jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

Tiecelijn 24
weren. ‘Niet één van jullie, grote beesten,’ zei de vos tegen haar, ‘mag
laatdunkend lachen om wat wij van plan zijn om met jullie te doen.’
Moraal: Zo zegeviert vaak de sluwheid van een smeerlap en overwint
de slechtheid van kwaadaardige lieden de deugdzaamheid van
machtigen.
Vulpi lasciuienti occurrit ursa; que illam rogauit, ut se sibi supponeret
ad coitum. Indignata est autem ursa, quod bestia tam modica
indebito modo interpellauerit eam de stupro, et comminando ei inter/dixit,
ne de cetero huiusmodi rem expeteret, ne contra salutem
suam agere uideretur. Dixitque illi: ‘In quacumque hora te de hoc
scelere me sollicitantem inuenero, ego te auide conprehendam et auidus
confringam.’ Ille uero respondit: ‘Non te molestet, quod exigo,
quia certissime scias, quia, quod de te cogitaui, quantumque renitaris,
explebo.’ Ad hec uerba ursa uehementer irascitur et, ut uulpem
conprehendat, fugientem instanter insequitur. Sed uulpes ursam effugere
non ualens inter spinas acutissimas et uirecta cepit hac et illac
discurrere. Sed hostis per omnes uiarum difficultates amfractus
eius est insecuta, donec inter ipsas spinas et lenta uimina implicita
resedit. Vulpes igitur uidens, quod in laqueum, quem ille tendere
disposuit, inciderit, per aliam circuit uiam et uoluntatis sue compos
effecta secundum id, quod ei predixerat, libidinem suam explere non
distulit. Ursa uero uulpis ammiratur audaciam et, quia se defendere
non potuit, ei subiecta est non uolens. Cui uulpes dixit: ‘Nulla ex
uobis, que magne estis bestie, contemptibiliter irrideat, quod nos uobiscum
agere decreuerimus.’
Moralitas: Sic sepe hominis peruersi astucia preualet, et uirtutem
potentium malorum uincit nequitia. 89
De overeenkomsten zijn onmiskenbaar: de vos heeft vooraf bedacht hoe hij
zijn grotere en dus sterkere, vrouwelijke prooi te pakken kan krijgen, vlucht
dan en wordt achtervolgd door zijn woedende tegenstander, die in de val loopt
en blijft vastzitten; de vos loopt om, bespringt zijn weerloze slachtoffer van
achteren en verkracht haar, waarna de scène eindigt met een dialoog. 90 Er zijn
ook enkele verschillen: het gaat in deze fabel om een berin en niet om een wolvin,
91 de vos vraagt de berin om met hem te paren voor hij haar daartoe dwingt,
hij pakt zijn slachtoffer in de bosjes en niet in zijn hol, en het grootteverschil
tussen beide dieren, dat in Reynaert en de wolvin geen rol speelt maar wel verondersteld
mag worden, 92 wordt in de fabel benadrukt.
~ 172 ~