jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

Een bevlogen ‘schoolmeester’ en volksopvoeder
~ 253 ~
Tiecelijn 24
Vandaag spreken wij over ‘onderwijzers’. Het woord ‘schoolmeester’ doet
dorps en ouderwets aan, ja bijna denigrerend. In de vooroorlogse jaren en ook
nog daarna was het een eretitel. Op de hedendaagse sociale ladder klimt de onderwijzer
niet meer zo hoog als in de jaren dertig, veertig en zelfs vijftig. Mijn
dorp Zwevezele (bij Brugge) telde in 1939 ongeveer 5.000 inwoners, waarvan
er slechts een vijftal kinderen de stap naar het middelbaar onderwijs maakten.
Vier van hen wilden ‘schoolmeester’ worden. De ‘schoolmeester’ was de ‘alwetende’
van het dorp, de toevlucht in vele situaties, de raadsman, de ontcijferaar
van officiële documenten, de voorzitter van het Davids- of Willemsfonds of andere
cultuurverenigingen, kortom de dorpsencyclopedie. Hij was naast onderwijzer
een volksopvoeder in de ware zin van het woord, die gedreven was om
ook buiten de schoolmuren aan opleiding en opvoeding te doen en vele luiken
opende voor de grote groep mensen die nooit verder dan een achtste leerjaar
waren geraakt, of zelfs niet eens zo ver. Mijn ouders bijvoorbeeld liepen slechts
tot hun twaalfde jaar school. Die ‘schoolmeesters’ hebben schitterende dingen
Idem. Op de tweede rij rechts: Roger van Huffel. Aan het spreekgestoelte: Marcel Ryssen.