jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

Tiecelijn 24
met zijn toespraak. Diep in slaap verzonken viel hij van de derde verdieping
naar beneden; toen men hem optilde bleek hij dood te zijn.
Paulus ging naar beneden, ging op hem liggen, sloeg zijn armen om
hem heen en zei: ‘Houd op met dat misbaar, want hij leeft!’ Hij ging
weer naar boven, brak het brood en at. Daarna onderhield hij zich
nog lange tijd met de leerlingen, tot het aanbreken van de ochtend.
Toen vertrok hij. De leerlingen namen de jongeman, die weer tot
leven was gekomen, met zich mee en voelden zich gesterkt door wat
er was gebeurd. 20
Over een gelijksoortig wonder van de heilige Petrus van Verona lezen we
in de Legenda aurea: ‘Een kind had zo een ernstige val gemaakt dat men het
beweende alsof het dood was; er zat geen beweging of gevoel meer in. Op zijn
borst legde men aarde doordrenkt met het kostbare bloed van de martelaar en
het stond helemaal gezond weer op’. 21
De wonderbaarlijke redding van een val, een hagiografische topos, wordt in
Van den vos Reynaerde als volgt omgekeerd. Als Reynaert biecht dat hij Isegrim
op het dak heeft gelokt en hem heeft bedrogen door hem door een zolderluik te
laten gaan en te ver naar kippen te laten zoeken, zegt hij dat hij zijn kans schoon
zag: hij bewerkstelligde dat Isegrim een reuze val maakte (A 1634-1636). In de
biecht van Renart in Le jugement de Renart vinden we hierover niets.
De wonderbaarlijke redding van een zelfmoordenaar
In zijn leugenverhaal vertelt Reynaert dat zijn vader zelfmoord heeft gepleegd.
Thomas van Aquino geeft in zijn Summa Theologiae drie redenen waarom zelfmoord
absoluut verboden is. Ten eerste, het is tegen de natuur, die naar zelfbehoud
streeft, en tegen de naastenliefde, waardoor iemand ook van zichzelf
moet houden. Daarom is het altijd een doodzonde. Ten tweede, ieder mens is
een deel van de gemeenschap. Wie zelfmoord pleegt, maakt zich schuldig aan
onrecht tegenover de gemeenschap waartoe hij behoort, zoals Aristoteles aantoont.
Ten derde, het leven is een geschenk van God. Het komt alleen aan Hem
toe om te oordelen over leven en dood, zoals blijkt uit Deuteronomium (32:39):
‘Ik laat sterven, ik geef leven.’ Wie zelfmoord pleegt, zondigt tegen God. 22
Redt een heilige iemand van zelfmoord, dan behoedt hij die persoon dus ook
voor doodzonde. 23 Over de wonderbaarlijke redding van een zelfmoordenaar
door de heilige Jacobus vinden we in de Legenda aurea het volgende verhaal:
~ 196 ~