jg 24 jaarboek 4 - Reynaertgenootschap

lokken marmer geklemd zou hij meer bewegingsvrijheid hebben
gehad.
Abbas ut laqueo canis allidente tenetur
aut quam uiscosum rete cohercet auem.
Non redit aut prodit, manet hac immotus et illac,
mobiliorque inter marmora iuncta foret. (IV 507-510)
~ 155 ~
Tiecelijn 24
De vergelijkingen in IV 507 en V 798, waarin de wolf en de wolvin met een
hond worden vergeleken, verwijzen naar elkaar, een verband dat door verbale
echo’s wordt benadrukt. Hetzelfde geldt voor de val en het niet meer voor- of
achteruit kunnen bewegen (IV 509, V 796-797). 41
De tweede vergelijking, in IV 508, herinnert aan een passage in het elfde
boek van Ovidius’ Metamorphoses: 42
Zoals een vogel met zijn poot verstrikt raakt in een listig
verborgen jagersnet en zich opeens gevangen voelt
en klapwiekt in paniek – het rukken trekt de knoop nog strakker –
zo staat daar elke vrouw hecht vastgeketend aan de grond,
verschrikt, vergeefs proberend los te komen …
utque suum laqueis, quos callidus abdidit auceps,
crus ubi commisit uolucris sensitque teneri,
plangitur ac trepidans astringit uincula motu,
sic, ut quaeque solo defixa cohaeserat harum,
exsternata fugam frustra temptabat … (M XI 73-77)
Deze vergelijking vertoont een aantal raakpunten met de situatie waarin de
wolvin verkeert: het motief vastzitten (teneri, astringit, defixa, cohaeserat) en de
vlucht (fugam) komen we ook tegen in Y V 793-800 en elders in Reynaert en
de wolvin. 43 Als we de in het hol vastgeklemde wolvin op een lijn stellen met de
vrouwen die aan de grond vastzitten, dan is Reynaert de callidus auceps (letterlijk:
listige vogelvanger). Gerard de gans en Sprotien de haan kunnen daarover
meepraten (De vos en de haan, IV 811-884), evenals de haan van pastoor Bovo
in Isegrim visser (I 737-738). Het epitheton callidus, in Reynaert en de wolvin nog
niet eerder genoemd, is in de Ysengrimus vooral van toepassing op de vos. 44 En
als er iemand zijn vijanden in de val (laqueis, M XI 73; laqueum, Y V 811) lokt,
dan is het wel Reynaert. 45