabels’. Naar welk drukje hij verwijst, is niet zeker, maar het
gaat wellicht om een Zuid-Nederlands Reynaertvolksboekje zoals dat bijvoorbeeld
in het begin van de twintigste eeuw is uitgegeven door Snoeck-Ducaju.
Dit soort bewerkingen werd zeker in het onderwijs gebruikt en waren
tevens ook jeugdboeken (De Vos verwijst ook naar andere werken die nooit
zullen vergaan zoals Robinson Crusoe en Don Quichotte). In diezelfde lezing
over fabels vernoemde hij ook de Panchatantra, Aesopus (die hij ‘de uitvinder
van de fabel’ noemt), de ‘zwakkere’ Phaedrus (‘geen dichter maar een moralist’),
Avianus en Romulus. Fabels boeiden De Vos uitermate. Op een los
blaadje noteerde hij een aantal titels die hij naar alle waarschijnlijkheid zelf in
proza heeft vertaald: acht van Phaedrus en 21 van Aesopus (‘Aisopos’). We
citeren enkele voorbeelden, die hij met lichte wijzigingen meermaals heeft
genoteerd:
De vos en het toneelmasker (naar Aisopos)
Onverwachts verzeilde een vos in de kamer van een toneelspeler.
Nadat hij een heleboel toebehorigheden stuk voor stuk had besnuffeld
vond hij een masker, dat prachtig en kleurrijk was vervaardigd.
Hij nam het in zijn handen, bekeek het aandachtig en zei: ‘Wat een
hoofd! ... helemaal leeg en zonder verstand.’
Het past aan degenen die fysiek rijk bedeeld zijn doch arm van geest.
De leeuw, de ezel en de vos (naar Aisopos)
Schijnbaar hadden de leeuw, de ezel en de vos een vriendschapsverbond
gesloten en gingen op een dag samen op rooftocht. Na lang
jagen verzamelden ze hun levenloze buit.
Langoor kreeg de opdracht de vangst in drie porties te verdelen. De
ezel deed zijn best alles in juiste verhouding te verdelen.
Beleefd nodigde hij de leeuw uit om eerst zijn deel te komen halen.
Nobel maakte zich boos als hij de gelijke porties zag liggen en sloeg
Grauwtje met één rechtse klauwslag neer en vrat hem op.
‘Rein, verdeel jij nu onze buit’ beval de leeuw boosaardig.