jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

AMAnD De VOS (1906-1985)
Een niet te vergeten Wase vossenjager
Snuisterend in een archiefdoos
~ 249 ~
Artikel / Tiecelijn 24
Marcel Ryssen
Kleindochter Els de Vos stelde ons recent een uitpuilende kartonnen doos
met handgeschreven, getypte en gedrukte pennenvruchten van de bijna vergeten
Amand de Vos ter beschikking. Of de doos alles bevat wat hij ooit geschreven
heeft, valt te betwijfelen. Toch leverde een speurtocht in de rijke collectie
van de Bibliotheca Wasiana, een bio-bibliografische bewaarbibliotheek voor
het Waasland, weinig bijkomend materiaal op. Het pak, dat bewaard werd
door zoon Herman de Vos (1936-2010), bevat naast een reeks geschreven en
getypte causerieën over zeer uiteenlopende onderwerpen een Reynaerthertaling
en heel wat leuke en wetenswaardige Reynaerdieën. Dierverhalen in proza.
In totaal telden we een zestigtal verhalen met de vos in de hoofdrol, fabels en
navertelde fragmenten uit de Reynaert, met een eigen nummering. De Vos vermeldde
zijn bronnen nagenoeg niet, maar de vele teksten zijn geschreven naar
passages uit Van den vos Reynaerde (hoe de vos Cuwaert het credo leerde, het
Coppe-drama, het honingavontuur van Bruun, Tibeerts bezoek aan de vos,
het verhaal van zijn jeugd en hoe hij verzot raakte op vlees …), Le roman de
Renart en de fabels van Aesopus en Phaedrus. In deze bijdrage trachten we een
typering van Amand de Vos te geven en lezen we met veel plezier zijn pittige en
sterk persoonlijk gekleurde Reynaertvertelling.
Amand de Vos werd geboren in Sint-Niklaas op 18 februari 1906. 1 Zijn vader
werd de eerste socialistische volksvertegenwoordiger van de Wase hoofdstad,
spijts de dagelijkse gebeden van Amands diepchristelijke moeder opdat
haar man toch niet verkozen zou worden. Eerst liep hij school in de ‘eerste
moyenne’ (middelbaar) bij de broeders Hiëronymieten in Sint-Niklaas, maar
na Wereldoorlog I stuurde vader hem naar de Rijksnormaalschool te Blankenberge,
waar hij in 1925 het onderwijzersdiploma haalde. Er volgden vijf
onderwijsjaren in de gemeenteschool van Willebroek, later geruild voor de