jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

~ 19 ~
Tiecelijn 24
het hier doen. Het moet een zeer productieve drukkerij geweest zijn getuige de
vele links op het internet.
Nog een toneelbewerking ziet in Leiden het licht. Het betreft een vrije
toneelbewerking uit 1935 van Van den vos Reynaerde in ‘namaak Middelnederlandse
verzen’ geschreven door ‘Janne, gheseit Walch’ en uitgegeven door
H.E. Stenfert Kroese. De volledige titel geeft een staaltje te zien van het ‘namaak
Middelnederlands’: Tspel vanden Vos Reinaerde naden ouden ghedichte
ende den nieusten vonden ghedichtet bi Janne, gheseit Walch. Dit spel es ghespeelt
bi den leden der Camere van Rhetorica gheseit De Witte Acoleyen t’ Leyden; als
die Hoghe Scole aldaer haer CCCLX jaerghetide ghedachte. Dats in Hooymaent
A o Di MCMXXXV. Op de omslag en op de titelpagina staat te lezen dat ‘dit
boecxken’ bezorgd en gedrukt is door H.E. Stenfert Kroese, ‘die emmer
boecke doet drucken’ en woont ‘upter Breden Straete tLeyden’.
Het bestaan van de Leidse rederijkerskamer De Witte Acoleyen in 1935 blijkt
al evenzeer namaak te zijn als de gebezigde taal, want na 1736 is er van deze
kamer niets meer vernomen. De Witte Acoleyen, met als zinspreuk ‘Liefd’ is ’t
fondament’, werd 17 mei 1498 officieel opgericht. De kamer bestond al eerder,
maar kreeg op die dag toestemming van het stadsbestuur. De kamer had
een turbulent bestaan. Zo werd de kamer bijvoorbeeld in 1553 door het stadsbestuur
tijdelijk verboden na een batement 4 waarin de minderbroeders in een
slecht daglicht werden gesteld. Ook in 1668 raakte de kamer in conflict met
het stadsbestuur na de uitgave van het schimpdicht ‘Den Zot’ waarin enkele
‘voorname heren’ op de korrel werden genomen. In 1736 kwam er een eind aan
de rederijkerskamer. Toen de Zijlpoort, toentertijd een van de acht stadspoorten
van Leiden, ontruimd moest worden om plaats te maken voor een armenschool,
trof men ‘slordigh overschot van d’oude kamer goederen’ aan en werden
de restanten van de eens bloeiende kamer ‘vernietigt’. 5 De stadspoorten werden
tussen 1862 en 1876 op twee na allemaal gesloopt om het toenemende verkeer
ruimte te bieden.
De uitgeverij Stenfert Kroese behoorde in 1959 tot de vijf belangrijkste uitgevers
van wetenschappelijke boeken en wordt ook genoemd in het rijtje van
prominente uitgeverijen. Samen met de Leidse uitgevers Brill en Spruyt, Van
Mantgem & De Does (SMD) behoort Stenfert Kroese thans tot de Groep Educatieve
Uitgeverijen (GEU). In het fonds van Stenfert Kroese vindt men ook
wetenschappelijke werken op het gebied van de wis- en natuurkunde, de sociale
wetenschappen, de techniek en de psychologie. De firma vertrok in 1993 uit
Leiden naar Houten.